orrusta sb. f. [-u; -ur]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) kamp, slag, strid
at ec ritaðe með scommu male noccora huggan þins fiolsscyldis þess er vér vitum þic hafa í orrestum
~ lat.in bellicis rebus
4820 ●Alk619 496Droten er styrcr ok matogr í orrꜵsto
cf. Vulg Psalm 23,8~ lat.Dominus potens in prœlio
GregHom 125128 ●HómNo³⁰ 13711(fig.) ok hafum á-valt sꜵt ok frið við goða luti. en ⸢orręsto í gægn syndum [var. mótstoþo i gegn lꜹstom HómÍsl¹⁵(1993) 20r12]
●HómNo³¹ 14611●●● (fig.) En þes er nauð-syn at vér ... hafum á-valt sꜵt ok frið við goða luti. en ⸢orręsto í gægn syndum [var. mótstoþo i gegn lꜹstom HómÍsl¹⁵(1993) 20r12]
●HómNo³¹ 14611hafðe þæirra rað sem hann villdi *ena siaundu⸣ orrastu
ÓHLeg 137Su var hin xííȷ́. orasta
ÓHLeg 1710Sva for orrastan at Olafr konongr lagðe karlhofðann við scip Jarlsens
ÓHLeg 258Var þar orrasta horð oc mann tion mikil af hvarotvægia liði
ÓHLeg 615Ða tok kalfr oc ræisti imote hanum mikla orrastu Af miklu kappe oc af miklu mægni oc illzku
ÓHLeg 792(fig.) diacn þann er fyrstr haði guðs orrosto
~ lat.qui primum aduersum Iudæos Dominica bella bellauit
PassSteph 3224 Steph655XIV 14627þvi nest ero þeir innan borgar. oc slęr þar i orrosto. oc mannfall
Mork 7122nv tekz orrosta með þeim oc verðr harþr bardagi
Mork 22415nackvat fra tilgongum þess ufriðar er lanz hofðingiar í Noreg‹i› gørðu ⸢oʀostu [var. ÷ AM 904 4°] í moti honom
ÓH 513ef fund varnn beʀ saman oc takiz oʀosta þa heimti varir menn saman scip sín. oc se bunir við at tengia ... En er festiz oʀostan. oc scipin hafa saman bunndiz. gørom þa sem harðasta hriðna
ÓH 905Ef menn falla i orrosto oc deyia aller i senn ...
Járns 28122hæfia þeir ⸢sina orrostu [var. sitt wig AM 178 folˣ “A”] með storum hoɢum
Þiðrᴵᴵ 1817hann ræz i moti þeim kappa, er Hunn het, ok eigaz þeir við orrostv
Fornk 2227en kvatz mvndo koma með iafnmarga meɴ oc ætti þeiʀ þa tal vm herbvnað sinn ok til skipvn orostvnnar ok hittiz með vingan
ÓTOddS 516En aþr þeꜱi oʀosta væri hofðu ver iafnan sigr
Sv 333tocz þar ⸢snorp oʀosta [var. bardagi harðr SvEirsp 28526]
Sv 3330colluðuz ecki vel vera við ⸢bunir oʀosto [var. bardaga bwnir Sv81 741]. margir sarir mioc ... En fám dogum aþr halldit oʀosto
Sv 6314þat var mal manna. at nu þotti mioc syna hverꜱo Magnus konungr oc hans menn. voru þa ufusir til at ganga i fylcta oʀosto imoti Sverri
Sv 7716þottuz menn ecki færir til ⸢oʀosto [var. bardaga SvEirsp 32826]
Sv 8426varð þar mikil oʀosta oc lettu þeir Þorolfr eigi fyʀ en hroðit var scipit
Sv 11012varð þar horð oʀosta oc eigi long
Sv 11520●●● hversu mikit traust þeim er í hans (ɔ: Tyrfings) bitru eggjum, er þat berr í orrostu eða einvígjum
HeiðrH 3827bra Agamemnon konvngr þa orrostv
~ lat.pugnam revocavit
ExidTroi 2623 TrójHb 10425er þeir tolðv þetta fyri honvm neitti hann at ganga i orrostv
TrójHb 19624Nv hefr vpp orusto. ok veita enskir menn streið Norðmonnom
HkrFris 24827Varþ þa fyst lꜹs orusta meðan Norðmenn helldo vel fylking
HkrFris 24830er Haralldr konvngr ... sa þat. þa geck hann fram i orusto þar sem mestr var vapnabvrðrinn. Var þa‹r› þa hin harþazta orusta
HkrFris 24835Varþ nv orusta hit þriþia sinn ok var sv hin snarpazta
HkrFris 24933●●● Þessi sokn var harðla lo᷎ng. sva at akafi orrostvnnar hellz allt til þess staðar er het Bethven
~ lat.pugna
Vulg 1Reg 14,23 StjC 45321Ef menn falla i orastu
cap.Har segir: Sa er eɴ ás, er Tyr heitir; hann er diarfaztr ok bezt hvgaðr ok hann ræðr mioc sigri i orrostom
SnE 322Ali eþa Vali heitir eiɴ, sonr Oþins ok Rindar, hann er diarfr i orrostom ok mioc happskeytr
SnE 3320●●● Þesar heita valkyrivr; þær sendir Oþinn til hverrar orrosto; þær kiosa feigð a menn ok raþa sigri
SnE 4010Þa mælti Gangleri: Þat segir þv, at allir þeir menn, er i orrosto hafa fallit fra vpphafi heims, erv nv komnir til Oþins i Valhꜹll
SnE 422Þeir stefndv orrosto milli sin á isi vatz þes, er Veni heitir
SnE 1401●●● Nv scal til þess sægia huersu lutskipti skal skipta i ufriði eftir orostu
Hirð 4332uilldi hann þo helldr biða ⸢orrostu [var. bardaga Rómv226(2010) 5313]
~ lat.non prius bellum attingere
5321 Rómv595(2010) 531●●● við hans fall fellr ok orustan í stað
GBpD 7016varð þar míkíl oʀosta
Huldaᴵᴵ 25726skaltv nv firir lata hinv fræknv Grickína oc enndrnya krapta Troeo manna j þraut orrostvnnar
~ lat.in proelia
IliasLat 514 TrójS 8819tokzst þar ho᷎rd soknn ok snorp orrosta
Fær 684Hakon hellt þegar til orrostu hann hafde lid mæira ok skip smærre. þar uard hardr bardagi
ÓTFlat 8711Nu ridur fyst fram iunkeri Remund ok hefur fyst þessa orrosto
Rém 28334at þeim skylldi nidingskapur vid liggia er af brygde sidan oruzta var lo᷎gd þar til at bardagi tækizt
Adon 1317uerdr enn snorp orosta fyrir þꜳ sok ath aller Nordmenn eggia þa huerr annan og alldri uilia þeir flyia
MHFlat 3968þessi orosta vard nu haurd og eigi laung
MHFlat 39625Sia orosta for sem uon var at þeir hofdu meira hlut sem fiolmennare voru
MHFlat 3971er oss þat fásét, at þeir menn fari til orrostu, er ekki megu sér ... Eptir þat lǫgðu þeir saman skipin; tóksk þar mikill bardagi
Gr 1119thokzt þꜳ med þeim mikil oro᷎ztha og mannfall
OsvReyk 8614Ef menn falla í orrostu oc kemr engi á braut eða drucna allir eða inni brenna allir. þá ...
Frostˣ 20913verðr þar mikil orasta
FskAˣ 3312Ðesse orrasta varð long
FskBˣ 1511●●● hǫfþo (þeir) haft ófriþ oc oʀostor á miþli sín langa tíþ
Menota: 6r9 Íslbˣ 2920Nú ríðr fyrstr fram junkeri Rémundr ok vekr þessa orrostu fyrstr
Rémˣ 28310
‖ (propr. comp.) :
tolþo Olaf konung hafa ueit ser þesi fullreþi eftir Nesia orrosto
Mork 18720eigi mintiz hann þa miꜹk Nizar oʀosto
Mork 2249Fyri leifar orrusta
cap.Magnus konvngr Olafsson hellt vm hꜹstið norðr i Noreg eftir Helganess ⸢orusto [var. bardaga Hkrᴵᴵᴵˣ 1031]
HkrFris 20330Fimtán menn af brennumǫnnum fellu í Brjánsorrostu
NjR1908 41214sagði þeim tíðendin ǫll ór Brjánsorrostu
NjR1908 41822Dyrsár orrosta
AnnReg 1177þat er þeir gera langa frasꜹgn of ragna rꜹkr þat er Troio manna orrosta
SnE 875Fimmtán menn af brennumǫnnum fellu í Brjánsorrostu
NjM 45315Hrafn ... sagði þeim tíðendin ǫll ór Brjánsorrostu
NjM 4605Krossinn helga hafðí Magnvs konvngr haft með ser. siðan ⸢Firirleifar [var. Fyrileifar Hkrᴵᴵᴵˣ 3286] oʀosta var
Huldaᴵᴵ 2426Vm varit eptir Iomsuikinga orrosto
ÓTᴵ 2056eptir Suo᷎ldrar oʀosto
ÓTᴵᴵ 31416þessi var hin .xiiij. vetr fra Nesia oʀostu
ÓTᴵᴵ 33015‹E›ptir Nesia oʀosto for Einarr þambarskelfir or landi
ÓTᴵᴵ 33016þa hafdi hann verit ij vetr einualldz konungr ifir Noregi sidan Hafrsfiardar oʀosta var
ÓTᴵ62 26126vm haustit eftir Suoldrar orrostu
OStór 53112eftir Suoldrar orrostu for Sigurdr byskup j Suiariki
ÓTFlat 5155[var. + her hefr vpp suo᷎ldrar orrosto GKS 1005 fol “D²”]
cap.[var. + er erlingr fretti suo᷎ldrar orrosto GKS 1005 fol “D²b”]
cap.um várit eptir Nesja orrostu
Gr 12419Brians orrosta a Irlandi
AnnHˣ 577Nesia orrosta
AnnResˣ 16b31Helganes orrosta
AnnResˣ 1732i þæirri drapo er mart sagt fra Iomsvikinga orrastu
FskBˣ 953með Haʀallde kononge varo i Nizar orrostu synir hans baðer
FskBˣ 2739Eftir Fyrirleifar orrastu lagðe Magnus konongr allan Noreg undir sik
FskBˣ 3363þeir rœddu um Nizarorrostu
Hkrᴵᴵᴵˣ 1728síðan er ⸢*Fyrileifar [AM 38 folˣ “J2”; non emend. -leifs] orrosta hafði verit
Hkrᴵᴵᴵˣ 3286Halldórr Guðmundarson var þá útan farinn; hann fell í Brjánsorrostu
LjósvLˣ 6123þa var Þorsteinn tvitugr er hann var i Brians oʀosto
ÞSHˣ 16527
● búa sik / búask til orrustu
Farit nv oc segit sva Haralldi konvngi ... at hann bviz til orrosto
Mork 27512mælti Agamemnon konungr ad allír skyldu taka uapn sín oc bva sik til orrosto
~ lat.arma parari dux iubet atque animos aptare et corpora pugnae
IliasLat 82 TrójS 9325
● eiga (saman) orrustu [við e-n]
Loki a orrosto við Heimdall, ok verþr hvaʀ aɴars bani
SnE 733Þessi misseri atti Sverrir konungr orostv a Ilo-uollum
StuᴵK 1448Fara sua þeira skipti, at þeir æiga tuær orrostur, ok i þeiri sidarri er Rodbert fanginn ok settr i uardhalld
Thom² 29634áttu þeir orrostu, ok hafði Hálfdan sigr
Hkrᴵ37ˣ 8716áttu þeir saman orrostu mikla; fær þar Hákon jarl sigr
Hkrᴵˣ 30317
● orrusta festisk
● halda orrustu [við e-n]
Valþiofr i. (ɔ: jarl) hellt orrosto við konvng meiʀ til ariɴnar. oc flyþi hann vpp með aɴni
Mork 26814Hvi vartu sva oðr oc øʀ ... at þu þorðir at hallda við oss orrostu
Alex 1381helldv þeir við hann hina snorposto orrosto
Hamb415 6214
● leggja til orrustu [við e-n]
● orrusta sígr saman
aðr saman sigi ⸢*oʀosta [non emend. oʀosto]
HkrEirsp 982n.Enn aðr saman sigi hinn siðarri orustan. þa ...
HkrFris 24920sígr þá saman orrosta ok er hǫrð
Hkrᴵˣ 6915Þat var síðarla dags, er orrosta seig saman, ok helzk svá alla nóttina
Hkrᴵᴵᴵˣ 1637
2) krig
En er orrostv var lokit ok hverr brott farin til sins heimilis þa feck Neoptvlemvs Piʀvs Andromake er att hafði Ector
om den trojanske krig TrójHb 23327Sv hefir orrosta verit mest ok agæzt i heidnvm bocvm er Grickir vnnv borg þa er Troia hetir
VerA 448Eptir orrvstvna red Antenor ok synir hans riki þvi er Frigia hettir (Kan maaske læses heitir, ed. note) ok Troia hafdi i verit
VerA 4520þeir vetr fara iii. saman ok ecki svmar milli, en aðr ganga sva aðrir iii. vetr, at þa er vm alla verold orrostor miklar
SnE 7012Ek mun þær orrostor rita. er Romueriar helldu i moti Jugurtha konungi
~ lat.Bellum scripturus sum
321 Rómv226(2010) 31
Form.: orrostu (21); orrosto (16); orrosta (11); oʀosta (9); oʀosto (8); orrostv (4); orrastu (4); orusto (3); orosta (3); orustan (2); orrasta (2); orrostom (2); oʀostu (2); orasta (2); orrostvnnar (2); orręsto (2); orusta (2); orrostor (2); orrostur (1); orostu (1); orrꜵsto (1); orrvstvna (1); oruzta (1); orostvnnar (1); oro᷎ztha (1); orastu (1); oʀostor (1); oʀostan (1); orrestum (1); orrusta (1); orrastan (1); orostv (1);
Comp.: flokk- (1), folk- (12), hǫgg- (33), skipa- (1)
Gloss.: EJ; ClV (orrosta) orusta; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 -osta; Suppl2 _; Finsen _; Fr orrasta, orrosta; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb -ost-; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP -ost-; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH -ost-; AJ _; deVr -ost-; Fr4 orresta, orrosta; NO orrasta, orresta, orrosta; Walter _; ÁBlM; Bl -r-; WPA _;
Litt.: Bell 1980 [ANF 95] 98; Hægstad 1899 57, 63; Johannisson 1950 181 ff.; Sverdrup 1911 [ANF 27] 21; Ásgeir Bl. Magnússon 1950 [ANF 65] 125
Genre. (expected): historical works [his]: 64 (19); religious works [rel]: 13 (29); romances [rom]: 9 (11); learned works [div]: 8 (3); family sagas [isl]: 8 (13); legal works [jur]: 4 (10); contemporary sagas [bis]: 2 (8); legendary sagas [fas]: 2 (5); þættir [tot]: 1 (2); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (8);
SB (red.) — December 2013
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net