saman adv.
(cf. samans adv., sǫmun adv.) samans adv. [14] sǫmun adv. [2]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) sammen, i fællesskab
For Egill til uistar til Borgar. oc með honom Þorfiɴr iɴ strangi. oc þeir saman menn miꜷc margir
Eg162θ(2001) 9213Ef menn bua saman oc tecr aɴaʀ þeirra við scogar manne. en aɴaʀ vill eigi. þa ...
GrgKonᴵ 12619Ef meɴ eigo enge saman. oc verða eigi sattir a. þa scolo þeir reyna scil til. a þvi
GrgStað 4558þyccir monnom þar til gleði gott at drecca morgom [var. + monnum ÓHFlat 18523] saman
ÓH 2647þar sem haga mork manna ligia saman ok sꜹðr gengr hvarr til moz við annan. þa skal sa er ganga uill til markræina. gera þæim orð er til mozt a uið hann ok gangi baðir saman. Enn ef annarr hvarr uill æigi ganga. þa gangi sa er stefndi hinvm i sinn haga. enn æigi hins utan logvatta
SkipSauð¹ 5039Þeir áttu skóg saman, Njáll ok Gunnarr, í Rauðaskriðum
NjR1908 7922Setia (þeir) nu bu saman a foður leifð sinne. ok urðu elli ðaudir
Heiðy 10616þeir toku fe eptir foður sinn ok mattu engua stund saman eiga
Dpl 14422þeir voru nockurer menn saman
EgM(2001) 14621Þeir áttu skóg saman Gunnarr ok Njáll í Rauðaskriðum
NjM 9213Enn með Onvndi var Einarr Halz son af Moðrv-vollum. Þeir ‹áttu› bę‹ði› saman gvðord oc frensemi
StuᴵK 15810Attu þau Olafr konungr ok drotning laungum tal saman ok þokknaðiz huart o᷎ðru uel
ÓTᴵ 1136
● allir saman alle sammen, hver og én
Einaʀ þambascelfir hafði sitt scip lagt a annat borð iarls scipino þa kaustvðv þeir akkeri i scip iarlsens oc fluttvz allir saman vt a fiorðinn
ÓH 952iarlin feʀ nu heim oc œll þau saman. verða honum allir menn fegnir fyrst itira oc han brœðr Jron oc aullum þeim. Apollonius jarll talar nu við sina fru oc sægir at han vill fa hennar
Þiðrᴵᴵ 1203Nv mællte attila konungr til þiðrecs konungs oc biðr hann at hann skal vt riða igegn þeim. oc nv gerer hann sua. oc riðr vt með sina menn. Oc er þeir finnaz fagna hvarer adrum vel oc riða aller ⸢saman [var. samt AM 178 folˣ “A”, etc.] til borgar
Þiðrᴵᴵ 2978foro þav ... i þat herat er Skꜹn heiter oc gengv o᷎ll saman ok sa mikinn bø firir ser
ÓTOddS 712hofðu þeir aller saman her mikinn
EgM(2001) 62Ef nokkurir þeir hlutir hér ritaðir sem þeim vitrastu mǫnnum sem á eru landinu sýnaz ofarr meirr of harðir eða of linir, þá bjóðum vér lǫgmǫnnum várum, at þeir riti til vár þat sem þér beiðiz allir saman
Jb3270 28718hǫfðu þeir allir saman sex tigu manna
Laxd 1716varo þau oll saman saat vm alla lutti at þesso gord
DN III (1364) 26932af þessum hlutum öllum saman hugsar hann nú ... hversu hann mætti þessa veizlu svá fram láta flytja, at ...
Trist¹ˣ 93
● allir jafn saman
at þat bravþcaup (ɔ: brúðkaup, cf. ed. note) er þar es umb rǿtt i guþspiallino merkir þetta maɴboþ her iɴan heims er guþ býþr ollom iamsaman til sín i héilagre tru oc skírn
HómÍsl⁴⁴(1993) 75v12biþr haɴ alla fyr sér biþia. at haɴ mege þa sva fórn af heɴde léysa er aller eiga iamsaman. at honom verþe at eilífre hiólp oc ꜵþrom
Mess²15(1993) 55v32Þar er ... ein specd i ollom oc eiɴ asthvgi sa er alla seler iafnsaman af hvers eincaselo
Prosper677 106bað (hann) ... firir ... allu lannddzfollke. at guð skyddi (sic ed.) sua firir honom sia. oc allum þeim iamsaman
Menota: 94rb11 BarlA 1792þar með sendi hann vinsamlig orð aullum lanzmonnom iafnsaman
ÓH 1111gerom ver ok. þa suæina þæirra er þæím hꝍyra allum til jamsaman liðuga firir allum tollom ok alaugum
NoDipl (1292) 6234Þessor bannsetningarbræf ... sænder Alexandr pave Thomase ... oll iamnsaman
Thom¹ 20415enn meler hann til allra iamnsaman klærka ok munka
Thom¹ 2578huart sæm þat heyrir hælldr till einum af þeim æða ollum jamsaman
DN III (1308) 7820[var. + biðium ver ok bioðom yðr. herra A. byscup oc herra Þorfinn byscup oc alla yðr iæmsaman. at þer skoðet at inuirðulæga Holm perg 30 4° “Ee”]
var. Landsl 918: Holm perg 30 4° “Ee”samðycki þeir þa allir iamsaman domin með lofa take
RbEM (*1280) 104ollum yðr iamsaman til hugganar
DN XVIII ([1331?]: BLAdd 11250) 1013Biodom uer allum monnum iamsaman i huari stet oc tign huar ydar er
RbEM (*1290) 187minnum ver ẏðr á alla jafnsaman ok serhvern ẏðarn at þeir variz sem innuirðulegaz þa alla glæpi
DI II (*1326›AM 671) 59216þakkar (hann) ꜹllum iamsaman a stefnu sina fylgð
Rómv595(2010) 686spurðuz nu þessi ti[ðendi] uiða um suætir aull jafnsaman ok uar þetta ongum manni harms auki
EbWolf(2003) 8711Þessi orð øll ⸢iafnsaman [var. saman MarD635ˣ 5902] tekr konvngr ... með bliðv
MarS 30820urðu sua hans lifdagar allir ⸢saman [var. iafnsaman AM 227 fol “B”] .c. tirætt .xl. ok .vii. aar
var. Stj¹ 22731: AM 227 fol “B”Gecc hon þa til kirkiv ok bað fyrir øllum þeim iafnsaman
StuᴵᴵK 1216Bratt er Kolbeinn ok Are komv uestr, þa funnduzt þeir allir iafnsaman Sturla, Rafn, Vigfus ok aðrir uinir Þorðar
StuᴵᴵK 13414Nu fyrir þessa hugsan alla iafn saman gaf honum at skilia at hann matti eigi o᷎ðlaz riki i Noregi
ÓTᴵ 2026Ein af þeim (eyjum) heitir Delos. su sem i midiu er ok mestz haattar af þeim. af huerri er allar þær iafnsaman hafa nafn tekit. þo at margar af þeim se henni miok fiarlægar
Stj¹ 8631slogu allir iafnsaman ring um hans hus ok herbergi
Stj¹ 12110gai þess allir iafnsaman ok geymi. at ...
Stj¹ 14913allr sa timi iafnsaman. sem Jacob uar medr Laban. uoru rett .xx. aar
Stj¹ 1801allt hans ‹folk› iafnsaman þat sem medr honum kom i Egiptum uaru .lxxx. manna
Stj¹ 22218Moyses ok Aaron taladu þa til allra iafnsaman Jsraels suna
Stj¹ 29125firir þessa hugsan alla jafnsaman gaf Olafi konungi at skilia at hann matti af o᷎ngum kosti audlazst riki j Noregi nema æin saman miskunn almattigs guds efldi hann þar til myklu framarr en efnni stod til
ÓTFlat 20635til allra manna iafnsaman mællti heilagr Johannes
VP 4414firirbioðande yðr allum iamsaman ok hverium viðr sik at þola fyrnæfndom þrimer vætrsetom at ganga i yðrar kirkiur
DN II (*1309›DonVar 1ˣ) 8434er þat bod vart ok vili til allra ydarra jamsaman at þer lukit þessa skulld
DN III (*1306›DonVar 1ˣ) 7123er þat boð vaart ok vili till allra yðarra jamsaman
DN VIII (*1306›apogrˣ) 2833þa biodom ver fastlega. af pafualego valde ok varo. ollum yðr iamsaman. vppa lydni. ok sundrungu ... at þer taker viðr þæim væl
DN VIII (*1325›apogrˣ) 9411
● báðir saman
1) begge sammen, begge i fællesskab
bar sva át æinu sinni at þæir hꜵfðu baðer saman unnin sigr mykin ok orgrvnni fear fenget í hær-for æinni
ÓH619 11226Engey skulu vit eiga báðir saman
NjR 4523þeir biskup ok loghmadr eigha skothval haluan bader saman
DI II (*[1296]›Bps B II 1) 30814
2) begge, (to) sammen
þangat skræið hinn ælldri oc do baðer samman
ÓHLeg 873biodom ver ykker badom jamfnsaman a hæilagha lydni at þit taker prof ok skillriki med suornom æidom a fyrsoghdu maale
DN I (1346) 2384þa viðr gek hon ok sagdo badar saman siþan att Olafuer Eiriksson ok þæær badar varo þær hia
DN III (1348) 21432Hrappr leitar eptir þeim ok finnr þau á skóginum ok tók í hǫnd henni ok leiddi hana eina saman ... fór Ásvarðr at leita hennar ok fann þau í runi einum liggja bæði saman
NjM 21120at sjá, með hverjum atburð er vér höfum fundit þau bæði saman hér
Trist¹ˣ 14220skal ek láta þau á báli brenna, er þau verða fundin bæði saman
Trist¹ˣ 14221
● einn saman (sér)
1) (helt) alene, for sig selv
þa er þau voro ein saman. þa sneriz hann imoti þeim oc melti
ÓTOddS 933er Þorsteinn varþ einn saman þa hliop hann heim a bein ok to᷎k ambattar barn eitt oc hafðe með ser i skoginn
ÓTOddS 1223riddarar oc aðrer mikels hattar mænn sitia ser æiner saman
~ lat.separatim ... et per se ... seorsim
3933 Thom¹ 3918hann hafði staðit einn saman, ok vissu þeir eigi, at hann var særðr
NjR1908 16931hann vill ganga einn saman á land. Hjálmarr bauð at fara með honum, en Oddr kvað ei þat vera skulu
ǪrvS 7920byðr þa kongs syni roa til landz einn saman
ClarA 1049Egill geck vti með veɢ ok drap fæti ok fell. konur nockurar sa þat ok hlogu at ok mælltu. farinn ertu nu Egill með ollu er þu fellr einn saman
EgM(2001) 1787þo að þat hlioð eða atkvæðí er samhlioðendr hafa megí varla æitt saman að kveða
Gramm¹ 22810hann sat einn saman, ok kom fyrr matr hans en annarra manna
Korm 2609hann hafði staðit einn saman, ok vissu þeir eigi, at hann var særðr
NjM 1881Hrappr leitar eptir þeim ok finnr þau á skóginum ok tók í hǫnd henni ok leiddi hana eina saman ... fór Ásvarðr at leita hennar ok fann þau í runi einum liggja bæði saman
NjM 21118Egiptzkir menn satu ser samt. sua sem innlendzkir menn. ok hinir komnu brødr ser einir saman
Stj¹ 21712auitar hana at hun flackar uti einsaman
Sams 1019Þá er sálin finnandi aptrlukt augun ok munn ok aullum líkamsins vitum, um hver hún var vön út at ganga at skemmta ser í þessum ytrum hlutum, þá vendir hún aptr til sín, ok ser sik eina saman ok naukta
~ lat.solam et nudam
Medit 48853 BernhRitn 19227óvarliga fer ek nú, er ek geng einn saman úti á nóttum með þér
StuᴵR440ˣ 2413Þorkell ... lét þá vera eina saman í húsi, því at þeir hǫfðu annan sið
Vatnˣ 10716
2) i enrum
● tveir (ok tveir)/... saman
Þorsteinn oc huscarlar hans með honom reið upp til fiallz. oc voro þeir .viii. saman
Eg162θ(2001) 1717Ganga tvæiʀ oc tvæiʀ saman sæssar eða samsætis mænn laugar at taka hvart sæm laugar værða gefnar uti eða ínni oc ganga sva siðan til borða
Kgs 5739skaltv þa skipta liði þinv i .iij. staði. allz er ervt .xv. iij. saman
Heið 7925Barði var i skoginvm ok snerto eina fra þeim þar er þeir slogv ok þeir vi saman
Heið 857þaðan riða þeir .v. saman
Heið 8728Synir Eiðꜱ koma til Þorgilꜱ hꜹggvanda. þeir bregða við skiott ok fara þaðan .vi. saman. þar var Eyiolfr son hans i fꜹr. ok .iiij. menn aðrir
Heið 8823Riða nv .xvi. saman. ok flestir sarir
Heið 958hon hafði meyna með ser .x. voro þꜷ saman
LaxdE 32711konungr for með þeim er siþarst foro oc varo þeir .iii. saman
Sv 141uar þar komin Þorgils Ara son nordan um land fra brudhlaupi sinu ok Snorri godi med hꜹnum ok ridu saman .lxxx. manna
Heiðy 9812þeir vetr fara iii. saman ok ecki svmar milli, en aðr ganga sva aðrir iii. vetr, at þa er vm alla verold orrostor miklar
SnE 7010Þeir urðu saman fimmtán; sjau eru nefndir: Þórarinn ok Þorvaldr krókr ...
Glúm 746tíu váru þau saman
Laxd 1023váru alls fimtán saman
Laxd 2646liopo til navstzins niv saman oc sottv hann
StuᴵK 3584þeir Oddr eru staddir á landi upp tveir saman
ǪrvM 7011Nu verda þær ⸢.ij. [var. tuær AM 589 b 4° “B”] saman j skoginum
Sams 82ganga þeir aa land wpp .iij. saman ok þar til at þeir koma at hwsa bæ einum kirfiligum
Vikt 1613Þꜳ ero sungner tueír psalmar saman vnnder eínu gloria patri
Mess²625 327hann ... færði þó ⸢margan mann [var. hundrudum saman AM 152 fol] til heljar
var. HG 613 → HG AM 152 fol 155vb9Þorkiell og Gunnsteinn ur Innre Krossavyk fóru med, og tveir heimamenn þeira med þeim, og voru þeir sex saman
DplFljˣ 11518þeir kuedia up einstaka menn, og verda þeir saman XVIII
Fljˣ 7319þeir voru v. samann og hinn siotti skosueinn Eyvinndar
Hrafnkˣ 5010safnar Þorgils at sér mǫnnum, ok verða saman nær fjǫgur hundruð manna
StuᴵR440ˣ 3015⸢*... Riðu þá vestr með þeim Einarr Jónsson ok Einarr dragi ok þeir sex saman af fylgdarmǫnnum Kolbeins ... [BLAdd 11127ˣ “IIp”; non emend. ... riðu þau þa uestr með þeim Einari lanng ok hans felaugum ...]
emend. StuᴵᴵK 210: BLAdd 11127ˣ “IIp”Urðu þeir saman nær sjau tigir manna
StuᴵᴵR11127ˣ 24718Ríðr Þorgils þá heiman; váru þeir saman nær þrír tigir, var þat flest einvala lið
StuᴵᴵR11127ˣ 29434
2) (om at være gravid)
● fara/vera eigi (kona) ein saman
hon fór eige einsaman. su er langa ǽfe hafþe o᷎byria veret
HómÍsl³⁶(1993) 58v11Silvivs vissi at kona hans var eigi ein saman
~ lat.eam ... fecit pregnantem
HRB 22310 Bret 23827þat fylgði þvi mali at Þordis for kona eigi einsaman. ok var það heraðfleygt orðit
Dpl 15317
3) (om gud)
● allr saman
● einn saman eneste ene
dyrkandi einn saman ok lifanda gud
~ lat.unum
GenMan 19113 Stj¹ 2615Vera let hann herbergi fyrir utan sitt klaustr ... i hveriu er hvilaz tilkomandi menn af fiarlægum herudum, en hann sialfr fyrir innan tilræmandiz einum saman gudi
VP 3412Þvi var o᷎ll hans astvndann j eínvm ⸢saman [var. ÷ Holm perg 16 4° 18v2] gudí
~
4) (om at forliges, tale sammen, mødes (på tinge) el. indgå en aftale)
Þar er maðr cavpir arfvö́n at avðrom. þa a þat at hallda huervetna þess er þeir cavpa saman vel lav́st ef þeir eigo við at sciptaz eða þeirra erfingiar
GrgKonᴵ 2365*En þat er satt at segia, at þa hafþi hann ráþit firir ser at leita til, ef saman mætti bera fvndi þeira Miðgarðzorms
SnE 613En er hann sagþi asvnvm drꜹmana, þa barv þeir saman rað sin
SnE 6317stendr vpp Heimdallr ok blæs akaflega i Giallarhorn ok vekr vpp ꜹll gvþin, ok eiga þav þing saman
SnE 725skall loghmadr ef han er ner, ok j hia staddær, næmfna tolf men edr sex til doms, syslu madr ef loghmadr er æighi til, ok dꝍme þætt maall, ok ganghe aller saman, ok þa er þæir værda samdoma þa ...
Dómnefna3260 634ath þeir hofdu jardaskipte saman
DI VI (1478) 15922þá vas landino scipt í fiórþunga. svá at iii. urþu þing í hveriom fiórþungi. oc scylldu þingunautar ęiga hvar sacsócner saman
Íslbˣ 2224
● fleiri saman
verþa þeir eigi allir a eitt sáttir oc scolo þeir hafa sítt mál er fleire ero saman
GrgKonᴵ 5720Ef þeir verða eigi asáttir hvern quið þeir scolo bera. þa scolo þeir raða er fleire ero saman. eɴ ef þeir ero iafn margir þa scolo þeir þaɴ bera er goðinn vill
GrgKonᴵ 677
● kemr (til) saman [e-m / með e-jum]]
þat komz a leið at sættir verða at þui. ok kom þat hellz saman með þeim at þeir færi vtan
Heiðy 10217Þꜳ thokv þeir at slꜳ nockvt vndvrlæth ꜳ þetta hvadan at þat mvnde vera komet og so hvat j keralldenv mvnde vera. ok kom þeim ollvm er ꜳ skipinv vorv til saman at latha bijda at forvithnazt vmm þat fyr en þeir kæme at lannde
GregBpReyk 813
5) (om at samles el. slå sig sammen)
Ec em gata oc saɴyndi oc lif. Engi comr til faudor nema fyr mic. Til þessar goto laðaði hann alla menn saman
Ósóm677 118a eino svmri lo᷎gðv þeir saman felag sitt fiorir ho᷎fðingiar ... oc herioðu vm svmarit oc fengo mikit herfang
ÓTOddS 314gerðv sitt felag oc lꜹgðv saman skipin ok liðit oc heria a vikinga ok rans meɴ er þa lagv viða vm lond með vfriðar flokke
ÓTOddS 4729þeir koma á stefnu allir saman
Hkrᴵˣ 3669En ener heiþnu menɴ hurfu saman meþ alvę́pni
Íslbˣ 292
● koma saman
Sva vilium ver at huaruitna sæm men koma soman hæim af loghþingi. se syslumadr skyldær till at lysæ firir bondom ok tia þæim huariar laghabꝍtær eda nymæle þa hafa gordz
RbHM (*1293) 2116her er margr maðr saman kominn
ÓTᴵ 3804Eyfirdingar hofdu niosnar menn ok kom saman mikill lydr a Grund i Eyiafirdi a Seliomanna voku
Ann1005 40827Þui ærum ver saman komnir, at med hoguærd ꜳ huerr at segia, sem syniz
Thom² 3155
● safnask (til) saman
Oc siðan samnadiz saman lið ok mikill afli ok la hann i Veggiaðar svndi
ÓTOddS 418lanz menn somnvðvz saman oc lꜹgðv epter þeim með miklo liðe
ÓTOddS 3720Annann dagen efter þetta ed mikla mannfall og skada er hiner vindversku fiengv. þꜳ safnnazt þeir til saman sem efter vorv
HenKunReyk 4116
6) (om at tørne sammen, slås el. have et mellemværende med hinanden)
latim eigi þa Tungo Odd eða Einar etia saman sonom ocrom sem kapal hestom
Eg162θ(2001) 1615Nv lystr þeim saman ok eptir hꜹɢ þetta hit mickla. styrir hann þegar imot Þoroddi. ok eigaz þeir við Ketill gengr imot Barða. Þorgꜹtr ok Þorbergr
Heið 9117hann qvaz þess vo᷎n vita at eige mvndi lett við Hacon (“Her mgl. vist at ved linjesk.”, ed. note) sigraz þvi at þa er við attvm mal saman þa feck ek varla halldit fyrir honum minne semþ
ÓTOddS 1729
7) (om ægteskab el. kærlighedsforhold)
Ef hon kueðr ia uiðr. eða þægir. þa ma hiunskapr bindazst. bæðe at guðs lagum oc manna. En ef hann uærðr bunndin. þa ma hann alldri riufa meðan þau lifa bæðe. En ef hon sægir næi uið honum. þa ma þann hiunskap æigi at lagum saman binnda
EiðKrA 38220ef hann teker kono sína í híunskap apter. ok líggr hínn hana síðan annat sínne medan þau eru saman. þa er han trygðrofe
Landsl1154 1197
● bǽði saman
þat villda ec galathea at hann vǽri buande þinn. minn domr do᷎mir ykr bæðe samaɴ
~ lat.simul esse
Pamphilus 2565 Pamph 11315Ef hon kueðr ia uiðr. eða þægir. þa ma hiunskapr bindazst. bæðe at guðs lagum oc manna. En ef hann uærðr bunndin. þa ma hann alldri riufa meðan þau ⸢lifa bæðe [var. uilia bæðe saman uera OsloUB 317 4° “B”]. En ef hon sægir næi uið honum. þa ma þann hiunskap æigi at lagum saman binnda
var. EiðKrA 38219: OsloUB 317 4° “B”
8) (om at adskilte dele samles (til el. udgør en helhed), nærmer sig hinanden el. mødes)
Goði scal ganga til domꜱ oc bioða þeim manne til hruðningar er quadde hann xii. quiðar ... oc segia honom hvar hann hefir saman settan quiðiɴ. oc hann a sva at hryðja xii. quið sem dom
GrgKonᴵ 675Þoat eitt orð se ort vm ‹mann› oc fare þo helmingr saman eða lengra oc er þa kostr at søkia um
GrgStað 3955at ver skylldim ... taka soman tíundir þær er her ero soman tæcknar
NoDipl ([1286]) 509.xl. satna voro vfo᷎rðir saman i Asbiarnar-nesi
Heið 6832ok þat mælti Barði. at þat (ɔ: hey) skal hann saman fœra. ok lvka þvi vm aptaninn
Heið 6833Saman ok hann heyit er staðit hafði i Uiði-nesi
Heið 6915At sꜹno mvn þat her saman koma lo᷎f vm konunginn er oss veitti farseliga lvti en þꜹckvm guðe er hann gaf oss slikan foringia
ÓTOddS 21gerþv þeir sia þaɴ, er þeir gerþv ok festv saman iorþina, ok lavgþv þaɴ sia i hring vtan vm hana
SnE 153lꜳte vid liggia þar til sem hann e᷎tlar, ath saman sé beinit eda sarith groi, ok hafi sama le᷎kiss dom þar til ath sárit er grett
Med194 6720þat blezada hugskot sitr þa enn eptir i sama stad, lesandi saman i sinu hiarta sem hunangligan sætleik þat, sem adr var tracterad med rauksamligum skilning ok concorderan
Thom² 32121tuo opin bref med haungaundum ok o skauddum jnnsiglum ok til saman fest
IslDipl (1449) 39627Centaurea er tvenni hattar meiri ok minne. þa meiri. þurfu fair menn ... Enn hinn minne dregur sar saman ok heilsar þat er gamalt er ef hun legzt ꜳ
MedMisc 6617logi elskunnar brennr því heitara ok sækir því meir brjóst ok hjörtu mannanna saman sem fleiri vilja þeim meina
Vígl 8220Þa hafe hvn haft yfer sier eina forna kapv og halldit henne til saman framan fyrer sier med vinstre hendinne
KonReyk 925varningerenn flester aller sem her fæller j landeno er saman tekin um vetrinn oc brott flutter sva at þa er til litils at taka er kaupstæmfnan skal vera
DN VII (*1331›DonVar 1ˣ) 15131Þar effter gaf Finngeir Gryme búed, þad sem hann vardveitte, med öllum fiárlutum, lande og lausafie, sem þar saman stód
DplFljˣ 13133So for þad til, ad þær systur keiptu þessa iord; og setur Groa þar bu samann
Fljˣ 3210Ef maðr drepr cofanracka fyrir manni. gialldi .xij. aura. en þat er cofan ef maðr tecr hendi sinni um hálsinn svá at saman taci fingrinn
Frostˣ 23431
● halda/taka hǫndum saman give hinanden hånden
toko þau þa hanðum sama
DN I (1318) 13730er þæir heldo hondum soman
DN III (1318) 10938Bardhær Olafsson ok Brion Þrondhæ son toko hondum somon
DN XI (1326) 1931heldo hondum soman af æinni halfu Arne karde ok Sigrid kona hans ok af annare halfu Aluær pampe ok hans kona
DN XI (1326) 215toko þæir swa handdom soman at Þronddær fægt hanum viii kua leigghu iardær
DN IX (1333) 12425þau heldo handum soman
DN I (1343) 22514Jon ... ok Asæ dotter hans hældo hondum soman
DN II (1346) 23133þæir heldo hondom soma ... med þui skilordde at sire Alfuer lysti þui at ...
DN I (1356) 2749þeir hælldo hondom soman
DN I (1357) 27634þau hældo hondom somaan
DN III (1359) 24610þæir ... heldo hondom somon
DN III (1366) 27337sꜳm ok hæyrdum vpp ꜳ ath þau hældu hondum saman ... hærra arnæ ... af æinni alfu æn bænædict ... af annarri halfu
IslDipl (1415) 19315
● hvárki sundr né saman
9) (om at skrive, forfatte)
10) (om antal, mål, grad, udregning el. sammenlægning af ngt)
hafa konongar uæit iarlum af landinu slikt sem þæim hæuir likat ... stundum i ollum lutum landzins oc þui smærom ⸢saman [var. soman AM 322 fol]
var. Hirð 40220 → Hirð AM 322 fol 3va4ef vtlenskir menn selia j auðrum stauðum moti þessari skipan smærum saman æða auðruvis en nu er greint. þa er þat uppnæmt
RbHM (*1316)⁴a 12318skall Annfinnr ænga iorð luka Jvare smœrom saman. en tiu manaða mata leighu
DN III (1325) 13618skal leiguliði ábyrgjaz hús at eigi falli niðr, ok hlaða faðm saman eða lengri veggi
Jb 1328En þá es. aycsc at ǫ́ro tali et siꜹnda hvert at vico en øngo at hinu þá verþa vii. ǫ́r saman iamɴ lǫng at hvǫ́rotveggia
Íslbˣ 2012
● allr (jafn) saman hel, samlet, i alt, alt sammen, det hele
Þat (ɔ: skipit) iarteiner he[i]me[ɴ] allan saman
Hóm673 24521þeir líto upp til. oc só sem eldr vęre iɴ komeɴ i huset. sa er lýste af en eige braɴ. Haɴ vas eige allr saman. heldr gréiɴdesc haɴ. var sva vaxeɴ sem tungur til at sia iafn margar þéim
HómÍsl⁹(1993) 10v15Nv́ segir fiþr þetta sigvrþi byscopi. oc biþr hann veíta sér orþa fvlting viþ konvnginn. at biþia friþar manninom. oc rǿþa vm meþ sér. oc synisc honom hvatliga hafa alt iamn saman. orþit. oc biþia nv konvnginn. at hann gefi honom griþ. oc fara of þat morgom orþom
ÓHÆ 68þetta lið allt saman
Alex 2232er þeir ... sa a þetta allt iafnsaman þa slr ótta noccorom ȷ́ scap þeim
Jvs291 307enskiskonar umskipte fǽr hann af þesso allu iamnsaman
Thom¹ 18521Þessor hormulego harðynde oll iafnsaman komu monnum skiott at hondum i Englande
Thom¹ 2016ofan a þætta allt iafnsaman komu þer at ogna mer
Thom¹ 2483þat mun þó mitt atkvæði, at Ásmundar hendr sé fegri með öllu saman
ÁsmS 876konungr frettir þetta allt iafn saman
HákEirsp 47435Þetta er allt saman .v cxc ix. ár
AnnReg 807Tofue ... vidr gek at han hafde loket Sighurdi ... halfs v. œyris boll ... fa j ix mærkr firir v. pæninghæ boll fa j iij. auræ boll ok v. pæninghæ boll ok hallfs annærs œris boll firir gripdæild firir sauð æin. er þa allt somann halfs v. œris boll
DN V (1329) 729var þa mettet hæimmilit altt soman till þriatighi kua j kum ok j korne
DN I (1339) 20618alt þetta somon firir þeim badæ
DN XI (1345) 3736barst hann heldr illa af fyrir þetta alt jafnsaman
Boll 3036oc þar segia hvarir avðrum allan trvnad oc hvar þa var komit ollv iafn-saman
StuᴵK 408þetta þotti Hallfreði alt saman mikil tiþindi
Hallfr61 4515Vm þenna hernat Olafs allan saman kueðr Hallfrodr vandræða skalld
ÓTᴵ 16010mundo ecki hinir fyrri frændr yðrir þola slikt alt iafn saman
ÓTᴵᴵ 24512grof ‹hann› þetta allt iafnsaman nidr undir rætr þess tréss sem therebinthus heitir
Stj¹ 18830leggit þat allt iafnsaman upp á dætr ydrar ok syni. ok latit þau brott bera medr ydr
Stj¹ 26012suarfadiz þa ok sopadiz allt iafnsaman ut i siofardiupit
Stj¹ 28721synizst þeim sem honum hafui huatliga ordit allt iafnnsaman
Þorm1005 80219(Thómas var) uuanr þuiliku uasi aullu iafnsaman
Thom² 3597Þeir sofnudu nu lidi vm Eyiarnar ok fengu med ollu saman lxxx. skipa
Hák81 46516Þickir monnum nu grunsamligt um þetta allt iafnsaman
Gísl 4616þessi o᷎ll saman giædi
DI III (*1387›apogrˣ) 40121þat verþr allt samaɴ mcxx ǫ́r
Íslbˣ 3742
● af (...) ǫllu saman
var liðit farit af ollu saman sullti oc mæði en sumir af kulþa
Sv 224Þrongez nu af þesso ollu iamsaman konungsens hugr
~ lat.Arctabatur itaque rex
5830 Thom¹ 5812Af sliko ollu iamnsaman kæmz Thomas ærkibyskup viðr
Thom¹ 7021af þesso o᷎llv iafnsaman þrvtnaði ræiði konvngs til fvllz fianzskapar
StjC 46821enði biskup sva malit, at af þessi ravcsæimd allri iafnsaman, ef mitt mal ma nacqvad standaz við gvð oc varar bænir, at hann se þer sva bæna a doms degi, sem þv ert mer nv bæna
StuᴵK 4110Af þessu ollu iafnsaman verdr Heinrekr konungr sua heitr af reide, at ...
Thom¹B 5142af allu saman eruidi ... ok þeim mykla otta ... vak[n]ar hon
Mar720 2741
● þessi atburðr allr (jafn) saman hele denne begivenhed
Hon tóc sceypiliga á of þenna atbvrþ allan iamnsaman
ÞBpCod645 107bendr (sic) urðu sva rædder við þenna at burð allan saman
ÓHLeg 3410af þessom aullum saman atburðum voru menn sendir eptir Joani postola
Jón¹FrgA 43814er Gyðingar sꜳ þenna atbvrð. allan iamnn saman. þꜳ giorðv þeir iðran af avllv hiarta
JBpA(2003) 2630brá Guðrúnu mjǫk í brún um atburð þenna allan jafnsaman
Laxd 2832Eptir þenna atburd allan jam samann. þa ...
ÞBpA 18516þotti honum þessi saga allill. þa tok Leifr .iij. menn af lide þeirra Freydisar ok pinde þa til *sagna vm þenna atburd allan iafnnsaman ok var med æinu mote sognn þeirra
Grǿn 54822af þessum ollum saman atburðum voru menn sendir eptir Joani postola
Jón¹ˣ 41930
11) (om at folde ngt sammen)
12) (om blanding af ngt el. at blande ngt)
Blandaz saman leckuka ok þat. þa er þat miclu heilnæmari
MedMisc 712at saunu er þad olucka son minn er þid berid ei giptu saman med frændsemi
GibbC 1083●●● Umm dagenn effter teflde Grymur vid austmann, og rann ad bordenu sveinn, er Þorkiell átte, og þau Iórun, og rótade saman taflenu
DplFljˣ 12712
● allr saman
13) (om tid/varighed) ud i ét, i træk
●●● at eigi mǽli haɴ ... sva langt saman at torvellt sé þéim es til hlýþa at muna eptir þat es mælt es
HómÍsl³⁸(1993) 65r3‹mánuðum eðr vikum saman› emend. Kirj 9228: AM 532 4° “D”
emend. KirjB 9228: AM 532 4°ˣ “D”fóru þeir út stundum á Laugaland mjǫk margir saman eða til skipa, ok váru nótt saman
StuᴵR440ˣ 21214
14) samtidig
Eigi nenni ek ... at hafa þat saman at veita Hǫgna, en drepa bróður hans
NjM 23418konungr lek þat optliga siþan saman þa er menn hans reru með landi fram at hann geck ꜳ árunum vt byrðis ok lek at hand soxum
EindrÓT 22813
● allt saman
svmvm monnum þotti hallða við van-stilli, oc ætloðv, at hann mundi eigi bera mega allt saman hardlifi sitt oc vyndi af andlati Þorgeirs
StuᴵK 1481tók Flúrent drottníng allt saman hendr Ísodd (!) ok meðalkafla á sverðinu
Trist² 4812
15)
● einn saman lutter, udelukkende
selia þeir sem Esav svivirðliga sina frvmbvrði við einv saman *ertrasoði
Thom³G 53829Þetta máttut þer herra með engv moti leika af einni saman yðvaʀi iþrott
EindrÓT 2284Engi er sannleikr i þer. ok af einni saman lẏgi talar þu allt ok giorir
~
II. (y. isl.)
III. (y. no.)
Form.: saman (218); soman (13); somon (5); samann (3); samaɴ (2); somann (1); Saman (1); somaan (1); soma (1); (1); samman (1); samans (1); sama (1);
Gloss.: EJ item jafnsaman; ClV item (jafn) jafnsaman; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item jafnsaman; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb item jafnsaman; HertzbLat _; HertzbTill; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr (sama); Fr4 item soman; NO item jafnsaman; Walter _; ÁBlM; Bl item jafnsaman; WPA _;
Litt.: Seip 1955 131 154 180 241 251 270f 272
Genre. (expected): religious works [rel]: 55 (65); family sagas [isl]: 47 (29); charters [dip]: 38 (19); historical works [his]: 36 (42); legal works [jur]: 21 (23); contemporary sagas [bis]: 17 (18); romances [rom]: 14 (25); legendary sagas [fas]: 7 (10); learned works [div]: 6 (8); þættir [tot]: 4 (5); unclassified [ ]: 0 (1);
AS (red.) — June 2019
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net