rúm sb. n. [-s; -]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) (item fig.) (god/dårlig) plads, rum, rummelighed
Þrong er sv gata er til eilifs lifs leiðer ... En i viþom rvmum gengr iarðlig girnð
~ lat.Amplis ... spatiis
Epigram 5059 ●Prosper677 620fannzt þeim varlla rum til mykyleika. kirkiunni
Menota: 31rb15 BarlA 5622●●● hann scal hafa .vii. feta rum e. (ɔ: eða) þvi lengra sem hann er hę́ri en flestir menn aðrir
Mork 27510floti hans þvrpti rum mikit a sęnom til at sigla
ÓH 4358ver tꜹlþvm þa at þvi er engi fecc þa rvm fyr Sighvati þo at męla villdi vid þic
ÓH 5444fylla þeir hosor sinar af þvi er eigi fęr annarstaðar rum
Alex 454Sva er vm onnvr verk i hva‹r›n tveɢia stað a rvm til goðs ok hegoma ok ef til hegoma horfa þa taka þav verk eigi til gods
ViðrLS544(1995) 2288Þeir sa at iarli var ecki rum ætlat a stoli þeim er konvngr sat a
HákFris 48215*nemr hann stað ok litaz vm, getr ser hvergi rom (!) sett
KonrA 5720Keisari ... bað Viðfo᷎rul niðr setiazt ... hann þurfti .ij. manna rum, sua var hann digr
Mág¹A 2819●●● ‹or› hans siþv sofanda toc gvð eitt rif ok fylldi rvm rifsins med hollði
VerA 519er hiɴ *neðri kioptr við *iorþv, en hiɴ *efri við *himin, gapa myndi hann meira, ef rvm væri til
SnE 7111Svá fylldiz frú sancta María af miskunn guþs, þá er miskunnar *brunnrinn spratt upp fyrir briósti hennar, at ecki var rúmit inn at ganga syndinni
MarS 2114Þar var rum þat, er maðr matte komazt i kerit, ok for Gizurr þar i kerit, þat er ‹i› iorðunne var
StuᴵᴵK 2038svo at nær tveggia alna rum var ꜳ medal likams hennar ok iardar
MMA 5396fódr hafum uęr i nog. bædi hey ok sádir. ok rúm hindrar þik eigi at uera huar er þu uill
~ lat.locus spatiosus est manendum
Vulg Gen 24,25 Stj¹ 13627Fru min, sagdi hon, þetta fær her æigi unniz, þuiat rumit tekur æigi
Thom² 29835Þeir sa, at jarlli var ecki rum ætlat ꜳ þeim stoli, sem kongr sat
Hák81 4761Vilhialmur ... hio bergit suo nog var rum at draga þa ut
VSj 7015eigi matti min sorg taka rum i mier, helldr tokz ifra mier roddin
MarE 10075vindr kom ór loptinu með svá hörðu höggi utan á *veggþili kirkjunnar í einum stað, at þegar sló inn í gegnum sem eins mannz rúm
~ lat.ad humanæ crassitudinis modum
SpecH 1035a16 (XXV 87) Æv¹⁶586 5615með því at dýrit brauzk um fast, en rúmit lítit, þá ruku þeir báðir ofan fyrir bjargit
Gr 773sagt hefir hann þar nǫkkut frá, hvers mun honum unna af Englandi, vii. fóta rúm eða því lengra, sem hann er hæri en aðrir menn
Hkrᴵᴵᴵˣ 20518hann var í slæðum ok skinnólpu; stóð þetta út af honum, er hann var allr frosinn, ok þurfti hann rúm mikit ok færðiz at eldinum ok vildi þíða sik
Vatnˣ 743
● eiga rúm [í e-u] [e-m]
dro þat miok til vm kirkio gerðer at þat var fyrir heitt kenn[e] manna at maðr skyldi iafn mo᷎rgvm monnvᴍ eiga rvm heimo᷎lt i himnarika sem standa metti i kirkio
Eb162E(2003) 2296Bẏskup þolir illa slik storẏrði. þviat þolinmeðis kraptr ⸢átti ekki rvm [var. hafdi ecki hvs AM 651 I 4°] i hans briosti
~
PS 58725 JJ SÁM 1 51rb16
● gefa rúm [e-u/e-m] [■ / til e-s]
þa só allir at lic abbatans snórisc a hliþ. es aþr la a hrvɢ. oc gaf rum at leɢia niþr lic prestsins
●GregDialA 10220Verit oruggir oc uscelfir i hiortonom. gefit ecki rum hręzlonni
Alex 304Farandkonur þessar gengu inn í dyngjuna; Hallgerðr heilsaði þeim ok lét gefa þeim rúm ok spurði, hvar þær hefði verit
NjR1908 9824bað þá alla vel komna ok gaf þeim rúm at sitja hjá sér
NjR1908 3427Gefiþ er mér rúm at ec of sia son mi[ɴ]
Alexis 5226til þeꜱ at meɴ dvelþisc þar at oc gefi mꜹɴom rvmm
Alexis 5321ok gaf nu rum tarunum gnogliga fram at fliota
AugA 13727Hon fagnaði honum vel ok gefr rúm at sitja hjá sér
Laxd 1615Farandkonur þessar gengu inn í dyngjuna; Hallgerðr heilsaði þeim ok lét gefa þeim rúm ok ... spurði, hvar þær hefði verit um nóttina
NjM 1127bað þá alla vel komna ok gaf þeim rúm at sitja hjá sér
NjM 37122þar kemr at hræzlan gefr þeim rúm til hugsanar, at fyrirburðir munu vera einginn hlutr nema ginningar Illz bónda
Æv⁹⁰ 28413gefum rum. ok se riddarar ockrir kyrir. En vid ridumz at ok freistum huarr ockar meira ma
KlmA1980 326Hann gaf þa rum o᷎fundinni
Ben 16425sydan gaf hun hanum rum ad sitia hia sier og drack til hanz hid besta vijn
FriðAˣ 718Þórir otar sér fram milli manna ok hratt mǫnnum frá sér ok biðr gefa sér rúm
Hǿnsˣ 2313gafv aller honum rv̋m þeir sem ꜳ veg hanz voru
Mǫtt179ˣ 231
● rúm gefsk [e-u/e-m] [■ / í gegnum e-t]
Skip þat er byscup hafði styrtt var lꜹst oc gafz þvi rum ut hia Birkibeinum þvi at strꜹmr hafði dregit sundr scipin
Sv 16829hann lagði [fra]m kesivnni ok stock fra allt þat er firer stoð ok gafz honum sua rum fram i gegnum fylkingina
EgM(2001) 1335hopvðv þeir. ok gafz þegar rvmít .íȷ́. vega
Huldaᴵᴵ 28922ok mun þer gefaz þa rum innar at ganga, er þar kemr
Ambr 4112hun bad drottín ser hialpar ok gafzt henne rum ath fara j gegnum steínveggin
Barb2(2000) 13622gefzt Remundi rum þar til sem kongrinn sat a sinum hesti
Rém 11231hiner falla haduliga ofan sem æigi undan renna. ok gafzt þeim uit þetta skiott rum
Rém 35622hopuðu þeir, ok gafsk rúmit þegar ii. vega
Hkrᴵᴵᴵˣ 40015
● gera rúm [e-m/sér]
Gengr Þormoðr þa til siofar ok gerir ser rum i einu þara bruki, liggr þar um daginn
FbrHb 1933Hreidaʀ la þa ok var *honum rúm gert við lyptingina a hasætis kistunnni. let konungr ueita honum alla athiukan
SvEirsp 4367
● hafa rúm [á e-u / í e-u / um sik] [■ / til ■]
leitaþi hann ser til þeꜱ hus gistingar es sva micit veri at liþ hans metti hafa rum iɴi
●GregDialA 898þa scolo aller út bera fot sin. þa er vel ef þeir hava þa rúm
Gulᴵ 4717er þat retliga til skipað oc vitrlega at æin folld tru oc heilogh hafi ækki rum eða villu stig at ganga af rettre þioðgatu
Kgs 497ængi yðar gangi sva næʀr hanum at hann hafi æigi yfrit rum at tala viðr þa mænn er hann vil til sin hafa callat
Kgs 5724*latit hann ganga millum yðar sva at hann hafi iamnan mikit rum alla væga um sec
Kgs 5727stoð heʀinn a brygionum sva þyct sem rum hafði oc varði
ÓH 433Calestris drottning ... hvgsaðe með ser hvar sa micle craptr er hann hafðe lotet mette leynaz eða rum hava með ei meira manne
Alex 11626þar var komet at saren hofðo eigi fleiri rúm a hans likama
Alex 12424leɢium sva þyct scipunum at Olafs-suðinne sem rum hafa
Sv 5916Mikill fiolþi var i tiolldom vmhverfis er eigi hofðo rvm inni
HákFris 53019logmaðr skal lata uebon‹d› gera i Gulꝍy a þingstað rettum sua uið at þeir hafe rum firir innan er i logrettu skolu vera
Landsl 1410logmaðr scal lata gera vebond i Mariu gilldi skala i Biorgwin a þingstað rettum. sva uið at þæir hafe rum firir innan sem i logrettu ero nefndir
Bl 18818Saugðu menn Aðalsteins at tiolld þeira væri oll full af monnum. sua at huergi næʀʀ hefði þar rum lið þeira
EgM(2001) 7934sua tyniz þar ok mart lid. at þat leypr isenn a bruna mart. sua at hon hefir æigi rum til med at taka
Alex226 7920þacklætis andinn hafdi uarla rum i briostinu
Mar240a 41814hann hefvir eigi rum at renna, ef hann verdr byrgdr adr
Silv 26429Mikill fioldi var j tiolldum vmhuerfis, er eigi hofdu rum jnni
Hák81 59616En sua við vera vid skolu vera vebaunnd at hafe rum fyrer innan at sitia er i logretto ero nefnder
FrostÁMˣ 263
● ryðja sér til rúms
faðir hans leifði honum lítið góðs í heiminum, ok því varð hann at ryðja sér til rúms
GBpD 13234ek spurda þa huar ek skyllde sitia. hann bat mig þar sitia sem ek gæta rutt mer til rums ok kift manni ór sæti
Tók 13629
2) (personlig/tildelt) plads, siddeplads, sæde, (ngns) sted
Ef hann fiþr eigi goþaɴ. þa scal hann beiþa at rumi hans oc segia hvar hann er i buð
GrgKonᴵ 4922Þa er rett qvatt ef hann heyrir sialfr á. eþa at rumi hans. ella sva at buþvnavtar hans heyri
GrgKonᴵ 515þeir scolo rúmum þa sciptaz við. hverngi ueg er þeir hafa aðr setit
GrgKonᴵ 7520þeir scolo allir sitia a mið palli oc þar eigo byscopar varir rum
GrgKonᴵ 21110Ef þeir menn coma til lögretto er þar eigo setor eɴ aðrir hafa setz i rum þeirra. þa scolo þeir beiða ser ruma
GrgKonᴵ 21216En ef þeir híra við þa er rums er beítt. oc varðar þat iii. marca utlegð
GrgKonᴵ 21218Rett er at føra omagann a alþingi með eið fyrir doma. oc föra þangat til búðar er sa er i buð er við á at taca. við omaganom oc föra at rume hans eða þar er hann heyrir a sialfr
GrgStað 1154stꜹndvm ei‹gi› sva þrꜹngt lagsmaðr at eigi nai Sighvatr scalld rvmi sinv þa er hann kømr
ÓH 54311gecc H. (ɔ: Halli) til rumsins oc var hlioðr oc spyʀ hirþmaþr hvat honom veri at ogleþi
SneglMork 24220konvngr lǽtr liɢia rvm á eɴɴ ǫ́ ǽþra beck ȷ́ ꜹɴɴdvegi oc .c. maɴa vtar fra oc vǽttir þangat Palnatoka
Jvs291 5827i kornvm kirkivnnar. ok sva sem i byskvps rvmi sꜳ ek sitia drottin vaʀnn Iesvm Christvm
JBpA(2003) 821Egill stoð vpp ok gec‹k› til rums þess er dotter Jarlsins hafdi setid vm daginn
EgM(2001) 7229En er menn skipuðuz i sæti sín. þa geck Jarls dotter at rumi sinu
EgM(2001) 7231lízk mér, svá sem oss sé tveir kostir gørvir, at flýja land eða vera drepnir hverr í sínu rúmi
Laxd 418Sturla svarar avnngv oc gekk inn *þegiandi, oc inn til rvms sins, oc tok ofan ski‹o›llð sin oc avxi
StuᴵK 895Sturla gekk til rvms bǫnða ok tok sverþit ok gekk i anndyri ok ætlaði at sia ok bregðr. Þa com til prestr ok þreif sverþit, ok uilldi eigi at *brugðit væri, kalladi hann þa aa heima-menn
StuᴵK 31815Enn þa er menn kuomu v́r baði vm kuelldit, lét Gizvrr bera inn uapn allra manna ‹í skála› ok leggia hia huers mannz rúmi
StuᴵK 55726drukku menn sva ꜳkaft hinn fyrsta aptan at hverr lꜳ sofinn i sínu rumi
RRÓT 3175ecki fara þeir ydr fra heldr fara þeir til him[i]ns at bua ydr rum þar er þer megit a vallt fagna [ast]vinum ydrum
~ lat.mansiones
10735 Seb238XII 1078fara þeir til him[i]ns at bua ydr rum
~ lat.mansiones
10735 Seb238XII 1078þat ær æigi mitt sæti ne rum, helldr ꜳ *golfinu fyrir fotum ydr
Thom² 36018þar uoru suo goþir dreingir iɴnaɴ borz, at allir toku sín uopn, ok eingi flydi or sinu rumi
HeiðrR 911Likith var jardath ath Kristkirkiu fyrir vtan kor en nu er þath jnnan kors fyrir rume erkebyskups
MHFlat 33410●●● þa var allt eitt, ‹s›kali sa, er *menn satu i ad mat, og þar suafu menn, *og stigu menn under bord⸣ huor wr sijnu rwmi
Fljˣ 3616þykkir oss vandfengit manns í ⸢*rúm þitt [AM 123 folˣ “zpap”; non emend. stað þinn]
emend. Laxd 3010: AM 123 folˣ “zpap”Síðan gekk Hárekr til rúms síns ok slær nú til spotts við Brand
LjósvLˣ 12727Finnan var sett hátt ok búit um hana vegliga; þangat gengu menn til frétta, hverr ór sínu rúmi, ok spurðu at ørlǫgum sínum
Vatnˣ 2518Einlyndr þótti þeim jarlsmǫnnum Þorkell vera. aldri gekk hann ór rúmi sínu nema jarl gengi, ok honum var hann mjǫk fylgjusamr
Vatnˣ 9713
● setjask/... í rúm [e-rs/sitt]
Or þeirre lögretto er lögsogo maðr er tekiɴ. scolo menn ganga til lögbergs oc scal hann ganga til lögbergs. oc setiaz i rum sítt. oc scipa logberg þeim monnom sem hann vill
GrgKonᴵ 2098eigi ma ec þat vita at diofuls-prestr þeꜱi Sverʀir. setiz i rum sonar mins
Sv 4024þv ... gaft honvm þann son er settiz i hans rvm
StjC 5582ǫllum verði þungbýlt, þeim sem í hans rúm setjask
Laxd 13310vil ec at þv ... gangir i mitt ⸢hlæyti [var. ruum AM 227 fol “B”; leyti AM 229 II fol “Fragm.”]
var. StjC 42531: AM 227 fol “B”oc bad hann radaz i þann floc oc setiaz i rum sitt
StuᴵK 12413þóttu þau þar sitia fyrir niosnum, enn kuað Sigriði þat sagt hafa, at sæmiligt [væ]ri, at h[o]n settiz i rúm fauður sins
StuᴵᴵK 616Sia hínn unngi madr mun stigha í rum fodur sins med ollum manndomligum hlutum ok storuirkium þeim er hann gerdi
TrójS 23318Eptir Anselmum framfarinn til guds ... kemr Theoballdus i hans rum
Thom² 29732Þær segiz grata ufarir krist‹n›innar, enn þui iafnfram dragiz þer i fridargrein, at annar kioriz i uort rum til Kanciam
Thom² 40327i stað Judas, er oss varð fraskila ok nu er kominn i sitt rum
Mthiasˣ 76821
● sitja í rúmi sínu
Halldorr sitr i rvmi sino. oc føra þeir honom eigi at siþr vitit en hann letzc eigi drecca myndo
HalldSn³Mork 14913sátu menn hverr í sínu rúmi ok drukku ok váru kátir
NjM 8922þeir ... sitja heima í rúmi sínu ok rægja svá biskupinn at eins með sendibréfum
GBpD 1205Þeir sa hann eigi. Oc for sva þrysvar, oc sat hann þo i rumi sinv
StuᴵK 18914Hann dreymdi, at hann þottiz sitia i stofu i rúmi sinu, ok þotti honum stofan alskipud
StuᴵK 51025Flestir stóðu upp í bekkjum nema Gestr, hann sat kyrr í rúmi sínu
Bárð489 274hann settizt utarlíga. enn grimkell sat j rumi sínu. ok hafde suerd um kníe ser
Harð 1336hun ræddi um uid heima konur sinar ad þær skylldu sitia kyrar j rumum sinum
Eb309(2003) 817enn skulu þier sitia j rvmum ydar, enn vid Oddur munum framm ganga
Eb447(2003)ˣ 8017um daginn, þá er þeir gengu til tíða, sátu þeir í rúmum sínum
LjósvLˣ 4122Sat Sighvatr í rúmi sínu ok hafði tugla-skinnfeld á herðum ok lambskinns-kofra á hǫfði sér svartan
StuᴵR8ˣ 45619
● skipa/setja í rúm [e-rs/sitt] [e-n]
skipaði herra páfinn annan keisara í hans rúm, þann ok svá fallinn sem finnst í þessa háttar letrum
GBpD 5225Enn þa er Gizurr fór utan, hafði hann sett Hiallta frænnda sinn i rum sitt
StuᴵᴵK 110lyster migh eigi ath þionna til hofa leingur. þvj mege þier skipa mann j mitt rum
ÆvBónd 734Brynjólfr mælti: svá skulu þér ætla, herra, at hraustan karlmann man skipat í þat rúm, sem Þorgils hlýtr at standa
StuᴵᴵR11127ˣ 14313
● skipa rúm
ek hyɢ at þat rvm reyniz eigi avtt er hann skipar
Skáld 44816Síðan virðu þeir hann vel báðir ok sá, at þat rúm var vel skipat, er hann sat í
Glúm 1024þat rúm var vel skipat, er hann sat í
Glúm 1024hann var vanr at sitja hjá Þórði; þat rúm var skipat
Korm 24712
● verja rúm
Biorn varþ miok moðr af vornenne oc mælti við Arna v-reiðv, at hann skylldi veria beggia þeira rvm drengilega, meþan hann gengi vpp at kirkionne ok hvilde sik
StuᴵK 3456bonde sagde synj sinum ath kongur villde hafa hann til si[n] ok veria þath rum sem ek hefe adur j setit
ÆvBónd 7311ek var í herfǫrum með Knúti konungi ... ok þótta ek verja mitt rúm
Gr 1897einn graðungr af hjörðinni tekr þann verknað upp á sik, at verja þat ⸢*rúm [AM 531 4°ˣ “b”; non emend. enn] í tröðinni, sem guðs váttar lágu undir
emend. KlmBˣ 55034: AM 531 4°ˣ “b”
3) soveplads, seng, leje
cf. Valtýr Guðmundsson 1889 218
Haralldr la vt viþ borþit. en tredrvmbr einn la ⸢í rvmino [var. j huilu MHFlat 30727] hans
Mork 919er Þorgvnna kom til [v]istar sinar r[ø]ddi [hon] vm at henni skyldi fa reckio oc var henni fengit rvm i inna[ɴ] verðvm skala
Eb162E(2003) 2337gekk hann inn ok til rúms síns ok fekk langt óvit
NjR1908 2945hleypr þa upp hverʀ i sinu rumi ok væpnaz
SvEirsp 41416er *þeir komu heim. la Þoroddr i rumi sinu ok uar þa andaðr
EbWolf(2003) 30520hljópu [þeir] til vápna, þuíat huers manz aluæpni heck yfuer rúmi hans
EgM(2001) 304Skalla Grimr kom heim vm miðnættiss skeid ok geck þa til rums sins ok lagðiz niðr i klæðum sinum
EgM(2001) 11133hann bað þa hefia hana ór ruminu. ok leggia vnder hana hreín klæði
EgM(2001) 13921rannsakaði hann rumit er hon hafði huilt i. ok þar fann hann talkn ok voro þar a runar
EgM(2001) 13922●●● þá skylldi hon í sömo reckio hvíla, ok á áttanda degi þá skylldi sveinbarnit taka umskurðarskírn ok móður fœra af því rúmi, sem hon hafði áðr haft, en þó skylldi hon eigi koma fyrr í sama sæng bónda sínum, en liðnir væri .xl. daga
MarS 335gekk hann inn ok til rúms síns ok fekk langt óvit ok rétti við ór því
NjM 32118Ganga munu vit til hvílu okkarrar ok leggjask niðr ... Þau leggjask niðr bæði í rúmit ok lǫgðu sveininn í millum sín
NjM 3311Þorvalldr gerðe ecki vart við sik, ok gecc heim skiott ok inn i skala at rume bonda
StuᴵᴵK 11218Hallr son hans ok þav Ingibiorg lagu þar fyrir vtan þilit ne᷎st i stafn-reckiv, ok var gluggr kringlottr a þilino mille rumanna
StuᴵᴵK 1964Þorsteinn Skeggia son var‹ði› stafn-reckiv gegnt rume þvi, er Hallr hafðe legit i
StuᴵᴵK 1988lagðiz siþan niðr i rvm sitt með miklvm harmi hugar
Hallfr61 11720uar gengit til skala ok la Þorhallr j reckiu sínne ok suaf þat uar sagt Sigurde. hann sprettr upp ok geingr fram ok at rvmi Þorhallz
Fær 12926hann sáði hveitinu á gólfit milli rúmanna
cf.ek skal sá hveiti um allt skemmu gólfit, ok mun þá sjá spor hans, ef hann ferr til rekkjunnar
6022-23 Trist² 6027þyrfti hann (ɔ: ormrinn) breidd alla ⸢pallzins [var. + til rums Holm perg 7 fol “B”]
var. KonrA 7523: Holm perg 7 fol “B”tekr nu fautin aull ur ruminu ok mælti, at Gisli skylde þar nidr leggiazt i halminn
Gísl 5223skillde staduren eignazt eftir ... ia en hallda ferdugri sængine ok hafa rum j skala
~
DIᵛᴵ 6593 IslDiplom (1489) Þjskjs Þkl 1r12rekkjustokkr tekr upp á millum rúma okkarra, þó at vit höfum haft eitt áklæði
Vígl 11524Einhvern morgun stóð karl upp snemma, ok gekk at rúmi því, er sonr hans lá í
ÁlaFlˣ 877Gautr gengr til buðar Þorgeirs ok tekr ofan spiot hans, ok hoggr af skapti spiotið ok kastar i rum hans
Fbrˣ 10812gengr inn i tialldit ok at rumi Gautz ok vekr hann
Fbrˣ 11114hugsadi, þo ad hann legdist nidur i rwmid, og annar madur iafn-mikill honum, og spirnndist i iliar, ad þo mundi ærid lanngt
Fljˣ 185grefr Þorgils hana undir rúmi sínu
Flóamˣ 414Síðan var byskup fœrðr heim í Skálaholt, ok var gǫrt rúm hans í kirkju
Hungrvˣ 7816Hann gekk at rúminu. Ertu sjúk, Þórlaug? segir hann
LjósvLˣ 1823Þórðr þreif ofan skjǫld, er hekk yfir rúminu, ok fekk Þorgilsi ... Bergr mælti í gegnum rauf, er á var * þilinu millum rúmanna
StuᴵᴵR11127ˣ 1605Þórðr þreif ofan skjǫld, er hekk yfir rúminu, ok fekk Þorgilsi ... Bergr mælti í gegnum rauf, er á var * þilinu millum rúmanna
StuᴵᴵR11127ˣ 1609Gengu þeir þá um allan skálann ok rannsǫkuðu hvert rúm ok fundu eigi Egil
StuᴵᴵR11127ˣ 18111Magnús gekk at hvílunni, en Þorgils svaf ok horfði í lopt upp ok var einn í rúminu
StuᴵᴵR11127ˣ 29637gengr af rekkju sinni ok tekr í rúm Brodd-Helga. Var þat kalt orðit
Vápnfˣ 264sá hann rekkju eina; hon var miklu meiri en nokkur sæng, er Þorsteinn hafði fyrr sét; þótti honum sá ærit hár, er þetta rúm var mátuligt
Vatnˣ 48kveykti Þorsteinn log ok gekk at rekkjunni ... Þorsteinn brá þá saxinu ok lagði fyrir brjóst enum mikla manni ok veitti honum mikit sár. Þessi bráz við fast ok þreif til Þorsteins ok kipti honum upp í rúmit hjá sér
Vatnˣ 617Þeir skipta um várit fjárhlut svá, at Einarr kaus, en Þorsteinn skipti ór rúmi sínu
ÞHvítˣ 913
4) bås
þꜳ segir navta maðr þav deili at eigi mvndv navtin sva morg rvm hafva. með þvi at basinn einn var onytʀ
JBpA(2003) 2423hann lokkar upp þá hurð er utan geymði þat hús er nautin vóru í. Hann leysir þau af rúmum sínum
Æv⁹⁰ 2794
5) skibsrum, rum ml. spanter (m. tilhørende rorbænk), plads i skibsrum
cf. Christensen 1970 [KLNM 15] 565-566
Skip hvert, er fœri af landi braut, skyldi konungr hlaþa rúm yfir þvert skip
Ágr 309Þæiʀ ero fiorir ræiðu menn. er ek vil yðr til sægia ... sa er hinn fiorðe eʀ recr i rumi unndir vinnd ase. oc hvilir a bacborða
Bjark 7313●●● Nu ero þeir eigi fœrer er fim rum fliota a tvitugssessu. æða fleiri
Gulᴵ 995Þeir scipoþo Hreiniɴ er allra scipa var sciotastr .ii. rvm oc .xx.
Mork 42818vapniz menn nv. oc bui hverr sic oc sitt rum þar er aðr er skipat
ÓH 8913Gecc Fiɴr eptir scipinu oc toco þeir upp rumin
ÓH 3916Þa toc at falla lid Erlings oc þegar er a ortiz oc vpganga var greid a sceiðina þa fell hverr i sinv rvmi
ÓH 4822‹Rum var mikit i lyptingunni oc bar þat hatt mioc upp fra oðrum scipunum› oc matti ǫngvi vid coma nema scotvm emend. ÓH 48217: AM 325 VII 4° “alle de andre hskr., undt. 321, Bœjarb.”
emend. ÓH 48217: AM 325 VII 4° “alle de andre hskr., undt. 321, Bœjarb.”Scip hvert er føri af landi a bravt scylldi giallda konungi rum ifir þuert scip
ÓH 59510let konvngr gera þat skip er vorv .vi. rvm. ok xxx
BǫglFrg4b 625[i]arlinn let gera þat skip er vorv .ij. rvm ok xxx ok mikit i ser
BǫglFrg4b 626er hann com fram um siglo þa scauz niðr þilia undir fotum honom oc fell hann i rumit
Sv 3115hann feck i ꜹxl konungi oc studdi hann upp or rumino
Sv 3121Magnus konungr hafði mikit scip ... þar varo .vi. rum oc .xx.
Sv 571Harknifriɴ var .iii. rum oc .xx.
Sv 606var þat (ɔ: skip) .xxx. ⸢rumum [var. at rumatali SvFlat 67223] er i konungs-garði var gert var þat callat Ognar-brandriɴ
Sv 16231mælto þat margir menn ... at sa maðr myndi veria rum sitt ef hann væri með þeim
Sv 16912scal styrimaðr gera ollum nefndar monnum stæfnu til. þa er han uil skip skipa oc skra þar huærn i rum sem vera scal
Bl 20515●●● høggr hann þá tveim hǫndum borð skútunnar, ok gengu í sundr borðin um tvau rúm
NjK 3515herklæddvz þeir. ok bío hverr sik ok sítt rvm
Huldaᴵ 5315bað konungr sína menn ... bera ut ꜳrar sem flest voro rum til ꜳ ormínum
ÓTᴵᴵ 13218A langa Ormi voro .iiij. rvm ok .xxx. ho᷎fuþit ok krokriɴ var alt gullbuit
ÓTᴵᴵ 17511Erlingr atti skeið mikla. hun var .ij. rvm ok .xxx. ok þo mikil at þvi
ÓTᴵᴵ 32618þít skulut sitia í rumunum ok hafa bunar ꜳrar til roðrar
ǪgmÓT 114koma þeir Oddr til skipa með byrlarann ok setr Oddr hann í rúm hjá sér
ǪrvM 2820er þeir hofdu um siglt ok menn settuzst j rum sin þa mællti Endride
EindrErl 1941[var. + ormrin hafde fiogur rum híns fíorda tigar GKS 1005 fol “D²”]
var. ÓTᴵᴵ 23920: GKS 1005 fol “D²”tók skipit í sundr í efra rúmi
Flóamˣ 3810●●● Slíct hit sama liggr oc við ef maðr nyckir manne af rúmi eða ef hann hæle
Frostˣ 1647let roa i noccorom rumum bæðe aftr oc framme. en allt var auðt at sia til miðs skipsens
FskBˣ 16715för haɴ til skipa, ok lætr heimta ut ꜳ ⸢retta rꜹn [var. (ms.) árar í rúm AM 347 V 4°ˣ]
var. HákHárD(2009)ˣ 353 → HákHár AM 347 V 4°ˣ *** → ms. ***Á Orminum langa váru iiii. rúm ok xxx.
Hkrᴵˣ 41411Síðan herklæddusk þeir, ok bjó hverr sik ok sitt rúm
Hkrᴵᴵᴵˣ 5314Þeir skipuðu Hreininn, er var xxii. rúm ok allra skipa skjótast
Hkrᴵᴵᴵˣ 35924hann (ɔ: knǫrrinn) var vij. rum ok xx.
Kristniˣ 14720
6) tid, tidsrum, frist
Prestr beiðist þriggja daga rúm, at hugsa sik hvat hann skal upp taka
GBpD 12132ꜳ þui .iij.ia (ɔ: þriggja) dagha rumi sem hann bað þa biða þess takns
~
PS 3126 Pétr SÁM 1 7rb26gefum uier þier nu enn at nyiu þriggia daga rum
MarE 40525Gefit [mer] ... eigi meira en eins dags frest eða rúm
BernhRitn 19211Enn mun ek svá mikit þiggja, at þú gefir mér rúm til at lesa eina paternoster, áðr vit farim
Æv⁷⁸624 21024
7) afstand
sem hann var sua langt kominn fra borginni at mikit rum var millum herlidsins ok borgarinnar. þa ...
Stj³ 35726●●● þat ma hann sialfr segia þer. þviat hann mællti þat rum er til heluítiꜱ er
~
PS 40238 Andr SÁM 1 39va30
8) position, stilling, betydning
●●● Sa er lendan maɴ fellir með saunnum vitnum. sa scal lendr maðr vera. Oc þeꜱ-kyns maðr scal hverʀ vera sem hann sialfr ræðr ser til rums
Sv 3931●●● hann hefir skipt um rumin ok ꜳ nu guds rettar at reka
Thom² 32535herra erchibyskup stendr enn uhneigdr, þuiat samuizka hans hæfir æskiligt rum ꜳ godum grunduelli
Thom² 3357syndiz mer, sem ek leiddiz ur þui rumi at gera allt, sem konungrinn uilldi
Thom² 37138Sem her er komit brefi byskupsins, snyrr hann ser i þat rum at gefa rꜳd herra pafanum
Thom² 3985
● liggja í miklu rúmi [e-m]
er oc varkvnn a at slicir lvtir liɢi i miclo rvmi þeim. er nockorir ero capsmenn
ÓH 746henne liggr í miclv rvme. þesse vanvirðing er Alexander hefir gort til hennar
Alex 14426likligt er at sva heidrligvm herra liggi j miklv rumi mannskadi mikil er hann hefir her feingit
Gibb 661Flóres konungr lét þetta ekki á sér finna, en þó lágu honum þessi orð í miklu rúmi
FlórKon 1282Várkunn er þat, sagði hann, at þér liggi í miklu rúmi þau tíðendi, sem hér hafa orðit ǫll saman
HálfdEyst 959
● liggr í miklu/... rúmi [e-t] [e-m] [við e-n]
þat hyɢ ec at eigi liɢi mer i miɴa rvmi ef aɴnat er dømt en mer þicci login vera
Þing¹Mork 3782fundu menn þat á orðum hennar, at eigi væri víst, hvárt ǫðrum lægi í meira rúmi en henni
Laxd 18019kallaðu ena mestu varkunn at hraustum manni lægi slikt i miklu rvmi
ÓTᴵ 2285þo at erchistolinum i Kancia liggi nęst ok i mestu rumi
Thom² 45031sem hann hefir borit yfir augastadinn þꜳ blezaþa samtempran, ber þat til samtiþa, at ungr pilltr, er hann atti, kuedr uid hꜳtt ok fellr i hia honum ... ser hann glaugt badum augum, huar hann lꜳ. Er þat uel truanda, at eigi lęgi honum þꜳ i minna rumi, hueriar lofgiordir hann uar skylldugr Thoma erchibyskupi, enn reisa barnit af iordu
Thom² 46422Várkunn er, þó at henni liggi í miklu rúmi at vera herte‹k›in frá frændum sínum
FlórKon 13011honum liggr í miklu rúmi þau svǫr, sem Flóres konungr hafði gefit honum
FlórKon 14115Weittú honum (ɔ: Einari) ok aller bęndur fylgd ... ok helldu hann fyri hofdingia j ollum Þra‹n›dheimi. þa‹t› la Haralldi konungi j miklu rumi ok likadi honum iafnan þungt uid Einar
HÍ 84miklu liggr mér þetta allt saman í meira rúmi, en eigi verði nǫkkur niðr at koma mín reiði
Kjaln 2013Nu liggr mier þetta i miklu rumi vid Girki. Er þeir hafa sva þungliga tekit voro máli
TrójO¹ˣ 4014
● standa/... í rúmi [e-rs/sínu]
Vilhialm iarll af Arundinel, ær sæmiliga stendr i sinu rumi, huart sem hann er innan landz ædr utan
Thom² 36313●●● Gisli kvezt þat nu ok þiggia mundu, enn sagdizt eigi þo svo litiliga vid hann giora mundu, ef hann stæde i hans rumi
Gísl 434því síðr legða ek ríki út, ef ek sæti í yðru rúmi, at mér þœtti betri glófi minn en ván taflsins
KlmBˣ 20531
9) måde, henseende
● í hverju rúmi
Prófaðiz hann í hverju rúmi bæði röksamligr ok stórum heilagr
Æv⁹⁵ 30225guðs maðr var harðla fúss ok framlútr at veita þeim bót, er þurfti, í hverju rúmi sem hann mátti þat helzt vinna
GBpD 205
II. (y. no.)
Form.: rum (71); rúm (42); rúmi (25); rumi (22); rvm (20); rvmi (9); rums (6); rúmit (5); rúms (5); rume (4); rúmum (4); rúminu (4); rumit (3); rumum (3); ruminu (2); rvmum (2); rumin (2); rúmanna (2); ruum (2); rvms (2); rumino (1); ruma (1); rvmm (1); rwmi (1); rom (1); rumunum (1); rvmino (1); rumsins (1); rvmít (1); rv̋m (1); Rum (1); rúma (1); rwmid (1); rumanna (1); rvme (1);
Comp.: andar- (3), anda- (1), austr- (9), aust- (7), búðar- (6), bulka- (2), bú·skjólu- (2), dropa- (1), fjórðungs- (2), fjórtán·skjólna- (1), fyrir- (22), gang- (1), garð- (2), half- (2), hals- (1), hey- (1), hnikanar- (1), hús- (15), hvikanar- (1), hǫfuð·bita- (1), hǫgg- (3), klofa- (1), krappa- (7), láfa- (1), manns- (1), merkr- (1), mið- (1), ó- (4), ráða- (1), ráð- (13), rekkju- (1), saur- (1), setu- (2), sjau·feta- (1), skip- (2), stafn- (1), svalg- (1), sveiði- (2), sveifingar- (3), sveifi- (2), svif- (4), tígnar- (1), vind- (1), vista- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr ¹rúm; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP ²rúm; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH ¹rúm; AJ _; deVr; Fr4; NO ¹rúm; Walter _; ÁBlM ¹rúm; Bl; WPA _;
Litt.: Andersen & Andersen 1989 50, 220-223, 348; Christensen 1970 [KLNM 15] 565; Falk 1912 9, 82; Hjärne 1929-1930 [NB 17] 100-102; Marstrander 1915 67; Motz 1998 [ANF 113] 37; Nygaard 1917 23; Sayers 2001 44; Schach 1972 504; Valtýr Guðmundsson 1889 218
Genre. (expected): family sagas [isl]: 62 (29); historical works [his]: 55 (42); religious works [rel]: 50 (64); contemporary sagas [bis]: 29 (18); romances [rom]: 23 (25); legal works [jur]: 16 (23); þættir [tot]: 7 (5); legendary sagas [fas]: 5 (10); learned works [div]: 1 (7); unclassified [ ]: 1 (1); charters [dip]: 1 (19);
SB (red.) — September 2013
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
rúfr - rýna
...
...