1viðr sb. m. [-ar, dat. -i/-; -ir, acc. -u/-i]
(cf. viða sb. f.) ¹viða sb. f. [40]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) (item coll.) rodfast træ, træstamme
þar es eige béiscleicr ne illr dáuɴ. þar bera viþer a sér hin dýrsto smyrsl
●HómÍsl³⁹(1993) 66r19siðan tæcr þat (ɔ: dýrit) at læica við tre æit með hornum sinum sva lengi at þat væfr sic sva í viðinum at þat ma sic ængum coste ór læysa
HómNo¹⁴ 7227Ef maðr høɢr scyle höɢ a viðe eða scefr sva at spell se at. þat varðar utlegð
GrgKonᴵᴵ 11017fe hans bítr meiʀ gras eɴ við
GrgKonᴵᴵ 11112Ef viðr vex of þioð bravt þvera
GrgStað 4769hinn þriðia tok hann ... oc hengde þar a viðinum
ElisA 269tru ... á Maghun, er gefr uiðinum láuf oc blom oc alldin
ElisA 452‹O›llum þæim er guð hævir let vizsku ... þa samer æigi at fela ... hælldr fellr þæim at syna oðrom með goð vilia þat sem guði likaðe þæim at lia. Þa bera þæir sem hinn villdaste viðr lauf ok blóm. ok sem goðlæikr þæirra frægizst i annars umbotum þa fullgærezt allden þæirra ok nœrer aðra
Menota: 17vb5 Streng 66þui var viðrenn þar plantaðr
Menota: 22vb7 Streng 503sa hann þar marga fagra viði
Streng 11214gecc hon til kælldunnar með upp uællande vatne. undir æinum myklom viði
Menota: 29vb23 Streng 11228●●● þar sa hann oc margskyns við. berannde hina fegrstu avaxtu. með sua vndarllegom oc vsenom. hætte
Menota: 80va17 BarlA 15034hann sa einn icorna i viðinom
ÓH 21412Vindr fællir við a fenað manna. brestr bloð ut firer tre þa skal nyta
BorgKr¹ 3424Nattfari ... eignaði ser aðr Reykia dal ok hafði merkt a viðvm
LdnHauksb 8230eínn klettr ... hor‹f›inn lavfgvðvm viði
Bær 1119vpp runnu .ííj. teinungar ór mvnni Adams. ok stoðu með gro᷎nu blómí bæði vetr ok sumar ... tok (guð) af þessum viði þa .íj. vo᷎ndu er hann fekk Moysi
KrossOrigA 812eingi viðr ne eik vill yðr þiona ne lúta eða til yðvar hneígiaz
Mág¹A 1329vǫrðuz þeir svá vel, at þeir urpu sér jafnan meðal viðanna ok váru þar jafnan, sem mest var raunin
NjR1908 18510Þa mælti Gangleri: Þat er þeim geysi haglig geit; forkvɴar goðr viðr mvn þat vera, er hon bitr af
SnE 4319eira skyldv Baldri elldr ok vatn, iarn ok allz konar malmr, steinar, iorþin, viðirnir, sottirnar, dyrin, fvglarnir, *eítrit, ormarnir⸣
SnE 6320●●● Þa er ok þat til tiþinda, at sva skelfr iorþ ꜹll ok biorg, at viþir losna or iorþv vpp
SnE 711(i kenning for vind ⫽ in a kenning for the wind) Hvernig skal keɴa vind? Sva, at kalla hann ... briot viþar
SnE 11815(i kenning for vind ⫽ in a kenning for the wind) Hvernig skal keɴa vind? Sva, at kalla hann ... skaþi ok bani eþa hvndr eþa vargr viþar eþa segls eða seglreiþa
SnE 11816(heiti) hann (ɔ: maðr) er reynir vapnaɴa ok viðr vigaɴa, allt eitt ok viɴandi; viðr heitir ok tre, reynir heitir tré
SnE 11920(heiti) Maðr er ... kallaðr ... Viðr ok meiðr
SnE 14714heyrði hann við felldan ok reið þagat eptir. þa varð rioðr firir honum
Hallfr 859vǫrðusk þeir svá vel, at þeir urpu sér í meðal viðanna jafnan ok váru þar jafnan, sem mest þurfti
NjM 20515þeir sömu pálmkvistir eru nú lífgaðir með fagri næfr ok nýju mái, sem á miðjum ávaxtar tíma kann sá viðr at verða
GBpD 163allir þeir lutir sem aa iardriki fødaz. huart sem þat eru helldr kuikindi vaxandi uidir edr groandi gro᷎s ok þilikir lutir. þa taka allir af uo᷎kunni ok af uatninu næring ok sina formeran
Stj¹ 119þessi stadr er allzkyns uidum ok alldintream audgadr
Stj¹ 6811Abraham plantadi sidan margan storan uid
~ lat.nemus
Vulg Gen 21,33 Stj¹ 12927ekki uætta beid þat eptir i allri Egipto. huarki uidr ne gras. at sinn aauo᷎xt ok blomstr bæri
Stj¹ 2766Nú vex viðr í engi manns
Jb 15211þar fellr alldri lauf af vidi, sia skogr er i midri Paradiso
Encᴵ 412sua sem nyʀ vidr af frio᷎ʀi iord vpp rennandi
~af þeim blomgannda vide
~hinn minzsti smakuistr af þeim blomgannda vide
~Af sua blezadum vide
~ridr hann fram vndir skoginn ok tekr af sier hialminn ok lætr suala sier undir einni eik j skugga vidarins
Gibb 7917Orma er rétt at kalla fiska heitum ok hvala, ef þeir eru kendir við nøkkut láð, ⸢við [var. viðar eða AM 757 a 4° “B & umarkeret”] hraun, gras eða grjót, gljúfr eða heiðar
var. SnEApp 25617: AM 757 a 4° “B & umarkeret”●●● Þott kuistir tressins bifiz ædr brotni af storum stormi ædr sterkum huirfiluindi, stendr þo sialfr uidrinn fastr ok uskelfdr i sinni stodu, ok þui sua, at berg er undir ok piprar huergi, huat sem ꜳ gnyrr
Thom² 34134þessi ey ... ⸢sua kroptug at vidr [var. suo kraptug af uide Dugg681c 415] sa er uex i eyiunni hudir ok horn ... ok molld ... sigraz a ollum eitrum
Dugg681a 41vidr sa er uex i eyiunni ... sigraz a ollum eitrum
~ lat.lignum
423 Dugg681a 41sa hann uid uaxinn med grænum berki
Dugg681a 1041Risenn æpte upp suo at limarnar hristazt a uidenum
Rém 6726geck hann þa wm skoginn ok reif vidrinn af honum aull klædinn
Vikt 4017Svo mvn vitrum maunnum synazt mega, ath hiartteignaforn hins blezada Thome erckibyskups samlikizt vel uppreistum vidi, þeim er palmi heiter
Thom²y 48024þar vxv og agæter vider. ꜳ þeirra qvistvm vorv uaxande eple og plomr. pervr og sæthleg kerseber
BarlReyk 12226enn kongurenn so sem ösurt eple hins sæta vidar synde aungvann beiskleyk af sier nie reyde
ÁBpˣ 11612hann sá einn íkorna í viðinum
Hkrᴵᴵˣ 18423*Nattfari ... eignadi ser adr Reykiadal ok hafdi merkt ꜳ vidum
LdnStˣ 19932Hann fann fyrstr manna at skera torf ór jǫrðu til eldiviðar ... þvíat ilt var til viðar i eyjunum
evt. def. 3 Orknˣ 1010vin ok viðsmior af viði
SJ¹ˣ 78637kiend er kona kallkiendum vidar heitum. apalldur, lvndur, askur, vidur
SnELaufXˣ 29222Í hœgri hendi líkneskjunnar stóð eirvöndr eðr valdsmerki, í hinum efra endanum með flúrum gört ... leggr viðarins var allr klæddr af gulli ok settr með fingrgullssteinum; gulllaufin váru hit bezta Arabía-gull
Trist¹ˣ 16419
● fella við
for hann i scog oc .xl. manna hans með honom oc felldo viþo
Sv 1830fann hann rioðr i skoginum ok var þar maðr fyrir ok felldi við
Hallfr61 8521
● hǫggva við [af e-u] [til e-s]
Nu fylgir scógr lanðe ens unga manz. oc ‹scal› hiɴ höɢva til husa við oc bøta bus boluti oc breɴa col til ledengingar
GrgKonᴵ 23523ef þar er scógr oc scal hann havɢva þar við til husa oc bøta bus buluto oc breɴa kol til ledengingar
GrgStað 969Eigi skal uið af stufa hoggua um iola tið
BorgKr¹ 3501varð rioðr firir honum ok var þar maðr ok hio við
Hallfr 8511sǫgðu, at Svartr hafði verit í Rauðaskriðum ok hǫggvit við ok gǫrt mikit at
NjM 936þeir sia stock einn hia ser ok stod j bolaux ok mannzhræ hia. Sigurdr quad þann mann vidinn hoggit hafa ok hafa vordit vanmeginn af megri
Grǿnl 44718
2) træsort
Meðan þessir tveir viðir bua baðer saman. þa liva ok bera lauf sitt. En sa er þessa viðe skildi hvarn frá oðrum. þa déyr haslenn ok þui nest uiðvinndillenn
Menota: 38rb6 Streng 1986Þa mælti Friɢ: eigi mvnv vapn eða viþir granda Baldri
SnE 647þat spjót var svá seigt, at hvárki kunni bogna né brotna. Þenna við kalla sumir menn aiol
KlmA 30733skapt spiozssins kunne æigi at brotna en sa uidr heiter jol
Rém 29530
3) skov
Ef þeim manne er grunr at þvi er land á undir. ⸢viðe [var. viðenom GrgStað 4774] aɴars at hiɴ neyte miðr viðarens en þa munde hann ef hann ætte siálfr landit. þa á landeigandiɴ at stefna honom til scila oc telia hann af vextinom
GrgKonᴵᴵ 11128hann fanzc alldri siþan oc villtisc a viþum uti oc firirforsc af hungri oc sulti oc culþa
Pétr²B 21337sa hann þar sem viðrinn var þiukkaztr. gamlan karll eínn gangannde
BarlA 9912Nu fara menn a biarnveiðar oc ganga til hiðrs firi ovan viðu oc leypa út birni. þa scolo þeir giallda aptr ef hann bitr firi monnom er út leypa. En ef hann leypr i viðum út. þa scolo þeir ecki giallda
Gulᴵ 463at hon (ɔ: sólin) sęi eigi þau tiðende. er orlogen vilia at fram kome. aðr en hon gange til viðar
Alex 15224Mænn æígu oc Molldfoðr þar sem þeir eígu við ifir
NoDipl (1293) 662jnríblæiðínar Mænn æígu oc Molldfoðr þar sem þeir eígu við ifir
NoDipl (1293) 662messodaginn þa er sol rann ⸢a viðo [var. upp Hkrᴵᴵᴵˣ 2627]
Fris 27831þa skal eigi kiot eta ... fyrr en sol rennr a ⸢uidu [var. fiöll GrgStað 4115] pascha dag inn fyrsta
Grg135 17816Nu er farhirðir eigi lengr skylldr at flytia en ⸢solo er sett [var. sol er undir viði Holm perg 35 4° “Ff”]
var. Landsl 13319: Holm perg 35 4° “Ff”vm þat vatn var gort med storum ok fornum vidi
AlexBr226 15924liet hann fara til skogaríns. ok riða þvi heítv á limar ok kvistv viðarins
Huldaᴵ 1107skaltu sporna hinn hæsta gálga, þegar er sól rýðr á viðu á morgin
Trist² 1229hennar holld var suo huitt sem ny fallin snior j þvrrum ⸢vindi [var. vidi Holm perg 7 fol “A²”]
var. PartA 653: Holm perg 7 fol “A²”J dag arla þar sem ver ridvm or vidi einvm ...
ElisC 5311●●● Eitt qvelld ꜳ mothe þvi at solen æthlade efter sinvm vanda ganga til vidar
AnnaReyk 43312hljóp hann (ɔ: griðungrinn) á skóg ok varð galinn ok var lengi á viðum ok inn mesti spellvirki við menn
Hkrᴵˣ 5013Í þaɴ tíþ vas Ísland viþi vaxit á miþli fiallz oc fiǫro
Menota: 1v22 Íslbˣ 920hann sa þar fyri innan dal mikinn ok vaxinn allann vidi
LdnHb105ˣ 4019
4) (item coll.) tømmer, ved
Manni er rett at fara þott drottins dagr se ... í skoga ef hann a með andvirci sitt. þat er hann þarf igegn at hafa viþi eþa kolvm. þeim sem hann vill heim føra eptir helgina
GrgKonᴵ 2425a sa þaɴ við er land a undir. þott í kösto se boreɴ viðreɴ
GrgStað 47518ef þeir segia eigi til viðar tökoɴar sva sem nv var tint. eða ... lata þeir eigi hinom verð uppi er viðiɴ átti giolldum eða at handsavlum þa sekiaz þeir a ⸢viðinom [var. viþenum Grg279 3834] sem a aɴaʀe viðar töko
GrgStað 51312konungr let gera flaca af viðartagum oc af blautum viði
ÓH 4310þar eiga menn at telgia við oc færa til scips eða buða oc er þa heilagr viðrinn
Járns 2926viðuna til hussens hafðe hann valet til æpter sinum vilia ok latet upp hoggua i skogum Thomas ærkibyskups
Thom¹ 23323Baglar reyru þa frá ok inn til bǫiarins ok toku þar byrðinga .v. ok baru a við ok næfrar ok halm lustu þꜳr i elldi ok letu þat reka inn at skipunum
BǫglEirsp 46233lét konungr bera upp viðuna á drekann, var þat stórþungi mikill ok hallaðiz drekinn á annat borðit bæði við tréin ok svá mannþungann
HG 2833Þeir kómu at, þar sem viðr var borinn saman mikill. Tófi segir, at þar var féit undir
NjR1908 696at hann skyldi fara í Rauðaskriður ok hǫggva skóg, - en ek mun fá til menn at draga heim viðinn
NjR1908 806Sa er hinn þriði garðr er heitir skiðna garðr. oc bui vm eptir uanda þar sem got er til uiðar
Landsl 12211þeir gafu Helga Asbiarnarsyni viðu til skala
Dpl 1564var viðr sá til skips fluttr, er konungr gaf Þorkatli
Laxd 27214nær er þat mínu hugboði, at menn hafi litla nytsemð viðar þessa, ok fari þvi firr, at þu getir gørt neitt mannvirki ór ⸢viðinum [var. viði þessum ÍB 225 4°ˣ “V”]
Laxd 2747●●● at hann skyldi fara í Rauðaskriður ok hǫggva skóg, - en ek mun fá til menn at draga heim viðinn
NjM 9221gerði til kola ok brenndi síðan viðinn ok vakði um nóttina yfir grǫfunum
Ǫlk 849●●● Olafr ... gerði siðan kirkiu ꜳ bæ sinum. en Þorualldr fekk honum viðinn til
ÞorvVÓTᴵ 2905Ef fylkis kirkia eða onnur kirkia brænnr. af prest handa vommum eða hans laxmanna. þa skall prestr ræiða ⸢timbær [var. viðu DKNVSB HA 1 4° “G”] a tuft. till iamgoð‹r›ar kirkiu
var. JKr 34610: DKNVSB HA 1 4° “G”er viðirnir váru komnir, þá fóru þeir til ok gerðu skip mikit
KlmA 39616Þar let Martinus gera ser hus ur vidi
Martin² 58015þat (ɔ: hofit) er ... giort med myklum hagleik [af] dyrum uidi
StSt335 2016at hann ... greindi landamerki fyrir honom ok hurdir ok vido þa sem jordunne fylgdi
IslDipl (1442) 35628ath giora vpp kirkiuna J videdals. tunnghu med torf ok vid suo. langa ok breida. sem hun kynne sannazt at spyria. at hon. hefdi fyrr verith
IslDipl (1442) 35814(þeir) lo᷎fvdv ... at hvo᷎rartveggiv jardir skylldv stannda felegar: o᷎raskadar ok orvpladar af hvo᷎rstveggia. þeira henndi: med o᷎llvm hvsvm ok vide. eptir þvi sem þær voro. þa stanndanndi. til er. þeir keyptv
IslDipl (1449) 40335at hvo᷎rartveggiv jardir skylldv stannda felegar: o᷎raskadar ok orvpladar af hvo᷎rstveggia. þeira henndi: med o᷎llvm hvsvm ok vide. eptir þvi sem þær voro
IslDipl (1449) 40335let Sedentiana umkrinng murinn ꜳ Treuerisborg þekia med uide ut yfir murinn og setia j vijgsko᷎rd
SigÞǫgl 1827þeir gáfu Helga Asbiarnarsyne vidu til skála
DplFljˣ 11420Groa lætur hoggua upp skip sitt og flitia heim vidinn og leggia i hws
Fljˣ 3213milli fjarðar-botna hǫfðu Danir gǫrt borgar-vegg mikinn af grjóti ok torfi ok viðum
Hkrᴵˣ 30010þeir tóku byrðing einn ok hlóðu með viði ok hálmi ok lǫgðu í eld
Hkrᴵᴵᴵˣ 43610Herjólfr átti skála á velli ok vildi kaupa til góðan við
Reykdˣ 17219Helgi prestr sýslaði um með henni ok dró viðu at henni ok annat þat er hon þurfti
StuᴵR440ˣ 16924●●● reið Valgarðr út á Mýrar at biðja hesta norðr til Skagafjarðar eptir viðum, þá var ger stofan í Reykjaholti
StuᴵR8ˣ 44828nú þyrftir þú at hafa svá mikinn við, at þér nægði, en þat má eigi eitt skip bera
Vatnˣ 383ek lét fara eptir viðum hross mín, ok hǫfum nýtekit af þeim klyfjar
ÞHvítˣ 151Þórðr segir bónda, at hann vill ríða til skips ok kaupa þá viðu, er honum þótti mest þurfa
Þórð²ˣ 20510
● vatn ok viðr
Jslendingar eigo í noregi at nióta vatz oc viðar
GrgKonᴵᴵ 19522scal hann ... neyta þar bæðe vaz oc viðar. oc garðfoðrs
Gulᴵ 3810scal sꝍkiande sinn dom setia. oc hverva til karldura. en veriande fra. oc setia sva fiarre durum. at bera mege inn bæðe vatn. oc við
Gulᴵ 876
5) (item coll.) (om tømmer som handelsvare el. betalingsmiddel)
fiorþvngr tivndar hans allrar. þann scal hann giald‹a› ef honvm þickir þat betra. i vaxi eþa viði eþa tiorv
GrgKonᴵ 1427Þeir scolo leɢia lag a miól oc a lerept oc við oc vax oc tióro. eɴ þar scolo liɢia við xii. mercr vaðmala ef menn cavpa dyʀa eɴ lag er alagt
GrgKonᴵᴵ 7222Fiorþung tiundar þaɴ er til presta reiðo scal leɢia. hann scal gialda i vaðmálom. eða i varar felldom. eða i lamba gærom eða i gulle. eða i breɴdo silfri. En þaɴ lut tíundar er til kirkio þurptar scal leɢia. þann scal giallda i vaxe. eða i viðe
GrgKonᴵᴵ 21027●●● gialldi kirkio *fio᷎rðung ef honom licar. i viði. eða i vaxi. i tiorv eða reykelsi. eða i læreptum goðum
ÁKr 3523●●● Nú vil ek, at þú takir mjǫl ok við ok slíkt annat, sem þér líkar, af varningi
NjR 1020af iorðu skal sa er leigir ecki ueita nema .iij. loss uiðar oc .ij. skafs
Landsl 11012Stræte vor skulu ver ryðia vm iola tið. þar scal huarke a draga skip ne timbr. oc æighi laða viði a
Bl 24010a torghe megho men sælia alla luti þa sem þæim væ‹r›ða faler er æigu nema kuærnar eða viðu eða skip
Bl 24619vtlendsker kaupmenn ok adrer þeir sem mæðr vidu lada a Follo j hans syslu ok profastdømessens vilia engan toll gera
DN I (1340) 21212Jarl svarar: ósparat skal þat, þóttu fermir skip þitt af þeim viði, er vér munum gefa þér
Laxd 9715uil. ek fa. ydr tiolld. ok uidu ok .xxx. manna uist
Ljósv162 5918hann ræ̋zt til flutninga nordr til Stranda ok ꜳ̋ i feríu ok flytur farma nordan vidu ok hualí ok fiska
BandK 421Þorgrimr reid til skips ok keypte cccc. vidar
Gísl 812vorum uier tilnefnder af gudmundi bonda og beidder at lita a stadin og kirkiuna huat oss virtizt kirkian og stadurenn verd uera ad uidum og husum
DI VIII (1514) 4877Hann fór nú ok falaði viðinn at Austmanni fyrir Herjólf
Reykdˣ 17221eitt hundrað viðar hafði eptir orðit
StuᴵR440ˣ 3223
6) (om drivtømmer)
Hverr maðr a reka fyrir lande sino viðar oc sela oc huala oc fisca
GrgKonᴵᴵ 12320Ef viðr kømr a fiöro manz. þa scal ...
GrgStað 5111ef hann bergr verr hval eða viði en nu er tint. þa er hann sekr .xij. aurom
Járns 28816En huæruitna þar sem við eða skip ... rekr a eign annars manz
FrostKrᴵ 1433Hverr maðr má flytia ok fénýta sér við þann allan er hann finnr fljótanda fyrir annars landi út frá rekamarki
Jb 1965●●● Þat heitir vágrek, er kemr á land manns lík, vara ok alt þat er fémætt er ok aðrir menn hafa átt, þótt þat sé viðir telgdir, hvárt er því kastar á land með líkum eða ǫðruvíss
evt. def. 3 Jb 2088af ⸢ueidiskap [var. vidi AM 351 fol “C”, etc.] ꝍllum skal tiund goraz. Af sallti ok kuernbergi
evt. def. 5 var. Sættarg 4758: AM 351 fol “C”eiga þat er a reka beri greindrar iardar huort er þat yrde vidir eda hualr
IslDipl (1387) 8835skylldi þrat nefndr arnfinnr eiga þat er a reka beri greindrar iardar huort er þat yrde vidir eda hualr
IslDipl (1387) 8835selldj ... jardiʀ ... med taudvm einghium ok skoghvm weidvm ok hꜳlfann skogha reka bædj huals ok vidar er fylghir klyfshagha
IslDipl (1414) 1866ho᷎fdu þesser menn af so᷎gdum reka allt þad er a̋ bar utan hual og vid
DI IX (*1383›AM 279ˣ) 1913
7) stykke træ, rafte, bjælke, planke, bræt
en þat skip var kynlegom haglæik gort þui at uttan borz ok innan matte ængi sia samfælling borðanna ne nægling naglanna nema sua var til synis sem æinn viðr være allt
Menota: 18va13 Streng 1612Toco þa clęþi af licino oc þogv lícit oc sveipþv siþan með linducum oc lꜹgþv þar niðr i hvsino oc hvlþv með viþvm
ÓH 58716Alla þa viðo er hann a þar sma oc stora oc eigi ero noglom fester eða greypter under bita eða bialka
evt. def. 9 Járns 2885oc hofðu þar stort griot oc stora viðo. oc varo bunir at fella ofan þegar er lið konungs gengi undir
Sv 2024herra abote gekk viðr at han hafðe latet taka viðuna ok kallaðe sina
cf.þriatigi sperra, þeira er herra Jfwar hafðe haugga latet
13931-32 DN IV (1321) 1402●●● i sumum stoðum voro setter staurar storer ifer dikin. þar er fara skilldi voro bruar ok lagðer ifer viðer
EgM(2001) 13220hliópu þeir til skipa ok hrundu fram bátum ok reru til þeira, ok tóku suma af sundi en suma af viðum
MarB 9428Kómu þeir þar at, er viðir váru miklir saman bornir
NjM 8125Hann let setia vpp háfa uiðu tueim megín veɢɢiarínꜱ. sua at æigi felli þo at þungi kięmí á
Rómv226(2010) 27211oc ... liggia þar of nottina. Enn at mornni flytiaz þeir til landz með viðum af skipi oc hog‹gv›a tre sitt oc strengi a bordi oc letu reka vpp
evt. def. 4 StuᴵK 13915●●● Ok er þeir komo i Savrbæ, hofðv þeir Gisli firir buiz aa husvm vppi ok gert ser þar gott vigi með viþvm
StuᴵK 3252þeir gengv með nokkora menn til buþar Magnus ok hioggv kylfvr or viðkesti, sem þa var titt at bera til doma. Enn sa het Erlendr bacravf, Hialltr einn, hann var þar heitv-maðr ok geymdi viðarins. Hann liop til ok villdi eigi, at viðrinn væri dreginn
evt. def. 8 StuᴵK 3265Nú dregr Oddr þá saman berserkina í eina kǫs alla ok sveigir þar at utan viðu
ǪrvM 1069Þeir bundu yfir sic fleka af ⸢vid [var. vidi HákFlat 10221]
Hák81 46522hljópu þeir upp á skálann ok rufu. Þá fœrðisk Grettir á fœtr ok þreif spjót ok lagði út á milli viða
Gr 2605ei gatu þeir ‹sott› hann adr þeir felldu vidu at honum
evt. def. 12 LdnStˣ 16121hafði Þorgils keypta marga viðu til skálagerðar
StuᴵR440ˣ 3222
8) brænde
þormoðr mꝍter kono æinni. Oc hafðe við i fange. Oc er hon ser þormoð þa kastar hon niðr viðinum
ÓHLeg 887iafnan vex ælldr at a lognum viðe
Pamph 10818mæð tyrvi eða aðrum ælldfimum viði
Kgs 6327byrþe af þeim viþe er oꜱ þyckir vón at elldnæmstr sø (ɔ: sé)
Jvs291 2827sve‹i›nar Þorgeirs sogþv hanvm, at ‹þa› vantaði við. Þorgeirr tok þa sk‹i›olld Gavtz ok spiot ok hio vndir ketil
FbrHb 1093var honvm ger elldr af þvrvm viði
Flóv¹ 12815Enn er þeir voro ut farnir, quodðo þeir Þorþar synir huscarla sina med ser oc kvaðvz vilia fara i skog til vidar
StuᴵK 17813tendradizst æigi skiott þuiat uidrinn uar hrarr
HallfrFlat 3422●●● er Hallfredr lagdizst at nidr at kuæikia elldinn þa kom Aunundr inn med uidinn ok kastade honum skiott nidr
HallfrFlat 3427var kueiktr elldr firir þeim af þuʀum vidi
Flóv² 17223þeir fundu einn mann ... er vit bar saman ꜳ þuottdegi
~ lat.colligentem ligna
Vulg Num 15,32 Stj² 32810elldrinn var oflitill ok sꜳ smai vidr brann of skiott
MarD635ˣ 120328
9) træværk, bygningsværk af træ
Ef maðʀ byrgir maɴ iɴe i huse sva at sa ma eigi út comaz nema hann lesti husit at lásom eða at viðe eða at torfe
GrgStað 3653at. undan teknum þeim fornum uidi sem ualgardr hafdi or stofunni tekit
IslDipl (1377) 5728●●● ualgardr selldi bryniolfi land at mana ... undan teknum þeim fornum uidi sem ualgardr hafdi or stofunni tekit en bryniolfr skilldi eiga fiora asa ok atta stafi ok fiǫgur þuertre ok tuęr syllr ok allan fornan uid þann er þa uar j rafri stofunnar
IslDipl (1377) 5728bryniolfr skilldi eiga fiora asa ok atta stafi ok fiǫgur þuertre ok tuęr syllr ok allan fornan uid þann er þa uar j rafri stofunnar
IslDipl (1377) 5730●●● Koma þeir til ho᷎gsíns snemma dags. ok taka til at briota. Ok komuzt um kuelldit nídur at uídum
Harð 14234aull uoru hus upp tekín j botni at uidum. ok flutt ut j holm
Harð 1584Grettir braut nú hauginn ... léttir eigi fyrr en hann kemr at viðum
Gr 5729ræfrit gekk í sundr, bæði viðirnir ok þekjan frørin
evt. def. 7 Gr 1213Hann tók þá borð ok lausa viðu ok rak um þvera stofuna ok gerði bálk mikinn
evt. def. 7 Gr 21121firir þꜳ vppgio᷎rd og endurbæting er greindur Ormvr hafdi giortt at veggivm og vidum sag‹d›ʀar kirkio
DI X (1540) 38626
10) (om trækonstruktion) træstillads, tømmerstabel
evt. viða sb. f. def. 4
Nu fara menn a biarnveiðar oc ganga til hiðrs firi ovan viðu oc leypa út birni. þa scolo þeir giallda aptr ef hann bitr firi monnom er út leypa. En ef hann leypr i viðum út. þa scolo þeir ecki giallda
cf. Hertzb (viða sb. f.): stillads, stabel af tømmer og træstammer; anvendt ved fangst af el. jagt på dyr, dels som stængsel mod dyrets fremtrængen el. flugt, dels som en bekvem og betryggende plads for jægerne Gulᴵ 462hleypr hann þegar ut ifir viðuna
cf. ed. note (rimelig nogle til støtte for forsvaret anbragte planker) Kålund 1904 503 StuᴵK 5651
11) (om trætag)
12) skjold
sua þat ok er viþer brotna eða vapnen mætaz. þetta heita brak eða brester
Gramm²U 566þrøngðu at honum með viðum ok vápnum, svá at hann *kom eigi vǫrn við⸣
Gr 2619
13*) ?krummelure, krusedulle
II. (y. no.)
Form.: við (24); viði (15); vidi (11); viðr (10); viðu (10); viðum (9); viðar (7); viðe (6); vidar (5); viðinn (5); viðinum (5); vide (5); viðuna (4); vidu (4); vidr (4); uidu (3); uidi (3); uid (3); uidum (3); viðo (3); vid (3); viðrinn (3); viðirnir (3); viðinom (2); uidrinn (2); vidinn (2); uiðar (2); vidum (2); viþvm (2); uidr (2); viðanna (2); viðarins (2); viþi (2); vidir (2); viþer (2); viðir (2); viþir (2); viþar (2); viðer (1); viþum (1); Viðr (1); vex (1); viþe (1); uið (1); uide (1); viðreɴ (1); vidarins (1); (1); uídum (1); vit (1); vido (1); viþo (1); vidv (1); uidir (1); viðvm (1); vider (1); uidinn (1); uiðu (1); vidrinn (1); vidur (1); uidenum (1); viða (1); uiðinum (1); viðrenn (1);
Comp.: aldin- (8), ása- (3), ask- (2), barr- (1), bein- (4), birki- (3), birkju- (2), blót- (1), borð- (8), eiki- (2), eldi- (43), elds- (1), eld- (3), fall- (1), far- (2), fet- (1), fjala- (1), fjǫl- (3), flat- (1), fúl- (1), greni- (1), heitu- (1), hjall- (3), hjalm- (1), húfu- (1), húsa- (12), illsku- (1), ill- (1), inn- (15), kipna- (1), kirkju·brots- (2), kirkju- (20), kol- (3), kør- (1), land·varnar·skips- (1), lang- (4), lauf- (1), lausa- (4), mor- (1), myrk- (9), neyzlu- (1), ólífa- (4), ólífu- (2), palm- (6), raft- (8), reka- (6), reyni- (1), rǽfr- (1), sandals- (1), segl- (1), skála- (3), skíða- (1), skip- (7), skógar- (6), skóg- (2), smá- (2), staf- (1), stór- (19), stranga- (1), súlna- (1), sumar- (2), sǿti- (1), tjald- (2), torf- (1), tróð- (1), tyr- (2), verk- (2), vín- (17), zechim- (1), þak- (1), þelli- (1), þili- (1), þil- (1), øxar·tǫlgu- (1)
Gloss.: EJ ²viðr; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med vidar gen. sg.; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO ¹viðr; Walter _; ÁBlM ¹viður; Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Kock 1881 10-13; Salberger 1989 [Gardar 20] 28-33; Seip 1955 115, 139; Skårup 1991 [Opusc 9] 97
Genre. (expected): family sagas [isl]: 38 (24); legal works [jur]: 38 (19); religious works [rel]: 32 (53); romances [rom]: 27 (20); historical works [his]: 23 (34); charters [dip]: 17 (15); contemporary sagas [bis]: 11 (14); learned works [div]: 10 (6); legendary sagas [fas]: 3 (8); þættir [tot]: 3 (4); unclassified [ ]: 2 (1);
EÞJ (red.) — January 2016
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net