rísta vb.
(cf. rista vb.) 2rista vb. [3]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
[e-t] [á e-m/e-u / af e-m/e-u] [e-m]
Rétt er at hann festi þeim festom er hann rístr af hvalnom oc bera þar festar um stocka eða steina
GrgKonᴵᴵ 1263þat ero níð ef maðr sceʀ manne tré níþ eða rístr eða reisir manne niðstöng
GrgKonᴵᴵ 1832þa hio hann niðr einn hesli vonnd ok telgdi ferstrenndan með knifi sinum. ok reist nafn sitt a stavenom
Menota: 38ra38 Streng 19628huð hans (ɔ: rostungs) er goð oc þiucc til reipa oc rista mænn þar af stærcar alar sva at væl draga sæx tigi manna æitt reip eða fleiri oc geta þo æigi slitit
Kgs 299reip þau ... er mænn rista af fiskum þeim er ʀostungr er callaðr oc svarðreip heita oc tænnr þeiʀa
Kgs 2940Við augnamyrkva. tak ál kvikan ok ríst hann ok tak ór honum bæþi blóð ok gall
Menota: 1v5 Med655 4713Otkell ... rekr sporann við eyra Gunnari ok rístr mikla ristu
NjR1908 1199allan þeira kveðskap ok sameign hǫfðu þau ristit á speldi
ǪrvS 1697Nu hittir maðr hual a lande eða uið land sua at huergi þarf at flytia til festingar. risti af festar oc festi hual með
Landsl 14718þar svaf iɴi ein kona ok hafði sv hialm ok bryniv. Hann bra sverþinv ok reist brynivna af henne
SnE 13013þa þottiz ‹hann› rista henni manrunar. en hann kunni þat eigi. ok haf[ði] hann þat ristið henni er hon fe‹c›k meinsemi af
EgM(2001) 14431rekr sporann við eyra Gunnari ok rístr hann mikla, ok blœddi þegar mjǫk
NjM 13415lét hann rista hudina. vmkringis hofudít. fyrir ofan eyrun. ok rifa sidan af suo᷎rdinn med ꜹllu harínu
Gyð(1995) 1014íx ræíta ristr Þrandr alla uega vt fra grindunum
Fær 8814i þvi hornne voru ristnir hverskyns stafir ok rodner med blode
Vǫls 8719Ek red runarnar, ok undrumz ek um sva vitra konu, er hun hefir villt ristid
Vǫls 9229a [þei]m hurdum uoru ristnar likneskiur hinna helgv postola
Egid 7111tok þorbio᷎rg suerdit sota naut. ok reist her ok huar. Suo at suerdit fell sialft nidur ur
Harð 17521at fla ok halskera. hoggua ok hamla. rista rijfa
Dugg624 4822sjá þeir, at þar liggr fésjóðr ok gullhringr á götunni með rúnakefli; þar eru ristin ä öll orð þeira
Vígl 10029Gengu þeir síðan inní húsit, ok sjá þar hjall háfan, ... Möndull fór inn undir hjallinn, ok reist þeim seiðvillur með þeim atkvæðum, at þeim hrifi sjálfum seiðmönnum
GHr 3199Ef þu villt bidia nocrs, rist þessi ord ...
Encᴵᴵᴵ461 10918at ⸢rista [var. skera Búal¹ 920] uiii. c. kringlvtorfs ꜳ̋ dag. at rista halft anat hundrat torfs ꜳ̋ dag
Búal³ 323sidan reist hvn ꜳ̋ einum duki gilldru þessa, er volvndar hvs er kallat
Enc736III 19629Rista ad frialsu heytorf
DI VI (*1365›Lskjs 94 IIIˣ) 1931borg var gǫr eptir enu óarga dýri; var dýrit [var. ristit AM 142 folˣ “R”] á jǫrðunni, ok þar upp af váru reistir borgarveggir
var. FbrHb 2016: AM 142 folˣ “R”þá scal hann rista namn hans ef hann kann rúnar
Frostˣ 17110ristin vóru horn á honum ok rent gulli í skurðina ok í stiklana
Gautr¹ˣ 278Þat var einn dag, at þau satu a þver-palli Hacon oc Hilldibrandr broðir hans oc Gudrun milli þeira oc ‹tǫluðu lágt, en› Rafn sat i becc oc ⸢*reist [AM 440 4°ˣ “440”, etc.; non emend. Reisti] sponn, þviat hann var *hagr maðr
emend. StuᴵK 1681: AM 440 4°ˣ “440”hér eru blautar mýrar hjá garði, sem þú veizt; þangat sendi ek þik með ljá at rísta torf
StuᴵR440ˣ 1724
● láta árar rísta
● rísta klǽði [af e-m]
Ari geck inn, ok ristu konur klæði af honum
StuᴵᴵK 536vm morgvninn stigvr hann ꜳ hest sinn ok reid svo leingi at o᷎ll klædi vorv af honvm ristin
PartA 7010
● rísta krók
Mariu-suðin reist langan kroc er þeir scylldu snua henne
Sv 984reíst sua ruman krokinn at þeir fengu æigi at uikit
SvEirsp 4115Svá var skipat mǫnnum með fé þessu, at þat skyldi engan krók rísta
Laxd 859
● rísta kross/krossmark [á e-m/e-u / í e-u] [með e-u]
konongrenn ræist kross mark i hændi ser. Oc mællte sva lit hengat Sigurðr
●ÓHLeg 5232lætr hann fjögurra vegna rista á henni hinn heilaga kross, ok eptir þat skipast í sama stað
GBpD 3510at krossmork (!) vórs herra ihesu christi þat sem allir eigu at vegsama eptir megni se grafit ristit eða penntat ꜳ grioti eða golfi eða nockurr þar ꜳ io᷎rðu sem þat megi fottroðaz
StatEi³351 63133nu tekr Olafr konungr ok ristr kross j lofa ser suo at blod kemr vt
ÓH1005 77538geck Nicholas þangat ohræddr ok reist med o᷎xi kross a trenu
Nik2 2515heilagr kriss er ristinn i enni sueinsins
MarD635ˣ 7288
● rísta kvið [á e-m/sér]
Sá þeir, att víða var ristinn kviðrinn á hónum
HG 4525Úlfr hreða reist á honum kviðinn
NjR1908 4129reist á mér kviðinn allan ok tók á brott innyflin
Laxd 1856Úlfr hræða reist á honum kuiðinn ok leiddi hann um eik ok rakti svá ór honum þarmana
NjM 45310en siðan ristandi ꜳ̋ ser kuiðinn. sva istað hefir hann bana
~
PS 70534 JJ SÁM 1 80rb1ristur (Samson) a henni (trollkonunni) allan kuidin oc hlaupa vr henni inniflin
Sams 158hann reist kuid ꜳ þeim konum, sem olettar woro
MarD634ˣ 10986
● rísta (...)rúnar [á e-u] [e-m]
ek reist þę́r rúnar a skilldi hans, at huerr skylldi með hans asionu synaz, sem skiolldinn bæri
Mág¹A 3834maðr sa er Helgu hafði runar ristið var þa[ðan] skamt a brott
EgM(2001) 14427þa þottiz ‹hann› rista henni manrunar. en hann kunni þat eigi. ok haf[ði] hann þat ristið henni er hon fe‹c›k meinsemi af
EgM(2001) 14430Gisli hafde kefle ok reist ꜳ runar, ok falla nidr spænernir
Gísl 678tók hon kníf sinn ok reist rúnar á rótinni ok rauð í blóði sínu ok kvað yfir galdra
Gr 2501
● rísta með rúnum [e-t]
● rísta uglu/ǫrn á baki [e-m/e-u]
letv þeir nv rista orn a baki Ellv
RagnSon 4645let hun taka suerd og let rijsta uglu ꜳ bake þeim med suerdzoddunum
SigÞǫgl 12711war tekit suerd og ristin ugla ꜳ bake þeim likneskium
SigÞǫgl 23810þꜳ war tekit suerd og ristin ugla ꜳ bake þeim likneskium
SigÞǫgl 23810
● ‖ præt. part.: ristinn
huat merkir sꜳ̋ hinn raude ristne fugl sem mier syniz pentadur vera ꜳ þijnu bace
SigÞǫgl 13117huat merkir sꜳ̋ hinn rauði ristni fugl, sem mèr synist pentadur vera ꜳ þijnu bace
SigÞǫgl 13117
● ristinn rúnum
B. rísta + præp./adv.
á: rísta á
[e-t] [með e-u]
● rísta á kefli [e-t]
Nu villda ek faðer at við leingðim lif ockart sua at þu mætter yrkia erfikuæði epter Boðuar. en ek mun rista a kefli
EgM(2001) 1491Ornny ræist runar a kefli þuiat hon matti æigi mæla
ÞUxaf 2513kom í forkirkju belginum ... ok þar með rúnakefli því, er vísur þessar váru forkunnliga vel á ristnar
Gr 21620Rist ꜳ kefli stafi þesꜳ edur bladi ok legg unndir bordit
Med434 1315Þá fanz vísa þessi at Sauðafelli, ristin á kefli
StuᴵR8ˣ 48010
af: rísta af
[e-u]
Hann ... reist af borðdúkinum ok þerði sér þar á
NjR1908 26411hann ... reist af borðdúkinum ok þerrði sér þar á
NjM 29018Jökull ... tók knöttinn ... ok setti framan í andlit Víglundi, svá at ofan hljóp brúnin. Trausti reist af skyrtu sinni ok batt upp brúnina á bróður sínum
Vígl 897huder .ij. heilar. En þridia ristnar af .ij. leingur
DI V (*1476›apogrˣ) 81410hvder ij. heilar. en þridia ristnar af ij. leingur
DI VI (*1476›apogrˣ) 7710
eftir: rísta eftir
[e-u] [á e-t]
sumir skulu þér sitja hjá mér ok rísta eptir kvæði því er ek vil yrkja um athafnir mínar
ǪrvS 1956tekr hann at yrkja kvæði, en þeir rísta eptir á speldi
ǪrvS 1958Su gíorð var ... at þui er þer syndíz sum ristín eptir fornum søgum. þer syndíz þar a saga Sigurðar Fafnís bana
Rauð4 6769
●rísta eftir [!] á kefli [e-t]
Vilhialmur ristur epter a kefli huert þat ord sem þau tauludu
VSj 6311mun ek kveða þar um kvæði, en þú skalt rísta eptir á kefli
Gr 20314
í: rísta í
[e-t] [e-t]
innan: rista innan
niðr: rísta niðr
[e-t] [í e-t / at e-u]
blóðrefillinn kom á brún Gauts, ok reist niðr í augat, ok niðr allt kinnbeinit ok viðbeinit
EgÁsm 7520blodrefillinn nam briostit ok ristur nidr allann kuidinn suo at jdrin fiellu a jord
Vikt 2616suerdjt kom a᷎ kalfan. og reist nidr allan og uar þat mikjt sa᷎r
Vilm 17813hann stíngr honum (tygilknífi) fyrir bríngspalir Faxa, svá at sökk allt upp at skapti, reist hann þá niðr allan kviðinn at smáþörmum
ÞorstVík 45212at hud ok kiot aa hans hofdi væri ristid allt nidr at beini i fiora stadi
MarD634ˣ 78931
ofan: rísta ofan
[e-t] [á e-t / í e-t / yfir e-t]
en fremri hyrnan tók viðbeinat ok í sundr ok reist ofan í brjóstit á hol
NjR1908 38127in fremri hyrnan tók viðbeinat ok í sundr ok reist ofan í brjóstit á hol
NjM 41819Ermedon ... ho᷎ggur til Randuers j skiolldin og hann j sunndur og rennde suerdinu ꜳ lærit ofanuert og reijst suo ofan yfir hne
SigÞǫgl 17910hann lagði sverði á hol við hrygginn ok reist rifin ǫll ofan á lendar
Hkrᴵˣ 14121
ór: rísta ór
● ‖ impers.: rístr ór [e-u]
sundr: rísta í sundr
[e-t]
Þa bra ‹hann› sverðe oc reist i svndr møtul sinn
●Martin¹ 55510þꜹ ristu í sundr klæði sín ok laugðu i streng
BǫglEirsp 44027Þormodr ræist j sundr linbrok sina ok batt sár sitt
FbrFlat 1509Nu stodu þeir vpp. og færer kongsson hann af klædvnvm og tȯk sina skyrtv. og reist j svndur. og telgdi vid spelkur og batt handleg hans
Adon 15211
upp: rísta upp
● rísta upp jarðarmen [ór e-u]
Form.: reist (27); rista (14); rísta (7); ristin (6); ristinn (4); ristnar (4); ristur (4); rístr (4); ristit (3); ræist (3); rijsta (2); ristid (2); ristr (2); rist (2); ristu (2); ristið (2); (1); ristandi (1); reijst (1); ristni (1); risti (1); ristnir (1); Rista (1); Rist (1); ristne (1); ríst (1); reíst (1); ristín (1); ristínn (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med -i-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl -i-; WPA _;
Litt.: Holtsmark 1963 [KLNM 8] 445; Seip 1955 67, 84f., 326
Genre. (expected): family sagas [isl]: 27 (12); romances [rom]: 17 (10); religious works [rel]: 16 (26); legendary sagas [fas]: 13 (4); historical works [his]: 10 (17); legal works [jur]: 7 (9); contemporary sagas [bis]: 5 (7); charters [dip]: 3 (8); þættir [tot]: 2 (2); learned works [div]: 1 (3); unclassified [ ]: 0 (0);
ÞH (strukt.) — August 2013
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
ríkula - rjóða
...
...