lunderni sb. n. [-s]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
sindelag, sind, gemyt, temperament, karakter
þui at gamler menn er litla *fyst hava til kuenna ok þat villdu er þæir mægo æigi. ok natturan syniar þæim. en jamnan avunda ok hata þa er ungir ero. með þæim hætte er lundærni gamalla manna
~ fr.Tels est d’eage le trespas
LaisMar 129 Menota: 18vb15 ●Streng 1812mattogum manne er huerflynt hævir lundærni
●Streng 727ma ec nu ei lengr fela ne leyna lunderni mitt
Menota: 33rb3 ●Streng 1465ef ec finn her firir vera vstaðfast lundernni oc með dalegom vilia þa ...
Menota: 5vb12 BarlA 1118En þa er braðlyndr ut nyrðingr ser þænna ryggleic granna sinna. oc litr skaða sialfs sins um kvælldligar fægrder þær er hann var van aðr at hafa þa synir hann skiott lunndærni mæð striðri reiðe ... oc leiðer fram glumrannde reiðe þrumur mæð ogurlegum ælldingum
Kgs 3632æf þu skalt noccora rœðu fram flytia hvart sæm hælldz varðar sialfum þer eða aðrum monnum þa flyt skilvislega oc þo mæð skiotre rœðu oc sæm fæstum orðum þviat sva mykill mala fiolðe kœmr iafnan firi konong oc aðra rikis mænn um margfalldar nauðsyniar --- manna at æigi mægo þeir oc æigi fa þeir lunndærni til at mæð driugri eða langri rœðu se talat um hit sama mal
Kgs 507æigi var hans maki í israels folki þvi at Guð toc sva til orðz í vitnis burð sinum þa er hann kaus dauid til konongs at kann kvazt funnit hafa mann æpter luɴdærni sinu
Kgs 10832Nu skildi þat lundærni þæiʀa dauiðs
Kgs 11034sva er sagt fra lunderni Sigurðar konungs. at hann var syslumaðr mikill
ÓH 6812hon hevir illt lunderne lotet af illum tilbrigðum. þviat ofunden er hennar moðer
Alex 14528hans lunderni er a þessa lunð han er allra manna glaðastr
Þiðrᴵ 33716storum skiptiz hans lunderni eptir þenna drꜹm
Sv 111hann kvaz fvndit hafa mann eptir ⸢lvnderni [var. lyndi AM 226 fol “A”] sinv
StjC 5485Grimr var likr feðr sinvm. bæði at vexti ok afli ok yfir litvm. ok ⸢þo nacqvat at lunderni þvi at hvarteggi atti brogð vndir brvnvm [var. skaplyndi EgM(2001) 286]
Eg162γ(2005) 6323æf biskup vill eígí þau vigia er þeír vilia ok vill hælldr annan vigia æftir sínu lundærní til kirkiu mote vilia vphalldz manna, þa ...
SvR 1313þat er oc æinorð oc drengskap‹r› staðfast ⸢lunderni [var. lyndi AM 350 fol “G”, etc.]. allzkyns trulæikr. fastyrðr um alla lute þa sem þu taper æigi æinorð þinni
Hirð 42020●●● búa eigi allir um eitt lunderni
Jb 2487stillt lunderni þitt þa er betr þuiat þu hefir nasir sua bradar at æigi gæymir þu huat þer byriar tala
KlmBFrgÞjms 2106þat liggr ovininum eighi bedzst ⸢i lunderni [var. j lundinnȷ́ AM 640 4° 22v19; j lundunne AM 643 4° 13r25]
~Magnus konungr var litillatr gladr miok vid alþydu ok vid vngra manna lunderni dryckiumadr mikill þotti gott at leika
SvFlat 62025●●● Stöðva lunderni þitt, ok seg Agulando at nú hefir son hans fengit þat sem hann fór leita
KlmA 3395þetta er giortt til ognar vid mik ... en eigi epter lvnderni sialfs þins
EgSH1 78936ek veitti eigi vist at vær finnim þa (konu) er bædi hafi til naturu ok viturleik med þui at miseldri er mikit at stilla sitt lunderni hæfilega j alla stadi at bædi væri mer hroplaust ok henni
MírmA(1997) 812sitja þau þar ok rœða um ástarþokka ok fellr saman lunderni þeirra
Parc 509þa huart jafnskíot fra henni jth illa lunderni hennar ok bættiz hugr hennar
ValvA 6916bua eigi aller vm eitt ⸢lyndi [var. (ms.) lunderni AM 305 fol “de fl.” 88va25; linnindi AM 78 4° “Be”; skaplyndi GKS 3260 4° “Bg” etc.; skap Holm perg 32 4° “Bi”]
var. BlFar 28027: AM 305 fol “de fl.” → ms. 88va25vikr nu lunderni sino j verra stad. og leggr nu hug ꜳ þessa illv drottningu
MírmB(1997) 10919ef hann mætti nockut mykia lunderne drottningar til eptirlætis astar sinnar
Trist¹Reeves 30416●●● þꜳ mun reidi lina ok gledi fædazt ok lunnderni batnna
Med434 2428‹S›vartur skinnzlitur ok blandinn medur litlum blama synir hrygga menn ok i lunderni þunga
Physiogn435 9735þvílík skipan herra páfans var eigi at eins með líku lunderni sem fyrr gátum ver, helldr gekk kirkjunnar lögmál með bróðurnum
Æv²²624 819Prestur þesse var sterkur ad afle öeyrenn og oforsiall. enn kallmadur ad lunderne
ÁBpˣ 6014●●● so miked skilur lunderne þeirra ad Arne biskop geingur sem bio᷎rn a hvad sem fyrer verdur, enn Jorundur biskop er slægur sem refur
ÁBpˣ 1276svo hit sama skilr ⸢lunderni [var. linderne AM 590 a 4°ˣ] ok ástundan
var. Mág² 17531 → Mág AM 590 a 4°ˣ 61r16þó at mörgum kunni ættgæði at snúast til metnaðar ok spillíng‹ar› lundernis
Magn¹ˣ 23935þat segja sumir, at hann kynni um snúa manna lunderni
Trist¹ˣ 6617hón um snéri þá lunderni sínu andvarpaði þá af öllu hjarta ok grét
Trist¹ˣ 11327at freista, ef hann mætti nökkut mýkja lunderni drottningar til eptirlætis ástar sinnar
Trist¹ˣ 1524
Form.: lunderni (25); lunderne (6); lunndærni (4); lundærni (3); lvnderni (2); luɴdærni (1); lundernni (1); lundernis (1); lunnderni (1); lundærní (1); linderne (1);
Comp.: kvenna- (4)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl; WPA _;
Litt.: Sturtevant 1926-1927 [SS 9] 267-270
Genre. (expected): romances [rom]: 15 (5); historical works [his]: 11 (8); religious works [rel]: 7 (12); legal works [jur]: 6 (4); contemporary sagas [bis]: 4 (3); family sagas [isl]: 1 (5); legendary sagas [fas]: 1 (2); þættir [tot]: 1 (1); learned works [div]: 0 (1); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (3);
SB (red.) — September 2012