silfr, sylfr sb. n. [-s]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) (stoffet/metallet/råvaren) sølv
Zepherínus pafi let hafa gler-kaleca. en Urbanus pafi *bauð at⸣ hafa kaleca ok patenor or golle eða or silfre
Mess¹619 1628mv‹n› ec lata hella silfri i hofvð þér oc haf þat sidan er i harino lodir
SneglMork 2466setr a hofoð ser hialm skygðan sem glær hvitan sem silfr harðan sem stal
Þiðrᴵᴵ 19510geriz þat í ꜹllo þvi er vegaz má með storum uagum eða smám. sua sem er smior eða lin. eirr oc gull eða silfr
ÁKr 5310gerðu þeir hinír heiðnu menn man likan or rauðu gulli. oc or huítu silfri
HómHauksb¹ 15917●●● Þar er ok sa (staðr) er Glitnir heitir, ok erv veɢir hans ok steðr allar ok stolpar af ravþv gvlli, en þak hans af silfri
SnE 2518þaɴ (ɔ: stað) gerþv gvþin ok þꜹkþv skirv silfri, ok þar er Hliðskialfin i þesvm sal, þat hasæti, er sva heitir
SnE 2521Adrar .ii. eyiar þær sem i Jndialandz uthafi liggia. kalla induerskir menn Crisen ok Argiren. ok fyrir þi sua. at i þeim er harðla mikit gull ok silfr
Stj¹ 6912margir menn segia. at þꜳr see sua til at sea sem aa gull ok silfr seai
Stj¹ 6913gud ... þau sem af gulli ok ⸢sylfri [var. silfri AM 227 fol “B”] uaru gio᷎r
Stj¹ 2052seti hann upp a k[astalan] huartt er hann uil tua penninga af gulli eþa sylfri
KlmBFrg1980 27923sa hofdinge mun vera mikill ok ollum uegr at her j lande en utanlandz mun hans time æigi uerda sem hit skira silfr birti
RauðFlat 30015Kvern heitir Grótti, er átti Fróði konungr; hon mól hvetvetna þat er hann vildi, gull ok ⸢frið [var. sylfr ok aðra hluti AM 757 a 4° “umarkeret”]
var. SnEApp 2598: AM 757 a 4° “umarkeret”●●● Argentum er sylfur þat er kalltt j sinne natturu
MedMisc 5321Gerir (salt) silfr hvitt ef þath er þvegit med þvi
MedMisc 906silfvr merker hreina iungfru
FormBrúðᴵ 1723Kross scal dóttir hafa eða kingu hvárt sem hon vill eða brióstbúnað hinn bezta ef eigi er or gulli görr. oc er or sylfri görr. oc nisti öll ef vegr eyri eða eyri minna af sylfri gör
Frostˣ 2118silfur
~ lat.Quoniam probasti nos deus igne non examinasti: sicut examinatur argentum
864 (Vulg Psalm 65,10) GlossPsalt 874med silfri
~ lat.in uaccis populorum ut excludant eos qui probati sunt argento
9218 (Vulg Psalm 67,31) GlossPsalt 9317
● brennt silfr
Haralldr gaf honom þa mꜹsvrbolla oc var girþr meþ silfri. oc ifir kilpr gylldr af silfri. bollinn sialfr var oc fvllr af brendo silfri
Mork 9312ef maðr selr gull eða brent silfr ... sem skirt skilldi uera oc firir skirt er sellt. þat skal skirt uera
Landsl 1563æin bunadr brændz sylfrs gylltr
DN IV (1335) 19121●●● ek bið, at þér fáið mér átta hesta, ok hafi II klyfjar af gulli ok silfri ok góðum silfrkerum, enn þriði af mótuðum peningum, fjórði ok fimti af dýrum klæðum ... enn átti með hreint brent silfr
FlórM 8229þeir (stólar) woru af brendu silfre ok laugader med gulli
Rém 36734var önnur hver taflan af gulli en önnur hver af brendu silfri, svá hit sama váru ok reitirnir á taflborðinu, at annarr hverr var gyltr en annarr hverr var þaktr af hvítu silfri
Klma 48629
● silfri hvítari
scal ec gefa þer ... brynio mina silfri huitare oc gylltan hialm minn laufgrænan
ElisA 512þeir höfðu enga þá brynju er eigi væri þreföld ok hvítari hinu skírasta silfri
KlmA 30416
2) (sølv som værdibetegnelse/betalingsmiddel) sølvpenge, sølvmønt
Af Steinavage .i. manaþarmatr. oc .ii. aurar silfs
●JarðMunk 27a7Olafr harallz son gaf fee til kirkna þæira. er Olafr trẏggua son hafðe ræisa latet ... Sva at mork vegens silfrs skilldi græiðazt a hværiu are til hværrar fẏlcis kirkiu
ÓHLeg 2828J þaɴ tið er cristni com ut hingat til islandz gecc *her silfr i allar stórsculdir. bleíct silfr
GrgKonᴵᴵ 1927●●● Þat var iafn micit fe callat .c. silfrs. sem iiii. hundroð oc xx. alna vaðmala. oc varð þa at halfri mörc vaðmala eyrir
GrgKonᴵᴵ 19210.xx. menn fare oc geri sva manaðar mate smeors oc sva miols. eyri vegenn silfrs. æða þat talt er slegit er þa or eyri. oc salld malltz
GulKrᴵ 59●●● scal hann reiða halft i gulli oc silfri, en halft i mane oc bufe
Gulᴵ 928Þat var callat Harallz slatta. var meiri lutr copars. Þat bezta costi at veri helmings silfrs
HalldSn³Mork 14930hon gaf guðí ok hínum hælgha halwarde .... ííȷ́. sylfrs
NoDipl (1298) 9440læt ek þá vera menn jafndýra, Svart ok Kol: skaltú greiða mér tólf aura ⸢silfrs [var. silfs AM 162 B δ fol]
var. NjM 998 → Nj AM 162 B δ fol 2va23iafne sua skipræiðum till at .xx. menn fare oc gere .ij. mm (!) manaðr matt smꝍrs oc sua miols ꝍyri vegen silfrs eða þæt talt. sylfr er slægit er or ꝍyri þa. oc saald maltz
SvKr 41223ek gef þer þvsund pvnda silfrs
Bret 28520Hallr keypti halfv .c. silfrs at Þorgeiri goða
Kristni 14217selldi hann iarðir sinar til silfrs ok bioz til Islandz
LdnHauksb 11112.vij. peinga silfrs
Mág¹A 1414þú skalt gjalda tólf aura ⸢silfrs [var. silfr AM 468 4°]
var. NjM 9425 → Nj AM 468 4° 20r4●●● Fyrir víg Þorvalds geri ek tvau hundruð silfrs - þat þóttu þá góð manngjǫld
NjR 401Þú skalt gjalda tólf aura silfrs (ms. silfr)
NjR1908 823 → ms. 20r4Þat vil ek ... at hann gjaldi tvau hundruð silfrs fyrir víg Hǫskulds
NjR1908 23013sa ek ... .cc. skillinga ⸢silfr [var. sylfrs AM 227 fol “B”]
StjC 36318þa kerrv kostaði .dc. skillinga af skirv silfri
StjC 57320Manahen gaf honvm til þvshvnd pvnda silfr
StjC 6375giallde huer þeirra mork silfrs þeim er fra uar siglt
BlFar 2849ef hann fꝍrer eigi tak firir sik. þa seckizt hann .iij. morkum silfrs
FrostKrᴵ 1547Nu uil maðr bu sitt vtt lꝍysa oc hefir eigi silfr til
Landsl 12417bonde huer er syniar tilfarar sekr ꝍyri silfrs uið konung
Landsl 1351●●● ef menn spilla eða briota upp garða ... sekr hofðingi mork silfrs við konung firir logbrot
Landsl 1356at sla till þyrfta stadar hins helga Olafs konongs slykt sylfer at skyrleika oc stinleika sem var vili verdr till
DN III (*[c1220]›AM 309) 120●●● han skal sla lata slikt sylfer sem ver latum ganga i Nidarosi huart sem oss likar at lata ganga smatt sylfer eda stoortt bædi at stinleika vect ok skyrlæika
RbMH (*1277)¹ 48226reís malcus snę́ma vp sem hann var vanr. oc hafþi silfr meþ ser en þat var mót á silfri er gek en fyrsta vętr ...
Sof623 583ero þau sæk .iij. morkum sylfrs vid biskup af bæiggia þæira fe
BorgKr³ 36423ef maðr kaupir uið man. oc hæuir eigi silfr a ser oc gengr hann hæim æftir værði oc uil ræiða honum sitt þa ...
Bl 25615ef maðr kaupir uið man. oc hæuir eigi ⸢silfr [var. penninga]
Bl 25615sa sem eigi kemr nauðsynia laust er sækr ꝍyri ⸢silfrs [var. silfers AM 322 fol 15rb27; sylfers AM 304 fol 85r4]
Hirð 43714han hafdi sælt Arnsteini Petærs syni œyrisboll j nidra gardenum j Moe a Rœysi till sylfuærs ok afræde af hæfsældu bole j saumu iord
DN IV (1346) 25026●●● let konungr bera inn kistur tuǽr. bar[u .ij. menn] huara. voro baðar fullar af silfri
EgM(2001) 879taka mǫrk ⸢*silfrs [non emend. sylfrs silfrs GKS 3268 4° 92v(184)23] af úskiptu
var. Jb 25310 → Jb GKS 3268 4° 92v(184)23þú skalt gjalda tólf aura silfrs
NjM 9425læt ek þá vera menn jafndýra, Svart ok Kol: skaltú greiða mér tólf aura silfrs
NjM 998Þat vil ek ... at hann gjaldi tvau hundruð silfrs fyrir víg Hǫskulds
NjM 25414hann gaf honum ććć. punda sylfr
Gyð(1995) 833Pharao Necho ... lagdi gialld a riki Juda .c. punda silfr ok pund gull
Stj³ 65136iarlinn færði honum hundrat silfrs
Andr²A 3743var mǫnnvm gefínn malí. þat silfr var kallat Haʀalldz slátta
HalldSn³Hulda 1759Koðran ... sagðiz uist mundo fa honum no᷎ckut silfr. let hann þa fram einn sioð ok syndi henni
ÞorvVÓTᴵ 2819digran fesioð ok fullr af ⸢silfri [var. sylfri AM 325 VIII 2 d 4° “C¹”]
ÞorvVÓTᴵ 28118þa luki hann erchibiskupi mork sylfrs. edr .vj. skillinga enska
StatEi²C 54426digran fesioð ok fullr af ⸢silfri [var. sylfri AM 325 VIII 2 d 4° “C¹”]
var. ÞorvVÓTᴵ 28118: AM 325 VIII 2 d 4° “C¹”vil ek fyrst at þu þiɢir at mer lítit ⸢silfr [var. sylfr AM 54 fol “C¹”]
var. ÓTᴵ 1506: AM 54 fol “C¹”●●● Þeir renna þegar i bygdina, er næsta uar, ok leiga eitt ross fyrir pening silfrs
Thom² 35921er sa (hani) var krvfin var hann fvllr af enskv silfri
ÓH1 79827Lauk herra abote mer huern pæning þeghar i hendir xv merkir brendar i skiru sylfri iamgodho bezstom Enskom pæningom oc til adra xv. marka i Noreno sylfri
DN XII (*1300›AM 902 a) 1930þat fe skylldi giallda.i gvlli.eda silfri. enn þvi at eins annat fe ef þeim er vid tæki.þætti þat eigi vera
HrafnB¹ 5814hann gaf honum X merkr skíra silfrs ok V merkr gulls
FlórM 359þeir ... toku þá fullann siod med skært silfur ok digran gull hring
Vikt 1914*30 sinna skal vega blasilfur i moti gvlli *10 sinnvm skirt silfur moti gvlli
Enc736III 20022iarlinn førði Andrea postola hundrað penninga silfrs
Andr¹ˣ 33531Børkur digre gallt honum ⸢j silfre [var. siijlfurz AM 446 4°ˣ “Th”] til utan ferdar
Eb447(2003)ˣ 3221lagde halfft landed firer 50 silfurz
Eb447(2003)ˣ 368●●● Var þa taled silfred og gollded firer landed huor peningur og var þa effter j sjodnum 50 silfurs
Eb447(2003)ˣ 3617En ef silfr gengr betra eða dæligra þá lausn er á iörðu borin helldr en þá géck er iörð var ceypt. þá scal hyggia at hver þá váru auralög er caupinu var ceypt
Frostˣ 23530morg pund silfrs
MarD635ˣ 11868En fyrri *en þeir kæmi heim, skiptu þeir herfangi sínu um sumarit; þá hlaut annarr þeira tuttugu pund silfrs, en ‹annarr› tvau pund gulls
StuᴵR440ˣ 322
● brennt silfr
hann skal giallda þat fe ... j gulli æða j brendu ⸢sylfri [var. silfri GrgKonᴵ 1424]
var. Grg351 1418 → GrgKonᴵ 1424hann scal gialda þat fe ... i gvlli eþa i brendv ⸢silfri [var. sylfri Grg351 1418]
GrgKonᴵ 1424Buar scolo virþa scip þat til vöro eða til breɴz silfrs
GrgKonᴵᴵ 687Brent silfr er eɴ. oc er eyrir at mörc lög avra
GrgKonᴵᴵ 1415Eyrir gullz þess er stendz ellding fyrir lx. Morc brendz silfrs fyrir .lx.
GrgKonᴵᴵ 1933giallda gull. æða brent silfr. i giolld ef til er
Gulᴵ 7520letr at þo vni hann vel viþ fyr sina hond. ef þeir giallda honom nacqvarar vagir af brendo silfri
Mork 15522gerðo þar hit mesta hervirki i manndrapom ok ránom ok ok fengo stórfe i gravoro ok brenndo silfri
HákFris 43113vær ‹fyrir› bioðum yðr en a nyan leik att nokkor penningr gange annar j landinu. vttan j iarðer vilium wer att gange brent silfr smiðað ok osmiðað eptir fornum sið ok hette
RbHM (*1311)² 927CC hvndraþa. Þat skal vera vara oc bv-fe, gvll oc brent silfr ęða adrir rifligir avrar
StuᴵK 11511Þat fe skylldi giallda i vorv, gvlli eþa brenðv silfri, þviat eins annat fe, ef þeim, er vid skylldo taka, þætte þat eigi verra en annat fe
StuᴵK 3173færði Barðr Halldori .xíȷ́. avra af brendv silfri
HalldSn³Hulda 17711hann skal giallda þat fe j vaðmalum æða varar felldum æða j gulli æða j brendu ⸢sylfri [var. silfri GrgKonᴵ 1424]
Grg351 1418Fiorðung annan tiundar er tiðir skal með kapa. þann skal giallda j vaðmꜳlum æða i vararfelldum. j lamba gærum æða j gulli ok brendu ⸢sylfri [var. silfri GrgKonᴵᴵ 21026]
Grg351 4923reiknad var ok metidh lavsa gods Margretar Þorbergs dottvr ... half setta mork j brendo sylfre smidado ok gylldo
DN IV (*1341›vid 1413) 21332fengu storfe j gravoru ok brendu silfri
Hák81 37122●●● Þorvarðr skyldi gjalda Sighvati sex tigi hundraða, skyldi vera þriðjungr í gulli ok brendu silfri, annarr í gripum sæmiligum ok dugandi lǫndum
StuᴵᴵR11127ˣ 30714
3) (item coll.) kostbarheder i sølv, sølvskat
En ecki er þeꜱ getit at Egill skipti silfri þui er Aðalsteinn konungr hafði fengit i hendr honom huarki við Scalla Grim ne aðra menn
Eg162θ(2001) 9215segir egill þeim. at mioð dręccu uill hann haua. at afnams fe. er hann for með. enn hon var reynndar full af silbri
Eg162ζ(2005) 1809Mæð þæsso fingr gulli festi ek þic. ok þætta sẏllfr gef ek þer ok með mer siallfum so᷎me ek þic ok sva længgi sem mit lifum skal ek þic hallda með guðs hiolpp ok miskun
DI II (*[c1300]›Thott 110) 3297æigi þotti silfrið nockvrv verði kavpanda a hans (ɔ: Salomons) davgvm i Jorsalaborg
StjC 57231hallir ... fvllar silfr (!) oc lios
Jón³ 1910þeir hafi stolit hans goðz .íȷ́. bolla sẏlfrs
~
PS 68627 JJ SÁM 1 75rb7Suo mikit j sylfri. sylfr rosir .xxx. ok .ix. sylfr spo᷎nir .xvi. ok einn brotinn
IslDipl (1396) 12525fim mærkir brendar vegnar i smidhado sylfri
DN XII (*1338›AM 902 a) 6638iij nobil ok xx j grotta silfri ok viij merkur silfurs j smidudu silfri
DI V (*1464›tr 1465) 4311ef silfr er horfit manni. oc ferr sá eptir er stolinn er oc ransacar at
Frostˣ 25525●●● váru þá loknar upp féhirzlur; tóku þeir gull ok ⸢silfr [var. gersemar AM 586 4°] ok þat annat, er þá lysti
HálfdEystˣ 1004
● gull ok/eða (brennt) silfr
Ef þu villt æigi aptr snua með mer i huna land firir sakir gullz oc silfers (!) ... þa ....
Þiðrᴵᴵ 20110Skulu tvæir biskopar med firir sagdum fiorom monnum hafa gꝍymslu ifir krununnar gulli oc sylfri
RbHM (*1302)² 4920Ekki agirnumz uér gull eðr silfr ok æigi girnumz uer at nǫkkurr yðarr maðr se drepinn
~ lat.argento et auro
Vulg 2Reg 21,4 StjB 54313Judas ok hans menn taka nu mikit herfang i gulli ok brendu sylfri ok margskonar dyr gripum
Gyð(1995) 276hon hefir nægra gull ok sylfr en huer borg o᷎ɴur
Gyð(1995) 4114sea þar mikla gnott. gullz. sylfrs ok vapna
Gyð(1995) 10510Hann tok þar ok mikit herfang i gulli. ok brendu sylfri. ok dyrligum klædum
Rómv226(2010) 13315hann lætr bera fram mikit gull ok ⸢sẏlfr [var. silfr AM 651 I 4°]
~
PS 56910 JJ SÁM 1 47ra17gefandi honum ... gull ok sylfr. þræla ok þionostukonur
~ lat.argentum
Vulg Gen 24,35 Stj¹ 13710skal ek þer uel launa med gulli ok silbri
StSt335 1119
4) (om dekoration/belægning med sølv)
Siþan let konungr steina skipit með allzscyns litum oc siþan gylla oc pryða með silfri
ÓTOdd 15920þo er lœyft at taka ef ⸢sylfr [var. silfr GKS 3270 4°] er a
Hirð 4348Vidcuðr hafði sviðv oc silfri recinn leggrinn oc allra vapna bitraz, iarni vafit scaptit ... lagdi Vidcuðr til hans með sviðvne
StuᴵK 6415stettarker. ok propiciatorium mariu med silfur
IslDipl (1374) 5215tuæir amplar med silfur
IslDipl (1374) 5217glodarker tuau med silfur eitt gyllt. tuau med kopar
IslDipl (1374) 5228storir texstar fiorir med silfur einn med tonn
IslDipl (1374) 5234þar sem þu villt sylfr leɢia. þa skalltu taka sylfrit med k[ni]fi ok lata ꜳ bokfell ok leɢia þar af ꜳ likneskit
Smíð 714þar sem þu villt sylfr leɢia. þa skalltu taka sylfrit med k[ni]fi ok lata ꜳ bokfell ok leɢia þar af ꜳ likneskit
Smíð 81hann (ɔ: Þórr) var mikill ok allr gulli buinn ok ⸢silfri [var. sylfri AM 325 VIII 2 c 4° “C⁴”]
var. ÓTᴵ 37814: AM 325 VIII 2 c 4° “C⁴”þar til lo᷎fadi hann at leggia ... messvklædi at avllv tvav merki tveggia avra kalek med. silfvr
IslDipl (1449) 40319var önnur hver taflan af gulli en önnur hver af brendu silfri, svá hit sama váru ok reitirnir á taflborðinu, at annarr hverr var gyltr en annarr hverr var þaktr af hvítu silfri
Klma 48630enn tueir textar buner med huitt silfur
DI IX (1525: Sig) 29522Þorgils varð skjótastr til upp at hlaupa, þreif upp dýrshorn mikit ok þungt af búningi silfrs ok steina ok setti millum herða Birni
StuᴵᴵR11127ˣ 13935
5) (om at blande sølv op med urene stoffer ɔ:) uvenskab, fjendskab
● elda grátt silfr
cf. Halldór Halldórsson 1954 318-319
Elldu þeir Ospakr iafnan gratt silfr ok ueitti þar ymsum lettara
EbWolf(2003) 2695þeir Storulfr elldu laungum gratt silfr en stundum uoru med þeim blidskapir
OStór 52233elldu þeir konungr iafnan gratt silfur þuiat Einar [u]illdi huergi lata sinn hlut fyri konungi
HÍ 712
6*) (for síld sb. f.?, cf. Hertzb)
Form.: silfr (32); silfrs (31); silfri (28); sylfri (14); sylfr (10); silfur (10); sylfrs (5); silfre (3); sylfer (2); silfs (2); silbri (2); silfvr (2); sylfuærs (1); silfurz (1); sylfur (1); silfrið (1); sylfre (1); silfurs (1); sylfrit (1); silfers (1); sẏlfrs (1); sẏllfr (1); silfar (1);
Comp.: ár·tíða- (3), blá- (1), bókar- (1), brennt- (3), brota- (3), eyr- (1), fals- (2), fingr- (1), gang(s)- (16), graf- (1), grá- (1), grotta- (1), hvíta- (1), kvik- (7), lǫg- (3), mála- (2), presta- (1), skot(s)- (17), smá- (1), texta- (1), vága- (1), varð·halds- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd -y-; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin -silfr; Rím; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO item sylfr; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Faulkes 1966 [StudIsl 25] 15 note 1; Seip 1955 155, 273; Seip 1955 155f.; Skårup 1991 [Opusc 9] 98
Genre. (expected): legal works [jur]: 38 (14); religious works [rel]: 28 (39); charters [dip]: 17 (11); family sagas [isl]: 16 (18); historical works [his]: 12 (26); romances [rom]: 11 (15); learned works [div]: 9 (5); þættir [tot]: 9 (3); contemporary sagas [bis]: 8 (11); legendary sagas [fas]: 4 (6); unclassified [ ]: 0 (1);
EÞJ (red.) — September 2014
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
sigtryggr - silfr
silfr - sinnir
síðerni - síz
...