mildi sb. f.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [við e-n] godhed, gavmildhed, velvilje, gunst
Með iam mikilli milldi scapaði gvð mv̇ ok mꜹra sem engla
~ lat.diligentiam
4426 ●Eluc674(1989) 4412Sa er værðr gagnstaðlegr ... allre mildi við auma menn
~ lat.toti pietati
12126 Alk619 1217●●● sva hælgum vér kirkiu postolum. ef vér likium eptir mildi þæirra er gerðo iafn-dæilda aura með ollum sva at engi var ꜵuðigr ne valaðr
HómNo³¹ 14623En þo at hann gefi monnum sinum heimleyfi af milldi sinni þa samir oss eigi at skiliaz við sua dyrligan hofðingia
ÓTOdd 1971●●● iorð ... su er gaf þer allan girniligan avoxt sva sæm mæð moðurligri milldi
Kgs 8329Allir þeir sæm hans þurftu kendu af honom konungliga milldi
BarlB 2232kꜹp-meɴ eða bøndr scylldu oc fara sva með sinu eðli afla fiarins með rettu oc þo með erfiði. gæta með vizcu en veita með milldi
Sv 11127vil ek helldr biðia at gvð gefi mer slikt af minom foðvrarfi sem hans er milldi til. hvern tima sem þat kemr fram
HákFris 39633hann var agætaztr fornkonvngr fyrst af mildi ok fræknleik ok litillæti
SnE 1393er han vill þess no᷎yta mædr afle ok kappe er honom værdr veítt mædr milldí ok gótzsko
SvR 1628firir sꜳr ok milldi vꜳrs liufa lausnara
Mich 70321hægt þótti at búa undir hans góðleik ok mildi
GBpD 2732(om jomfru Maria) Ok sem hon hafdi þetta talat, sendi hennar milldi blidliga til min sinum augum
Mar240a 86728þa spurda ek til Hrolfs kraka orlæika hans ok millde
Tók 13620Þenna frialsleika ok sua konungliga milldi þackar hinn heilagi Thomas med fogrum ordum
Thom² 3715Vil ek helldr þess bida, at gud gefi mer slikt af minum fodrarfi, sem hans er millde til, huern tima sem þat kemur fram
Hák81 30822hann var hinn vinsælasti. Hafdi hann marga ‹hluti› til þess, fyst blidu ok godar vidrvistir, þar med milldi ok orleikʀ, sua hann spardi nær ecki vid sina menn
Hák81 5806ver vndirstodum hæil ok nytsamlegh raad. af ydarre fodurleghri mildi vm kirkiuna j. Silld
DN IX (*[1340]›apogrˣ) 14037Mikið er um mildi slíkra, að gefa gull við grjóti
Gautr²ˣ 6521Milldi þeirar somu dyrligsu iungfru
~ lat.benignitas
HFars 177950 MarD635ˣ 65818bydr hann ... fyrir milldi iungfrv Marie, at ...
~ lat.in ... benignitate
HelChron 106811 MarD635ˣ 119833
2) [til e-s] [e-m] mildhed, miskundhed, barmhjertighed, nåde, fromhed
●●● Ef Goþ kallasc dvrþ oc milde fvr hui heiter hann faþer heldr án moþer
~ lat.clementia
1227 ●Eluc674(1989) 121Af mikille skipon milldeɴar seɴde goþ faþer éingeteɴ sun siɴ
~ lat.Magna ... dispensatione pietatis
BedaHom 7321 HómÍsl¹⁸(1993) 26v5Vér scolom líta ... a dýrþ upriso drottens vars oc millde hans
~ lat.pietatis
GregHom 119422 HómÍsl²⁴(1993) 35v4Hafendr fyrirheit milde, en crapt hans neitendr
~ lat.Habentes promissionem pietatis
2782 PhysFrg² 27724Sa er mildlega vill fyri-gefa mis-gerandum við sic. hit visasta man hann taka miscun af mildi
~ lat.clementiam
6219 Alk619 638Craftr er ... Mildi siða
Alk619 13111Craftr er ... Mildi siða
~ lat.morum pietas
13128 Alk619 13111drottiɴ lvcr up faþm mildi siɴar
~ lat.Sinum suæ pietatis
GregHom 125616 Hóm677 668Hafiþ er oc bróþer minir trꜹst i mildi scapara ýþvars
~ lat.de misericordia
GregHom 125849 Hóm677 6826Com hann undir miscuɴ þvi at hann svndi moɴom navisto mildi siɴar
~ lat.pietatis suæ præsentiam
GregHom 12292 Hóm677 8621Allt gerir senn guðs matr ok mildi
~ lat.misericordia
PsAugSerm 201520 HómNo⁹ 597þa er hans milldi þyrmir þeim monnom er pislar veri verþer fyrer ill verc sin þa gefr hann til þes tom at lesterner scyli fyʀ farasc en eigi meɴiner
~ lat.clementia
Epigram 50022 Prosper677 314Sløcþv allan scapligan hita licamaɴs i þeim. meþ dǿɢo himnescrar milde
Mth²Cod645 1227mæðr nogligri milldi þinni
~ lat.de habundanti pietate
9419 Kgs 9627oc felli þvi sokin a hana æf hæfði syniat móðurlegrar milldi barnino til lifs
Kgs 11615Clementia ⸌þat er millde⸍
marg.af minnar moður kuiðe gæck millden ut með mer
~ lat.pietas
231 Thom¹ 214nema konungleg milldi hafe sitt rættléttiss valld framme
~ lat.clementia
4629 Thom¹ 467●●● bæiddiz þu ok af oss ... lausnar ok liknar, sem þu feckt þegar af várre millde
~ lat.de clementia nostra
13821 Thom¹ 13712treystande upp a herra pavans millde
~ lat.clementia
22333 Thom¹ 22321þolþi hann eigi þina pinsl með sinni milldi
ViðrLS544(1995) 2166hann var allvinsæll maðr. ok hafði hann marga luti til þess. bliðo ok milldi sva at hann sparði ecki við sina menn
HákFris 52326milldin lætr sig eigi í því marki stöðva
~ lat.pietas
Epigram 52227 Prosper685 1718Bið ek þarfliga þina milldi konvngr. at þv gefir mer lif með slikri lavsn sem þv vill a læggia
StjC 59912þv drottiɴ fyri saker þiɴar milldi. varðveit mig
~ lat.pietate
10819 BǿnAlk 1082þa telr hann honum uera uan miskvnnar fyrer trv ok milldi hꜹfðingia
~ lat.clementia
3627 Rómv595(2010) 369Milldi sína sýndi hann (ɔ: Jósep) í því, er hann villdi eigi láta bert verða, ef leynaz mætti honum syndalaust, at María hefði barn getit við óheimilum manni, ok væri hon fyrir þat grýtt, ef upp kvæmi
MarS 2515Geym ... at þu lastir eigi herbergi heilsunnar ok musteri milldinnar
~ lat.pietatis templum
SpecH 256a2 (VII 94) MarS 16319Hver tign eðr tegvnd alldr eðr elska. læt (sic) ser soma at tia æinum manni þuilikan. manndom ok milldi sem þer hafit mer væit
Æv238XXVII 32120vid þessa tiltekt sigrar milldín Johannem
~ lat.pietate
10931 Gyð(1995) 10913Svá gekk á lopt mildi ok manndýrð sira Guðmundar, at sauðir guðs af ymissum héruðum fóru ok fluttust hann at finna
GBpD 2136●●● hitt er yfirvættis mildi, at hann hefir heiðnum hólpit
GBpD 17513til þess hefir hans (ɔ: guðs) mikla milldi synt ykkr þetta takn at þith skylldot þvi skiotara sialf viliandi snuaz fra skurð goða villu til saɴrar truar
ÓTᴵ 24916Þessir menn sitia vm ẏðra milldi. ok hafa bundit sik i sinum suikum
~at hans hin miukazta millde firir hennar (ɔ: Maríu) arnaðarord villde lina þilikum þunga sem nu liggr aa. sakir frostz ok sniofua J allu biskups dæminu
IslDipl (1365) 4125med sinne margfalldri millde snyrr hann sinne blidu fullkominne aftr til yduar
ÓTFlat 51411ef þat skal sigr kallazt, er milldi stigzt yfir af omilldi
~ lat.pietas
VitSylv 51118 Silv 25032●●● Hann leth þa flotan ath landi, þo ath fwllskipadr wæri ꜳdr, ok tok manninn fyrir guds sakir ok sinnar millde
Sv81 1520ef hann [u]erdr [f]yrir þa sok at hann vill gudi geta barn Gudi til þionuztu at auka so kristnena þat kallazt milldi
SpecPen 2208Heyr, himinrikis drottning, modir myskunnar, brunnr allrar milldi
~ lat.fons pietatis
SpecH 252a1 (VII 84) MarD634ˣ 76823bidr ek, at fyrir þina sætuztu milldi wirdizt þu nær at segia, ꜳ huern hꜳtt ek skal lesa þessa tid
~ lat.pro tua dulcissima pietate
MirMar1927 1521 MarD634ˣ 7705geck fram ... iungrv Maria ok bad hans milldi med þessum ordum
~ lat.clementiam
MirMar1896 23a14 MarD635ˣ 93318Lasta þu eigi herbergi hreinleikans ok musteri milldinnar. Margar konur sofnudu saman audæfi dygdanna, enn þessi hefir ein eignazt allar þær dygdir
MarD635ˣ 11307so ... fölked mætte siä hanz (ɔ: guðs) mätt, og millde
~ eng.mercy
3133 ÆvMið¹⁸ˣ 3111
● guðs/dróttins mildi, guðlig mildi
Sia maria ... er vattr guþs millde
~ lat.testis divinæ misericordiæ
GregHom 11967 HómÍsl²⁴(1993) 36r4þéyge scal sa ifa of drottens millde
~ lat.de domini pietate
CaesASerm 7257 HómÍsl⁶¹(1993) 100v34Milde goþs heiter eɴ .vite. (geisli) þa hofom ver haɴ. er vér veniomsks góþom hlutom siálver. oc eɢiom aþra til góþs
HómÍsl⁹(1993) 11r30vættom oss licnar af mildi guðs
~ lat.de pietate Dei
5531 Alk619 558Þeɴa hof mildi gvþs up. þvi at litillęti feldi hann
~ lat.divina pietas
GregHom 125847 Hóm677 6824●●● Sva er heimr fvllr guds milldi
~ lat.pietate Dei
Epigram 50028 Prosper677 320af guðs trausti. oc millddi talaðe. Josaphat sua stníollum oc skynsamum orðom
Menota: 90va3 BarlA 1728huartt sem a hœyrðu konongar. eða hofðingiar. eða her menn. þa var hann sannr predicare guðs milldi oc mattar
Menota: 101va26 BarlA 19312honvm likaði vel at hverr gerði sialfkrafi slikt firir sal sinni sem gvðlig milldi kenndi honum
ÁBp 494dyrki hann med ser gudliga milldi
Thom² 33637guds milldi villdi honum myskunna
~ lat.Dei clementia
MirMar1896 26a43 MarD634ˣ 74031Guds milldi gaf honum þa husfru, sem var hin tignazta
~ lat.Dei clementia
SpecH 254a5 (VII 90) MarD635ˣ 110419ma verða at þvi, at þit latit af villu ykkarri, þa er þit reynit guðs milldi yfir ykkr overðum
SJ¹ˣ 78524
● mildi ok miskunn/...
almáttegr goþ ... var boreɴ i þeɴa héim af mikille milde siɴe oc miscuɴ
HómÍsl¹⁶(1993) 22r17þu en fra bǽra millde oc miscuɴ litþu til vesals oc grims
~ lat.pietas
PsAugSerm 197754 HómÍsl¹⁷(1993) 24v12bað þess at guð skilldi læysa þæirra vandræðe með sinni milldi oc miscunn
ÓHLeg 333●●● milldi oc miskunn
~ lat.pietas et gracia
Pamphilus 2461 Pamph 1103bað guð þess at hann scylldi leysa þat vendreði með sinni milldi oc miscvnn
ÓH 2793þa mynde þeir hafa ... funnet þar miscunn oc millde sem gnog var fyrir ef miuclega vere eptir leitað
Alex 125at ... epter fallet skile hann guðlegha millde ok miskunn meþr ser sannlegha vera
~ lat.divinam miserationem
6937 Thom¹ 6918meðr millde ok miskunn væl tempraðr
~ lat.motus miseratione
7037 Thom¹ 7022vtan alla milldi oc miskvnn
~ lat.clementia
Vulg Jos 11,20 StjC 37317at vɴa mer synðvgvm sannrar truar ok rettrar fyrir saker þiɴar miklu miskuɴar ok milldi
~ lat.pietatem
10421 BǿnAlk 1046milldi þína ok miskvɴ
~ lat.pietatem
10626 BǿnAlk 10610gudlig milde ok miskunn er huerium list ok glo᷎p meire ok mattugri
MarF 11384ok hvggar sva gvðs mann af sinni svt ok grati meðr vdvaldri miskvnn ok milldi
MarS 3313sua sem ek gerir vidr ykkr milldi ok miskunn slikt hit sama skulut þer giora viðr mik
StjB 35213baðu þau guð veita þeim þaɴ groft sem hans var milldi til ok miskunn
ÓTᴵ 2473með vars drottins milldi ok miskunn
ÓTᴵᴵ 19714‹Óláfr Þórðarson stóð upp ok hóf svá mál sitt, at hann› bad gvd ‹geyma alla menn, er þar váru komnir, með sinni› milldi ok ‹miskunn›
StuᴵᴵR 1514bið ek þess allsvaldanda guð, at hann láti sér sóma með sinni mildi ok miskun at ...
Trist² 6418Oumrædeleg millde og miskunseme vors Herra Jesu Christi og hans uelsignadrar Modur Jungfru sancte Mariæ
DI IX (*1522›Steph 27ˣ) 9728●●● treystandi milldi ok myskunnsemi guds modur
~ lat.pietate et misericordia
MirMar1896 27b8 MarD634ˣ 74424svá mun nú standa, þar til at guð vinnr mér bót með sinni mildi ok miskunn með hverjum atvikum sem þat verðr
Rémˣ 251þesse madur ... lofade gud firer sÿna millde og myskunn, og suo þeir aller er vid voru stadder
ÆvMið⁹ˣ 1426
3) (om helligåndens syv gaver)
Setta. dagr. (merkir) milde anda giof. Siaunde. dagr. guþs hrézlo anda giof
EncCod1812 29Þessar siꜹ beoner es í pater noster mego fiɴasc. samtengiasc siꜹ gifstom heilags anda ... En þat es ande specþar. oc skilningar. ráþs. oc styrcléics. Fróþléics oc millde. oc hrǽtslo dróttens
FV15³(1993) 93v11aɴdi vitsko oc milldi
~ lat.spiritus scientiae et pietatis
Vulg Isai 11,2 HómÍsl³⁶(1993) 60v19.víj. gípter heílags anda ... andi frodleiks ok milldi ok mvn hann fylla
~ lat. in textupietatis
24 Mess¹238 34
Form.: milldi (51); millde (20); mildi (17); milde (6); Milldi (2); milldinnar (2); Mildi (2); Milde (1); milldeɴar (1); millddi (1); milldin (1); milldí (1); milldín (1); millden (1);
Comp.: gjaf- (1), ó- (6), sǿmðar- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin -mildi; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Salvesen 1968 44, 66; Seip 1955 306; Walter 1976 122 f.; Widding & Bekker-Nielsen 1966 [KLNM 11] 642
Genre. (expected): religious works [rel]: 73 (28); historical works [his]: 17 (18); contemporary sagas [bis]: 6 (8); romances [rom]: 5 (11); charters [dip]: 3 (8); learned works [div]: 1 (3); legendary sagas [fas]: 1 (4); þættir [tot]: 1 (2); family sagas [isl]: 0 (13); legal works [jur]: 0 (10); unclassified [ ]: 0 (0);
ÞH (red.) — May 2012
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net