lauss adj. [compar. lausari]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) løs, ikke bundet, ikke fastholdt/fanget
huatke es ér biɴdiþ a iorþo skal buɴdet a himne. oc huatke es ér leyset a iorþo. scal laust vesa á himne
●HómÍsl⁷(1993) 7v10●●● betra mun þycᴋia at vera láuꜱ an buɴdiɴ
●HómÍsl⁴³(1993) 73v14Vpp stændr hann ok kende iam-brat at hann var laus ok ú-bunndin
ÓH619 1224flavt þar scipit heilt viþ baka oc osacat. oc þar í bøþi arar oc avstker. oc alt þat es þar hafþi lavst i verit
ÞBpCod645 82ef hann feʀ vm engi manz þa scal hann i togi hafa et lav́sa hroꜱ
GrgKonᴵᴵ 923Ef maðr bindr *hund ovarlegaʀ en nv er mælt. eða er lav́s oc bítr maɴ sva at blóð cømr ut
GrgKonᴵᴵ 18717ængi er lauss meðan bunndinn er
Pamph 9620En ef hann (ɔ: leysingi) vill eigi aptr fara. þa leiði hann (ɔ: dróttinn hans) vitni a hond honom at hann er leysingi hans. oc fꝍre hann aptr hvárt sem hann vill lausan æða bundinn
Gulᴵ 3427Sumir segia at ec sia diofulliɴ sialfr oc comiɴ af helviti oc se hann lꜹꜱ orðinn. en ec muna nu af orðiɴ
Sv 10634hofum scip vár lꜹs við fyrst meðan þeir ero oðaztir
Sv 12718Riðum undan nu. lꜹs er diofullinn nu orðinn
Sv 1404hlíopo menn þar á káf en sumir komuz á ꜹnnor skip þꜹ er lǫs voro
HkrEirsp 7534●●● er hundarnir varo lausir, kvomu þeir þegar a sporið ok runnu til skógar
Orkn325IIIα 10414Þa verþr Fenrisvlfr lavs
SnE 712Þa er ok lꜹs orþinn hvndriɴ Garmr, er bvndiɴ er firir Gnipahelli
SnE 7214i þui kemr afall annat sua mikit at yfir gecc þegar skipit ok ofan dráp flaugina. ok af uigin be᷎ðe. ok utan borðz seglit. ok allt þat er laust var a bulkanum nema meɴ
GBpA 437Eptir þat foru þeir upp a halsinn. þa ærðuz yxnirnir ok urðu lausir ok * hliopu nu fram af halsinum
EbWolf(2003) 16935Egill var bundinn við staf einn bæði hendr ok fætr ... siðan leysti hann hendr sinar með taunnum. En er hendr hans voro lausar. leysti hann bond af fotum ser
EgM(2001) 6921Melkorka reiddisk ok setti hnefann á nasar henni, svá at blóð varð laust
Laxd 3313Skilldir vorv bundnir i klyfiar, ok vrðu þeir eigi leystir. Einn skio᷎llðr var lauss, er aa var markat krucifixum; saa var Sturlu ætlaðr
StuᴵK 52415einn strengr var snaraðr at fotum þeim ollum. en hendr þeira voro lausar
ÓTᴵ 19614hann uard þa medr ollu fulluliga sigradr ok bundinn i heluiti. allt til þess sem Antikristr man fæddr uerða. þa man hinn uersti lauss uerda
Stj¹ 1477Vid þi er stemmir hland i blaudru manz, þa ta[k] þu refs blod ok rid um sin manzins, þa mun steinninn bresta. En ef þu villt þat reyna, þa tak stein no᷎ckurn ok leɢ i refs blod, ok mun á þriggia natta fresti steinninn ⸢laus verda [var. bradnna Med434 2319; brotna MedMisc 1132]
Med194 7317Þeir Eymundr hofdu med ser lausan hest
Eym 12730ef hann (ɔ: Lúcífer) uæri laus þa mundi hann angra og fyrir fara allan heiminn ok himinin
~ lat.absolutus
7731 Dugg681a 7710mátti þar sjá margan vaskan mann af baki falla ok margan hest lausan hlaupa
FlórKon 14622tók þá at ókyrrazt alt þat sem laust var, hnífar ok borðdiskar, ok alt þat sem enginn helt á
Bós 4516Tak konu har ok brenn ok blanda vid hunang. ok gerr af plastur ok legg vid þar sem af er harid. þa mun groa har. ok eigi laust verda
MedMisc 11829fimtan hvndrvd spons hann hafde latid leggia ꜳ kirkivna og hvndrad sponslavst (2 ord i ms. 1r⁶³) ecki war a lagt
DI VII (1503) 63733Ekki þótti Þorsteini gagn at hann fleipraði fleira, ef hann mátti atgera, rak hann þá úr honum innan, þat laust var
ÞorstVík 45222sem pilan vard lavs þa flo hvn (ɔ: pílan) aptvr j avgat a þeim er skavt so at hann vard blindr þvi avganv
LazReyk 18923mvnttv hafa fvndit mikinn liggiande skatt en þat jardfolgit fie at skilia og adr en þv sleppr lavs mvnttv verda at seiia til þessa fiarhlvtha ens mikla
SofReyk 20630Sigvrþr konongr varþ lavss oc vann Heiþmorc
AnnResˣ 2417burtt eru fallinn aff þeim med øllu, þessi horn, so þau läu laus j sænginne
DínDrˣ 532Nu ef han fær af lande brott ok fær han eigi lyctt æþa er han laus æþa huerfer han fyr after. þa skolu ver eignast fe vart
cf.ef gildi var verþr hertekin
103 Gild¹ˣ 107fylgði hann honum heim í fjóshlǫðu ok tók þar laust hey ór stálinu, er holt var innan
GÞiðrˣ 20526þreytast þeir ... af hita ok miklum sveita, er þeir lausan létu af svá miklu erfiði
KlmBˣ 24810Byrr var engi, en bátrinn lauss
LjósvLˣ 9327⸢Ok - hliop [var. Hestrinn er hann hafdi ridit, hliop laus AM 634-635 4°ˣ “D”] aptr til folksins
~ lat.vacuus
HelChron 101654 var. MarE 65316: AM 634-635 4°ˣ “D”Hér má líta ... margan hjálm slitinn ok brynjur rifnar ok brotin skǫpt, hestana lausa með sǫðlunum hneggjandi hlaupa
Rémˣ 1077Þa vard Branðr þess varr, at hann var laust halldinn; hann bratz við hart ‹ok varð lauss› oc comtz i cirkio, enn þeir liopv eptir honum allt at kirkiunni emend. Stu 2035: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵK 2035: BLAdd 11127ˣ “IIp”varð laust hrossit um messuna ok gengr í tún; ok fór hann til Brandr ok tók hrossit ok mátti eigi ríða, ok fór þat víðara en áðr
StuᴵR440ˣ 1724sem þeir riðu lausum hestum, fóru þeir hvert sem vildu, ok skildust þá hestarnir
Trist¹ˣ 16727finnur Þidrek kongur ath þetta mun wera einngi hestur og will nv slꜳ sier lausumm af baki hestinum
Þiðrᴵᴵˣ 39317
● eldr verðr lauss
varþ elldr lꜹss i Biorgyn
HákFris 5359Vm ellz abyrgð ef laus uerðr
cap.
Landsl 12010ef elldr værðr laus af nokors manz handauerkum þa skal taka þann sama mann oc kasta j ellden
RbHM (*1299-1319)² 1459uard elldr laus ... j gardi þeim er Straumurin heitir
Hák81 60817Sá atburðr gerðiz þar, at eina nótt varð þar eldr lauss í bænum; var þá blásit um allan bæinn
StuᴵᴵR11127ˣ 14426
● laust hár
●●● hon ... hafþi laust harit sem meyium er titt at hafa ok hafþi lagt gullhlaþ um enni ser
Orkn325I 2334Fylla hon er mær ok feʀ lavst har heɴar ok gvllb[an]d vm havfvð
SnEU 198hafði lꜹ́st harið
Rómv595(2010) 3589hon hafði laust hárít. ok bera alla armleɢɢína
Rómv226(2010) 23510eigi húfu á höfði nema með lausu hári
KlmBˣ 5823einkanliga fogr med lausu hꜳri
MarD634ˣ 84017
● láta hesta lausa
stendr Niall uti. ok byðr þeim gisting ꜹllvm ꜹlværliga. þeir þiggia þat. lata lavsa hesta sina setiaz a baða becki
Heið 812Þeir (ɔ: hestarnir) vóru lausir látnir, ok kvómu hart saman, ok var þetta hit sköruligasta víg, bæði hart ok langt
Ar 63322þeir stigu af baki ok hestar uoru lausir. latnir
Ljósv162 6010latumm lausa hesta vora, latumm geima xx. menn
Hrafnkˣ 393Létu þeir þá lausa hesta sína ok gengu til biskups ok tóku ofan stálhúfur sínar ok kvǫddu hann
StuᴵᴵR11127ˣ 1727stigu af hestum sínum ok létu þar lausa
StuᴵᴵR11127ˣ 26120
● láta lausan [e-n] [af e-u]
sem þu máter sciotast lezt þu lꜵust sannende. oc ælscaðer þu flǽrð
ViðrLaug619 2824Oc um kvælldet er menn ero bunir til drẏkciu. Ser sigurðr at olafr hævir sværðet biðr hann lata laust. Oc sægir æigi fallet at hann bere (sverðit) enn firir alldrs saker
ÓHLeg 74lát laust þat er ecki ma vera. oc læíta þess er vera ma
Pamph 11720Þat skalltþu oc vist varazc at alldrigi later þu spiot þitt i fylkinghu laust næma þu hafir tvau. þvi at bætra er æitt spiot i fylkingu a vælli en tvau sværð til barðaga
Kgs 603varð hann reiðr oc let lavsan sleðann. en rendi eptir í cornanum
ÓH 21413Ef maðr lætr þiof lausan. þa sekiz hann .v. morkom við konong
Járns 2995læto oc allt laust þat er þeir hofðu fe mætt
Sv 1637lǽtr hann þann luta ærkibyskupsens spurnengar lausan, sem hann væit hann vera meðr ollu saklausan af
Thom¹ 24110Paschalis papa hertekinn ... ok með honom nǫkkorir byskvpar ok chardinalar. ok at lyktvm lávsir látnir
AnnReg 11130Heinrekr byskvp hertekinn ok lávs latinn
AnnReg 13317Latt laust villu ok þralyndi hughskoz þins
Agat³ 1330bauð hann Gautreki ... annathvárt, at láta lausa konuna með gózi, er hón var heiman ger, eða halda upp bardaga í móti hónum
HG18 529þa laupaz at hundar ... ok bituz sua. akaft. at menn matto eige skilea. þa‹.› ok var hellt uatne a þa ok togaþiʀ isundr. ok barðir ok letu eigi laust at helldr
GBpA 8130þvi let ek laust þar at ek munda eigi vita at betr væri ef ek hefða halldit
Dpl 16828marger menn mundu sitt fie eigi laust lata firir honum, ef þeim syndiz eigi troll firir dyrum
Fbr 28Var sva mikill þeira afla mvn at vngi maðr varð þegar lꜹst lata
Mar655XXXII 6278Brynjólfr hjó í hǫfuð honum með øxi. Hann brásk við svá fast, at Brynjólfr lét lausa øxina
NjM 10113Skarpheiðinn snaraði svá fast skjǫldinn, at Sigmundr lét laust sverðit
NjM 11617Kóngr varð úkvæði við ok angraz er hann hafði lausa látit steinana
Æv⁸⁰ 21717Þer halldit borgir minar joppen ok gazam. ok kastala dauids. latit þær nu lausar
Gyð(1995) 1058Einarr spurði, ef þeir villdi manninn lavsan lata. Helgi prestr qvaþ eigi þat efni [var. + i BLAdd 11127ˣ] at lata lavsan þiof
StuᴵK 6223Kaup-menn allir áattu hlut at, saugðu Leif saklausan, ok fyrir þat létu þeir Leif lausan
StuᴵᴵK 717Þeir Bui taka þegar hlaup til skipaɴa. ok lata laust herfangit alt
ÓTᴵ 18511Floki hafði .iij. hrafna með ser i haf. En er hann let lausan hinn fyrsta hrafnin þa flo hann aptr vm stafninn
ÓTᴵ 2585ef þu hefir ꜳ honum litla elsku at sinni. þa fꜳ þu honum kaup eyri. ok lat hann lausan
ÞorvVÓTᴵ 2816Eigi læt ek þer laust utan þu blezir mik
~ lat.Non dimittam te
Vulg Gen 32,27 Stj¹ 18420lét þá engi þeirra lausan einn blóðdropa af sér
KlmA 3544Þar var stafkarl einn á búi, ok þótti fǫrunautum Glúms gaman at glettask við karl. Glúmr bað þá eigi glettask við hann meir en hann vildi ... Ok nú láta þeir hann lausan
Reykd 2258þar er sa hlutr er ek em fus laust at lata ok uar ek eckí til færr med at fara
BandK 1523Ranglater domendur ... erv sem vargar þeir er gripa þat at apni. eigi lꜳta þeir þat laust ath morni
Alk42 1413hann lét lausa øxina
Gr 278Nautamaðr hafði þar verit lengi inn sami; vildi Þórhallr hann ekki lausan láta fyrir góðvilja sakar ok geymslu
Gr 1155let hakon kongr lausan ion kong
Hák8B 19825ef ross lystr mann, eda naut stijngr, leite sá til er sár feck, oc giꝍre ur slikt sem hann vill. En ef hann lætr eige laust er átti, þá er sem hann hafe siálfr giꝍrt
BjarkExcYaˣ 945Þvi liet eg laust þar, ad eg munde ei vita, ad betur væri, ad eg hefde hallded
DplFljˣ 12618hann ... þrífr í feldinn. Óláfr vill eigi laust láta
Hávˣ 712Þeir Búi taka þegar á hlaup til skipanna ok láta laust alt herfang
Hkrᴵˣ 3288drepa þeir 60 heiðingja ok tvá konunga umfram, en láta eigi lausan einn blóðdropa
KlmBˣ 24529kongur sialfur var suo mikils lofs verdur er alldregi idradizt sinna giafa og suo liet hann laust vid þa sem hann kostadi ongvo allt þat er hann gaf þeim
Mǫtt179ˣ 138Beiddi Hǫgni þá, at Ásbjǫrn vildi láta lausa konu hans; en Ásbjǫrn bað þá fara með sér, en húsfreyja færi heim
StuᴵᴵR11127ˣ 1518þar lét hann særa til ólífis einhleyping þann, er Þóroddr hét ok var kallaðr kuggi; var þar ok enn ekki til saka annat, en at hann vildi eigi laus láta vápn sín fyrir þeim Ásbirni
StuᴵᴵR11127ˣ 2932kendi Þórðr, at hann var gyrðr sverði því, er hann hafði látit í Stafaholti, ok beiddi at hann mundi laust láta
StuᴵᴵR11127ˣ 17317Sigurðr spyrr Hrafn, hvárt hann skyldi laust láta
StuᴵᴵR11127ˣ 17323var þeim sagt, at Þorleifr hefði allan fjárhlut upp tekit ok ætlaði í brott at flytja. Helgi tók svá upp, at Þorleifr mundi lǫgvillr orðinn um þetta mál ok þegar mundi hann laust láta, er vitjat væri
Vápnfˣ 3110
● renna lauss [eftir e-m]
Eigi varþar at hestar renni eptir lavsir
GrgKonᴵ 2428oc villdu flytia helgan dom postolans til kirkiu oc mattu hvergi coma ... Tocu þeir tvær ungar kvigur ... oc beittu firir aurkina, er i var heilagr domr Bartholomeus postola, oc rann hon þa laus eptir þeim til kirkiu
Barth² 76529Otkell reið enum bleikálótta hesti, en annarr rann hjá lauss
NjR1908 11822Otkell reið inum bleikálótta hesti, en annarr rann hjá lauss
NjM 1342lét renna hest sinn lausan
KlmA 3798●●● þeir eru viner Vermundar, ok mun þat eigi laust efter renna (blive taget let på), ef þeim er nockut til meins gort
Fbrˣ 2320
● slá lausum [e-m/e-u]
Viðolfe mittumstangan var nu lausum slægit
Þiðrᴵ 614Var Englismönnum mikit traust at dýrinu ok í bardögum var því slegit lausu ok drap þat niðr fjölda liðs
HG 5015Þa slær *julius lausum aristobolo
Gyð(1995) 12211let hann sla þeim (fuglum) lausum. huar sem hann setti sinar herbudir
Stj¹ 25332er þeir hꜹfdu lꜹsum slegít hundonum, fara ser huerer a skogíɴ
HeiðrR 492Konúngr vildi ná hirtinum, ok bað lausum slá öllum hundum
GHr 2741slær lausum sínum veiðihundum ok elltir þetta sama dýr
Gautr¹ˣ 216
● verðr lauss [e-m]
Havki varð lavs skiolldrin ok var hann fast a spiotínv
Skáld 4552er þat ætlan mín, segir Oddr, at þeim Guðmundi sé lauss orðinn byrlinn
ǪrvS 3311verðr honvm laust eggit ok steypiz vpp i fang honvm
ClarA 732hann fell a bak aptr i sikit, ok varþ honum lavst sverþit
StuᴵᴵK 12611ekki er ek til uarnar færr ... þuiat suerd mítt vard mer laust adan
Fær 8512hann (ɔ: Grímr) höggr þá til hennar með öxinni, ok kom á herðarblaðit ... Grími varð laus öxin við höggit, ok stóð hún föst í sárinu
GrL 14628varð hanum lous ꝍxen
FskBˣ 1026
● laust (n. sg. = adv.)
Þa mælti Iafnhar: Af þvi bloþi, er or sarvm raɴ ok lavst fór, þar af gerþv þeir sia þaɴ, er þeir gerþv ok festv saman iorþina
evt. adj. SnE 152var þat allr fjǫlði skipanna, er laust fór
Hkrᴵᴵᴵˣ 16116
2) [við e-t / af e-u / frá e-u] fri, fri for tvang/indskrænkning/plage, uhindret
Ræiði fyr utan stilling er lau⸌s⸍ scynsęmi
~ lat.expers est rationis
10832 Alk619 1096●●● var engi maðr lauss at sauðla hest konungs
ÓH 329hyɢ ec at margr myni þa lavss vid floᴋiɴ ef hann ser heim reyc eþa loga til hvsa siɴa
ÓH 53912Stræte vor skulu ver ryðia vm iola tið. þar scal huarke a draga skip ne timbr ... en huatke sem a stræti er boret oc liggr þar. þa take gialkyri af ... ef þat er bættra en ꝍyrir sylfrs. en ef þat er eigi bættra. þa a sa þat er stræte atte. en hin se þa ⸢uitislaus [var. við lauss Holm perg 34 4° “Bm”] er atte
var. Bl 24013: Holm perg 34 4° “Bm”Frials maðr er a verki tækinn með anauðgum monnom (á helgum dǫgum). bꝍte han sækt en þau laupa laus vndan
BorgKr¹ 34822ef bonde vill bꝍta sæght firer hiuna sit þa er þat laust at laghum
BorgKr¹ 3494siti maðr við ár a hverio scipi. en annaʀ i hverio half-rymi ... En hiɴ þriþi oc þar með allir aþrir þeir er lꜹsir ero buiz um oc vig-gyrðlit
Sv 958girnez hann nu þegar at vera lauss af konungs garðe sem fyrst vttan allan vfrægðar flæck
Thom¹ 104birtvmz ek hanvm eigi fyʀi en ek mætta rein standa i hans avgliti lavs fra syndvm
ViðrLS544(1995) 2338kaupmaðrinn tok upp fork einn. ok skaut við honum sua at þa *varð konungrinn laús við strenginn
BǫglEirsp 4525latet laust vhof þetta er været hæfuir vm ridír manna j mællím
SvR 2016er hann kemʀ til kyriɴar. þꜳ var hvn heil ok lavs sva sem hvn hefði alldri fyrir meini vorðit
JBpA(2003) 464Hann blezar hana með þersum orðum: In nomine patris et filii et spiritus sancti, amen. Verð þú nú með öllu laus af þersi synd
Æv²¹ 775þa nefní sa vítni við er flutte ok abyrgí hínum siðan er við skilldi taka. þa er hann lauss viðr
Landsl1154 1685Svá gerist fyrir bænir ‹Snorra›, at biskup less yfir þeim Miserere, segir þó allt eins, at þeir eru jafnlausir ok áðr
GBpD 7435Þat vard við bæn þeira, er davða-menn voro, at biskup vann þat til lifs þeim, at hann las yfir þeim miserere, oc ⸢segir þeim at þa voro þeir eigi lavsari (frá banni) enn aðr [var. sagdi þa þo iafn bvɴa sem aðr GBpB(2018) 1225]
StuᴵK 28723ne af þeirri synd lo᷎ysa. oc þo at nakur faazst i þui. þa er hin eigi lausare en aðir
StatPáll³ 75118munde litt sæinkat af minne hende ef þu værír oklusadr. mikill gíptu skortr hefir mer þa ordit ... ok ma þat ok skiott skipazst at ek se lauss madr
Fær 1367ef hann veri lifs ok lauss
KlmA1980 2009er ek nú laus af ánauð minni
ÞorstVík 4394ef landsdróttinn vill festa lagadóm. þá scal leiglendingr lauss við vörn
Frostˣ 23831svá stóð toptin eptir í varrsímanum, at þar var logn, en svá laus sjárokan brot frá hvárn tveggja veg, at hvergi sá fjǫllin fyrir
Hkrᴵˣ 39915(proverb.) skaltu nú eigi svá lausum hala um veifaz
cf. Kålund 1904ᴵᴵ 31 note 2 StuᴵᴵR11127ˣ 306
● fara lauss
þottezt hann vita, at æigi minndi lyða at hann fœre sva laus vm allt. ok lætr sla jarnræckændr vm hals hanom ok fœtr
Þiðrᴵ 4833konvngr gaf Valþiof liðvgan at fara hvert er hann villdi. Tosti segir vvitrlegt bragð at lata þann mann lavsan fara er yðr þickiz of goðr eiða at vinna
Hem544 471Skotar hǫfðu látit fara sumt liðit laust
NjR1908 18618Nu krefr maðr skulldar sinnar þann oreiga er eigi er slik tilfelli a. uarðueiti i gætzlo oc hafe til þings oc late fara lausan a þing fram oc bioðe frendum hans at þeir lꝍysi hann vndan þeirri skulld er hann a at luka honum
Landsl 15311Þa tokv þeir sivr ok gneista þa, er lavsir forv ok kastað hafþi or Mvspellzheimi
SnE 159Þeir gafv staþar ꜹllvm elldin‹g›vm, svmvm a himni, svmar forv lavsar vndir himne, ok settv þo þeim stað ok *skavpvðv gavngv þeim
SnE 1512Skotar hǫfðu látit fara sumt liðit laust
NjM 2076Eptir dauda herodis let saloma lausa fara alla þa menn er kongr hafdi mællt at drepa skylldi
Gyð(1995) 1617hans kumpanar foru þa meir lausir [var. + ok leikandi AM 634-635 4°ˣ “D”] enn a audrum timum, eptir þvi sem siduenia er til skolaklerka
Mar233 116010haf nú þat, sem þú hefir fengit, en lát mik fara lausan
Gr 1932Geymum vel til ok förum ekki lausir, þröngum oss saman sem mest, ok gerum vára fylking sem þykkvasta
KlmBˣ 23933
● leika lauss [við !]
þormoðr lec laus við i bardaganom oc fecc æigi stor sar
ÓHLeg 8616hacon sialfr scal læica lꜹs viþ sva oc ver[a] ongvm ætlaþr æinkvm ȷ́ mote
Jvs291 10917Hakon Iarl skal leika lauss ok styðia allar fylkingar
Jvs7 2728bondí gáðí varla at róa. ok líekv lavsar ararnar i hǫndvm honvm
Huldaᴵᴵ 11018Haʀalldr var i línbrokvm nafarskeftvm. ok líet hann leíka lavst kneít i brokínní
Huldaᴵᴵ 2316sva sem andar drattr leiki ⸢lauss [var. ÷ AM 651 I 4° 81r18] vndir
JJ SÁM 1 70ra31þat dupt sem grofina fẏllir. hræriz vpp ok niðr ieinum stað. sva sem andar drattr mannz leiki lauss vndir
~
PS 6648 JJ SÁM 1 70ra31J þeim ellde leku laus biorgh stor sem kol aa afle
AnnL 26225hvi er streingrinn sva linr, sem lauss leiki?
Jón⁴ 4742lati þer hann nu æigi lausann vid læika læinge ok drepi þer hann ‹sem› fyst þuiat hann hefir unnit oss mikinn skada
JvsFlat 2017Þeir Haukr ok Gaukr léku lausir við ok lǫgðu at þeim skipum, sem ýzt váru, ok hruðu þau ǫll
HálfdEyst 1379setr ... sinn haufdingia fyri hveria fylking ... skylldu þeir leika vid lauser ok þar á rida, er mest þotti þurfa
KirjA 326
3) [e-s / við e-t / frá e-u / ór e-u / í frá !] [við e-n] [um e-t] fri for forpligtelser, kvit
kveðazc nu lausir við socena
ÓHLeg 514Nu teliomc ec or lꜷꜱ við þic um liþueizlo þa er ec het þer
Eg162θ(2001) 1652oc uil ec sagði hann nu þat kalla at þu ser lꜷꜱ fra ꜷllo mali við mic þui er þu vart i buɴdiɴ
Eg162θ(2001) 1657Ef maðr reiþir af hende dánar fe þeim er taca á oc letz or vera lavs oc verða þeir a þat sátter
GrgKonᴵ 24326enda iáte sa gerþeɴe sva at þeir heyre báþir. oc ero þeir þa fra lav́sir
GrgKonᴵᴵ 19014lꜹs minda ec þicciaz ef ec geua þer scipit. hvart lꜹnaði hann fleira
AuðMork 18630sagt var at Hacon jarl var tyndr ... þottiz hann (ɔ: Bjǫrn stallari) þa lꜹs vera þeirra eincamala er hann hafþi veitt til lydni vid Hacon jarl
ÓH 5124dro Oþinn fram bꜹginn ok hvlþi grana harit ok sagþi, at þa voro þeir lꜹsir fra otrgioldvnvm
SnE 12816se þa laus ifra
Bl 24920Þolleifuær ... jattæde þa Þosteini med hanzsale frialst ok heimolt alt þet sem han hafde att i Vtrudi ok þa var Þolleifuær laus or þi R[u]di ok veitti þa vidr gaungu med hanzsale at han atte þa eikki j þi Rudi
DN VII (1344) 19725Nu teliumz ek or lauꜱꜱ við þik Steinaʀʀ. vm liðueizlu þa er ek het þer
EgM(2001) 16517vil ek kalla at þu ser or lauꜱꜱ við mik vm þat er þu vart i bundinn
EgM(2001) 16522nú eru frændr Steingerðar lausir ór ǫllum vanda um þetta ráð, hversu sem gefsk
Korm 22811ef þu gerir æigi sua. þa erum ver lausir allra heita ok suardaga vid þik
Stj³ 35232lavs mvndí ek þyckíaz ef ek gæfi þer skípit með farmí
AuðHulda 719vit ervm lausir allra suardaga ok fast mæla við þa Hakon jarl
ÓTᴵ 2254hallda skulum uier (íslendingar) ok uorir arfar allan trunad uid ydr (ɔ: Hákon konung) medan þier ok ydrer arfar halldit trunad uid oss ok þessar sattar giorder fyrr skrifadar enn lauser ef rofin uerdr af yduare alfu
DI I (*[1264]›AM 175 a) 6712ef Eyjólfr vill engu bœta, enda fáir þú engum málum fram komit, þá er laust með okkr
LjósvLˣ 1022
● vera lauss máls
ero þer þa lꜹsir þeꜱa mals
Jvs291 8021Vil ek þá lauss máls þessa, ef uppvíst verðr
NjR1908 11020hann þóttiz lauss þessa máls
NjR1908 1117ek skal laus allra mala ef hann kemr ei sua vt eda mer virdiz eigi skapferdi hans
Gunnl 1822Vil ek þá vera lauss máls þessa, ef uppvíst verðr
NjM 12514Tofui ok Egill ok kallazst nu lausir vera þessa mals ok undan ræide konungs
EgSH1005 78231og er þu hefer þetta giort þa ertu laus allra mala uid mig
VSj 2218
4) (medic.) (om luft i maven)
þær styrkia maga. ok ropa ut ur maga vontt vedur j maga laust
cf. Larsen 1931 160 note 1~ da.i maghæ luct
HarpK 16123 MedMisc 7614Dreckur madur þat. þa elltir þat brutt vatn (for vont, cf. ed. note) vedur laust ur manz magha
MedMisc 8933
5) opløst, ophævet, overstået
Lavs erv øll nymæli ef eigi uerþa vpp sogð it .iij. huert sumar
GrgKonᴵ 3724enda er rétt at stefna iɴan þings monnom til alþingis lengr er sócnar þing er lav́st. þoat scullda þing se fast
GrgKonᴵ 1023Þing scal lavst segia at miðiom degi þaɴ dag er menn hafa iiii. nætr verit eɴ eigi fyʀ
GrgKonᴵ 10723Ef menn verða secir a varþingi oc scal queðia ferans doms dag þann er sócnar þing er lavst
GrgKonᴵ 1087Eɴ ef honom bøtiz eigi a xii. manaðom enom næstom þa scolo lavsar vera festar nema þeir vili hvarirtveɢio aɴat
GrgKonᴵᴵ 3125latom lꜹsa en veþionna
SneglMork 2438ef Sigvalldi kømr egi þeꜱo fram seᴍ nv var sciltt meþ þeim. þa scolo mal þeirra ꜹll vera lꜹs
Jvs291 8628Ef þat kæme æigi framm þa skyllde laust vera satt malit
DN I (1307) 988niote uitna sinna at han let þat kaup at logum laust. oc krefi fear sins
Bl 25412●●● ek vil þat at þv talír eckí vm ok se ⸢lavs veðían ockvr [var. kyʀ veþion þesi SneglMork 24226]
SneglHulda 5421segja lǫg þat arfsal laust
Jb 1016kys ek laust kaup uort
Eym 1244saa aboti ... var j mikilli vinaatu vid Fulgida drottningu suo at þat var laust ok bundit allra hennar rada sem hann uilldi at wæri
Vikt 4121Þotte honum laus o᷎ll sin vilmæle þau sem hann hiet ad þola stada monnum
ÁBpˣ 1449þvi skyllde hvert þeirra fyrer sig optnefndur Finnur Arnorsson ok tidt skrifud Sigridur Biarnardotter meiga giaura hvert lagarad fyrer sier sem þau villdu þar epter. þvi vier dæmdum þeirra hionaband laust og ecke afl hafa
DI IX (*1525›Lbs 62ˣ) 20218Þria wetur var radit wmmbod Liotolfi ef Karll kiæmi eigi til fyrr, enn laust þegar hann kiæmi til
Svarfd(1966)ˣ 659Hon skal sitja í festum þrjá vetr, ok ef Ásbjörn kemr eigi út innan þeira þriggja vetra, þá eru laus þessi mál
Þórð²ˣ 18324
6) til rådighed, tilgængelig, disponibel, ledig
s. (ɔ: sögðu) sva hvar sem komo fyr hofþingia. at Noregr mondi vera lauss. ef nacqvarir storir hofþingiar villdi søkia
Mork 41631hafa þeir att ok tekít alla æfe rænntor hueríar prouendo er laus hæfir wordet .j. kristkirkiu kor
NoDipl ([c1294]) 7041hafa þeir att ok tekít alla æfe rænntor hueríar prouendo er laus hæfir wordet .j. kristkirkiu kor, ok hꝍyrt at æftir væníu hafa þeir sua lænngi tekit. sem huerr prouenda hæfir laus verít
NoDipl ([c1294]) 7042þikkir þeím vidrkꝍmelekt at sia nu firir prouendom oc adrum beneficíís er laus ero
NoDipl (1295) 7526Þar stoð einn stoll laúss ok eín dyna ok um silki ver
Mág¹A 1113Hvat litið ho᷎fvm við lavst til at gefa gvðs manni ef við fo᷎rvm at finna hann
StjC 44213ef maðr segir eigi iorð manz lausa firir nottena helgu þa ...
Landsl 10818ríki mitt liggr laust er bróðir minn hellt
Æv¹⁷ 6421En hvat matti hann at gera, hann hafdi ecki laust utan einn mo᷎ttul yfir ser, ok i einum kyrtli undir
Martin³ 60840ok gǫngum at eiga dœtr hans. Eigi eru þær lausar fyrir, sagði Ásmundr, þvíat þær hafa verit stolnar frá honum
EgÁsm 1311lá landit laust í þeirra valdi, ok gerðiz Sigmundr þar hǫfðingi yfir
HálfdEyst 13317gefr Gisli honum knif ok bellte, ok voru þat godir griper, enn ecke hafde hann fleira laust
Gísl 5412J þenan thima var biskvps stollenn thil Thingria lavs
ServReyk 1956kom þat vpp fyrer þeim at þeir villdv fyrer keisarans skvlld og pafans samþycke legia honvm helgan domen Stefans ... at þeir fae sancte Lavrencivs j staden. en er keisaren fær þenna bodskap at helgr domr Stefans sie lavs fyrer sancte Lavrencivm þa ...
StephReyk 23926uil ec senda menn mína áá fvnd þeira at þeir gangi áá hond mier ella mun ec giorra lid áá hendur þeim. og mun laust (ríkit) fir þui þeir hafa hvorki uid mier líds alfa (!) ne vitz mune. og er gott aa gamals alldri at uínna þa yfer
FriðB 4022sende biskop Olaf abota og Runolf abota ... til vidtoku stadarens fiär, en þeir komu aptur med *þeirre so᷎gn ad ecke var ⸢laus stadurenn [var. staðnum golldit ÁBp220 1615] epter þui sem ætlad var
ÁBpˣ 162þeir komu aptur med *þeirre so᷎gn ad ecke var ⸢laus stadurenn [var. staðnum golldit ÁBp220 1615]
ÁBpˣ 162en ei verðr Lafranz kirkia aat sinni laus ... saker þes at kirkiunni a Vanghenom þarfnaszt huærsdaglegh vmboot ‹meir›. en honom þarfnaszt skuli
DN VIII (*1338›apogrˣ) 12217ef maðr segir eigi iörð manns lausa fyrir helgu nott. þá ...
Frostˣ 24130Hroar kongur hefur nu tekid vid hrijngnum og vænti eg ad hann sie ecki laus fyrir þier
Hrólfˣ 2513þetta sverð gefr ek þér ok þar með ríki Utili borgar, hvert nú stendr laust undir váru valdi
KlmBˣ 2223vilium vier giefa ydr Olaffs kyrkiu hier j bẏnum, þuiat hun er nu̇ laus
LBpÞˣ 171girntizt hann ath fa þann byskupdom, sem þa war laus
MarD634ˣ 70832Létu þeir þá Ásbjǫrn eigi ná á land at ganga, ok var þá grjótflaug ok skotit spjótum ok því ǫllu er laust var
StuᴵᴵR11127ˣ 2921
● lauss eða falr
Vlfvr skyldi æigha kaup fystr af Skirwægh œfre ok nedre ef hon yrdi laus æda foll
DN III (1347) 2082hvar er nu laust eða falt riki
FskBˣ 6223
● láta lausan [e-t] [e-m / við e-n / fyrir e-m] [at e-u] give slip (på ngt), opgive/afstå (ngt)
En fyrir þat er þu Steinaʀ hugðiz ręna myɴdo Þorstein land eign ... scalltu lꜷst láta þitt land þar at Ana brecko
Eg162θ(2001) 1687þa scal þat þeirra hafa fe ut er eptir lifir oc láta fyrir engom manne lav́st nema fyrir erfingia
GrgKonᴵ 24027vill sa eigi lavst lata. þa a hinn at stefna til ut göngo vm feit
GrgStað 722Erfð utan landz manna er eigi scyllt at láta lavst nema fyrir erfingia sv er her er at lögum tekin aðr
GrgStað 991ef hann vill eigi i hond hanom selia. þa scal hanom heim stefna. oc niota vatta sinna at þu lezt at logum laust
Gulᴵ 2423Nu skal guðe unna umfram hvætvætna *en ræðaz guð hvært sinne er maðr girniz rangra luta. oc lata þo laust ranga girnð firi guðs saker
Kgs 328hann hafði vndandratt i at lata lꜹs buin
HákFris 4796byskvp syniaði þverliga at lata lꜹsa eyna
HákFris 48318Ætlar Skarpheðinn ok aldri laust at láta goðorðit
NjR1908 2527hann uil eigi lata laust lanðit uill at kaupit se sem ætlat var
Heiðy 1054hann uill nu æigi lausan lata skoginn fyrir mer
EbWolf(2003) 16517ætlar Skarpheðinn ok aldri laust at láta goðorðit
NjM 27719vard raads manna skipte at Hoolvm ... let sira Einar Haflida son laust en sira Þorsteinn Jonsson tok vid
AnnL 2818ef hann lætr grip lausan fyrr en réttliga dœmiz af honum, þá á hann enga heimting til þess er hann fann við
Jb 2676hafdi jarl vndandratt at lata laus buinn
Hák81 46810hann mundi vid onguan mann midla Borgarsyslu, fyr en hann heyrdi kongs ord, at hann skylldi laust lata
Hák81 4881seldi hann land sitt vid lausafe; hann skilr og þad til, at hann skal þá á misserum land laust lata
Krók 171Biskop beidde ad leikmenn liete lausar kyrkiur þær sem gefnar ho᷎fdu vered
ÁBpˣ 15811Þeir skyldi fyrir engum laus láta ríki ‹þessi›, nema bréf Þórðar kæmi til eða hann sjálfr
StuᴵᴵR11127ˣ 1184Þá tók Teitr Einarsson lǫgsǫgu, en Óláfr Þórðarson lét lausa fyrir vanheilsu sakir
StuᴵᴵR11127ˣ 17615Lét Sturla þá lǫgsǫgn lausa ok settiz hjá ǫllum vandræðum, er þar af gerðuz
StuᴵᴵR11127ˣ 32821●●● þesse ambatt fer mióg at kaupumm. ok þikizt sa betur haffa er lausa lætur, enn hinn er vid tekur
Svarfd(1966)ˣ 6832
● lauss ok liðugr [af e-m/e-u]
hann uill lauss ok lidugr vera guds ord ok o᷎rendi þeim at bera
~
PS 5996 JJ SÁM 1 54ra20sem hann (ɔ: hrafninn) uard lauss ok lidugr. flaug hann i brott ok kom ecki sidan aptr til Noa
Stj¹ 5925allt þetta land liggr driugum laust ok lidugt fyrir þer
Stj¹ 10635ertu lauss ok lidugr af suardaganum
Stj¹ 1356Eptir þat gaf engillinn Moysen lausan ok lidugan
Stj¹ 26218Lausa ok liduga uerdr þu alla þa luti at gefa. sem uęr skulum gudi uárum offra ok fornfæra
Stj¹ 27629gefin Þorstein Eyolfs son laus og lidvgr af herrvnvm j Lybikv ... en fangen j Skani af hertvga Heinrek
AnnGott 36211
● liggja lauss fyrir [e-m]
Nv la knutr konongr við lunduna brẏggiur Oc læitaðe ser raða at vinna borgena. Oc la æigi laust firir
ÓHLeg 934sua treystiz hann nu sinni gefu at honom þyckir sem þetta liggi laust fyrir
Alex 152kynliga er oss farit. at briotaz til stoʀa rikia með héttv lifs ok fiarmvna en taka eigi þat rike er nv ligr lꜹst fyrir
ÓTOddS 522trvðe O. (ɔ: Óláfr) orðvm þeira at iarlinn veri dꜹðr oc at landit lægi lꜹst fyrir
ÓTOddS 6529Baglar firðuz helldr borgina oc bøinn þotti eigi sva lꜹst firir liɢia sem þeir ætluðu
Sv 15614þat land mvndi lavst fyri liɢia
Bret 25933kuaðu landit mundu laust firi. honum liggia
HákEirsp 5448sogðo landit mvndo liggia lꜹst fyrir ef hann kvæmi til
HákFris 46421fylg þú nú virðing þinni, er þér liggr laus fyrir
Boll 3095ef vit sjám til guðs, ok fulltings minnar frú, liggr þinn vegr allr lauss fyrir
GBpD 12132segir jarl at nu hefir hann sva fylgt hans malum at meiri uán se at rikit i Noregi liggi laust fyrir honum
ÓTᴵ 9211●●● bedit hefir hennar vist uerit uinr ok liggr eigi. laust firir
Eir557 34a29menn hafua til uordit at tala um enn eigi [lagu suorin la]us firi
Ljósv162 4316n.ero þær nú báðar hér í Jǫtunheimum, en eigi ‹þykki mér ví›st um, hvárt þær liggja lausar fyrir
EgÁsm 657sogdu landit mundu ligia laust fyrir, ef hann kæmi til
Hák81 43722kongr aa Saxlandi a eina dottur væna. Skota kongr a ok frida dottur ok mattu bidia huorrar sem þu villt ok veit ek at laust mun fyrer liggia
Vikt 3410fundu Hárek konung ok sögðu honum sín erendi, en hann bað þá fara til hofsins ok kvað eigi mundu laust fyrir liggja, ef Jómali eðr gyðjan vissu ekki til hennar
Bós 3511ecke hefer hon (ɔ: konungsdóttir) laus legit fyrer hingat til. enn mikit happ uæri j at fꜳ̋ slika
Jarlm¹ 915Eptir þat for hann til Egiptalandz med Jamunt. lꜳ þat laust fyrir. uard Jamunt þar kongr yfir
Hect 18419ei þyrfti þeir þín at þessu, ef þetta lægi laust fyrir
Mág² 851skildi, at þetta mundi uarla laust firer liggja
Jvs510 4720Nú vil ek senda menn mína á fund þeira, at þeir gangi á mitt vald, ellegar mun ek gera lið á hendr þeim ok mun laust fyrir liggja, því þeir hafa hvórki við mér liðs afla né vitsmuni, ok er gott á gamals aldri at yfir vinna þá
FriðBJSˣ 11717meiri váu er, at nú myni konungs-ríki liggja laust fyrir honum i Nóregi
Hkrᴵˣ 2732segja, at Nóregr myndi liggja lauss fyrir, ef nǫkkurir stórir hǫfðingjar vildi til sœkja
Hkrᴵᴵᴵˣ 35120sagði hann svá hǫfðingjum ... at ríkit í Nóregi mundi laust fyrir liggja, ef nǫkkurir stórir hǫfðingjar vildi til leita, ok eigi mundi einu skapti í móti þeim skotit
Knýtlˣ 22715Þessir (bústaðir) líka mér báðir vel, segir Sturla, en eigi ætla ek þá lausa liggja fyrir
StuᴵR8ˣ 49825eigi vil ek fýsa þik ferðar, því at mér þykkir eigi laust fyrir liggja
StuᴵᴵR11127ˣ 25434
7) (om person) løs og ledig, uden tilknytning
þat er hordomr at hora annars mannz konv eda taca konu lausa undir sina konu
ugift SpecPen 21911hann var lauss ok einn fyrir sér
Gr 11318Nú eru þeir menn, er minna fé eiga ok þó lausir séu skulu búðarmenn heita eðr sjómenn, þeir skulu ... selja honum (ɔ: konunginum) eðr hans umboðsmanni þar hvat sem þat er þeir hafa til sölu ... fyrir jafn‹t› verð ok aðrir bjóða
DI II (*[1350]›Thott 2106ˣ) 8606þær konur sem osæmdar eru af lausum monnum skulu eigi gefa peninga til frelsis þeim er þær osæmde til osæmdar aurfum
DI IV (*1265›BLAdd 11242ˣ) 222●●● urðu ok þess margir búnir at fara með Ingimundi, þeir er mikils váru virðir, bæði bændr ok lausir menn
Vatnˣ 322einn v̈ngur mann, og laus riddare var eitt sinn eirnn saman
~ eng.A solitarie man wente onys by the waye
1222 ÆvMið⁷ˣ 122
8) tomhændet, uden byrde
bad hann þa stiga a sciþin með ser. þeir gorðu sva ... Screið Arnliotr þa sva hart sem hann føri lꜹꜱ
ÓH 4061●●● Þessom megin steinbogaɴs skaltv lata dyʀ þit ok hana ok svin, ok gack þv los yfir brvna ok haf ekki við þer
KonrA 701⸢bio᷎gguz þeir ok ho᷎fðo klyfiaða .v. hesta ok einn lausan [var. þeir Hallfreðr hofðv .v. klyfia hesta ok einn at riða Hallfr 791]
Hallfr61 796geraz þeir þa allir gio᷎r farnír. at fꜳ̋z lengr i þeim þunga. þviat ꜳ̋ næstum ⸌xv⸍ do᷎gum hafa þeir eigi meíra gengit en .v. dagleiðir ef þeir gengi lausir
~
PS 68425 JJ SÁM 1 74vb5Eigi skulu þer ok medr ollu lausir ok lettbunir edr sua sem fatækir brott fara
Stj¹ 2608ættlar þu gipttu ina suo miklu meiri enn annarra manna ath þu munir komaztt þar med gersemar er adrir megu varla fara lausir þo ath aunguar hafi sakir
AuðFlat 4121ek mún bjóða yðr kosti tvo, sem öðrum víkíngum, at þér leggið af fé yðvart, skip ok vopn, en gángið lausir á land
ÞorstVík 4012Hún ... tók hann upp í skinnstakk sinn, ok hljóp upp hamrana, sem hún væri laus, þartil er hellir stór varð fyrir þeim
ÞorstVík 43817dualdist nu miog, þa bar skiott yfer er lauser ridu
Hrafnkˣ 5510Vestfirðingar brugðu við skjótt ok gerðu svá mikit afrek, at þeir fluttu stórskip yfir þær heiðar, er varla þótti lausum mǫnnum fært
StuᴵᴵR11127ˣ 32225
9) (om skib) tom, uden last og ladning
takit byrðings segl vart it forna oc fai þeim þat er þeim fullgott er þeir sigla lausom kili
ÓH 29613hrinda skipum a̋ sia. og baru griot a̋. þuiat þeim þotti ‹eigi› siglanda fyrir storme lausum skipum
GBpA394 1956
10) bevægelig, spredt, uden fast stilling/orden
Stiørnor *þęr v. es lǿsar fara i lofte. oc planete heíta at bóc mále. talþe hann þę́r ambater vera kono siɴar
ClemCod645 4325þorer hundr oc þæir xíȷ́. saman ero firir utan fylcíngarnar oc lausir
ÓHLeg 8319þa er þeir sa reyc oc loga til bøia sina þa urðv þeir lausir i floccinom
ÓH 31411þeir villdo giarna hafa flyit ef þeir væri lausari við oʀosto
Sv 6317voro miog lꜹsir við bardagann hliopu til ok fra
HákFris 47816skal su ⸢vera onnur fylking ... horft [var. ... laust ... WolfAug 9 10 4°]
~
Eg 17014 var. EgM(2001) 842 → Eg WolfAug 9 10 4° 43r10Skotar ero iafnan lauser i fylkingu. hlaupa þeir til ok fra ok koma i ymsum stoðum framm
EgM(2001) 843Julius ... eɢiar riddara lid þat er laust var. ok biðr þa framm riða. þar er honum þottí mest þurfa
Rómv226(2010) 33413Skotar komu a mot þeim ok borduz vid þaa ok voru miok lausir vid bardagann
HákFlat 1037fóru þeir þá at borginni með lausu liði ok fylktu ekki
Parc 2311voru miog lausir uid bardagan, hlupu til ok fra
Hák81 4672Reginballd hafdi þa fylking er til uinstri handar uissi fra haufutmerkinu ... Adra fy‹l›king hafdi Arkistratus ... þridiu fylking hafdi Eʀʀek ... Erkules skylldi laus uid uera. uar su sueit med honum sem einna uar snaurpuzt
VSj 9612Reginballd hafdi adra fylking og sneri hann mo᷎t Erm‹in›gard. enn Menon kongr skylldi geyma herbuder. Manases skylldi hafa hinu þridiu fylking og for hun laus
VSj 13117Var þat fyrst laus orrosta, meðan Norðmenn heldu vel fylkingu, en enskir menn riðu at hart ok þegar frá, er þeir fengu ekki at gǫrt
Hkrᴵᴵᴵˣ 20812geymdu þeir eigi þar fyrir sinnar stöðu ok fóru sem lausir
KlmBˣ 18822
● laust (n. sg. = adv.)
11) (om ejendele/gods) løs, rede, kontant
Onnulfuer optnæmder [skuldi vp lukæ ok] apter leggiæ. Rangdidu. Peters dottor. j lausu gozze h. xi. mork fongildæ
DN IX (1360) 16422Enn er þeir Olafr komv þar, baro þeir ut hvatvitna þat er laust var
StuᴵK 4645kómv vm kvelldit fyrir Laurentius messo i Uala-dal, ok slogvz þar inn ok tókv þat er laust var
StuᴵK 51311Er nu þat raáðs tekit, at menn bera i kirkiu gripi sina ok allt þat, er laust var
StuᴵK 5589Fara þeir ok finna Heinrek konung i Nordmandi, ok heilsa hann af erchibyskup‹s› halfu spyriandi litlu sidar med rauksamligri einord, huart eignir þær eru lausar, er hann iatadi ꜳ sættarfundinum
Thom² 42110tekr fast at óhægjast fjárhagr Þórðar ok gengr upp í kostnað allt þat er laust er
Ar 63514var þá hrundit bátnum, ok fluttar af konur ok allt þat, er laust var
Gr 561Var þá rannsakaðr *bær allr í Þingnesi ok tekit fé þat, sem laust var innan gátta, en rænt hjá fram hrossum ǫllum, ok varð þetta lǫng dvǫl
StuᴵᴵR11127ˣ 2325þeir rændu því er laust var
StuᴵᴵR11127ˣ 296
● lauss eyrir løsøre
hueruitna þar sem oðals iorð er til i skipti þa hafe þat oðal er til er boret en hinir lausa aura
Landsl 8213ef maðr lætr omaga ꝍyri lausan
Landsl 8721at hafa firilatid fe ok frænndr ... lausan eyri sem fastan
Malc 44215lauser aurar
Frostˣ 16225Svá scal oc sꝍkia með laga kefli ef loð eða bú ber í erfð. en með útbeizlo lausa aura alla svá sem fyrr er scilt
Frostˣ 21613þá scal virða iarðir oc lausa aura alla
Frostˣ 23028alla aðra lausa aura á konungr
Frostˣ 2537
● fastr ok/eða lauss
uar allu goze skipt bæde la‹u›su ok fastu
DN V (1335) 9335alt þat godz sem þeir lutu æptir han laust ok fast
DN IV (1338) 2014voru þat alzkyns mikil audæ᷎fi. bædi fo᷎st ok laus i gulli ok silfri
~
HMSᴵᴵ 6838 Nik Holm perg 16 4° 11r19I sinni prestzuigslu tekr hann gull, er merkir ualld ok forrædi stadarins i aullum lutum faustum ok lausum
Thom² 31827setr hann sik einardan umfram sina forfedr at kalla aptr undir kirkiuna fasta eign ok lausa, er hon ꜳ med rettu
Thom² 3261wm alla þa peninga sem hun hefir at sier tekit ok vt latid fasta ok lausa frida ok vfrida
IslDipl (1417) 21017alt gotz stadharens laust oc fast
DN XII (*1328›AM 902 a) 5430sextihæ hundradha j þarfligum pæningum faustum ædr lausum
IslDipl (1432) 30513huort syner hans ... skylldu at laugum þat godz eignaz fast og laust sem þrennar tylfter manna haufdu dæmt þeim til arfs og eignar
DI VII (1499) 4356uar Þorgeire prior af hent af Laurencio biskupi alt goz stadarins laust ok fast
LBpB 11931hann hefdi osuarliga farid med kirkiunar goz a ur[dum j] suarfadardal fosto og loso
DI IX (*1508›AM 238ˣ) 5116dæmdum uier ... biskupen mega taka at sier frialslega fyrr greinda jord ... og oll hennar goz fost og laus frid og ofrid hafa
DI IX (*1508›AM 238ˣ) 5127hann hefdi rænt og tekit med gripdeilld kirkiuna j uididalstungu og hennar goz fast og laust
DI IX (*1508›AM 238ˣ) 521dæmdum uier ... hola kirkiu og biskupenum .lx. merkur j sinn rett og mega frialsliga fyrrnefnda jord uididals tungu kirkiunnar uegna og oll hennar gædi fost og laus frid og ofrid
DI IX (*1508›AM 238ˣ) 5210offrar hann Sallino byskupi þriðjunginn konungsgarðsins með öllu því gózsi föstu ok lausu, sem þar til lá
KlmBˣ 55136
● (í) fǫstu ok (í) lausu
hina .xi. rettar bot gaf Magnus konungr oc einkanliga. þo at maðr hitti i þau ubota mal oc uerk at hann hafe firir gort lifino oc allu þui sem hann a i lausu eða fostu
Landsl 17715han ærfdi ekki goz huarke j laussu ne fastu
DN III (1322) 15322godz alt bede i lausu oc fastu falle vndir konong
RbHM (*1302)² 504þo at maðr hitti i þau ubota værk at han hafe firir gort lifi oc ollu þui sem han a i fostu oc lausu
Bl 2882vm alla þa fiar luti i lausu ok i fastu er Haluardar a
DN V (1339) 1075hann dæmir sik sjálfr úmakligan at taka nökkut ynði af allri þeirri fullsælu er þar stóð saman í föstu ok lausu
Æv¹ 917í fǫstu ok lausu
Jb 417þat er at skilia hinn tiunda lut af o᷎llu þui goðzi i fo᷎stu ok lausu
StatEi³351 63123ok þar med fylgdu j faustu ok lausu epter faudr þeirra jon heitenn
DI VI (1478) 13223reiknazt þetta allt saman sextigir hundrada j fostu ok lausu ok IXc betur
DI VII (1492) 13430ef madur tyundar ei eign syna j fostu og lausu a hvo᷎rium 12 manudum
ÁBpˣ 9918Bugard þenna ... med ollu þvi godzi, sem hier fylgir i faustu ok lausu
MarD635ˣ 105310
● land ok/... lauss eyrir
hverr, er mann vægi, skyldi hafa fyr vegit landi ok lausom eyri
Ágr 2913hværr sa er mann væge skilldi haua firir veget lande oc lausum æẏri
ÓHLeg 7315krafði hann þeꜱ domendr at dǫma Asgerði til handa halfan arf Biarɴar lꜷnd oc lꜷsa ꜷra
Eg162θ(2001) 964hafi sá fe þetta lꜷnd oc lꜷsa ꜷra er sigr fęr. En þu uer huers mannz niðingr ef þu þorir eigi
Eg162θ(2001) 1007Mvn *þa ef ver hǫfvm sigr vera gnogt bęþi lꜹnd oc lavsir ꜹrar at scipta þvi með yðr er nv fara með aðr vvinir varir
ÓH 5529i landi eðr lausum eyri
ÁKr 3232hefir hann firir gert londvm oc lavsvm ꜹrvm oc avllv þvi sem hann a
ÁKr 3424i londum eþa ⸢lꜹsom ꜹrom [var. lausa aurum AM 351 fol]
ÁKr 3526hann hefer firigort fe oc friði lannde oc lausum ꝍyri fare a lannd hæiðit. oc kome alldri þar sem cristnir menn ero firi
EiðKrA 39218Vlfr var maðr auðigr bæði at londum ok lausum aurum
EgM(2001) 314Barðr hafði gefit honum epter sik lond ok lausa aura
EgM(2001) 1326‹hon átti at hafa mund sinn ok heimanfylgju›, oc var aqvedit, hvat hon skyllði hafa i londvm æða lausvm avrum. Enn hon qvaz hvarci skilia mundo við Teit bonda sinn fiar-lut ne samvistv, ef hann ce᷎mi til. Enn þat svmar it sama, ‹er skip kómu, þá› var sagt vt lat Teiz
StuᴵK 15622var þat i log læitt, at allir menn a Islandi, þeir er eigi voro fra nvmnir, tavldv oc virðv fe sit, oc sorv at rett virt væri, hvart sem var i lavndom ęða lavsvm æyri, oc gerdv tivnd af siþan
StuᴵK 2456Gitzorr biskup let oc lavg a þat leggia, at *stoll biskups⸣ ‹þess er á Íslandi væri› skylldi vera ‹í› Skala-hollti, oc gaf hann til þess Skala-hollz land oc morg avnor audæfi i lavndvm oc lavsvm æyrvm
StuᴵK 24514[var. i landi eðr lausum eyri AM 350 fol “E”]
var. ÁKr 3211: AM 350 fol “E”þat sem þau eighu eðr eighanda verda j lande eðr lausum œyri
DN I (1363) 29134i londom oc ⸢lꜹsom ꜹrom [var. lausa aurum AM 351 fol]
var. ÁKr 4022 → ÁKr AM 351 fol 82va5bæði í landi ok ⸢lausum [var. leysum AM 134 4° “i”] eyri
Jb 1006hann uar rikur mann bædi j landi og lausum eyri
ÆvMið²⁷ 614Freyr reisti at Upsǫlum hof mikit ok setti þar hǫfuðstað sinn, lagði þar til allar skyldir sínar, lǫnd ok lausan eyri. Þá hófsk Upsala-auðr ok hefir haldizk æ síðan
Hkrᴵˣ 236auþǿfe ǫnnor. bę́þi í lǫndom oc í lausom aurom
Menota: 8v7 Íslbˣ 3642
● lausir penningar
var þangat at vitja úgrynni fjár í jǫrðum ok lausum penningum
ǪrvS 310nógir eru gripir ok lausir penningar
ǪrvS 519huort er til heyrir fastri eign edr lausum penningum
Thom² 41931ef þeir peningar erv j hreppnum sem þar ꜳ eigi tiund af ad gialldazt. sem eru lauser peningar. edr vtan hreppa leigo peningar. edr vmbodz peningar
DI II (*1265›AM 42 a) 1926
12) som ikke er stram, løselig, løstsiddende
her kom fram draumr sa er mer birtiz at ek ætta bok ok var laus aull ok mikil ... ok var stolit ur einu kuęrinu
SvEirsp 4186engi knvt fekk hann leyst ok engi alar endan hreyft, sva at þa væri lꜹsari en aðr
SnE 5122miollin uar laus ok rauk *hon
HHábr 5799þeir ruddu upp jǫrðu ok grjóti sem lausri moldu
ǪrvA 13312þat grædir lausar tenn
MedMisc 1245
● halda laust [e-m / á e-u] (n. sg. = adv.)
nv melti Hacon er hann flyþi at konungs d. (ɔ: dottor) mind‹i› hann lꜹst þiccia a hava halldit merkino
Mork 23110er haɴ nv́ egi all megin lꜹꜱ oc helldr haɴ nv́ egi allꜹst konvnginvm
Jvs291 8823Þa vard Branðr þess varr, at hann var laust halldinn; hann bratz við hart ‹ok varð lauss› oc comtz i cirkio, enn þeir liopv eptir honum allt at kirkiunni
StuᴵK 2034
13) (medic.) (om mave) tynd, løs
Dreckr madr þat þa uerdr hann lauss i sínum kuidi
~ da.far man løsn
HarpK 1581 Med696I 97Etur madur hann vid edik þa er hann godur vid lausann kvid
MedMisc 646dugir hun vid fota sott. vatn sott ... ok gerir lausan maga
MedMisc 727
14) [við e-u / frá e-m] (om fødsel) forløst
⸢verðir þet lifs laust við moðerena [var. ef þat barn uerdr laust uid modurina med lifi AM 350 fol “B”]. þa scal þet skiraz
var. StatPáll³ 75718: AM 350 fol “B”Werðir maðr karll eða kona hia staddir þer sem kona pinazst i barnburðe. oc synist þet likare at hon meghi ey laus við verða
StatPáll³ 75713þar er kona piniz j barnburdi. oc syniz þat likara at hun megi eigi vid skiliaz edur laus verda vid barnit
DI II (*1345›AM 39) 79815Ef ek væra laus frá þessu barni, skylda ek um dauðann ganga
Trist¹ˣ 2223
15) enkelt, særskilt, enkeltstående
erv þesir hættir drottqvæþir kallaþir i fornvm qvæþvm, en svmir fiɴaz i ⸢*lavsa [AM 242 fol “W”, etc.; non emend. lavsvm] visvm
SnE 23812n.hann sa i skriðunni manna hofuð laus ok o huld
EbWolf(2003) 1952fimm messuklæde oc tuo hokla lausa
DI II (*[1340]›AM 263ˣ) 7438alltarisstein lausann
DI III (*p1394›Bps B III 3ˣ) 52111
16) ustadig, ustabil, vaklende
seig a hann svefn oc þo sva lꜹꜱ at hann þottiz vaka
ÓH 51513varþ hann þeirra lavsari a baki
KonrA 8111seigh ꜳ hann svefn ok þo sva lauss at hann þottiz vaka
ÓTᴵᴵ 33222sva sem morginsvefnar verda opt lausari en adrir
Martin³ 63916
● lauss á fótum
þa tok kerling at leita til bragþa ok varþ Þoʀ þa lavs a fotvm, ok voro þær sviptingar allharþar ok eigi lengi, aðr en Þor fell a kne ꜹðrvm fǽti
SnE 5812stirðr er ek nú, ok verðum vér lausir á fótum enir gǫmlu menninir
Vatnˣ 535
● lauss á velli
verða þeir opt skeinvsamer. ef menn varaz eigi. En ero lauser a velli ef við þeim er horft
EgM(2001) 845Hann varð þá lauss á velli ok þóttisk nú vita, at Grettir myndi dauðr vera
Gr 2162gerðust margir lausir á velli, lögðu skjöldu á bak sér ok flýðu
KlmBˣ 1846
● laust (n. sg. = adv.)
● sofa laust (n. sg. = adv.)
lucianus vas ... sofnaþr lꜹ́st svat haɴ visse trꜹ́ᴛ hvárt haɴ vacþe eþa eige
●Steph15(1993) 80v27þa es bẏscop vas sofnaþr sva lꜹst at hann þottisc hvartce vaca ne sofa
GregDialA 12230Flestir sváfu laust ok lítið í stofunni
GBpD 8031þa sofnada ek laust þat, sva sem myrginsvefnar eru vanir at vera
Martin² 60415ok sofnadr svo laust, at hann vissi trautt, hvort hann vakti eda eigi
Steph 29817(of cranes) hallrinn fellr niðr ok dúflar svá hátt, at allt fólk vaknar við, þvíat laust var sofit
Æv⁸⁹624 27419hann sofnade so lavst at travtt visse hann hvort at hann vagtte eda svæfe
StephReyk 22712
17) [í e-u] letsindig, ubesindig, løssluppen
Hann for miok lauss i sinum ordum ok framferdum, þuiat hann hafdi sik meirr til at gera þat, sem rangt var ok vnytsamligt
Mar240a 80010Klerkr nockur ... sa er miok var laus i sinum sidum
~ lat.qui erat leuis moribus
MirMar1927 1819 MarD634ˣ 7624Hann tok at gerazt suo lauss i sinni framferd ok ser eptirlatr i lifnadinum
MarD634ˣ 78924brodir sa, er i sinum sidum ok lifnadi hellt vm marga hluti sina reglu olikt þui, sem munk heyrdi til, for hann miok laus i morgum hlutum
~ lat.leuiter se agens
MirMar1927 2113 MarD634ˣ 86028
● hafa sik lausan [við !]
hann sá, hvar piltrinn stóð á baki honum, ok því hafði hann sik lausan við
Gr 1553hafdi hann sik suo lausan ok med litlum athuga, at huerr sem hann sa, matti i nog vndirstanda, at honum war miok ouiliugt at hafa þar til sin eyru
MarD634ˣ 79025
● slá sér lausum [við !] [um e-t]
slær þessi hinn unge maðr ser lausum við um vel flesta lute, þa er synðum sæittu (!)
Jón¹FrgA 44032●●● þat er ofdryckiunnar uani. at henni fylgir fyrst mikil margmælgi. enn eptir þat lystir menn at sla ser lausum ok leika
Stj¹ 1567skorter æigi skynleysi med ymsri unꜳd fram i þat herbergi, at herra Thomas sitr i. Lokusueinar sla ser lausum med steingr ok stafi ok lata miok ferliga
Thom² 35114
● laust (n. sg. = adv.)
þat mun mælt, at ek halda laust jarlsgjǫfinni, ef ek læt hringinn koma þér í hendr
BjH488ˣ 11823Ormi þótti Skeggi hafa laust fylgt
Þórð²ˣ 1879
II. (y. no.)
hwarke .j. louso goze æder fasto
DNᴵ 6735Swen skal vpp luka adernæmfdom Gunnare þer sæm arfuer war daghin badhe .j. lauso ok fasto, swo mykin arf sæm Gunnare bør at hafua
DNᴵ 687hinir allæ ær kirkiunne gotze huat þæt er j lausu ædher fastu ... af kirkiunum hærdrægha
DNᴵ 18933kenniz ek at helfuinghis fælagh er millom okar j lausu ok j fostu
DNᴵᵛ 39814nu medan kirkiunne þaruadez meir lausa peningar till bygghingar en iarder
DNᴵᵛ 40215fyrnemdar Þorgyls skall æigha ok fylghia a fodhur sins vegna adher nempdom arf eftir Jngeridho a Fraun hwar han kan han wppi at spyria bædhe j lausu ok j fostu
DNᴵᴵ 42323attu þa þau bornen allt eftir modor sinæ ... badu lausu ok j fastau
DNᴵᴵᴵ 33624
Form.: laust (115); laus (59); lauss (37); lausan (30); lausir (29); lausa (28); lausum (25); lausu (22); lavst (14); lavs (13); lꜹs (8); lausar (8); lꜹst (8); lauser (7); lavsvm (5); lꜹsir (4); lavsan (4); lꜹꜱ (3); lavsir (3); lausann (3); lavsar (3); lausom (3); lꜹ́st (2); lavsari (2); lꜹsa (2); lꜷsa (2); lauꜱꜱ (2); lꜷꜱ (2); lavss (2); lav́st (2); la◃us (2); lausari (2); lꜹsom (1); lǿsar (1); los (1); Lausa (1); laús (1); lau⸌s⸍ (1); lav́s (1); lauso (1); (1); lausu (1); Lavs (1); lꜵust (1); lav́sa (1); lǫs (1); lꜹsari (1); lausvm (1); loso (1); lꜷst (1); laúss (1); lꜹsum (1); louso (1); lausri (1); lausare (1); lous (1); lausumm (1); laussu (1); lav́sir (1); lávs (1); lávsir (1); lavsa (1); láuꜱ (1); lꜹss (1);
Comp.: á·bata- (3), ábóta- (1), á·byrgðar- (5), afar·kosta- (3), afl- (11), af·skifta- (1), aga- (2), á·ganga- (3), á·góða- (2), á·gǫngu- (10), á·hyggju- (4), á·kallaða- (2), á·kalla- (3), á·kallsa- (2), akkeris- (1), á·kǽris- (1), á·kǽrslu- (8), á·kǫllu- (1), á·kǫnnu- (1), aldin- (4), ál·mágaða- (3), ál·mága- (2), ál·málga- (1), á·lǫgu- (1), á·mágaða- (1), á·mága- (4), á·málgaða- (2), á·málga- (3), á·málganar- (1), ambanar- (1), á·mǽlis- (7), á·nauðar- (1), anda- (2), andar- (2), and- (16), and·marka- (2), and·vara- (2), ann·kanna- (1), ann·kǫnnu- (1), ára- (1), ástar- (1), ást- (6), á·stǫðu- (1), at·burða- (1), at·fara- (4), at·ferðar- (1), at·gerða- (16), at·gerðar- (1), at·hafnar- (2), at·huga- (1), at·kvǽða- (3), á·traða- (1), at·vinnu- (1), á·tǫlu- (6), auðnu- (2), au·fúsu- (2), aura- (3), á·vaxta- (16), á·vaxtar- (5), á·vaxt- (1), á·víta- (3), band- (1), bar·daga- (7), bark- (1), barn- (41), bát- (2), bein- (10), beisl- (1), ben- (1), bindendis- (1), birgða- (1), bjarg- (3), blóð- (9), blygðar- (1), bók- (5), bónda- (2), bóta- (20), bót- (20), botn- (1), bráða- (1), bráð- (1), branda- (1), bréfa- (1), bréf- (2), brek- (4), bresta- (1), brigðar- (1), brigzla- (2), brim- (1), brók- (2), brynju- (7), bú·fjár- (1), búk- (1), bú- (14), búnings- (1), byskup- (2), byskups- (12), dáða- (1), dáð- (20), djǫrfungar- (1), dóm- (5), dramb- (1), -drápa-, dropa- (2), dróttin- (2), drykkjar- (1), drykk- (4), dug- (1), dúka- (7), dúk- (5), dyggðar- (7), dýnu- (1), dýrðar- (2), dǿma- (1), dǿmi- (1), dǫgg- (1), efa- (32), efanar- (17), ef- (3), eiða- (2), eið- (4), eigin- (3), eigna- (2), eignar- (3), einarðar- (3), einarð- (1), ekka- (1), eljanar- (2), eljun- (1), elsku- (1), embǽttis- (5), enda- (36), endi- (1), end- (1), erfiðis- (2), erfingja- (10), erma- (6), erm- (2), fagnaðar- (24), fald- (2), fals- (34), fanga- (2), fang- (1), farar·skjóta- (1), far- (2), far·sǽlu- (2), fat- (3), fegrðar- (1), fé- (54), festa- (1), festar- (3), fjaðr- (1), fjǫtur- (1), flekk- (26), flǽrða- (3), flǽrð- (9), fóðr- (5), forátta- (3), for·falla- (26), for·giftar- (1), for·manna- (2), for·manns- (8), fórnar- (1), for·orðs- (2), for·sagna- (2), for·sagnar- (1), for·sjá- (2), for·smánar- (2), for·stjóra- (3), for·stǫðu- (5), for·urta- (1), for·yfta- (1), forystu- (8), fóta- (1), fót- (1), fram·fǿrslu- (2), fram·kvǽmðar- (3), fremðar- (1), frétta- (2), friða- (1), frið- (9), frjó- (1), frýju- (4), frǽgðar- (2), frǽnd- (15), furðu- (1), fylgðar- (4), fylgsnis- (1), fǿzlu- (1), fǫður- (26), gagn- (1), gá- (28), galdra- (1), galla- (2), gall- (1), gang- (2), garða- (1), garð- (5), geð- (3), gerninga- (5), geymslu- (7), giftu- (3), gjafa- (9), gjafar- (2), gjaf- (2), glósu- (1), glǿpa- (2), goða- (1), goð- (9), goð·orðs- (3), granda- (8), grand- (7), gras- (1), greinar- (9), griða- (6), gróm- (3), grund- (3), grun- (9), grun·semðar- (1), guð- (1), gull- (1), gǽfu- (5), gǽzlu- (5), gǿða- (2), gǿzku- (3), gǫtu- (1), háðungar- (1), hamingju- (3), hams- (2), hand- (4), hár- (5), harm·kvǽla- (1), harm- (2), harneskju- (1), háska- (13), hatr- (2), hatt- (1), hefnda- (13), hefndar- (5), hegningar- (2), heiðar- (1), heiftar- (2), heila- (2), heilsu- (3), heimilðar- (2), heimilis- (1), hendinga- (2), hendingar- (1), hest- (2), hettu- (1), hey- (1), hirðis- (2), hirtingar- (2), hirtingja- (1), hita- (1), hjalpar- (5), hjalp- (7), hjarta- (3), hlaup·árs- (1), hlið- (2), hlífa- (2), hlífar- (23), hlífðar- (3), hljóð- (2), hlut- (35), hlykk- (1), hneisu- (1), hóf- (6), hreðu- (2), hróp- (5), hugganar- (9), hug- (30), hurða- (2), húsa- (1), hús·freyju- (1), hús- (4), hvarf- (1), hverf- (1), hvíldar- (1), hǽðingar- (1), hǽttu- (5), hǿversku- (2), hǫfðingja- (40), hǫfuð- (31), hǫfuð·synða- (1), hǫkul- (3), hǫkuls- (1), hǫrmungar- (3), iðju- (10), iðnar- (1), iðranar- (7), ifaðar- (2), ifa- (33), ifana(r)- (16), ifan- (3), if- (7), í·leiðingar- (1), inn·sigla- (2), í·stǫðu- (1), í·taka- (4), í·tǫlu- (9), í·þrótta- (5), járna- (1), járn- (1), jarteigna- (2), kallsaða- (1), kalls- (4), kapp- (1), kaupa- (2), kaup- (46), kenningar- (1), kjǫt- (1), klaganar- (1), klakk- (6), klanda- (2), klerk- (1), klǽða- (1), klǽð- (26), klǽkis- (1), koffr- (1), kolf- (5), konu- (1), konung- (5), konungs- (3), kostar- (3), kost- (1), krossa- (2), kvala- (1), kván- (12), kvanta- (1), kvist- (1), kynja- (1), kynstra- (2), kyrtil- (2), kyrtils- (2), kǽru- (4), laga- (3), lama- (2), lamb- (3), land- (2), land·nám- (1), land·náms- (7), lás- (4), lasta- (5), lastar- (1), last- (1), lax·veiðar- (1), leðra- (1), leiðangrs- (1), leiðis- (1), leið·toga- (1), leigu- (18), leista- (2), leyfis- (9), lið- (3), líf- (11), líknar- (2), linda- (3), lín·laka- (2), lit- (11), ljós- (1), log- (2), lokkanar- (1), lok- (9), lygi- (5), lykða- (1), lykils- (1), lýsingar- (1), lýta- (13), lǽgingar- (3), lǫg- (2), lǫg·manns- (1), magn- (7), maktar- (1), mála- (4), mál- (56), mann·drápa- (1), mann- (5), mann·skapar- (1), mann·slaga- (1), manns- (2), man·vits- (3), matar- (2), mat- (21), mátt- (6), megin- (11), megins- (1), megn- (4), meiðingar- (1), meina- (21), mein·buga- (3), mein- (45), mein·lǽta- (2), meizla- (1), merg- (1), messu- (2), metnaðar- (1), met·orða- (1), mis·kunnar- (18), mis·kunn- (1), mis·kviða- (1), mis·þykkju- (1), móður- (6), mót- (1), mǿðu- (3), mǫttuls- (1), nafn·bótar- (3), nafn- (1), náttúru- (2), nauða- (1), nauð·synja- (46), nauðungar- (4), nef- (6), nenningar- (2), nennu- (1), nest- (1), nytja- (2), nyt- (2), nyt·semðar- (3), ó·friðar- (3), ógnar- (1), ó·happa- (8), ó·happ- (1), ó·hegning·liga- (1), ok- (1), ó·leyfis- (1), ó·magaða- (1), ó·maga- (4), ó·maks- (3), ó·náða- (1), orða- (8), orð- (2), orku- (1), orlof- (1), orlofs- (25), orrustu- (19), ó·sóma- (1), ótta- (27), ó·veg- (1), ó·vegs- (1), páfa- (9), patínu- (2), penninga- (2), persóna- (1), persónu- (1), pínu- (2), písla- (1), presta- (1), prest- (2), pretta- (12), prett- (2), próf- (1), pyndinga- (2), ráða- (7), ráð- (32), ráð·stafa- (3), rauf- (2), raunar- (2), refsinga- (4), refsingar- (8), reiða- (4), reiði- (1), reiðis- (1), reið·skapar- (2), reiðu- (1), reiknings- (1), réttar- (1), rétt- (17), reyk- (2), riða- (1), riðu- (1), ríkis- (1), rím- (1), ró- (1), ruddu- (2), rǿkðar- (1), saka- (18), sakar- (1), sak- (93), salt- (2), sannenda- (2), sára- (1), sauð- (3), saum- (1), sekða- (30), sekðar- (9), sið- (4), sigr- (5), sinnu- (1), sjón- (28), skaða- (16), skað- (21), skaft- (2), skammar- (1), skamm- (20), skap·rauna- (1), skap·raunar- (2), skarða- (2), skatta- (10), skegg- (15), skemmðar- (5), skikkju- (8), skilningar- (3), skinn- (2), skipa- (1), skipanar- (1), skip·brots- (1), skip- (2), skírnar- (1), skjaldar- (1), skjalfta- (1), skjal- (1), skóg- (4), skó- (11), skrifta- (7), skrǫk- (1), skugga- (2), skulda- (6), skuldar- (1), skuld- (16), ský- (2), skylda- (3), skyld- (1), skyldu- (2), skyn- (38), skyn·semðar- (2), skýringar- (2), skyrtu- (1), sleitna- (1), slysa- (2), slǿgju- (1), smánar- (6), sneypu- (1), snúðar- (1), snúð- (1), snǽ- (14), snǽva- (1), sókna- (1), sóknar- (5), sól- (1), sóma- (4), sona- (2), sonar- (2), son- (15), sorg- (1), sótta- (2), sóttar- (1), sótt- (2), spekðar- (1), spella- (3), spjalda- (1), spjót- (4), stað·festu- (8), stað- (5), staf- (10), stef- (1), stéttar- (1), stillingar- (2), stjórnar- (4), stjórn- (3), stoðar- (2), stoð- (1), stokk- (1), straffanar- (2), strá- (1), strengja- (1), stuðningar- (1), sundr- (26), svarð- (2), svefn- (1), sveina- (2), sviða- (1), svika- (13), sví·virðinga- (1), sví·virðingar- (4), synða- (39), synð- (10), sýn- (2), sýslu- (19), sǽtta- (1), sǿmðar- (9), sǫðul- (1), sǫgu- (1), sǫng- (6), tak- (3), talma- (1), talmanar- (2), tann- (3), taufra- (2), tauma- (2), tempranar- (2), tíða- (4), tíðenda- (25), tígnar- (1), til·kvámu- (1), til·mǽlis- (1), tíma- (1), tímu- (1), tjalda- (1), tjald- (8), toll- (6), tón- (1), tor·velda- (2), traust- (3), tré·fótar- (2), tregða- (2), tré- (1), trú- (14), tungu- (2), tví·mǽlis- (1), tyftanar- (1), tyktanar- (1), ugg- (2), uma- (1), um·hyggju- (3), um·rǿðu- (1), um·sjá- (1), undir·hyggju- (5), undranar- (1), útan·ferða- (1), váða- (4), vánar- (5), vanda- (21), vand·rǽða- (9), ván- (2), vápna- (5), vápn- (55), varð·halds- (1), varð- (1), varð·veizlu- (5), vár·kunnar- (3), var- (2), varnar- (1), varra- (2), vatn- (4), vatns- (1), vátta- (3), vátt- (4), vaxta- (6), veðis- (4), veð- (1), veðr- (2), veðr- (1), veðrs- (1), veðs- (5), véla- (6), vél- (9), venzla- (3), verð- (3), verð·skuldanar- (1), verk- (10), ver- (1), ver- (2), verndar- (2), viðr·lags- (1), villu- (1), vind- (8), vin- (1), vín- (2), virðinga- (1), virðingar- (3), vista- (4), vist- (9), víta- (1), víti- (3), vítis- (20), vit- (42), vitna- (6), vitnis·burðar- (1), vitnis- (3), vǽgðar- (15), vǫrzlu- (6), yfir·hafna- (2), yfir·hafnar- (5), þak- (2), þarf- (36), þausna- (1), þef- (1), þela- (1), þjónustu- (11), þoku- (1), þol- (1), þorsta- (1), þrauta- (2), þrautar- (11), þraut- (7), þrek- (6), þrifnaðar- (1), þrota- (2), þrótt- (2), þrǽtu- (1), þusu- (1), þykkju- (1), ǽru- (9), ørenda- (1), ørendis- (15), ørend- (10), ørends- (2), ør·kumla- (4), ør·kymla- (3), ør- (4), ǫfundar- (12), ǫfund- (5), ǫfunds- (1)
Gloss.: EJ (cf. corr.); ClV item (all-) alllaust n.; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item alllaust adv.; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 lǫ́ss, lǫ́uss; Fischer _; Anm _; Bin -lauss, -lausa, lausi; Rím -s; LP; Med lausur; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO item laust adv.; Walter _; ÁBlM (laus); Bl item cf. corr.; WPA _; ; LMNL
Litt.: Agnes S. Arnórsdóttir 2006 [Saga 44:1] 210, 212; Gering 1916 [ANF 32] 23; Heidermanns 1993 366-367; Kiil 1955 [ANF 70] 149; Lundeby 1947 [ANF 62] 76, 78; Reichborn-Kjennerud 1944 58; Ruthström 2002 102, 132, 138, 145; Seip 1955 141, 145; Sverdrup 1911 [ANF 27] 28; Vilhjálmur Finsen 1883 675, 705; Western 1934 [MM 1934] 67
Genre. (expected): historical works [his]: 86 (79); religious works [rel]: 84 (121); family sagas [isl]: 72 (55); legal works [jur]: 54 (43); contemporary sagas [bis]: 49 (33); romances [rom]: 39 (47); charters [dip]: 36 (35); legendary sagas [fas]: 28 (19); þættir [tot]: 16 (10); learned works [div]: 11 (14); unclassified [ ]: 8 (2);
SB (red.) — May 2017
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
laukjafn - lauss
láta - leggja
lá - maðr
...