ÞSH ch. 3

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Þetta sumar kom Þorsteinn út sem sagt var og leið framan til
leiðar og ríður Þorsteinn og menn hans til leiðar. Þar kom
Þórhaddur og fjölmenni mikið og ræddu menn um mál sín og
héraðsstjórn. Kvaðst Þorsteinn spurt hafa að Þórhaddur hefði
vel fylgt fyrir utan mál Hauks. Það kvað hann ónýtt standa
svo búið. Þórhaddur kvað þá mága mundu á það sættast sjálfa
en kvað þó fleirum hafa gagn að orðið.

Þorsteinn kvað það maklegt að hver réði sínu: "Nú mun og vel
fundið að eg taki við goðorði mínu."

Þórhaddur svarar: "Þetta skyldir þú fyrri talað hafa en
lögskil færu fram. En nú samir betur að selja goðorð af hendi
á vorþingi áður lögskil fara fram enda þarftu ekki goðorð í
vetur."

Þorsteinn reiddist mjög er hann náði eigi goðorðinu og skildu
við það og leið sumarið og veturinn og leið að vorþingi.

Og áður Þorsteinn reið heiman mælti Yngvildur kona hans:
"Eigi er maklega með yður Vopnfirðingum ef þú skalt eigi bera
hærra nafn en einn bóndi."

Og er Þorsteinn nálgast þingið mælti hann: "Hér munum vér
nema staðar og bíða Þórhadds og eigi skulum við Þórhaddur
báðir koma á þetta þing ef eg nái eigi goðorði mínu."

Litlu síðar kom Þórhaddur og synir hans og riðull manna.

Þorsteinn spratt upp og bað hann selja af höndum goðorðið og
rétta fram höndina "eða ella skulum við reyna með okkur,"
kvað eigi hæfa að bændur væru ræntir en höfðingjar svívirðir
og taldi mjög á hann um skipti þeirra Hauks og kvað hann eigi
Hauk svívirða heldur og dóttur sína.

Þórhaddur kvað hann djarfan: "Heldur er sannara að meiri
svívirðing gerir þú Hauki er þú gengur í sömu sæng hjá konu
hans hvert sinn er þú gistir þar og launar svo Hauki góðar
gjafar."

Þorsteinn svarar: "Vel lýgur sá er með vitnum lýgur og vænti
eg að eigi fáir þú vitni til að eg hafi né eina manns konu
tekið. Er það bæði að eg em vel kvæntur enda em eg henni
trúr. Ger nú skjótt um að þú sel fram goðorðið eða annar skal
verri."

Þórhaddur svarar: "Ákafur maður ertu og eigi mjög stilltur og
muntu ná goðorði þínu þó að þú heitist eigi til og eigi gerði
faðir þinn svo þá er hann missti Ljóts sonar síns á alþingi.
Þá mælti hann allt vægilega og var það þó mannraun en þetta
engi."

Nú áttu margir hlut í og tók Þorsteinn við goðorði sínu. Á
þingi fóru fram lögskil.

Og að þinglausnum í þingbrekku stóð Þorsteinn upp og mælti:
"Kunnigt er mönnum um skipti þeirra Hauks og Þórhadds og ef
slíku skal fram fara þá eru bændur mjög forystulausir. Skal
og Þórhaddur brátt vita að eg em ríkari en hann og lýsi eg
því Þórhaddur að þér er ætlaður bústaður á þeim bæ er á
Stræti heitir á Berufjarðarströnd og skaltu á brottu verða af
Rannveigarstöðum með allt þitt áður hálfur mánuður sé liðinn
ella skal eg færa þig í brott með engri vægð. En eigi skaltu
flýja úr héraðinu án mínu ráði né synir þínir því að vér erum
maklegastir Austfirðingar að hræra um ykkar vandræði. En ef
þér farið úr héraði án mínu ráði þá skal eg verja innihöfn
við þann og sækja þá upp er við yður taka."

Þórhaddur kvað óráðamannlega mælt "og bera mætti svo til að
lítil gæði stæðu af minni innivist ef oss er allmisjafnt
boðið enda hefi eg sjálfur ráðið bústað mínum hér til."

Þorsteinn kvað nú svo vera verða sem hann mælti og skildu að
því.

Fór Þórhaddur heim og gussaði ekki og leið svo fram til
ánefndrar stundar. Mælti Þórhaddur að Þorsteinn mundi eigi
kunna dagatal og ... höggi hans um nóttina. Nú leið sú nótt
og er það að segja frá Þorsteini að um morguninn snemma reið
hann við fimmtán menn og kvaðst því einu hafa heitið Þórhaddi
er hann skal efna.

Og þann sama morgun kom inn smalamaður Þórhadds og sagði
honum að fimmtán menn riðu að bænum "en það sagðir þú að
Þorsteinn mundi eigi dagatal kunna en mér líst sem hann muni
koma nú."

Þórhaddur mælti: "Stöndum upp og veitum viðnám. Margt mun í
gerast áður vér séum drepnir."

Og er Þorsteinn kom að garði þá stukku þeir af baki og kvað
Þorsteinn ekki skyldu spilla túni Hauks. Gengu þeir þá til
bæjar og var þeim sagt að Þórhaddur mundi inni bíða og synir
hans en hurðir voru aftur.

Þorsteinn gengur að durum og mælti: "Ef Þórhaddur má heyra
mál mitt þá býð eg engan ófrið ef hann gengur út og vill í
brott fara."

Þórhaddur bað hann að sækja en Þorsteinn kvaðst spara menn
sína til þess að ganga á vopn þeirra: "Skulum vér bera eld að
húsum og brenna en bæta Hauki húsbruna."

Þeir gerðu svo og báru eldinn að. Þorsteinn leyfði konum
útgöngu. Nú gerðist brátt svæla mikil í húsum og reykur tók
að vaxa.

Þá mælti Helgi: "Illur dauði þykir mér að brenna inni sem
melrakkar og vil eg heldur út ganga til griða eða þola járn
að öðrum kosti."

Og svo gerði hann. Og svo sem þeir komu út þá lét Þorsteinn
binda þá en gera þeim ekki annað. Síðan var bú þeirra í brott
fært og reka fé á Stræti. Lét Þorsteinn skipta þar öllu í
helminga og varð svo að vera sem Þorsteinn vildi og bjó
Þórhaddur á Stræti en Þorsteinn fór heim til Hofs.

Voru nú orð ger Hauki og tók hann þar við fé sínu. Varð nú af
nýju fjandskapur með Þórhaddi og Þorsteini og mest af
Þórhaddi er hann var svo mjög nauðigur. Gerðist nú orðflaug
mikil af Þórhaddi og sonum hans til Þorsteins og voru þeir
hinir mestu fársmenn í orðum.

Einn aftan kom þar maður til gistingar sá er Grímkell hét.
Hann var flökkunarmaður og hrópstunga mikil. Þórhaddur gerði
sér tíðhjalað við hann og dvaldist hann þar um hríð.
Þórhaddur kaupir að honum að hann skal fara á vestanvert land
og bera þar upp ragmæli um Þorstein Hallsson með því móti að
Þorsteinn væri kona hina níundu hverja nótt og ætti þá
viðskipti við karlmenn. Og yfir þessa flugu gein Grímkell og
fór yfir landið vestur og hrópaði Þorstein og fór síðan svo
vestan yfir ragmælið. Þetta kom svo að ragmælið fór nær í
hvers manns hús og lögðu óvinir Þorsteins á hann óvirðing
mikla hér fyrir en vinir hans hörmuðu. Kolur bróðir hans gekk
fyrst í berhögg við hann hér um þetta mál. Var hann þá á vist
með honum og hafði komið út um sumarið.

Kolur mælti eitt sinn við Þorstein: "Finnur þú nokkuð til
frændi hver fjandskapur við þig er hafður og fáheyrð og
undarleg upplostning? Eru og því vinir þínir færri við þig en
verið hafa en sumir menn gera glott að. Er og þetta mál sett
með miklum fjandskap og látið sem vestan sé að komið en eg
hygg að nær þér muni boðinn upp rísa og má slíks eigi ofhefnt
verða."

Þorsteinn svaraði: "Klækisefni eru í höfð. Er og líkara að
illan enda eigi og alls fjandskapar varði mig annars af
Þórhaddi og sonum hans heldur en þessa."