blár adj.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) blå, blåsort, sort (distinktion ikke altid mulig, cf. Viðar Hreinsson & al. 1997ᵛ, 406) ⫽ blue, blue-black, black (a distinction between the two can often not be drawn)
●●● leit (N:ɔ: lét) hon tiallda ... ⸢blám reflom [var. suortum tiolldum ok gram uefium JvsFlat 10537] þar til er altiolldvþ var hollin fyrir þvi gørþe hon sva at ... þa er harm sꜹgvr komo at æyrom moɴom at segia egi meþ orþvm
Jvs291 148●●● merkir blar litr kallt briost. oc grimt hiarta
Þiðrᴵ 3285●●● .ii. bla menn. Þeir voro illiligir, gvlar voro tenr þeirra, en blat andlit ok sva henðr
KonrA 623●●● Auga hans var annat blátt ... enn annat var morautt
Mág¹A 3436●●● Hon (ɔ: Hel) er bla half, en half með hꜹrvndar lit
SnE 357●●● Hon hafði knýtt um sik blæju, ok váru í mǫrk blá ok trǫf fyrir enda
Laxd 20914●●● hann var í blám kyrtli ok í svǫrtum brókum
Laxd 23321●●● Skarpheðinn glotti við ok var svá búinn, at hann var í blám kyrtli ok í blárendum brókum
NjM 3042●●● auga hans uar annat blatt en annat suart
HróF(2019) 6214●●● hon uar storskorin miog j andliti en alitz bæde suort ok bla
ÞUxaf 25816●●● þeir eru blaer berserker
Vikt 2821●●● Ekki hafði hann batnat yfirlits hjá Finnunum, þvíat hann var þá bæði svartr ok blár
ǪrvA 12628●●● Yris hefir blann lit
MedMisc 9512●●● Skula rꜳdz manne gaf hann xv stikur klædis med blatt
LBpA 1391●●● Hoklar iiij eirn Bla̋r. annar huijtur. þridie grænn. fiorde raudvr
DI VI (*[1375]›AM 262ˣ) 284●●● Hann mællti ... Ber þessi klædi (ɔ: brún klǽði) hȧtẏdisdaga, enn tak ... peninga til ad kaupa ydr med blau klædi ad bera dagliga
LBpÞˣ 1624÷ Marmare er þar oc mikill i lande (ɔ: Grǿnlandi) þar sem byct er með imisum lit bæðe rauðr oc sva ⸢blar [var. blafainn AM 243 a fol] oc grœnfaenn
KgsFrgβ 13731÷ hon hafði yfir sér vefjarmǫttul blán
NjR 443÷ spurði Einarr, hvárt þeim sýndisk svá sem honum, at reykrinn væri eigi allblár
Glúm 9227÷ hann reið í blári kápu ok hafði litla øxi í hendi silfrrekna
NjM 42114÷ reið kona aa mot þeim oc hafði flaka-holpv bla ok savmvt flokinn at hǫfði henni
StuᴵK 36620÷ hann var vapnaðr uel, i blare kapo var hann, ok halfskinz skv́ar loðnir a fotum, þvi at frost mikit var ok kvlþe
StuᴵᴵK 2122÷ tolf pilarar stodu upp j midiu þersu herbergi med ymisligum litum raudum ok gulum blam ok grénum suortum ok huitum
DínDr 9220÷ tak þenna stein ok fær henni at med .iij. litum synizt blꜳm gvlvm ok ravdum
Gibb 914÷ ef madr litr i blann lit st(einsins) þa er sa madr likari einglum enn jardrikis monnum at fegrd ... enn ef madr litr j gulann lit steinsins þa
Gibb 102÷ litr hans var stundum raudr, enn stundum blar
Ragn 1629÷ hefir blan lit
cap.
MedMisc 9511÷ stendr þar madur uti alldradr ij blarri kapu
Hect 1172÷ Dís giptist Jökli járnhrygg, hann var blár berserkr
ÞorstVík 39120÷ hier er nu komen einn blꜳʀ berserkur ok vill kuga hana (N:ɔ: konungsdóttur) af os med ogrynni hers
Jarlm² 1323÷ fustanshoklar iij. hvijtur. raudur. blar. oc svartur lerepttzhokull
DI IV (*1397›AM 260ˣ) 18128÷ Item blär lierepts hokull laus oc ij allvonder. annar blär. enn annar hvijtur
DI IV (*1397›AM 260ˣ) 18828÷ blar hokul med gullrondum. med alfærum messuklædum
DI VI (*1488›AM 263ˣ) 62816÷ Item blar hokull med messuklædum og brestur hofudlijn
DI VI (*1488›AM 263ˣ) 62825÷ hann færer honum stein blaann at lit
Gibbˣ 7727÷ kenduð þér þann ... við inn blá kyrtil
Hkrᴵᴵᴵˣ 20414÷ hann rijdur j blꜳ̈m klædumm
Hrafnkˣ 128÷ er þar mikill madur ꜳ̈ baki j blꜳ̈m klædumm
Hrafnkˣ 541÷ en er hann var í stofu ok klæddiz, kom Halldórr i stofuna, er Valgarðr hafði dregit kaprún blátt fyrir andlit sér, er hann hafði um hálsinn undir stálhúfunni
StuᴵR8ˣ 4497÷ Fyrir jól lét Gróa gera þorgilsi grænan kyrtil af nýju klæði, en hann gaf Sámi blán kyrtil
StuᴵᴵR11127ˣ 13733÷ ok kapo fodrad med bla
DNᴵᴵ 36521
● blár sem hel
●●● hann var í andliti stundum sem blóð, en stundum fǫlr sem gras, en stundum blár sem hel
NjR1908 26520●●● stundum var hann raudr sem blod en stundum bleikr sem bast edr blarr sem hel edr fo᷎lr sem nárr suo at ymsir þesser litir færduzst j hann suo bra honum vid
Tók 13636●●● Þeir höfðu með sér 12 blámenn, digra sem naut ok bláir sem hel
Mág² 14127÷ hann var í andliti stundum rauðr sem blóð ... en stundum blár sem hel
NjM 2923÷ þessi blamadr uar ... blár sem hel
StSt335 1538÷ sia huar þeir Falr ok Sóti sitia aa stoli blꜳer sem hel en digrer sem naut
Vikt 299÷ Hann var dauðr ok blár sem hel, en digr sem naut
Gr 1129÷ ei þóttist Þorsteinn séð hafa tröllsligri búk enn a Agða, var hann blár sem Hel
ÞorstBm 1891÷ brutu þeir upp dysina ok fundu þar Þórólf; var hann þá enn ófúinn ok enn trollsligsti at sjá; hann var blár sem hel ok digr sem naut
Ebˣ 16930
2) (om den metalliske farve på rustning, våben, etc. ⫽ of the metallic colour of armour, weapons, etc.)
●●● herklæddust þeir með blám brynjum ok gyltum hjálmum
KlmA 4219●●● þusund manna med blam brynium
Rém 10330●●● Sverð vár eru glöð ok blá ok vel bítandi
Klma 50512●●● Ek sé ... marga drengi fara frá Spanialandi með blám brynjum ok hvítum skjöldum ‹ok› rauðum merkjum
Klma 50618●●● tennr bláar sem nætrkalt jarn
Blómstrˣ 2023
3) (om flamme ⫽ of a flame)
●●● (def.? transl. lat. sulphureus) gneistar rutu or munni hans. en or nasum hans blar loge
~ lat.flamma sulphurea
PassBarth 1469 ●Barth³237 22136●●● sa Þorir huar ælldr var nær sem lysti af tvngli ok bra yfuir blam loga
GullÞ 95●●● sam ver elld brenna ... hann var blar sem einn logi
Hem326bˣ 4120
4) (om forslået hud ⫽ of bruised flesh)
●●● ef maðr lystr mann sva at blátt eða rav́tt verðr eptir eða þrútnar horund manz eptir
●GrgKonᴵ 14910●●● bukr hans var uiða blar ok eggbitinn
GBpA 2186●●● Svá tókusk þeir fast á, at hvervetna var blátt ok blóðrisa
Gr 2363÷ lostnir sva at blátt se eða rav́tt eptir
●GrgKonᴵ 14713÷ er hann lavꜱ oc bítr mann sva at blátt eða rav́tt verðr eptir. eða kømr bloð ut
GrgStað 37122÷ Ef maðr rindr manne astocka eða steina ... sva at blátt eða rav́tt verðr horund eptir
GrgStað 3819÷ Ef maðʀ bítr maɴ eða hrífr eða klypir sva at blátt eða rav́tt verðr eptir
GrgStað 3822÷ Vei verþi þinom leɢ. er beþi er blar oc digr
Mork 3953÷ Þar fundusk undir bein, þau váru blá ok illilig
Laxd 28412÷ Stephanus ... sýndi honum handlegg sinn, þann er enn heilagi Laurentius hafði klýptan, ok var hann svá blár ok þrútinn, sem þat hefði við lifanda mann gert verit
MarB 1049÷ er biskup kom til ok leít ꜳ fotinn. þa fannz þar ꜳ blꜳʀ fleckr. ok blasinn af eitri
ÓTᴵᴵ 1421÷ kona ... [tok] fotar mæin ꜳ̋ þann hꜳtt at fotrinn annaʀ þrutnadi ok setti sua blꜳn sem drep vęri komit i
ÞBpC¹ 36710÷ Ef maðr hrífr mann svá at blœðir, eða klýpir svá at blátt er
Jb 6114÷ af eitrfullum hans blæstri var hann bædi blár ok bolginn
VP 4103÷ Gekk hann þá heim ... ok lagðisk í rekkju; hann var allr þrútinn ok blár
Gr 2134÷ af ollvm þeim ho᷎gvm og slogvm ... synndezt ꜳ hans likama hvorcke avr eda bolga. blath eda ravtth
ErasReyk 1333÷ er hann kom heim, var hann víða blár
Flóamˣ 3311÷ Gnípa gekk allfast fram, svó Jökull varð orkuvana fyrir henni og allt hans hold blátt og blóðrisa
Jǫkulˣ 4921÷ minn armur var raudur og blár enn nv er hann hvítur
Þiðrᴵˣ 256
● blár ok/... blóðugr
●●● Ef maðr kallasc lostenn væra. oc er hvarke blárr. ne bloðogr ... þat heiter svarta slag
Gulᴵ 739●●● ef han bær hana. eda bindr oc er hon blo eda blodogh
BorgKr³ 3679●●● oc bardi hann, sva at hann var bædi blarr oc blodvgr
StuᴵK 7810÷ var hann i morgvm stoðvm blár ok bloðvgr
Bær 10153÷ skal hon syna þat .ij. kalmannum at þa se barn huarke blat ne bloðegt oc æigi drægill at halse dregen oc æi se hænnar hannda uærk a
EiðKrA 3762÷ ef kona ter sic samdœgris bla æda blodga
GulKrNA 3245÷ ef han bær hena eda binðr ok er hon blo eda blodog. þa
BorgKr² 35721÷ Ásmundr stillti illa afli sínu; kómu synir Þórðar opt bláir ok blóðgir heim
Korm 2465÷ þrífr í hárit klerk ok ryskir með magni. Klerkr gjörir slíkt hit sama í mót; verða í sinni sameign bæði bláir ok blóðgir ok skiljaz við þat
Æv⁸⁸ 26714÷ prior liggr a golfi nidri blar ok blodugr
~
HMSᴵᴵ 15511 ●Nik Holm perg 16 4° 58v22÷ Hrolfr uar allr blar ok blodugr
StSt335 1544÷ urðu þeir mjök vanhluta, er í móti vóru, ok urðu bæði bláir ok blóðugir
Ar 6358÷ aller voru blaer og bloduger
VSj 654÷ Ef sá maðr kemr á þing er annat tveggia er blár eða blóðugr
Frostˣ 16714÷ vid tökum klæde frä einum fätækum manne firer vtan riett, enn giórdum hann bæde bläan og blödugan
ÆvMið¹⁹ˣ 374
II. (cogn.)
Form.: blár (16); blar (12); blátt (10); blám (5); bla (5); bláir (4); blá (4); blam (3); blatt (3); blann (2); blo (2); blꜳʀ (2); blat (2); blꜳ̈m (2); blarr (2); blaer (2); blán (2); Bla̋r (1); blꜳm (1); blarri (1); blare (1); blꜳn (1); blan (1); Blaa (1); blári (1); blárr (1); bláar (1); blꜳer (1); blau (1); blath (1); blaann (1); bläan (1); blär (1);
Comp.: døkk- (5), grá- (1), heið- (1), hel- (1), himin- (1), í- (4), indí- (1), kol- (16), ljós- (3), myrk- (14), rauð- (1), svart- (1), váða- (1)
Gloss.: EJ; ClV item (all-) allblár; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item allblár; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4; Fischer _; Anm _; Bin item Blá-; Rím; LP; Med -a-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ; deVr; Fr4 item -blátt sb. n.; NO item allblár; Walter _; ÁBlM ²blár; Bl ²blár, item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Boer 1900 [ASB 8] 125; Ekberg 1981 [Gardar 12] 10, 16-17; Falk 1919 23-24, 40-41, 44; Guðbrandur Jónsson 1919-1929 [SSÍ 5:6] 245-248; Hansen 1979 13-24; Heidermanns 1993 135; Mawer 1932-1933 [APS 7] 12; Tarsi 2022 72; Valtýr Guðmundsson 1893 [ANF 9] 189; Viðar Hreinsson & al. 1997ᵛ 406a-b; Wallem 1910 121; Wolf 2005 [Gripla 16] 255; Wolf 2006 [ANF 121] 182-183, 189; Wolf 2007 ; Wolf 2007 [MM 2007] 57-58
Genre. (expected): family sagas [isl]: 18 (11); romances [rom]: 18 (10); legal works [jur]: 13 (9); contemporary sagas [bis]: 10 (7); religious works [rel]: 9 (25); legendary sagas [fas]: 8 (4); historical works [his]: 6 (16); þættir [tot]: 5 (2); charters [dip]: 5 (7); learned works [div]: 1 (3); unclassified [ ]: 1 (0);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
bláland - blik
...
...