auðinn adj. [compar. auðnari]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1)
● er/verðr auðit [e-t / e-s] [e-m] [um e-t] (ngt) er/bliver skæbnebestemt (for ngn) (mht. ngt), (ngt) er (ngns) lod ⫽ (sth.) is ordained (for sby) by fate, (sth.) is fated (in respect of sth.), (sth.) is (sby’s) lot
●●● Nu gerðisc honum ænskis annars costr en laupa á brꜵt ok cumasc undan þa læið ef þes værðr í auðit
●ÓH619 1213●●● Ef þer værðr þæss auðit at koma til hirðar þa þarftu at varazc er þa hænnder er siðlausir koma til hirðar oc hovæskulauser koma fra hirð ef þu vilt bæðe heita siðgoðr oc hovæskr
Kgs 3913●●● Eigi varþ þat ꜹþit at konungr þegi seglit at þer
ÞorvKrMork 2039●●● ec mon fylgia. Bva broþor minom oc flyia egi fyʀ en haɴ er liflatiɴɴ ef þes verþr ꜹþit
Jvs291 962●●● þæir menn fengo bana i orrosto er þess var auðit
Þiðrᴵᴵ 2547●●● Huart ętlar þu at hefna Þorgeirs svara brodr þins? Þormoðr mællti: Eigi veit ek hvers avðit ma verða vm þat
FbrHb 1396●●● Vel hvgsar þv þat Dauid sagði drottinn at þv skylir mer hvs smiða. enn æigi man þer þess avðit verða helldr þinvm syni
~ lat.veruntamen tu non aedificabis mihi domum sed filius tuus
Vulg 3Reg 8,19 StjC 5668●●● audit vard þess at ykkr bæri híngat at husum mínum
Fær 264●●● ef honum ⸢yrdi eigi audit [var. ꜹðnaþi eigi AM 42 folˣ] aptr at koma i Noreg
HákFlat 6616●●● latum þa nu liggia j sarum medan audit verdur
Jarlm¹ 268●●● ek mun burt fara ok eigi aptr koma, fyrr en ek hefi fundit minn fǫðurbana, hversu sem mér verðr um auðit hefndina
HálfdEystˣ 10612÷ gvð ... hefir þic latið komaz at þeim grip, er ongvm aðr hefer ꜹðit orðit at na
KonrA 7832÷ Koma mun til mín feigðin, ... hvar sem ek em staddr, ef mér verðr þess auðit
NjR1908 15213÷ æigi man þer þess avðit verþa. helldr sem fylldir verða dagar þinir
StjC 50626÷ man ek fara sem fyrir liggr oc ⸢avðæt [var. auðit AM 227 fol “B”, etc.] ma verða
~ lat.Ego autem vadam quo iturus sum
Vulg 2Reg 15,20 StjC 5277÷ Serkia konvngi man æigi avðit verða inn at ganga i þessa borg Hiervsalem
~ lat.Non ingredietur urbem hanc
Vulg 4Reg 19,32 StjC 64430÷ Koma mun til mín feigðin ... hvar sem ek em staddr, ef mér verðr þess auðit
NjM 16829÷ Gofgum bonda ok goðum er Grimr het varð audit at þiɢia fagra iartein af sælum Þorlaki byskupi
ÞBpB 3082÷ Siþan atti hann við Ma‹g›nus prest, at hann gæfi vpp staðinn. Oc savmðv þeir með þvi moti, at Snorri skyllði taca við staðnum oc þeim hionvm, oc koma sonum þeira til þrossca þess er avdit yrði
StuᴵK 27315÷ Hon sagði þat sua vnðan hafa borit i þat sinn, at eigi væri raðit, hvart þeim yrdi avþit at standa ifir havfud-s‹v›avrðvm hans Stvrlv
StuᴵK 40214÷ enn Valgerdr latti, quad bæði vera munðo, at Sturla mundi ser vnna hefndarinnar, enda mundi * eigi avdit verþa nema hann hefnði
StuᴵK 40323÷ ok lysti þvi, at hann mundi riða af heraði fyrst at sinni, nærr sem honum yrði auðit aptr at kóma
StuᴵK 51224÷ þa er hann gerði slika luti fyrir guds sakir, vard henni auþit um sidir at taka hann sialfan i sitt herbergi
MMA 51422÷ ef mer ⸢verðr auðít [var. endiz SÁM 1] at deyía með þer
~÷ Eigi veit ek, sagði hon, hvers ykkr verðr um auðit at ná þeim
EgÁsm 6418÷ flutti Haralldr kongr bonord sitt ok bad fru Cecilio ... med þui at þess var audit, þa festi hann ser Ceciliu kongsdottur
Hák81 6087÷ eigi ueit eg huar til ætlar um metnad Hiaranda seger kelling edr huers Gullbra uerdr audjt um giptingina
Vilm 1846÷ mun þier eigi audit uerda um hefndir uit mig
Jvs510 2620÷ Eigi veit ek, hvers þar verðr ⸢um [var. af WolfAug 9 10 4°] auðit
Ebˣ 11219÷ mier þiker vel, ad þu rader; enn vannt er ad sia, huoriumm þess verdur audid
Fljˣ 7620÷ bad svo segia Grimi syni sinum at hann tæki skamt þadan bvstad ꜳ Islanndi er kista hans kæmi ꜳ land ef þess yrdi audit
LdnStˣ 13833÷ ef þier vilied ei gipta Attila kongi ydra dottur þa er þess waan ath hann mun giera mikinn skada ꜳ ydru riki og vered vid þui búner ath hann mun eyda yduart land huort er honum edur ydur verdur þess audit ath sigra annann
Þiðrᴵᴵˣ 9018
● sem auðit er/verðr [e-m] som skæbnen bestemmer ⫽ as fate decrees
●●● lætr konvngr þetta hia ser liþa þoat vm ræþa verþe fyrir honom oc lǽtr fara fram seᴍ ꜹþit er
Jvs291 5017●●● Hacon svarar: slican villða ec hellz liðs mvn, þviat nv ma allt ganga, sem audit verdr, vm vor við-skippti
StuᴵK 18812●●● her er nu Óttarr snoppu-lanngr broður-bani þinn. Suarthofði kuez ecki þat hirða, sagði at unnin munndi sáa sigrinn at sinni, er auðit var
StuᴵᴵK 7121●●● þat mun verða fram at koma, sem ⸢ætlat [var. auðit GKS 2868 4° “G”, etc.] er
var. NjR 4211: GKS 2868 4° “G”●●● Vilmundr og Hiarandj ... settuzt at sinum rikium. og styrdu þeim suo leinge sem þeim uard audjt ⸢at lifdu [var. ÷ AM 343 a 4°]
Vilm 20017÷ fae þeir sigr sem ꜹþit ma verða
RRÓT 32310÷ Þorgils mælti við hann, hví hann færi svá óvarliga. Sturla svarar: lát mik sjá fyrir báti mínum, sem auðit má verða
StuᴵᴵR11127ˣ 2682
● er/verðr af auðit
1) [e-s] [e-m] [um e-t] (ngt) lykkes (for ngn) (mht. ngt), ngt er ens skæbne ⫽ (sth.) is granted (one) (in respect of sth.), (sth.) is one’s fate
●●● hværs sæm mer værðr af auðet þa fyser mec þo at þer gerit mer kunna
Kgs 414●●● mvn hanvm verda litils af avdit vm hefnd eptir Þorgeir, ok mvn hans hardreði annarss stadar meiri fram koma
FbrHb 19811●●● mun hann jafnt fyrirkoma mörgum sem fám, ef þess verðr af auðit
HG 349●●● eigi ma ek vita, hvers af verdr audit um mannalꜳt
Orkn 19921●●● æk veit æigi hvers mer verdr af audit vmhefnnt æptir Ketilbiorn. æn hafa skal æk vilia til
GullÞ 4117÷ eigi ma ec vita, hvers þer verþr af auþit vm hefnd viþ Bryniolf
Orkn325I 15014
2) [e-s] [e-m] [um e-t] (ngt) mislykkes (for ngn) (mht. ngt), imod ens forventning ⫽ (sth.) falls out contrary to hopes/expectations (for sby) (in respect of sth.)
●●● er þat licligast at þesi vfriþr liɢi lengr a oss. er nv varþ af ꜹþit vm fvnd varnn
Mork 16820●●● konungr hefðe ser heilvm halldet ef hann villde þiggia þat er Patron bauð honom. en þviat þess var af auðet. svarar hann sva
Alex 9933●●● af audit verdr oss miok um þetta mꜳl, ok munu vær aptr snua
Gísl 6115
2)
● er/verðr/... auðit [e-t / e-s] [e-m] (ngt) falder i (ngns) lod, (ngt) bliver tildelt (ngn) (af ngn) ⫽ (sth.) falls to (sby’s) lot, (sth.) befalls (sby)
●●● bar þat til með auðnv þeirri er Þorcatli var avðit lengra lifs
ÓH 2424●●● eigi mvn þer sigrs ꜹðit i dag a oꜱ
ÓH 5681●●● olikligt er at oss verði þeirar hamingiu ꜹðit
EgM(2001) 3520●●● ekki ottaz ek at mer verði skaða auðit af þer
Finnb 796●●● Þau Herjólfr ok Þorgerðr hǫfðu eigi lengi ásamt verit, áðr þeim varð sonar auðit
Laxd 1812●●● firer þvi at skavm erv v favll þessa heims þa vard Markvse eigi langlifi avdit
HrafnB¹ 219●●● ek ætla okkr lítt ástarfunda auðit hafa orðit
Knýtl1741ˣ 1866÷ hét steinþór agvþ. oc eɴ sela. thorlac biscop. til þes. at hann scylde coma til þes landz. es nę́r var scala. holte. oc líc hans scylde fiɴasc. þót honom vœre non lifs ꜹþet
ÞBpCod645 3215÷ ef þer verðr barn auðit þa lattv ecki þitt barn iðrotta laust uerða upp alit
KgsFrgα 13010÷ Ef manne verðr illz fundar auðit
cap.÷ verðr okr dottvr auðit at eiga. þa vil ec hana vpp fęða
Alex 11711÷ ekki mvn stoða at hrokkva i hyrningar vndan ef þer verdr bana avdit
FbrHb 18117÷ Þau oru vel saman oc lengi, oc var þeim eigi erfingia audit
JBapt¹ 84229÷ toc i brot hofodit ... færdi i borg þa er Edissa het, er stortigna hefir audit ordit
JBapt¹ 84827÷ konungr let græða menn sína þa er lifs var ꜹðit
EgM(2001) 132÷ hafði þeim optaz orðit sigrs auðit
EgM(2001) 2823÷ með því at menn váru hraustir ok þeim varð lengra lífs auðit, þá komask þeir yfir ána
Laxd 413÷ þeir þottvz eigi slican song heyrt hafa, oc virdi henni til heilagleics, er henni skyllði slics savngs avðit verþa
StuᴵK 25121÷ Þeim varð barns avðit
StuᴵK 4273÷ hafí mer eigi vorðít gíæfv til avðít þeirra ráða. sem fyrst var tíl ætlað. nǫckvt af þínv tílstíllí
Huldaᴵ 5015÷ Ma mer eigi aɴarstaðar verða siðr framkvæmdar auðit en her
ÓTᴵ 21317÷ gefz allt mitt riki j þeirra ualld ok þeirra af kuémis ef þeim verdr erfingia audit
DínDr 927÷ þeim uard barna audit
Harð564 12431÷ komuz þeir þar i brott ... fyrir gny ok elldz gangi ⸢ok þat er þeir voro eigi feigir [var. enda var þeim leingra lifs avdit AM 557 4° “557”]
var. Hallfr61 715: AM 557 4° “557”÷ en gæfa þin mun rada huort þier verdr afturkuomu audit edur eigi
VSj 436÷ og þesser penningar fyr sagder skylldi falla til þeirra afkuæmis og barna ef þeim yrde audit
DI IX (1533) 65910÷ Og enn lidu stunnder eigi lanngar, ꜳdur þeim vard annars sonar audit
Fljˣ 2813÷ konungr ok dróttning váru litla stund áðr ásamt en þeim varð sonar auðit
KlmBˣ 6321
3)
● er auðit at [!] [e-s] [e-m] (ngt) er magtpåliggende (for ngn) ⫽ (sth.) is of great importance (to sby)
4)
● auðit (n. sg., substantiv.) det skæbnebestemte ⫽ what is foreordained
Form.: auðit (23); audit (18); avðit (7); avdit (6); ꜹþit (5); ꜹðit (4); auþit (2); auðet (2); audjt (2); ꜹþet (1); audid (1); avðít (1); =audit (1); auðít (1); avðæt (1); avþit (1); auðnara (1); auðens (1);
Comp.: af- (4)
Gloss.: EJ _; ClV n.; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb n.; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl n., item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Kock 1946 [ANF 61] 65-66
Genre. (expected): family sagas [isl]: 19 (9); historical works [his]: 19 (13); contemporary sagas [bis]: 12 (6); romances [rom]: 11 (8); religious works [rel]: 8 (21); legendary sagas [fas]: 5 (3); þættir [tot]: 2 (2); legal works [jur]: 1 (7); charters [dip]: 1 (6); learned works [div]: 0 (2); unclassified [ ]: 0 (0);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net