lúðr sb. m. [lúðrs, dat. lúðri/-; lúðrar]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) lur, trompet, horn
þar er einn stoll tigvrlega bvinn þar a liggr einn lvðr. þann lvðr scaltv þeyta
Þiðrᴵ 2237Ok er þeir heyrðu luðr Iuars konungs, er i skoginum voru, runnv þeir or skoginum eptir þeim Hrøreki ok hans liði
Fornk 831hlupu eptir þeim menn Heiðreks konungs með vápnum hans ok merki ok lúðri ok blésu þegar, er þeir kómu eptir þeim
HeiðrH 5128Baglar haufðu tekit i kaupangi Þorfinn luðr sueín ok luðrinn Anduꜹku er at hafði Sverrir konungr
BǫglEirsp 45515Erlingr konungr bað at Þorfinnr luðr sueinn skylldi blasa þegar er iarlinn gengi ofan. Þorfinnr kom aungu hlioði i luðrinn. oc komz ekki upp blastrinn
BǫglEirsp 45518Þa heyrðv þeir mikin gny af vapnvm ok lvþvʀvm
Flóv¹ 15717Ek a einn luðr, er þu skal heyra
Mág¹A 172þeir taki .vii. lvðra sina. þa sem þeir ero vanir at hafa til gleði oc gamans
StjC 35911Eirligir lvðrar merkia styrkia oc vyfirstiganliga predicanar ravksemð
~ lat.Tube enee
LibExcept 26929 StjC 37718hann fer sinn lvðr i hendr hveriom þeirra
~ lat.tubas
Vulg Judic 7,16 StjC 3941þann tima sem Gyðingar hæyrði lvðr hans skylldi þeir segia at Absalon rikir i Ebron
~ lat.ut audieritis clangorem bucinae
Vulg 2Reg 15,10 StjC 52612ek Pall sagðe þat logh vera með firirnefndra goðra manna samþykt, ok þeira husbonda er þa varo saman kallaðer með luðre til husfastra manna stefno
DN V (1321) 614hann (ɔ: Heimdallr) hefir lvðr þaɴ er Giallarhorn heitir, ok heyrir blastr hans i alla heima
SnE 334þickir mer æ sem sa hinn ogorligi luðr lioðe at minum eyrum
Hóm671² 1863Þæir sem til utvarðar skulu ganga i vfriði skulu væl hærklæðazt ok hafa luðr með ser
Hirð 44215hann kallaz ok himneskr luðr, herralict lios
AugA 14825Hann hafði luðr þann, er Olivant heitir
Mich 69035sa dagr kallaz dagr reidi dagr kualar ok eymdar dagr mẏrkrs ok þoku dagr ludrs ok kallz
JJ AM 764 4° 22v28Þa lupu þeir Sveinn a ho᷎l einn ok vorduz þadan; þeir hofdu ludr ok blesu
Orkn 20113lat taka ludra mina sialfs ok lat blasa vm alla borgina med hatidlegv kalle ok lat boda at salomon er kongr at uilia guds ok at kosning davids
KgsA 11810tók Olivant hinn hvella lúðr af hálsi honum
Klma 29511þv mvnt fara ꜳ̋ veidar med riddvrvm minvm o᷎drvm ok vita avngvann hlvt til þeirra nema heyra lvdra þeirra
PartA 332Ok er þeir heyra ludrinn syngia. þa rise aller upp
~ lat.Cum coeperit clangere bucina
Vulg Exod 19,13 Stj² 30022Gud baud Moysi. at hann skylldi gera lata .ii. ludra af silfri. ok skylldi þeim blasa. þa er lydrinn skylldi vpp hefia faur sina
Stj² 32128eg heyre þann hrædelega lvdvr
JerReyk 25315j ro᷎ddu ludurs
~ lat.Ascendit deus in iubilo: et dominus in uoce tube
566 (Vulg Psalm 46,6) GlossPsalt 576j ludri leislunnar
~ lat.in tubis ductilibus (et uoce tube) cornee
17831 (Vulg Psalm 97,6) GlossPsalt 17923sumir menn segja, at konungr léti taka lúðr sinn ok setja í munn honum
Hkrᴵˣ 4012Bordant hafði sér á hálsi einn hvellan lúðr Olifant ... skýtr Salomon honum dauðum á jörð, en grípr til hornsins í því ok fær náð. Sem Jamund litr konunginn fallinn, en lúðrinn brott tekinn, angrar hann mjök
KlmBˣ 1871
● blása lúðri
let hann ... blasa þeim luðri
~ lat.cum tuba
JDamBarl 1527 ●BarlA 1238Nu riðr þiðrecr konungr oc með honum greifin til susam a fund Attila konungs. oc er attila konungr spyʀ at þiðrecr konungr er þar kominn lætr hann blasa ⸢ollum sinum luðrum [var. i alla sina lúdra AM 178 folˣ “A”, etc.] oc bua alla sina riddara sem bezt ma hann
Þiðrᴵᴵ 17821letv hvarir-tveɢio blasa lvðrum ok ‹øptu› þui næst herop
Fornk 2014þessir gerðu svá mikinn gný ok þyt, er þeir blésu lúðrum ok hornum, trumbum ok taborum
Klma 28836blása ⸢lúðrinum [var. lúdurnum AM 590 a 4°ˣ]
Mág² 828
● blása (í) lúðr
hælgir englar ... blasa hatt i luðra oc kalla
~ lat.tuba
JDamBarl 2328 Menota: 12va11 ●BarlA 2228Einn hafuð engill blæs. harðlega i þiotanndda. luðr
~ lat.tuba canet
JDamBarl 8436 ●BarlA 11435En þiðrekr konungr lætr blasa i alla sina luðra oc biðr aumlunga oc hyni vapna sic oc hlaupa a sina hæsta oc riða i gegn Valldemar konungi oc sægia at þænna dag skal Valldemar konungr fa bana eða flyia eða ... þiðrekr konungr sialfr falla
Þiðrᴵᴵ 21416let konvngr blasa i loðra
Flóv¹ 1568bles i lvðr sin
Flóv¹ 15824Vist var i lúðr blasit; enn þo bles Ub[bi] i, enn eigi Magus
Mág¹A 2541þa lætr hann blasa i luðra ok þui næst er her ópið huaðanæfa
Rómv595(2010) 739let hann bregda upp merkíunum ollum senn. ok blasa herblastr i alla ludra sina
~ lat.tot simul e campis Latiae fulsere volucres, tot cecinere tubae
31129 Rómv226(2010) 3118Herr keisarans var þá allr fylktr, ok blésu ⸢þeir þá hálft hundrað lúðra [var. í lúðra hálft hundrað AM 180 a fol “a”] til framreiðar ok ríða á brekkuna
KlmA 33919Moyses ... selldi honum heilug ker ok ludra at blasa til þess er þurpti
~ lat.tubas ad clangendum
Vulg Num 31,6 Stj² 3404lætr Hernit blása i sinn hvellan lúðr
Blómstrˣ 222vid þetta vakna vardmenn og hlaupa vpp akafligha og blása j lv́dra
Þiðrᴵˣ 1425como fram i rioðrit varðmenninir oc blesu þegar i ⸢hornn sin [var. luðra sína AM 61 fol]
var. ÓH 35212 → ÓH AM 61 fol 105vb7
● lúðrar ganga
þa roa Danir at oc gengo þa luþrar með opi oc eɢian
●Mork 20919gengv þar lvþrar meþ opi. oc var þar scothriþ horþ oc mikit mannfall
●Mork 3191Gengu þá lúðrar um alla borgina, ok var vápnabrak mikit
FlórKon 12823þa rero Daner at. oc giengo luðrar með ope oc æggian
FskBˣ 2692
● lúðr kveðr við [!]
i þvi bili qvaþ viþ lvþr ner hliþino
●Mork 769baþu þeir menn vera þa vacra oc scíota at ganga i fylking er luþrar qvęþi við oc herblastr kømi vp
●ÓH 56510ef þer gerit æigi sua. þa skulu við kueða varir luðrar
Þiðrᴵᴵ 813kvaðv nv við luðrar vm allan herin
ÓTOddS 21128Varð-menn leto þegar við kveða luðra
Sv 5317verðið þer þa athygler ok skiott buner að renna a hina romuersku þa er luðrarner kueða uið
Rómv595(2010) 616um morgínínn er vigliost var vordít. kueda vid ludrar
Rómv226(2010) 14217þvi næst kuomo saman menn ok quodu vit ludrar
HuldaHrokk 915lata þegar kueda uit ludra um alla. borgina
Rém 26528hann bad þegar kueda uid ludra og uar lidj safnat at nalægum bygdum
Vilm 17311En at morne dags kueda uid ludrar j budum Buris. og lætr hann setia upp merkj sitt. og uar uida þackjn uo᷎llren af hans her
Vilm 17314Eptir þetta kváðu við lúðrar um allan herinn, ok bjugguz menn til, hverr eptir sínum efnum
Vatnˣ 2126
● þeyta lúðr [í móti !]
þeyta nu hvarirtveɢio luðra sina oc herhorn sva at byll í ollom fiollom
Alex 364þa er ek þæyti minn lvðr. blasi þer allir i yðvr herhorn
~ lat.Quando personuerit tuba in manu mea
Vulg Judic 7,18 StjC 3944Þæytti Joab þa lvðr sinn
~ lat.Insonuit ergo Ioab bucina
Vulg 2Reg 2,28 StjC 49811þæyttv þeir lvðra sina
~ lat.cecinerunt tuba
Vulg 4Reg 9,13 StjC 6266Engín skal sa mínn vín ędr borgar madr. er ek heyrir þinn luðr i moti þeyttan
~ lat.nec civis meus est, in quem tua classica, Caesar, audiero
24317 Rómv226(2010) 2432og epter þat woro lu̇drar þeytter af huorvtueggi lidi og siga saman fylkingar. og fliuga fyst allz konar skotwopn
Adon 10016ef so bæri til at no᷎ckurr fynde hann skylldi þeyta ludra
Adon 15610
2) kværnkasse, ‘møllebænk’
3) fartøj
egtl. udhulet træstamme, cf. LP
II. (cogn.)
Form.: luðr (10); ludra (7); lvðr (7); luðra (6); lúðr (5); luðrar (3); ludr (3); ludrar (3); lúðra (2); luþrar (2); luðrinn (2); lvþvʀvm (2); luðre (2); lúðrar (2); lvðra (2); lvdra (1); lúðri (1); lvþr (1); ludri (1); lvðrum (1); ludurs (1); lvdr (1); lu̇drar (1); lúðrinum (1); loðra (1); lvdur (1); luðri (1); lvdvr (1); luðrarner (1); lúðrum (1); lvþrar (1); lv́dra (1); lvðrar (1); ludrs (1); luðrum (1); ludrinn (1);
Comp.: fagnaðar- (1), gesta- (3), her- (1), hirð·manna- (2), hveiti- (1), konungs- (6), sigr- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin; Rím ¹,²lúðr; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM ¹,²lúður; Bl item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Christiansen 1952 [MM 1952] 101-105; Christiansen 1956 [MM 1956] 75-79; Granlund 1975 [KLNM 19] 424; Hambraeus 1956 [KLNM 1] 29; Holtsmark 1946 [MM 1946] 49-65; Jakobsen 1901 [ANOH 1901] 130; Kristján Eldjárn 1964 [KLNM 9] 540; Meissner 1910 191; Sevåg 1966 [KLNM 11] 9 ff.; Tolley 1994-1997 [SB 24] 73
Genre. (expected): religious works [rel]: 23 (20); romances [rom]: 20 (8); historical works [his]: 18 (13); legendary sagas [fas]: 6 (3); charters [dip]: 5 (6); learned works [div]: 4 (2); family sagas [isl]: 1 (9); legal works [jur]: 1 (7); contemporary sagas [bis]: 0 (6); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2);
SB (red.) — September 2012
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
lúða - lykja
lá - maðr
...
...