1einn num. cardin. [f. ein, n. eitt; pl. einir; superl. debil. -asti(Anna238(2001) 155³²)] (m. overgang til pron., cf. einn pron.)
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) tallet 1, en/et ⫽ the number 1, one
●●● List ... heitir algorismvs. hana fvndo fyst indverskir menn ok skipvdv med .x. stofum ... Enn fyrsti stafr merkir einn i fyrsta stað enn anaʀ .íj. hinn. þridi. þria ok hveʀ eptir
~ lat.unum
CarmenAlg 734 Algor 4174●●● Iafnir finngr erv fiorir; 246.8. enn viafnir adrrír. fiorir; 3579; Enn einn er hvarki þvi at hann er eigi tala helldr vpphaf allrar tolv
Algor 4185
2) (svarende til & i forb. m. num. ordin. annarr, þriði, etc.) en, den ene, nummer et, den første, (sg. & pl.) de første, den første gruppe, den ene gruppe/part (vs. den anden gruppe/part) ⫽ (the equivalent of & in conn. with the ordinal numbers annarr, þriði, etc.) one, the one, number one, (sg. & pl.) the first, the first group, the one group/party (as opposed to the other group/party)
●●● þar sem riddarar at riðaz æinir imote oðrum
Streng 5222●●● Syntt er þat ... at þrennes kyns folk er. i þema heímí ... Einir ero chalddei. aðrer ero girkkir. hinir þriðiu er (sic) egyptar
Menota: 66va16 BarlA 12125●●● Þat er i þrim stoðom er dauðum ma sok geva. þat er i einum stað er maðr hittir mann a kono ... En þær ero konor .vii. Ein er kona mannz. onnur systir. þriðia dotter. fiorða moðer. fimta stiupmoðer ...
Gulᴵ 6235●●● þa eru .ij. nætr til gagndags ens eina (den første gangdag, Litania major, cf. Gjerløw 1960 [KLNM 5] 186-187; cf. Hertzb gangdagr: gangdagar hinir siðari). hann scolo ver hallda at helgi sem þuatt dag
ÁKr 4314●●● var einv megin at þeim gengt
Heið 903●●● Nu ero daghar fiorer er æigi skal iorð opna ... er æin skiri þorsdagh æfter non. Annar allr langa frea dagr. Hin þriði paska æftan till nons. Hin fiorðe paskadagr allr
SvKr 4229●●● þetta bref er gortt vaar. aa ga‹n›ghdaghen æina
DN IV (1346) 2459●●● .ij. menn ... einn ... enn annarr ...
~ lat.due persone ... una ... alia ...
46616 Sættarg 47512●●● Hann atti III sonu, het æinn Arnnkell, annarr Erlendr, þride Þorfinnr hausakliufr
Orkn 1414●●● Minnum ver uppa alla fyrnæmfda menn, æinn tima annan tima ok þridia tima ... at þæir late ok gere eftir þui sem fyrr hafum ver bodet
DN III (*1313›DonVar 1ˣ) 10125●●● Nú eru tvenn kostaboð, Grímnir, sá eini, eg drep þig nú þegar í stað, sá annarr, að þú eigir Gnípu, vinkonu mína
Jǫkulˣ 5527÷ þar scal einn hava af þeim .xii. monnum. en hann scal sialfr annarr væra. En hinn þriði ...
GulKrᴵ 166÷ Þat er i þrim stoðum er dauðum ma sok geva. þat er i einum stað er ... þat er i ꝍðrum stað ef ... þat er þar enn i þriðia stað. ef ...
Gulᴵ 6234÷ eitt (ɔ: nafn) er *Alfꜹðr; aɴat er Herran eða Herian, iii. er Nikaʀ eða Hnikaʀ, iiii. er Nikvz eða Hnikvðr
SnE 1013÷ fengv þav iii. sonv; het eiɴ Oðiɴ, aɴaʀ Vili, iii. Ve
SnE 145÷ Ein (ɔ: rót) er með asvm, en avɴvr með hrimþvsvm, þar sem forþvm var *Giɴvngagap; en þriþia stendr ifir Niflheimi
SnE 227÷ Angrboþa het gygr i Iotvnheimvm; við henne gat Loki iii. bꜹrn. Eitt var Fenrisvlfr, aɴat Iormvngandr - þat er Miðgarþz ormr -, iii. er Hel
SnE 3416÷ ‹stendr› eiɴ (ɔ: eggsteinn) vndir herþvm, aɴaʀ vndir lendvm, iii. vndir kuesbotvm
SnE 6921÷ a ga‹n›ghardaghen æina
DN XVI (1341) 921÷ þar mátti einum megum at sœkja
NjM 4052÷ stökkr (kerit) i fjóra hluti ... vóru kerbrotin jafnþúng síðan vágust, svá at ei var eitt öðru meira
GBpD 10325÷ Þria menn virþi Þorlacr biskup mest ... Var einn Pall systor-son hans ... annar Þorvallðr Gizurar son ... þriði Gvdmundr gris
StuᴵK 22015÷ hann atti .iij. dætr. het eín Geira. o᷎ɴur Gunnhilldr þriðia Astriðr
ÓTᴵ 11113÷ hann atti .iij. sono. het einn Arnkell aɴaʀ Erlendr
ÓTᴵ 21517÷ uoru komnir saman .iiij. konungar med her sinn. sa einn er red firir Ueradal annar firir Skaun þride firir *Sparbyggia fylki fiorde ... red firir Eynafylke
HarHárf 57019÷ suin II hlvpu æins vegar fra husunum
GullÞ 2327÷ het einn Are, annar Gisle, þride Þorbio᷎rn
Gísl 16÷ Letom ver þa stemfna sira Botolfue æinn tima, annan tima, ok þriðia tima at koma til var
DN VIII (*1320›apogrˣ) 875÷ aminnande han æin tima ok annan tima ok þridia tima med alykt
DN IX (*1338›apogrˣ) 1318÷ Einn heitir Fjǫlmóðr, annarr heitir Imsigull, þriði Gillingr
Gautr¹ˣ 57÷ bjóðum honum tvó kosti, þann eina, að hann eigi aðra hvóra okkar; hinn annan, að við skulum drepa hann ella
Jǫkulˣ 497
3) (svarende til & i forb. m. num. ordin. i sammensat talangivelse, fx. ‘en og tyvende’) (cf. Noreen 1923, 306) ⫽ (the equivalent of & in conn. with the ordinal numbers in composite numbers, e.g. ‘twenty-first’)
●●● Þessi var ⸢einn [var. enn fysti HákFlat 11915] vetr hins þriþia tigar rikis Hakonar konvngs
HákFris 49032●●● aa einu are ok tyttughtta (sic) rikkis uars uirduleghs herra Magnussar
DN I (1340) 21022●●● a einu are ok tyttughu (sic) rikis vars vyrdulex herræ Magnusar
DN XI (1340) 3032●●● a þritughta are ok æinu ...
DN I (1350) 25312●●● a þretugta ok einu are ...
DN II (1350) 25229●●● I Biorgvin var Gizuri iarls nafn gefit a ⸢einv (!) [var. fyrsta] [ari ins] fimta tøgar konungdoms Haconar
StuᴵᴵK 3023÷ a einu are ok xx rikis vars virdulegs herra Magnuser
DN V (1339) 10915÷ a æinu are ok xx rikis okkars wyrdulex herra Maghnusar
DN V (1340) 11236÷ a æinu are ok .xx. rikis vars vyrdulegs herra Magnusær
DN V (1340) 11422÷ a eino are ok fiortughta
DN III (1360) 25213÷ a eino are ok xxta rikis wars
DNᴵᴵ 34327
4) en (vs. flere), en enkelt, (én og) kun én, én eneste ⫽ one (vs. several), a single, (one and) only one, a sole
●●● þa verðr hann utlagr .iii. mörcom ... oc ⸢gialda einom gioldom [var. giolldom eínom GrgKonᴵᴵ 1227] (en enkelt erstatning ⫽ a single indemnity)
GrgStað 43115●●● Niðvþr ... atti .ii. sóno. oc eina dottvr
Edda(2019) 95a3●●● Scal bonde hverr einum husum (kun én gård ⫽ only one farm) varða. at eigi falle krossar at. þo at fleiri eigi hann
GulKrᴵ 119●●● várr scal hverr eina kono eiga. þa er hann hever mundi keypt oc maldaga
GulKrᴵ 1614●●● For konungr þa sciott ifir oc var eina nott i sama stað
ÓH 819●●● Einn skal eyris synia. en .ij. tueggia. en þrír þriggia
Járns 2948●●● unnu þeir báðir eins verk
HeiðrH 428●●● þeir vilia slavckva þenna ⸢ęina [var. einn AM 227 fol “B”] gnæista minnar hvgganar
~ lat.quae relicta est
Vulg 2Reg 14,7 StjC 52311●●● við ǫllum hlutum mun ek skyrtu gøra nema einum. Hverr er sá inn eini
ǪrvS 7511●●● Einum uetri eptir laat Snora Sturlu sonar hofuz þeir at-burðir, er maurg tiþindi giorðuz af siðan
StuᴵᴵK 11●●● eiɴ giorði hvortveɢia (ɔ: himin ok jǫrð). Ereckr mælti. hverr er sa eiɴ. konvngr sagði. gvð almattigr er eiɴ er i gvð domi eɴ þreɴr i grein
cf. def. 9●●● Þar fædiz ok fuglinn Fenix. af huerium er segiz at hann finniz i o᷎ngu landi o᷎dru. ok þo *þar einn at eins enn eigi fleiri
~ lat.singularis et unica
IsidEtym XII 7,22 Stj¹ 7414●●● er engin ... sua ... at hann megi auruggr ok ottalauss um uera. at hann hafi eigi þegit no᷎ckut eitt edr fleiri af þeim pundum ok gozi
Stj¹ 15023●●● (proverb.) fꜳtt seger einn fra einum
SigÞǫglB¹(1992) 314●●● (proverb.) tók (hann) svá til orða sem gegnir orðskvið fornum: Einn skal við einn eiga nema sé deigr
KlmA 43023●●● fleiri enn einn edr tueir (lǽrðir menn) ... hafa skrifat ꜳ ymissum timum lif ... hins agæta guds pislaruotz
Thom² 2954●●● er þier eigi eiɴ ⸢hlutriɴ snæríliga (cf. ed. note) [var. lutr vel BandM 305] gefin er suo eru aller
BandK 3023●●● (proverb.; cf. FJOrdspr, 74) sialldan velldr einn, ef tueir deila
Hák81 5535●●● (proverb.) seintt er eins lid
cf. “Sent går det, når man kun har sig selv til hjælp”, ed. transl. Ž “Things go slowly when you're on your own”●●● (proverb.; cf. Eiríkur Magnússon 1888 [ANOH 1888], 348) betri er einn med yndi enn tveir med trega
Not604² 17524●●● iarnstikur .v. oc ij med kopar ... alltarisklædi eitt. krossar iiij
DI III (*1394-1399›apogrˣ) 55911●●● Dagur eínn
~ lat.dies una ... super milia
14422 (Vulg Psalm 83,11) GlossPsalt 14520●●● En þá er hann hafþi hér verit einn vetr eþa ii. þá fór hann á braut
Íslbˣ 2822●●● vilda ek heldr sitja heima í Vatnsfirði, ef ek hefða tvau ráð ór einu (hvis jeg kunne vælge ⫽ if I could choose)
StuᴵR440ˣ 197÷ er þat þa vika heil oc ein nott. scal su en ęina fylgia Aprilis
EncCod1812 2319÷ verþa þat .viii. nætr. er þat þa vika heil oc ein nott. scal su en ęina (nátt er um fram er) fylgia Aprilis
EncCod1812 2320÷ Ef maðr hefir fleire sacir i v.ar dom eɴ eina
GrgKonᴵ 8123÷ hvart sem hann vill at stefna einom eða fleirom
GrgKonᴵ 10215÷ er liðin var ein stund dagsins þa heyrðu þeir allir barnsgrat
ÓTOdd 131÷ Nu selr maðr eina iorð a leigu. oc vill eigi lata hann hava er toc
Gulᴵ 3934÷ ef fleiri skip scal gera. þa scal eigi eins (én enkelts) morc eyða
Gulᴵ 10025÷ oc eigi vilia þe‹i›r mer af vnna eins pennings. en mer þætte sœmelegre herra at ek rœða fyr þessv fe. oc þat skalltu vist vita ef ek fœ þetta gull at allt skalltv þat eiga með mer
Þiðrᴵᴵ 27919÷ Sva scolo þeir til etla at eigi se fleiri ross en maðr hafi eitt ⸢*hvert [GKS 3270 4° “B”, etc.; non emend. hverr] i togi
ÁKr 4520n.÷ Barði var i skoginvm ok snerto eina fra þeim þar er þeir slogv
Heið 856÷ ef hann kømi sveininvm Olafi a fvnd hennar er einn vetr hefir verit með Eirike a Oprosto᷎ðum
ÓTOddS 733÷ i eli einnar stundar verðr maðr hriðdrepa
~ lat.ad unius horae inundationem
PassThom 14920 ThPost² 73230÷ ef maðr lystr ⸢einn [var. ÷ ] mann i hafuð eitt hogg
Landsl 654÷ ridum i flokkinn ok alldri meirr en æinn senn
Heiðy 9814÷ ef ein maðr tekar þiof. þa liggar honom ecki uiðr þo at han uerdi laus
LandslBorg 182a3÷ Þar kom Allfavðr ok beiddiz eiɴs dryckiar af brvɴinvm, en hann feck eigi, fyʀ en hann lagþi avga sitt at veþi
SnE 2213÷ hann skyldi eignaz þat, er hann mælti til, ef hann fengi gert borgina a einvm (!) vetri
SnE 4520÷ af horni þesv þickir þa vel drvckit, ef ‹i› einvm dryck gengr af, en svmir * drecka af i tveim dryckivm
SnE 561÷ Þa mælti Vtgarþaloki: hvat er nv Þoʀ. mvntv nv eigi *spara til eins dryckiar meira en þer mvn hagr a vera?
SnE 5618÷ Huer maðr ma oc gefa fiorðungs giof ... af ollu þui sem honum hævir aflazt. sva bornum sem oðrum monnum. æinu ef þat vill han
Bl 2398÷ menn giorðu þar það að fiar afla. Auðger menn attu æinn .x. (ɔ: tug) eða flæi[ri.] En hiner o ꜹðgari nꜹkkuru færi
~ lat.denas alii, alii plures
10733 Rómv595(2010) 10713÷ hvárki skal ek á þessu níðask ok engu ǫðru, því er mér er til trúat; ok mun sjá einn hlutr svá vera, at skilja mun með okkr, en seg þú þat frændum mínum ok móður minni, at ek ætla mér ekki at sjá Ísland
NjM 1834÷ þenna eið skal hann eighi optare sueria en ⸢eítt sinni [var. vm sinn Landsl 119]
Landsl1154 783÷ þar verðr fear fo᷎ling a þui eínu suíní
Landsl1154 1587÷ Einn varð seinne ok var sa drepinn II nottvm siðarr, oc het Ion
StuᴵK 35322÷ Einne nott aðr hvarf hvndrinn ok fannz alldri siþan
StuᴵK 3556÷ Villdi hann þat eitt heyra, at Þorðr færi þa til Islandz, enn Gizurr væri þar eptir; kuað þat ok raáð, at einn maðr væri skipaðr ifir landit, ef friðr skylldi vera
StuᴵᴵK 10219÷ setr siðan kerit á munn ser ok drekkr af ieínu
~÷ þat er reynt at engi maðr helldr fullkomliga sinum þrifnaði til alsendis. þo at hann myrði einn maɴ ... þessir stor lutir ... ero miklu meira en eins mannz morð
RRÓT 3214÷ hefir nockvr gortt himin eða iorð ... eiɴ giorði hvortveɢia ... hverr er sa eiɴ ... gvð almattigr er eiɴ er i gvð domi eɴ þreɴr i grein
EVíðB 1631÷ Sua segia ebreskir menn. at þann einn tima hafði moyses kallat hana Salem ... fyrir þa skylld at lærit Jacobs ... uar þar grætt
~ lat.tunc tantum
HistSchol 8533 Stj¹ 18611÷ þa hellti guds þręll þvi i allar tunnur, þer er til voru, ok kom þa litit ⸢a einnar hlut [var. af fám vinberivm GregDialC 19234], er litlu var skipt i marga stadi
GregDialB 19218÷ astvin drottins ... takandi bikar byrlaðan með eitrið sialft ut af byskups hendi ok dreckr ... af i einu
~ lat.et totum bibit quod erat in calice
MelitoHeine 11547 Jón⁴ 4859÷ (proverb.) þo syniz mer þersi þin ferd bæði w vegligh ok æigi sæmilig þuiat fꜳtt seger ⸢einn [var. ÷ SigÞǫgl 13721] fra einum
SigÞǫglB¹(1992) 314÷ hér skal einn við einn berjaz senn
ǪrvM 10012÷ þótt fleiri sé sýslumenn í fjórðungi en ⸢einn [var. eirn GKS 3271 4°]
Jb 333÷ ef einn maðr tekr þjóf, þá liggr honum ekki við, þó at hann verði lauss
Jb 2659÷ þat er æinn madr at ek hrædumz en sa hæitir Þorsteinn ok er Ornnyiar son
ÞUxaf 2594÷ Ef þetta lif eitt væri ok eigi annat betra, þa mættim ver rettliga hrædaz at tyna þessu
~ lat.una esset vita
PassCaec 2021 CecB 2818÷ Martinus hafdi at eins einn þræl i syslu med ser
~ lat.uno tantum
VitMart 11212 Martin² 57521÷ ⸢Martinus hafdi at eins einn þræl i syslu med ser [var. var honum feinginn einn skosveinn til þionustu Martin¹ 55418]
~ lat.uno tantum
VitMart 11212 Martin² 57521÷ at sönnu væra ek þá úkurteiss, ef ek vissi vilja hennar ok synjaði ek henni einn hlut
Parc 4719÷ hugda ek at eigi uæri færri enn .x. suo mikit hark ok hareystí gerdi eín at eins riddari er þangat kom
~ fr.uns seus
Yvain 1917 ÍvB 1724÷ Þau áttu einn son; sá hét Ásmundr
EgÁsm 243÷ jtem eru samlog med hrauni þangskäla og kellduvik. ꜳ̈ raun eitt suo micid sem hin tuo᷎. enn þangskäle halfu minna enn kellduvik
DI IX (1525: Sig) 30422÷ uer skvlvm i einu af drecka flyott ok fimliga
FormBrúðᴵ 16719÷ drecki dreingvr i einv edvr drægí af i íȷ́, þræll i þrimvr, fantvr i fiorvmm, fol i fimm
cf. def. ***8: –í einu––÷ sú virðíng þikir honum sér mest gjör, at í einu sé af drukkit
ÞorstBm 19025÷ Helgi reisti bú á Oddsstǫðum ok ætlaði alt til á einum degi ok þangat at færa bú sitt hinn fyrsta fardag
Brandkrˣ 1861÷ einn kaleikur miog losadur. skrijn oc ij Glodarkier
DI VII (*[1491-1518]›Bps A II 1ˣ) 403÷ skulu þau (hjón) hafa eina kistu og eina sæng ... skal klaustrid eignast kistuna og sængina epter þeirra dag
DI VII (*1493›Lskjs 94 IIIˣ) 15725÷ Andres optnemfder hafde geflaunet þæim ij mote iardene æinnæ yxn ok pud korns
DNᴵ 3406÷ oc af þessum þrimr þá scal eina biörg at eino veita. en ef fleire veiter. þá er sá útlagr er síðar veiter. nema honom se óvisavargr
Frostˣ 16127÷ varð honum seint inn at fara, er eitt mátti fara senn skipit
Hkrᴵᴵᴵˣ 15415÷ en þat cuɴne engi segia þeim at degi einom vas fleira en heilom vicom gegɴdi í tveim misserom
Íslbˣ 1938÷ At rétto tali ‹ero› í hverio áre v. dagar eɴs fiórþa *hundraþs ef eigi es hlaupár en þá einom fleira
Íslbˣ 2011÷ Marcús Sceɢiasonr hafþi lǫgsǫgo nę́str Sighvati oc tóc þat sumar es Gizorr byscop hafþi einn vetr verit hér á landi
Íslbˣ 3627÷ til þeꜱ at helldr vę́ri ii. byscops stólar á landi hèr en einn
Íslbˣ 372÷ Þorvarðr ór Saurbæ svarar fyrst, léz eigi ráð eiga meirr en eins manns, má ek vel sęma vid þann sem er, en bezt at engi se
StuᴵᴵR11127ˣ 27119÷ Ver vitum, at þat kann verða einnar stundar regn her a iorðu, er menn þikkiaz eigi uti mega vera
~ lat.hoc ad unius horae inundationem
PassThom 14920 ThPost¹ˣ 72030÷ [Frá einum ungum manni er átti eitt hús all einaz]
cap.÷ þeir hofðu sua tialldat at eigi voro menn í hino þriðia hueriu tjalldi ok þo faer i eínu
EgM(2001) 7929÷ Hafði egill þa eitt lang skip mikit oc a hundrað ᴍanna eða uel sua
EgFrg² 3356
● aldri/... einn (m. overgang fra num. til pron.) aldrig/ikke en eneste ⫽ (with transition from num. to pron.) never/not a single
●●● feck ek enn alldrigi fengit eins dags ro; en þu villdir nu hafa hvilld þegar fyrir ein atta ꜳr
~ lat.nec una die
VitPat 89345 VP 64931●●● er þeir sveinarnir skyldu freista at skjóta dýrin, þá hœfðu þeir aldri eitt dýr
ǪrvA 14616÷ haɴ hafþe egi farit til veizloɴar ne ęíno siɴɴe er haɴ hafþe boþit honom
Jvs291 117÷ í Mývatnshverfi er hverr skúti við annan, en í Fiskilœkjarhverfi ⸢sér aldri einn [var. hittir engi Glúm 558] skúta
Glúm564 5524÷ eigi hefir einn madr skeinu fengit af aullum vorum mo᷎nnum, ok aunguan vapnaburd hafi þer sed j motj ydr
Hák81 54215
● allir sem einn alle som en, hver og en ⫽ each and every one
●●● skaltv sla oc sigra alla Madianitas sem einn mann
~ lat.unum virum
Vulg Judic 6,16 StjC 39024●●● þeir vorv aller sem einn med einv samrade j vilia og vercke
SofReyk 19629
● einn ok einn den ene efter den anden, hver enkelt ⫽ one after the other, each individual
●●● hversu einn ok einn baud oss til sin
~ lat.unoquoque
38130 VP 3818●●● viii. menn váru í hálfrými á Orminum ok var valit einum manni ok einum
Hkrᴵˣ 4267÷ var valít einum manni ok einum .xxx. manna voro i fyrir rvmi
ÓTᴵᴵ 20711
● einn hverr [e-rra] (m. overgang fra num. til pron.) hver enkelt, den enkelte ⫽ (with transition from num. to pron.) each (single) one, the individual
●●● Maðr heitir eiɴhverr, ta ef ii. ro, þorp, ef iii. ro, iiii. ro favrvneyti
SnE 1882●●● Ecki þarf ek at telia vpp saker a hendr þer en þo ero þær sua margar ok storar at einhuer ma vel endaz til at þu komer alldri heðan lífs
EgM(2001) 11510●●● þott einnhverr [var. + þeirra GKS 1010 fol “Hr.”] bærí lítla byrðí. þa varð þat skíott mikill elldr er margir fvglar barv j þekivr viða vm borgína
Huldaᴵ 11018÷ svá váru margar í þessu verki, at eigi fékk einhver meira í sitt hlutskipti en verð hálfs annars penings
KlmBˣ 1739
● hverr einn (m. overgang fra num. til pron.) hver enkelt, hver eneste, enhver ⫽ (with transition from num. to pron.) each one (singly), each and every, any
●●● f. l. m. n. r. s. þeir stafir megv hafa tveggia samhlioðanda atkvæðí hverr æinn ... eff. ell. emm. enn. err. ess
Gramm¹ 2304●●● hit sama iatadi hann ok ⸢huerium sem einum [var. huerium einum GKS 1154 fol “E”, etc.] ⸢lærdum manni
~ lat.Cuilibet
46528 var. Sættarg 4733: GKS 1154 fol “E”●●● Hvertt eitt sar er halnaz vid gull þat rotnar eigi
~ da.Hwilk et
HarpK 10513 MedMisc 5316●●● hvær æin kirkia sma eda stor, i huæriu æinu biskupsdœme innan bœar eda uttan ... er skyldugh ...
DN III (*1306›DonVar 1ˣ) 7117÷ at huar einn af ẏder. skall suara fullri landrada sok vider oss oc kirkiuna j Noreghi
DI II (1350) 8589
● hverr einn ok annarr hver eneste ⫽ each and every
● hverr einn ok einn hver eneste ⫽ each and every
●●● aull onnur bo᷎rn gráta. huert ⸢eitt ok eitt [var. sem eitt AM 227 fol “B”] er i uerolldina uerdr fætt
Stj¹ 10115●●● helldr tok ⸢huerr maðr einn ok einn [var. hverr ok einn Holm perg 16 4°] fullgod starfa lavn
~
● hverr ok einn (m. overgang fra num. til pron.) hver enkelt, hver eneste, enhver ⫽ (with transition from num. to pron.) each one (singly), each and every, any
●●● rann j hiarta hans æigingirnnd mikil sua at hann uillde drekann æiga firir huernn mun ok æinn
Sǫrla 27716●●● hvær prester ok æin ... skal luka ... half lœypu smers
DN III (*1306›DonVar 1ˣ) 7120●●● flýtir hverr ok einn sinni ferð eptir hans boði
KlmBˣ 1388●●● búist nú hverr ok einn svá við, at hann verði makligr guðligum stórmerkjum
KlmBˣ 22316÷ ȷ́ataði Þorsteinn nú ok kvazk þiggja vilja fyrir hvern mun ok einn
BjHˣ 19123÷ þui dæmdum vier þessa alla adur greinda menn ... ‹eirn› og sierhuorn fyrir sig sekann emend. DI 38926: Lbs 69 4° “69”
emend. DI VII (*1498›ÍB 309ˣ) 38926: Lbs 69 4°ˣ “69”÷ suo ad huer og eirnn meigi skilia huat truin er
DI 17533÷ wmm þa hlydni sem huer oc einn er yferwalldinu skylldugur
DI 23013
● hverr sem einn [e-rra / af e-jum] (m. overgang fra num. til pron.) hver enkelt, hver eneste, hver og en, enhver ⫽ (with transition from num. to pron.) each one (singly), each and every (one), every one, any one
●●● þetta dyr hævir miok lengi með oss veret ok huerr sem æinn varra manna hævir oftsamlega set þat
~ fr.celui de nus
LaisMar 6829 Streng 9426●●● Ec unna þessom fiorum riddarom. ok girnumzc ec einn sem hvern þeirra fiugvrra mer eigin spusa
~ fr.chescun par sei
LaisAnon 14733 Streng 1462●●● æigi skylldi feðr dæyia fyrir syni oc æigi synir fyrir feðr helldr hverr sem ęinn i sialfs sins savk
~ lat.unusquisque
Vulg 4Reg 14,6 StjC 63512●●● J nafní samhlioðanda hvers sem æíns er nokkvrr raddar stafr
Gramm¹ 2287●●● huerr sem einn er gerir samblastr moti retti ok kirkiunnar frelsi
StatEi³ 62916●●● Et ok føðz af hueriu tre sem einu. þi sem her bidr i paradis
~ lat.omni
Vulg Gen 2,16 Stj¹ 337●●● Moyses flutti ... guds bodskap Jsraels folki. ok taladi sua til huers sem eins af ollum þeim
~ lat.ait Moyses ad populum
Vulg Exod 13,3 Stj¹ 28318●●● hafa huerer sem einer þær saumu frædisaugr fært til sinnar tv̇ngv
Adon 698●●● [C]laves heiter su tala, sem syner hvern sem einn merki dag
Encᴵᴵ624 12916●●● huer sem eínn
~ lat.Iubilate deo omnis terra
8415 (Vulg Psalm 65,1) GlossPsalt 8516÷ veri hverr sem eiɴ stadfastr i þvi er hann er til kalladr
~ lat.unusquisque
Abus 5813 Ósóm677 14÷ hneigþisc hverr sem eiɴ a sina goto
~ lat.unusquisque
Vulg Isai 53,6 Ósóm677 110÷ aull onnur bo᷎rn grata. huert ⸢eitt ok eitt [var. sem eitt AM 227 fol “B”] er i uerolldina uerdr fætt
var. Stj¹ 10115: AM 227 fol “B”÷ Veitiz sjá guðs miskunn hverjum sem einum Frakkakóngi
Æv⁹⁴ 29722÷ hit sama iatadi hann ok ⸢huerium sem einum [var. huerium einum GKS 1154 fol “E”, etc.] lærdum manni
~ lat.Cuilibet
46528 Sættarg 4733÷ Avnd ok hiarta huers sem eins rettlaatz manz hefuir hann ser sua sem til naadahus ok heimolligrar huilldar
Stj¹ 115÷ at hann (N:ɔ: Augustinus) gori eigi annars manz-skyringu edr orskurdi nokkut preiudicium. miok til þess at huerr sem einn taki þann hellz ok ueli sem hann uil ok honum uerdr uidrtækiligztr eptir sinum skilningi ok skynsemdar manéri
Stj¹ 412÷ huerr sem einn sa er af uaru kyni er kominn
Stj¹ 27521÷ eg sa elld brennanda, sa er bannade hverium sem einum manne ingaungo
Niðrst⁴ 186÷ gleymdi hver sem eirn sini attferd, þviat hver, sem þær var siaandi, var á þær horfandi ok þeim unnandi
KirjA 88÷ Segit svá her várum, at hverr sem einn komi hingat til mín
Klma 29432÷ fyrer biodande huerium sem einum ath hafa danzleik þar a stadnum
LBpA 1022÷ þat nafn skyllde hverr sem einn þeirra heita sem þat valld hefde æfinlega hverrtt nafn sem hann hiete og adr
KonReyk 214÷ firirbiodum vær stridlega huerium sem einum bædi lærdum og leikum vnder fullt forbod og bannz pinu j burtu ad hafa eda undann ad draga j nǫckurn mata tolla
DI VII (*1495›apogrˣ) 2773÷ kiærer huor sem einn hid sama, vankuædi og þunga mædu, med miklu andvarpe
DínDrˣ 2311÷ Hver sem ein er hrædd um sinn son
Trist¹ˣ 4932
● hverr einn sem annarr, hverr sem einn ok annarr hver eneste ⫽ each and every
●●● hveria nott ⸢eina [var. adra AM 233 a fol “233”] sem aðra liggr hann hia henni
~ lat.omni nocte
SpecH 255b17 (VII 93) Mar655XXXII 44630●●● huerr sem einn ok annarr ueralldar madr hafdi spellat sinn ueg ok framferd
~ lat.omnis ... caro corruperat viam suam
Vulg Gen 6,12 Stj¹ 5537
● eins (manns) munni, einum munni, einni rǫddu (som) med ét menneskes mund, med én mund/stemme ⫽ (as if) with one mouth, with one voice
●●● þa tok ner allr lvþr (ɔ: lýðr) at kalla eins mans mvɴi
Eras 2021●●● allir svara sem eins munni. at ...
Alex 14417●●● huarirtueggiu rikir ok fatækir kalla sem einni rauddu
Thom² 42819●●● Þeir suara allir sem einum munni
~ lat.vna voce
SpecH 557b19 (XIV 44) MarD634ˣ 7028÷ verða allir menn otta slegnir ok tala sem eins [var. + mannz MarS 16318] mvnni
MarS 4502÷ [var. svá var, sem eins munni mælti allir AM 556 b 4° “C”]
var. Mág¹A 2938: AM 556 b 4° “C”÷ [var. svá var, sem eins (var. + manns Mág AM 536 4°ˣ 31²⁰) munni mælti (var. mæltu Mág AM 536 4°ˣ 31²⁰) allir AM 556 b 4° “C”]
var. Mág¹A 2938: AM 556 b 4° “C”÷ Allir svara sem eins munni
Mág² 218÷ svǫruðu allir, sem einum munni mælti, sǫgðu, at þat skyldi aldri verða
Hkrᴵᴵᴵˣ 34612
● sá einn er den eneste som, den ene hvor ⫽ the only one who, the one when
●●● Vetrarmyki scal reiða alla í tröð þar sem úmykiat er. nema þá nott eina er hann ferr á braut um morguninn eptir
Frostˣ 24019●●● fæ ek þér í hendr son minn, þann einn er ek á
Knýtl1741ˣ 4135
● eitt sinn én gang, en enkelt gang, for en gangs skyld ⫽ once, one single time, for once
●●● en ef þv ert eiɴ orþiɴ sva favis, at eigi hefir þetta heyrt, þa vil ec þo þat vel virþa, at heldr spyrir þv eitt siɴ ofroþlega, en þv gangir lengr dvliðr þes, er skylt er at vita
SnE 273●●● þa er sagt, at Þór varþ bilt einv siɴi at sla hann með hamrinvm
SnE 514÷ Eigi voru þer nu tǫmlꜳtir einu sinne Islendingarnir. ok þat hygg ek at þer ættlit yðr nu dǫm ꜳ̋ mannninum enn eigi konunginum
JBpB(2003) 6415÷ Nú gørir Rémundr þetta at líta, hvar þeir bræðr ríða, ok snýr einn í móti þeim II í senn, viljandi at indíamenn sæi eitt sinn lítit af hans riddaraskap
Rémˣ 3562
● einn svá at den eneste som ⫽ the only one who
5) [(sb. defin./indefin.) / e-ra/e-rra / af e-jum/e-u] (m. overgang fra num. til pron.) (partit.) en (af flere), en (som tilhører mængde/gruppe) ⫽ (with transition from num. to pron.) (partit.) one (of several), one (belonging to a number/group)
‖ [(sb. defin.)] :
●●● hann hafðe veget mann hanns æinn
ÓHLeg 5827●●● sennddi hann einn sinn kiæran þionastu mann. at þiona. konongs. syni
BarlA 914●●● siþan for hon ... meðr .iii. yxn ... sæfðv þau einn vxann
~ lat.immolaverunt vitulum
Vulg 1Reg 1,25 StjC 42917●●● Hꜹðr heitir eiɴ assiɴ; hann er blindr
cf.Tolf erv æsir goðkvɴigir
2711 SnE 3312●●● Viþaʀ heitir eiɴ hiɴ þavgli ás; hann hefir sko þiokkvan
SnE 3316●●● ræddvz allir ... er þv lyptir af iorþv einvm fætinvm
SnE 608●●● Liop þa Eirikr inn. ok sagðe at hann hafðe drepit einn fiandann
GBpA 22919●●● þvi hleypr einn vagninn vpp a mannin. sua akafliga. at i stad hefir hann bana
~●●● lagdiz hann til svefns i leide einhveriu, þar sem heidingiar ho᷎fdu grafnir verit ... ok dro undir ho᷎fud ser einn bukinn, sem *dunkoddi være
~ lat.unum corpus
VitPat 89433 VP 65021●●● at þvi er Gregorius sialfr berr vitni um nu sidan i bok sinni einni
Greg 37717●●● sa ... er i ordum spamanz sins eins sialfr drottenn kallar
Greg 38826●●● skulu þau og hafa eitt sitt barn j profenttu framan til þess þau koma a hana alvarliga
DI VII (*1493›Lskjs 94 IIIˣ) 15727●●● vndirstodom ver sijdan. af æinum ydrum ok vaarom vin. nokora so ydra mœde. vm þa luti er yðr varda
DN VIII (*1340›apogrˣ) 13630●●● Hann heyrir þá einn dverginn mæla til annarra kompána sinna
KlmBˣ 6711●●● hljóp einn hans maðr fram
Þórð²ˣ 2108÷ Oc er þat sa einn maðr konungsins, þa scaut hann eptir honum
ÓTOdd 1413÷ þa sagðe honom einn. konongꜱ. skialdsueinn. firir kiæte saker. þetta ero dioflar
~ lat.spatarius
JDamBarl 10019 BarlA 14314÷ þat er Vvlgaria oc er þat eiɴ lvtr af Garþariki
ÓH 5145÷ Baglar fengu eiɴ manniɴ at fotunum
Sv 15835÷ hann sendi þangat einn agiætan sin lærisvein
Bret 29612÷ Þa kom einn hans maðr ok hio þat hog til min
Flóv¹ 15833÷ Þat er ⸢*eitt [non emend. eitt hans] marc vm diarfleik hans
SnE 325n.÷ i siðarsta rett kemr inn blavt soðit egg ... tekr kongs dottir vpp eitt eggit
ClarA 717÷ Þa er ‹Sæmundr› kom i bvð sina, þa tal‹að›i einn hans maðr, at enn færi sem optarr, at Sæmunðr hefði enn einn virþing af ‹málum› þessum
StuᴵK 3275÷ Liop Eirikr þa inn ok sagði, at hann hefði drepit einn fianðann
StuᴵK 37715÷ i liðí konvngs var eínn vinr Þoris. bar sa honvm níosn vm farar konvngs
Huldaᴵ 2007÷ ek mun fara her fyst a land vpp til eíns felaga míns
HuldaHrokk 618÷ kallade (hann) til sin einn sinn heimoglegan svein
KonReyk 3215÷ æin Haraldz svæin sagde at þet vaar landzskyld af Røynisvelle
DNᴵᴵᴵ 34436÷ gerði illviðri ok él svá mikit, at haglkornit eitt vá eyri
Hkrᴵˣ 33212÷ Hann hittir einn hennar þræl fyrir sier og spir hann tydinda
Hrólfˣ 2017
‖ [(sb. indefin.)] :
●●● Heimdallr heitir eiɴ; hann er kallaðr hviti as
cf.Tolf erv æsir goðkvɴigir
2711 SnE 3223●●● Þat var eitt siɴ, er hon reið, at vanir nokqvorir sa reið hennar i loptinv; þa mælti eiɴ
SnE 3916●●● letti kavttriɴ einvm fæti
SnE 5718●●● hann átti eyjar þrjár ... Hann gaf eina eyna
Laxd 10623÷ Þriu vetr gomol hross við kv́. oc er eitt hestr
GrgKonᴵᴵ 19412÷ Nu eigu tveir menn æða fleiri einn grip saman. þa selr ein. oc spyrr eigi hina at er með hanom eigu
Gulᴵ 2628÷ Nu ganga menn fiorer at gotu saman. oc verðr þar einn mannzbane. oc vigr at ꝍðrom sinum fꝍrunaut. þa er sa mannzbane er einn er a sinu male
Gulᴵ 6114÷ *skortir þar ei hꜹgg stor ... ok eitt hꜹg hꜹggr Þoroddr til Þorbiarnar. ok af fotinn
Heið 9130÷ ok eitt hꜹgg hꜹggr Þorgisl til hans vr brunvnvm ofan nefit
Heið 945÷ þeira svn var Þorgeiʀ ... Þorvn blakinn var ein
LdnHauksb 7014÷ liop sva mikit bloð or sarvm hans, at með þvi drekþv þeir allri ætt hrim[þv]rsa, nema eiɴ komz vndan meþ sinv hyski
SnE 1412÷ Bragi heitir eiɴ; hann er ágǽtr at speki ok mest at malsnild ok orðfimi; hann kaɴ mest af skaldskap
SnE 3212÷ Ali eþa Vali heitir eiɴ, sonr Oþins ok Rindar, hann er diarfr i orrostom ok mioc happskeytr
SnE 3319÷ Vllr heitir eiɴ, sonr Sifiar, stivpsonr Þors; hann er bog (maðr) (skrevet med runetegnet for maðr) sva goðr, ok skiðfærr sva, at engi ma við hann keppaz
SnE 3320÷ þa var þar einn sꜳ thok til ordz og sagde
~ nty.vnde eyn sprack to em
LegBarlPass 287va5 BarlReyk 11610
‖ [e-ra/e-rra] :
●●● sa hinn ungi maðr ræið tomlega æftir ok æinn suæina hans ok fœrðe honom boga hans
~ fr.uns vallez
LaisMar 87 Streng 143●●● Hann á ok iii kostgripi; eiɴ þeiʀa er hamaʀiɴ Miollnir ... Aɴan grip a hann beztan ...
cf. def. 2 “den første”
‖ [af e-jum/e-u] :
●●● Dalida sveik Samsonem enn sterka er einn var af þeira tolo
~ lat.inter quos
Alexandreis 10019 (IV 219) Alex 6321●●● einn sveitar-hofþingi af liði Magnus konungs
Sv 3412●●● han gaf eiɴi farandi konv ... eitt plogs land ... En sv kona var ein *af ása ætt; hon er nefnd Gefivn
SnE 84●●● þa reiddiz Jambri enn (ɔ: einn? cf. lat.) af þeim .xii. koppum Helene drottningar
~ lat.unus ex duodecim
VitSylv 52547 Silv 2704●●● eírn af ho᷎fdíngíum
~ lat.Vos autem sicut homines moriemini: et sicut unus de principibus cadetis
14022 (Vulg Psalm 81,7) GlossPsalt 14121÷ Athals ... er einn er af þeim er vpp hallda heimenom
Alex 6525÷ kemr ímot Alexandro konunge einn flotta maðr af Darianis
Alex 1057
‖ eitt (n. sg.) (om en af flere mænd/kvinder i gruppe ⫽ of one out of several men/women in a group):
●●● Þa tok ⸢eítt [var. eínn AM 62 fol “D¹”, etc.] til orða af þeim v hreínum o᷎ndum
ÓTᴵᴵ 1393●●● þeir drápu vára menn 100 ok 3 af þeim er kosnir váru til tólf jafningja, ok váru tveir hertogar en ⸢eitt [var. einn AM 180 a fol “a”] konungr
KlmA 35518●●● x. menn áðu í enginu ok var kona eitt
Vatnˣ 7212
● sá einn er en (af flere/gruppe) som ⫽ one (of several, of a group) that
●●● ec uiꜱa at sú ein var dottir Biarnar ꜷɴor. er ecki átti arf at taka
Eg162θ(2001) 968●●● þa liop at honom eiɴ sa er aþr sotti Helga
Sv 3128÷ er sa ein er eigi er fær
Heiðy 10211
6) (efter pron. pers.) for min/... del ⫽ (after pron. pers.) for my/... part
●●● en med ockr einum hiona var sa hattr, at hvart ock‹ar›t hatadi annat
Malc 4427●●● ek er æinn sem allir adrir skylldr at tala ok geora huat er þer (ɔ: keisari) uilit
ÓTFlat 11134
7) en og samme, selvsamme, samme/fælles, samme slags, ens, enslydende ⫽ one and the same, the very same, common/shared, same type, identical, unanimous
●●● Eigi er ein tala eɴe (!) fyrre *manna hue lꜵng veret hefþe heimstaþan aþr guþ lete hingat bérasc
EncCod1812 41●●● þeir ondoþosc baþir a eiɴi (ed. corr. p. 207) stundo
~ lat.uno momento
Dialᴵᴵᴵ 1222 GregDialA 12526●●● Eiɴ er dꜹþi oc iafnt øþli maɴa oc smala
~ lat.Vnus
Dialᴵᴵᴵ 3010 GregDialA 1307●●● Einir bvar scolo alla quiðo scilia vm engia brigð
GrgKonᴵᴵ 863●●● Ein ero lavg um hvart sem ero navt eða savðir
GrgStað 2341●●● ero þꜹ́ bǽ̨þi leíd ȷ́ eina seing palner oc jngibiorg
Jvs291 413●●● .ii. konor ero á scipe haconar jarls oc hafa ít at ferli baþar
Jvs291 11715●●● Epizeusis ær *tvefalldan æins orðz saman sætt ... / hlyð hlyð ... /
~ lat.ejusdem verbi
9535 Gramm³748 9512●●● Þær konvr heita elivr, er eiɴ maɴ eigv
SnE 1905●●● þat er likazt. at til eins dragi vm oss felaga. at engi varr komiz með lifi til Noregs
Finnb 193●●● allz ver ervm æinnar tvngv þo at giorz hafí miǫk onnvr tveggía ęða nakkvað bááðar
Gramm¹ 2088●●● Einar vágir ok mælikerǫld viljum vér at gangi um alt Ísland
Jb 2927●●● Vm einn munu vid ræda báder
Krók 2511●●● þetta gras ok sura ... hafa bædi eirn krappt næst
~ da.likæ
HarpK 16620 MedMisc 8613●●● Þeir eru synir mínir, segir jarl. Eiga þeir eina móður? segir konungr
Vígl 688●●● Hallsteinn suarar: Verdi sem ma, allt skal nu fara ad einu
Fljˣ 10317●●● safnast saman mikid lid vmm Frackland, og kiemr þad alltt saman i eitt (et og samme sted ⫽ one and the same place) til borgarinnar Paris
Gibbˣ 3020●●● þeir Ljótr ok Þorbjǫrn áttu eitt veitiengi báðir saman
Hávˣ 4017●●● hǫvom aller ein lǫg oc ęinn siþ
Íslbˣ 2925÷ Tueir kirkio vegger. merkia. tvinnan lýþ. comenn til eínnar cristne. annan af gýþingom. en annan af heíþnom þíoþom
●Hóm237¹ 921÷ at saman comi a eítt mót ke[ɴ]i meɴ g[v]þinga oc cristiɴa laga oc saɴi hvarir trv sina ... fvr oss
~ lat.in unum
VitSylv 51533 SilvFrgIV 912÷ var þar orgrẏnni liðs a stundu æinni
ÓHLeg 2911÷ En efter .vii. manoþr foru þeir Petrus oc Paulus á einom dege baþer meþ sigri til guþs
Páll¹ 23615÷ Ef .ii. menn bva i eíno húse
GrgKonᴵ 1601÷ Var þeirra (ɔ: Pétrs ok Páls) pining a einu ari oc a einum degi
Pétr²B 21533÷ Þar er menn verða fyrir skriðum eða vatn davþir eða vápn dav́þir eða huerngi veg er þeir fa eiɴ davþa allir sva at engi maðr kømr a bravt
GrgStað 9811÷ Nu hafa þar .ii. menn veð mæltan eiɴ grip
GrgStað 22714÷ Toco þeir Þoralfr vt eitt veþr allir visvz til iafnan i hafino
FærÓH 36311÷ com þat ⸢mioc í einn stað niðr [var. a samt meðr þeim aullvm AM 75 a fol “75 a”, etc.]
ÓH 19611÷ komm þar allt i einn stað niðr
ÓH 2141÷ ef lanzfolkit snyz a hendr yðr með eino samþycci
ÓH 22111÷ Allt var þat ⸢iafnsciótt [var. senn AM 325 VI 4° “325 VI”] oc a eiɴi stuɴdu. at greifi sa varð blindr baþum ꜹgum
ÓH 6372÷ þeir hofðu eigi allir eitt herbergi um nottina
Sv 2112÷ mer þikkir eigi ‹vist› vera, at við mvnim til einnar gistingar i kveld ef þv heitr mer þvi, at vid mvnim til einar gistingar badir, þa ...
FbrHb 2074÷ Hakon Iarl hafði latið gera þrenn bref i Biorgyn oc eítt a aullum
BǫglEirsp 45034÷ Anaphora gæfr hit sama vpphaf mǫrgvm klꜹsvm ok malsgreinvm, sem her: / hverr fremr ... / hver ær ... / her ær æitt vpphaf at mǫrgvm clꜹsvm
Gramm³748 955÷ i þeirri boc samdi hann saman in fornv lavg ok inv nyio cristin lavg sva at allir menn mætti ein lavg hallda i hans riki
VerA 654÷ fellvz ꜹllvm asvm orðtꜹc ... ok sa hveʀ til aɴars, ok voro allir með einvm hvg til þes, er vɴit hafði verkit, en engi matti hefna
SnE 6422÷ alt ær eitt, Ægir ok Hlér ok Gymir
SnE 1171÷ þa var pelagius munkr villumadr þa varo þeir biskupar villumenn theodosius en annar het Gayanus er bader varo eín dagh vigdír till biskupa ok vurdu sidan villumenn. En þo at ver hafuem þessa tallda þa ero marger vnæmfdir þeir sæm þa varo villumenn ok mykíll stod skade af þeira villu
SvR 1924÷ ef þit eruð á einum fundi, þá skalt þú hlífa þér
NjM 1682÷ er nú féit allt ... saman komit í einn stað
NjM 31312÷ þa er ⸢*i eitt fall [AM 242 fol “W”, etc.; non emend. ætt fvll] mælt, at sa ferr af hafi til iarþar
emend. SnE 22319: AM 242 fol “W”÷ þar sem .íí. eða fleíre stanða til eíns arfs
Landsl1154 12731÷ sakir mágsemdar þeirra Sighvats Sturlusonar var þeim báðum at mæta í eitt, hvárr sem til kom
GBpD 10739÷ Þeir Ion ok Þorsteinn foro vtan a eino skipe ok e᷎tluðu at ganga suðr
StuᴵᴵK 13022÷ ek veít vist. ef ek hefði þar verit. at meíra ‹rade› myndi hafa verit framfarít. ella myndi við Gregorivs fara til eínnar gistingar baðir
Huldaᴵᴵ 30410÷ feingv þeir eína níosn af ǫllvm skípvm er svnnan forv. at Erlingr hefðí sett vpp skíp sín
Huldaᴵᴵ 3138÷ ho᷎fðo allir eitt rað at leita eptir Hakoni jarli
ÓTᴵ 23411÷ ver vórum ꜳ einum degi fæddir. man ok skamt verða ímilli dꜹða okkars
ÓTᴵ 2362÷ er nattaði snæddu þeir baðir samt. ok drucku af eínu keri
ÓTᴵ 2363÷ mættim ver ... allir samt. vera einn lyðr undir einum lo᷎gum. ok hafa allir eitt nafn eptir einum ꜳ trunaði ok sið semð
ÓTᴵᴵ 1963÷ Menn skulu einkenna búfé sitt alt ... Eitt mark skal hann hafa á ǫllu fé sínu
Jb 17712÷ er æitt allra manna ord at æigi hefde set hraustara mann
EgSH1005 78028÷ segia menn at þeir hafui verit allir þrir a æinni uist a Reykiaholum Þorgeirr Þormoþr ok Grettir
FbrFlat 15931÷ sumir sendo menn. sumir gerðo orð ok iartegnir. ok allir til ⸢þess [var. eíns Holm perg 1 fol “C²”] at þeir uilldo geraz hans menn
var. ÓTᴵ 213: Holm perg 1 fol “C²”÷ Þott sina leid hafi huer þeirra greint, þa hafa þeir þo allir eitt sagt ... at Hakon kongr er einn rettkominn til allz Noregs
Hák81 3865÷ saker þess ad oss leizt þar ollvm eitt um þa dæmdvm uær ... pale ... adr greinda iord ... til halzt
DI VI (1480) 30510÷ Lappacium borra blad eda hævindla. hun hefir .iiii. kyns ok oll hafa næsta eirn krapt
~ da.en
HarpK 16122 MedMisc 7613÷ Mikit missætti giordizt um ueturinn mille Audunar biskups ok sira Kodrans ok Sneolfs. hielldu þeir eitt badir j moti biskupi
LBpB 6724÷ munu uit bader taka eitt rad
Jvs510 2031÷ toco þeir Þoralfr ut eitt veðr allir. vissuz til jafnan i hafino
FærKˣ 981÷ Vit várum fœddir á einni nótt ... skamt mun ok verða milli dauða okkars
Hkrᴵˣ 35318÷ fengu þeir eina njósn af ǫllum skipum, er sunnan fóru
Hkrᴵᴵᴵˣ 4401÷ ef menɴ scylldi eigi hafa aller lǫg ęin á landi hér
Íslbˣ 2916÷ hvárer tveggio iǫ́tto því at aller scylldi ein lǫg hava
Íslbˣ 2927÷ ef vit værim báðir at ⸢einu [var. ÷ AM 514 4° 15v(30)2] ráði ok samhúga, þá ætla ek, at fátt skyldi við haldask
LjósvLˣ 2725÷ cvaþ honum ‹þat hent at veita fǫður sínum, er þeir váru báðir í einni sveit› emend. Stu 1103: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵK 1103: BLAdd 11127ˣ “IIp”÷ á lǫgfundum áttu þeir eina búð
Vatnˣ 8417
● einn ok/sem samme som ⫽ same as
●●● Hann bað mik finna ykkr brœðr ok segja svá, at eitt ráð myndi honum um þat sýnask sem ykkr
NjR 1311●●● Váru þeir í einni ferð ok Einarr
Ǫlk 9420●●● Þat var a einum miserum oc fall Inga konungs, oc þat er brendr uar bærr Sturlu i Hvami
StuᴵK 12821●●● þeir sjá fólk saman safnaz með einum hætti ok fyrr
ǪrvM 442●●● þær þrjár nætr, er vit vorum saman ok hún lá í einni sæng ok ek
Mág² 341÷ er auðr ꝍinn með yðr. oc ... gloð ꝍska
~ lat.Hoc utriusque probat par copia parque iuuentus
Pamphilus 2606 Pamph 1158÷ hver náttúra fylgir? ... ef þau (sverð) mætaz á lopti ok sé þau í móti borin, þá mun mitt sverð framarr ok má þó kalla kosti eina ok jafna
ÁsmS 8228÷ þeir váru at einu máli ok synir Starkaðar
NjM 14710÷ ek uillda fara til æinnar gistingar ok þer j kuelld
ÓH1005 8225÷ þiker mier ok betra at deyia ok wera færdr j einn haug ok broder minn
Vikt 276÷ þær þrjár nætr, er vit vorum saman ok hún lá í ⸢einni [var. vorre AM 590 a 4°ˣ] sæng ok ek
Mág² 341÷ for hann huern tima j visitacione med herra Laurencio fodur sinum. og suaf j einu herberge og hann
LBpA 10320÷ oll þau bref sem hann hafdi med ferdar. voru þau tekinn burtt fram huer geymd hofdu uerit j einu huse og sodlar þeirra
LBpA 12410÷ á einn hátt ætla þeir at leika við Frankismenn sem fyrra dag
KlmBˣ 1582÷ Þeir uoru ur einu þorpi og fiarhirdrarnir (sic)
~ lat.de uno fuerunt uico
3614 PlacA(1998)ˣ 377÷ Onvnðr for oc heiman til Bægis-ar, ⸢*ok vildi hann vita, hvat liði um hǫnd Rúnólfs; ok var þat einn dag ok hitt er Guðmundr fór, ok vissu hvárigir búning annarra [BLAdd 11127ˣ “IIp”; non emend. at hitta Ronolf þenna sama dag]
emend. StuᴵK 1884: BLAdd 11127ˣ “IIp”÷ var þat allt a einu sumri. er Eirikr konungr for af Horða landi ... ok ... ok þessi tiðendi er nú var sagt
EgM(2001) 1068
● allr einn
1) en og samme, selvsamme, samme, samme slags, ens ⫽ one and the same, the very same, same, same kind, identical
●●● Enn hvæʀ þæirra hæilla manna eʀ siðar kꝍmr ... þa er hann sæcʀ .ix. ærtogom. oc ef hann kꝍmr siðar en tialldat er. þa ... Enn ef allr er æin maðr. þa er sa sæcr .ix. aurum
Bjark 738●●● (def.? i tale ved Alexander den stores grav ⫽ in a speech at the grave of Alexander the Great) I giar ræddiz hann allr heímr. enn nú helldr ǫll verolld hann vnytan. I gier hafði hann vini ok vvini. Enn nu hefir hann alla eína (ɔ: nu er de alle af samme slags for ham, nu kan det være det samme, cf. def. 2 infra ⫽ ɔ: now they are all of one kind to him, now it is all the same)
EncHauksb 17921●●● Eparalæmsis gerir allt æitt vpphaf ok niðrlag vers eða visv sæm her: / konvngr kappgiarn / ... / allframr konvngr /
Gramm³748 956●●● Askr oc mælekerolld oc allar uettr oc uagir at þær se allar einar
RbEM (*1280) 716●●● þa toc bvøndvm at leiðaz þat starf. en jarll hellt fram með frecv [var. + allt meþ einom (!) AM 68 fol “68”] avllum alavgvm
var. ÓH 23314: AM 68 fol “68” → ms. 28r31●●● Enn ef sinn raddar stafr er i hvaʀʀi samsto᷎fv, enn aller æiner samhlioðendr epter, sem her. valskr (ɔ: vaskr, cf. ed. note), rǫskr. þat kollvm ver skothending
Gramm³W 822÷ þa a goðe soc þa. sa er iɴ vegne er i þingi með. Eɴ ef sa er allr eiɴ oc eigo þa samþingis goðar hans
GrgKonᴵ 1726÷ oll er eiða stefna ein. er at logum er fest
GulKrᴵ 1816
2) (n. sg.) lige meget ⫽ all the same
● allr einn ok den samme som, ligesom ⫽ the same as, just like, just as
●●● Ætla menn þessa hans ferð verit hafa alla eina oc hina, sem fyrr greinir, er hann flyði undan Phariseis
JBapt²A 90423●●● Þessir atburdir vrðv annan dag vikv i ‹annarri viku› langa-fǫstv atta nottvm eptir Matthias messo, allan einn uetr ok veginn var Hallr Kleppiarns son aa iola-fǫstv
StuᴵK 3158●●● sa er allr einn ok gestriɴ er talaði við oss i giær kvelld
ÓTᴵᴵ 8719●●● noctua. er allr er einn ok nocticorax
~ lat.Nycticorax ipsa est noctua
IsidEtym XII 7,41 Stj¹ 169●●● monoceron er allt eitt dyr ok unicornis
~ lat.id est
IsidEtym XII 2,12 Stj¹ 6933●●● Amalechite ... Ysmaelite. þeir hinir so᷎mu ok allir einir eru ok Sarraceni
~ lat.ipsi sunt Sarraceni
HistSchol 1355 Stj¹ 29528●●● (allir einir svarende til adverbiel brug, cf. allr adj. A def. 5) sýnisk mér sem oss myni allir einir til liðsemðar ok (at de vil være os lige så meget til hjælp som ⫽ that they will be of as much help to us as) hinir, er segja, at kyrrir vili vera
Hkrᴵᴵᴵˣ 114÷ þat er allt éiᴛ orþ guþs oc specþ hans. þuiat etki mǽlir haɴ aɴat nema specþina
HómÍsl⁴⁴(1993) 74r26÷ Nv ef eigi verða allir einir þeir er hinir quaddo oc vetvangs bvar hins manz er bana fecc
GrgKonᴵ 1828÷ (ǽsir) gefa nǫfn þesi hin sꜹmv, er aðr erv nefnd, monnvm ok stꜹþvm þeim, er þar voro, til þes at þa er langar stvndir liþi, at menn skyldo ecki ifaz i, at allir væri einir þeir æsir, er nv var fra sagt, ok þesir, er þa voro þar somo nꜹfn gefin
SnE 773÷ Herodes konvngr heyrði sagt fra spam þeira, ok hann skilði, at sa mvndi allr einn vera sveinninn, er austrvegs konvngar savgðv stiornvna ser til visa, at konvngr væri gyðinga, ok þav havfðv lofspar yfvir svngit
MarA 37412÷ hyggia menn, at sá sé allr einn, er drak brióst sællar Maríe, ok sá er leiðréttiz
MarS 3920÷ Mun sá allr einn, er nú á dvalar ok þá mun verða svá hræddr, at eigi mun vita, hvert hlaupa skal
NjM 3377÷ er sá nú allr einn í þínu fǫruneyti, er nú hefr eigi hǫfuðs, ok hinn, er þá fýsti ins verra
NjM 34913÷ þenna Melchisedech ... segia ebreskir menn hinn sama ok allan einn uerit hafa ok Sém sun Noa
Stj¹ 10927÷ georlla skil ek at sa er allr æinn ok gestr er talade vid oss j kuelld
ÓTFlat 37621÷ þa var allt eitt, ‹s›kali sa, er menn satu i ad mat, og þar suafu menn, og stigu menn under bord huor wr sijnu rwmi
Fljˣ 3614÷ Nu veit ek eigi huart þeir munu aller einer. ok hiner .vi. menn er þu sagðer fra
EgM(2001) 1399
● allt eitt ok/sem
1) det samme som ⫽ the same as
●●● þat es oc sýɴt ... at þa er ꜵnd góþs maɴz stóll guþs þat es allt éitt oc himin
HómÍsl⁴⁴(1993) 74v3●●● hann (ɔ: maðr) er reynir vapnaɴa ok viðr vigaɴa, allt eitt ok viɴandi; viðr heitir ok tre, reynir heitir tré
SnE 11920●●● himinninn hefir i þessum stad allt eitt at þyda ok hulning
~ lat.idest tegit omnia sensibilia
HistSchol 613 Stj¹ 1232●●● pan aa girzku er upp aa uárt maal at segia sua sem allt. enn othi er allt eitt ok eyra
Stj¹ 795÷ leo upp aa girzku er allt eitt at segia ok konungr upp i norrænu
Stj¹ 7111
2) på samme måde som, ligesom ⫽ in the same way as, just as
●●● savtra (þeir) vatn v̇r lofvm ser. allt ⸢æitt [var. eins AM 226 fol “A”] oc rackar metia með tvngv
~ lat.sicut
Vulg Judic 7,5 StjC 39237●●● Þessi orð sæls Johannis glosar ‹hinn fyrr nefndi› Beda oc segir, at allt se eitt oc þott hann hafi sva talat
JBapt²A 8755●●● verðr mer osvipt við, at sa se vegsamaðr allt eitt ok gvþ
MarS 1875●●● stendr ... þat sama letr, er hann skrifaði með sinum fingri i sialfum steininum allt eitt ok ꜳ krommum snio
Mich 70819●●● réttlatr mun blómgast allt eitt ok pálma
GBpD 16331●●● sva at liomadi brott af allt eítt ok solar geislum
~●●● bera (þeir) bref byskupanna, ok hliodar þat allt eitt, sem riddararnir flytia
Thom² 4294÷ himnar ro callaþir keɴimen góþir þeir er crist bera i briósti meþ gǿtsco. þat er allt eit oc þeir bera helga specþ guþs boþorþa í briósti meþ astríki
HómÍsl⁴⁴(1993) 74v5÷ (hundarnir) flygia oc forðaz, sem þæir viðr komaz, allt æitt sem þat æitthuat, er þæir vita ser illt ok ohæillt
Thom¹ 2347
● at einu
1) ens ⫽ identical
2) alligevel, ikke desto mindre ⫽ all the same, nevertheless
●●● þeir vilia þo ganga in at einv
Hem544 5716●●● þo at æi see sionar uitni till ... oc ver vildum þo at æinu Hafre oc Þorgilsi reet gera ... þa ...
DN IV (*1311›vid 1314) 8834÷ ottaz þæir ecke litt ærkibyskupsens rááð oc ræiðe. En þo allt að æino sottu sumer suðr vm sio
Thom¹ 461÷ verande þo alltt at æinu viðr konungsens vigslu
Thom¹ 20010÷ Kristiforus konvngr var allr. enn drottning ok aðrir hofþingiar sendo orð at hann skylldi koma til hialpar við þꜹ allt at eino
HákFris 56023÷ Nu sitr hann ⸢kyr eigi at siðr [var. um kuirt alt at einu AM 62 4° “Ge”]
var. Landsl 12916: AM 62 4° “Ge”÷ skvlvt þer allt at einv vndir bva æylifvm vfagnaði
StjC 3686÷ Hvat nv allt at æinv styrkiz þer Philistei oc verit hvavstir dræingir
StjC 43414÷ Jati ek at ek hefi misgo᷎rt. en þo allt at ⸢æino [var. eins AM 227 fol “B”] væitt þv mer nv virðing fyrir ho᷎fðingiom
~ lat.sed nunc
Vulg 1Reg 15,30 StjC 4588÷ þo at ek se valðr oc vigðr þa verða mer þo allt at æino harðir i ho᷎nd at taka synir Sarphie
StjC 5019÷ Melkolm þyðiz varo mali konvngr þeirra. enn þat var allt at ⸢ęino [var. eins AM 227 fol “B”] skvrðgoð Ammonitarvm
StjC 51910÷ Enn þo allt at ęinv gio᷎r mer fyrst af þessv litla miǫlfi litinn hlæif
~ lat.veruntamen
Vulg 3Reg 17,13 StjC 59011÷ hvervetna var at sia dal um hol, klettr vit klett, en allt at einu var staðrinn sva heilagr ok guði kiærr, at eigi ma orðum skyra
Mich 6994÷ Síghvatr for allt at eínv til fvndar við Þorgrim
HrafnG 7428÷ fẏrir þa greín er hann er ... skipandi allt at einu medr sinu almatku eínualldi ... at þessa bæn ... skal hann ueíta
~÷ Skulu þenna kost iafnt eiga þrælar sem frialsir menn. konungr segir at þat skal alt at einu
ÓTᴵ 1261÷ mer syndizt alt at eínu v vitrligt þeim (N:ɔ: skurðgoðunum) at þiona
ÓTᴵ 15510÷ Alt at einv mundut þith flyia þo at þit værit .ij
ÓTᴵᴵ 1341÷ þo at dio᷎flar hafi dio᷎rfung ‹til› at freista var opinberliga. þa ero þeir alt at einu harðla hræddir við kristna menn
ÓTᴵᴵ 1377÷ En þo ⸢allt at eínu [var. at liku Holm perg 19 4°] mælti hann vid Petrum
~÷ þorðu þeir alt at eínu eigi moti at mæla hans boð skap
ÞórhÓT 18519÷ þo at slikt skaði sialfan mik eigi miok. þa er alt at einu þvngt at heyra þyt sma barna. er þav æpa af bruna
ÞorvVÓTᴵ 28622÷ Ek ueit þat med sonnu ... at ek mun med uopnum uegin verda. Enn allt at eino munu þeir þat eigi giora vtan i minni kirkiu
~ lat.Verumtamen
27722 Thom¹B 2777÷ En allt at einu lofum wer at menn flyi j kirkiur með fo᷎ng sin firi ofriði
StatJón 17634÷ þat var fals, er hann sagdi fra ordum kongsinns; enn allt at einu helldu menn trunad uid hann
Hák81 6785÷ þier segit allir eitt til en mer þickir ⸢allt ath einu [var. sva Mork 10423] sem þier munid liuga
MHFlat 3152÷ konungr sitr nu vm hann ⸢allt ath einu [var. ÷ Mork 1076] og villde giarna nꜳ honum
MHFlat 31615÷ en þo allt ath einu mun eg ecke hann fyrr fyrirlata en sialfan mik
MHFlat 3211÷ Vei verði þér, vándr heiðingi, svá þungr sem þú ert, at þar fyrir brotnaði sundr mitt góða spjótskapt, en allt at einu fékktu nú þat sár, er engi læknir kemr sá til ... at þat kunni grœða
KlmBˣ 24521÷ ok þó allt at einu sakir skylldugrar hlýðni við hinn helga Petrum ok hans vicarium, herra páfann, býr hann sína ferð
Æv²⁵ˣ 10112
● at einu ok på samme måde som, ligesom ⫽ in the same way as, just as
● allt at einu
1) lige med det samme, straks ⫽ all at once, immediately
2) lige meget hvad, ligefuldt, alligevel, ikke desto mindre ⫽ no matter what, all the same, nevertheless
●●● vrðo menn þess visir at þat var fals er iarl hafði sagt ... enn allt at einu helldo menn trvnað við iarl
HákFris 5607●●● Nv skaltv hlyðnazt þeirra akalli. oc þo allt at æinv haf við vatta
~ lat.verumtamen
Vulg 1Reg 8,9 StjC 44032●●● þo allt at einv
~ lat.attamen
Vulg 4Reg 2,10 StjC 60829●●● ⸢allt at einu [var. eigi at siðr AM 71 4° “Fd”, etc.]
Landsl 1038●●● Nu fer madr eckiu oc a honn bornn til arfs sinns oc ero þau j vmegd oc vil honn þo læigia fellag allt at einv
GulKrNA 32119●●● munda ek vilia at þu kæmer þaðan eigi heill i brott. Egill seger at hann mun til þess hætta at koma þo til þings allt at eínu
EgM(2001) 9429●●● Hallfreðr quað ferðina orifliga. en allt at einu skal fara sem þer vilit
Hallfr 675●●● þo ath þv þionaðir illvm. þa var hann þo alt at eínu þinn herra
ÓTᴵ 23712●●● honum var þetta litt ath skape og let sier fatt vm finnaz en byr þo veizsluna allt ath einu
MHFlat 2829●●● Berssi senndi þeim ord, ad þeir skilldi koma til veislunnar ... foru þeir ... huorgi og sꜳtu heima. Enn veislan for vel framm, allt ad einnu
Fljˣ 3318●●● Kómu þá inn heimamenn ok segja, at biskup bannaði, at gefit væri *hestum. Þorgils kvað gefa skyldu alt at einu
StuᴵᴵR11127ˣ 28232÷ er þetta ecki vitrlega raðit. En allt að einv feʀ Ragnaʀ konvngr með þersvm knorrvm vestr til Englanz
RagnSon 46223÷ þo at spamaðr þessi hęfði boðit þer nockvra navð ęða torvellda hlvti. allt at einv hæfði þer sva at gera sem hann legði fyrir þik
~ lat.certe
Vulg 4Reg 5,13 StjC 61711÷ líf mitt liggr við, ef ek geri eigi þetta. Eigi mun þat ... lifa muntú allt at einu ok heita þá góðr maðr, ef þú svíkr þann eigi, er þú átt bezt at launa
NjM 3196÷ Þa saugðu margir, at eigi mundi riða þurfa lenngra, ok báaðu, at aptr væri horfit ... Kolbeinn kuað riða skylldu allt at einu
StuᴵᴵK 517
● allt at einu (þó) at selv om ⫽ even though
●●● En allt at einu at ek se synðugr, þa er guð þo goðr
Thom¹ 15315●●● allt at æinv þo at ek hafi nv ...
StjC 42233●●● Sigmundr sagði at hann skylldi fara alt at einu þo at honum þætti ilt
Fær61 775÷ En allt at æino at værollden synez viðr hann væl lifa ... þa ...
~ lat.Verumtamen
733 Thom¹ 717÷ En allt at einu at hann aægge þæim af sinum goðuilia væl at gera, þa uerpr hann þo sinum orðum i vind viðr þa ...
Thom¹ 16413÷ En allt at æinu at þæir mege eige epter vilia oc vallde i þessum malum sua fram fara, sem þa til lyste, þa vilia þæir þo þessor mal meðr nackoru mote rœra ok akǽra
Thom¹ 1697÷ em ek ok angraðr af minum fiandmannum ... allt at æino at minn herra konungrenn hafe sænt mænn til unga konungs meðr bræfum ... at ek oc miner mænn skylldim hueruitna frið hafa
~ lat.tam
24822 Thom¹ 24723÷ Snorri goði lét vinna Krákunesskóg allt at einu, þó at Þórólfr bægifótr hefði um vandat
Ebˣ 9519÷ Mun eg allt ad einu hallda vinskap vid þau ꜳ Skeggia-stodumm, þo þier giorid af ydru radi þuilijkt. sem ydur lijkar
Fljˣ 574
● fara eina fǫr (ok allir aðrir) drage samme vej (som alle andre) (ɔ: dø) ⫽ take the same road (as all the others) (ɔ: die)
●●● Tosti ... mællti ... lati þa eina for fara brœðr. konvngr svarar þa skalltv drepa er þv fangar
Hem544 4625●●● vard hann ogrlega hræddr og otthadizt at hann mvnde eiga at fara eina favr og aller adrer
cf. nty.vruchtede he moste steruen
LegBarlPass 286va1 BarlReyk 10818
● eitt skal yfir ganga/... [e-ja] et og det samme skal overgå (nogle) ⫽ one and the same (fate) shall befall (some people)
●●● eitt skal ganga ifer okr Þorolf baða
EgM(2001) 5225●●● Arínbíorn ... qvat eítt skẏlldu ẏfir þá líða alla
~÷ ec scal veíta þer allt slict er ec ma oc eít scal yfir okr ganga
Jvs291 555÷ skal ok svá vera nú ok optar, at eitt skal yfir okkr báða ganga
NjM 2984÷ Eitt skal yfir oss ganga alla
NjM 31419÷ hefi ek því heitit honum, at eitt skyldi ganga yfir okkr bæði
NjM 33014÷ Groa varð fegin henne miøk ok segir, at eitt skyllde yfir þær ganga baðar
StuᴵᴵK 2207÷ kvað eitt skyldu ganga yfir þá Ǫnund báða
Gr 143÷ eitt skal yfir oss ganga alla saman
Vígl 10211÷ eitt skal yfer ockur ganga, medann eg ma ꜳ þier hallda
Fljˣ 2010÷ Biorn skal med * mier vera og eitt yfer ockur ganga
Vallˣ 2427
● í einu på én gang, samtidig ⫽ simultaneously
●●● hofv þeir aller vpp j einv sinar hendr og sogdv
KonReyk 1624●●● fridþiofur ... tok til ara og braut badar senn j eínu
FriðB 5410●●● Voru þessi brullaup öll haldin í einu, með gleði ok góðum fagnaði
SǫrlaStˣ 45213÷ sættizt þer suo aller j eínu
Harð 17034
● allt kemr til eins, kemr fyrir (allt) eitt [e-m] (det kommer ud på et ɔ:) det ændrer ikke ved situationen, det kan være lige meget ⫽ (it has one and the same result ɔ:) the situation will remain unchanged, it will make no difference
●●● qvez (konungr) þetta þo vel lika ef þo væri trvtt þaðan af. Enn vm þat em ek hræddr at allt komi til eins
HákFris 4186●●● allt skal Bryniulfi ⸢til æins koma [var. fyrir eitt koma ÓTᴵ 2279]. lata skal hann konuna edr drepinn ella
ÓTFlat 23325●●● þess var von at Án fyrimyndi oss at hafa hendr at honum, en þó skal honum ⸢fyrir allt eitt koma [var. eigi þetta hlífa AM 173 folˣ “E”]
Án 3566●●● Fyrir eitt skal nú yðr koma
Gr 2613●●● Kálfr mælti, kvað honum nú fyrir allt eitt koma, þótt hann felldi nǫkkura menn, ok kvað hann skyldu nú eigi undan ganga
BjHˣ 20113÷ Þér munuð fátt mæla ... eða gera, áðr vandræði munu af standa, en hér mun verða um seinna, þó at allt komi til eins
NjM 15015÷ Alt skal Bryniolfi ⸢fyrir eitt koma [var. til æins koma ÓTFlat 23325]. lata skal hann konona eðr liggia drepin ella
ÓTᴵ 2279÷ letz þetta vilia, ef þa væri allt trutt ok traust vm alla hluti. Enn vm þat em ek hræddr ... at alt komi til eins
Hák81 3452÷ nu for eigi suo sem eg ætlada en þo mun þer fyrer allt eitt koma
Rém 4032÷ þȯ skal þeim nu̇ fyrir allt eitt koma þviat nu skulu vær sitia þeim mat j borginne og at siduztv svellta þȧ til heliar
Adon 17523÷ Allt mun fyrir eitt koma
Gr 25215
● eins konar af en (og samme) slags ⫽ of one (and the same) kind
● allt á eina leið ok på samme måde som, ligesom ⫽ in the same way as, just as
●●● væit ek at þessvm vfagnaðar oc vansignaða vikingi man fara allt a ęina læið oc avðrvm þeim sem ...
~ lat.quasi unus ex eis
Vulg 1Reg 17,36 StjC 46334●●● Nu for Suium allt a æina læid ok Do᷎num at ...
ÓTFlat 48413÷ for Suium allt a eína leid ok Donum. at Norþmenn helldu skipum þeirra med stafnliam ok ackerum
ÓTᴵᴵ54 26913
● verða á einu máli [um e-t] blive enige (om ngt) ⫽ agree (about sth.)
● með einu med ét, med det samme ⫽ at once
●●● vard hans ræda ollum monnum sva hugþeck at herin allr snoriz med einu til þess at eiga orosto vid Trojo menn
TrójO¹ˣ 9311÷ vard hans ræda ollum monnum sva hugþeck at herin allr snoriz ⸢med einu [var. til samþyckis TrójS 9321] til þess at eiga orosto vid Trojo menn
TrójO¹ˣ 9311
● einn ok (allr) (inn) sami [með e-m] en og (den) samme, samme (som ngn) ⫽ one and the same, the same (as sby)
●●● faþer oc sonr oc eɴ helgi andi. Þeira ǫðli er eit oc alt it sama
~ lat.Quorum natura est una, eademque simul
Epigram 5001 Prosper677 230●●● sialf likneskia, sv er eptir yðarri savgnn ok trv helldr ok hefvir nattvrvliga liking sins skapara, eina ok ena savmv veran með þeim, er hvn hofz af
~ lat.cui una est
VitAnt 15927 Ant 10328●●● sýnist (hann) líkamliga líkams augum í tveim stöðum á einum ok sama tíma
GBpD 273●●● a. æinum ok hinum sama tima
~÷ Enn af þvi at tvngvrn[ar] erv [v]likar hverr annaʀʀi. þær þegar er ór æinni ok hinni somv tvngv hafa gengiðz ęða græinz þa þarf vlika stafi í at hafa
Gramm¹ 2066÷ til þess at eitt ok hið sama efni verði ǫllum liost
Mich 70317÷ snerist allt fólk ... í eitt ok hit sama samþykki
GBpD 4039÷ einn ok hinn sami lutr er í tímanna grein ýmisliga gerandi
GBpD 4315÷ þo at Aristodimus byskup heyri margan eitt ok hit sama hlioða
Jón⁴ 48513÷ þessum tueimr dro᷎tnum ma einn. ok hinn same medr o᷎nngu mo᷎ti badum i senn þio᷎nastu væíta. a. æinum ok hinum sama tima
~÷ vngir menn ok gamlir renna vt af sinum herbergium allir eins ok hins sama eryndiss
~÷ æigi mun vida lesit ... at ein persona ok sama hafi audlaz sua forkunnligt upphaf
Thom² 29911÷ varla þiker oss hann ⸢*enn [non emend. einn] *sami madur vera nv og fyrr
MírmA179(1997)ˣ 1185n.
● verða/... á eitt sáttir [of e-t] [með sér] blive enige ⫽ agree
●●● þeir vrþo eigi a eitt sattir of féét meþ sér
Nik655 31●●● Meire lutr boanda scal raþa ef eigi verða allir a eitt sáttir
GrgStað 25928●●● var ... talad vmm mannjofnud og huor þar være gofugastur j sueit ... og vrdu menn þar eckj a̋ eitt sa̋tter
Eb447(2003)ˣ 1745÷ þæir verþa baðer a eitt sattir
KlmFrg 55813÷ ef þa greinir nokot a. þa skulu þeir rada sem fleiri ero saman oc eldri ero oc a eit verda satter
RbHM (*1302)² 5111÷ Mál hvert þeirra er allir fylkismenn ero á eitt ‹sátter›. þá scal þat hvergi riúfa
cf. ed. note
● segja eitt til [!], tala eitt um [!] sige det samme (om ngt) ⫽ say the same (about sth.)
●●● Þetta mal feʀ kynliga. þeir segia allir eitt til. en mer þiccir sva sem þeir myni eigi satt segia
Mork 10422●●● allir segia ęitt til. hverso Saul konvngr hafði ...
~ lat.dixit ... eundem sermonem
Vulg 1Reg 17,30 StjC 46320●●● uar Haralldr konungr af huerium manni miog harmadr ok to᷎ludu aller æitt um at hans like munde æigi verit hafua
HHábr 58215●●● hann uar miok roskinn. og uar hinn bradgieruasti madur. sem allir hafa eitt um talat. þeir er hann hafa sied
GBpA394 20323÷ nefni ek fyrst til þann lut er ollum er auð sieð ok allir skynsamir menn tala eitt vm. at
ÓTᴵᴵ 23913
● einn veg
1) ((á) einn veg) på samme måde ⫽ in the same way
●●● En sogur þęr er sagdar ero. þa er þat hett at eigi sciliz aullum [var. + monnum AM 904 4°ˣ “904”] a einn veg
ÓH 418●●● Lat mik sía hversv þv markar þínn hlvt. at vit markim eigi baðir einnveg
Huldaᴵ 982÷ er eigi einn veg farit ógæfu okkarri
NjM 3025÷ / herfǫng miǫg long uestǫng / ... her eru þrennar aðalhendingar i ǫðru ok fiorða uisu orði ok lukaz allar ⸢einnueg [var. eiɴig SnE 2328]
SnEW¹ 9513
2) ligeledes ⫽ likewise
●●● Eirikur ... drap þa alla atta hofþingiana, er at motgangi hofdu uerit uid kong, ok einnueg Aka
Yngv 35÷ svá geriz hann (ɔ: vargrinn) þar skœðr, at hann bítr einn veg fé til bana, þótt þat sé læst í grindum
ÁlaFl 10010÷ Einn veg skaltu þess synja ... at þú hafir eigi gefit góz mitt né gripi
Gr 28025
3) alligevel, ikke desto mindre ⫽ all the same, nevertheless
● (á) einn veg ok/sem
1) på samme måde som, ligesom ⫽ in the same way as, just as
●●● tok Jon byskop af þessum ollum prestum messu æmbætte en þeir sungu aa einn uegh sem adr
AnnL 27830●●● grofu (menn) up likit ... ok ... tunga hans var einn veg miuk sem i lifandi manni
~ lat.linguam eius integram et sanam
MirMar1927 192 MarS² 76330●●● Nordbrigt merkir nu sinn hlut. og beint ꜳ eirn ueg og Gyrgir hafde adr giort
MHFlat 29312÷ Sem hann hafði bannfærðr verið heldr hann sik einn veg í samneyti sem aðr
GBpD 623÷ Bannsettir menn ganga í kirkjur ok heyra guðs embætti, einn veg fyrir manna augum sem synir kirkjunnar
GBpD 6626÷ gekk þessi fjándi einn veg djarft á dag sem nátt, því var þessi miðdegis djöfull Selkolla nefndr
GBpD 7812÷ menn eru úska‹d›dir, en einn veg ok áðr missáttir
GBpD 9012÷ herra byskup sagði sua uera skylldu sem hann hafðe til skipat ok sagði at ꜳ einueg skylldi binda ꜳ þann bꜳs sem adra. i fiosinu
JBpB(2003) 922÷ likami ... mvni sva greiðfær vera sem hvgr manz, ok ⸢iafntt [var. einn ueg Holm perg 1 4° “E”] mega fara eptir lopti sem [var. + ꜳ Holm perg 1 4° “E”] iorðv
var. MarA 3924: Holm perg 1 4° “E”
2) (einn veg sem) såvel som ⫽ as well as
●●● Einn veg deyia nu rikir sem vrikir
~ lat.Mixta plebe duces pereunt utrinque
Alexandreis 12521 (V 145) Alex226 7719●●● Einn veg varo drepnir karlar sem konur. ok sua bo᷎rn. enn feít allt tekit at herfangí
Rómv226(2010) 9215●●● kuað þa uera myndo sua goða drengi at þeir myndo ⸢einveg hallda orð sin sem [var. eigi siðr hallda orð sin en Sv 11220] eiða
Sv Holm perg 8 fol 9v24÷ æinn ueg a hinum yzstum utskogum Noregs uelldis sem j midium herutum meginlandzsins
Vǫlsa 33538÷ Enn einnveg heyrde hann vpp i loptid manna malit sem annarsstada
Vilm1006ˣ 1575
● þykkir/sýnisk einn veg [e-t] [e-jum] (nogle) mener det samme, (nogle) er enige (om ngt) ⫽ (some) are of the same opinion, (some) are in agreement (about sth.)
●●● sýnist þeim einnveg báðum, at heilög kirkja ok kennimenn þoli úbæriligan ágang ok yfirvald heimligra hermanna
GBpD 5416●●● þá sýnist oss allt einn veg
GBpD 9338●●● þotti þeim Guðmundi þat travtt ⸢einn veg [var. eineg AM 122 b fol “II”]
StuᴵK 20812
● eins vegar på samme måde ⫽ in the same way
●●● runnu sveitalækir af þeim, ok þefodu, svo ath þeir drogu nær einsvegar o᷎nd
Vinc 32235●●● lat sia hvat marc a þinum lut er at vit markem eigi ⸢*a æinn vegh baðer [AM 303 4°ˣ “A”; non emend. baðer eins vegar]
FskBˣ 22017n.
● þykkir eins vegar [e-t] [e-jum] (nogle) mener det samme, (nogle) er enige (om ngt) ⫽ (some) are of the same opinion, (some) are in agreement (about sth.)
8) som danner en helhed/enhed, kontinuerlig, én uafbrudt, én lang/stor, én samlet, som én, samdrægtig ⫽ forming one whole/unit, continuous, one uninterrupted, one long/large, one combined, as one, concordant
●●● Ec true eɴ oc a anda eɴ helga sem a fǫþor oc a son. þuiat þær þriar skilningar ero aliafnar oc eitt
Játn²(1993) 68v15●●● Nu villdu ver oc ẏðr þess biðia at þer taket þat sama rað oc verom aller æinna manna (lad os udgøre én samlet flok ⫽ let us be one united group). Oc trum a ihesum christum
ÓHLeg 3125●●● Arinbiorn reð þui huerir domendr [voro] or Firða fylki. En Þorþr af Ꜷrlandi. huerir or Sogni voro. Voro þeir allir eins liðs
Eg162θ(2001) 951●●● þægar sæm vætr er þa er þar (ɔ: á Grǿnalandi) naliga allt æin nott. En þægar er sumar er þa er naliga sæm alt se æinn dagr
Kgs 3217●●● hvgðo ver at allt eitt skylldi vera. enn nv vill einn prestr spilla varo samþycki
HákFris 40228●●● þeim gaf þegar byr, ok sigldu þeir í einni (ferð) norðr til Finnmerkr
ǪrvS 2517●●● var þar til eitt allra samþycki ok ein fysi, at þetta gerðiz sem skiotazt
AugA 13823●●● elldrin hefir brvnit fʀamm at skidunum ok sidan lesit sua at nu stenndr pannan i einum loga
~●●● þeir ‹uoru› aluopnader. til handa ok fota sem a eina js mol sæi
Rém 23830●●● Hǫfðu þau orð í milli farit, at þeir skyldi með einni fylking á þing ríða
StuᴵᴵR11127ˣ 28713÷ Ef hann (ɔ: Oláfr) grunaðe þat at nokcorom sinnum være æigi allt æít hans fyst sialfs oc guðs forsio þa braut hann oftlega sínn vilia
ÓHLeg 2813÷ allir til handa ok fóta tygjaðir, sem á einn ís sæi
Rémˣ 1805÷ þeir váru allir albrynjaðir til handa ok fóta, sem á einn ís sæi
Rémˣ 2385
● at einu kontinuerligt, hele tiden ⫽ continuously, all the time
●●● Nu sigla ‹þæir› a hafið ... en ueðrið ox ⸢að einu [var. at eíns Rómv226(2010) 30511]. Nottina giorði ok myrkri en dæmi uæri til
cf.vindinn giorði hvassan ok sæinn stóran
11913 Rómv595(2010) 3053÷ dírfð su er aðr var oc sua mikil ... at varla matte vaxa þa ox hon ⸢enn ... [var. nu at einu AM 226 fol “B”]
var. Alex 926: AM 226 fol “B”
● í einu i én uafbrudt bevægelse, í ét stræk, i træk, kontinuerligt ⫽ in one uninterrupted movement, in one go, in succession, continually
●●● bylr mikill kom at henni, svá at hon fauk í einu allt ofan til naustanna
Reykd 19214●●● þa hafdi Wictor werit j burtu .xii. aar j einu af Fraklandi
Vikt 3221●●● Þeir Grettir ok Bjǫrn lǫgðusk í einu eptir allri Hítará ofan frá vatni ok út til sjávar
Gr 1881●●● (def.?) af engu eyðiz i enu meir riki vart en af þui at eigi kann vinnumenn fa i heroðom
FrostÁMˣ 245÷ j fystu er (hestrinn) fleginn var rak þræll af honum j æinu þann lim sem eftir skapan natturunnar hafua þesskyns kuikende til getnadar sem o᷎nnur dyr
Vǫlsa 3325÷ hann hafde þꜳ utan uerit .xu. uetur. j eínu
Harð 1515÷ morgh vdøme ero indraghen, ok draghazt in j eino, hælder till mykill ... mest j kaupstadhum warom, sidhan... Hakonar frafall
DNᵛ 2408
9) (om den treenige gud) én ⫽ (of the Triune God) one
●●● Éigom vér a éiɴ guþ at trua fꜵþor oc son ok eɴ helga aɴda
HómÍsl¹⁵(1993) 20v18●●● oc es þó éin specþ alt saman huguit oc miɴi. oc skilning. sva er oc éiɴ guþ faþir oc sunr oc héilagr aɴde
HómÍsl⁴⁴(1993) 74r35●●● einn ok þrennr sannr gud
KatA(2017) 7213●●● skulut þer trua ꜳ ... einn guþ i þrenningu ok þreɴan j eíningv
ÓTᴵ 30616●●● hefir nockvr gortt himin eða iorð ... eiɴ giorði hvortveɢia ... hverr er sa eiɴ ... gvð almattigr er eiɴ er i gvð domi eɴ þreɴr i grein
EVíðB 1633÷ ek em einn gvð a himni oc a iorðv. sva a fiǫllvm sem i fialldavlvm
StjC 59829÷ þui ho᷎fum uęr allir ván til einnar ok hinnar hæstu forsear heilagrar þrenningar
StatEi³ 62419÷ helldr uillde Olafr konungr eftir þui sem hann uel uisse þiona æinum ok so᷎nnum gude uaflatliga en at ...
ÓTFlat 51524÷ og true á einn gud. faudur og son og helgan anda
DI VII (*[1495]›Adv 21 7 14ˣ) 23819
● einn saman
10) [yfir e-jum] enestående, suveræn ⫽ sole, paramount
●●● (evt. def. 11) Alldregi var einn staðr skipaðr með iam morgvm hofding‹i›vm ok rikis monnvm, sem þa var i Feniði. En æ var Bæringr hinn friðazti ok einn yfir o᷎llvm
Bær 12128●●● drottenn ifer aullum drottnum er einn er oc eiliflegr oc odauðlegr utan enða
~ lat.solus
JDamBarl 1634 BarlC 21329
● inn eini dagr den enestående dag (ɔ: (ngns) dødsdag) ⫽ the unique day (ɔ: (sby’s) dying day)
●●● Hverr vill fe hafa allt til enns eina daghs, enn eitt sinn skal hverr deygia
Vǫls 4314÷ hverr frękn madr vill fe rada allt til ins eina dags
Vǫls 4421
● einn sér [frá e-jum] [í e-u] enestående, ngt for sig selv ⫽ unique, exceptional, singular
●●● (María er) ein sjer frá oðrum, því at hún ein var bæði mær ok móðir, sem einge var onnor, nje vera mun
~ lat.singulariter
PaulDHom 150630 Hóm624³ 15632●●● ein mær sjer frá oðrum
~ lat.singularis
PaulDHom 150633 Hóm624³ 15635●●● svo sem hún er ein mær sjer frá oðrum, svo er ok einn sjer faðir hans ok ein sjer móðir hans
~ lat.unicus unico
PaulDHom 150634 Hóm624³ 15636●●● lítt var hon lofuð at skaplyndi ok ein var hon sér í lýzku
Vatnˣ 427
11) [e-rra/e-s / af e-jum] [til ! / at ! / á e-u] alene, som den eneste, ene og alene, suverænt ⫽ alone, on one’s own, solely, exclusively
●●● honom þycker mest uɴder at enge visse nema éiɴ haɴ
HómÍsl³²(1993) 48v1●●● Egill skylldi eiɴ geyra um mal þessi
Eg162θ(2001) 1649●●● þa er sa mannzbane er einn er a sinu male
Gulᴵ 6115●●● er sa þiofr er frials er. en þræll scal ecki verða sins um. þvi at einn stelr sa er með annars þræle stelr
Gulᴵ 8518●●● Melðv segir hon sva at ec heyra ein
ÓH 1446●●● sva er sagt at sa einn konungr hvilir a Islandi
ÓH 18815●●● Þer einer sát hit sanna, minn hinn sœte faðer
~ lat.tu solus
19031 Thom¹ 19011●●● einn dag, er konungr reið á veiðar ok hann varð einn sinna manna
HeiðrH 224●●● a konungr einn þegngilldi oc oll ubota mal oc utlegðar mal
BlFar 28614●●● hafþi Tyr eiɴ diarfleik til at ganga at vlfnvm ok gefa honvm mat
SnE 3510●●● Guðrún skyldi ein ráða fyrir fé þeira
Laxd 1162●●● Um haustit sendi Mǫrðr Valgarðsson orð, at Gunnarr myndi einn heima
NjM 1855●●● hann er einn síns liðs
NjM 42813●●● eigi ertu nv einn at. þviat konungs giæfan fylgir þer
Hallfr61 7116●●● Guð drottinn elskaði miok þetta folk er eítt en ekki aɴat hafði kẏnning hans boð orða blezaðra
~●●● hann einn var eigi skirðr af bo᷎rnum Ketils flatnefs
ÓTᴵ 26919●●● En til þess at geislar guðligs líoma lẏsti eigi ⸢í einni [var. at eins i Holm perg 19 4°] Roma. helldr vm alla norðrhalfu heímsíns
~●●● Brodir hans samborinn er allr. en hann er einn eptir
~ lat.ipse solus
Vulg Gen 42,38 Stj¹ 21434●●● lietz j sio kong Magnus ... Rak hans ⸢eins lijk [var. lik eins Ann1005 41137] ꜳ land af þeim ǫllum er þar lietuzt
AnnL 28021●●● Vard þetta eigi hans eins gledi helldr allz rikissins vm huerfis
DrJ 4513●●● ecki synizt mer ... þetta heidur ne sæmd einum kong syni vera at flacka einum wm verolldina þionustu laus sem þorpare
Vikt 921●●● mun þér ‹þá› erfitt þykkja einum at vera
Gr 12128●●● eg ꜳ martt ad giora, enn eg ‹er› einn til
Fljˣ 5026●●● Ketill var einn heima karllmanna ‹og› konur nockrar
Fljˣ 643●●● allir ... gáfust upp um síðir nema Jökull einn; hann gekk at ausa aleinn í fjóra daga
Jǫkulˣ 4711●●● var þat haleit virðing, at hann væri einn af o᷎llum fyrstr kosinn til þessa dyrliga embættis
PhJˣ 73535÷ þręll ... lauc inne iþre einne hurþo up
Martin¹ 57037÷ ef þeir hafa eiɴ smala maɴ báþir oc eigi fleire menn þa er einvirke hvartveɢi þeirra. En ef aɴar eiɴ føþir haɴ þa er sa réttr i quiðom
GrgKonᴵ 1604÷ ero nokkorer þeir fleiri. er sva predica. eða sua kenna sem þu. eða ertt þu einn sa. er sua kennir
~ lat.solus
JDamBarl 5024 BarlA 6331÷ konungr vaʀ hevir einn sva mikinn afla. at ...
~ lat.unus
Alexandreis 9519 (IV 108) Alex 5929÷ segir Barði mvndv vm mala ferli þessi einn raða
Heið 977÷ sa skal konongr vera hin ælzsti ein. er Noregs konongs son er oc skilgetin
HirðB 39216÷ Steig hann einn vpp til himins?
~ lat.solus
7724 Eluc675(1989) 774÷ Þetta er eigi ⸢mins [var. mitt Hák81 33129] eins rað helldr allra var byskvpanna
HákFris 41115÷ at þit Siba skiptið eign oc avkrvm með ykr sem verða ma ... Giarna minn herra þo at þer vilit at hann hafi ęinn
StjC 5397÷ þat a konunger ⸢einn [var. eínsaman Landsl1154 8023]
Landsl 173÷ skal hinn ellzti einn eignazt hafuð bol
Landsl 8011÷ en ef þv ert eiɴ orþiɴ sva favis, at eigi hefir þetta heyrt, þa ...
SnE 272÷ sa scal konongr vera ifir Noregs konongs riki sem Noregs konongs sun er hin ællzti æin
Bl 19424÷ vil ek selia þer sialfdæmi. ok ráð einn
Finnb 897÷ Hallr tók einn upp fang þat, er þeir áttu báðir
Laxd 3512÷ er eigi hans eins sok, nema helldr allrar kristninnar
MarS 20229÷ skal hínn ellzte eínn eígnazt ho᷎fuð ból
Landsl1154 1253÷ þá er hann gekk einn í þján leiddi hann alla aptr ór þeirri herleiðíng til síns fóstrlands
GBpD 5629÷ Taka þav vm varit við bui sinv, oc reðv ęin fyrir; þeim varð gott til fiar oc mann-orðz
StuᴵK 2398÷ ueit ek eigi huer skyllda ydr berr til þess at lata jarl einn rada sva miklu riki undan yðr
ÓTᴵ 5121÷ Einaʀ bauð bondum þa at giallda einn þetta fe
ÓTᴵ 21510÷ hun hafði staðfest i hvg ser at þiona einvm guði i hreín lífi ok eiga engan maɴ ꜳ iarðriki
ÓTᴵ 24417÷ Þangbrandr ok hans felagar hallda hatiðliga þenna dag er ꜳ morgin kemr til dyrðar einum guði sinum
ÓTᴵᴵ 1545÷ komz ok engi lifandi ꜳ land nema ek einn
~÷ sá skal konungr vera yfir Nóregs konungs veldi, sem Nóregs konungs son er skilgetinn, hinn elzti einn
Jb 218÷ hinn elzti ⸢einn [var. eirn GKS 3271 4°], er næstr er eptir brœðra syni við konung
Jb 2219÷ skal hinn elzti einn eignaz hǫfuðból, ef hinum hlotnaz aðrar jarðir í sinn hlut, svá at jafngóðar sé at lǫgligri virðingu
Jb 7813÷ [var. hakon villdi komaz aptr j noreg at rada eínn AM 62 fol “D¹”]
var. ÓTᴵ 1704: AM 62 fol “D¹”÷ gerdizt ofridr vida um heiminn ok hans riki sva mikill, at hann fek eigi stodvat einn
Maurit 64318÷ Þat veri snęallręde, ef hann drępe hann ok rede ⸢*einn [non emend. enn] fenu
Vǫls 472n.÷ Þann dag, er jarl var ⸢einn [var. einn saman HákFlat 2827] j Kristkirkiu ... var honum ueitt hofdinglig tign
Hák81 33117÷ Þetta er ei ⸢mitt [var. mins HákFris 41115] eins rad, at aller ver byskuppar erum j þessu rade
Hák81 33129÷ Sumir mæltu, at skipta skyldi landi j helminga, þoat Hakon kongr bæri einn kongsnafn
Hák81 64315÷ ecki synizt mer ... þetta heidur ne sæmd einum kong syni vera at flacka ⸢einum [var. innann AM 567 VIII 4° “A²”, etc.] wm verolldina þionustu laus sem þorpare
Vikt 921÷ Haralldr þottizt ualla eirn konungr yfer landi medan Einar uar a lifi
HÍ 1122÷ fleiri ‹manna› mun nú við þurfa en hans eins
Gr 15813÷ engi‹r› meinbugir ... nema hans æins sægiandz soghnn
DN VII (*1305›DonVar 1ˣ) 2731÷ Ketill villdi einn rada ollu, so ad þorvalldur var ad onnguu kuaddur
Fljˣ 129÷ hann giorde dasamliga hlutí einn
~ lat.Benedictus dominus deus (israel): qui facit mirabilia solus
10619 (Vulg Psalm 71,18) GlossPsalt 10719÷ þu eínn
~ lat.tu solus altissimus in omni terra
14230 (Vulg Psalm 82,19) GlossPsalt 14329÷ honum þikir jllt ⸢einum ad vera [var. einsomlumm AM 9 folˣ “9”, etc.]
Hrólfˣ 1054÷ fǫþor Harallz ens hárfagra es fyrstr varþ þeꜱ kyns einn conungr at ǫllom Norvegi
Íslbˣ 744÷ Tǫkum þann til konungs, er þessa hluti hefir einn alla, sem nú eru upp talðir
Knýtl1741ˣ 6619÷ ríki þykki mér hann hafa lítit til forræðis, þótt hann hafi einn hertogadóm í Danmǫrku
Knýtlˣ 20515÷ Nu uil ec sagði ꜹnvɴdr at þu egill scapir oc skerir eiɴ allt um þeꜱi mal sem þu uillt
EgFrg² 34117
‖ einasti (superl., debil.; evt. (all)einasta adj. indecl., cf. y. isl. (Blöndal)) :
●●● Ver vel komin ... moder gudz ... ek veith vel ath þv ert hier ko᷎min eigi all einasta (bestemt ikke alene ⫽ definitely not alone), helldr hefer mikin selskap heilagra eingla
~ nty.nicht ... allene
15414 Anna238III(2001) 15532÷ beijde eg ... ad þier ... ecki so framm ganged. þuert a mote vorum alleinasta sa̋luhialpara Jesu Christo
DIᴵ 75720
● einn fyrir sér (som står) (socialt) alene, selvstændig, isoleret ⫽ (who is) (socially) alone, independent, isolated
●●● Sva scal kono sꝍkia sem karlmann. ef hon er ein firi sér. en hon a kost at selia sokn sina oc vorn
Gulᴵ 2621●●● hun atte dottr uæna. en madr hennar var daudr og uoru þær mædgur mio᷎g einar fyrir ser
Vilm 14210●●● Hann var útlendr at kyni ... hann var lauss ok einn fyrir sér; hann vildi fá starfa nǫkkurn
Gr 11319÷ Sua skal kona sækia sem karlmaðr ef hon er ein fire ser
Járns 2953÷ Svá skal kona sœkja sem karlmaðr, ef hon er ein fyrir sér
Jb 2209
● láta eina/einn [e-ja/e-n] (lade ene ɔ:) forlade (kone/mand), lade sig skille fra ⫽ (leave behind alone ɔ:) abandon (wife/husband), divorce
●●● gørþiz sv nylvnda vm raþ hans. at hann vill lata eina drotningo
Mork 39810●●● hann atti þa Ingigerþi ... er Þorbiorn klerkr hafþi eina latit
Orkn325I 26817●●● let hun einn Lazikum konung ok giptiz iarllinum
~ lat.Dimisso ... priori viro
HistScholPL 171316 Páll²A 26012●●● fyrir sakar þeira sundrlyndis þá lét hann hana fara heim til Þverár ok lét hana eina
Glúm 504●●● Vísburr lét hana eina ok fekk annarrar konu
Hkrᴵˣ 295÷ þa let hann eina Guðrunu
ÓTOdd 1658÷ Erkvles hafði att ... konv ... hann hafði hana latið eina en tekit ser eina bonda dottvr til konv
TrójHb 3221÷ hann villdi hana eina lata
StjC 38423÷ hann ætlaðí at lata eína drotningína
Huldaᴵᴵ 23126
● mǽlask einn (saman/samt) við
1) [!] sige (alene) ved/til sig selv, tale (alene) med sig selv ⫽ say to oneself, speak to oneself
●●● ihugaðe hann (ɔ: dvergrinn) þa ok mælltizc einn viðr. þessi riddare kvað hann kann vel kyssa
Streng 17613●●● kærðe hon mioc lif sit ... andvarpaðe mioc ok gratannde einsaman mælltizc viðr. Uesol em ec ...
~ fr.E en plurant se dementot
LaisMar 10414 Streng 23022●●● mælltezt (hann) þa við einn samann. þessom orðom ...
~ lat.se ipsum dicebat
JDamBarl 3512 BarlA 3819●●● þá mæltiz hann við einn samt: Fyrir hveria sök skal ek ...
~ lat.Ad se ... reversus ait
MirMar1731 38110 MarB 9010÷ Giezi þionostosvęinn Helysei mælltiz þa við ⸢ęinnsaman [var. einnsamt AM 227 fol “B”]. Ok minn hera ...
StjC 61736÷ Giezi þionostosvęinn Helysei mælltiz þa við ⸢ęinnsaman [var. einnsamt AM 227 fol “B”]. Ok minn herra ...
var. StjC 61736: AM 227 fol “B”÷ Án mæltist við einsaman (ms. eínn saman)
Án 33816 → ms. 83v18÷ hann ... mæltist við einsaman (ms. eínn saman)
Ket 11419 → ms. 55r5÷ Ketill mættist við einsaman (ms. eínn saman)
Ket 11823 → ms. 55v16
2) [!] tale uden (at få) modstand, være enerådende ⫽ speak without being opposed
● einn saman/samt [e-rra] alene, for sig selv, ene og alene, suverænt ⫽ alone, on one’s own, by oneself, solely
●●● Drótteɴ váʀ iesus cristr vas boþaþr maríe eɴe helgo méyio. þeiʀe es éinsaman ón dóme (“ɔ: déome”, ed. note) áþr oc síþan. hafþe batzt lícat guþe
HómÍsl⁶²(1993) 102r34●●● hon (ɔ: María) scyllde ... iesum crist ... hingat i héim ala. Af síno hollde (corr. de Leeuw van Weenen 2004 [Rit 61] xxx) eiɴar saman. ón karlmaɴz samlage
HómÍsl³⁷(1993) 61v16●●● þa sa hann hus micit eit (ed. corr. p. 206) saman standa
~ lat.eminus
Dialᴵᴵ 2709 GregDialA 898●●● Eit saman er hveiti-corn neme þat falle á iorð ok døye
~ lat.solum
GregHom 110421 (¬ Vulg Jhs 12,24) HómNo⁴ 3924●●● Aɴtonius firðizt allt. er hann matte. fund oc navist. oc settizt langt vt. i œyði mork i eitt litit hus. ⸢einnzcamann [var. eiɴ saman AM 232 fol “b”, etc.]
~ lat.solus
VitAnt 13131 BarlA 4417●●● þa er þau voro ein saman. þa sneriz hann imoti þeim oc melti
ÓTOddS 933●●● uilium uer at syslumadar hafe uald einsaman til upp at gefa af sakarꝍyrinum
RbHM (*1312)⁵ 9722●●● Ereckr mælti. hvat helldr vpp hvsi þessv er mer synizs hanga i lopptino. Eingillinn segir. eiɴ saman krapttr gvðs
EVíðB 9631●●● þa uar hann einn ⸢samt [var. saman AM 227 fol “B”] eptir
~ lat.solus
Vulg Gen 32,24 Stj¹ 18414●●● (kirkjan) ꜳ fioratighi vetta j huerium hual þeim sem kemr ꜳ almenningar en ein samt ef minna er
IslDipl (1377) 591●●● þu færr hvarki hvilld einn saman ne med odrum
~ lat.solitarius
VitPat 89340 VP 64928●●● taladi hann ꜳ̋ þessa lund einn samt firer munni ser
~ fr.Par se meme dist
1363 BevB(2001) 1375●●● bjó Geiríðr þá sæng, ok spurði, hvort Grímr vill liggja einsaman (ms. einnsaman) eða hjá sér
GrL 15023 → ms. 58v36●●● Hann fellir á litilli stundu eirn samt hundrad manna
KirjA 433●●● hann geck eigi eínn saman þꜳ er hann uar þreuetur at alldri
Harð 12712●●● Stappar madur hann (ɔ: jarðhumla) smatt ok blandar vid atta hluti vatz ... þa ... Stappaz hann einn saman þa ...
~ da.enæ
HarpK 15118 MedMisc 636●●● Gengr Þorgrímr þá á land einn saman sinna manna
Vígl510 731●●● stod hann einn samt i nockurri hyrning ... gratandi
~ lat.desolatus ... solus
SpecH 260b7 (VII 106) MarD635ˣ 93624●●● hann ... geingr til hans ok talar vid hann einn samt
~ lat.priuatim
SpecH 260b22 (VII 106) MarD635ˣ 93713÷ sa eɴ same sonr guþs almattegr guþ es geteɴ vas at locnom quiþe meyiar. sa vas boreɴ at locnom quiþe heɴar. éiɴsaman móttogr at ganga of aftr loket hliþ iɴ oc út at vilia sínom
HómÍsl⁶²(1993) 102v5÷ hvárt sem haɴ véler umb þat éiɴsaman eþa skipter þui viþ aɴan maɴ. þa á haɴ þat allt til scriptar at bera viþ lǽrþa meɴ. oc béota yfer þat viþ guþ
HómÍsl¹⁵(1993) 21r17÷ sem haɴ (ɔ: Job) sǽti i fúlom staþ. þa þóttosc meɴenir eigi nýta at vera hia honom. oc varþ haɴ éiɴsaman
HómÍsl²⁹(1993) 44v26÷ hon vas þa einsaman í húse es engilliɴ kom
HómÍsl³⁸(1993) 63r1÷ J domanda scal vera miscunn ok hægning. þvi at hvargi ma vera væl ǫn ann‹arr›ar. Ef miscunn er æinsaman. þa gerir hon æfling syndar misgerandum. En ef hægning er æinsaman. þa ...
~ lat.sola
6023 Alk619 6119÷ Ða vildi konungren ein saman hafa beggia þæirra lut
ÓH619 1131÷ var hann umm daga í iarne æin saman. varðvæizlulaus
~ lat.Nam diebus cathenatus sine custode manebat
PassOlav 851 ÓH619 12023÷ gek hann (ɔ: oxinn) þegar eiɴsaman. til aɴaʀs hellis. oc át þegat máᴛ siɴ eɴ sama aftan
ÞBpCod645 2110÷ hann drekcr litt. Oc vill langum æinn samann vera
ÓHLeg 4023÷ Elis ræið æinnsaman læiðar sinnar
ElisA 162÷ þu bæiðiz at vit sem tuꜹ æinsaman
~ lat.Nos simul esse petis
Pamphilus 2386 Pamph 10616÷ scal hann iammikit ol gera einnsamann sem ... þeirra einshverr
GulKrᴵ 68÷ iðraðist hann mioc mæð aɴðvarpom oc mæðr tarum þægar hann var æinn saman staddr
Kgs 10835÷ sa hestr er einn saman var maclegr at bera slican hofðengia
~ lat.solus
Alexandreis 2376 (IX 267) Alex 1374÷ Riðr nv Græivi roðolfr abraut sa er Sigurðr kallaðezt æinnsamann i skogenn. a fund sinna manna
Þiðrᴵ 703÷ hann er stadðr við ælldin æinnsaman
Þiðrᴵ 30414÷ Nu skulut þer sua fara með þenna hǽr sem ek kenni yðr. Þiðrekr konungr skal fara æinn saman með sinn hær. en minn maðr Margræifi Roðingæirr hann skal fara með annan flok með þæim riddarom er ek hæfi fengit Þiðreki konungi
Þiðrᴵᴵ 22712÷ oc þv skallt æiga æin saman allt þetta gvll oc silfr er her er i berginv oc mikit annat til. oc ec skal alldrigi geva þer at soc þetta er nu hæv-ir þv gort. þa svarar alldrian. attila konungr þv agirntiz mioc niflvnga skat. þa er lifði þinn magr gvn
Þiðrᴵᴵ 37312÷ En kirkíur þær. ok annor beneficia sem erchibiscup hefir gefit einsaman. eða þeír eínírsaman. Þa skal standa þersa .xíj. manoðe sua sem skipat er
NoDipl (1297) 8349÷ annor beneficia sem erchibiscup hefir gefit einsaman, eða þeír eínírsaman
NoDipl (1297) 8349÷ er Þorsteinn varþ einn saman þa hliop hann heim a bein ok to᷎k ambattar barn eitt oc hafðe með ser i skoginn
ÓTOddS 1223÷ þa gacc einn saman með vapnum þinum. en ec man coma imoti þer eiɴ
Sv 6828÷ ast ma eigi einsaman hvarfa ok eigi er ast ef hon dreifir eigi sinv megne ok miðlar framaʀ en við sig eina
~ lat.solitarius
19838 ViðrLS544(1995) 1991÷ Nu er hion hans ero tæckinn æinsamenn a orku. þa skal bonnde lꝍysa þau undan
EiðKrA 37913÷ Hrólfr konungr geck or sæng sínni einnsamt (ms. einn samt)
HG 5626 → ms. 22v12÷ eigi veit ek, hvart keisara þikir nokvt gagn i, at við farim þangat einir saman
KonrA 6036÷ Gvð ... sendi eingil sinn til konv hans sem hon sat vti a akri ein saman
StjC 40930÷ Þessi maðr man segia goð tiðendi ef ęinn saman ferr
~ lat.Si solus est
Vulg 2Reg 18,25 StjC 53519÷ sua þo at hon se einsaman stodd
FrostKrᴵ 1318÷ ef eigi er fylkis prestr ner oc olear hann einsamen þa ...
FrostKrᴵ 13622÷ þeir nefni .xij. menn til doms ... en þeir .xij. ⸢gange einsamnir [var. (ms.) eínír saman AM 65 4° “fl.”] oc staðfesti sua dom sinn
var. RbEM (*1280) 102: AM 65 4° “fl.” → ms. 61v19÷ for hann einn samtt i eyðimorkina
~ lat.solus
VitAnt 1336 Ant 5837÷ hann bio einn samtt i eyðimorkinni
Ant 6040÷ Var þat nv ok iafnan, at hann satt einn samt
~ lat.separatus a fratribus
VitAnt 14649 Ant 8120÷ þꜳ er hann einn ⸢samtt [var. samann JBpB(2003) 1015]
JBpA(2003) 3128÷ hann skal ganga timanlega af veizlvnni, enn aptr vm kuelldit einn samt vndir tvrninn
ClarA 1263÷ Herran stigr nv ꜳ skip einn samt með honum einum
~ lat.solus
SpecH 258b35 (VII 101) Mar240g 94610÷ See her, hverso mikilli fylgð ok førvneyti sa sæmiz ... sem einn samt reið vt i fyrstv
MarS 24115÷ Hann fór opt frá ǫðrum mǫnnum ok þulði, einn saman
NjM 25518÷ þat a konunger ⸢eínsaman [var. einn Landsl 173]
Landsl1154 8023÷ En vmboðs maðr konungs eínnsamann giallde slika sekt konungí sem víð líggr
Landsl1154 11611÷ for Josue brott fra lidinu einn samt at niosna vm borgina
Stj³ 35430÷ Visadi hann þeim nu ollum þvers fra þvi sem þꜹ voro en for sialfr einnsaman
ÓTᴵ 7420÷ þa sa son hans lax mikin j a siɴi ok gattv teket med hondvm ser ok fęrdv fodvr sinvm. Þa mællti Ali. Eigi mvn sia eiɴ samtt stadit hafa j aɴi
GBpB(2018) 19512÷ andarnir einir saman fylla o᷎nguan stad meðr likamligum mikilleik ... utan helldr medr heilagum ok haleitum krapt
Stj¹ 1022÷ þiat einum saman uárum herra er kunnigh þessi grein
~ lat.Solus Deus novit
DurRat 44010 Stj¹ 4923÷ þetta starf allt saman er um framm þinn mátt ok megn. at þu megir þi einn saman efla ok orka
~ lat.solus illud non poteris sustinere
Vulg Exod 18,18 Stj¹ 29814÷ ek sat dag nuckurn einsampt i eydimork
~ lat.solus
VitMalc 5930 Malc 44329÷ hon ... geck þadan staflaust þegar vm daginn eptir. en adr komz hon varla ⸢æin saman [var. einsǫmun AM 379 4° “C⁴”] þat skemzsta sem hon mætti sinnar þurftar ganga
ÞBpC¹ 36812÷ Hann afneitar þvi, ok var einn samt eptir
VP 36218÷ Antonius sat eitt sinn einn samt i eydemorkinni
VP 58919÷ Brodir nockurr bygde einn ser ... For hann ... til annarra brædra, ok dvaldiz þar um hrid hia þeim, hvarf sidan aptr til heilags fodur ok kyndi honum sitt efne, kvez hvarki fꜳ nadir einn samt ne hia odrum
VP 64926÷ hann gekk einsamt (ms. eínn samt)
~ lat.solus
AmicSpecH 957b67 (XXIII 166) Amic 18910 → ms. 3r16÷ hann felldi ⸢eirn samt [var. (ms.) einn saman AM 489 4° “B”] XX hertuga
var. KirjA 2613: AM 489 4° “B” → ms. 11v23÷ hann forvitnast um, ok fór til sjófar einsaman (ms. einnsaman)
Án 35718 → ms. 86r41÷ Stundum let hann þa hafa tal sitt eina saman
Hák81 5049÷ Sneri Oddr þá aptr einn saman
HálfdEyst 13819÷ Bruni spurði, hvort hann vill liggja hjá dóttur hans eðr ⸢einsaman (ms. eínn saman) [var. eirn samall AM 340 4°ˣ]
Ket 11727 → ms. 55v6 98÷ hann felldi ⸢eirn samt [var. (ms.) einn saman AM 489 4° “B”] XX hertuga
KirjA 2613÷ Tak bork af alme æda ulme ok brenn einn saman vanliga (ɔ: vandliga, cf. ed. note p. 211) ok læg auskuna a brunan. þa mun vel groa
MedMisc 12718÷ hann ... byrr giarnan einnsaman, af þvi mꜳ hann ecki heyra þad, sem ecki bijhagar honum
Encᴵᴵᴵ624 337÷ Hann ríðr einnsaman
Æv⁸⁵624 24612÷ hann gengr einnsamt á land frá skipi sínu
Mág² 11222÷ og gio᷎red ei norræna tyund ad eins þa sem geingur umm allann hejmenn, og einsamann er nu rett og lógtekenn
ÁBpˣ 8113÷ þa ær profaster fær einsaman at visitera wilium weer at han liggi hia prestom ok aa þeira kost þer þeir sitia
DNᴵ 18816÷ eg skal minnast rettlætis þins eíns samans
~ lat.domine memorabor iusticie tue solius
10215 (Vulg Psalm 70,16) GlossPsalt 10316÷ hann reið einn saman út á eyðimerkr
Hkrᴵˣ 912÷ en þar gjafir, er þér fœrðuð mér, skal ek launa einar saman
Knýtlˣ 20812÷ Hann ... gengr einn samt til kirkiu
MarD634ˣ 70320÷ Liggr hun ein samt, þuiat hun matti ecki vera hia odrum monnum
~ lat.solitaria
HelChron 106842 MarD635ˣ 119935÷ hann skal sina henne ejrnesaman gripena
SigrFrˣ 6515÷ óvarliga fer ek nú, er ek geng einn saman úti á nóttum með þér
StuᴵR440ˣ 2412÷ Róaldr girntist til fýsiliga at finna hann einn saman
Trist¹ˣ 3922÷ Þorkell ... let þá vera eina saman í húsi, því at þeir hǫfðu annan sið
Vatnˣ 10715÷ ad midri nott kiemur þar riddari Samson einnsamann
Þiðrᴵˣ 1417÷ ath ei mun ek neita ydrum felagskap vid mik þar sem ek ríd ꜳþur einnsamt
Þiðrᴵˣ 1443
‖ einum samt (dat.) alene, for sig selv ⫽ alone, by oneself:
● fara einn saman være et enkeltstående/isoleret tilfælde, være den eneste ⫽ be a unique/isolated occurrence, be the only one
●●● þav (ɔ: frumhlaup) er eigi scylt at lysa ef þav fara ein saman oc gerizc ecki fleira af
GrgKonᴵ 15020●●● mun þetta eigi eitt saman fara
Gr 25114÷ hvarz sem þeir vilia at hafa sacir til alþingis eða til varþings nema þar er utlegðir fara einar saman. en þær scolo fara til varþings
GrgKonᴵ 995÷ Eigi er sócn til þess ef þat feʀ eítt saman nema menn gøre aɴattveɢia
GrgKonᴵ 1488÷ skulu vér vera varir um oss ... því at svá munu þau Þorbjǫrn ǫngull til ætla, at eigi skuli þetta eitt saman fara
Gr 2553
● fara/vera eigi (kona) ein saman være gravid ⫽ be pregnant
●●● hon fór eige einsaman. su er langa ǽfe hafþe o᷎byria veret
HómÍsl³⁶(1993) 58v11●●● þat monþu þeckia brátt er þu keomr heim oc þu hitter annam at (“Add hon”, ed. note) feʀ eige einsaman
~ lat.ex semine tuo concepisse
EvangApocr 588 HómÍsl³⁶(1993) 60r27●●● Silvivs vissi at kona hans var eigi ein saman
~ lat.eam ... fecit pregnantem
HRB 22310 Bret 23826●●● þat fylgði þvi mali at Þordis for kona eigi einsaman. ok var það heraðfleygt orðit
Dpl 15317●●● spurði hann hana, hvárt hon væri heil kona eða eigi. En hon sagðiz eigi einsaman ⸢*fara [non emend. vera]
~ lat.gravidam esse deprehendit
HieronNatMar 3053 MarS 2417n.●●● ek fer eigi kona einsaman (ms. eínn saman), ok er ek með barni
HálfdBr 5768 → ms. 52rb38÷ elisabéþ ... cona zacharias spámaɴz. feʀ eigi éinsaman
~ lat.ipsa concepit filium
Vulg Luc 1,36 HómÍsl³⁸(1993) 63v10÷ hon for eigi ein saman
KonrA 5523÷ sa menn at Ornny mundi fara æigi kona æin saman
ÞUxaf 2519÷ nú grunaði Snót um sik, at hún mundi eigi fara kona einsaman
Gautr²E 5536÷ Ek fer eigi kona einsaman, ok er ek með barni
ÁlaFlˣ 8512÷ E ꜳ hinum firstu misseru, er þau Þorvalldur og Droplaug biuggu ꜳ Areydarstodu, þa for hun kona eigi einsaman
Fljˣ 288÷ E ꜳ firstu mysseru, er þau voru asat hion, þa fer Droplaug eigi kona einsaman, og lijda studer fra i lijkedi, þar til er Droplaug fæddi bar
Fljˣ 10514
● einn (saman) sér alene, i ensomhed, for sig selv ⫽ alone, in solitude, on one’s own, for oneself
●●● ærkibyskupenn sitr nu æinn sér
~ lat.solus
3125 Thom¹ 315●●● riddarar oc aðrer mikels hattar mænn sitia ser æiner saman
~ lat.separatim ... et per se ... seorsim
3933 Thom¹ 3918●●● Sa hvarfar ecki ser ein er Gvð er með
~ lat.solitarius
19918 ViðrLS544(1995) 1993●●● Hus var eítt ser, er Magus la í
Mág¹A 3338●●● hann var likþrar allt til davðadags. hafði hann þa ⸢ser einn [var. einn ser AM 226 fol “A”] herbergi
~ lat.seorsum
Vulg 4Reg 15,5 StjC 63622●●● Muspellz syner hafa æiner ser fylking
SnEW¹ 4721●●● þviat allir attu allt, en eingi atti ser einn
~ lat.nihil cujusquam proprium sit
VitMalc 601 Malc 4443●●● for hann a brott i morkina at byggia einn ser
~ lat.solitarius
53531 VP 53515●●● eingi munkr skylldi einn ser fe eiga
~ lat.eis singulis
VitGregJ 140a18 Greg 38331÷ þeir er eigi þurfo fyr omęgþ at leggia. oc eigo fyr einom ser at léita
HómÍsl⁴⁴(1993) 75r12÷ tok hann ser fulltings mann æinn tiginn ... sa er opt uar uanr að styra her ser æinn
~ lat.seorsum
9331 Rómv595(2010) 938÷ Þar voro þeir Fornungar, oc attu ser einir tialld tengda-menn: Savxolfr Forna son oc Havscvlldr ... oc þar var Guðmundr iafnan, *er hann var við skip
StuᴵK 17517÷ Þorliotr bonði ok Sigurðr brodir hans ok heima-sveitinn voro einir ser
StuᴵK 3374÷ Þar kom Illugi Þorvalldz son með XVIII-da mann, ok var hann einn ser, ok ecki mælltuz þeir Vrækia við aa þinginu
StuᴵK 54513÷ sv Vínda sneckian. er mest hafði svɴan siglt eín ser vm daginn. rendi ... hart at Ormínum aptr við lyptingína
ÓTᴵᴵ 26120÷ Eymundr konungr ok aller Nordmenn hofdu æinir ser tiolld
Eym 12232÷ Munkr no᷎ckurr bygdi ser einn i eydemorkinni
VP 5054÷ sumum geck til hád og spott ef þeir geingu sier einir at vegum
KgsE 111
● einn um sitt ?som holder sig for sig selv, ?som holder på sine ejendele ⫽ ?who keeps to himself, ?who holds on to his belongings
● einn við sik
1) alene, i sig selv ⫽ alone and unaided, in itself
2) for sig selv ⫽ for oneself
● einn ǿrinn sér [í e-u] (alene) sig selv nok ⫽ self-sufficient, able to manage unaided
●●● þa er ec þottomzt. mer eigi ein œrenn vera. i slikum storraðom þa leet ec ... til min kalla ... meistara. oc leitaða ec við þa raðr (ɔ: ráðs)
BarlA 11112●●● Hvi þottizt þv þer æinn sva ærinn. at þv villdir oss æigi i fyrstv kalla með þer
StjC 39434●●● þu þottiz þer ærinn einn. ok villdir engan mann at spyria
BandM 314÷ þa er ec þottomzt. mer eigi ⸢ein (“u. l. av n”, ed. note) œrenn [var. einn ærinn AM 231 VII fol] vera. i slikum storraðom
var. BarlA 11112 → Barl AM 231 VII fol 1v36
12) [e-rra / af e-jum/e-um] (ved superl.) (m. overgang fra num. til pron.) (intens.) ene og alene ɔ: suverænt (bedst, etc.), (den) aller(bedste, etc.) (cf. Nygaard 1905, 65), særdeles (god, etc.) (cf. Nygaard 1917, 12, Leijström 1934, 113 note 2), en af de (bedste, etc.) (cf. Nygaard 1905, 66, Mustanoja 1958, 45) ⫽ (with superl.) (with transition from num. to pron.) (intens.) one and alone ɔ: supremely (best, etc.), the very (best, etc.), exceptionally (good, etc.), one of the (best, etc.)
●●● þu ert æinn hinn rikasti hofðingi
~ fr.estes reis puissaunz
LaisMar 3717 Streng 721●●● flygr æin hinn værsti dræki yfir Þetlæif með gapanda munn
Þiðrᴵᴵ 27416●●● er þat fornra manna ok fróðra frásǫgn, at hann þykki einn verit hafa mestháttar maðr jafnborinna manna í fornum sið
ǪrvS 1971●●● eigi skvlvt þer þora at snerta þvilikan klerk eitt hit minnzta
MarS 26210●●● Leo er þo einn framaztr ok frægaztr af aullum dyrum
~ lat.princeps ... omnium bestiarum
IsidEtym XII 2,3 Stj¹ 719●●● sua segir Plinius einn hinn uisazti madr i fyrndinni
Stj¹ 8017●●● Cinifes ero einar hinar smæstu flugur
~ lat.muscæ ... subtiles
HistSchol 12133 Stj¹ 27019●●● Amos. er þa var ⸢ęinna [var. einn AM 226 fol “A”] agætazstr af o᷎llvm gvðs spamonnvm
~ lat.senes de sacerdotibus
Vulg 4Reg 19,2 var. StjC 64234: AM 226 fol “A”●●● Son Jngolfs ... er æinn heidinna manna hefir bezst verit sidadr sua at menn vitu dęmi til
ÓTFlat 26313●●● j ... Constantinopolim hverr. at hofvd stadr er ein enn meste ꜳ ollv Gricklande
KonReyk 2928÷ hævir su veret æinn kallað skarulegazt væizla i norege
ÓHLeg 234÷ þotti þetta eitt et bezta scot
Mork 41821÷ Tosti het maðr i Sviðioð er einn var ricastr oc gaufgastr i landino
ÓH 2310÷ er hann ręnti mic scipi þvi er eitt er bezt haft i kꜹpfꜹrom
ÓH 5654÷ þesse var eín en agetasta borg forðom a Griclande
Alex 1128÷ þat hyɢ ec attv ser eíɴ iɴ versti maþr at hv[é]vétna
Jvs291 5111÷ lýkr þar fra sꜹgn vm eiɴɴ eɴɴ bezta dréng
Jvs291 855÷ hꜹgr hann þegar af honum hꜹf[uðit] ok er Illhvgi veit þetta þa mælti hann at hann hefir haft illt eyrendi. drepit þann mann er [einn] var [vænztr ꜹgnvattr vm þetta] eina i uaro mali
Heið 962÷ ꜹstr til Sviþioþar til Haconar gamla ... er þar er ein virðiligastr maðr þegar konung liðr
ÓTOddS 72÷ in Monte Martirum, þar sem hinn virðulege karll æinn hinn dyrazte drottens vin Dionisius var hoggen fyre nafne guðs
Thom¹ 19517÷ hann var ⸢einn [var. einna AM 233 a fol “B”] akafazstr at banorði Stephani
KrossInventA 30525÷ Ogvrlig ‹vhæfa› at drepa þann mann er æinn hæfir mesta hialp vvnnið Jsraels folki
StjC 45512÷ hęt annarr Amos ⸢einn [var. ÷ AM 227 fol] hinn rikasti maðr
StjC 6043÷ hann sętti eitt hit mesta skvrðgoð ... yfir alltarit
StjC 6473÷ Ok sva er sagt, at af ættiɴi verþr sa eiɴ matkaztr, er kallaðr er Managarmr
SnE 1827÷ þv sátt hía hꜹll miɴi setberg ok þar sattv ofan í þria dali ferskeytta ok eiɴ divpaztan
SnE 5916÷ Var þetta ok eitt et frægazta blotzskapar mark
Ant 11121÷ þꜳ valði hann einn ⸢enn bezta klerk [var. hinn sǫmiligzsta vngann mann JBpB(2003) 8219]
JBpA(2003) 1715÷ kastar (hon) honvm dꜹðvm niðr i einn divpasta kamar
~ lat.in ima latrinæ
SpecH 255b37 (VII 93) Mar655XXXII 44731÷ Hann var nu einn rikaztr madr af Romueria ho᷎fðíngium
Rómv226(2010) 16921÷ verðr fyrir einn venasti fiskr
GBpD 14430÷ Kolskeggr hinn avðgi, er einn var avðgazstr maðr aa Islandi
StuᴵK 3711÷ þrẏtr hans penninga. sva at eigi ma hann kaupa ser til nauðsẏnia eitt hit minnzta
~÷ hann var einn rikaztr ok go᷎fgaztr i þvi landi þeira manna er eigi baru tignar nafn
ÓTᴵ 6117÷ Þorkell máni lo᷎gso᷎gu maðr er einn heiðiɴa manna hefir uerit siðaðr nærr betr en menn viti dæmi til
ÓTᴵ 26412÷ konungrinn fra at hans æinn hinn hæfuerskasti þionostu maðr. ok æinn af þeim er ... hafði skiotlega fra haunum fareð
BarlC 2039÷ steypti o᷎fund ok of metnaðr þeim englinum er ⸢einna [var. einn AM 53 fol “B”] var ꜳgiætaztr skapaðr [or] þeiri hęrstu sæmð ok sælu er honum var gefin af guði
var. ÓTᴵᴵ 857: AM 53 fol “B”÷ Hakon er æinn hín vesti madr
Fær 4532÷ Olafr konungr Geirstada alfr er æinn hefer uinsælstr verit af sinum monnum
ÓH1005 7148÷ [var. + þat segía menn at su o᷎lld væri eín horduzst er Gunh’ ss. (ɔ: Gunnhildar synir) styrþu riki GKS 1005 fol “D²”]
var. ÓTᴵ 6711: GKS 1005 fol “D²”÷ drogu kveljararnir þeira blodga likami um þann voll ... ok kaustudu i einn enn mesta hyl ok diupasta
Maurit 65211÷ Hreidar sendimadr var þꜳ einn hinn mesti hofdingi med Boglum ok radzmadr med flockinum
Hák81 3006÷ Valldimar kongr ... er þann tima var ⸢einn [var. einna HákFlat 16310] agætastur kongr ꜳ Nordrlondum
Hák81 58123÷ kongs barn þess er miog er mektugur ok einn rikaztur j uerolldo
Rém 8827÷ þar stod hia einn fridazti madr
MarE 53814÷ Vilhjálmr ... var einn ⸢fremstr [var. fremste AM 590 a 4°ˣ] í ráði með konungi, annarr enn Ubbi síðan er Úlfr fór burt
Mág² 8720÷ var þeira sonr Víðkunnr í Bjarkey, er einn hefir gǫfgastr verit lendra manna í Nóregi
Ebˣ 1817÷ eigi eitt it minsta skulu þínar hendr þeim mega við hjálpa
KlmBˣ 21120÷ hans son var Þorkell mani logsogu madr er ein heidina manna ꜳ Islandi hefir best verit sidadr
LdnHb105ˣ 94÷ Þorkell ᴍani laugsaugumadr er eiɴ heidiɴa maɴa hefir bezt verit sidadr at þvi er menn vita dæmi til
LdnStˣ 1348÷ komu orðsendingar, at ⸢herra [var. herr AM 590 a 4°ˣ “D”] útlendr sé kominn í hans ríki [var. + ok ad unnen var ein en sterkasta af hans borgum AM 590 a 4°ˣ 5r16]
var. Mág² 1118 → Mág AM 590 a 4°ˣ 5r16÷ ⸢Hinn fremsti [var. eirn enn fremstr hans manna AM 590 a 4°ˣ] heitir Baldvini
var. Mág² 1622 → Mág AM 590 a 4°ˣ 55v1÷ af ollu þui hafi, sem yfir henni var, kom eigi einn hinn minzti dropi
~ lat.nec minima etiam gutta
MirMar1731 34820 MarD635ˣ 97630÷ konúngr, er heitir Estroval hinn mikli, einn hinn mildasti herra í þessum parti heimsins
SǫrlaStˣ 41611
13) [e-rra] (modificerende) alene, udelukkende, lutter, ikke andet end, ikke mere end, kun (cf. einn pron. def. 7 & 9) ⫽ (modifying) alone, exclusively, merely, nothing other than, no more than, only
●●● trva en (ɔ: ein) ón verc góþ
~ lat.fides sine operibus
Vulg Jac 2,26 HómÍsl⁶⁰(1993) 98r14●●● þars haɴ keɴde þéim et rétta éitt
HómÍsl²⁷(1993) 39v35●●● hvgr hans girnþisc enscis nema himnescra hlv̇ta eiɴa
Nik655 712●●● hvi ertu ⸢i bloði einv allr [var. allr alblodugr AM 321 4°ˣ “321”]
ÓH 1781●●● Sma ein tiðindi ero með oss Gautom
ÓH 2147●●● eigi vil ec þer gera annat en gott eitt
Þiðrᴵ 17113●●● maðr ma eigi lifa við brꜹð eitt
~ lat.in solo pane
VitMAeg 1412 MEgApp 51130●●● (i cogn.) Oluir illteitt ... var hirðmaðr Hakonar konvngs ok viafnaðarmaðr mikill
HákFris 47832●●● Meðan þeir gerðu þa þotte þeím gaman eítt at
HómHauksb¹ 15926●●● Flosi hugði at handklæðinu, ok var þat raufar einar
NjR1908 2649●●● litil liðsemð mvndi at honvm vera, er hann var litill ok vngmenni eitt
SnE 6119●●● ecki matti hann uenta at Þorolfi nema goðs eina
EgM(2001) 2130●●● Hann þótti þar fól eitt
Glúm 1715●●● Hann sýndi jarli hǫfuð Kols, en jarl þakkaði honum verk þat. Eiríkr kvað meira vert en orða einna
NjM 20016●●● Hann hellt saman lidínu i herbudum. ok fæ̋rdi þær einar herbudír er æigi mattí annan veg sakir vísta
Rómv226(2010) 5317●●● fyrir huí uilltu sua lengi þyrma magi þínum. er þer gerír illt eína
Rómv226(2010) 3258●●● þa skiri ... j uatni einu ko᷎lldu edr uo᷎rmu. enn o᷎ngum odrum lo᷎g edr uo᷎kua
StatEi² 51518●●● þu attir litit eina aðr en ek kom til þin
~ lat.Modicum
Vulg Gen 30,30 Stj¹ 1772●●● oll uo᷎tn i Egipto uurdu at blodi einu
~ lat.fuit sanguis in tota terra
Vulg Exod 7,21 Stj¹ 26823●●● Þotti honum, sem skuggi einn veri þat hardretti ... hia þvi ollu, er nu þolldi hann
ÓH235 1781●●● þeir menn lifa langan aldr, er með orðum [var. + einum var. Njála 8279: AM 466 4° “E”] eru vegnir
var. NjM 41519 → var. Njála 8279: AM 466 4° “E”●●● engi veit, hvar hann (ɔ: lǫgrinn) sprettr upp; þat er þeirra einna manna sund, sem bezt eru syndir at leggjaz yfir lǫginn
HálfdEyst 1194●●● vid drep. Tak tronu hofut kvid ok oll innyfli ... þetta er eigi til þessa eins gott. helldur til hvers sars
MedMisc 12929●●● er hann var skamtt eitt komen fra lande
ChrisReyk 28430●●● kann þa vera at ec eigi ecki dætr einar barna
Gíslˣ 1130●●● mér býr fleira innan rifja en kál eitt
Hkrᴵᴵˣ 28723●●● mér lízt stundarbið ⸢eitt-at (cf. ¹-at part. intens. suff.) [AM 590 a 4°ˣ “D”; non emend. eitt] um hans mátt
emend. Mág² 1039: AM 590 a 4°ˣ “D”●●● Satt eitt sagði Einarr frá orðum Kraka
ÞHvítˣ 1021÷ haɴ hygþe (“ɔ: hvgþe”, ed. note) at siɴi eiɴe sǽlo. oc gáþe eige síns scapera
FV15¹(1993) 15r3÷ ver sióm etke nema gott éitt
HómÍsl²¹(1993) 31r25÷ Ef ér gereþ viþ vine yþra eina vel
HómÍsl³³(1993) 52v35÷ ero góþir einir hvergi nema i himinríki. oc svá eɴ oc illir einir hvergi nema i helvíti
~ lat.Boni ... soli
GregHom 128548 HómÍsl⁴⁴(1993) 75v17÷ hann vildi Gvþi enom þiona
~ lat.soli Deo
Dialᴵᴵ 12614 GregDialA 1063÷ hafna mynda ec firir æína þik. allt þat er í hæimi er
~ lat.pro te
Pamphilus 2322 Pamph 1042÷ hevir þu nu maklegt tol. til þinna vela. eitr fulla orma. oc daleg dyr. er ekki kunnv nema illt eitt
BarlA 18513÷ scal enskis mannz arf taca nema leysingia sins eins
GulKrᴵ 1618÷ stundum męlti hann mart oc þo illt eina
ÓH 17410÷ urðu borðducarnir i bloði eino beði uppi oc niðri
ÓH 3004÷ er þer nv sa eiɴ (ɔ: kostr) til at snvaz þangat til trꜹstz ... sem gnøgst er at leita
ÓH 5105÷ Mioc er þat eina dauðlegum monnum til licnar laget. at dyrðin kann eigí deyia
~ lat.hoc solum
Alexandreis 18813 (VII 356) Alex 11118÷ varð engi hans manna hia hanom staddr. næma hann æinn var þærr i skoge nockorum
Þiðrᴵ 4619÷ tekr Viðga hans tungu ... oc gerir hann sik i bloði æinu Risans ... allan bloðugan
Þiðrᴵ 3663÷ þa svarar Hogne. Ek vil ei at boð fare fyr i hvna-land varre ferð. oc nu kann hann ekki af at segia. Oc þa mellte Gunnarr konungr reiðvlega illt eina mantv gera nu oc hvert sinni. oc alldri ertv kátr nema þa er þv gerer illt
Þiðrᴵᴵ 28813÷ þotti litr hans sem gull eitt
Fornk 109÷ þa þottiz hann sia þar til, sem sk‹i›pin uoru, at oll voru orþin at huolum einum ok renna ut i haf
Fornk 1025÷ berr þu þat fram ... er ecki er i nema bloð eitt
Heið 8226÷ molld ein syniz mer
Heið 8315÷ oc j þæim æinum soknum græiðizst þætta sem biskup kœmr til, en æcki adrum
DN V (*1303›vid 1305) 4211÷ reyfi þat er gvllspvni einn er
cf. lat.pellem auream
ExidTroi 34 TrójHb 814÷ þann ein skal maðr einka ser til astar fvllrar ok ollvm framaʀ vnna er ors hefir ... giæzkv veitta
ViðrLS544(1995) 2034÷ er þvi sem þat taki til þin eínar sem til allra tekr þvi at hann fellir hvergi sina ast sva við annan at hon se eigi með fvllv með þer
~ lat.singulis ... quasi omnibus
20832 ViðrLS544(1995) 20813÷ langæ sott er manne freistni. eigi ma i þvi env (“﹦ einv”, ed. note) reyna mannen hversv harðr hann er i anmarka
ViðrǼHHauksb 30531÷ sagði (hann) sva at ... iarl mvndi eigi við Ribbvnga eina eiga ofriþ ef hann helldi þessv fram
HákFris 43033÷ (som del af cogn.) þesse skipstiornarmenn ... Oluir illteitt Sveinvngr svarti
HákFris 4773÷ Þar var oc eigi smatt eitt at forvitnaz
JBapt¹ 84431÷ þickir mer þat litilræde eitt vera
Mág¹A 210÷ ecki var þat i mvsterino er æigi var sem gvll eitt sæi
StjC 56324÷ Þat er af þeim einum bornum hans rettskilit sem þa eru enn under hans valde. ok eigi ut leyst af fꜹður garðe
JurHauksb 18717÷ þat hvs er bezt gert a iorþv ok mest: allt er þat vtan ok iɴan sva sem gvll eít
SnE 2010÷ hiɴ fyʀa dag riþv vm brv́na v. fylki dꜹþra manna, en eigi dynr brvin *minnr vndir einvm þer
SnE 6619÷ Sor goðinn sør eín søren
cf. ed. note÷ hann quaz þar vera vilia. gefa munu ver yðr mat sagði hon ef þer vilit þetta eitt
Hallfr 1011÷ synir hans ofsamenn einir ok garpar
Laxd 1377÷ Fleiri munu kunna at hǫggva stórt en þú einn
NjM 9326÷ Þá hljóp hann innar eptir hǫllinni ok hjó á hálsinn Gunnari Lambasyni; tók af svá snǫggt hǫfuðit, at þat fauk upp á borðit fyrir konunginn ok jarlana ⸢* [non emend. urðu borðin í blóði einu ok svá klæðin jarlanna]
NjM 44318n.÷ ek hefi alla mína daga í því einu starfat at koma sálu minni í góðan stað
Æv² 1236÷ mun Martinus Turonensis fyrir þá sök lítt eina heilagr, er hans bein er dökkt
GBpD 3625÷ Loptr er i eyiom, / bitr lvnda bein. / Sæmunðr er aa heið[v]m / ok etr berin ein
StuᴵK 34822÷ ef þu kemr til þess ⸢eins [var. eina Andr¹ˣ 3426] at leysa mik, þa mun ek vist eigi mega niðr setiaz af þessum krossi
~ lat.ad hoc tantum
PassAndr 303 Andr²A 38029÷ Haralldr konungr frændi þinn er maðr gamall. enn ꜳ þann einn son er hann ann litit. ok þo ecki arf borinn
ÓTᴵ 9214÷ Sa þa allir mikit dreka ho᷎fuð ꜳ fram stafni þess skips. ok buit sva sem ꜳ gull eitt sæi
ÓTᴵᴵ 25713÷ ⸢komz ok engi lifandi ꜳ land nema ek einn [var. oc engi maþr comsc a land. nisi favstinianvs eiɴ ClemCod645 413]
~÷ Hann kendi syni sinum ... galldra fiolkyngi. er til illz ⸢eina [var. eins AM 227 fol “B”] uar fundin
Stj¹ 10032÷ Hann ... kvat þa miklu go᷎fugligri i ollum lutum verit hafa, ⸢*léz litil ein [AM 232 fol “B”; non emend. en sik, ok liez eigi] innt fa þeira fotspor
~ lat.seque ipsorum parva vix exempla sectari
41132 emend. VP 41110: AM 232 fol “B”÷ fe þurfum uær ok æigi uil‹i›a minir menn vinna til matar æins
Eym 12619÷ (som del af cogn.) skipstiornarmadr er Aulfer illteitt het
HákFlat 10324÷ uæit ek ef hann spyr med sonnu at hann a vfridar uon af oss ath allir Þrændir standa med honum. æignum uær þa ekki eyrendi nema illt eina
ÓTFlat 6324÷ var a skipi Vlfs Paall sun Nichulas kufungs ok var þa barn eitt
SvFlat 58010÷ skaltu ekki fyrir hafa nema ilt eina
KlmA 3776÷ kerit syndiz sem gull eitt vęri utan
MargA 47919÷ stigr nu guds engill nidr af himni at hręra tiornina i Jerusalem, eigi einum sarum eþa siukum til fagnaþar, helldr otalliga maurgum
Thom² 46521÷ sagdi sua, at honum mislikadi þetta landaskipti *leingur, ok jarl mundi eigi vid Rifbunga eina eiga ofrid, ef hann helldr þessu fram leingr
Hák81 3713÷ (som del af cogn.) Oluir jllt eitt
Hák81 4643÷ skamt flyr Asmundr undan þier einum þoat þit reynit med yckur
SigFót 24115÷ þickir mer þat litilræde eitt vera
Mág¹B 210÷ (som del af cogn.) sa᷎ het Ulfr jllt eitt. hann uar hermadur mikell og oþydr. stirdlẏndur og fegiarn. og sia᷎lfhælen
Vilm 1462÷ aunnr segir mer þat no᷎ckut iafnan, er mer þickir verr enn adr, ok spꜳr mer illt eina
Gísl 405÷ þú munt vera maðr ekki mjök glöggr, er þú ætlar mik keisara, því at ek em jarl einn
Mág² 11428÷ Úvitrligt þikki mér þat, segir Víkíngr, at berjast ekki nema fyrir kapp eitt, ok spilla þartil margs manns blóði, eða viltu at við gerum félag með okkr?
ÞorstVík 40121÷ ef þu kemr til þess ⸢eins [var. eina Andr¹ˣ 3426] at leysa mik, þa mun ek vist eigi mega niðr setiaz af þessum krossi
~ lat.ad hoc tantum
PassAndr 303 var. Andr²A 38029 → Andr¹ˣ 3426÷ ⸢Eigi er til þin eins leikr sia giorr [var. Þetta er ecki til eins manz leikr gerr FbrHb 932]
Fbrˣ 938÷ þier eínum
~ lat.Tibi soli peccaui et malum coram te feci
669 (Vulg Psalm 50,6) GlossPsalt 679÷ berserkium þessum vtlendum, er illt eina hafa giort bædi i voru riki ok annara konga
HeiðrUˣ 9511÷ Þat kunni hann (N:ɔ: Óðinn) enn at gera með orðum einum at sløkva eld ok kyrra sjá ok snúa vindum
Hkrᴵˣ 188÷ batt hann með orðum einum þá, er fyrir bjoggu, ok gekk inn ok tók þar slíkt, er hann vildi
Hkrᴵˣ 1913÷ mér þótti sem faðir minn gengi hér inn, ok loguðu um hann klæðin ǫll, ok allr þótti mér sem hann væri eldr einn
Hǿnsˣ 2418÷ suo at litid eina rann nidr i hennar lif
MarD635ˣ 119918÷ (plur. majestatis) þér einir eruð sá í ǫllum heimi, at honum er nǫkkurr ótti á fyrir þat mikla þrekvirki, er þér drápuð Eskupart
Rémˣ 23010÷ nv vil ec, at mið latim niðr fæd þa, er a hefir verit með oss i vetr, ‹því at þat eitt er til›, oc virdi *hvarigir við aðra emend. Stu 26220: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵK 26220: BLAdd 11127ˣ “IIp”÷ Gizurr ... qvað þetta prett ⸢þeira [var. einn AM 439 4°ˣ “IIp”]
var. StuᴵK 56226: AM 439 4°ˣ “IIp”÷ ek uggi þik einn manna á Íslandi
StuᴵR8ˣ 50522÷ legg ek þat ráða með þér legunautr, at þú haldir vináttu við Gizur, en treystir honum þó eigi til tǫluverðrar vináttu; en gott eina vil ek frá honum segja, en ekki ilt
StuᴵᴵR11127ˣ 15810÷ hefir mér ok gott eina til gengit, þótt ek byða hingat finnunni
Vatnˣ 272÷ tekur Widga hanns tunngu ok sker vr høfdinu og nv gerir hann sig j einu blódi allann ... blódugan
Þiðrᴵˣ 36623÷ þeir voro aller handtekner. ok leiddir síðan a land vpp ok vapnlꜹser. ok hofðu ecki nema igangs klæði eín
EgM(2001) 2512
● af því einu at kun fordi (evt. einu adv., cf. D) ⫽ only because
● at einu/eina
1) (cf. C eins: at eins) kun, blot ⫽ only, solely
●●● Ef guþ være rétláttr at éins. þa mynde maɴge hiálpasc. en ef haɴ være miscuɴsamr at éino. þa møɴde mange fyr dǿmþr verþa
HómÍsl³³(1993) 53r20●●● En sa maðr er fyrr tæcr husl. sa øycr syndir sinar at æinu
FV619 1567●●● hævir hann her byrgt mec ok læst i þæssom stæingarðe er æitt at æinu er liðet a
~ fr.une sule entree
LaisMar 167 Streng 2224●●● En þo at ollum se frialst oc sialfualde at hæita þui at æinu at uili
JKr 3663●●● hann ma æigi beriaz nema þa að æinu er Jugurtha uill til stefna
Rómv595(2010) 699●●● var eitt (skip) at ⸢einu [var. eins Sv 315] tuitugsessa
SvFlat 56020÷ þat veiztv at her er vm uetreɴ með oss litill dagr oc litill solar gangr sva at sol hevir eigi meira gang at hon vellter vm eina ę́tt oc þar at eino sua sem allt gott er solar megeɴ
KgsFrgα 13135
2) kun lige akkurat ⫽ only just
●●● ek var heim fœrðr í Tungu ódauðr at ⸢einu [var. eins ÍB 225 4°ˣ “V”, etc.]
Laxd 20716÷ Snorri svarar vel at einu ok tók lítinn af ǫllu
Laxd 24611÷ Þórðr tók því vel at einu ok kvaz aldrigi ætlat hafa, at hann mundi sjálfan sik undan draga
StuᴵᴵR11127ˣ 1126
● eigi at einu ... heldr ikke blot ... men (også) ⫽ not only ... but (also)
● svá at einu at (kun) på en sådan måde at, sådan at ⫽ (only) in such a way that, such that
●●● Vil ec nu sua at eino malum luka at þat liki uel Oddi eða Einari
Eg162θ(2001) 1628●●● Ek vilda, at vit ... fœrim at Gunnari. Svá at einu hafa fundir orðit við Gunnar, sagði Þorgeirr ... at fáir hafa á því sigrazk
NjM 1698÷ svá at einu leizt mér á konu þessa, at því mundi ekki mjök misráðit, þó hennar fengi röskr maðr
Bárð489 307÷ vil ek nu sua at einu luka malum minum at þat liki vel Oddi ok Einari
EgM(2001) 16218
● því at einu at kun i det tilfælde at, kun hvis ⫽ only in the event that, only if
●●● En gør þat þvi ⸢eina [var. æino AM 325 VII 4° “325 VII” etc.; at eino AM 68 fol “68” etc.] at þv ser engi avnnvr favng á
var. ÓH 1878: AM 68 fol “68”●●● ek vil þetta þvi at einu bioða eða vppi láata, at þu seáir, at ver hafim ofrið i annan stað
StuᴵᴵK 487÷ En gør þat þvi ⸢eina [var. æino AM 325 VII 4° “325 VII” etc.; at eino AM 68 fol “68” etc.] at þv ser engi avnnvr favng á
var. ÓH 1878: AM 325 VII 4° “325 VII”
● því at einu ef kun i det tilfælde at, kun hvis ⫽ only in the event that, only if
●●● þviat eino er rett at hafa þingfesti i avðrom fiorðungi helldr eɴ maðr býr. Ef ...
GrgKonᴵ 1413●●● A verka mal ... ero (!) þviat eíno rétt til var þings at bva. ef ...
GrgStað 35610●●● Olafr uilldi þui at einu sættaz ef hann fengi Jngigerþar
ÓH61 7715÷ Eɴ at frændsemi af öllum avðrom tungum en danScri tungo. scal engi maðr her arf taca nema faþir eþa sonr eða broþir. Oc þviat eino þeir ef þeir hafðo keɴz her aðr sva at menn visso deili a þui
GrgStað 754÷ er þat þviat eino rétt. ef ...
GrgStað 2813÷ þviat ęíno æycsc þín virþing viþ heim boþ þetta ... ef þv þyckir nv meri konvngr heþan fra en aþr
Jvs291 1716÷ honvm þotti þvi at einv til fvllz ef hverʀ maðr i heraðinv ... kiæmi *vm sinn ... at vitia staðarins ... ꜳ .xij. manvðvm
JBpA(2003) 2026÷ hon mun því at ⸢einu [var. eins AM 37 folˣ “J1”] játa at gerask eigin kona hans, ef
Hkrᴵˣ 1024÷ Snorri var ok inn stærsti, kvaz því at ⸢einu [var. eins AM 114 folˣ “114”] mundu fara, ef honum væri áðr þessu heitit
StuᴵᴵR11127ˣ 3621
● því at eina nema kun hvis ⫽ only if
● nema því at einu/eina at undtagen hvis, medmindre ⫽ except on condition that, unless
●●● nema ⸢þviat eino at [var. ÷ GrgKonᴵ 604] þeir hafi þvi iátt
GrgStað 32711●●● alldri komi þer j uort uinfeingi ... nema þuiat æina at ... fader þinn Tofui komi a uornn fund
EgSH1005 7817
● fár einn (næsten ingen ɔ:) kun få ⫽ (hardly any ɔ:) only (a) few
●●● sva skyllða ec þann mann mikin gera i minu rici. at far æinn skyllði vera iafn avðigr
Þiðrᴵᴵ 37018●●● fátt eítt folk rómaði ræðv hans
ÓTᴵᴵ 25017÷ þat hyg ek at far æinn skuli bætr sysla ærænde i okunnu lande
Þiðrᴵ 6826
‖ fátt eitt [af e-u/e-jum] (n. sg.) kun lidet, kun få ⫽ only (a) little, only (a) few:
●●● Fátt ⸢eina [var. eitt AM 309 4°] náðisk af kirkjuviðinum
var. Laxd 28311 → Laxd AM 309 4° 34ra32●●● (proverb.) fátt er eitt þat, er stundligt er, at örvænt sé, at fáist annat slíkt
Mág² 403●●● fekk (hann) þar fátt eitt af mǫnnum
StuᴵᴵR11127ˣ 1415÷ Fátt ⸢eina [var. eitt AM 309 4°] náðisk af kirkjuviðinum
Laxd 28311÷ sumir ... flýja í brott í leyni, svá at fátt eina stendr eptir á verndinni
GBpD 7331÷ fátt eina komst undan af heiðingjum
KlmBˣ 15523
‖ fáir einir (pl.) kun få ⫽ only (a) few:
●●● hans harvnd er sva hart sem horn. oc fa ein vapn bita a hanom
Þiðrᴵ 3553●●● vissu fair einir drottin gvd vera
~ lat.omnes ... ignorantes
319 KatB(2017) 36●●● þar megu ⸢*fáir einir [AM 114 folˣ “Ip”; non emend. fáeinir] menn ríða jafnfram, því at þar eru fjǫll brǫtt á báðar hendr
emend. StuᴵR440ˣ 3024: AM 114 folˣ “Ip”÷ oc fair einir muno lengi last lausir eða glpa ef eigi varaz þessa lute
KgsFrgα 13015÷ þeir Leifr ok Gillí hofdu fatt manna hia þui sem þeir Þrandr. ok var þess mestr munr er þeir hofdu faír æinir uop‹n›
Fær 12712÷ hann matti ecki hafa hion með ser nema fa eín
EgM(2001) 14033
● halfr einn kun en halv ⫽ only a half
● eins kostar kun ⫽ only
● með því einu at kun på den betingelse at (evt. einu adv., cf. D) ⫽ on condition that
● sá einn at kun den som er sådan at, kun en sådan som ⫽ only one (who is such) that
●●● hon skal þann einn mann eiga, at henni sé vel at skapi
Laxd 25812÷ kvat hann margan otrvleik syna i þeira skiptvm ok lett þat eitt til vndan lꜹsnar ef hann kømi sveininvm Olafi a fvnd hennar
ÓTOddS 732÷ þat eitt fé hefir þú, at ek ætla ekki mér þat
Glúm 4813÷ Ion svarar: þat eitt var vinfengi ockat Einars, at mer ‹er› fyrir þa soc engi vandi a þessv mali; en þo *þicci mer i v-vænt efni komit, ef þat skal eigi rætta, er skil-littlir menn drepa niðr hofþingia
StuᴵK 23318÷ Gizurr suarar nu skiott, quez nu vilia raaða sumum skildaugum, kuez vilia sǽttaz við Vrækiu, ok með þvi einu efni, at hann gio᷎rði einn vm maal þeira aull ok til skildar utan-ferðir þeira Vrækiu ok Sturlu
StuᴵK 57012÷ Eigi let gud fyrir þann einn skylld bædi tungl ok stio᷎rnur birta nattina. at hon ... utan ok til þess ... at ...
Stj¹ 161÷ Hann flydi fyrr af konungsgardi fyrir þꜳ eina sok, at æigi sæi hann lyti leikualldzins mot kirkiunni
Thom² 30427
● sá einn er/sem kun den som, kun en sådan som ⫽ only the one that, only such ... that
●●● þeir ... [me]go þat eitt es goþer englar lata þa mega
~ lat.quantum
3732 Eluc674(1989) 381●●● ek vil þau ein víkingalǫg hafa, er ek hefi áðr haft
ǪrvS 659●●● prestar ... skulv þav ein hion saman uigia sem brudgumenn uar eigi fyrr eigin kvangaðr
DI II (*[1292]›AM 671) 27918●●● I þat eitt rvm kom ekki havgg, er mærin Gvðny la i
StuᴵK 4012÷ þa es þo hon þeꜱ eiɴs avita es licamlect es
HómÍsl³³(1993) 52r34÷ haɴ nýtr eige þeꜱ éins es haɴ siálfr gerer. helldr béþe oc þeꜱ allz góþs es ...
HómÍsl³³(1993) 54r3÷ mátti haɴ þa eina stund lifa siálfr ... es guþ baɴar honom eigi
HómÍsl⁴³(1993) 71v3÷ Þat er oc. at a þvi eino varþingi a hann útlegþir er hann heyr siálfr
GrgKonᴵ 2179÷ en vera þa eina hrið i landi er ec helld veizlom minum
SteinÓH 3852÷ þeir einir menn voro til þess valðer er konunga kyns voro eða af auðrom enom gaufgostom ættom
Alex 2224÷ skal han hæim ræiða þo at hæilakt se oc þæt æitt in bera. er nꝍyta skall vm þa hælgi við hiorð oc við hiun
SvKr 42310÷ hann kvez þa blota gvð sin a lavn ok kvað þa eina at fvllv fa gott af þeim er sva gerðv
Bret 24516÷ at hann skylldi þeim einvm manne gifta dottor sína Þorv er dræpi ormin
RagnSon 45818÷ Þat hefi ek mælt ... at ek skyla þeim einum mǫnnum gefa mat, er nǫkkut vinnr til
ǪrvS 14313÷ Munnar ok varrer kennemanna vara taka nu at stamma ok tunga kleisíst, þuí at þeir gera annat huart at þegia mædr allu ædr mæla værra en ekkí Sẏna þau eín do᷎me er ill ero ok vtrunadr fẏlgír, vela konor manna ædr do᷎ttr ædr adrar frendkonor mædr legorde meír en nokor annara skamsẏnna manna olærdra
SvR 31÷ bonde missi þes æins af uerdi. er han a hiona tall till
BorgKr³ 37117÷ quad (hann) sic þat eitt dveilia, er þeir Sturla ok Ormr coma avstan af ravne
StuᴵK 41028÷ þau ein kuikendi uaru i o᷎rkina leidd edr latin. sem af sambud getaz ok fødaz
Stj¹ 5637÷ þá skal hon þat eitt hafa ór jǫrðu af arfi hans er hon hafði heiman
Jb 757÷ setti síðan menn í kastǫlum að gæta ok láta þau ein skip inn leggja, er þeim líkaði
Knýtlˣ 2009÷ Þorsteinn ... qvez þvi eino hafa heitit Þorhaddi er hann skal efna
ÞSHˣ 16827
● einn saman/samt alene, udelukkende, kun ⫽ alone, exclusively, only
●●● hvárt sem þat var af nockvrvm savkvm eða einv samtt ofriki
Ant 1136●●● hann tok sinar kenningar af helgvm bokvm en eigi af einv saman briost viti
JBpA(2003) 1724●●● Þetta máttut þer ... með engv moti leika af einni saman yðvaʀi iþrott. helldr með krapti þess guðs er þer truít ꜳ
EindrÓT 2284●●● nv við eínsaman orð Olafs þessa. greip óttinn mítt hiarta sva fast sem alldri fyrr
ÓTᴵ 23516●●● madrinn lifir eigi medr braud eitt saman
~ lat.Non in solo pane
Vulg Matth 4,4 Stj¹ 14615●●● Eitt ofrikit saman ma ok stundum metaz slik so᷎k þo at æigi se hendr ꜳ mann lagðar
StatJón 18130÷ (þeir) léysto sik af bꜵndom eɴar fyrsto synþar eþa secþar meþ fórnom eþa fꜵlo aɴder sínar oc siɴa maɴa a heɴde scapera sínom i éinom saman crafste trúɴar
~ lat.sola fidei uirtute
BedaHom 756 HómÍsl¹⁸(1993) 26v27÷ dréifþi haɴ dramblótom oc mýɢþi metnaþar. fullom meþ éinom saman vilia sínom
~ lat.mente cordi sui
Vulg Luc 1,51 HómÍsl³⁸(1993) 64r6÷ at eigi (“ɔ: engi”, ed. note) þorf viɴa grandveriɴ éinsaman nema fylgi góþgerningarnir
HómÍsl⁴³(1993) 73v24÷ Svma scyllder til flottans ein saman ręzla
Alex 1075÷ væit ek ęigi hvat yðr skylldar til at ræisa her a hendr mer vtan æin saman yðvr o᷎fvnd oc ofbelldi
StjC 40731÷ en þat er sa ꜹgnaɴa, þa hvgþiz hann falla mvndv firir sioniɴi eiɴi samt
SnE 4921÷ hliotum vit at skilia bæði samuistu ok vín fengi ok geriz þetta alt af einu saman þínu dygðar leysi
ÞorvVÓTᴵ 28724÷ þar af uerda sua mikil dauggfaull um nøtr ... at grasit er aluátt af þeirri saumu daugg einni saman um morgininn
Stj¹ 1717÷ sa ormr ... drepr menn medr einni saman sinni syn. ok þo at þeir seai hann fyrri ok flyi. þa drepr hann þa med einni saman sinni þefan
Stj¹ 9325÷ æigi firir saker otta edr hæitan hryggiumzst ek helldr firir ⸢ydra naudsyn eina saman [var. eína samt ydra navdsyn ÓTᴵᴵᴵ 6019]
ÓTFlat 51327÷ ok þar er hann kom nordr um fiall med mikinn her ... þꜳ ottuduzt ovinir hans Amandus ok Elianus eina samt hans tilkvamu
~ lat.solo ... adventu
PassGer 1426 Maurit 64520÷ prestrinn vard þegar felmsfullr vid eina saman syn dyrsins
VP 4311÷ eigi lifr maðr við eitt saman brauð
~ lat. in textuNon in solo pane vivit homo
16110 FV624 16111÷ þa er þat at sauɴu min skynsemd, at hann er ecki einnsaman madr, helldur er hann af gudi getinn
Physiogn435 10411÷ Mun eg eigi gera þetta segir meistarin fyrir einna samt þeirra ahygiu ofrodra manna er allt ętla logith er þeir sia eigi sÿnum augum innsigli fyrir edur o᷎drum iarteignum bunndit
Hect 12220÷ þessar eigner *hafde einge tyundad ... utan af einum Hytardal galldst tyunder, og fatækum monnum ⸢einsaman [var. einn saman Holm perg 12 4° “B²” etc.; eirn samall AM 1041 4°ˣ “B⁴”] þeirra fiordungur
ÁBpˣ 9921÷ Ek skal engan lut á hendi hafa utan einnsaman vaxinn teinvönd af viði
KlmBˣ 5824÷ Eigi skal þat spyrjast, at Þórðr hreða hræðist eina saman drauma
Þórð²ˣ 2025
● sinn einn sin egen (alene) ⫽ (exclusively) one’s own
●●● þa nestom er ec bauð þer. at ec skillda sennda. nokkora fiarlutí brœðrom þinum ... tak nv af mer litla minninng. til þinna einna nauðzynia
Menota: 47vb32 BarlA 8713●●● þa er hon sæck morkum .iij. af sinu æinu fe
BorgKr¹ 34024●●● hann lét gera V steinkirkjur af ⸢síns eins [var. sjálfs síns AM 180 b fol “B”] kostnaði
Knýtl1741ˣ 18711÷ þott ek vela vm mina kosti eína
EgM(2001) 2221
● sumr einn (pl.) kun få ⫽ only (a) few
● þat/... eitt/eina kun det/... ⫽ only that/...
●●● Ger þetta eina sem ek bydr þer
~ lat.tantum audi vocem meam
Vulg Gen 27,13 Stj¹ 16528●●● til þess eina eggia ek ydur at þer truit ... a fo᷎dvr ok son ok helgan anda
~ lat.unum
4331 KatB(2017) 4310●●● þat eina skortir þik
~ lat.Hoc solummodo deest
5126 KatB(2017) 515●●● mer lizt, segir postolinn, sem þat eitt muni høfa at velia þann mann til postola ... er ...
~ lat.Oportet ergo
ActMatt 438b11 Mthiasˣ 7684●●● Vémundr kvazk þat eina vilja, at koma honum á brott
Reykdˣ 16516÷ hꜹgr hann þegar af honum hꜹf[uðit] ok er Illhvgi veit þetta þa mælti hann at hann hefir haft illt eyrendi. drepit þann mann er [einn] var [vænztr ꜹgnvattr vm þetta] eina i uaro mali
Heið 963÷ hefir þetta ⸢eina nu [var. eno (!) Mork 2175] minkath vora sæmd
MHFlat 36625
● þat eitt/eina at kun det at, kun det som er sådan at, kun så meget at ⫽ only (the fact) that, only that which, only as much as
●●● latum hann þat ⸢eitt [var. eina AM 68 fol “68”] til var spyria at ver sem kyʀir
ÓH 855●●● En vm allt annat þa se þat ⸢eina [var. eit AM 71 4°] i hoggit ⸢at [var. er AM 71 4°] or kome at aptni
Landsl 14518●●● er úvinrinn sér at hurðin lýkz upp, ætlar hann þat eina, at kerling muni ok með flótta forðaz
Æv²⁸ 11527●●● þat eitt fretti ek af iarli þessum at ecki legg ek alt mitt mal ꜳ hans dom. ok
ǪgmÓT 412●●● því einu hefir hann þar um játat, at hann mun þat gjarna halda vilja
Reykdˣ 16615÷ fundu þeir þat eina á, at hann var enn øruggasti
NjR1908 3328÷ En reyndar bar þat eina þꜳ við, at Victorinus væri skirðr, at hann ottaðiz misþocka vina sinna
AugA 13114
● þat eitt/eina er/sem
1) [e-s] kun det som, kun så meget som ⫽ only that which, only as much as
●●● ek gengr við þvi at ek gaf Dauid vist oc vapn þat æina sem ek hafði til
StjC 47619●●● hann hefer morð fíar. þott hann hefði þat eína er hann ætti sialfr
EgM(2001) 177●●● bædi er nu, at iarl þersi mun vel vera, enda þickir ydr þat eina vera, er til hans veit
Orkn 2122●●● hefui ek þessar stundir sem ætla ma lo᷎ngum þolat uos ok erfuide en haft þat æina frelsi er ek var med vtlendum þiodum ok vkunnum
ÓTFlat 24111●●● þar þotti mer ecki at nema þat æina er ek atti þar upp at sia til annara manna en adrir menn nidr til min
Tók 13729●●● þo uænti ek at þu faer þat ⸢eitt [var. eína Holm perg 1 fol “C²”] eyrendi til Hakonar gamla sem honum er uel uiliat
var. ÓTᴵ 768: Holm perg 1 fol “C²”●●● hafdi hun þat eitt hvilldar, er mædi eda svefn neyddi hana til
~ lat.tantummodo quiescebat
Dialᴵᴵ 2466 Ben 17827÷ þá skal hon þat eitt hafa ór jǫrðu af arfi hans er hon hafði heiman, þat ⸢eina [var. einu Holm perg 36 III 4° “u²”] meira er erfingi vill
Jb 757
2) kun så meget/længe at, kun for så vidt som ⫽ only as much/long as, only in as far as
●●● hvilaz (þeir) nu þat æit er ælla mætti þeir æigi standa upp at beriazt
Þiðrᴵᴵ 3110●●● for (hann) nu bæði dag oc nott norðr ... oc la ⸢þat eina [var. þa at eins SvFlat 58033] i hofnum er andviðri varo
Sv 5713●●● fóru (þau) þat eina með byggðum, er þau leynðusk um nætr, ok funnu enga menn
Hkrᴵˣ 2564
● til þess eina at kun med det formål at, kun for at ⫽ with the sole aim that
● því eina/einu at kun fordi, kun hvis ⫽ only because, only if
● því eina ef kun hvis, kun for så vidt som ⫽ only if, only in so far as
14) (pl.) (i forb. m. talangivelse) som de eneste, ikke flere end, kun ⫽ (pl.) (in conn. with numbers) no more than, only
●●● var Olafr en digre með þriu skip æín
ÓHLeg 168●●● Sveiɴ ... hefir .l. scipa ... haralldr ... hevir ... egi meíʀ en .xx. scip. Vǽ̨seti ... hevir .iii. ein scip
Jvs291 7218●●● af þeim .xij. varo eigi fleiri eptir en fim einir
Þiðrᴵ 15314●●● ero þau .ij. æin hiun ... þa skal faðer halda á oc moðer
BorgKr¹ 34018●●● lezt hann ok þeir allir, ‹er› ꜳ voru skipinu, nema þeir Jvar tueir einir
Hák81 3726●●● bref þat, er Hakon kongr mælti sua fyrir, at þeir skylldu ii einir heyra, er upp væri lesit, jarl ok Arnbiorn
Hák81 49021÷ oc fvndo (þeir) ⸢þar fiora eina [var. .iiii. Nik2 4022] varþ halz meɴ
~ lat.quatuor tantum
TranslNic 132a16 Nik655 510÷ sote ... hafðe ... .x. skip ... En olafr sa at liðs mun var mikill með þæim sota firir þui at hann hafðe .íȷ́. æin skip
ÓHLeg 87÷ skorti hann þa .x. einar skipreiðvr at hann hefði halft landit
HákFris 43915÷ Þeir havfðu tvav ein spiot
StuᴵK 8913÷ Þeir Baárðr haufðu laatið aárarnar allar néma fiorar einar
StuᴵᴵK 7416÷ .v. einir bæir stoðu eptir obruɴir i Sogni i Læra dal
ÓTᴵ 16919÷ var su orrosta allhord ... ok fell af Simoni .c. manna ok .xl. enn af konungi .vj. einir menn
SvFlat 5569÷ Remunder ... er her. ok skyldi afræidder wordett med xxx. gæirfalkom ok hæfuir twa hæina fenghit
DN VIII (*[1341]›apogrˣ) 1496÷ Remundr de Lamena er her. ok skyldi afræidder wordett med xxx. gæirfalkom ok hæfuir twa hæina fenghit
DN VIII (*[1341]›apogrˣ) 1496÷ Fimm einir bœir stóðu óbrendir í Sogni í Læradal
Hkrᴵˣ 31514
15) (pl. einir) (m. overgang fra num. til pron.) et sæt/par ⫽ (pl.) (with transition from num. to pron.) a set/pair
●●● (om en vægt ⫽ of a pair of scales) tekr hann eínar gullskalir
~ lat.auratas ... lances
IliasLat 337 TrójS 1599●●● Jorunde goda voru gefnir aurskór æinir
cf.skona .iiij.
52412 OStór 52410●●● iij alltaris klædi oc iiij bruner oc einer fordukar ꜳ̋ haalltaret
DI VI (*[c1480]›AM 263ˣ) 32931÷ fyrir utan V staxhnappa og eina kapuhringa
DI VIII (1521: AM 191) 80215÷ ij burdar stikur. einar stolur lausar
DI VI (*[c1480]›AM 263ˣ) 32731
B. eins (gen. sg. = adj.?/adv.)
1) [fyrir e-jum] det samme, på samme måde, ens, enslydende ⫽ the same, in the same way, unanimously
●●● ef hann fan þat i lund sinni at eigi væri ⸢all eins [var. allt æít ÓHLeg 2813] sialfs hans fyst ok guds vili
ÓH1005 69442●●● er þat ecki eins fyrer þig og mig
BarlReyk 10825●●● savgdv þeir aller honvm eins at einn skinanda stiarna hafdi faret allt jafnt fyrer þeim
KonReyk 1416●●● hafda ek þat or hvaʀi (bók) sem framar greindi. enn mikill þori var þat er þær sogdu eins badar
LdnHb105ˣ 12423●●● Ekki em ek Mórholdr, er þú drapt ... ok hyggst þú nú göra eins við mik
Trist¹ˣ 13325÷ tveir eíns konar ok ens sama konar ritnir til þess at rit verði minna ok skiotara ok bokfell drivgara
Gramm¹ 23014÷ Þá er vel ... ef okkr minnir eins um þetta mál
Laxd 24321÷ sia var unyt ætlan, þviat allt var eins at gera þat ok kasta munkinum
Malc 43923÷ þa sem Decivs keisare. hafde giortt sitt erinde þar j Mikla garde ... þꜳ for hann j annan stad er þar lꜳ nockvt so nære og giorde þar eins
SofReyk 19219÷ riettilig þionustugiord helganna og einfalldlig vtlegging Catechismi ... verdi allztadar eins ... vt skiptar
DI 12637
● eins ok på samme måde som, ligesom ⫽ in the same way as, just as
●●● varom ver j hia j Gimsæy er Olafuer Hælgason gaf til Haluardz kirkiu j Oslo jord þa sem Fauskar hæitir ... med þui skilorde sem Æinar æins hafde skilt seer ok bræf hans vaattar þar vm gort
DN IV (*1349›vid 1352) 2797●●● bar eins vid og ꜳ Valþiofs stodum
LBpA 1326●●● ei skal so skiött vmm verndast, vid skulum ⸢ad lit eins sijnast og [var. suo sijnast ad aliti sem Holm papp 1 folˣ “C”] þid, og hier med skulumm vær skipta klædumm, og bunade
DínDrˣ 201●●● þar vóru hreinir diskar og kostulig ker upp á sett, eins og í hófum er gert
GunnK554ˣ 36126
● eins sem såvel som ⫽ as well as
● allt eins ligesådan ⫽ in the same way
● allt eins ok på samme måde som, ligesom ⫽ in the same way as, just as
2) ?ligeledes, også ⫽ ?likewise, also
3) alligevel, ikke desto mindre ⫽ all the same, nevertheless
●●● Þrꜳndur ... spir huo᷎rt [var. + hann AM 585 d 4°ˣ “585d”] uilie soffa hiä köngsdöttur næstu nött, Asmundur jätar þuj, og þö þid leitid ad mier þä lijkar mier þad eijns
SigTurnˣ 22622÷ þo all eins gagnaz augusto harlla litit þessi afdrattur tungls iulii, þvi at hann er eigi svo ricur at dogunum, at han fai sinnu tungli aflat 1-a nott til fyllingar
Encᴵᴵ624 18816
● allt eins lige meget hvad, ligefuldt, alligevel, ikke desto mindre ⫽ no matter what, all the same, nevertheless
●●● Ek ætla ⸢þo vtan allt eins [var. at fara allt at likv AM 557 4° “B”]
Gunnl 1722●●● Nú þó at eigi sé allir þeir hér komnir sem guð mun oss til liðveizlu senda, skolum vér alt eins búa þetta várt lið sem bezt
KlmBˣ 13831●●● þótt þessir væri eigi dubbaðir riddarar, kunnu þeir alt eins djarfliga beita bitrum brandi
KlmBˣ 19612●●● guð vill prófa yðr í þolinmœði, en yðr ætlar hann alt eins sigrinn
KlmBˣ 2568÷ hon ma sic hvergi hrra ... ok allt [var. + at Holm perg 1 4° “E”] eins ser hon sinn þann likaztan, at draga sic brott
MarS 22012÷ verðr namit allt [var. + at Holm perg 1 4° “E”] eins gott ok litit
MarS 22211÷ hann er miog sliofaðr bæði samvizsku ok sonnum goðvilia, en þo allt eins gengr ‹hann› i musterit
Mich 70220÷ var nú allt eins svá komit, at ei því síðr, þótt hann veldi sér inn bezta lut, vóx ok víðfrægðist, flaug ok fluttist hans nafn ok dygð um alla landsbygðina
GBpD 1719÷ ok þó allt eins verðr svá mikit megn þessarrar orku, at öreigar verða fullríkir
GBpD 17917÷ Ok þo at heilagr andi skenkti þessum ollum nóga miskun sins o᷎rleiks ... eru allt eins frabæriligir Petrus. Jacobus ok Johannes. ok allir saman .xíȷ́. postular
~÷ Ok þo allt eíns. skilr hann blezadr Petrus medr sinum bræðrum postulunum
~÷ þótt heilug ritning seti þenna signaðan ... sameiginn skola ollum guðs postolum at heyra kenning ukunnra stormerkia af blezuðum vorrum virduligrar Marie drotningar, helldr þo allteins drottins umboðsmaðr ... heilagr Johannes ifirbæriliga tign
Jón⁴ 4895÷ beiddi sira Martæinn biarnna leggia vndir ðꝏ̋m hvat ... en (hann) næittaði allt æins ath dꝏ̋mleggia sagda. grein
IslDipl (1380) 6928÷ Hvat eigi er gleymanda, heldr greinanda ... hversu ... ok allt eins er þetta mal sva byrianda, at segia fyrst, hversu for midil unga mannz ok byskupsins
JJB 6428÷ sefr hann þa enn sem adr ok allt eíns vill æingi þeirra vekia hann sakir ofunndar ok illvilia
~÷ Nv var greint ... hversu hædilíga hann vard fundinn i sinu falsi. ok allt eins legz hann eigi firir
~÷ Vær erum hversdagliga bardir firir syndir vaʀar. ok allt eins ef væ᷎r snuumz til guds medr ollu hia᷎rta. heyrir hann skio᷎tliga oss
~÷ Sua talar þessi godr madr. ok allt eíns fæ᷎r æigi lydrinn temprat vm lidit. firi hugaræ᷎singi
~÷ Ok allt eins berr hann ifir. fleiri hulningar ok margfalldari adr hann fer sofa
~÷ en nu allt eins, ef gud er meistari þinn, sem þu segir optliga
~ lat.sed si vere Deus est magister tuus
MelitoHeine 11110 JJFrg 64019÷ þo at þessi gvds uin fręmdi sik þvilikan będi fyrer gvdi ok monnvm tok hann allt ens (sic) misiafnan ordrom af morgum
ÓH1 70923÷ Pictor atti margar hirdzlur ꜳ herrans garde, ok allt eins uar hann grunlaus millum godra manna
MarE 56026÷ þótt heiðindómr helldi þeim í kynfylgju sinni, vóru þeir allt eins svá snarpir at af ... skepnunnar tilvísan skilðu þeir, at sá var einn sannr guð ... sem ...
Æv⁸³624 23919÷ dóm upp sagðan ... heyrir hann ... at þann hálfan part sem bóndi átti í akrinum skal hann leggja til kirkjunnar ... Bóndi lætr sér fátt um finnaz, þvíat nú lýkr upp fyrir honum, hvern lagit var þetta mál; berr þó allteins hraustliga sinn skaða ok veitir erkibiskupi sömu lýðskylldu sem fyrr hafði verit
Æv¹⁹624 727÷ þesser timar eru mier bannader af gudi. og allteins gaf eg mier eingan gaum at þuí huat mier hæfdi saker þess heimuleika er eg hafdi til syndarinnar og mins bonda
DI VI (*[1479]›JS 308ˣ) 2412÷ þo at ... þa hefer eg allt eins af fyrr so᷎gdum blídskap ruglazt med sialfri mier suo at þad hefur losnat sem eg atti at hallda burt af geymslu míns kvidar
DI VI (*[1479]›JS 308ˣ) 24216÷ þott nocko᷎rn tima væri eg glo᷎d og kát vid þa sem gio᷎rdu j móti mier var eg þo allt eins j minu hiarta med gallbeiskri astundan ho᷎rmuligrar hefndar. þegar eg leiddi til minnis
DI VI (*[1479]›JS 308ˣ) 2436÷ þótt margir várir guðir sé miklir, hafa alt eins mestan höfuðburð fjórir af þeim
KlmBˣ 13514÷ en þó alt eins sé ek, at góð fylgd er í þér
KlmBˣ 20023÷ ⸢Var eigi alt eins nú jamkomit á meðr þeim [var. aldri varð þvílík milli tveggja dauðligra manna KlmA 31211], því at keisarinn var mjök hnignaðr af elli, en Jamund ungr
KlmBˣ 20038÷ skal eigi alt eins engis virða orð þvílíks höfðingja, allra helzt er hann sendi þvílíka menn til vár
KlmBˣ 22910÷ þeim sýnist sem vér sém komnir út ór heiminum. Ok allt eins, þó at svá sé, virðist guð at sýna oss sína mildi
Magn¹ˣ 2376÷ nokkurir ríkir menn ok mikils-háttar báru at tveim bræðrum, at þeir mundi fifla þeirra frændkonur. En þessi *atburðr var eigi sannr. En allt eins veittu hinir ríku menn þeim atgöngu
Magn¹ˣ 27820
4) som danner en enhed, som én, samdrægtig ⫽ as one, in accord
●●● menn ... kuodu naudsyn a vera at þeir sættizst ok væri allír æíns ok mundi fatt vid þeim standa
Fær 4528●●● Ek var fyst j tali med þeim mo᷎nnum, er soru eida kongj ok jarlli til trunadar, ok hugdu ver, at allt skylldi ⸢eins [var. eitt Hák304ˣ 1838] vera. Enn ‹nu› vill einn prestr spilla voru samþycki
Hák81 3181
5) udelukkende, kun ⫽ exclusively, only
●●● En sęllífi er þat éins rétt es þat er sva þeget. at maþr langar at meiʀ til goþs
HómÍsl²¹(1993) 31v12●●● ver girnomz ecke at eiga nema þat eíns er vér megem liva við
Alex 1285●●● Haraldr konungr hét ... at láta Óláfskirkju gera þar í býnum með sínum eins kostnaði
cf. A def. 13: –sinn einn––●●● hann gengr dagliga miok skrautbuinn, þa eins hugsandi nockut litid til bækr, er honum þickir skemtan at
MarD635ˣ 103823÷ þa scal hon gegna at sinom luta ... öllo þvi er til hennar þurptar var keypt eɴ engom þeim er til hans þurfta eins var keypt
GrgKonᴵᴵ 1512÷ bio hann ‹þat› (ɔ: skip) með sinum ⸢eins [var. ateins AM 325 VII 4° “325 VII” etc.; eínum AM 75 a fol “75 a” etc.] costnaði
ÓH 3889÷ segir hann, at henni muni harðir ⸢eins kostir [var. einkostir BLAdd 11127ˣ “Br”; einir kostir “Ip” etc.] á gervir, því at ekki mun auðsótt þykkja at sækja Hafliða málum
StuᴵR440ˣ 1510
● eigi eins ... heldr ikke blot ... men også ⫽ not only ... but also
● svá eins at på en sådan måde at, sådan at ⫽ in such a way that, such that
6) (ved superl.) (intens.) af alt, aller- ⫽ (with superl.) (intens.) of all, the very ...
C. eins (gen. sg., efter præp.)
at: at eins (cf. A def. 13: at einu)
1) udelukkende, kun ⫽ exclusively, only
●●● Mendo (ɔ: mundu) iller menn alasc í paradiso ... Goþer at eins
~ lat.Tantummodo
5226 Eluc674(1989) 523●●● Ef guþ være rétláttr at éins. þa mynde maɴge hiálpasc
HómÍsl³³(1993) 53r19●●● Rosm hval oc sel scal eta a þeim tiðum at eins er kiot ætt er
GrgKonᴵ 349●●● hugsaðag með mer hvart ec scyllda at eins veria þat rike er faðer minn hafðe att. eða afla mer meira
Alex 171●●● latinv menn hafa hann (ɔ: y) fyrir i ok i griᴋskvm orðvm að æíns
Gramm¹ 2384●●● (def.?) Gabriel engill ... sagði henne, at hun mundi fæða Jesum ... Hon leitaði þa eptir, með hverri tilskipan þetta mundi verða, þar sem hon hafði þvi heitið i hiarta sinu at kenna eigi karllmanz, at skilia at eins likamz losta
JBapt²A 85616●●● ek em prim signdr at eins en eigi skirðr
ÓTᴵᴵ 1947●●● Sunnudag at eins bergde hann braude
~ lat.tantum
41425 VP 4144●●● fyrir hui gerdut þer tvo at eíns glugga ... Gio᷎rit mer en þridia glugg
~ lat.tantum
15619 Barb2(2000) 13419●●● hugda ek at eigi uæri færri enn .x. suo mikit hark ok hareystí gerdi eín at eins riddari er þangat kom
~ fr.uns seus
Yvain 1917 ÍvB 1724÷ Hvat stoþar þa scristaganga (sic) oc iþron ef þeir scolo vita liotar synþer orar þęr es ver scommomsc þot allar kome í hug at eiɴs
Eluc674(1989) 15015÷ en þǽr fiórar béoner es epter ero. koma at éins til þessa héims þurfta
FV15³(1993) 92v14÷ þǽr (ɔ: helgar tíðir) ero mioc sva allar haldnar at eins i miɴing þeirra tácna
HómÍsl²⁴(1993) 34v35÷ ... at þeir (“ɔ: þær”, ed. note) (ɔ: hátíðir) merkia at eins vmliþen tǫ́cn
HómÍsl²⁴(1993) 35r3÷ en þar er (“Del”, ed. note) at éins gerrir (“Add ††haɴ†”, ed. note) þat þó. es haɴ teᴋr léyfi til áþr af guþi
HómÍsl²⁹(1993) 43v11÷ Sva ok es keome til heɴar siuker meɴ. þot þeir snyrti viþ klǽþi heɴar at eins. þa varþ hveʀ þeirra þegar er þui náþi alhéill
HómÍsl³⁶(1993) 59v7÷ er englom goþs at éins þat móttolect. at virþa sva mikils þessa hotíþ sem hon er verþ
HómÍsl³(1993) 1v10÷ Fyr utan þeiʀa dǿme es vel at éins gera eþa mǽla. guþs eþa hans heilagra maɴa
HómÍsl³³(1993) 50v29÷ Martinus primsingdr at eins
Martin¹ 55518÷ Þar at eins scal queðia xii. quiðar er arf toco maðr er erlendis þes omaga er ahendr er lyst
GrgKonᴵ 11926÷ þa scal þa at eins eta er kiot ætt er
GrgStað 4517÷ ef hann stendr at sumum luta at eins til omaga
GrgStað 10521÷ Seg at æíns at ec iatta oc þegar man ec sæll vera
~ lat.tantum
Pamphilus 2146 Pamph 979÷ At oft suiki kossar oc faðman unga mæy þa mon ec nu at æíns þat þola þer. en þu lat æi flæira fram koma
~ lat.solum
Pamphilus 2404 Pamph 10713÷ Ecki ma at soknom gera a helgum dogum. nema stemna manne heim at eins
Gulᴵ 2616÷ ero þeir ænn æinir huskarlar konongs er æigi ero borðfastir mæð honum oc sialldan at æins koma til hirðar
Kgs 4123÷ þeir coma sialldan at æins i þau konongs hærbærge er hællzt munu væra goðer siðer í hafðer
Kgs 4221÷ þa er honom leiddiz at vera maðr at eíns
Alex 463÷ hann segir. Vel gerðer þu en eigi em ek upp gefinn fyrir H. (ɔ: Hákoni) þott mer kemi enge niosn. ok hefða ek at eins mina hvskarla
ÓTOddS 1623÷ Sverrir konungr hafði oc .iiii. scip oc var eitt at eins tvitugsesa
Sv 315÷ hversv ma ek þvi vnna er ek spyr at eins til
~ lat.non potest quomodo potest diligi
19733 ViðrLS544(1995) 19716÷ Sliparar æyri fyrir suerð en han byr með allri nyri vmgerð af nautskinni. ertvgh en hann ger reint att eins
RbEM (*1282) 1515÷ man ek æigi mæira við þvrfa at hræða hæiðingia enn hrista mik at eins
StjC 4188÷ heyrir þer nv æigi at vnyta hans boð. er hann bað þik þvaz at eins i vatni
StjC 61713÷ ec hefi ⸢opt heyrt fra sagt [var. aðr spvrɴ at eiɴs til AM 68 fol “68”] at engi konungr er iafnngaufugr a Norðrlaund sem þu
var. ÓH 1395: AM 68 fol “68”÷ eígí hafua þeír íæmnan rett at eíns bodord framme haft
SvR 203÷ ef nokkurr falsar bref pauans ... slikt hit sama sa ... er ser nytir ... falsat paua bref ... enn sa er varðueitir þat at eins skal ...
DI II (*1326›AM 671) 5879÷ optliga giora þeir nockvrnn okyrleik ... at þeir megi þott fyri hina minztv synð at eins inn ganga i kristnis manz briost
Ant 699÷ Þat er ok sagt at þꜳ at eins sæi þeir eigi stiornvm, er þeir vorv med Herodes
MarA 37012÷ þykki mér ok þann veg at eins verk þetta, er þú hefir unnit, at ek kalla þik ekki at verra dreng
Laxd 372÷ Hefir þu eina ‹at eins› blezan til fadir minn emend. Stj 16733: AM 227 fol “B”
~ lat.Num unam ... tantum
Vulg Gen 27,38 emend. Stj¹ 16733: AM 227 fol “B”÷ Sumir segia hann hit tiunda huert aar ‹at eins› uitraz hafa emend. Stj 24926: AM 227 fol “B”
emend. Stj¹ 24926: AM 227 fol “B”÷ huerr lꜳ þar sem stadit hafði. ok varo framan at eíns sꜳ̋r ꜳ þeim
~ lat.omnes tamen aduorsis uolneribus conciderant
22226 Rómv226(2010) 22215÷ utan alla frestni nema at eins af sinni eiginligri aufund ok ofbelldi
Stj¹ 85÷ Þenna stad skildi Plato uretligha. segiandi guð hafa skapat aundina at eins enn engla gort hafa likamann
Stj¹ 317÷ Eigi man minn andi æfinliga medr manninum uera. þiat hann uill at eins eptir likaminum frammfara ok lifa
Stj¹ 5513÷ huat er margir uilia skilia at eins talat uera af likama lausnara uárs Jesu Kristi
~ lat.tamen
HistSchol 372 Stj¹ 5720÷ Fillinn gengr .ii. aar meðr burdinum. ok getr eigi optarr enn um sinn ok þo eigi meirr enn einn at eins
~ lat.nunc sola
IsidEtym XII 2,16 Stj¹ 7037÷ Þar fædiz ok fuglinn Fenix. af huerium er segiz at hann finniz i o᷎ngu landi o᷎dru. ok þo ⸢*þar [AM 227 fol “B”; non emend. þa] einn at eins enn eigi fleiri
~ lat.singularis et unica
IsidEtym XII 7,22 Stj¹ 7415÷ Ecki kuikendi fær sina tungu iafnskiott rært sem eitrormrinn. sua framt at hann syniz driugum .iii. hafa þar sem ein er til at eins
Stj¹ 9811÷ su (ɔ: tígn) uar ein. at bera kennimanz klæði. meðr hueria er hann skryddiz o᷎ngan tima utan þa at eins. er hann fornfærdi gudi sem einn byskup
~ lat.tantum
SpecH 38b2 (I 104) Stj¹ 1102÷ Huat er þo er eigi af sealfum honum at eins lesit. helldr af syni hans Cedar
Stj¹ 11325÷ huat er allar þersar fiandans freistnanir hafi uordit aa hinum sidasta degi uárs herra fo᷎stu at eins. eðr hafa nockurar af þeim fyrri uorðit. sua sem a sinum degi huer þeirra. þa
~ lat.solo omnes
HistSchol 59229 Stj¹ 14712÷ hann mætti þar þiggia tuenna fædu bædi andaliga ok likamliga. sem hann bað einnar at eins
Stj¹ 15724÷ þat kennimanz klæði. sem þeim einum uar lofat at bera. ok þo þa at eins er þeir offradu
Stj¹ 16114÷ Set mer termin ok tima til. nær þu uill at ek bidi fyrir þer ok þinum monnum ok ollu þinu folki. at froskarnir huerfi brott fra yðr ollum saman. utan i aanni at eins skulu þeir eptir uera
~ lat.et tantum in flumine
Vulg Exod 8,9 Stj¹ 2702÷ Farit til ok fórnfærit gudi ydrum. utan naut at eins skulu eptir uera ok saudir
~ lat.tantum
Vulg Exod 10,24 Stj¹ 27628÷ Man þer þa miklu liettara falla. þo at þeir dæmi at eins um hin minni malin. enn hin se til þin lagit ok rekin sem einna stærst ok mestháttar eru
~ lat.tantummodo
Vulg Exod 18,26 Stj¹ 29829÷ uilldim uer giarna uita huart þu hefdi ad eins i anndanum upp risid ok riki tekid med þinum syni eda reistu af dauþa bædi meþ onnd ok likama
ElLeizla 9517÷ æigi er ek uppgefinn firir Hakoni þott mer kæmi eingi niosn ok hefda ek at æins mina huskalla
ÓTFlat 7531÷ laa ⸢þa at eins [var. þat eina Sv 5713] i hofnum er andvidri voru
SvFlat 58033÷ hęfer oss at fara vitrligha med þesso mali ok leita sua fremi vid hefnd þessa at vér komim framar nidr en geraz til at eins
KlmA1980 1685÷ ⸢Martinus hafdi at eins einn þræl i syslu med ser [var. var honum feinginn einn skosveinn til þionustu Martin¹ 55418]
~ lat.uno tantum
VitMart 11212 Martin² 57521÷ Anatholius ... sagdizt munkr vera ok var tekit vid honum, ok syndizt ath eins goda atferd hafa
Martin² 58611÷ bad hon, at hann segdi honum at eins hátt vanmattarins
~ lat.tantummodo
34534 VP 3463÷ feck hann honum þar klaustr i hinni idre eydemo᷎rkinni, þar at eins er menn mattu eigi sva audmiukliga hann heim sækia
VP 4834÷ koma siallstundum at eins brædr a minn fund, ok þo þa a hatidsdo᷎gum
~ lat.non veniunt fratres nisi rarissime
52532 VP 52519÷ Þá var skógi vaxit allt Kjalarnes, svá at þar at eins var rjóðr, er menn ruddu til bœja eða vega
Kjaln 49÷ þeir (ɔ: helgir menn) riso upp með guði, er vjer vitum, at menn at eins voro
Hóm624² 15312÷ villde til þess þro᷎ngva Arna biskope, ad hann sam þyckte þad fullkomlega, er hann hafde adur jad ad þola ad eins
ÁBpˣ 12518÷ Hvi ottaz þu eigi at selia einga son þinn til bana fyrir ablastr saurlifis ok girndar þinnar at eins
Andr¹ˣ 32223÷ Hvat sem þu kennir, munum ver trua ok hlyða þinum orðum, þo at þu frelsir oss fra þessarri freistni at eins
~ lat.tantum
MirAndr 83027 Andr¹ˣ 3243÷ ad kristner menn hafi at eins eitt logmal
DI 12031÷ lectiurnar skulu ad eins lesazt af Bibliu
DI 16115÷ skal fehyrdin ikki mæira taka. en yder feller j. vaaro biskupsdœme at æins
DN VIII (*[1340]›apogrˣ) 1425÷ koma otaligher menn j skada bædi a sio ok a lande till lifs ok till salar. ei ath einasta þeir sem þar j brotligher eru. vtan fleire med þeim
DNᴵᴵᴵ 36531÷ má ok ór þínu landi at eins í ganga
Vatnˣ 6510
● eigi at eins ... heldr (ok/...) ikke blot ... men (endog/også) ⫽ not only ... but (even/also)
●●● sva at eigi at eins lęiþrettesc vander menn. af órom deómom. hęlldr batne oc góþer
●Hóm237² 16726●●● hann var eigi at eins spamaðr helldr framarr en spamaðr
JBapt²A 92638●●● Nv væri þat maklígt. at þv líetir eigi at eíns alla eígv þína. helldr ok lífít með
AuðHulda 320●●● eigi at eins kunni hann egipzka tungu ... helldr ok iafnvel latinu
~ lat.non solum ... sed etiam
38321 VP 3834●●● sia einn skylldi eptir þau lifa erfingi eigi at eins at aurum helldr ok i godum sidum
~ lat.non tantum ... quantum
VitNic1751 114a55 Nik2 2118÷ vér lótom fyr þui eige eld i ꜵrc óra at vér elscom klǽþe ór. en fyr þui sleoccom vér eige loga reiþeɴar þuiat eige at éins elscom ver [var. + eige Hóm672 6423] heldr hꜵfom vér í hatre ǫnd óra
~ lat.non solum non ... sed etiam
CaesASerm 85511 HómÍsl⁵⁴(1993) 90r27÷ Egi at eins mon ek trva sagþi anastasius ef lifnar sonr miɴ. helldr oc allir vinir mi[nir]
Eras 1819÷ er ver havom eigi ateins fretter til haft heldr opt oc iðulega set
KgsFrgα 13137÷ Eigi gremr hann at eins konungenn at ser með vapna gange. helldr lętr hann fylgia brigzle oc eɢian
~ lat.Nec solum ... sed
Alexandreis 7213 (III 166) Alex 431÷ eigi fire þessa soc at eins ... helldr oc fire þvi. at ...
~ lat.non solum ... sed quod
Alexandreis 24913 (IX 547) Alex 14323÷ Ero eigi at æins þeir scylldir til at hallda oc abyrgiaz þenna eið sem sveria. helldr allir þeir sem i konvngs lyðscylldo ero
ÁKr 1922÷ æigi at eins synðgaðiz hann sialfr. helldr lęt hann allan lyð misgiora moti gvði
StjC 58333÷ þessor fæstingh er ei at æins fæstar mall. hældr bundin hiunskapr
JKr 36814÷ æigi at eíns uílldi hann ser eínum goðr vera. helldr ꜹllum heíminum
~ lat.nec sibi sed toti genitum
25322 Rómv226(2010) 2535÷ Barðíz hann ok eigi at eíns við bvkarla á Serklandí helldr við sialfan konvng j Affrica ok fieck sigr
Huldaᴵ 1005÷ Ek vil nv eigi at eíns þat vpp gefa. helldr ok bæta þer sva þat er ek talaðí. þa hart við þík
Huldaᴵ 16122÷ Ek mun eigi ath eins lana þer slika penninga sem ek hefir til helldr ok fylgia þer sialfr huert er þu uill fara
ÓTᴵᴵ 34017÷ ‹Þ›Eir ... lo᷎gðu ꜳ alla stund ... at leiða sem flesta menn Guði til handa. eigi at eíns þar i næstum sueitum. helldr foro þeir viða vm Island
ÞorvVÓTᴵ 2908÷ brottu uoru þêr horfnar eigi at eins or sênginne helldr ok or herberginu
DínDr 453÷ er (hann) æigi at eins frægizt um Eingland, helldr um oll Nordrlond
Thom² 2994÷ kom þangat margr lydr eigi at eins or enum næstum borgum helldr ok or o᷎llu herade
~ lat.non solum ... verum etiam
VitNic1751 123b7 Nik2 3516÷ uar hann þo morgum kongum rikari og maktugri. eigi at eins at riki og uirdingu. gulli edur dyrgripum. helldur at allre heimsins magt og hæuerskum hirdsidum
Saulus 623÷ Valldjmar var stor ok sterkr ok vænn ok aungum likr at jþrottum eigi at eins um Saxland helldr fannzt eigi hans likj j nordrhallfunj
Vald 535÷ Voru ei ad eins j þessare to᷎lu muga mennerner helldur og marger handgeingner
ÁBpˣ 999÷ eigi at eins virðir hann engis þá mœðu, er þar fyrir þolir hann, heldr bauð hann þar með, at
KlmBˣ 14223
● eigi at eins ... nema/útan (ok/...) ikke blot ... men (også) ⫽ not only ... but (also)
●●● eigi ... at eins af atburd ... nema helldr ... af gudligri forsea
~ lat.non tam ... quam
27428 Thom¹ 27410●●● Af þessi skynsemi verþ ek skylldr at hræðaz eigi at eins þær minar synþir, er ek skil, nema ok hinar, er ek ma eigi skilia
~ lat.non solum ... sed ... etiam
Dialᴵᴵᴵ 15614 GregDialC 2549●●● verer vndír orpner ok lẏdnir ... eígí at eíns ho᷎guærom næma iæmuæl bradlẏndum
~ lat. in textunon tantum ... sed eciam
933 SvR 935●●● eigi at eins fiska ok o᷎nnur þau kuikendi ... utan ok iafnuel fliugandi fugla
~ lat.non solum ... sed etiam
GenMan 18451 Stj¹ 1737●●● þær (ár) gora stundum eigi at eins skada þa þegar i stad. utan helldr teikna þær þar medr ok fyrirbenda iafnuel no᷎ckura merkiliga eptirkomandi luti
~ lat.non tantum ... sed etiam
IsidEtym XIII 22,5 Stj¹ 8733●●● eigi at eins aa siofarstro᷎ndinni utan ok eigi sidr nidri aa grunnum i sealfu siofardiupinu
~ lat.non solum ... sed etiam
SpecH 49b6 (II 7) Stj¹ 2887÷ hon hafþe eige hreinlífe. at eins nema oc alla géotsco
HómÍsl⁵(1993) 3r27÷ Eru oc eigi at eins þeir skylldugir til at hallda þenna eið er sueria. nema helldr aller þeir er i hans skylldu eru alner oc uborner þeir sem hans ue‹r›ndar vilia niota
Landsl 3121÷ æi at æins ... vtan
DN II (1324) 15413÷ eigi at eins Juda utan [var. + helldr AM 227 fol “B”] iafnual heidinna þioða
~ lat.non solum ... sed etiam
HistSchol 10521 Stj¹ 23215÷ Egiptar mattu huergi drekka hennar (ɔ: árinnar) uatn. Ok eigi at eins hennar uatn. utan oll uo᷎tn i Egipta uurdu at blodi einu
~ lat.non solum ... sed etiam
HistSchol 1214 Stj¹ 26823÷ eigi at eins af hegomligu lifi nema [ok af vesal]ligum atrunadi
BarlC 20032÷ þo vndrazt kongren ecki at eins þetta. nema jafnvel aller er j hollenne vorv og til hans heyrdv
OsvReyk 7613÷ offyltir æighi at æins af honum (ɔ: drykknum) vttan iamfast, þat sem þunghare er, af vræinum anda
DN IX (*[1339]›apogrˣ) 1343÷ Buðu þau þenna vitnisburd æi at æins eftir sinni vitænd. vttan jamuæl eftir frasoghn fæðra sinna
DN X (*1327›apogrˣ) 2610÷ þau vdøme sem warom þegnom ok vnderdanom ero eighe at einasta till þyngslo, vttan iæmwæl ollum tilkomanda monnom
DNᵛ 24012
● nema at eins at med den ene undtagelse at ⫽ with the sole exception that
●●● þau varo bæði i myklo hœglifi. nema þat at æins at þau matto æigi saman koma sem þau giarna villdu
~ fr.Fors tant k’il ne poent ...
LaisMar 12127 Streng 10218●●● nema þat at eins at hon undi þa betr einsaman en fyrr meirr
Streng 23437
● nema þar at eins er/ef undtagen hvis, medmindre ⫽ except if, unless
●●● Biorn oc ulfr skal ... veiðande uera ... nema ⸢þar at eins er [var. þuí at æíns at AM 56 4° 62va3; þar at eíns sem AM 71 4° 46v(92)a9] biorn er horfin i hiði
~nema þar at eins ef biorn er horvenn i hiði
Gulᴵ 4535 Landsl 1425÷ nema þar at eins ef biorn er horvenn i hiði
Gulᴵ 4535
● nema/útan því at eins at undtagen hvis, medmindre ⫽ except if, unless
●●● lat hæl þinn noccot sva siga læghra en tæʀ nema þvi at æins at þu þurvir framan at varazt a lagha
Kgs 5836●●● þa ma þan hiunskap æigi skilia nema þui at æins. at annat huart þæirra gange i klaustr
JKr 3696●●● þa er sa sækr ... nema þui at æins at han vissi eigi at fals var i
Bl 25325●●● vten þui at eins at med sua myklum niðin‹g›skap ok illzku verðe gort at ...
DN VI (1358) 2781÷ nema þvi at eins at hann briotiz or bo᷎ndom
ÁKr 552÷ skulu bꝍndr rada preste till heraz kirkiu sinnar oc hava þæn er þæir uilia. a æigi biskup at fꝍra han fra kirkiu þæirri at laghum nema þui at æins at han fae till .ij. presta uitni þæirra er kirkiu halda
BorgKr¹ 34620÷ nema því at eins at hann hafi svá fjarri staddr verit á því dœgri er víg var vegit
Jb 459÷ Svá er ok ef hann kýss undan sér landit, ⸢nema [var. Utan AM 343 fol “y”, etc.] því at eins at hinn kaupi údýrra en honum var boðit
Jb 12816÷ ok gjalda þann hálfum verðaurum, nema því at eins at hinn sé verri allr er lifir en hinn hálfr er dauðr er
Jb 16515
● sinn at eins sin egen (alene) ⫽ (exclusively) one’s own
●●● bio hann ‹þat› (skip) með sinum ⸢eins [var. ateins AM 325 VII 4° “325 VII” etc.; eínum AM 75 a fol “75 a” etc.] costnaði
var. ÓH 3889: AM 325 VII 4° “325 VII”●●● hann híet á hinn heilaga Olaf konvng til sigrs ser. at lata gera Olafskirkív þar j bænvm með sínvm at eíns kostnaðí
Huldaᴵᴵ 2412
● svá at eins at på en sådan måde at, sådan at ⫽ in such a way that, such that
●●● Sva at eins er visa þessi kveðin at vel ma kveða aðra eftir
HkrFris 25516●●● let (hann) sua at eins skipaðan dalinn at hann quaz engis manz nauðar maðr vera skulu
Hallfr 246●●● Sva at eíns leikr þu við flesta vara víni at mer er engi fyst ꜳ at finna þik
ÓTᴵᴵ 1339÷ þat es réttr dómr. at sva at éins sé beþet oc véitt
HómÍsl³³(1993) 53r11÷ Mun ek sva at eíns sia yðr heðan ifra, at mer mun litið ynði at
Mág¹A 1057÷ skilðisk þú svá at eins við þau mál, at þess er þér engi ván
Korm 27510÷ leíta verð ek konungs þess er ek ætla at þiona. ok þo sva at eíns at efna heít strengingh mína j alla staði
FinnÓT 1051÷ hefir þu sva at eins þina so᷎k til buit við hann ... at þer væri helldr heyriligt at bæta yfir við hann
Hallfr61 10322
● svá at eins at eigi næppe så ... at ⫽ hardly so .. that
● því at eins at kun fordi, kun for så vidt som, kun hvis ⫽ only because, only in so far as, only if
●●● Gacc þvi atæins inn i hærbærgi konongs at hann lati kalla þec
Kgs 579●●● Hann (ɔ: lúðrinn) mun ek þui at eins blasa, ⸢at [var. nema Mág² 563] ek þvrfa liðs við
Mág¹A 175●●● skal hon sitia .iij. .xij. manada. at bida bonda sins. þui at æins lengr at hon vili
BorgKr² 35711●●● ætla ek þviat eins at taka við truɴi í Noregi. at ek skal litils virða Þór hinn nærsta uetr er ek kem til Islandz
ÓTᴵ 36611÷ skal huer fara ... oc ⸢eigi [var. þui at eins Holm perg 34 4° “Fa” etc.] vmskipti a gera ⸢nema [var. at Holm perg 34 4° “Fa” etc.] logligar nauðsyniar gange til
var. Landsl 401: Holm perg 34 4° “Fa”÷ þo at ollom se frialst oc sialfvallde at heita þvi ‹at› ⸢eino [var. at eins GKS 3270 4° “B”] at vili þa
var. ÁKr 316: GKS 3270 4° “B”÷ þuiat eins skal prestr þionostu med ser færa at hann fari innan soknar til sannz eyrindis
StatEi² 5366÷ Engan skal til lausnar nefna, ok því at eins umskipti á gera, at þeim gangi lǫglig forfǫll til sem fyrr var nefndr
Jb 74÷ er þa siglt fyri nordann Hialltland sva at þui at eins se þat at allgod se siovar sýn
LdnHb105ˣ 45÷ Bǫðvarr Þórðarson bað Guðmund því at eins fara, at hann vildi Sturlu verða at því liði, sem hann mætti
StuᴵᴵR11127ˣ 32229
● því at eins ef/nema kun hvis ⫽ only if
●●● cona verþr þuiat éins af carlmaɴz sꜹre sꜹrog ef heɴar vile es til
HómÍsl³³(1993) 52r12●●● Þviat eins scal yngri sueiɴ skíra ef hann kann bæði Pater nosteʀ. oc Credo
GrgStað 513●●● sa er minna a en sex kua bu. æða sex sallda sað. þa scal hann þvi at eins ol gera. ef hann vill
GulKrᴵ 610●●● Nu er þat þui at æinz oðz manz værk ef han bryzt or bondum eða skynsamer men meta eða vita sanna ꝍði a honum
Bl 2159●●● tak ok því at eins annars unnustu, nema hugr kenni
~ fr.Se par amor ou par proiere
Perceval 1635 Parc 433●●● Ek á einn lúðr ... honum mun ek því at eins blása, ⸢nema [var. at Mág¹A 175] ek þurfi liðs við
Mág² 563÷ ⸢Þvi at eins [var. Þviat eino GrgStað 58] scal faðir barns veita scirn barne ef eigi ero aþrir menn til
GrgKonᴵ 617÷ Ef monnom er sycno lofs beðit at logrétto scogar monnom eða fiorbavgs monnom oc a þat þviat eins standaz ef allir lögretto menn leyfa
GrgKonᴵ 961÷ Ef sv söc kömr upp er heimanquoð fylgir þa scal þviat eins til varþings bva ef quaddir ero bvar vico fyrir þing
GrgKonᴵ 1179÷ Eɴ þvi at eins verðr eindagi a þvi fe ef sagt er ‹þeim er› feet er at a leið þeirre er sa heyr er feet á
GrgKonᴵ 1254÷ Þuiat eins er manne scyllt at spyria maɴ heimilis fangs til stefno staðar ef ...
GrgKonᴵ 13314÷ scal þat þviat ⸢eins [var. eino GrgStað 33321] ora verc meta ef ...
GrgKonᴵ 1679÷ þviat eins scal vigsacar aðili bavg taca ef hann a eigi vigs bøtr at taca
GrgKonᴵ 19419÷ Þuiat eins er maðr scylldr at taca við avðrom omaga ef
GrgKonᴵᴵ 2320÷ oc þo þviat ⸢einꜱ [var. eino GrgStað 13910] ef
GrgKonᴵᴵ 2617÷ Þuiat eins a sa er þa scal a bua a landino hafa smala siɴ iɴi ... ef hiɴ lofar
GrgKonᴵᴵ 13516÷ Þuiat eins er rett at lysa aþingi ... ef sa er aþingi er sóttr er
GrgKonᴵᴵ 21314÷ eɴ þviat eins verðr sokn við hann ... ef feet kømr eigi fram at ein daga
GrgKonᴵᴵ 22011÷ þvíat ⸢eino [var. eins GrgStað 27812] er rett at hafa þingfesti i avðrom fiorðungi helldr eɴ maðr býr, Ef ...
var. GrgKonᴵ 1413 → GrgStað 27812÷ þviat eins er arf sal fast ef sva er með farit sem nu var tint
GrgStað 12817÷ má hann þviat eins þar fostr lavn heimta ef hann lysti þvi
GrgStað 1382÷ Þviat eins verðr þat rétt ef hann visti eigi ván þeirrar omagðar
GrgStað 14712÷ oc tör þat þviat eins ef hann vissi eigi at sa maðr var með honom
GrgStað 16118÷ En þviat eins gørir honom sa. ef hann vissi eigi þaɴ er lögraðandiɴ var
GrgStað 1622÷ scal þuiat eins rétt at stefna þar i dom ef
GrgStað 26224÷ En þviat eins scal þat morð vera scogar manz drepit ef quiðr berr þat at hann villdi leyna þvi
GrgStað 39915÷ þeir scolo bera um natstað hans. þvi at eins þarf um natstað at bera. ef annarr se a orvar lagðr. en annarr lysi vigi a hendr ser
Gulᴵ 623÷ En ef hann eið vinnr at skilum. þa a ervingi kost at kenna ꝍðrum. þvi at eins hinum þriðia ef hann gerir þann sannan at
Gulᴵ 6219÷ ef oðr maðr særer mann þa skal hann uppe lata vera sarbætr oc læknisfé ... Nv er þat oðs mannz verk þuiat æins ef hann bryz ór bondom oc vito menn þat
Járns 26710÷ ef hon tekr (heimanfylgju) annan veg en nu er skilt. þa halldiz þui at eins at broðer hennar vile þa er hann er fulltiþa
Járns 2789÷ þui at eins scal yngri maðr barn scira en .vij. vetra ef hann kann atferli. oc se engi ‹ellri› karlmaðr ihia
ÁKr 2118÷ at Arnfinnr mundi þvi at eins lauss latinn, ef þeir Erlendr iarl letu þa hafa skip þat
Orkn325I 27319÷ Oss þikkir þv þui at eins veita skyllda þionustv konvngi. nema þv ... fallir til fota konvnginom
HákFris 48231÷ Engan skal til lausnar nefna oc þui at eins vmskipti a gera at þeim gange logleg forfoll firir
Landsl 1324÷ þá ráðið ér því at eins á þá, nema þér séð allir sem øruggastir, því at miklir kappar eru til móts
NjM 37213÷ þo þuí at eíns. ef verða lemstrar sar
Landsl1154 1175÷ Þat fe skylldi giallda i vorv, gvlli eþa brenðv silfri, þviat eins annat fe, ef þeim, er vid skylldo taka, þætte þat eigi verra en annat fe
StuᴵK 3173÷ ek man þviat eins iata at geraz hans eiginkona ef hann vill þat aðr gera fyrir mina skylld at
ÓTᴵ 39÷ Nú er þat því at eins óðs manns verk, ef hann brútz ór bǫndum
Jb 455÷ ekkja ok úfœrr bóndi skulu því at eins fara til þings ef þau vilja
Jb 1139÷ því at eins skal hann smala sinn inni hafa, ef þeim vinz báðum húsrúm, ok fara brott mánadaginn
Jb 1334÷ þat fe skylldi giallda.i gvlli.eda silfri. enn þvi at eins annat fe ef þeim er vid tæki.þætti þat eigi vera
HrafnB¹ 5814÷ Því at ⸢eins [var. einso (“formodentlig ved vaklen imellem eins og eino”, ed. note) var. Njála 8362: AM 466 4° “E”] mun hann sættask vilja, nema hann gjaldi ekki fyrir þat, er hann hefir af gǫrt
var. NjM 4203 → var. Njála 8362: AM 466 4° “E”÷ hann myndi eigi flýja fyrir fjórum at óreyndu, en því at eins berjask við fleiri, nema hann ætti hendr sínar at verja
Gr 1074÷ ad þau skilldu þui ad eins til þessa kaupz ganga nema þeim væri badum viliugtt
DI VI (*1367›Lskjs 94 IIIˣ) 2410÷ þat mæltumz ver nu við ... at Kolbeinn mundi aflata af kvamom ... Þat mun þvi at eins segir Þorbjorn ef hann er dꜹðr
Gíslˣ 1127÷ munu vær þuiateins sigrast ⸢*ad [non emend. nema] þier giored sem ek mæli
MírmA179(1997)ˣ 1207n.
2) kun lige akkurat, lige akkurat, en smule ⫽ only just, just a little, a fraction
●●● Anna baðz fyrir i hvg oc hiarta. sva at hennar varrar hręrðvz at æins enn ecki matti hæyra rǫdd
StjC 42822●●● tok Theodorvs sott harða ok var hættr, sva [at] andi var i briosti honvm at eins, en likami hans var kolnaþr svmr
~ lat.tantummodo
Dialᴵᴵᴵ 14014 GregDialC 25116●●● Siðan riðr Ospakr til fundar við Þorarin. ok er þar tekit við honum vel at eins
BandM 132●●● settu (þeir) upp skip sin. ok fẏlgðu varvm herra fra strondu at eins
~●●● matti hann (ɔ: Jesús) medr andskotans uæl at eins freistadr uerda. enn medr engu moti mátti syndarinnar tilteyging ... bita hans hug
Stj¹ 14610●●● Þat trua menn at þessi vers voru eigi þa dictud i fystu er Pallas var i vegginn lagidr. þuiat þa var nyfundit at eins latinustafrof
AnnFlat 50815÷ hann kom jafnan til Helgafells ok bauð sik til umsýslu með Guðrunu. Hon tók á því vel at eins ok lítit af ǫllu
Laxd 21215÷ var vel vid ho᷎num tekit at eins
Heið450ˣ 6121÷ Þeir byskup ok Þorvalldr váru þar. Vel at eins tók Þorkell þeim
Vatnˣ 10715
● ódauðr at eins kun lige akkurat ikke død (ɔ: så godt som død) ⫽ only just alive (ɔ: as good as dead)
●●● hirdmenn kongsins geta nad Birni og er hann odaudr at eins. er Biorn græddur at heilu
SigTurn 2015●●● má ek þat af honum segja þér, at undan honum eru báðir fætrnir, ok ódauðr at eins, mun hann aldri lífs aptrkoma
GHr 3085÷ Þa scal kona scira barn ef hin mesta navþsyn er á. oc er hvartki hia karl maðr ne sueinbarn þat er hon megi hendr þeꜱ a leggia at skira barn en barn se o dav́tt at eíns
GrgStað 58÷ Tóku þeir þar mikit herfáng, en fundu á landi Dísi ódauða at eins af sameign þeirra Lits
ÞorstVík 3995÷ [var. var hann dreginn úr díkinni ódauðr at eins AM 571 4° “D”]
var. HálfdBr 5836: AM 571 4° “D”÷ Var mér þat þá í hug, at ek var heim fœrðr í Tungu ódauðr at ⸢einu [var. eins ÍB 225 4°ˣ “V”, etc.]
var. Laxd 20716: ÍB 225 4°ˣ “V”
● ókominn at eins kun lige akkurat ikke ankommet (ɔ: lige ved at være der) ⫽ on the point of arriving (ɔ: just about to be there)
●●● þegar er Geirmundr maatti segia tiþinndi, þa bað hann Þorð úti verða, sagdi at Kolbeinn mundi okominn at eins vera, nema hann hefði siglt inn til Isa-fiarðar
StuᴵᴵK 8026●●● Þóttiz Sturla þá vita, at Þorgils mundi annathvárt kominn eða ókominn at eins
StuᴵᴵR11127ˣ 29010÷ segir Grickiom at Darius konungr er nu okominn at eíns
Alex 3219÷ þeir ho᷎fdu heyrt, at ukunnir brædr voru okomnir at eins
VP 45813÷ þręllinn segir ... er eg hefi gengit um stund se eg huar gengr ogurligr rise ... og stefndi hann hingat til borgarinnar. veit eg ath hann er okominn at eins
Hect 1055
3) kontinuerligt, hele tiden ⫽ continuously, all the time, continually
●●● Veðrít óx at eíns. enn nattína gerdi myrkuarí
Rómv226(2010) 30511●●● þeir ... sitja heima í rúmi sínu ok rægja svá biskupinn at eins með sendibréfum
GBpD 1205●●● lida nu enn nockurer dagar ok vex meinsemi drottningar at eins suo at hun getur varla borit sik
Vikt 4212÷ Þetta fréttisk um heraðit, ok vex at eins óþokki milli þeira
Korm 2797÷ Veðrit gekk upp at eins; stóðu þeir þá í austri, svá at dœgrum skipti
Gr 522÷ Versnade ad eins med þeim biskope
ÁBpˣ 1449÷ Nú er þar til at taka, at vex at eins ófriðr milli þursa ok Dumbs konúngs
Bárð158ˣ 326÷ Veðrit versnaði at eins, en náttmyrkr á við sik
BjHˣ 1835
4) lige meget hvad, alligevel ⫽ no matter what, all the same
●●● hann bangar ok ber þui meir enn ⸢at eins [var. allt er samt Æv⁴²ˣ 14210] kemur eingi madr til hans
Æv238XXIV² 31414÷ þo at þv sialfr sér þessa *eigi valldr þa litz mer þo þannig at eins a menn þina at þeir mvno eigi sparað hava at kꜹpa olofað ok viliom ver ransaca yþr
OddMork 25724÷ lítz. mer þanníg at eíns á menn þína. at þeir mvnv eigi sparat hafa at kavpa vlofat
OddHulda 6118÷ Hiarta Pharaonis hardnadi at eins uid þersa syn
Stj¹ 26726÷ Konungsins hiarta harðnaði at eins [var. + enn AM 227 fol “B”]. ok medr o᷎ngu moti villdi hann heyra þa
Stj¹ 26834
● allt at eins alligevel, ikke desto mindre ⫽ nevertheless, nonetheless
●●● Þessi guds domr ... syniz miok hardr ... Enn þat er þo allt at eins rett sua sem oll onnur sealfs hans go᷎rd
~ lat.Sed contra
HistSchol 2716 Stj¹ 4017●●● Skilde Noe ... at hinum mesta uatnaganginum yfir iordina mundi þa letta. Beid hann þo allt at eins adra *.vii. daga
~ lat.nihilominus
Vulg Gen 8,12 Stj¹ 603●●● Struciones eru sua fallin kuikendi. at þau synaz hafa uængi þaleidis sem fuglar. ok faa sik allt at eins litt edr ecki af iorðinni hafit
Stj¹ 9527●●● Hann (ɔ: skjǫldrinn) var bæði þykkr ok þungr ... En ⸢þó allt at eins [var. eigi þui sidr Rém 27021] sneið hann skjǫldinn niðr í gegnum
Rémˣ 2702÷ ‹Enn aller þeir eru þo allt at eins kallder i sialfra sinna natturu› emend. Stj 9727: AM 227 fol “B”
~ lat.autem
IsidEtym XII 4,39 emend. Stj¹ 9727: AM 227 fol “B”÷ Ok allt at eins baksetti hon æigi til guds at hugleida ok hans blezadu modur miskunnar at bidia
Mar233 52431÷ sea þeir allt at eins iafnliga guds fo᷎dur aaseonu ok iafnan girnaz þeir hana at sea
~ lat.semper tamen
SpecH 6b4 (I 14) Stj¹ 1012÷ ok þo séér ek allt at eins oll kuikendi i sinu kyni fo᷎gr uera
Stj¹ 238÷ saa hinn sami læknir skilr hann þo allt at eins gio᷎rr meirr þann tima sem hann hefir hinn sama krankleik aa sealfum ser
Stj¹ 3135÷ eigi bendi sa hinn ... hrædiligi hlátr no᷎ckut gott fyrir. þiat allt at eins uard hann af Nino Serkia konungi sigradr i bardaga ok yfirstiginn
Stj¹ 10125÷ Abraham plantadi sidan margan storan uid ... uiðr brunninn Bersabéé. enn ecki stadfesti hann þar þo lengi sina bygð allt at eins
Stj¹ 12928÷ þo at ... þa heitr sealfr sannleikrinn oss allt at eins o᷎rugga aumbunarinnar uán fyrir einn saman goðuiliann
~ lat.etiam tunc
GregHom 10947 Stj¹ 15012÷ uerdskylldan gods uerks hirdiz ok geymiz allt at eins i himinriki
Stj¹ 15416÷ Rachel uilldi blidka systur sina enn þiggia þo allt at eins þat er hun bað
Stj¹ 17531÷ þo gaf gud honum allt at eins alldrigi ualld aa þi at
~ lat.tamen non dimisit eum Deus
Vulg Gen 31,7 Stj¹ 17921÷ ok þo trudi hann þeim eigi allt at eins i fyrstunni
Stj¹ 22127÷ Fadir þinn hefir miok krankt ho᷎fud ok hefir nu þo sofnat allt at eins
~ lat.modo
SpecH 44b29 (I 123) Stj¹ 22615÷ þo af Dan uerði litils haattar ætt. þa man þo allt at eins af henni domandi upp fædaz
~ lat.tamen de ea
HistSchol 10624 Stj¹ 23317÷ Allt at eins man ek þitt hialprad bida drottinn minn
~ lat.Tamen post illum
HistSchol 10628 Stj¹ 23324÷ þo at heidnir philosophi hinir uisaztu ueralldar uitringar hefði no᷎ckura uissu af fedr ok syni. þa ho᷎fdu þeir o᷎ngua uissu allt at eins af helgum anda
~ lat.non tamen
HistSchol 1223 Stj¹ 2715÷ þo ueit ek allt at eins. at þu ok þinir menn ottiz enn ekki gud drottin
~ lat.Novi autem
Vulg Exod 9,30 Stj¹ 27425÷ þó verðr þú nú allt at eins með mèr at fara
Æv⁷⁸624 21022÷ alt at eins
HákHárˣ ***.***÷ Þykkir fǫður hans ok móður ... mjǫk hǫrmuligt um hans ráð ... En þó allt ⸢at eins [var. eins AM 574 4° “C”] getr engi at gørt
Rémˣ 5010÷ Líkar jungfrúnni alþingis vel, at erkibiskupinn er hana þess biðjandi, sem hon ⸢allt at eins fyrir hvers manns þǫkk vildi vera gørandi [var. mynde giarna ueita þoat einngi beiddi hana Rém 13728]
Rémˣ 1373
fyrir: fyrir eins
for alt i verden, absolut, ?straks ⫽ for all the world, definitely, ?immediately
●●● ef kirkia brotnar ... þa skal timbr koma a tupt fyr en .xij. monaðer se liðnir ... En ef han gerir eigi þa a konongr iorðena ... oc skal konongr þa firir eins kirkiu a gera
GulKrNB 32917●●● segit honum sua at ek se siúkr ok at bana kominn. ok ek vilia fyrir eíns finna hann ok líf hans liggi við
Jvs7 228●●● Sva langt skal lesa huærn dagh sem konongr uil oc þo sva at ut se leset at þrettanda dægi. en at sæinsta koste aðr en handgengnir men take orlof æftir iol firir æins
Hirð 4504●●● er ek spurda at keisarinn hellt j ho᷎ptvm eina kongs dottur villda ek fyrir eins mega vit hana mæla
~ lat.omnimodo
6320 KatB(2017) 632●●● átta menn af Franzeisum elta þik ok vilja fyrir eins ná lífi þínu
KlmBˣ 19716÷ þa a konongr iordena oc kome alldri vndir bonda sidan oc skall konongr firir æins kirkiu a gera
GulKrNA 31317÷ en handgengnir men take orlof æftir iol ⸢firir æins [var. ÷ LundUB Mh 15]
Hirð 4504÷ einn höfðingi ... sá er fyrir eins vildi stríða við hann
KlmA 27627÷ vær villdvm fyrer eins finna þenna vnga sveinen
AnnaReyk 3931÷ þeir villdv fyrer eins thaka herthog Hendrek til einn eins valldz keisara og herra yfer allt romverskt riki
HenKunReyk 3629÷ Þessi höfðingi vildi fyrir eins finna Karlamagnús ok eiga bardaga viðr hann
KlmBˣ 1565÷ (hann) stefnir sinni ferð til turnsins ok vildi fyrir eins honum ná
KlmBˣ 1617÷ Bíð min, segir hann, ek vil fyrir eins finna þik
KlmBˣ 24116÷ mun hann sennda epter kongsdottur. enn ek villda fyrer eins hun være med honumm
MírmA179(1997)ˣ 1215
um: um eins
● vera um eins [með e-u] være enige ⫽ agree
● verða um eins komme overens, blive enige ⫽ reach agreement, agree
● allt um eins lige meget hvad, ligefuldt, alligevel ⫽ regardless, all the same, nonetheless
undir: undir eins
1)
samtidig ⫽ simultaneously
●●● reis þar upp sæmelig brullaup. feck Haugni Hilldar. Enn Sigmundur Sygnyiar. uorv brullaupin aull unnder eins drucken
SigrFr 10710●●● hialpi mier Gud fyrir þetta sitt heilaga Euanngelium oc wnder eins ‹og› hann seigier þetta skal hann leggia sijna haunnd ꜳ þad nyia testamentid
DI 24930÷ Miog snemma var hann og til skola settvr at kynna ier heilagrar rithningar. og gieck honvm þat at vilia gvdz efter oskvm. so at hann yfer vann sina jafnalldra og so jafningia þꜳ er vnder ‹eins› vorv til skola setter og hann og so marga er bæde margt og mikit hofdv kvnnat adr en hann kom j skolan
cf. ed. note÷ Sidan seigi aller vnder eins Jn manus tuas
DI 1632
2)
i overensstemmelse (med ngt) ⫽ in accordance (with sth.)
●●● Ok til sanninda hier vm settvm vær uort innsigle fyrir þetta samþyctarbref vnder eins med adrgreindv domsbrefe
DI V (1475) 7978●●● Suo oc skipvm ver huerium profasti þeim sem þetta vort bref blifur hia med þat sitzta ad hann færi oss þat aptur ... j laugardal tueim nottvm fyrir petursmesso oc pals vnder eins med fyrrnefndu manntali
DI VII (1497) 33517
● verða undir eins [með e-n] [um e-t] blive enig (med ngn) (mht. ngt), blive enige ⫽ come to an agreement (with sby) (concerning sth.), agree
●●● ec medkenunzt ath ec hefe ordit under eins med þostein hakonarsonn um þær akiærur sem ec hafde til hans ath tala
DI VII (1492) 14029●●● Suo ok medkenndizt greindur þorkell firir mier ath hann hefdi haft alla skulld vid greindann jon ok beiddi mig sia suo til ath þeir mætti vnnder eins verda vm þau ord sem huor hafdi vid annann talatt
DI VII (1499) 41813●●● vier haufum ordet vnder eins og utaf giort vid ragnhillde huspreyu biarnardottur (!) vm þad gialld sem hvn lofade oss
DI IX (1524) 2433
yfir: yfir eins
● verða/koma yfir eins komme overens, blive enige ⫽ reach agreement, agree
●●● vier ... ervm ordnar yfir eins svo at vier kiosvm ok þar med lofvm ... at vier sko᷎lvm ok vilivm reidvlega lvka ... hvert ꜳr ... eit hvndrat
IslDipl (1442) 3531●●● aller med einne raust og einu samþycki yfer eins komandi
DI IX (*1524›Lbs 61ˣ) 23913÷ wrdu þaaghar ifwer æina medher Gudþorme vm peingana
DNᴵ 8411÷ a vara v‹egna› honom kwittancia gifua eftir þy som þ‹eir› ofuer ena werda
DNᴵᴵ 3687
D. einu (dat. sg. = adv.)
udelukkende, kun, blot (cf. Nygaard 1905, 127) ⫽ exclusively, only, alone
●●● Gørþisk þá gótt of hans daga bæþi of ár ok of margfalda aþra gœzko, nema þat eino var, at hann mátti varla skapi síno stýra
Ágr 5214●●● hefir nu þetta ⸢eno (!) [var. eina MHFlat 36625] mincat vara sęmþ
Mork 2175●●● hann spurþi ... þat ⸢eino [var. eina AM 68 fol “68” etc.; æitt AM 75 c fol “75 c” etc.] norþan er honom þotti ecki friþsamlict
ÓH 45912●●● þat ⸢eina [var. einu Holm perg 36 III 4° “u²”] meira
var. Jb 757: Holm perg 36 III 4° “u²”●●● stundum męlti hann mart oc þo illt ⸢eina [var. einu Hkrᴵᴵˣ 14820; ǽitt AM 325 VII 4° “325 VII”]
var. ÓH 17410 → Hkrᴵᴵˣ 14820÷ hefi ec oc minir menn haft alla þessa stund þat ⸢eino [var. eina AM 68 fol “68”, etc.] oss til framflutningar er ver hofum sott i hernaði
ÓH 7111÷ konungr ... letr engi mann þora at mela við sic nema þat ⸢eino [var. eina AM 68 fol “68”, etc.] er hann vill vera lata
ÓH 1691÷ Brvsi gecc tregliga at avllo sattmali. en męlti þat ⸢eina [var. æino umb AM 325 VII 4° “325 VII”] er hann etlaði ser at efna
ÓH 2494÷ oc villtv þat ínv hafa er þer synez
Jvs291 7010÷ geta þessa sumir, Haraldr, at þú hafir gǫrt svá fyrr, at halda þat ⸢*einu [AM 39 fol “39”; non emend. eina eítt AM 45 fol “F”] af einkamálum, er þér þykkir sem þitt mál dragi helzt fram
emend. Hkrᴵᴵᴵˣ 10516: AM 39 fol “39”÷ ok þotti þa þat eíno rett breðra skipti
HkrEirsp 335÷ ok þotti þat þa eino rett
HkrFris 1929÷ ok þotti ⸢þat þa [var. þa þat HkrEirsp 335] eino rett bræðraskipti með okkur at hann væri konvngr
HkrFris 1929÷ þat ⸢eino [var. eina Hkrᴵᴵᴵˣ 13712] skorti a er lendir menn ok bændr veitto eigi atferþ ok helldo bardaga við konvng. at engi var forgongomaðr
HkrFris 2197÷ Þat ⸢eina [var. eíno HkrFris 2197] skorti a, er lendr menn ... veittu eigi atferð ... at engi varð forgǫngu-maðr til
var. Hkrᴵᴵᴵˣ 13712 → HkrFris 2197÷ (skal hon hafa) þat ⸢eina [var. einu Holm perg 36 III 4° “u²”] meira er erfingi vill
var. Jb 757: Holm perg 36 III 4° “u²”÷ fregn hann þat einu vestan yfir fjöllin, at eigi er fagrt: Bannsettir ganga í kirkjur
GBpD 6625÷ Þórir ... segir konungi, at þat ⸢einu [var. eina HkrFris 12816] var honum ráð, at gera ekki bert um, hverr hann var
Hkrᴵˣ 34712÷ þótti þat þá einu rétt brœðra-skipti með okkr, at hann væri konungr bæði yfir Englandi ok Danmǫrk
Hkrᴵᴵᴵˣ 7214
● þat einu er kun så meget at ⫽ only so much that
E. eina (obl. cas. debil. = adv.; øvrige exx. redig. under A def. 13)
● þar eina er kun for så vidt som ⫽ only in so far as
Form.: eins (327); einn (247); eitt (134); eina (85); einu (83); ein (76); einum (40); eiɴ (37); æinn (34); eíns (34); æins (29); eino (28); einir (23); æin (19); einv (17); æinu (15); eínu (15); einni (14); eínn (14); eítt (13); eín (12); éins (11); einar (11); æina (9); eirn (9); æino (8); einvm (8); eína (8); einom (7); Einn (7); æitt (7); éiɴ (6); einn veg (6); æíns (5); æinir (5); einnar (5); æinum (5); Eitt (4); einna (4); eiɴs (4); ęinn (4); einasta (4); eíno (4); æinv (4); eit (4); einer (4); Ein (3); æinni (3); æiner (3); eiɴi (3); éitt (3); ęina (3); éin (3); eít (2); eini (2); ęíno (2); Einir (2); eínnar (2); æinnar (2); eínír (2); eínar (2); hæina (2); éinom (2); ęin (2); enn (2); einnueg (2); Einar (1); ena (1); eínum (1); æín (1); eno (1); æinnæ (1); Eiɴ (1); éiᴛ (1); einn ueg (1); eiɴar (1); einns (1); Einum (1); ít (1); einueg (1); eiɴe (1); æína (1); æinz (1); ínv (1); eírn (1); ejrne (1); eíɴ (1); eiɴa (1); æit (1); eirnn (1); ꝍinn (1); einnu (1); ęitt (1); æinna (1); env (1); ens (1); einz (1); Einne (1); ęino (1); einne (1); Eit (1); einso (1); einnveg (1); eiɴɴ (1); enom (1); eijns (1); einꜱ (1); eínv (1); ęinv (1); æít (1); enu (1); en (1); éino (1); æínv (1);
Gloss.: EJ; ClV (all-) alleina; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr adj./pron./num., item alleins adv.; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb item einasta, einn saman; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP item eitthvat; Med pron./num.; MedComp _; MedSimp _; WN; AH; AJ; deVr; Fr4 pron./num., item allein, einasta, eins; NO item alleins, eitthvat; Walter _; ÁBlM num./pron./adj.; Bl item aleinn, einnsaman, cf. corr.; WPA _;
Litt.: Eiríkur Magnússon 1888 [ANOH 1888] 348; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 78; Kock 1937 [ANF 53] 107; Mustanoja 1958 45; Nygaard 1905 32; Nygaard 1905 65; Nygaard 1917 12; Reichborn-Kjennerud 1944 [MM 1944] 226; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 103, 106, 116, 333, 334, 366; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 334; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 62, 104, 334, 341, 366
Genre. (expected): religious works [rel]: 473 (408); historical works [his]: 273 (266); legal works [jur]: 163 (146); family sagas [isl]: 156 (185); romances [rom]: 148 (158); contemporary sagas [bis]: 94 (112); legendary sagas [fas]: 69 (65); charters [dip]: 62 (118); learned works [div]: 53 (47); þættir [tot]: 35 (34); unclassified [ ]: 18 (6);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net