2skyldr adj. [compar. -ri/-ari, superl. -ztr/-astr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) [e-s / til e-s / við e-t] [e-m / við e-n] [at e-u] skyldig, pligtig, pligtskyldig, forpligtet
svát vér gerem necquern hlut þaɴ til alúþar viþ haɴ. oc yver bótar. es ver vérem eige scyllder til ef vér hefþem eige synþer gorvar
●FV15¹(1993) 14v5þat es alscyllt at þacka honom alt gott þats vér hꜵfom
●FV15³(1993) 92v21●●● þess verþom vér alscyllder at fyrgefa þéim mꜵɴom es misgera viþ oꜱ
●FV15³(1993) 93r6Skyldr er sa hveʀ til at keɴa ꜵþrom héil róþ er goþ lér hyggeɴde til
●HómÍsl⁶(1993) 5v19hue miclo hitt es þó eɴ scylldra. at ...
●HómÍsl²⁹(1993) 43r28●●● Þat verþr oc skylt at koma til kirkio eþa kroꜱ. eige sialdnar en þrysvar hvern dag
●HómÍsl³²(1993) 50r16Nu es nacquat a léiþ visat. hue scylld hon (ɔ: ástin) es. en eige þat hui hon es sva scylld
●HómÍsl³³(1993) 51r17●●● Meɴ þeir es bera keɴe maɴa nǫfn oc vígslor yfer olǽrþom mꜵɴom þeir ero scyllder at þióna guþe skapera sínom a ꜵllom hotiþom
●Theol15¹(1993) 1r29hann let sér soma fyr litillæte syndalaus at fylla laga boðorð þau er syndugum mꜵnnum varo sæt til læiðretingaʀ þa mego vér sia hversu scyldir vér erom syngir menn at fylla boðorð hanꜱ
HómNo⁸ 5416Ðaðan af megum vér merkia hversu scyldir vér erom at fylla þat er guð byðr óꜱ til synda botar
HómNo¹² 6631●●● Ðat sculu oc þæir menn vita er born annarra manna hefia ór hæiðnum dome. at þæir menn ero scyldir at ꜳllum hæilum raðum ok mykilli vinato
HómNo²² 1015þa er iafnscylt at hyɢia fyr þvi eɴ oc hvar þu scal fǫra
Prosper677 518eɴ ospaclict at trva allra helst ef þevgi er scylt at vita þot satt veri
Prosper677 73Búendr ⸢skyldir [var. skẏlldv AM 325 V 4° 84vb8; váru skyldir Hkrᴵᴵˣ 51314] ok at gera hús þau ǫll, er konungr vildi hafa á bústǫþom sínom
Ágr 303●●● Byskop er við þat skyldr. þa er hann ferr vm fiorþvnga. a‹t› koma i lavg hrepp hvern
GrgKonᴵ 1911Þeir bvendr erv ⸢við manna elþi [var. til manna elðis GrgStað 3519] skyldir. er gegna eiga þingfarar kavpi
GrgKonᴵ 2721hiona siɴa. þeirra er til log føstv erv ⸢skyld [var. komnir GrgStað 3928]
GrgKonᴵ 316þa scal beiða at enom sama hætti a et .iii. scip. enda er eigi scyllt þá at beiða a fleire scip
GrgKonᴵ 902ero þeir bvar iafn scyldir at scilia vm allra þeirra mál er fe hafa átt at þeim er secr er orðiɴ oc eigi hafa vatta til
GrgKonᴵ 11313Jafn scylt er bæðe at draga scip upp oc fram
GrgKonᴵᴵ 726Menn ero iafn scyldir þa at coma til hrepps fundar ef menn vito þótt eigi fylgi cross boðeno a hendr þeim
GrgKonᴵᴵ 17316oc a sa þat fe er hann feʀ þar með er scyllztr er at føra lik hans til kirkio. eɴ frændr aɴat fe
GrgStað 7715þa er hann skylldr at fara efter henne. oc leggia mercr .iij. til at leysa hana út
Gulᴵ 2813ef iorð brytr. þa scal konongs iorð skylld til ef hon er til innan fiorðongs
Gulᴵ 10019er allra skylldazt at næma ukunna luti mæðan er þærs er costr
Kgs 3825þeir ero skyllder at hallda niosnir um allt riki konungs
Kgs 418þæssa þionosto ero þeir skyllder konongi at væita umfram aðra þægna hans
Kgs 4128þa ero þeir skyllder til at fylla syslo manna flocc
Kgs 4131væra æ unnder annars stiorn. oc þa naliga skylldr sæm aðr
Kgs 435þa er sa kostr at þu þiɢir at mer bv iii at giꜹf oc scalltv þo scylldr landvarnar með mer
Mork 2232hann scylldi iafnnscylldr þeim at at veita sem Noregs monnom
Mork 35325●●● alldregi atti hann sva scyllt at tala við aþra menn. at eigi melti hann við Norþmenn fyrst avallt
Mork 45422þa verð ec scyldari til at leɢiaz þat eigi undir havfuð
ÓH 1869●●● vera scylldr [var. + til Hkrᴵᴵˣ 1955] þess at fylgia þa bvondvm ef ...
ÓH 2277Vera scylldr at veria land mitt. oc allra þeirra verca er ec vil gera lata
ÓH 2526konungr baþ hann segia ser þat er hann spurþi sagþi at hann var þeꜱ scylldr
ÓH 46313þeꜱ þyckiaz þeir egi scylldir at veria danmork eþa aɴɴat konvngꜱ riki
Jvs291 2523Ero eigi at æins þeir scylldir til at hallda oc abyrgiaz þenna eið sem sveria. helldr allir þeir sem i konvngs lyðscylldo ero
ÁKr 1922Sva er skyllt ‹at veita› allar þyrmslvr vvigðvm kirkiom sem þeim er vigðar erv
ÁKr 259Bv́ss afleifar er eigi scyllt at tivnda vm vár ef hann helldr bui sino
ÁKr 3223han skal skyldr at vighia .iij. laughar vm dagh
BorgKr¹ 3479●●● aller menn ero skyldir við at hægna kristni
BorgKr¹ 35213vęttir mik ... at litt uerði iraðit. ef þetta flytr þu fram a manna motinv. ok leitar þar uið þa vm þetta mal. ok segir sva at þeir skulo eigi skylldir til farar með þer ef eigi kemr þu þann næsta lꜹgar dag
Heið 6517Nv mvn ek koma lavgar dag til yðar er .v. vikur erv til vetrar. ok ef (ek) kem ei sva. þa ervt þer einskiꜱ skylldir með mer at fara
Heið 687skulo allir skylldir til eptir þeim at riða. siðan er þeir Snorri goði hꜹfðo sofit skamt fra bygðom eptir uig ok sin storvirki
Heið 7814ecki þickiz þv [lꜹn min] þyrfa er þv kvaddir mik eigi til ferðar með þer hann segir. ecki [þottomz] ek allz til skylldr ok enn mattv oꜱ at micklv halldi koma
Heið 9720ok þat kom firir drottningo. hon for til ok kvaz skylld at dema mal sona sina
ÓTOddS 47●●● Noregs konongr er iamfnskyldr þeim til rettra mala er heima ero sem hinum er þa ero a þingino hia honom
HirðB 39825þeim (“Fejl for þeir”, ed. note) er vꜹrdrinn vár boðinn kaulluduz ekci skylldir helldr vꜹ́ku en aðrir menn ok drukcu sig ofǽra
BǫglEirsp 45110ef maðr uill ser kuænfangs læita þa skal han raðs læita uið frenðr þæirar. er skylldazster ero til forræða at lagum rettom
EiðKrA 38212ef maðr liggr siukr i heraðe. oc uill hann at prestr lese iuir honum. gere hest mote honum ... þa er prestr skylldr. at fara til hans
EiðKrA 39016Hverr maðr þottiz skylldr at giallda honum seint ok illa
Mág¹A 1460●●● ek em skylldr at veita þer hlyðni oc hæil rað
StjC 4696Josaphat konvngr kvað þat skyllt
StjC 61016skyld eru vér til, Baði risakonungr, at reka þitt ørendi
ǪrvS 433eru oc allir hasetar skylldir til at fylgia skipi til upp at setia nauðsynia laust
BlFar 27519Er hann oc skylldr ... allra refsinga eptir motmanna dome
BlFar 28617Nu eru lændir menn ... aller ⸢skylldir at koma [var. skylldughír Landsl1154 7826] til logþingis
Landsl 143Noregs konungr er þeim iamskylldr til retra mala
Landsl 321●●● ef bæðe er iamskyllt til oðals. kallmaðr oc kona
Landsl 9312Fermenningar at frendsemi eða at mægðom megu eigi uitni bera með monnum nema þeir se baðom iamskylldir
Landsl 15114skal ueriande uera skylldr at segia honum huer handhafe er at iorðinni
RbEM (*1280) 75Sva vilium ver at huaruitna sæm men koma saman hæim af loghþinghi. se syslumadr skylder till at lysæ firir bondom ... ok huersu bꝍndr skulu sꝍkiazt loghlegha eda væriazt
RbHM (*1293) 2117allir riddarar þeir er voro settir til herferþar. voro scyldir til blota
~ lat.cogebantur sacrificare dijs
Milit 19b13 Ridd623 2515en ef þv ert eiɴ orþiɴ sva favis, at eigi hefir þetta heyrt, þa vil ec þo þat vel virþa, at heldr spyrir þv eitt siɴ ofroþlega, en þv gangir lengr dvliðr þes, er skylt er at vita
SnE 274en þott sva hafi verit, at nokqvor lvtr hafi sva *ramr eða sterkr verit⸣, at Þor hafi eigi sigr fengit á vɴit, þa er ‹eigi› skylt at segia fra
SnE 4814morg dæmi erv til þes ok þvi erv allir skyldir at trva, at Þoʀ er matkaztr
SnE 4815þeír skolo skẏlldír (“Les skylldir vera?”, ed. note) suarum vpp at hallda vidr gud æftir þuí sæm skilade firir j þessare rítníngh
SvR 149geua eða gera þa luti sem han var æoghi fyr skyldr
JKr 3661vaskꝍyt er annars vinatta oc æftirgiærð þo at allskyllt se
Bl 1973konongr er iamnskyldr þæim til rettra mala at fylgia er hæima sitia sem hinum er þa ero a þingi hia honum
Bl 19819þa ero sva skutilsvæinar skylldir til at hallda uorð at mantale sem aðrer men
Hirð 4157●●● Lendir men oc syslumen ero oc þæim ⸢skyldir [var. skyldugir AM 304 fol] at fylgia þeim til rettra mala
Hirð 44014er konongr ⸢skylldir [var. skẏlldr GKS 3270 4°] at fa hæimilis hus
Hirð 44812Eɴ þess skaltu skylld at segia þat hverium manni
GBpA 961þat mvn konungi skyllt þikia at ek fara með honum
EgM(2001) 530sagði sua at þat var skyllt. ok heimollt vm systur Þoriꜱ fostbroður sins at hann gerði slikan forbeina sem þurfti
EgM(2001) 4928●●● huerir ero gester þeir seger konungr er hann ⸢lætr ser þat skylldara [var. létr ser skylldra Eg162δ(2005) 1485] en vera inni her hia oss
EgM(2001) 614sagði fauður sinn skẏlldan til vera at sætta hann við konung
~
Eg 1396 Eg WolfAug 9 10 4° 39r7Þeir kváðusk allir þess skyldir, at hans hlutr lægi eigi í óvina hendi
Glúm 337Hann lézk þess skyldr at mæla eptir frænda sinn ok fóstbróður sinn
Glúm 6521heldr heill en sjúkr, því at váskeytt er annars vinátta ok eptirgerð, þó at allskylt sé
Jb3268 264konungr er jafnskyldr þeim til réttra laga at fylgja, er heima eru, sem hinum er þá eru á þingi
Jb346 301●●● Ráð skal setja, ok þurfu vér þín at. Hon sagði þat skylt, slíkt er hon mætti at gera
Korm 26213þess er hverr maðr skylldr at þola öðrum lög ok fyrirgefa, hvat sem manni er misboþit
MarS 125Þú munt þykkja skyldastr til at bœta fyrir konu þína
NjM 1269Þuí at varsko᷎yt er annars vínatta ok eptír giǫrð. þo at alskyld se
Landsl1154 891þa giallde þeír apter er fyrre toko. ok míssi aller eptir þuí sem tala renner til ok er erfíngi við skildr ef hann bauð til lagha
Landsl1154 13022●●● Gvð hefir miclar iartegnir gort, at ver skylldim heit vart efna mega, sem ver erom skylldir til við yðr, at fa stadfestv. *Nv em ek scylldvgr þins fvlltings, at ec hefi meira vanða iatt a mik, en ek se til færr at bera
StuᴵK 2648Þorvaldr þottiz skilia, at Snorri munði vnna honum hinna mestv sæmda, er hann ‹vildi› vera skylldr þess at gera, hvat er Snorri legði firir hann, hveregir sem i mot uæri
StuᴵK 37019Kolbeinn skylldi ok þes (ed. corr. p. 427) vera skylldr at gera Þorði mann norðan um lanngafo᷎stu
StuᴵᴵK 4823●●● ek vil vera yðr skeyttr ok skylldr til allrar þíonvstv
Huldaᴵᴵ 3348lætr hinn sæli Johannes ser ecki annat ⸢skẏlldra [var. skylldara AM 651 I 4°]. en ganga iskript med honum
~
PS 6474 JJ SÁM 1 65vb24ef þeir uilldi giallda skatt eptir rettíndum sem þeir voro skylldir
ÓTᴵ 1141Allir yðrir menn ero skylldir at gera þat er þer bioðit
ÞorvTÓT 953skulo ok hofudprestar skylldir uera til at tia kapellu prestum er heima sitia i þui heradi huat gert uar a prestamoti innan fyrstu .vij. natta er huerr kemr heim
StatEi²C 54030●●● hann á jafnskyldr at vera ríkum ok fátœkum til lagaórskurða þar sem hann er yfir skipaðr
Jb 379Eigi er skylt at taka þjóf, nema *maðr standi hann með því þýfi at fóla megi binda á bak honum
Jb 26510En þat samdiz med þvi, at Kalfr skilldi skylld[r] [ferða] allra med Kolbeini
StuᴵR 45431er ek ... feginn ordinn er slikr dreingr hefir hingath komit til landz med eyrendi konungs vors er ver erum allir skylldir undir at ganga
FærFlatᴵᴵ 24620ek uil bidia ydr hirduistar. en ef þer uæitit mer þat þa uerd ek skylldr til at uæita ydr ok gera yduarn vilia
ÓHFlat 9010ek uissa mig skyllzstan til at hefnna hans
Þorm1005 80245Gnúpr ok Hrafn skyldi báðir bótalausir, er þeir hǫfðu ekki á brott farit, sem skylt var
Reykd 19028Þat ert þu skylldari at uita enn mer
Thom² 43632ek scall aftir løysa edha min erfuingi hafuir han igh pæninga þa løyse sa sem skyldastir er till
DN XII (*1303›AM 902 a) 2810Byskup lætr ser ecki annat iafnskyllt en frida fyrir þeim, er undan ho᷎fdu komiz or bardaganum
Ambr 4329ekki þarftu híngat at vitja, nema hefndin komi fram, hvort sem þú átt skylt við mik eðr eigi
Án 36012Ef vardueitzlumadr fiarins færir eiganda þat sem dyr bitr. þa er hann eigi skylldr at bæta skadann
Stj² 30332ek er ecke skylldur til at giallda þer feít. ef þu ert uerr fedrungur
Harð 15116á morgin er jóladagr inn fyrsti ... ok er því fyrst skylt at fasta í dag
Gr 1118Biskop mællte þa. Far þu aptur sem skiotast og leys hann ef hann vill þad til vinna sem hann er skylldur
ÁBpˣ 12023Arinbiorn liet vel yfer þessum verkum, ok sagde faudur sïnum at hann være skylldr til at sætta Eigil ok kong
Eg28(2001)ˣ 6618skal iarl ⸢skylldugr [var. skylldr AM 106 4°ˣ “I”, etc.] vera kononge i ollum nauðsynium
var. Hirð 40513: AM 106 4°ˣ “I”vera konungi einum ok drótningu þjónostu skyldir
Hkrᴵᴵᴵˣ 7818●●● ek vil við yðr vera skeyttr ok skyldr til allrar þjónostu
Hkrᴵᴵᴵˣ 4764mér sýnisk mínum bǫrnum eða ǫðrum *ungmennum vera í skyldasta lagi at vita þat
Hungrvˣ 731En hvatki es misagt es í frǿþom þeꜱom þá er scyllt at hava þat helldr er saɴara reynisc
Menota: 1r9 Íslbˣ 17skalltű honum vel lejna. herra segir hűn skilld er ek þess
Klmb1980ˣ 68þá mun ek fá þér í hendr til forráðs ríkit í Borgundarhólmi; skaltu skyldr til allra útgerða ok konungs starfs
Knýtl1741ˣ 838‹Kolr var fóstbróðir Andreas Sæmundarsonar, ok þótti honum hann skyldr (ms. skilldur) til liðveizlu við sik, slíkt er hann mátti at gera› emend. Stu 50111: BLAdd 11127 “Br”
emend. StuᴵR8ˣ 50111: BLAdd 11127ˣ “Br” → ms. 125r18Var þá talat um, hverr *taka vildi ríki Gizurar ok halda af Sturlu ok vera skyldr liðveizlumaðr hans, hverr sem í móti væri
StuᴵR8ˣ 5064Hrolleifr kvað sik eigi skyldan at ganga ór ánni fyrir ilskuþrælum
Vatnˣ 5016Skylt er þat, fóstri minn, at ek ríða hvert er þú villt
Þórð²ˣ 22219
● er/... skyllt [e-m] [■ / um ■]
þuiat ǫꜱ er þui skylldra at elsca guþ sem haɴ veiter oꜱ fleire hotíþer miscuɴar siɴar
●HómÍsl¹⁰(1993) 11v18Þat megom vér ǽtla hue skylt oꜱ mon at fyrgefa
●HómÍsl³²(1993) 49r2●●● Jafn skyllt er þeim mavɴvm at varna við kiotvi a fostv tiþvm. sem hinvm *er til fostv erv talþir⸣
GrgKonᴵ 3512honom er eigi scylt at fara til þings nema honom se hestr førðr sa er honom er føʀ til þings með öðrom monnom
GrgKonᴵ 5915Þuiat eins er ⸢manne scyllt [var. maðr scyldr GrgStað 27010] at spyria ... ef ...
GrgKonᴵ 13315at þeir se bæðe froðer oc vitrir oc allskyllt man þeim at ælska aðra raðvæɴdi þar sæm þeir æigo cost a allum aðrum til ræfsingar þeim sæm æigi ero raðvaɴder
Kgs 7241iamskyllt er kononginum ... at geta ræghlu hæilagra lagha
Kgs 9733●●● Hveriom manni .vij. ‹vetra› gꜹmlvm eða ellra er scyllt at kvnna barn at scira
ÁKr 2116ef utlendir menn coma ‹vt› hingat. þa er þeim eigi scyllt at tivnda fe sit her
ÁKr 342Jafn skyllt er þeim monnom at varna við slatri a fosto tiþvm. sem eigi ero til fosto talþir sem hinom er scylldir ero til fostv
ÁKr 5110mvn ek geraz foringinn. er mer ok skyllzt vm at hefna fꜹðvr mins
ÓTOddS 22032Skylldra ætla ek mer at ganga til messunnar enn a hirdstefnvna
HákFris 48020Þa mælti Gangleri: Hverir erv æsir, þeir er monnvm er skylt at trva ‹a›?
SnE 2711●●● Jafn skyllt uar þat ollum i logum þeira at færa dauda menn til graptrar sem nu þeim er kuaddir ‹eru›
EbWolf(2003) 16918Er þér ok skyldra at sœkja Svanlaugu
NjM 30111Er þér ok ⸢skyldara [var. nær NjR1908 2787] at stanga ór tǫnnum þér razgarnarendann merarinnar, er þú ázt, áðr þú reitt til þings
NjM 3052skirði biskup Jngimund ok kendi honum aðr hann for i brott huat honum var einna skylldaz at varð ueíta meðr kristninni
ÞorvVÓTᴵ 29517hefir þú þessa hluti alla við mik gjörfa, enda var þér ok skyldast
GrL 15215●●● Skylldra ætla ek mer at ganga til messonar en stefnunar
Hák81 4716sæg oss buannde goð tiðendi oc sonn. þau er oss er skyllt at vita
FskBˣ 9014lét sér vera skyldra, at flytja Magnús konung ... til graptar
Hkrᴵᴵᴵˣ 1179
● at skyldu
þa gleþe er vite til meiɴs oꜱ ... þurfom vér at scyldo at varasc. oc einkom scyldasc þa er vér erom. i kirkiom
●HómÍsl³²(1993) 49r16●●● af þui scal credo þar at skylldo fylgia. at i uphafe dagstíþaɴa er skylt at iáta trú sína
●HómÍsl³²(1993) 49v17En scullda hiu hans ero þeir menn allir er hann a fram at føra. oc þeir verk menn sem þar þurfo at scylldo fyrir at viɴa
GrgStað 3208
2) [e-m / undir e-n] [í e-u] undergiven (ngn), tro (mod ngn)
gera sik sialfkrave at þrælom Oc leggiazt vndir þann lavarð ... er þeir ero með ollu engo vndir skyldir
BarlA 613gerþvz þav þa skyldir þionvstvmenn *hans, ok fylgia þav honvm iafnan siþan
SnE 505hann skylldi ... vera vndir hann skylldr ⸢ok skeyttr [var. ÷ GKS 1010 fol] í ǫllvm hlvtvm
var. Huldaᴵ 3620: GKS 1010 fol “Hr.”hann skyllde hallda trunad sinn uid Magnus konung og ... vera vndir hann skylldr og skeyttr j ollum hlutum
MHFlat 2745eingi kongvr j Franz skylldi sidan vera ⸢skylldvr j no᷎ckvrvm [var. skattgilldur vm nockurn Holm perg 7 fol “A²”] hlvt keisaranvm j Mikla gardi
PartA 1266
3) tilbørlig, passende
þar er áþr var ó maclegr vegr véittr ꜵllom dioflom. være véttr (“ɔ: véittr”, ed. note) maɢklegr oc skylldr vegr nu siþan ꜵllom helgom
●HómÍsl⁴³(1993) 69v24●●● oc veitim sva scvlda hegning fvr svnþir
Hóm677 8032licar mer væl at þu komer opt til mins funndar. þvi at ⸢skyllt [var. skylldugt AM 243 a fol] væri tal occat um marga luti oc vil ec giarna lyða þvi er þu vilt spurt hafa
Kgs 36Oss þikkir þv þui at eins veita skyllda þionustv konvngi. nema ...
HákFris 48231Ok nockuru siðar komu menn af nalægum heruðum við Jorsalaborg, ok voru kristnir ok kaulluðu skyllt at hallda Moyses laug með kristnum sið
Páll²A 2452þat var skyllt ok hæimillt at hann væitti þann bæina at ordsending konungs
FærFlatᴵᴵ 24627●●● Yduart bod, heilagr fadir, tokum uer Roger byskup med skylldri uirding
Thom² 39710þat er skylldazt at eg skripta honum. fyrer sina diaurfung
Vilm 16413biodum uær oc. skipum under skyllda hlydne uorum profaustum oc suo þingaprestum at þier reiknit oc skialliga saman takit sancti peturs fe huer j sinu umdæmi
DI VII (1497) 3352Konungsdóttir mælti: undir skylda hlýðni býð ek þér, at gera þessa vára fýsi, áðr kveld komi
HG152 xiii19
4) magtpåliggende, nødvendig, obligatorisk, vigtig, tungtvejende
fylger aɴat boþorþ iafnscyllt þuisa
~ lat.Secundum (ɔ: mandatum) autem simile est huic
Vulg Matth 22,39 ●HómÍsl³³(1993) 51r23Ecki er ⸢scylt [var. naudsyn Martin² 59518] at męla viþ mic, veit ec, hvers þu fysesc
Martin¹ 5714●●● Egill sagði at sua skylldi uera at hann skylldi aptr coma þegar er eigi baɴaði skylld nꜷðsyn
Eg162θ(2001) 893Þat er rétt oc eigi scyllt. at maðr bue legorðz söc til fyʀ enn barn se alit
GrgStað 20116hevi ec aðra skylldare syslu. oc mer þarvare
Menota: 27va24 BarlA 5015Ecki myndi þic þat dreyma er eigi myndi ⸢scylldra [var. scylldara AM 75 e 4 fol “75 e”, etc.] at vaka oc bvaz við hernvm er at oꜱ feʀ
ÓH 5553●●● fengoz Alexandro konunge nu fire þvi scylldare syslor en brytia blamenn
Alex 5126fyrir alla daga þa ‹af þessum› .xvi. sem þurfasta er scylld firir scal eigi lengr vinna en til nons
ÁKr 4423vaskœyt er annars vinatta eða eftirgerð þo at alskylt se
HirðB 3958eða skylld nauðsyn banne
Landsl 8914Saulus ... hellt Gyðinga laug rikuliga, eptir þvi sem hann hafði skilið, þꜳ er hann nam, at ecki væri iamskyllt sem þat
Páll²A 23732manninom er ecki iafn ⸢scylldulict [var. skyllt GKS 3270 4° “B”, etc.]. sem ...
var. ÁKr 2718: GKS 3270 4° “B”feck honum kenni menn at skira folkit ok kenna þeim skylld fræði
Fær61 7318●●● folk þetta liet sem eckí værí jafnskyllt sem joladryckian þessí. ok eckí mætti henní bregða
Huldaᴵᴵ 3048þar hef ek vpp sem mer þyckir skylldaz
Þing¹Hulda 21328Sidan uar Arnnliotr skirdr ok kent þat af frædum er konungi þotti skylldazst vera
ÓHFlat 3485skyllt mal a ek vid þik
Nik2 247þat er skyllt at ek spari þar til huorki fie ne fior ef þa wæri nockuru nær enn aadr vilia Samarjons vinar minns
Vikt 173aðrar sýslur eru nú fyrst ⸢skyldri [var. skylldari AM 39 fol “39”]
Hkrᴵᴵᴵˣ 30711þetta fólk lét, sem ekki væri jamskylt sem jóla-drykkja sjá og eigi mætti henni bregða
Hkrᴵᴵᴵˣ 42114er þad j skamre vmrædu ecke annad skylldar‹a› og merkelegra epter ad muna enn þad er ädur er ritad
ÞBpC⁴ 4061
● skylt ørendi
com fyrir hann með sin scylld ørendi sa maðr er fyʀ ‹var› nefndr
ÓH 62110ec rið minna skyldra erenda heim i bertangaland til faðor mins
Þiðrᴵ 17618Ok en mælti hon. herra hueðan komtu eða huat villtu eða attu nokkot skylt œrindi við oss. eða kantu at segia oss nokkor nytiðindi. Þiðrekr konungr er nu fullr af harme oc nu flytr vatn af hans baðom augum oc suarar a þessa lund. fru ek kom af minom garði oc hingat a ek skylld œrindi
Þiðrᴵᴵ 2204er konungr vissi at Barðr atti skyllt erendi. þa lofaði hann honum heimferð
EgM(2001) 1129þa skalltu ... segia honum. ef hann a við mik skyllt erendi at hann komi til Borgar
EgM(2001) 1731kvazk eiga skyld erendi við hann
Laxd 15116●●● ek á við þik skylt erendi
Laxd 26211Mítt eyrindi þyckí mer skylldaz
HreiðHulda 1489kom þar eínn bondí ... hann kvaðz eíga skyllt eyrindi við konvng. Svmir menn hrvndv honvm. en svmir beíndv ferð hans
Huldaᴵ 441ok let sem hann ætte nockut skẏllt eẏrende vit hann
~
PS 77738 Mthias SÁM 1 89rb9●●● hann átti ferð norðr i Fliotz dal at sinum skylldum erendum
ÓTᴵᴵ 1515Hon kvez eiga skylldu erendi at ganga
Æv⁸⁵624 24829eg a uid hana ⸢skyllt [var. naudsynleg ErBˣ 1830] erende
ErAˣ 1814þá kom þar fyrir hann með sín skyld ørendi sá maðr, er fyrr er nefndr
Hkrᴵᴵᴵˣ 2511
5) [e-m] [at e-u] beslægtet (med ngn), som er i familie (med ngn)
Ef fleire menn ero iafn scyldir omaga. þa eigo bvar þeir v. er til ferans doms ero comnir at scipta þvi oc scal døma för öllom at þeim luta er honom byriar til handa vm fiorþvng þaɴ er ferans domr er í attr
GrgKonᴵ 8627scal þa føra bønda þeim er ⸢scyllztr [var. scyldastr GrgStað 2716] er þeirra boanda
GrgKonᴵ 1349scal sa með fara er scyllztr er a alþingi
GrgKonᴵ 14217●●● Ef maðr verðr vegiɴ eða verðr hann omale eða ovite af a vercom a alþingi. oc er sa socnar aðile er a þingi er scyllztr karl manna
GrgKonᴵ 1783þa scolo enir scyldri a vallt þeir er næstir ero hinom taca fullan þeirra lut. Eɴ ef þeir ero eigi til. þa scolo enir firnare oc taca hiɴa lut þriþiunge scerðan
GrgKonᴵ 20122En ef sa telr aɴan iafn scyldan eða scyldra er sottr er. þa scal hann telia þa frændsemi fyrir sökianda oc viɴa eið at
GrgKonᴵ 2038þa á sa maðr at taca þat fe er ⸢scyllztr [var. hinn nanasti niðr GrgStað 7024] er enom davða
GrgKonᴵ 23617er aɴaʀ maðr þar ⸢scyldri [var. scylldare GrgStað 8914]. þa scal hann lata ut ganga feet at lögom
GrgKonᴵ 23923●●● þa á sá maðr at taca við omaganom er fe eða före hafe til oc scyllztr se
GrgKonᴵᴵ 103Ef tueir omagar ero lystir seɴ a hönd einom manne þa scal hann við þeim taca er honom er scyldre ef hann hefir eigi fe til at føra baða fram
GrgKonᴵᴵ 278Eigi scolo oc vera sifiar scyldre með þeim. ef hann hefir aðr kono átta eða hon boanda eɴ þriþia brøþra
GrgKonᴵᴵ 318er þa frændsemi ef þriðia broðra (!) er eþa scyldara
GrgStað 11314er þa frændsemi ef þriðia broðra (!) er eþa scyldara. Ef sa maðr fiɴz er scylldri er. þa ...
GrgStað 11314Þa boendr iiii. iafn scylldra kveɴa
GrgStað 15517Hiɴ scyldasti maðr scal søkia legorðz söc sem víg söc
GrgStað 17717●●● Nefgilldismenn. æða baugilldismenn. æða namagar megu eigi bera vitni með manne. nema þeir se baðom iamskylldir
Gulᴵ 3211hvárt sem hann er faðer æða broðer. æða hvigi skylldr sem hann er
Gulᴵ 7514hverr maðr scal holfo minna bꝍta firi handa verc en taca a iamskylldum manne
Gulᴵ 7611En firi þvi at hann sa sec bæðe fatœkan oc anauðgan þa þorðe hann æi þat at birta at hann var sva skylldr drotningi
Kgs 6922konor þær allar er monnom ero skylldar
Járns 27533er vegit hafþe broþor eþa foþor ... eþa nockorn all scylldan hans freɴɴda
Jvs291 644●●● varo þeir viðga oc ætgeiʀr risi sva scyldir sem nv er sagt
Þiðrᴵ 36017Þa mælti þiðrekr ek væit æigi huart ek skal sægia yðr hit sanna um mitt nafn firir þui ef sua er sem mik grunar at ek mun her hafa latið æinn min skylldan frænda. En þo skal ek sægia yðr hit sanna. Ek hæiti þiðrekr sun þetmars konungs af bærn
Þiðrᴵᴵ 20311villdu þatt huarertuægía firir fullt hafa er hann bar þo at hann være skylldr
NoDipl (1293) 6444Engi maðr ma oc þa cono fa eða festa. sem frændi hans scylldare enn at fimta manni hefir aðr fest
ÁKr 3815Þessar erv þær konur uskylldar at frendsemi er maðr verðr vtlægr af ef hann tekr en þriar skylldar
ÁKr 5419Nu skall ængi maðr fa frendkono sina skyldri en at .v. kne. oc at fimta manne frendlæif
BorgKr¹ 35011●●● Er þessi maðr oc skylldr frendi varr
StjC 42318frendi konvngs. skylldr sva at þeir vorv brǫðr
StjC 45527Atta eru þær konor er vskylldar eru at frendzemi oc maðr utlægezt a ef hann tekr. en þriar skylldar
FrostKrᴵ 14823Þar nest tekr iamskylldr af sammꝍddum syskinum komner
Landsl 845En ef skyldare er. þa se þæim stæmft till byscups
JKr 3749Þar nest tækr iamskylt af systkinum komen. oc take fyr i karlleg en i kvænleg
Bl 2336take æ iamnan fyr iamskyllt karlmaðr en kona
Bl 23311nema manne skylldare finnizt. þui at her nemr hin nanare
Bl 23319þui barne þarf æigi frialse (!) þat ma æigha agiætr madr eda ofskyldr
BorgKr² 35816Huorsu skylt ma byggia
cap.
BorgKr²ᴵᵛ 6925●●● ma madr æighi þa kono fæsta æda fa er frendi hans skylldari en fimta manni hafdi adr fæsta
BorgKrNᴵᴵ 3014Huersu skyllt eda sifiat saman ma byggia
cap.
BorgKrNᴵᴵ 30213konor allar er iamskylldar ero ma æighi odada verk a vinna
BorgKrNᴵᴵ 30226Ger þer æigi aðra vuini þins ‹herra› helldr kiærre en aðra þo at skylldir men se þer i mote honum
Hirð 42017þa scal han þo grið brot hafa með þui at han fek fyrst grið af iamnskylldum manne ser
Hirð 4495●●● við leituðum ecki fyrst þessa mala við B[r]yniolf broður okkarn. var þar ok m[eð] sk[y]lldum at skipta
EgM(2001) 1433Hængr var gofugr maðr ok agætr. [hann] hafði verit hinn mesti vinr Þorolfs ... ok fræ[ndi] skylldr
EgM(2001) 339sa hans frændi, sem ⸢skylldastr [var. sidarstr AM 239 fol “C”] var okvændr skylldi leysa skoþvengi af fæti hans, er konunni hafnaði, oc eiga þa konu siðan, sem hans frændi villdi eigi fa
JBapt²A 8901Vígdís ... var nǫkkut skyld Þórólfi
Laxd 3620mér er maðrinn skyldr
NjM 907Konor þær allar er monnum ero skylldar ok menn vilía engua rækt aleggía
Landsl1154 11921þa er hínn næstr iamskylldr. þo at faðir hans se frillu son. eða moðer frillu dotter
Landsl1154 12630at þau vistu æinghan skyldæræ æder retthæræ ærfuingia vera æftir Eifuind Þorbærghæsun fyrnæmpdhen
DN IV (1359) 3168●●● Oddr Ioseps son var iafn-skylldr Avszori sem þeir Skopti oc Grimr
StuᴵK 7716Þorsteinn inn seci var skyllðr Gro
StuᴵK 21011Arnþruðar synir foro til fvnþar við Guðmund inn dyra ok baðv hann fara til at sitia a stadnvm með þeim. Hann qvez eigi mundv til fara oc bat, at þeir skoraþi Avgmunði sneis, þviat hann var þeim iafn-skyllðr, enn lez mundo fa til Þorvalld son sinn með honum
StuᴵK 22324hon var skylld honum
StuᴵK 35424Firir sakir þínnar dygðar. ok ockarrar kíærv vínattv ok skylldrar frændsemí þa vil ek at þv farír enn
Huldaᴵ 405Haʀalldr konvngr lavt at þeim manni er híet Griotgarðr. hann var skylldr míǫk konvngí
Huldaᴵ 2027●●● Ok þa er Skoptí. var firir konvngí flvtti hann þat framm at skylld frændzsemí var míllí þeirra konvngs
Huldaᴵᴵ 1596Valldimar konvngr var frændí skylldr Magnvs konvngs
Huldaᴵᴵ 30920herra Sigurder Hafthoresson er erfuingge eftir Herdisu Þorwaldz dottor þer til er an[n]er profuest skyldæræ ok loghlighare
DN II (*1363›vid 1363) 29932þeir vissu enghan skyldare eftir Kolbein ... helder en fyrnefmdan Þore
DN III (1363) 2644●●● aa þann hatt sem þeir kalladu sua skyllda karlmenn sina bræðr. aa so᷎mu leið kalladu þeir sua skylldar konur systr sinar
~ lat.cognatos
HistSchol 6134 Stj¹ 12626hvárt sem heldr leiðir hann til þess arfs faðir eða móðir, þá hinn næst jafnskyldr, þó at faðir hans sé frillu son eða móðir frillu dóttir
Jb 821Þar næst tekr jafnskylt af systkinum kominn
Jb 841taki æ fyrri jafnskylt karlmaðr en kona
Jb 847nema manni skyldri finniz, því at hér nemr hinn nánari
Jb 851hinn skylldazsti or. minne æ̋tt
IslDipl (1386) 8632hinn skylldazsti or. minne æ̋tt. sa er framfærslu þarf. vid
IslDipl (1386) 8632her til sagdi hann ath vera ætthi ꜳ grunnd prestz skylld ok diakns ok kuen gylldz omagha ens skylldazsta af ætt fru vilbo‹r›gar
IslDipl (1395) 12132herra Gibbon svarar sva ordvm drottningar adr en ek verdi vpp heingdr j þesso landi skal leika elldr ok vsli vm allt ydvart riki ok margr ydvar skylldr * frændi hofvt lavs ger‹a›z
Gibb 456þeir voru honum skylldir
Thom² 38734han uar skylldr torfua oc uar kalladr torfa fostrí
Harð564 12034þrir ungir menn skylldir ‹frændr› sin i millum, ættadir i þeim sama stad
MarE 65224ef madur tekr modur sina. systur edur dottur. eda adrar konur jafnskylldar. þa er hann vtlægur. ꜳ kongur og biskup fe hans
DI II (*[1281]›AM 186) 22417hon var dóttir Þorgríms frá Gnúpi í Miðfirði, skyld Miðfjarðar-Skeggja
Gr 2513váru þeir ok skyldir nǫkkut, Auðunn ok Grettir
Gr 4410●●● flestir allir hǫfðingjar á landinu váru annathvárt skyldir eða mægðir við þá Gretti ok Illuga
Gr 26711hann var svá líkr föður sínum, sem hann var honum skyldr
ÞorstVík 39117hann giorde jafnt rikvm sem fathækvm. skylldvm sem vandalavsvm
GregReyk 441Klerker þessir sem Audun hæitir ... er vaar skylðr frende
DN IX (*1340›apogrˣ) 13922hann var skylldur þeim miog Niardvijkingum
Fljˣ 263flutti hann þat fram, at skyld frændsemi var milli þeira konungs
Hkrᴵᴵᴵˣ 25618kann sva til atbæra at auðr hans skiptiz smatt milli fiaʀrborinna kvisla hans æf ængir liva ⸢allnanir [var. skylldare AM 243 c fol]
var. Kgs 5219 → Kgs AM 243 c fol 24va29sveinninn var eigi athugall, en Þorgils þá heldr illa, ok ótraust at hann svipaði hann eigi stundum, en Brynjólfi gaz eigi at því, er sveinninn var skyldr honum
StuᴵᴵR11127ˣ 1396Þorbiǫrg hiet kona er skylld var Þorsteine
ÞBpC⁴ 39628
● skyldr at frǽndsemi
hann var vin oc kvnɴingi Astriþar drottningar. oc noccot scylldr at frendsemi
ÓH 4603Hann var nockut skylldr at frændsemi Vermundi
Fbr 3214●●● eru þeir menn hér í ferð, er Kjartani eru skyldri at frændsemi en ek
Laxd 20712hun var skylld Uíga Glumi at frændsemi
ǪgmÓT 110engin madr ma konu fa. ser skylldari at fręndsemi edr sifsko᷎pum. enn at fimta manni. se til annars huars þeirra at telia
StatEi² 5175Eingi madr ma ser konu fa skylldare at frændsemi edur sifsko᷎pum enn at fimta manni se til annars þeirra at telia
DI II (*1345›AM 39) 7981hann uar skylldur torfa at frændseme
Harð 12017þeir mego þó eigi aller i einni bót vera. þó at þeir se iamskyllder at frændseme
Frostˣ 18610
● skyldr ok óskyldr
skyldan sem uskyldan
RbHM (*1302)² 535●●● konungr elskaði Hakon meiʀ en no᷎ckurn maɴ aɴan skylldan eðr vskylldan
ÓTᴵ 173gerir ek honom þessa iordh frialsa fire skyldom oc oskyldom
DN XII (*1318›AM 902 a) 4410forbydhir ek huariom manne skyldom oc oskyldom at ryufua þessa mina skipan
DN XII (*[c1300]›AM 902 a) 2137
● er skylt [með e-jum]
6) ret, rigtig
● at skyldu med rette
ef maɴe er skriptat aɴat tíþa hald. þa scal haɴ þat hafa at skylldo
●HómÍsl³²(1993) 50r7bidur hun ydur ad skylldo ad þier gefit henni eina bæn
Mǫtt179ˣ 239
II. (y. no.)
Form.: skylldr (34); skyllt (28); skylt (20); skylldir (18); skyldr (17); skyldir (14); scyllt (10); skylld (10); skyld (8); scyldir (8); scyllztr (6); scylldr (6); skylldar (6); scylt (5); skylldo (4); skylldare (4); skylldur (4); skyllder (4); skyldri (4); skylldari (3); scyllder (3); skyldra (3); skylldum (3); skylldaz (3); scylldra (3); skyllda (3); scylld (3); skylldan (2); skylldu (2); scyldri (2); skyldan (2); scyldre (2); skyllðr (2); skyldæræ (2); skylldazsti (2); skyldare (2); scylldare (2); scylldir (2); skylldazt (2); Skylldra (2); skyldom (2); skẏlldra (1); scylldan (1); skyllzt (1); skylda (1); skylldazster (1); skilldur (1); Skylt (1); scyldo (1); skylðr (1); scyldan (1); skylldastr (1); Skyldr (1); scylldri (1); skylldara (1); skilld (1); skildr (1); skẏlldír (1); scylldo (1); skylldri (1); skylldara (1); skẏllt (1); skylldrar (1); scyldari (1); skyllzstan (1); skyldast (1); skylldra (1); sk▹y◃lldum (1); skẏlldan (1); skyldastr (1); skylder (1); skyldara (1); skylldvr (1); skylldazst (1); skyldasta (1); skylldvm (1); scyldara (1); scyldasti (1); skylldazsta (1); skyldastir (1); scvlda (1); skylld▹r◃ (1);
Comp.: fjǫl- (3), lýð- (26), lǫg- (5), ná- (13), nǽr- (1), ó- (66), spekð- (1), trú- (1), verð- (1), þjónustu- (2)
Gloss.: EJ; ClV item (all-) allskyldr, alskyldr, (jafn) jafnskyldr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl al-; Suppl1 _; Suppl2 alskyldr; Finsen _; Fr item allskyldr, alskyldr, ofskyldr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb ¹,²skyldr, item allskyldr, ¹,²jafnskyldr, ofskyldr; HertzbLat _; HertzbTill jafnskyldr; Suppl4 item jamskyldr; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 item jafnskyldr, ofskyldr; NO item alskyldr, ¹,²jafnskyldr, ofskyldr; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Sørensen 1993 86; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 318
Genre. (expected): legal works [jur]: 96 (28); historical works [his]: 58 (52); religious works [rel]: 46 (79); family sagas [isl]: 40 (36); contemporary sagas [bis]: 17 (22); charters [dip]: 14 (23); romances [rom]: 10 (31); legendary sagas [fas]: 9 (13); þættir [tot]: 6 (7); learned works [div]: 5 (9); unclassified [ ]: 2 (1);
ÞH (red.) — April 2018
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
skutr - skyndir
...
...