HrafnSt ch. 19

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Um langaföstu um várit fór Þorvaldr norðan ór Ísafirði með tvá menn ins fjórða tigar. Þeir fóru Glámuheiði til Arnarfjarðar. Ok er þeir kómu ofan í Arnarfjarðarbotn til byggða, þá bundu þeir menn alla á bæjum, þar sein þeir kómu, at eigi væri njósn borin fyrir þeim til Eyrar. En þeir báru illa sín meinlæti, börn grétu, en mæðr eða feðr máttu þeim eigi duga, þar sem váru bundnir allir.

Á einum bæ hétu þeir, sem bundnir váru, á inn heilaga Þorlák byskup, at þeir skyldi lausir verða, söngum nökkurum. Ok er þeir höfðu fast heitit, spruttu bönd af einum þeira, er bundnir váru. Sá leysti aðra, ok fóru þeir síðan á aðra bæi ok leystu alla ór böndum. 

Hrafn var vanr at láta halda vörð hverja nótt. Ok þann aftan, er þeir Þorvaldr kómu af heiðinni, spurði Hrafn heimamenn sína, hverr þá heldi vörð. 

En þeir kváðu þá eigi þurfa mundu at halda vörð, er vánt veðr var úti ok fjúk, sögðu engan mann fara mundu millum heraða í því illviðri, er þá var úti, — sögðu ok, at menn myndi eigi til þeira gera um langaföstu. 

Hrafn kvaðst sýnast, at haldinn væri. 

Þessa nótt var eigi vörðr haldinn, en allar þangat til. 

Þá er Hrafn var kominn í rekkju, mátti hann eigi sofa. Hann bað þann mann, er Steingrímr hét, kveða Andréasdrápu. Ok eftir hvert erendi ræddi Hrafn margt um þá atburði, er gerzt höfðu í pínsl heilags Andréass postula. 

Þá sömu nótt dreymdi Tómas í Selárdal, at hann sæi pínsl Andréass postula. Ok þat sama dreymdi hann alla þá nótt, jafnan er hann sofnaði. 

Þá sömu nótt kom Þorvaldr á Eyri. Ok er þeir kómu at virkinu, settu þeir mann þann, er Bárðr hét, á skjöld ok lyftu skildinum upp á spjótsoddum, svá at hann mátti klífa af skildinum í virkit. Síðan fór Bárðr til virkisdura ok renndi frá lokunum. Þeir Þorvaldr gengu þá í virkit. 

Í því reis Hrafn upp, því at hann mátti eigi sofa, ok sá út. Ok er hann lauk upp hurðina, sá hann, at menn váru komnir í virkit með vápnum. Hrafn lauk aftr hurðu ok gekk inn ok sagði mönnum til, at margir menn váru komnir með vápnum í virkit, — "ok hafið þér eigi vel haldit vörðinn í nótt." 

Þeir Þorvaldr viðuðu fyrir dyrr öll ok lögðu eld í ok svá víða í þekjuna. Ok er menn Hrafns váru komnir í klæði sín, þá gengu þeir til dura, ok spurði Hrafn, hverr fyrir eldi réði. 

En honum var svarat, at þeir réði fyrir, er kveiktu, en Þorvaldr væri höfðingi þeira. 

Hrafn spurði, ef Þorvaldr vildi taka nökkurar sættir af þeim, kvað Þorvald ráða skyldu sjálfan fyrir sættum, ef hann vildi gefa mönnum grið, öllum þeim er þar váru fyrir. 

Menn Þorvalds svöruðu, kváðu Hrafn ómakligan griða ok hans menn. 

Þorvaldr svarar þá engu, en menn Þorvalds höfðu mörg heimsklig orð um þetta mál þeira. 

Hrafn spurði, hvar Þorvaldr væri eða hví hann svaraði engu, — "vænti ek af honum bezts yðvar, því at ek þykkjumst frá honum góðs makligr vera." 

Þorvaldr svaraði engu. 

Þá mælti Hrafn við prest sinn, þann er Valdi hét, ok klerka þá, er með honum váru, at þeir skyldu ganga í stofu ok syngja óttusöng. Ok þá söng Hrafn óttusöng við þeim. En er sunginn var, gerðist reykr mikill í húsunum. 

Þá gekk Hrafn til dura ok beiddi Þorvald gefa grið konum ok börnum til útgöngu, — "en ek vil bjóða þér fyrir mik slíka sætt, sem þú vill gert hafa, ok ek mun handsala þér at fara af landi á brott ok ganga suðr til Róms til hjálpar báðum okkr ok koma aldri til Íslands, ef þér þykkir þá meiri þinn sómi en áðr." 

[Þorvaldr neitaði þessu. 

Þá bauð Hrafn at gefa sik upp til friðar öllum mönnum öðrum, þeim er þar váru í bænum, at hann væri eigi brenndr.] 

Þorvaldr svarar: "Ek mun lofa hér öllum mönnum út at ganga, ef þér selið áðr af höndum vápn yður ok leggið á mitt vald, ok gera ek slíkt af hverjum yðrum, sem mér líkar." 

Þá seldu þeir Hrafn af höndum vápn sín öll, ok gengu út síðan karlar ok konur. 

Þá er Hrafn kom út, var hann þegar tekinn ok haldinn, Sturla Bárðarson, systursonr Sturlusona, var ok haldinn, — þriði maðr Þórðr Vífilsson. En allir menn aðrir, karlar ok konur, váru leiddir í kirkju ok byrgðir þar. 

Þá lýsti Þorvaldr yfir því, at Hrafn skyldi taka af lífi. 

Ok er Hrafn heyrði þann dóm, þá beiddist hann at ganga til skriftar ok taka þjónustu. Ok síðan gekk hann til skriftar við Valda prest ok mælti fyrir honum trúorð ok skriftagang ok tók corpus domini ok fell til bænar ok felldi tár með mikilli iðran. 

Þá kvaddi Þorvaldr Kolbein Bergsson til at vega at Hrafni, en hann vildi eigi. Þá mælti Þorvaldr við Bárð Bárðarson, at hann skyldi vega Hrafn. Lagðist Hrafn þá niðr á ölnbogana ok lagði hálsinn á eitt rekatré. En Bárðr hjó af honum höfuðit við trénu. 

Þessi atburðr varð þar undir virkinu, er ljósit hafði sézt áðr um vetrinn. 

Þorvaldr lét höggva fót undan Sturlu Bárðarsyni ok svá Þórði Vífilssyni. 

Þessir atburðir urðu annan dag viku í annarri viku langaföstu, átta nóttum eftir Matthíasmessu, allan einn vetr ok veginn var Hallr Kleppjárnsson á jólaföstu. 

Þá er Hrafn var veginn, ræntu þeir Þorvaldr bæinn á Eyri öllu lausafé, því er innan veggja var, vápnum ok klæðum, húsbúningi ok mat. Í því ráni tóku þeir Þorvaldr sólarsteininn, er Guðmundr byskup hafði gefit Hrafni. Þeir tóku skip, er kirkjan átti á Eyri, ok báru þar á þann fjárhlut, er þeir höfðu rænt. Ok er þeir váru á brott farnir, fundu heimamenn á Eyri sólarsteininn í flæðarmáli, þar sem þeir höfðu skipit hlaðit. Þann atburð virðu svá margir, at því máttu þeir Þorvaldr eigi sólarsteininn með sér hafa, at Guðmundr byskup hefði áttan.