ǽtla vb.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
[e-t/e-n/sik / e-s] [e-m/sér/e-u] [at e-u / eftir e-u]
Ętlom
HómÍsl¹⁷(1993) 25v13ǽtla
HómÍsl³⁸(1993) 65v7ǽtla
HómÍsl⁴⁴(1993) 74r24Ę́tlaþer
HómÍsl⁶⁰(1993) 100r20ǽtlar
Theol15²(1993) 78r24- (see citation slip for text) VerC 8125
- (see citation slip for text) HómNo²⁵ 10628
- (see citation slip for text) ÞBpCod645 515
- (see citation slip for text) ÞBpCod645 1320
En þu Egill ętlar at fara her sem horuetna aɴars staðar þeꜱ er þu hefir comit með of kapp þitt oc u iafnað
Eg162θ(2001) 971Nu er furða at um Egil er hann ę[tlar] at geyra omęt ꜷll orð Eiriks konungs
Eg162θ(2001) 9710brat mun þat reynaz segir Egill. huart þu Ꜷnundr męlir þetta af nockorom aloga. eða er sumt af hegoma við þott ec ętla þat siðr uera muno
Eg162θ(2001) 1607Hitt mun ec ętla sagþi Egill at hluti yckaʀ feðga myni uera þui ueʀi er deilldir várar standa lengr
Eg162θ(2001) 16910let Þorsteinn samna gelld fe þui er eptir hafði orðit um varit. oc ętlaði siþan at lata reka þat til fiallz upp
Eg162θ(2001) 1715Ętlaði Þorsteinn at hafa þar lambhaga þui at Þorsteinn hafþi ꜷrgryɴi sꜷðfiar
Eg162θ(2001) 1719- (see citation slip for text) GrgKonᴵᴵ 2064
- (see citation slip for text) GregDialFrg² 6120
- (see citation slip for text) GrgStað 1403
ætlar
Streng 7817⸢ætlað [var. ætloð AM 232 fol]
BarlA 8212⸢ætlað [var. etloð AM 232 fol]
BarlA 8214⸢ætlað [var. ætlvt AM 230 fol 78v3; ætloð AM 232 fol 53ra18]
Menota: 100vb23 BarlA 19136hveriom er þa scipit etlat
HalldSn³Mork 15220æpter hugþocca minum at ætla þa þyckir mer þat licazt at hinn heiti vægrinn ligr or austri oc i væstr
Kgs 3141þo at æigi se sva froðliga spurt sæm þurfti. þa værðe þer nu gœra sva sæm fyʀri at ætla hvartvæggia spurningina af minni hænnde en svorin af yðaʀri hænnde
Kgs 4512hann villdi aðrum þat starf ætla
Kgs 863hann ætlaðe hanum bana
Kgs 10529Etla æigi þat hæʀra minn at ec ... raði noccot mot vilia þinum
Kgs 11226etla þaðan til Englanz
Mork 521Verþom ver me[...] (meirr) at etla eptir litilreþi varo en þvi sem her hefir til
Mork 4507- (see citation slip for text) ÓH 623
- (see citation slip for text) ÓH 2462
- (see citation slip for text) ÓH 4798
hann ... ętlaþi brvdcꜹp sitt [var. + at gera AM 325 V 4° “325 V”] i Noregi
ÓH 50810- (see citation slip for text) Alex 33
- (see citation slip for text) Alex 6811
- (see citation slip for text) Alex 715
- (see citation slip for text) Alex 15411
- (see citation slip for text) Jvs291 10826
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 12414
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 1716
- (see citation slip for text) Heið 677
- (see citation slip for text) Heið 678
- (see citation slip for text) Heið 7231
- (see citation slip for text) Heið 7618
- (see citation slip for text) Heið 779
- (see citation slip for text) Heið 8119
- (see citation slip for text) Heið 8228
- (see citation slip for text) Heið 8418
- (see citation slip for text) Heið 8431
- (see citation slip for text) Heið 852
- (see citation slip for text) Heið 8630
- (see citation slip for text) Heið 877
- (see citation slip for text) Heið 8711
- (see citation slip for text) Heið 9623
- (see citation slip for text) Heið 9635
- (see citation slip for text) Heið 9711
- (see citation slip for text) Heið 9712
- (see citation slip for text) ÓTOddS 214
- (see citation slip for text) ÓTOddS 433
- (see citation slip for text) ÓTOddS 926
- (see citation slip for text) ÓTOddS 1025
- (see citation slip for text) ÓTOddS 1324
- (see citation slip for text) ÓTOddS 1626
- (see citation slip for text) ÓTOddS 1721
- (see citation slip for text) ÓTOddS 1724
- (see citation slip for text) ÓTOddS 3724
- (see citation slip for text) ÓTOddS 4030
- (see citation slip for text) Sv 2537
Væl kann hann oc komande lutum nærre at ætla
Thom¹ 1419- (see citation slip for text) Bret 2457
⸢ættlar [var. ætlar AM 573 4°]
Bret 2457- (see citation slip for text) FbrHb 1007
- (see citation slip for text) FbrHb 17211
- (see citation slip for text) LdnHauksb 1015
- (see citation slip for text) ÓH325V 84523
ætla
Gyð238(1995) 7817- (see citation slip for text) HákFris 42112
- (see citation slip for text) HákFris 50012
þat verðr hverr at vinna, er ætlat er
NjR 2016Ekki mun mega við gera; þat mun verða fram at koma, sem ætlat er
NjR 4211Þórarinn mælti: Ekki mun mega við gera; þat mun verða fram at koma, sem ætlat er
NjR 4211Fóru orð þeira mjǫk sem Njáll ætlaði
NjR 6319- (see citation slip for text) NjR1908 953
- (see citation slip for text) NjR1908 16514
- (see citation slip for text) NjR1908 26617
ver erum eigi víndrucknir, sem nocqurir menn ætla
PP 28734⸢ætlaði konungr [var. hugði Nero Pétr²Aˣ 1865], at hann væri guðs sonr
PP 30622Etlar þv at ek mvna þer þat segia
~ lat.tibi indicare potero
Vulg Judic 14,16 StjC 4129- (see citation slip for text) ǪrvS 1512
- (see citation slip for text) Landsl 8711
- (see citation slip for text) Landsl 1781
- (see citation slip for text) Heiðy 9821
- (see citation slip for text) Heiðy 1015
- (see citation slip for text) Heiðy 10414
- (see citation slip for text) Heiðy 1055
- (see citation slip for text) Heiðy 1072
Ok þat er min trva, at sa Oþinn ok hans bræðr mvnv vera styrande himins ok iarþar; þat ættlvm ver, at hann mvni sva heita
SnE 146Sva litz mer, ef þv skalt nv drecka af horninv hiɴ þriþia dryckiɴ, sem þesi mvn mestr ætlaðr
SnE 5620ætlar þv, at Gvɴaʀ riþi vaforlogann; sa ætla ec at gengi i reckiv hia þer, er mer gaf gvllbꜹg þenna
SnE 1317Ek ætla nu ferð mina i Cesaream
Páll²A 26115ætluðu
BandM 7315ætla
EbWolf(2003) 10718ætla
EbWolf(2003) 14911ætlut
EbWolf(2003) 1978Haralldr ætla ek at skiott man her koma
EgM(2001) 59frettu huerer menn hefði verit a skipinu ok sua huerneg ferð þeira hefði ætlut verit
EgM(2001) 403hafði sua ætlat ferð sina at fa ser bustað a Islandi
EgM(2001) 4331Ketill ætlaði at fa ser bustað a Islandi
EgM(2001) 5520Mattu sua ætla Egill at ek hefi vellta latið slika sem þu ert ok af minnum sokum en mer þikia þessar
EgM(2001) 9421hefer þu drepit Þrand þræl minn seger Steinaʀʀ. sua er víst seger Þorsteinn. þarftu þat ecki auðrum monnum at ætla
EgM(2001) 15729suaraði þui þeim monnum er vm sætter leituð at hann ætlaði at lata doms biða
EgM(2001) 1598- (see citation slip for text) Finnb 364
- (see citation slip for text) Finnb 9117
ætla
Korm 2536- (see citation slip for text) Laxd 126
- (see citation slip for text) Laxd 12911
- (see citation slip for text) Laxd 15218
- (see citation slip for text) Laxd 21919
ver þú varr um þik. Ekki mun mér þat stoða, segir Þórðr, ef mér er þat ætlat
NjM 1075Ger þú eigi þann óvinafagnað ... at þú rjúfir sætt þína, því at þér myndi engi maðr þat ætla
NjM 18225Þat ætlaða ek, þá er ek gipta þér bróðurdóttur mína, at þú hétir mér því at veita mér at hverju máli
NjM 29311- (see citation slip for text) AlexBr226 1569
- (see citation slip for text) AlexBr226 1657
gerir hann sinn veg sem ætlat var; finnast þeir Rafn í nefndum stað
GBpD 4615Úgjörla veit hann hvað Sighvatr ætlar sinna ráða
GBpD 1198þó er þat ætlað, at þessi hlutr skal fyrir þik birtast ok auðsýnast
GBpD 15210savgðo, at þeim Þorgilsi var bonnod þing-reiðin, oc ‹þat með ... at› Hafliði ætli at veria ‹honum alla› þinghelgina
StuᴵK 3926Hann ... kvez eigi ætla slic orð Skeggia fyrir sitt starf, er hann vann fyrir honum
StuᴵK 5616Þorleifr sat ok for or klædvm oc ætladi i lavg
StuᴵK 7820kvnnigt man monnum vera vm mala-ferlli var Pals, oc vm þa svivirþing er mer var ætlod at gera, ef fram kvæmi
StuᴵK 11723oc skalltv þvi æigi vnþan teliaz, ef þv vill gvðs vilia gera, sem þv mant vilia, þviat þat man ætlat
StuᴵK 26316Þorðr Boþvars son lagdi þat til, at þeir skyllðv vm k‹v›elldit æpa her-op, en ganga ‹eigi at fyrr en› vm myrgininn *, oc læz ættla, at þa m‹undi› þvn-skipaðra a hussvnvm enn vm qvelldit
StuᴵK 2872spurþi hann Sturlu, hvart þat væri satt, at hann hefdi vegit eþa særþan hinn bezta bonda, er var i Eyia-firði. Sturla letz etla, at þvi mvnði verr, at hann munði eigi dauðr
StuᴵK 3196Sturla qvað eigi þurfa at letia sic, þviat eigi ætla ek, at Þorþr skvli einn við mælaz nv vm Snorrvnga goðorð sem aa *Þors-nes þingi
StuᴵK 38723etla ek
StuᴵK 39414Þeir gera rað sitt, þo at helldr se vrað, ok ætla honum at rida aa millvm kirkiu-garðz ok fannar þeirar, er þar hafdi lagt, sem le‹i›ðin la i tvnit
StuᴵK 41421Ferr nv sem þeir etluðv, at Knvtr riðr fram aa millvm þeira, ok vænti ser engis vfriðar
StuᴵK 41424Tok Guðmundr þat upp, at margir uisso, ok þotte eigi ørve᷎nt, at upp ke᷎me, fyrir þui at þa var lavng stund til þess er þeir e᷎tluðo, at fram skyllde koma, enn þottizt vita, at allir mundo fyrir storsavkvm hafðir, þeir er visse með Snorra, ef upp ke᷎me
StuᴵK 46915Vóro þegar upp-gongur ætlaðar ok at fara með hernaði
StuᴵᴵK 6313hann e᷎tlaðe henne lif, enn ser davða
StuᴵᴵK 20013ætlar
Bret AM 573 4°¹ 30r29þviat hon ętladi sva kost sem hin visazta husfru
MMA 51417Hefir ek þessar stundir sem ætla ma þolat vas ok erfiði
ÓTᴵ 24211galt enga skatta Haralldi konungi sem ætlat hafði uerit
ÓTᴵ 26913vattaði hun þvi fyrir huerium manni at hun ætlaði honum alla sina eign eptir sinn dag
ÓTᴵ 2725- (see citation slip for text) ÓTᴵᴵ 12517
- (see citation slip for text) ÞÞÓT 1477
- (see citation slip for text) ǪrvM 881
- (see citation slip for text) Jb 621
- (see citation slip for text) Jb 13912
- (see citation slip for text) Jb 1472
⸢fa till kirkiu vigslu [var. fyrst æsla sva mykit sem till kirkiu vigslu hœyrir DKNVSB HA 1 4° “G”]
var. JKr 34814: DKNVSB HA 1 4° “G”- (see citation slip for text) FlórN 106
- (see citation slip for text) FlórN 319
‹Hann kvaz gerla vita eða ætla, at Þorgils Bǫðvarsson mundi annat› hvart kom‹inn› ‹við land eða koma allbrátt› emend. Stu 15018: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵᴵR 15018: BLAdd 11127ˣ “IIp”- (see citation slip for text) Grǿnl 45218
þaer hann hafde þrysuar skip sitt brotit j kaupferdum þa þottizst hann skilea at honum var ecki sea idnn ætlut
HróF(2019) 6217- (see citation slip for text) GullÞ 473
⸢ætlum [var. ø᷎tlum AM 354 fol]
var. HirðB 41616 → Hirð AM 354 fol 56r20Þér skulut á morgun upp hefja brúargerð ok ætla at öllu djúpleik ok breiðleik vatnsins
KlmA 39421- (see citation slip for text) Ljósv 5210
ætla
Ljósv 5210þuiat þeir ætla honum flottann enn eigi stadfesti sem profadiz
Thom² 43423- (see citation slip for text) Bárð564 1623
⸢e᷎tla [var. atla Holm perg 1 fol]
var. Rauð4 6666 → Rauð Holm perg 1 fol 185va25- (see citation slip for text) ÞJ 813
- (see citation slip for text) ÞJ 1813
hann fyrirgaf þeim þessa afgerd ok ætladi svo, at þeir mundi sidr þora at misgera i annat sinn
Ben 16634ætla
Eir557 47a2ætladi
KatB(2017) 995ætlat
Ljósv162 5410nu fæ eingi mannz tunga talt ne hugr ætlat hans iarteignir
Thom⁴ 32016- (see citation slip for text) FlórKon 1714
- (see citation slip for text) GrL 1502
- (see citation slip for text) Hák81 3519
- (see citation slip for text) Hák81 35224
⸢*ætla [non emend. ætle]
Hák81 4716n.- (see citation slip for text) Hák81 52124
- (see citation slip for text) Hák81 61521
- (see citation slip for text) Hák81 64514
ætladr
Rém 25525ætlar
Rém 27830sumer ættla sagdi k‹ongr› at vondar vætter munu hafa heillat hana. enn sumer ættla at dyr muni hafa drepit hana
Sams 1213ætlat
SigFót 23722ætlar
SigFót 24614- (see citation slip for text) VSj 1315
- (see citation slip for text) ǪrvA 13020
- (see citation slip for text) Mág¹B 361
- (see citation slip for text) SneglFlat 4269
- (see citation slip for text) Stúf¹ 321
- (see citation slip for text) Vilm 14510
- (see citation slip for text) Vilm 1643
- (see citation slip for text) Vilm 16717
ætla
Vilm 16717⸢til þess [var. þessa AM 510 4°] ætla
Jarlm¹ 1912- (see citation slip for text) Gr 4315
hann tvíhendi spjótit á Þóri miðjum, er hann ætlaði ofan fyrir riðit
Gr 682- (see citation slip for text) Gr 17012
- (see citation slip for text) Gr 18216
Er þeim árligr kostr ætlaðr sem fyrr
Æv⁷⁸624 20712- (see citation slip for text) GibbC 10323
Lat vel ætla iafnan godan mun stuttari skyrtu þijna en kyrtil. firi þui at eingi madur hæuerskur má sig prudann giera af hor edur hampi
KgsE 4539æthlade
AnnaReyk 43312etlada
AlexBr24(1991) 8320ætlar
BjH488ˣ 11722- (see citation slip for text) DN VIII (*[1338]›apogrˣ) 1295
- (see citation slip for text) Fljˣ 508
- (see citation slip for text) Fljˣ 9412
- (see citation slip for text) FskAˣ 13118
- (see citation slip for text) FskAˣ 35218
ætla
GBpB204(2018)ˣ 24314etladir
~ lat.estimati sumus sicut oues occisionis
503 (Vulg Psalm 43,22) GlossPsalt 513etlad
~ lat.Existimasti inique quod ero tui similis
6418 (Vulg Psalm 49,21) GlossPsalt 6519etladi
~ lat.Existimabam ut cognoscerem hoc labor est ante me
10829 (Vulg Psalm 72,16) GlossPsalt 10930etladur
~ lat.Estimatus sum cum decendentibus in lacum factus sum sicut homo sine adiutorio
1523 (Vulg Psalm 87,5) GlossPsalt 1533- (see citation slip for text) GrgExc125ˣ 41616
ætla
Hák AM 42 folˣ 97r13atlit
Hák AM 42 folˣ 170v26- (see citation slip for text) HálfdEystˣ 10017
- (see citation slip for text) Hávˣ 5318
- (see citation slip for text) Hkrᴵˣ 14822
- (see citation slip for text) Hkrᴵᴵᴵˣ 51
- (see citation slip for text) Hkrᴵᴵᴵˣ 36617
- (see citation slip for text) Hrólfˣ 9611
- (see citation slip for text) Menota: 5r3 Íslbˣ 2826
atlad
JBpC(2003)ˣ 11917tóku gull ok silfr svá gersamliga, at eigi einn minsta penning ætluðu þeir oss
KlmBˣ 21430eigi kann ek ætla, at nökkurr hafi upp fyllzt þeirra djörfungar at drepa Jamund son yðvarn
KlmBˣ 21521- (see citation slip for text) LjósvLˣ 9015
ætlum
LjósvLˣ 9015Þat mynda ek ætla, at þar myndir þú eigi hafa getat staðizk fylgjur þeira Þorvarðs
LjósvLˣ 10025fara likamliga til Jerusalem, sem hann hafdi fyrr ætlat
~ lat.sicut prius voverat
HelChron 106049 MarD634ˣ 116232Þa matti engi sia fyrir eda ætla, ꜳ huern þetta drep kom
MarD635ˣ 65624ætla
MírmA179(1997)ˣ 735ætlad
PBpˣ 42518- (see citation slip for text) Rémˣ 1839
⸢hugði [var. ætlade AM 158 folˣ]
var. Reykdˣ 15613 → Reykd AM 158 folˣ 124vb6kvað * sér ok eigi minna ætlat mundu, ef hann kæmi aptr ór þessarri ferð, en ek mun mega skripta yðr eptir makligleikum, er nú láta sér verst fara
StuᴵᴵR11127ˣ 146þá spurði Bjǫrn kægill Tuma, hversu ferð sú væri ætluð
StuᴵᴵR11127ˣ 439Brynjólfr mælti: svá skulu þér ætla, herra, at hraustan karlmann man skipat í þat rúm, sem Þorgils hlýtr at standa
StuᴵᴵR11127ˣ 14312- (see citation slip for text) StuᴵᴵR11127ˣ 25016
- (see citation slip for text) StuᴵᴵR11127ˣ 29428
- (see citation slip for text) TrójO¹ˣ 503
- (see citation slip for text) TrójOˣ 20215
- (see citation slip for text) Vatnˣ 199
- (see citation slip for text) Vatnˣ 3412
- (see citation slip for text) ÞStangˣ 802
- (see citation slip for text) ÆvMið¹⁰ˣ 164
ætlar
Ebˣ 2810
‖ (+ acc. m. inf.) :
ętla
FV15²(1993) 15v23ętla
HómÍsl¹⁹(1993) 28v16ǽtla
HómÍsl³¹(1993) 47r13ætloþo
HómÍsl⁴⁴(1993) 77r28Ętle
Alk619 11115ætlar
Alk619 1173- (see citation slip for text) GregDialA 1396
- (see citation slip for text) GregDialA 1399
- (see citation slip for text) Hóm677 411
- (see citation slip for text) Hóm677 5730
- (see citation slip for text) SilvFrgIV 815
þa ætla ec fa vita mikilleica lannzens
Kgs 305- (see citation slip for text) Sv 3825
- (see citation slip for text) KonrA 6022
etlaðv æigi mik ambatt þina sem æinhveria af dætrvm æða blotkonvm Belial
~ lat.reputes
Vulg 1Reg 1,16 StjC 42828en at ꜹðrvm kosti hverfit aptr, ok þaɴ ætla ec yðr *vera betra af at taka
SnE 537Nv ætla ec engan kvɴa þer saɴara at segia fra þesi ferþ Þors
SnE 614ecki ætla ek oss [fara] til borgarinnar
EgM(2001) 8226þat lyðer eigi at hann se eigi erfðr þuiat eigi ætla ek okr sitia at dryckiunni þeiri at hann er erfðr
EgM(2001) 1493Þa callar hann a Halstein styri-mann oc spyrr: kann tv nafnit hæsta? Hann svarar: væit gvð, at ec ætla mic nv eigi mvna þegar, oc er þat þo illa; oc man kvnna Þorþr kraka
StuᴵK 13710Þorbiorn hvmla, seg nafnit, ef þv kant! Hann svarar: ec villa (“ɔ: vilda”, ed. note) giarna kvnna, en ec ætla mic aldri heyrt mvno hafa þat nafn; en visa man ec til þess mannz, er ec ætla kvnna mvno, Einar vipa. Þa var rætt við hann, oc nefnir hann nafnit
StuᴵK 13716- (see citation slip for text) StSt335 2519
litlu sidar uaknar hann ... ok sem hann bregdr i sundr augunum, ætladi hann frammi standandi menn sæla Mariam drottning ok heilagann Ypolitum
MarE 51115ok ætlade sik mundo teygia hugskot hans fra tru Jesu
Vitus 32915- (see citation slip for text) ÁlaFlˣ 964
● ǽtla í hug sér [e-t]
● ǽtla sitt ráð
● ‖ præs. part.: er ǽtlanda
sægia þat vera ugganda oc uttan æf ætlanda, at hann man hælldr minka kirkiunnar valld en mickla
Thom¹ 173Hvat er nu þa ættlannda
~ lat.Quid putandum est
27527 Thom¹B 2753En hvat er ætlanda hverr þessi maðr var, er fjándr kölluðu höfuðlausan mann, utan auðsýnt er at hinn sæli Jacobus þoldi hálshögg af sverði Herodis
KlmBˣ 55420
● ‖ præt. part.: ǽtlaðr
B. ǽtla + præp./adv.
af: ǽtla af
[e-u] [e-t] [e-m]
- (see citation slip for text) Jvs291 379
Var þá tekinn knífr ok vafiðr, ok ætlat af meir en þver-fingr. Órækja kallaði á Þorlák biskup sér til hjálpar; hann sǫng ok í meiðslunum bænina Sancta Maria mater domini nostri Jesu Christi. Þorsteinn stakk í augun knífinum upp at vafinu
StuᴵR8ˣ 48519
at: ǽtla at
[e-m]
braut: ǽtla burt
eftir: ǽtla eftir
[!] [e-n] [til e-s]
● ǽtla eftir sér [e-n]
fyrir: ǽtla fyrir
[e-t] [með e-u] [til e-s] ; [e-u/e-m]
scip gott þat er honom þotti vel til fallit ferðar þeirrar er hann hafði fyrir etlat
ÓH 34615huat mun konungr þeꜱi fyrir ętla er hann brytr lꜹg a oꜱ
ÓH 6248- (see citation slip for text) Alex 131
huat ⸢er fyrir ætlat [var. ętlaz þu fyrir Jvs7 2223]
Jvs291 8829- (see citation slip for text) Heið 851
Eigi skal ryɢia þíg ef veralldlegir lvtir erv at iomnv eða framaʀ iattaðir hinvm vanda en hinvm goða ok skalltv eigi fyrir ‹þvi› ætla at gvð miðli sva ast sinni sem efnvm
ViðrLS544(1995) 2062ef gvð hefir sva fyrir ætlað ... at óss brestr a borði ok faim ver vsigr
HákFris 51218fara enn siðan skipti ockur mága sem guð hefir fyrir ætlat
HákFris 51911- (see citation slip for text) Ridd623 322
Starf hreinlifvis ... villdi hann eigi fyri ætla með mæling akveðins tima, helldr ... ætlaði hann þat til endalycktar at varðveita
Ant 5520En hvat ... gott sem þv fyrirætlar gvði offra, fa þat í hendr sælli Marie gvðs moðvr
Mar655XXXII 49212allt man ætlað fyrir, ok gerir þvi ecki hvgsan fyrir slicv at bera ęða gæipa þar vm navckvt
StuᴵK 2494er þat firi ætlat ad þessi [þu] hlutr skal firi þig birtaz ok audsynaz
ElLeizla 9522ef þess er audit at vit finnumz ok hafi gud sua fyrirætlat ... at ek fai lægra lut þa
HákFlat 1426⸢Sjá [var. Ætla AM 180 c fol “A”] fyrir liðinu ok sœkjum at heiðingjum
var. Klma 45530: AM 180 c fol “A”ok ef eigi verðr friðr settr með okkr frændum, þat verði sem guð ⸢hefir fyrir ætlað [var. vill Orkn 1157]
Magn² 28816Eigi ętla lęrisveinar Kristz lengi fyrir, hvat þeir skulo tala i o᷎gliti rikismanna
Seb 23130- (see citation slip for text) Hák81 56923
er þat eptir því sem Guinelun jarl hefir fyrirætlat
Klma 50620hvat mun konungr þessi fyrir ætla, er hann brýtr lǫg á oss
Hkrᴵᴵᴵˣ 298þat ríki hafði hann fyrirætlat til einsligrar ok ævinligrar virðingar sínum signaða vin Jacobo postola
KlmBˣ 1269allsvaldandi guð hefir hann fyrirætlat sinni miskunn fyrir þann velgerning
KlmBˣ 1667- (see citation slip for text) StuᴵᴵR11127ˣ 25628
- (see citation slip for text) ÆvMið¹⁶ˣ 268
● ǽtla ráð fyrir [e-u/sér]
● ǽtla fyrir sér [e-t]
- (see citation slip for text) ClemCod645 6318
- (see citation slip for text) ÞBpCod645 21
- (see citation slip for text) Jvs291 10822
- (see citation slip for text) Þiðrᴵ 2795
⸢atlar [var. ætlar AM 9 folˣ]
var. Hrólfˣ 9611 → Hrólf AM 9 folˣ 36r22at skynsamr maðr mætti skilia eða ætla fyrir ser, at eigi mætti slikar iartegnir fylgia, ef kenningin væri eigi so᷎nn
ThPost¹ˣ 72014
● ‖ præt. part.: ǽtlaðr fyrir [!] [af e-m]
á fvrer ętlaþre tiþ
~ lat.praefixo ... tempore
4825 ●Eluc674(1989) 484lít a upphaf máls oc ennda lyct. at þu megir þa betr rǫða fyrir ætlat mál
~ lat.ut melius possis premeditata loqui
Pamphilus 2526 Pamph 11212buit tïl at bera avoxt. i firir ætlaðum tima af guði
BarlA 13723oc dauði hanum firi ætlaðr æf hann lyki aðrum domum upp en skalirnar yrði iamvægar
Kgs 10411Saul ... hęllt fram a fyrirætlaðan vęg
~ lat.coepto itinere
Vulg 1Reg 24,8 StjC 48030syndiz sem biǫrninn þrammaði fyrir tialldinv ok flytti þat til fyrir ætlaðra staða
ClarA 930yrði hann geysi glaðr, þa er hann sa, at fram mundi koma fyrirætlut væl
JBapt²A 91513at hann sendi honum engil sinn, þann er þeim segði leið til fyrirætlaðs staðar
JBapt²A 92432En vér þaðan frá vendum til fyrirætlaðs efnis
GBpD 411lóx lét hann vón at hann mvnde vitia rvma borgar. ⸢a firer ętlaþi tiþ (!) [var. ꜳ fyrir ætlaðri tið SÁM 1]
var. ClemCod645 477 → Pétr SÁM 1 12rb21nu bioðum ver at þu farir til fẏrir ætlaðs staþar
~Ef attar ęxsling Abrahams var fyrirętlud edr heitin lsaac, fyrer hvi tok hann þa konu, þa er obyria var?
GregDialB 19016þar til ‹er› inn gieck fyrirętlud tid af sialfum gude
Thom² 44617af þeim lutum, sem af sialfum gudi ero fyrirætladir
Maurus 67420hafa marger hlvter suo verit fyrerætlader af gvdi
Thom²y 4903
með: ǽtla með
● ǽtla með (sjalfum) sér [e-t]
- (see citation slip for text) ÓTOdd 14624
mat þu ætla mæð þer hværir þer þycki licazter af þeim eʀ nu ero up talðer at vita allmykit af hovæsko
Kgs 428⸢ætla [var. uit SvEirsp 2599]
Sv 51
saman: ǽtla saman
● ‖ præt. part.: ǽtlaðr saman
til: ǽtla til
[e-s/e-rs] [e-t/e-n] [e-m] [um/of e-t/e-n]
ǽtlar
HómÍsl²⁷(1993) 40v8ǽtla
HómÍsl⁸(1993) 10r2Grimr faðir miɴ com hingat til landz oc nam her lꜷnd ꜷll um Myrar oc uiða um herað. oc toc ser bustað at Borg. oc ętlaði þar land eign til
Eg162θ(2001) 1672- (see citation slip for text) GrgKonᴵ 2427
- (see citation slip for text) GrgStað 49423
- (see citation slip for text) GrgStað 5035
vil ec at þv haldir vt til Grønlandz. Sva er nv til etlat
Mork 10712- (see citation slip for text) ÓH 556
- (see citation slip for text) ÓH 7414
- (see citation slip for text) ÓH 2731
enda er beþi at Sveinki er rikr oc til þess etlar hann. ef hann vill við mic þreyta
SveinkaMork 31033- (see citation slip for text) Alex 6213
- (see citation slip for text) Jvs291 1217
- (see citation slip for text) Jvs291 5113
- (see citation slip for text) Jvs291 808
- (see citation slip for text) Jvs291 1084
- (see citation slip for text) Fornk 51
- (see citation slip for text) Heið 9611
- (see citation slip for text) ÓTOddS 2223
- (see citation slip for text) HákFris 41721
- (see citation slip for text) HákFris 55326
eiga þa málstefnor sinar. ok raða hvernig þeir skvlu til ⸢tla of [var. stilla um Hkrᴵˣ 3232] ferþina
HkrFris 1205ætlat
KrossOrigA 96- (see citation slip for text) NjR1908 8012
- (see citation slip for text) NjR1908 1333
- (see citation slip for text) NjR1908 2681
sa floti bar þann farm er ⸢*ǽtlaðr [non emend. ætlar] var til þeiʀa storuirkia
SvEirsp 26728n.Huar til ætlar þu þa er þu hætter lifi þinu i sua mikinn haska
Rómv595(2010) 3073ætla
JBpA(2003) 2420ætla
BandM 4411- (see citation slip for text) ClarA 1052
- (see citation slip for text) ClarA 2070
Skalla Grimr let reka heim yxn miog marga er hann ætlaði til hauɢs
EgM(2001) 5419mun nu ecki þurfa at ætla til sæmda þar sem hann er
EgM(2001) 8229ᴍer syniz at ætla til sem ek muna hafa tuau aufl þín
EgM(2001) 15713tok ser bustað at Borg ok ætlaði þar landeign til
EgM(2001) 16711ætlat
Glúm 1318- (see citation slip for text) Laxd 7912
Svá mun Bergþóra til ætla ... at ræna mik mǫrgu
NjM 937Skulu vér til þess ætla þá? segja þeir. Þá mun yðr fǫr yður þykkja bezt, segir Gunnarr, ef þér ráðið þessu
NjM 14828Meguð þér ok svá til ætla, at þeir munu margir snauðir verða, er nú eigu stórfé
NjM 29419Er nú svá nær til ætlat, at svá fremi sem bóndinn kennir danska mann inn kominn, brunar sú glæsta ferð framan í dyrrnar
Æv⁹³ 29319- (see citation slip for text) ÆvTib 26818
Far varþ Snorri vm, er hann fretti kvanfang Stvrlv, oc þotti monnum, sem hann hefði til annars ætlat
StuᴵK 36812mege þit til þess ætla, at honum man skapravn i reiðum yðrum, meþan sva buit standa mal yður
StuᴵK 43020reið Þorsteinn ... at Kolbeini ok spurði, hvernig hann ætlaði til vm skipti þeira Sighvats
StuᴵK 45823hafði Ro᷎gnvalldr þar fyrir avnn hína mestu ok vm hyggiu. *at ætla avl til ok inn at bera
RRÓT 31617- (see citation slip for text) AnnL 28032
- (see citation slip for text) Orkn 33031
- (see citation slip for text) Ljósv 425
ætlar
Ljósv 425- (see citation slip for text) Ljósv 52
ætla
Ljósv 52- (see citation slip for text) Ljósv 6618
kunnu þau vel til at ætla at giora at þvi hofi grofina langa, sem Pall þurfti ath hafa
PErem 19120- (see citation slip for text) Án 35025
- (see citation slip for text) Án 35028
- (see citation slip for text) EgÁsm 2110
- (see citation slip for text) EgÁsm 7724
- (see citation slip for text) Hák81 6459
- (see citation slip for text) Hák81 65716
ættlar
Vikt 2014- (see citation slip for text) Vilm 1737
- (see citation slip for text) Vilm 1845
- (see citation slip for text) Jarlm¹ 1912
- (see citation slip for text) Gr 6528
- (see citation slip for text) Gr 23816
ætla
LBpA 10020- (see citation slip for text) BarlReyk 11217
- (see citation slip for text) FormBrúðᴵ 16526
- (see citation slip for text) Búal³ 351
- (see citation slip for text) FriðB 438
ætlade
ÁBpˣ 1238ætlat
BjHˣ 1258- (see citation slip for text) Brandkrˣ 1861
- (see citation slip for text) Flóamˣ 674
- (see citation slip for text) Gautr¹ˣ 717
- (see citation slip for text) Gautr¹ˣ 3723
- (see citation slip for text) Hkrᴵˣ 977
- (see citation slip for text) Hkrᴵˣ 36412
ætla
Hkrᴵᴵᴵ38ˣ 49923ætla
Hrafnkˣ 618- (see citation slip for text) Hǿnsˣ 306
ætlu
LjósvLˣ 6618- (see citation slip for text) LjósvLˣ 10226
ætlar
LjósvLˣ 10226- (see citation slip for text) StjǫrnODrˣ 1104
- (see citation slip for text) StuᴵᴵR11127ˣ 29624
ættladi
Svarfd(1966)ˣ 6411- (see citation slip for text) SǫrlaStˣ 4103
- (see citation slip for text) Trist¹ˣ 85
[var. Ettludu AM 731 4°ˣ “B⁵”]
var. VerA 471: AM 731 4°ˣ “B⁵”ætlaði
ÞHvítˣ 119- (see citation slip for text) Þórð²ˣ 2015
ætlaþi
ÞSHˣ 16626ætluðu
Ebˣ 667
● ‖ præt. part.: ǽtlaðr til [e-s]
- (see citation slip for text) ÓTOdd 13217
- (see citation slip for text) KonrA 5524
ætlaþr
Skáldatal² 43a17Þa liop vt *Leifr Nicolas son; enn til a-verka við hann var ættladr Gvdmundr Taza son
StuᴵK 1943hann var ætlaðr til aá-verka við Guðmund, þviat hann einn hafði seéð hann
StuᴵK 54127⸢þann stad sem dominum uar einkannliga tilskipaðr ok ætladr kalladi hann ... Forum
~ lat.Locumque Judici destinatum
HistSchol 7416 Stj¹ 16422- (see citation slip for text) AnnL 27134
- (see citation slip for text) ǪrvM 1105
ætlaðr
Reykd 20411Falsvottarnir, er til voru ætladir, risu upp ꜳ þinginu
Steph 29313- (see citation slip for text) Mág¹B 310
- (see citation slip for text) Gr 2121
En Snorri Arnþruþar son ‹var ætlaðr til áverka við hann, ok hann hljóp at ok› hio hann þar bana-hogg emend. Stu 19319: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵK 19319: BLAdd 11127ˣ “IIp”
um: ǽtla um
[e-t/e-n] [e-t]
- (see citation slip for text) HG 79
- (see citation slip for text) HkrFris 2559
Sigurðr sa ut ok mælti: menn riða þar III innan með firði, oc mono þikkiaz eigi o-uigligri enn ver. Ekki mono þeir oc uigligri, ef ueitumz uel. Enn eigi ueit ek, til huerss ek ma þar um ætla sem þit erut
StuᴵK 37515ætla
GBpB(2018) 13228miog af elli, sem ætla ma um nirædan mann
PErem 1865- (see citation slip for text) Jarlm² 3121
- (see citation slip for text) Vallˣ 108
út: ǽtla út
[yfir e-t]
C. ǽtla sér
[e-t/e-n] [til e-s/e-rs / við e-n]
ætla
HómÍsl³⁷(1993) 62r16- (see citation slip for text) ÓH 2495
- (see citation slip for text) Jvs291 166
- (see citation slip for text) ÁsmS 9612
- (see citation slip for text) NjR1908 13816
- (see citation slip for text) NjR1908 38435
hann ... ⸢ætlaði ser [var. ætlaðiz MarS 1618] ecki at kvángaz
MarA 3566- (see citation slip for text) Laxd 22513
Nú ætla ek mér í dag at reyna við Kolskegg. Mjǫk þykki mér þú ætla þér
NjM 15417þú munt ætla þér átta menn, ok er þat þó minna en þat, er þú vátt þá sjau í skorinni ok fórt í festi ofan til þeira
NjM 41521sonar míns kalla ek vera óhefnt, ok ætla ek mér þat einum, slíkt sem ek fæ at gǫrt
NjM 4228Þeir rænttv þar oc tokv brot X C morendrar voro, er Hacon hafði ætlat til vtan-ferþar ser
StuᴵK 20017I þann tima andadiz Iorvnn, ok atti engan erfingia þann er skil væri at, enn hon var i þingi með Magnusi, ok ætlaði hann ser fe hennar, enn skipta frendum hennar til handa, slikt sem honum synðiz
StuᴵK 32715Þeir Þorsteinn ok Eyuinnðr þottuz þa skilia, at Þorðr mundi ætla sér at riða norðr aa sueitir af viðr-bunaði þeira
StuᴵᴵK 4815var Koðran nærr staddr. meiʀ sakir foruitni. en hann ætlaði ser at samþyckia at sinni þeira sið ferði
ÞorvVÓTᴵ 28422ek ættladi mer til hans
Mar240a 86616Konungr ... villdi, at hann blezadi ok drycki fyrri, en hann ætladi ser sidar at drecka
Martin³ 61715- (see citation slip for text) GrL 14911
ætla
Vikt 1715- (see citation slip for text) VSj 3012
- (see citation slip for text) SigrFr 9013
- (see citation slip for text) Gr 22125
- (see citation slip for text) HálfdBr 57218
- (see citation slip for text) AugReyk 1191
- (see citation slip for text) ÁBpˣ 10116
hann gekk til kistu einar ok lauk upp ok ætladi ser byrdi af gulli ok silfre ok godum klædum ok bar þat til Mgnus felaga sins
KlmB1980ˣ 59- (see citation slip for text) StuᴵᴵR11127ˣ 26613
D. ǽtlask
[e-n/e-t/■]
- (see citation slip for text) Ágr 2310
- (see citation slip for text) ÓHLeg 1928
- (see citation slip for text) ÓHLeg 245
- (see citation slip for text) ÓHLeg 2528
ætlazc
Menota: 23vb23 Streng 583ætlazt
Menota: 47vb17 BarlA 871- (see citation slip for text) Alex 9115
- (see citation slip for text) Alex 10320
- (see citation slip for text) Alex 11726
- (see citation slip for text) Alex 11821
- (see citation slip for text) Alex 1266
- (see citation slip for text) Jvs291 525
⸢ætluðuz [var. þot‹t›uzzt Sv81 7419]
Sv 6330Ok fyri goðu gerðe hann, sem ætlaz ma
~ lat.ut reor
6136 Thom¹ 6118etlaz hann þegar at fara i syslu sina
Thom¹ 23012ætlaz
ViðrLS544(1995) 1984Siðan ætlaðiz hann at fara norðr i Naumudal
EgM(2001) 428hann ... ⸢ætlaðiz [var. ætlaði ser MarA 3566] ecki at kvángaz
MarS 1618ætlaz
Gyð(1995) 2510ok ætladiz i brott at taka hans brodur konu Aseneth
Stj¹ 2275þeir ⸢ætladuz [var. ętluðu AM 227 fol “B”] at drepa þa brædr þeirra
Stj¹ 22711Ek bidr minn herra. at þu sendir þann sem þu ætlaz at senda
Stj¹ 2614- (see citation slip for text) DN III (*[1309]›DonVar 1ˣ) 8212
- (see citation slip for text) DN III (*1309›DonVar 1ˣ) 8515
- (see citation slip for text) DN IV (*1328›DonVar 1ˣ) 16328
- (see citation slip for text) DN VIII (*[1320]›apogrˣ) 8922
- (see citation slip for text) Hkrᴵˣ 3988
● ‖ præs. part.: ǽtlandisk [■]
E. ǽtlask + præp./adv.
fyrir: ǽtlask fyrir
[!] [e-t] [í e-u]
Þa spurþi konvngr hvat hann etlaþiz fyrir. en hann q. (ɔ: qvað) svðr hafa etlat til Roms
Mork 38711oc bað hann eigi þat fire etlaz er honom var i hvg at sciliaz sva at sinni við Olaf konung
ÓH 2483var þo at tvoro undarlect er Alexander scyllde þat fyrir ǫtlaz at leɢia undir sic allan heimenn
Alex 1026- (see citation slip for text) Alex 1195
Ok ængenn ma hann nu dvælia, at hann fare æige, æf guðe likar, sem hann sialfr hefer fyrir ætlaz
Thom¹ 21815- (see citation slip for text) ÁsmS 8432
⸢ętlaz þu fyrir [var. er fyrir ætlat Jvs291 8829]
Jvs7 2223ok þa snyz hann aptr til borgariɴar ok ætlaz þa firir at briota borgina
SnE 6022alla menn læyndi hann huað hann ætlaðiz fyrer
Rómv595(2010) 1255Grimr spurði Þorolf huat hann ætlaðiz firer. þat ætla ek seger Þorolfr at Biorn villdi hellzt fara til Noregs
EgM(2001) 5028- (see citation slip for text) Finnb 7711
- (see citation slip for text) Laxd 25625
Ok er þeir riðu vm Skiaalgs-dals-heiði, mællti Vrækia til Sturlu: skammr er nu dass-hali ockarr frænnði, sagði hann, eða huat ætlar þu nu, at Kolbeinn ætliz fyrir?
StuᴵK 5729- (see citation slip for text) ǪrvM 2617
edr huat þeir mundu firirætlazst j brogdum
Eym 12733(hann) bidr hann eigi þat niþings uerk firi æ̋tlaz at drepa iɴn agæ̋tazta mann
HeiðrR 5113- (see citation slip for text) Knýtl1741ˣ 12015
- (see citation slip for text) Knýtl1741ˣ 12622
- (see citation slip for text) VSj527ˣ 5514
mun ek seigia ydur huad ek fyrerætlast
Þiðrᴵˣ 29022
● ǽtlask ráð fyrir [!]
● ǽtlask fyrir sér [e-t]
til: ǽtlask til
[■] [um e-t]
Form.: (277); ætla (68); ætlat (31); ætlar (16); ætlaði (14); ætlaz (8); ætlað (8); ętla (6); ætlaðr (6); ætladi (5); ætlaðs (4); ætlaðiz (4); ætlut (4); ætlade (4); ǽtla (4); etla (4); ættladi (3); etlat (3); ætluðu (3); ętlud (2); ættlar (2); ætlanda (2); ætladir (2); ætladr (2); etlaz (2); ǽtlar (2); ętlaði (2); ættla (2); etladir (1); ø᷎tlum (1); ætlaðe (1); e᷎tlaðe (1); Ettludu (1); ættladr (1); ætliz (1); atlad (1); etluðv (1); ætlazt (1); ętlar (1); Ętlaði (1); atla (1); Etlar (1); ættlannda (1); ætlazc (1); æ̋tlaz (1); etladur (1); atlit (1); Ętlom (1); ætlum (1); ætlaðum (1); ætlaþr (1); etlada (1); ę▹tlar◃ (1); ętladi (1); ętlaþi (1); ætlaðar (1); ætloþo (1); æthlade (1); etlad (1); etladi (1); ætle (1); æsla (1); ætlaða (1); ætlad (1); ættlvm (1); ætluð (1); Ętle (1); etlaðv (1); ætlaðri (1); ętlaþre (1); ætluðuz (1); etlaþiz (1); ætladizt (1); Ę́tlaþer (1); Etla (1); e᷎tluðo (1); Ætla (1); ætlader (1); etlar (1); ętlaz (1); ætlaðra (1); ætlaðan (1); tla (1); ætlu (1); ætlaþi (1); ætladiz (1); ætladuz (1); ǫtlaz (1); ætlazst (1); ætlast (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 ætlandist; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (ætla); Bl; WPA _;
Litt.: Lund 1997 [MM 1997] 69; Seip 1955 79, 287
Genre. (expected): family sagas [isl]: 139 (65); historical works [his]: 113 (94); religious works [rel]: 96 (144); romances [rom]: 69 (56); contemporary sagas [bis]: 56 (40); legendary sagas [fas]: 31 (23); legal works [jur]: 15 (51); þættir [tot]: 13 (12); learned works [div]: 11 (17); charters [dip]: 8 (42); unclassified [ ]: 1 (2);
ÞH (strukt.) — April 2010
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net