bjǫrn sb. m. [bjarnar, dat. birni; birnir, acc. bjǫrnu]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
bjørn, isbjørn ⫽ bear, polar bear
●●● Oc þa liop hann upp oc lagðe biorn með spiote oc mællte Sva bæitum ver biarnuna a morkenne norðr
●ÓHLeg 855●●● Biorn er þar oc a þvi lannde (ɔ: Grǿnlandi) oc er hvitr oc ætla mænn at hann fœðez a þvi lannde þvi at hann hæfir alt aðra natturu en svarter birnir er i skogum ganga þeir væiða at ser ross oc naut oc annat bu oc fœðaz við þat
Kgs 3010●●● hinn hviti biorninn er a grœnalannde er þa fæʀr hann mæst í hafi ut a ísum oc væiðer þar at ser bæðe sæla oc hvala oc lifir við þat
Kgs 3013●●● Biornn er oc rtt at nyta. hvart sem er viðbiorn eða huita biornn
ÁKr 5020●●● þo at kømi ‹af mǫrkinni› leo oc biorn oc tæki af hiorðinne rvt ęða hafr. þa sotti ek eftir oc drap ek dyrin
~ lat.ursus
Vulg 1Reg 17,34 StjC 46331●●● Eta skal þat er biorn bær oc firir bergh fællr
FrostKrᴵ 14422●●● Nú rekr á land hafrhval, bjǫrn, rostung, sel eða hnísu
Jb 2073●●● hann hafdi veidt ... suo marga villigo᷎ltu ok biornu, ath varla vard talith
~ fr.urces
Boeve 5835 BevB 23219●●● sem þeir qvomv vppa fiallet ... sꜳv þeir leona biornv ... thigris leopardo ...
~ nty.baren
LegAntPass 329ra42 AntReyk 2689●●● so miked skilur lunderne þeirra ad Arne biskop geingur sem bio᷎rn a hvad sem fyrer verdur, enn Jorundur biskop er slægur sem refur
ÁBpˣ 1277●●● / Hvat er þat dýra, / er drepr fé manna / ... þat er húnn í *hneftafli; hann heitir sem bjǫrn
HeiðrHˣ 7516÷ Bergꜹnundr .f. þorgeirs þẏrɴifotar hafði þa fengit guɴhilldar .d. biarɴar hꜹlldz
EgFrg² 33523÷ En asgerðr biar[n]ar .d. er att hafði þorolfr S.G.s. var þa með arinbirni fręnda sinum
EgFrg² 3361÷ Siðan fara þeir arinbiorn oc [e]gill a fund biarɴar
EgFrg² 3372÷ bað asgerðar .d. biarɴar. oc biꜹrɴ toc þui mali uel
EgFrg² 3373÷ oc hefr egill þar upp bonorð. bað asgerðar .d. biarɴar
EgFrg² 3373÷ asgerðr .d. biarnar. en eigin cona egils
EgFrg² 33817÷ krafði hann þes domendr at dǫma asgerði til handa halfan arf biarɴar lꜹnd oc lꜹsa ꜹra
EgFrg² 33820÷ Guɴhilldr cona mín sagði hann er dotter biarɴar oc alofar þeiʀar cono er biꜹrɴ hafði lꜹg fengit
EgFrg² 33823÷ Guɴhilldr cona mín sagði hann er dotter biarɴar oc alofar þeiʀar cono er biꜹrɴ hafði lꜹg fengit
EgFrg² 33823÷ er Guɴhilldr rettr erfingi biarɴar
EgFrg² 33824÷ oc i þeiʀi utlegð. gáto þꜹ biꜹrɴ .d. þessa asgerði
EgFrg² 3393÷ Vil ek þes krefia domendr. at þeir dǫmi mér allan arf biarɴar. En dǫmi asgerð ambatt konungs
EgFrg² 3399÷ Vitni munum uer fraᴍ bera eirikr konungr til þess. oc láta eiða fylgia. at þat var skilit isętt þeiʀa þoris fꜹðor mins. oc biarɴar hꜹlldz. at
EgFrg² 33914÷ Hvita biorn eigv meɴ at taka. oc gera heiman for til. oc á sa biorn er fyrstr kemr a bana sari
GrgKonᴵ 3123÷ Biorn eigv meɴ at veiþa oc nýta hvart sem er viþbiorn eþa hvitabiorn
GrgKonᴵ 346÷ Ef ⸢viðbiorn [var. biorn GrgStað 37310] verðr lav́s út her oc gørir hann scaða monnom eða fe manna. oc abyrgiz sa biorn at öllo er ut hafðe sva sem aɴan alebiorn
GrgKonᴵᴵ 18910÷ Vm biorno
index÷ Biorn verðr oheílagr við averkom ef hann görir mönnom skaþa
GrgStað 3734÷ Ef ⸢biorn [var. viðbiorn GrgKonᴵᴵ 18910] verðr lav́ss út her oc gorir hann skaða mönnom. eða fe manna
GrgStað 37310÷ abyrgiz sa biörn at öllo er ut hafðe sva sem annan alebiorn
GrgStað 37311÷ Ef griðungr banar manne. oc varðar slict þeim er hann a sem biorn eða hundr bane manne
GrgStað 3743÷ Veiða a maðr i aɴars landi at osekio. Melracka oc biorno. oc a sa biorn er fyrst kømr bana sáre a
GrgStað 50719÷ þat eta menn er biorn berr
GulKrᴵ 192÷ oc sva ef biorn berr. æða bita vargar
Gulᴵ 2512÷ Biorn oc ulfr scal hvervetna utlagr væra
Gulᴵ 4534÷ Callasc hvarke ulfr. ne biorn nema sva heiti hann
Gulᴵ 6130÷ Biorn er þar oc a þvi lannde (ɔ: Grǿnlandi) oc er hvitr oc ætla mænn at hann fœðez a þvi lannde þvi at hann hæfir alt aðra natturu en svarter birnir i skogum ganga þeir væiða at ser ross oc naut oc annat bu oc fœðaz við þat
Kgs 3012÷ lagþi Þorir hvndr spioti til Biarnar stallara a honom miþiom veitti honom banasár. þa męlti Þorir. Sva bꜹto ver bjǫrnvna
ÓH 57413÷ bær biorn. bitr varghr ... bita hundar til hæliar. þæt skal alt nyta
BorgKr¹ 34122÷ Nv kemr Barði siðla til Viðidals Biarnar ok heilsar hann honum ok bavð eigi lꜹð
Heið 9724÷ hon kvez alla vega eptir hafa leitað ok segir Biorn vilia honum ecki gott gera sakar Goðrunar
Heið 9727÷ Biorn segir hann. hvat uilltu leggia til i slaturin uid oss. ef uer aukum nokkut hion uor
Heið 9728÷ Eta ma þæt er biorn bær oc firer bærgh fællr oc er naut stangar naut
SvKr 42025÷ dreymði hann at hann sa ein biorn mikin flivga i lopti
~ lat.ursum
HRB 46813 Bret 29133÷ Þat sa vfreskr maðr vm nott at biornn mikill geck fra Hvali en griðvngr fra Dvfþacs hollti
LdnHauksb 10915÷ ef biorn bær smala mannz. i skoge. eða bita dyr. þa ma huð af fla. oc fꝍra kiot hæim or skoge. huat dægi sem er
EiðKrA 38025÷ Biorn oc ulfr skal i huers manz morku veiðande uera huerium sem uil
Landsl 1424÷ þa ueiði þeir þeim er mork a vttan biorn oc uarg
Landsl 14311÷ ef biorn ber eða bita uargar ... þa er þar handuom hans
Landsl 15912÷ Biorn melti. ekki mun ek til leggia þiad ek em einkiss umskylldr
Heiðy 9730÷ Nv [eiga] menn hlut i uid Biorn ok fekz ekki gott af havnum
Heiðy 9731÷ hann (ɔ: fjǫturrinn) var giorr at *vi. lvtvm, af dyn kattarins ok af skeɢi konvɴar ok af rotvm biargsins ok af sinvm biarnarins ok af anda *fisksins ok af fogls hraka
SnE 368÷ biorn heitir vetrliþi ok ivgtaɴi ok bersi
SnE 1578÷ (i kenning; om skib) Her er skip kallat biorn rasta
SnE 1578÷ Biorn heitir fetviðnir, hvɴ, vetrliþi, bersi, fres, ivgtaɴi, ifivngr, glvmr, iǫlfvðr, vilskarpr, bera, iorecr, riti, frekr, blomr, ysivngr
SnE 16911÷ þo at biornn beri till dauðz
JKr 3652÷ firin nokorom uetrom uaro drepner tueir birnir vid bœ þan er Braar eitir þar a Nesi
DN IV (1343) 2233÷ her gengr biorn vm eyna ... drepr her bæði menn ok fenað
EgM(2001) 1085÷ biorn einn geck þar ok drap niðr fe manna
Finnb 2318÷ viðbjǫrn ... hafði varla aflit til haft upp at halda (kápuna), er bjǫrninn var ungr ok nýkominn ór híðinu ok eigi mannsbani orðinn
Glúm 927÷ ⸢biørn [var. Hvita biorn GrgKonᴵ 3122] eigo menn at ueiða ... ok a sa biørn er fyrstr kemr bana sare á
Grg346 7916÷ Svo var hann (ɔ: drekinn) styrkr, at hann mátti ... sigra XII leona eða bio᷎rnu
~ lat.vrsos
MMSpecH 358a19 (IX 99) MMA 5342÷ Rekit til strandar kyr ok kalfa. Væri yðr meiri veiðr at taka bio᷎rnin er nu er kominn ꜳ biarn bꜳsinn
ÓTᴵ 1857÷ Þessi inn stóri bjǫrn hann mun vera reiðr okkr
ǪrvM 2222÷ ⸢Bjǫrn [var. huita biorn AM 173 d A 22 4° “q²²”] er úheilagr á hvers manns jǫrðu, ok á sá bjǫrn er fyrstr kemr banasári á
Jb 19214÷ heyra þeir brak mikít j skoginn ok bratt sa þeir beornn mikinn hardla ok grimligan ... þat var víd beornn
Fær 2812÷ at þat takizt huerr ꜳ̋ hendr sem hann ætlar sier at veida sumer rȧ edur rauddyre sumer biornv og hio᷎rtu
Adon 1467÷ hann skal gefa þér leóna ok björnu
Klma 4879÷ hann þóttisk hafa bæði skǫmm ok skapraun af ferðum ⸢Bjarnar [var. Biorns AM 446 4°ˣ] Ásbrandssonar
var. Ebˣ 13219 → Eb AM 446 4°ˣ 47r18÷ Bjǫrn einn brauz um í vǫk ok var brotinn hrammrinn
Flóamˣ 476÷ Hafi sá biörn er veiddi nema inni se viðaðr, þá hafi sá er inni viðaði
Frostˣ 24214÷ þer takeð kið oc kalfa gæitr oc kyr. oc være mæiri yðar frame at lata vera buet. oc taka hælldr biornen er nalega man nu komen a biarnbasenn ef þer faeð stilltan
FskBˣ 907÷ rekið til strandar kýr ok kálfa, væri yðr meiri veiðr at taka bjǫrninn, er nú er nær kominn á bjarnbásinn
Hkrᴵˣ 3282÷ menn sakna ⸢Biarnar [var. Biǫrns AM 9 folˣ “9”]
var. Hrólfˣ 568: AM 9 folˣ “9”÷ biǫrn einn mikill för fyrir Hrolfz kongz mǫnnum
Hrólfˣ 1177
● beitask birni [við e-n] (udsætte sig for at blive angrebet af bjørn ɔ:) udsætte sig for fare el. overmagt ⫽ (bait a bear, expose oneself to attack by a bear ɔ:) expose oneself to danger or to being overpowered
Form.: biorn (19); Biorn (10); biarɴar (8); bjǫrn (3); biꜹrɴ (3); biornv (2); bjǫrninn (2); Bjǫrn (2); biorno (2); biornn (2); birnir (2); biörn (2); bio᷎rn (1); biǫrn (1); (1); Biornn (1); biornu (1); Biorns (1); bio᷎rnin (1); biorninn (1); Biǫrns (1); biornen (1); biarnuna (1); birne (1); bjǫrnvna (1); birni (1); Biarnar (1); biarnarins (1); bio᷎rnu (1); biørn (1); beornn (1); biarnar (1); björnu (1);
Comp.: ali- (5), grá- (3), híð- (10), hvíta- (26), rauð- (1), skógar- (7), við- (7)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Bernström 1956 [KLNM 1] 661-663; Bernström 1962 [KLNM 7] 467; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 70; Halldór Halldórsson 1954 124; Hofmann 1955 [BA 14] 133-134; Jón Þorkelsson 1892 [DI 4] iv; Molaug 1956 [KLNM 1] 664; Storm 1897 [ANF 13] 47; Tolley 2007 [SB 31] 9
Genre. (expected): legal works [jur]: 26 (7); family sagas [isl]: 23 (9); historical works [his]: 11 (13); learned works [div]: 4 (2); romances [rom]: 4 (8); legendary sagas [fas]: 4 (3); religious works [rel]: 3 (21); contemporary sagas [bis]: 1 (6); þættir [tot]: 1 (2); charters [dip]: 1 (6); unclassified [ ]: 0 (0);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net