1litr sb. m. [-ar dat. -/-i; -ir, acc. litu/hlyti(Eluc675(1989) 91¹⁵)]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) farve, kulør ⫽ colour, tint
●●● En þat glær þyccir bazt er alla hefir ena fægrsto lito
●HómNo²⁸ 1338hvart er kyk fe eða aþrir gripir. þa scal hann þess kyns grip abrott hafa. sem hann átte oc með þeim lit
GrgKonᴵᴵ 16819Siþan let konungr steina skipit með allzscyns litum oc siþan gylla oc pryða með silfri
ÓTOdd 15919merkir blar litr kallt briost. oc grimt hiarta
Þiðrᴵ 3285skrivare ælskar alla hlẏti a smið sinni ... ok settr hvern lit i makligan stað
~ lat.pictor omnes colores diligit
9218 Eluc675(1989) 9115hon (ɔ: borgin) mvn þer synaz með ollvm litvm agætvm
KonrA 708Hon er með iii. litvm ok mioc sterk ok ger með list ok kvnnattv meiri en aðrar smiþir
SnE 1917bera þeir (ɔ: gimsteinarnir) be᷎ðe landzsins lít ok hafsins
~ lat.colorem habent
HistSchol 13016 Stj227 12412uto᷎lulig fugla kyn. med ymissum ... litum
AlexBr226 15724vatnormar med ymissligum litum
AlexBr226 1602varaz skolo þeir alla breytni i klædnadi lit ok skurdi
StatEi² 5326fyrirbiodum ver at nockurir klerkar ... luki edr heiti at veita leikmo᷎nnum nockurar ꜳlo᷎gur undir nafni lꜳns edr giafar. eda med huerium lit edr lofi sem þat er fegrat edr skreytt
StatEi³ 62632●●● hann (ɔ: regnboginn) syniz hafa .vi. litu i ser
Stj¹ 6225●●● camaleons likami skiptir auduelldliga litinum eptir þeim lit sem fyrir honum uerdr
Stj¹ 991tuav alltara [klædi med enskan lit]
IslDipl (1392) 1033ij altara klædi med enskan lit er sira ari lagdi til
IslDipl (1394) 1049Þat vanndizt aa at Þoristodum at þar hurfu gymbr laumb II grakollott huert vor ok haudnv kid II med sama lit
GullÞ 2719(fig.) hann uendir um ordum sinum ok gerir þui annan lit
Thom² 33410saudulklædit. þat er ofit j alfheimum og veit eingi huat klædi j þui var. þat brennr ecki j elldi og ber sinn lit hueriar .vij. nætur a tolfmanudum
VSj 203hon (ɔ: hvílan) var gio᷎r med hinvm agætvzstvm gimsteinvm med allzkonar hagleik ok litvm
PartA 237Tiu tiolld skaltu gera ofin af bisso ok purpura tuilitudum guduef. skrifut med ymsum litum
Stj² 3071●●● Amatista heitir eirnn rligur steirnn. ok hefir raudblann lit suo sem uiole eda rosa. enn sumir hafa bleikan lit
LapMedMisc 1106Sendu ver til ydar. so sem til vinar ok frenda. mæir minnilega en rika sending. eit skingr ok syrkot. ok kaprunn af lios b‹l›aam lit
DN X (*1308›apogrˣ) 1515segir þú þann lit á sem þú sátt á minu nauti
Frostˣ 25512Á þessum völlum sjá Frankismenn herbúðir heiðingja harla skrautligar með allskyns litum
KlmBˣ 14418andlit hans var allt steint gulum lit, ok hann var í herfiligum vaðmálskyrtli
Trist¹ˣ 1268með sama lit erv þeirra merki
Þiðrᴵᴵˣ 2855
● at lit
einn steinn ... sniohvitr at ⸢lit [var. lite Sv81 218]
Sv 215●●● hinn sterkazsti hestrinn er þæir ho᷎fdu med ferdar. brunn at lit
ÞBpC¹ 3716hestr grar at lit
KlmA1980 1035hestr ... brun at lit
KlmA1980 1038gaf Kolbeinn honum einn inn bezta hest, grán at lit
StuᴵᴵR11127ˣ 4320
● skifta lit
2) farvestof, indfarvning ⫽ dye, colouring
hann let leggia lit i augu ser ok sneri vm a ser huormunum ok gerði mikla br‹e›ytni a yfir litum sinum
Hallfr 685●●● sendi Syrpa bonda sinn ⸢at vita ser vm brungras [var. at sœkja sér grǫs til litar AM 510 4° “B”]
var. Finnb 518: AM 510 4° “B”
3) hudfarve, ansigtsfarve, teint ⫽ skin colour, complexion, natural colour of the skin
Harmr vex æ iafnan ... oc litr þuerr
Pamph 981●●● en eigi dynr brvin *minnr vndir einvm þer ok eigi hefir þv lit dꜹðra manna, hvi riðr þv her a helveg?
SnE 6619hans litr er *vorðinn nǫkkvt bleikr, sem þeim mǫnnvm er nꜳttvrvlikt, er langt erv vtan or heiminvm vndan solar hita
ClarA 1064gengr hon ‹aptr› til sinnar frv ok hefir fengit miǫk ravðan lit
ClarA 1655likara syndiz þvi, at hann hefði sø᷎tliga sofnat, ꜹgvm oc mvnni aptr loknvm með lifligvm lit
MarS 2029●●● Mauritania hefir nafn af suo᷎rtum þeirra manna lit sem þar byggia. þiat mauron kalla Girkir þat sem suart er
Stj¹ 9435litr þinn flyr brott, enn blodit flytr ok fellr af þinum likam sem einn fors
Mar240a 89131litar hefer þer aflad konvngs dotter seger hann
ÓH1 76934Hví ertu svá litverp, systir, ok lízt mér sem hann hafi fengit þér litar
Þórð² 17716nockut hafdi adr faulnat litur j kinnum hennar
Rém 33029ymsir forv litir or hennar andliti stvndvm var hon ravd sem blod eda rosa en stvndvm hvit sem lilia
PartA 1184Etur madur þat iduliga. þat gerir lit
MedMisc 656●●● Síðan dó Snæfríðr, en litr hennar skipaðisk á engan veg, var hon þá jamrjóð, sem þá, er hon var kvik
Hkrᴵˣ 1344þa kom litr i andlit sveininum, ok þvi næst hrørðiz hann
Mthiasˣ 77318for annar litur j hann, enn annar or
Svarfd(1966)ˣ 5627þeir horfdu vpp ä hann Jafnann, og säu hanz lit vm skiftast
~ eng.sawe hys coloure ofte ouer caste
820 ÆvMið⁵ˣ 84
● bregða lit/litum [við !]
konvngriɴɴ bra lit viþ oc gørir rꜹþan á at sia oc þrvtiɴɴ
Jvs291 5922Guðrún ... leit til Kjartans ok brá lit
Laxd 17218Bóndinn heyrði uppá ok brá við lit
GBpD 4437Sveinn bra þá lít ok mælti
Huldaᴵ 12823hvert sinn er þú gengr frá rúmi þínu, þá sjá þeir eptir þér, ok bregða lit við
Án 3511get ek mik þa litumm brugdit hafa, er ek saa þetta
Svarfd(1966)ˣ 571um snérist hugr hennar -, brá lit ok andvarpaði mjök þungliga
~ fr.Li quers li change e la colur
Tristan 16515 Trist¹ˣ 19413
● skipta litum
4) udseende, ydre ⫽ external appearance
●●● (proverb.; cf. FJOrdspr 109) eigi deilir litr kosti, ef þú gefsk vel
cf. “Ikke afgör (viser) udseendet de gode egenskaber, hvis ...” FJOrdspr 109 NjR 12910●●● Gizuri ... þotte hver herkerling likligre til at hefna fauður mins Sturlu enn þu. Ser hann þat, at þer er litr einn gefinn. Eyiolfr svarar engu, ok var rauðr sem dreyre
StuᴵᴵK 1887hann kunni þær íþróttir, at hann skipti litum ok líkjum á hverja lund, er hann vildi
Hkrᴵˣ 1711
● at lit
þat gull at eigi vesni at lit j elldi ok se aðr vel litt
Grg347Kon 24623Dimus sagdizt mundu smida aunnur vopn suo lik at lit ok wexti en wæri þo deig ok ecki til kosta gef[it]
Vikt 214ä þeirra lijkama eru nu komner vænger med fidre, og so bunar ad lit sem krȧȧkur
DínDrˣ 495
● litr ok lǽti
Fiandr segia, at þat er ekki annat en litr ok læti þeira
Mich 68126ek hygg, at hann sé bróðir hennar, fyrir því at hann hefir slíkan lit ok slík læti, sem hon hafði
FlórN 441
● skipta litum [við e-n]
(fig.) malit sciptir sva litom at konvngar eigoz sialfir viþ
“if the case is reformulated so that it is contested by the kings themselves” Andersson & Gade 2000 340 Þing¹Mork 37418skiptv þeir litvm Sigvrþr ok Gvɴarr ok sva nofnvm
SnE 13026●●● talar Signy vid hana: Þat villda ek, segir hun, at vid skiptum homum. Hun segir seidkonan: Þu skallt fyrir rada. Ok nu giorir hun sva af sinum brogdum, at þer skipta litum
Vǫls 1320Eg uil at uid skiptum litum og klædum
Vilm 14819þuj er betr at þat er ei seger Siluen. en hun skipte litum uid Auskubusku ambatt
Vilm 19521hier med skiptu þeir litum, þviat þat kunnu marger menn vel ï þann tïma
SigrFrˣ 648
5) skønhed ⫽ beauty
6) (det at lyset skifter farve ɔ:) skumring ⫽ (when sunlight changes colour) sunset, twilight
● annarr litr
●●● at audrum lit dags, þa gecc Bergfinnr buandi ut þangat i husit ok baþ hann hætta verkinu
Orkn325I 1362þeir sem sjálfir flytja sik, hafi hús heimil á vetr, er annars litar er
Jb 1083En at öðrum lit, þá gekk Bergfinnr út
Magn² 2951þan sama dag ætludv menn ut at roa. ok leiddi. þosteinn þa til vara ok i annann lit. for hann at sia um ueidi skap þeira
Eir557 53a25Þau Helgi og Helga satu ꜳ tali miog til annars litar
Fljˣ 504hann kemur ꜳ Arnneydarstadi. Þa var i annann lit
Fljˣ 5615●●● Þeir brædur ganga leingi umm daginn, a‹llt› ‹til› þess er miog var annars litar
Fljˣ 10716Tók þá at kenna annars litar. Þoka var allmikil
StuᴵᴵR11127ˣ 18015
● bregða lit
7) skin, påskud, foregivende ⫽ illusion, pretence
allar þær þynganir, sem nu voru lesnar upp ꜳ skada kirkiunnar, skreytir hann ok fegrar med falligum lit af rettindum laganna
Thom² 37339ærit leínge hefer barezt ueret uid troio menn ... ok mætte þo enn eigi uíta med huerium lit slítnadi þeira sameign
TrójFrgα 19413
● gera lit [e-s]
ek hugði þat erendit, at hon mundi vilja tala við mik nökkut einkamál, ok hon gjörði þers nökkurn lit í fyrstu, en síðan sagði hon
Æv⁸² 23413þo gerir þann ⸢*lit [non emend. litt], at byskup skyli uisitera sysluna
Thom² 3801n.
8*) [e-s] ?glød, ?varme ⫽ ?glow, ?warmth
II. (propr. pers.)
Form.: lit (46); litum (11); litr (10); litar (7); litvm (4); lít (3); litur (3); litumm (2); Litr (2); hlẏti (1); litu (1); lito (1); litt (1); litir (1); litinum (1); litom (1);
Comp.: and·lits- (2), bein- (1), beins- (1), biks- (2), blóðs- (3), blóms- (1), brennu·steins·loga- (1), dauða- (1), elds·bruna- (1), elds- (3), fǫstu- (1), gull- (1), gulls- (23), hár- (3), hárs- (34), hlífðar- (1), hǫrundar- (5), hǫrunds- (6), iðranar- (1), jarð- (1), járns- (2), laga- (2), líkams- (1), manns- (2), meðal·skinns- (1), messingar- (1), moldar- (1), nás- (1), náttúru- (1), purpura- (5), sannenda- (1), silfr- (1), silfrs- (2), skáld·fífla- (1), skinn- (3), skinns- (8), sǽ·nauta- (1), sǽvar- (1), vágs- (1), vápna- (3), yfir- (2)
Gloss.: EJ ¹litr; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM ¹litur, ³Lit(u)r, (Litar); Bl item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Bjorvand 1994 47; Falk 1929 228-229; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 109; Finnur Jónsson 1930-1931 [APS 5] 246-247; Kålund 1883 [STUAGNL 11] xxix; Matthiessen 1962 [KLNM 7] 128; Trætteberg 1961 [KLNM 6] 471; Valtýr Guðmundsson 1893 [ANF 9] 176; Valtýr Guðmundsson 1893 [ANF 9] 178; Wolf 2006 [ANF 121] 177
Genre. (expected): romances [rom]: 24 (9); religious works [rel]: 20 (24); family sagas [isl]: 14 (11); historical works [his]: 10 (16); legal works [jur]: 7 (9); contemporary sagas [bis]: 6 (7); legendary sagas [fas]: 5 (4); learned works [div]: 4 (3); charters [dip]: 4 (7); þættir [tot]: 1 (2); unclassified [ ]: 0 (0);
EÞJ (red.) — August 2012
TW (eng. def.) — January 2020
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
lindalfr - litr
línús - lítt
lá - maðr
...
...