ynði sb. n. [-s]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [af e-m/e-u / at e-m / í ■] [e-m] glæde, fryd, fornøjelse, tilfredshed
●●● monoþit elisabéþ svn eiga oc scalldv haɴ ioan kalla. Mon haɴ þér verþa at ynþe oc gleþe. oc marger mono fagna i burþ hans
~ lat.erit gaudium et exsultatio
Vulg Luc 1,14 ●HómÍsl⁶(1993) 5r16Ofmetnoþ allan scolom vér niþr leggia. fyrþui at vér megom eíge ellegar til þeꜱ ynþeꜱ coma. es eɴ fyrste engell tapaþe fyr ofmetnoþ
●HómÍsl⁶⁰(1993) 98v14Eɴda mego þa góþer i engre várcuɴ miscuɴa ranglꜵtom afþui at þeir siá þat allt rétt es guþ drótten déomer. eɴda vǽre eige fullt ynþe i himnom ef nacquat þǿtte illa
●HómÍsl⁶⁰(1993) 98r32fyr ꜵfund diofols com dꜹ́þe í héim þeɴa. afþui at haɴ ǫfundaþe enom fyrsta maɴe oc cyne hans himna vistar. oc spanþe haɴ haɴ fyr ꜵfond fra ynþe þui es honom vas ǽtlat. til dꜹ́þa oc helvitis quala
●HómÍsl⁶⁰(1993) 98v17En fyrþui at þꜹ stóþosc i ynþe meþan ꜵto eige. en þegar ꜵto þa tǫpoþo þꜹ ynþeno. sva megom vér oc eige til þeꜱ ynþeꜱ coma es þꜹ fyr léto nema vér elskem fꜵstom oc sparneytne
●HómÍsl⁶⁰(1993) 98v29mon pínt verþa scaméet ynþe synþareɴar. þat ynþe vegr øndena
●HómÍsl¹⁷(1993) 24v25●●● Biþe haɴ staþfastlega. at eige take fra honom slíka giǫf. ynþe veralldar eþa ꜵfvnd diofols
~ lat.delectatio sæculi
PsAugSerm 198017 ●HómÍsl¹⁷(1993) 25v32Þar var Olafr nu i miclum soma oc ynði
ÓTOdd 348Eigi keptumz ec til konungs-domsins oc litit yndi hefi ec haft i konungdominum
Sv 9624man ek þangat sœkia helldr ynði enn alldr tila
TrójHb 4315Eigi eigv þeir ynði at hafa fyʀ, en hefnt er þina venðræða
Flóv¹ 15557Mun ek sva at eíns sia yðr heðan ifra, at mer mun lítið ynði at
Mág¹A 1059læiddi mik drottinn aptr avða at ynði oc aflæita hamingivnni
StjC 42127erv til þionvstv við hann skavpvð oll avnnor kykvendi oc til ynðis etlvð
VerA 419segir þat sitt atkvæði, at mær vaxi upp með móður sinni henni til ynðis
ǪrvS 854þeira samfarar urðo ecke at ynðe
GBpA 376●●● hon bað Finnboga fá ser Gunnbiorn son sinn til fostrs. þotti ser þat ynde at hafa með ser nockurn Bergi skylldan
Finnb 678kvað móður sína mundu hafa lítit ynði, ef hann kœmi eigi aptr
Laxd 741hann dæmir sik sjálfr úmakligan at taka nökkut ynði af allri þeirri fullsælu er þar stóð saman í föstu ok lausu
Æv¹ 916●●● hue ꜳgætliga hann framdi j guds augliti alla þionastu er yndi var j ꜳ at siꜳ ok heyra. til
ÞBpA 2062uar honum mikit yndi at hallda slickar ueniur
ÞBpA 2211●●● Þa saknadi Ingimundr prestr boca-kistv sinar, oc var hon fyrir borð drepin. Þa þotti honum hart vm havgga, þviat þar var yndi hans, sem bæcrnar voro
StuᴵK 1392var hann þaɴ vetr með Þorleifi við litit yndi
Hallfr61 12420En margir foro sua radlausír ad alldri fíengu þrifín ne ynndid medan þeir lifdu
TrójS 23616●●● guð uilldi æigi unna honum ⸢nytia ok skemtanar at [var. yndis af AM 226 fol “A”] þui barni
var. StjB 51729: AM 226 fol “A”gef þessu þinu folki ... healp ok hæilsu frid ok farsæld ár ok ynde ok alla goda hluti
ÓTFlat 40910eigi med gledi edr ynndi helldr med heift og hatri meirr med galli og suiuirdu en nockurri þessa heims gledi
Gibb 7510at hann arni oss ... yndis gods ok sva no᷎ckvi langs lifs
Thom⁴ 32019lætr Mórodd konúngr þau flytja í einn helli. Þá mælti Ísodd drottníng: hvat skulu vit, nema hafa yndi af hellinum?
Trist² 647ek hefi latid allt þat er mer var til yndis þessa heims
PartA 795stavdugleike ok gott ẏnde at uera laungum j sama stad
Theol AM 672 4°¹ 16v7mun signyu þetta uerda ecke mikít til yndís. er madur er bædi gamall ok hardradur
Harð 12214o[llum] þo᷎tte ynndj ad heyra ꜳ hans songh
LBpA 7010Barlaham sem min hvgan og ynde var
BarlReyk 12732Þu skapader Adam af iardarleir. skapandi konv af hans sijdu honum til yndis
Lausn433c 563●●● (proverb.; cf. FJOrdspr 202-203)Illa fer einatt yndi med lyndi
Not604² 17522(proverb., cf. FJOrdspr 203) betri er einn med yndi enn tveir med trega
Not604² 17524Við lítit yndi á ek hér at skiljast
ÞorstBm 1954þar er eilifr fagnaðr ok sæla an enda ok eiflift yndi
Barth¹ˣ 74810●●● Lijdur veturinn, og situr Þorvalldur i Iorvijk med ynndi micklu
Fljˣ 2612enn þo er mier nu ad þeim mest ynndi allra manna
Fljˣ 313Helgi seiger, ad þeir mundu ymist vera med honum edur heima til ynndis vid modur sijna
Fljˣ 3113●●● funndu men þad, ad huorri þeira systra var ynndi ad annari
Fljˣ 322kuad hann þeim mickla skomm giortt hafa ... drepid þann mann, er adrer vænntu sier af hinns mesta inndis
Fljˣ 7214legg til rꜳd at eg mætti ... aast hennar nä. drottning mælti þar villda jeg allt til gefa þu næder þynu ynde epter þynum vilia
Nitˣ 2817Ek var hans yndi, enn hann mín gleði
Trist¹ˣ 2216hann vill freista, ef hann mætti nökkut yndi fá móti þeirri ást, er hann hefir svá lengi haft
Trist¹ˣ 14620ætla ek helldr at ek sæki þangat yndi en alldrtila
TrójO¹ˣ 432
● nema/... ynði [á e-u / í e-u]
brott vil ek heðan, því at ekki fæ ek hér ynði
HeiðrH 1719hann nam þar eigi ynði ok for a brott
LdnHauksb 8014en mart for sva raðlavst at siþan feck alldri ynði meðan þat lifði
TrójHb 23627Kolskeggr tók skírn í Danmǫrku, en nam þar þó eigi ynði ok fór austr í Garðaríki
NjR1908 1785Hon nam eigi ynði á Íslandi eptir dauða Kolls
Laxd 171hann festi ekki ynði í Noregi
Laxd 1385Kolskeggr tók skírn í Danmǫrku, en nam þar þó eigi ynði ok fór austr í Garðaríki
NjM 19715Sighvatr nam þar ecki yndi; for hann vt til Staþdar
StuᴵK 23429●●● huarki nam hann yndi ꜳ Islandi ne j Noregi
Hallfr61 12523ef sva agiætr ho᷎fþingi sem Olafr var uilldi þar staðfestaz ok nema yndi
ÓTᴵ 11312Olafi konungi þotti þat sva mikill skaði. at hann festi ecki yndi á Vind landi siþan
ÓTᴵ 15014nam hann þar ecki yndi ok ongva stadfestv villdi hann þar taka
Eb445b(2003) 1612eptir þat festi Ásmundr ekki ynði í Nóregi
Gr 3422hann festi ekki ynði á Vindlandi síðan
Hkrᴵˣ 3065hann nam þar eigi yndi ok for ꜳ braut
LdnStˣ 19732
2) (i tiltale) yndling, skat
þv ert mitt ynði þv ert líos avgna minna
~ lat.dulcedo
23120 ViðrLS544(1995) 2315sæti son minn, mitt hit sætazta ok hit inniligazta ynde!
MarE 100712lat modvr þina hitta þik mitt ed kærazta yndi
PartA 725yndi mitt ok unnasti! hér er engi dvöl okkr með frelsi at vera
Trist¹ˣ 214
3) (om seksuelt forhold) seksuel tilfredsstillelse
Hafe nu iþron aɴmarkaɴa þeir er haft hynþe (“ɔ: hafa ynþe”, ed. note) mvnvþa
~ lat.delectatio voluptatem
PsAugSerm 197813 ●HómÍsl¹⁷(1993) 24v21lig i hia mer. þessa eina nott. oc lat mik hava fagnað oc ynddi af þinni fegrð. en þu nioter oc nœytis ynndiss
BarlA 14823lig i hia mer. þessa eina nott. oc lat mik hava fagnað oc ynddi af þinni fegrð. en þu nioter oc nœytis ynndiss. oc astar minnar ynnisamlegrar. oc mœydoms
BarlA 14824Þa mællti hann (ɔ: guð) sva sæm mæð reiðe. Eigi skallt þu (Adam) mer firi þat soc gefa at ec skapaða konona þvi at til hiuskaparar (!) oc ynðis gaf ec þer konona en æigi til þæss at þu skylldir mæð hænnar raði logbrot gera
Kgs 8235siþan samdi gvð konv fagra or rifinv oc gaf hana karlmanninvm til samvelldis oc ynðis þes at af þeim mætti menn alaz
VerA 61ek þottizt vm hrid komin j yndi med Partalopa
PartA 839náttúra er amorsins, at eldr yndisins ok logi elskunnar brennr því heitara ok sækir því meir brjóst ok hjörtu mannanna saman sem fleiri vilja þeim meina
Vígl 8218kyꜱ ek mier til yndíꜱ Gautrek konung
~●●● skemta ser þa sætliga i brudhuilum sinum med sætligu yndi
TrójO¹ˣ 893
● ást ok ynði
Vit ho᷎fum lengi saman buit með ast ok yndi. en nv ætla ek at bregða ockarri samuist
RRÓT 32018þau sitia suo j turninum med ast ok yndi ok mikilli þessa heims gledi
GibbB 1013nv sofna þav med ast ok yndi
PartA 394[var. + ecki gyrnist eg adra veralldar sælu enn binda ast og indi vid slijka hæferska jungfru Holm papp 1 folˣ “C”]
var. DínDrˣ 304: Holm papp 1 folˣ “C”Því vill hann freista, ef ný ást ok yndi mætti gefa hánum at gleyma Ísönd
Trist¹ˣ 14623
Form.: yndi (29); ynði (17); ynþe (9); ynde (5); ynðis (5); yndis (4); ynndi (4); ẏnde (1); yndíꜱ (1); yndís (1); ynþeꜱ (1); ynndj (1); ynddi (1); ynndis (1); ynndiss (1); ynndid (1); hynþe (1); inndis (1); yndisins (1); indi (1); ynðe (1);
Comp.: ei·lífðar- (1), ó- (12), paradísar- (1)
Gloss.: EJ -nd-; ClV (yndi); ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2; Finsen _; Fr -nd-; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím -nd-; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH -yndi → úyndi; AJ _; deVr -nd-; Fr4 -nd-; NO -nd-; Walter _; ÁBlM -nd-; Bl; WPA _;
Litt.: Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 202-203; Guðrún Nordal 1998 75
Genre. (expected): religious works [rel]: 25 (22); romances [rom]: 20 (9); family sagas [isl]: 18 (10); historical works [his]: 11 (15); contemporary sagas [bis]: 6 (6); legendary sagas [fas]: 4 (4); learned works [div]: 2 (3); þættir [tot]: 1 (2); legal works [jur]: 0 (8); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (6);
ÞH (red.) — November 2014
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net