lend sb. f. [; -ar/-ir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) (oftest pl. lendar) lænd, lændeparti
KOna eín armscapað ‹er› vár cropnað oll saman sva at baðer fǿtr lágo biugir ⸢við lendar uppi [var. undir quið upp ÓHLeg 9612]
●ÓH619 11623halfrar fimtu alnar var hann hárr, bukr hans upp i fra ⸢lendom [var. lindastad ElisD 4433]
ElisA 4410Slitin hár cleði hafþi hann oc oll herfilig. en gyrt sic fra lendum oc til knía. Af þuiliku efni oc yfirhofn
~ lat.a lumbis
JDamBarl 5836 BarlB 2149af al hafdi hann belti um lendar ser
JBapt¹ 84434Ketill kom svá nær konungi Svía, at hann ‹sló flötu sverðinu um lendar henni ok kvað þat heita klámhögg› emend. HG 246: Holm perg 18 4° “T”
emend. HG 246: Holm perg 18 4° “T”‹stendr› eiɴ (ɔ: eggsteinn) vndir herþvm, aɴaʀ vndir lendvm, iii. vndir *knesbotvm
SnE 6922mork gulzs firir spiotslagh þat sem han lagðe Borghar j lændannar
DN II (1337) 19031Þa sletta fiandrnir. eptir henne suipu. ok kom um undherðar henne ok bac ok lendar
GBpA 9511var ryggʀ ok lendar knytʀ en fæturnir kreptir
JBpA(2003) 3334lagdiz hun i reckíu ok hafði verki mikla i ollum beinum. en þo la mestr verkr i lendum hennar
ÞBpB 32421Sigurþr hio aa ⸢*lendarnar [non emend. lendanar] mikit sar. Gudmunðr hio i krvnvna, ok var þat bana-sar oc
StuᴵK 41717n.hrygdarlinda þann sem þu hefir um þinar lendar
~ lat.de lumbis tuis
SpecH 43b17 (I 120) Stj¹ 20825hliop hann vp ok hio til þess mannz, er Sighvatr slappi het, ok sęrdi hann a lendvm mikit sar ok hio i svndr broklindan. Sighvatr villdi hefna sin, en brękvrnar fellv ofan vm hann
StuᴵR 45311ef ek sé þat, at nökkurr yðvarr flýr, þá skal ek brjóta spjótskapt mitt um lendar þeim
KlmA 40732Gera skaltu þeim linbrækr. at hyli lendar þeirra ok lær ok allt holld liotleiks þeirra
~ lat.a renibus usque ad femora
Vulg Exod 28,42 Stj² 30913ok reidir upp sverdit ok rekr ꜳ lenndarnar, svo at i sunndr tok manninn i midiu
Gísl 6819(María) sat so ꜳ jothu stockinvm sem j halfvm sesse ꜳ annare lenndinne
KonReyk 928Hon var í skorpnum skinnstakki; hann tók eigi á lendar á bakit, en á tær fyrir
ÁlaFlˣ 931hann reist ǫrn á baki honum við þeima hætti, at hann lagði sverði á hol við hrygginn ok reist rifin ǫll ofan á lendar
Hkrᴵˣ 14121ath baki henni var hun (ɔ: skikkjan) suo stutt ad hun tok ei ofann ꜳ lenndar henne
Mǫtt179ˣ 534eigi er vnnasta þı̋n þar vel huld er lenndar hennar erv berar
Mǫtt179ˣ 5313
● gyrða lendar/lendir (sínar), gyrða sik um lendar [með e-u]
Lendir yðrar sculo þér gyrða ok hafa stafa í hꜵndum ok scꜵ á fotum
~ lat.renes vestros accingetis
Vulg Exod 12,11 ●HómNo¹⁷ 8614Lendir vꜵrar gyrðum vér þa er véʀ hꜵldum os fra rangre licams munuð
●HómNo¹⁷ 8616fyrr var boðet at gyrða lendar
~ lat.renes accingere
GregHom 11814 ●HómNo¹⁷ 8619gyrðr vm lendar með albellti
~ lat.zona pellicea accinctus renibus
Vulg 4Reg 1,8 StjC 60628Johannes gyrði sig með al um lendar
JBapt²A 8722Lendar ydrar skulu þer gyrda ok sealfa ydr lettbuna gera
~ lat.renes vestros accingetis
Vulg Exod 12,11 Stj¹ 2807
2) (pl.) (m. henblik på kønsfunktionerne) underliv, skød
Þærs bið ec (ɔ: konungr) þic forkunnlegha drotten minn. at þu gevir mer getinn af minum lænndum. loglegan ærfingia þann er þu latir þer soma mæð þinní mískunn at sætia i þat sœmðar sæti æpter mec er þu hæfir mec i sættan
~ lat. in textude lumbis meis
9432 Kgs 9638kennir hann oss at þrongva lendar, þær er i ser bera lostasemi, meðr skirlifi oc bindendi oc deyða sva með oss allar rangar girndir
JBapt²A 8724gefr frvin þessv barni tvifallda elskv, þviat astriki bondans, er nv var brott farinn, nemr staðar at þvi holldi, sem af hans lendvm var fram gengit
Mar655XXXII 44625augu min megu i dag sia þann frammgenginn af minum lendum er þu hefer nu skipat i þat sęmðarsęti sem þu hefer mik aaðr i skipat
StjB 5518(tekr) hann barnið ꜳ sinn garð með sua væno fostri sem af hans æiginligum lenðum fram gæingit
Æv238XXVII 31820Af þessu ollu lystr miklum þrota ... ok i lendarnar
Gyð(1995) 1567En hvat munum vér bréfa af því siðferði, sem guð prýddi hann með í þessum kennimanns dómi, utan þat í fyrstu, at hann samdi sínar lendar með linda skírlífis
GBpD 135drottin sor honum at af hans lendum mundi sa koma er hinn sama guð munde skipa ẏfir hans sæti
~manu konungar ut af þer ok þinum lendum fædaz
~ lat.de lumbis tuis
Vulg Gen 35,11 Stj¹ 18920fromdu fyr nefnnd hion holliga sambud ... med þeirri fysi at reisa upp guds þionostu mann af sinum lendum
~med þui at þenna *tima er æigi konungsefni frammkomit af lendum Heinreks konungs, uikia sæmdir ser um reit ut til þess mannz, er Stephanus hiet, hann uar dotturson Vilhialms bastardz
Thom² 3026Enn þa er salomon kom aptur farandi skryddr med allri tign. þa stod david sialfur vpp j moti honum ok hneigdi honum ok blezadi hann med þessum ordum. Blezadr se þv gud ... at augu min megu þann sia j dag framgenginn af minum lendum er þu hefir skipat nu j þat sæmdar sæti sem þu hefir mik adur j skipadan
KgsA 11819þat leysir þraungleika. ok sull lifrar millttis nyra ok lenda
evt. def. 2~ lat.renum
AntNic [10r11] MedMisc 1016●●● Heift hefir madr i lifur, en aufunnd i galli, losti i lenndum kallmanz, enn kvidi konu unndir naflꜳ
Med434 3626
3) nyre
þat er gott vid ollum briost vommum er af kullda eru. ok gott er þat vid lendum
~ lat.renes confortat
AntNic [44r7] MedMisc 10418hun hreinsar lendar manz ok blodru
~ lat.renes et uesicam purgat
AntNic [5r13] MedMisc 1084
4) (på dyr) lænd, kryds
Mæðr þæssum um bunaðe þarf væl hæst at hylia bæðe um hofuð oc um læɴd oc briost oc um qvið oc allan hæst sva at æigi mægi maðr mæð falsamlegum vapnum at hæstinum komazt þo at maðrenn se a fœti
Kgs 616fœrir (Falka) sva baða firri (!) fœtr sina a lendar dyrino at dyrit veictiz allt við oc fell nalega mioc sva til iarðar
Þiðrᴵ 19513Nú rennr á hestrinn, ok hlaupa þeir ... þegar á lend hestinum
NjR1908 1355herra Sabaoth bad hann syna ser lendina ok lofadi miok ⸢essit [var. hestinn BevB(2001) 3172]
BevA(2001) 31713Nú rennask á hestarnir, ok hlaupa þeir ... á lendina
NjM 1511Maðr fylgir þar hesti hverjum, er fram er leiddr ... ok hefir staf í hendi, ok klappar á lend hestinum, ok þar með styðr hann hestinn, þá er hann ríss
Ar 63336Er þeira viðreign in snarpasta, ok svá lýkr, at hann flær af henni alla baklengjuna aptr á lend
Gr 4023hestrinn viknaði við, er þeir lǫgðu II framan í brjóstit; þá lǫgðu aðrir II í mót aptan í lendina, ok réttiz þá upp hestrinn
Knýtlˣ 23822Bǫrkr hóf upp øxina, er hann hafði ‹í hendi›, ok laust til Einars, en Einar bar ⸢fram hjá [var. af sér], ok kom hǫggit á lend hestinum
StuᴵᴵR11127ˣ 2321
Form.: lendar (17); lendum (10); lend (4); lendvm (3); lendina (3); lenndar (2); Lendir (2); lenndinne (2); lenndarnar (1); lenda (1); lænndum (1); lenðum (1); lendom (1); lendanar (1); læɴd (1); lendarnar (1); lenndum (1); Lendar (1); lændannar (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Hesselman 1913 23; Seip 1952 [APS 21] 31
Genre. (expected): religious works [rel]: 25 (14); contemporary sagas [bis]: 8 (4); historical works [his]: 7 (9); romances [rom]: 5 (5); family sagas [isl]: 4 (6); legendary sagas [fas]: 3 (2); learned works [div]: 1 (2); charters [dip]: 1 (4); legal works [jur]: 0 (5); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (1);
SB (red.) — May 2012
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net