Close

The new edition is either unpublished or unavailable. The following is taken from an old edition (Skj where relevant):

Víkarr konungr gerðist hermaðr mikill ok hafði marga kappa með sér, þá er ágætir váru, en Starkaðr var mest metinn af öllum þeim ok kærastr konungi, þar hann var öndvegismaðr hans ok ráðgjafi ok landvarnarmaðr. Hann þá margar gjafir af konungi. Víkarr konungr gaf honum gullhring þann, er stóð þrjár merkr, en Starkaðr gaf honum eyna Þrumu, er Haraldr konungr hafði gefit Stórvirki, föður hans. Hann var fimmtán sumur með Víkari konungi, sem hann segir:

"Mér gaf Víkarr

valamálm,

hring inn rauða,

er ek á hendi ber,

mér þrímerking,

en ek Þrumu honum,

fylgda ek fylki

fimmtán sumur."

Víkarr konungr sigldi af Ögðum norðr á Hörðaland ok hafði lið mikit. Hann lá í hólmum nokkurum lengi ok fekk andviðri mikit. Þeir felldu spán til byrjar, ok fell svá, at Óðinn vildi þiggja mann at hlutfalli at hánga ór hernum. Þá var skipt liðinu til hlutfalla, ok kom upp hlutr Víkars konungs. Við þat urðu allir hljóðir, ok var ætlat um daginn eftir, at ráðsmenn skyldu eiga stefnu um þetta vandmæli.

Um nóttina nær miðri nótt vakti Hrosshárs-Grani Starkað, fóstra sinn, ok bað hann fara með sér. Þeir taka bát einn lítinn ok reru til eyjar einnar inn frá hólminum. Þeir gengu upp til skógar ok fundu þar rjóðr eitt í skóginum. Í rjóðrinu var fjölmenni mikit, ok var þar þing sett. Þar sátu ellifu menn á stólum, en inn tólfti var auðr. Þeir gengu fram á þingit, ok settist Hrosshárs-Grani á stólinn inn tólfta. Þar heilsuðu allir Óðni. Hann mælti, at dómendr skyldi þá dæma örlög Starkáðs.

Þá tók Þórr til orða ok mælti: "Áfhildr, móðir föður Starkaðs, kaus föður at syni sínum hundvísan jötun heldr en Ásaþór, ok skapa ek þat Starkaði, at hann skal hvárki eiga son né dóttur ok enda svá ætt sína."

Óðinn svaraði:"Þat skapa ek honum, at hann skal lifa þrjá mannsaldra."

Þórr mælti: "Hann skal vinna níðingsverk á hverjum mannsaldri."

Óðinn svaraði:"Þat skapa ek honum, at hann skal eiga in bestu vápn ok váðir."

Þórr mælti: "Þat skapa ek honum, at hann skal hvárki eiga land né láð."

Óðinn mælti: "Ek gef honum þat, at hann skal eiga of lausafjár."

Þórr mælti: "Þat legg ek á hann, at hann skal aldri þykkjast nóg eiga."

Óðinn svaraði: "Ek gef honum sigr ok snilld at hverju vígi."

Þórr svaraði: "Þat legg ek á hann, at hann fái í hverju vígi meiðslasár."

Óðinn mælti: "Ek gef honum skáldskap, svá at hann skal eigi seinna yrkja en mæla."

Þórr mælti: "Hann skal ekki muna eftir, þat er hann yrkir."

Óðinn mælti: "Þat skapa ek honum, at hann skal þykkja hæstr inum göfgustum mönnum ok inum bestum."

Þórr mælti: "Leiðr skal hann alþýðu allri."

Þá dæmdu dómendr allt þetta á hendr Starkaði, er þeir höfðu um mælt, ok sleit svá þinginu. Fóru þeir Hrosshárs-Grani ok Starkaðr til báts síns.

Þá mælti Hrosshárs-Grani til Starkaðs: "Vel muntu nú launa mér, fóstri, liðsemd þá, er ek veitta þér."

"Vel," sagði Starkaðr.

Þá mælti Hrosshárs-Grani: "Þá skaltu nú senda mér Víkar konung, en ek mun ráðin til leggja."

Starkaðr játar þessu. Þá fekk Hrosshárs-Grani geir í hönd honum ok sagði, at þat mundi sýnast reyrsproti. Þá fóru þeir út til liðsins, ok var þá komit at degi.

Um morguninn eftir gengu ráðgjafar konungs á stefnu til umráða. Kom þat ásamt með þeim, at þeir skyldu gera nokkura minning blótsins, ok sagði Starkaðr upp ráðagerðina. Þar stóð fura ein hjá þeim ok stofn einn hár nær furunni. Neðarliga af furunni stóð einn kvistr mjór ok tók í limit upp. Þá bjuggu þjónustusveinar mat manna, ok var kálfr einn skorinn ok krufðr. Starkaðr lét taka kálfsþarmana. Síðan steig Starkðaðr upp á stofninn ok sveigði ofan þann inn mjóva kvistinn ok knýtti þar um kálfsþörmunum.

Þá mælti Starkaðr til konungs: "Nú er hér búinn þér gálgi, konungr, ok mun sýnast eigi allmannhættligr. Nú gakktu hingat, ok mun ek leggja snöru á háls þér."

Konungr mælti: "Sé þessi umbúð ekki mér hættuligri en mér synist, þá vænti ek, at mik skaði þetta ekki, en ef öðruvís er, þá mun auðna ráða, hvat at gerist."

Síðan steig hann upp á stofninn, ok lagði Starkaðr virgulinn um háls honum ok steig síðan ofan af stofninum.

Þá stakk Starkaðr sprotanum á konungi ok mælti: "Nú gef ek þik Óðni."

Þá lét Starkaðr lausan furukvistinn. Reyrsprotinn varð at geir, ok stóð í gegnum konunginn. Stofninn fell undan fótum honum, en kálfsþarmarnir urðu at viðju sterkri, en kvistrinn reis upp ok hóf upp konunginn við limar, ok dó hann þar. Nú heita þar síðan Víkarshólmar.

Af þessu verki varð Starkað mjök óþokkaðr af alþýðu, ok af þessu verki varð hann fyrst landflótti af Hörðalandi. Eftir þat strauk hann brutt ór Noregi ok austr í Svíaveldi ok var þar lengi með Uppsala konungum, Eireki ok Alrekl, sonum Agna Skjálfarbónda, ok var í herförum með þeim. Ok er Alrekr spurði Starkað, hvat hann kunni tíðenda at segja frá frændum sínum eða sjálfum sér, þá orti Starkaðr kvæði þat, er heitir Víkarsbálkr. Þar segir svá frá drápi Víkars konungs:

Fylgda ek fylki,

þeim er framast vissak,

þá unda ek best

ævi minnm,

áðr fórum vér,

en því flögð ullu,

hinsta sinni

til Hörðalands. Þess eyrendis,

at Þórr um skóp

mér níðings nafn,

nauð margs konar;

hlaut ek óhróðigr

illt at vinna. Skylda ek Víkar

í viði hávum

Geirþjófsbana

goðum of signa;

lagða ek geiri

gram til hjarta,

þat er mér harmast

handaverka. Þaðan vappaða ek

villtar brautir,

Hörðum leiðr,

með huga illan,

hringa vanr

ok hróðrkvæða,

dróttinlauss,

dapr alls hugar. Nú sótta ek

til Svíþjóðar,

Ynglinga sjöt,

til Uppsala;

hér láta mik,

sem ek lengi man,

þöglan þul

þjóðans synir."

Þat má finna á Starkaði, at honum þykkir þetta eitthvert verk sitt verst ok óskapligast orðit hafa, er hann drap Víkar konung, ok ekki höfum vér frásagnir heyrðar, at hann hafi ílendr orðit í Noregi síðan. En Starkaðr var at Uppsölum, þá váru þar tólf berserk málamenn ok váru mjök ágjarnir ok spottsamir við hann, ok váru óðastir at því bræðr tveir, Úlfr ok Ótryggr. Starkaðr var þögull, en berserkir kölluðu hann endrborinn jötun ok níðing, svá sem hér segir:

"Hér settu mik

sveina milli,

heldr hæðinn

ok hvítbráan,

skelkja skatnar

ok skop draga

ofs óframir

at jöfurs greppi. Sjá þykkjast þeir

á sjálfum mér

jötunkuml,

átta handa,

er Hlórriði

fyr hamar norðan

Hergrímsbana

höndum rænti. Hlæja rekkar,

er mik séa,

ljótan skolt,

langa trjónu,

hár úlfgrátt,

hangar tjálgur,

hrjúfan háls,

húð jótraða."

En er Eirekr konungr ok Alrekr settust heima, þá fór Starkaðr í hernað með skip þat, er Eirekr konungr hafði gefit honum ok hafði skipat með Norðmönnum ok Dönum. Fór hann víða um lönd ok framdi orrostur ok einvígi ok hafði jafnan sigr, ok er hann ekki lengr við þessa sögu.

Alrekr konungr varð skammlífr, en þat varð með þeim atburði, at Eirekr konungr, bróðir hans, sló hann í hel með beisli, er þeir höfðu riðit at temja hesta sína. Eftir þat réð Eirekr konungr einn Svíþjóðu lengi síðan, sem enn mun síðar sagt í þessi sögu af samskiptum þeira Hrólfs Gautrekssonar.