kyrtill, kyrtull sb. m. [dat. kyrtli; kyrtlar]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
kjortel, tunika (lang el. kort, med el. uden hætte)
cf. Falk 1919 147-152
●●● Haɴ keɴde sva mikla ǫrlynde. at maþr skylde gefa aɴan kyrtel siɴ þéim er enge ǽtte. oc þaɴeg sva taka nǽr ser eɴ at skipta fǿtzloɴe viþ aþra. þat boþorþ mon flestom mꜵɴom eoret ꜵrlyndlect þyckia
●HómÍsl⁶(1993) 5v21Hui scal eɴ ꜹ́me eige taka meþ þér þo fǫrnan cyrtel þá. sa es meþ þér scal taka eilifeꜱ prýþena
●HómÍsl⁶¹(1993) 101v15Nuɴa necquer varþ siúc. oc vas kyrtill heɴar boreɴ til kirkio stephans. En hon vas ꜵndoþ áþr kyrtelleɴ kǿme aftr. En þó lꜵgþo frǽndr heɴar kyrteleɴ a líc heɴar. oc réis hon upp héil
●Steph15(1993) 96v14●●● fiórer ríþerar þeir es crosfesto iesum. skifto meþ sér klǽþom hans. En kyrtell hans vas locr ofeɴ. en eige sumaþr (“ɔ: saumaþr”, ed. note)
~ lat.tunica
Vulg Jhs 19,23 ●Theol15²(1993) 79v29●●● Kyrtill licamꜱ cristz er keɴing cristninnar
~ lat.Tunica
Abus 5810 Ósóm677 11for Martinus *þegar or cyrtle sinom under capo leynilega
Martin¹ 5656kyrtil mattu oc hafa mæð brunaðum lit eða mæð grœnum eða rauðum oc þo goð klæðe oc sœmilegh en linklæðe þin þa skalltu lata gera af goðo leræpti oc þo litil æfní í
Kgs 4536fecc Halfdan honom með þrels nafnino kyrtil huitan oc litt vandaþan
Mork 19214●●● Þa bað hann þa leɢia vpp kyrtiliɴ oc sa hann þa leɢiɴ
Mork 3951hann hafði kyrtil blán oc blar hosor hafa scva oc bvndna at leɢ
ÓH 6810●●● þeir hofðo brynior undir kyrtlom. en hauttv yfir hialmom
ÓH 1164fylla þeir hosor sinar af þvi er eigi fęr annarstaðar rum. oc kyrtla sina fyrir
Alex 454Magnus konungr hafði halfsciptan kyrtil af scarlati. halfr hvitr oc halfr rꜹð‹r›
Sv 9731Ecki logðu sva Birkibeinar hinir fornu at. sem þer leɢit með drag-kyrtlana hofðu þeir kyrtla styttri oc snæfrari en hiortu betri
Sv 14730þeir fvndvz ... ok borðvz þar en kyrtil Einars bitv eigi iarn
LdnHauksb 274●●● aðr allan grvn tæki af heiðnvm monnvm, let byskup vexa kvrtil sinn ok for i, let siðan sla i elldi, ok stoð hann heill, þa er kyrtillinn var brunnin
Hamb415 6128tok hann kyrtil af goðvm gvðvef
Flóv¹ 1426Sa er tva kyrtla á, gefi han annan fatækium monnom, oc skipte sva et sama um fæzlur
JBapt¹ 84523er Petrus heyrði þat, þa stytti hann upp kyrtil sinn
PP 28627þa man ec gefa yðr .xxx. linklæða oc sva marga kyrtla
~ lat.tunicas
Vulg Judic 14,12 StjC 41132moðir hans gerði honvm ⸢litinn kyrtil [var. linkyrtil AM 227 fol “B”]
~ lat.tunicam parvam
Vulg 1Reg 2,19 StjC 43019●●● Thamar var clædd fotsiðvm kyrtli
~ lat.talari tunica
Vulg 2Reg 13,18 StjC 52029●●● Skraddarar taki æyri silfrs fyrir kyrtil ok syrkot ef þeir binda ermar baðar ok utt a oxlz. en fyrir norrenan kyrtill half ærtugh
RbEM (*1282) 161halflitr kyrtill ok kaprun ok rauðr kyrtill firir vi. merkr
DN II (1322) 12634kyrtill mædr lodum
DN II (1328) 1429Þeir høfðo kyrtla halflita. halfa rauða, eɴ halfa brunaða
GBpA 66. 06þau Guþmundr prestr snua. aptr ferð sinni. ok fle᷎z hann or kyrtlinum aðr ok steypir yfir meyna Uno. er þa kol aðr miok
GBpA 7910●●● Andaðr var ec enn life ec nu. þui at fostri minn steypte yfir mik kyrtle sinum. þegar ek var andaðr
GBpA 8210tok Æinar j hofwdsmot Arna ok reif hættu hans ok kyrkte han ok ræif kyrtull hans ok slo han æit nefua hogg a brunena ok sua nidr æftir kinbeineno
DN II (1348) 24335Þat var búningr hans hversdagliga, at hann hafði svartan kyrtil
Boll 30714er suo fra sagt at hann uar i rauðum kyrtli
EbWolf(2003) 19921Sa yðvarr sem .ii. kyrtla hefir, gefi *hann annan⸣ þeim sem aungvan hefir
JBapt²A 87732Bolli ... helt at sér kyrtlinum, at eigi hlypi út iðrin
Laxd 2093hon var í rauðum kyrtli
NjM 8520þær gafu oss blauta kyrtla
AlexBr226 16532●●● vóru þessir báðir kyrtlar dökkbrúnir, búnir með hlöð, sem í þann tíð var ríkra manna siðr at bera
GBpD 5528eru þar þegar klæði reiðubúin, hvítr kyrtill með blank ok myrkblá kápa
GBpD 10830Enn er a læid vetr, þa berr þat til, at hann kenir clæði þat i cyrtlvm hirð-manna, er hann hafdi ræntr verit
StuᴵK 15112ok (þeir) færðv hann (ɔ: byskup) þar i klo᷎ði þav, er þeir hofðo haft aa mot honum, korkapv ok kyrtil hvitan
StuᴵK 3341hann var i kyrtle ok haf‹ð›e kapv ifir ser
StuᴵK 35413●●● Stvrla stakk þar stafne at, er þeir Aron voro firir; hann var i ravðvm kyrtli ifir brynionne, ok hafði vpp drepit bloðonom
StuᴵK 3573Sighvatr var þa i blám kyrtle, ok ‹hafði› stalhufo a høfðe ok eyxi rekna i hende; var hann þa myklu hermannligri enn vm kuelldit, er niosnar-menn komv
StuᴵK 4575hvn var i dauck-blaam kyrtli, stocka-bellti hafði hvn vm sik
StuᴵK 51813Hann var i blaám kyrtli ok hafði staál-húfv aa ho᷎fði, enn auxi forna ok rekna i henndi, er Stiarna hét
StuᴵK 5271Hann var i halflitum kyrtli, ravðum ok gre᷎num, ok hafðe kastað yfir sik savlu-vað, ok voro saman savmaðir iaðrarnir
StuᴵᴵK 12511hann var i gre᷎num kyrtle
StuᴵᴵK 23722Halfdan fíeck honvm þa með þrælsnafnínv kyrtil hvítan lítt vandaðan
Huldaᴵᴵ 3629Tak nv her ... kyrtil þann hvítan. er Halfdan fǫðvrfaðir mínn gaf Almsteini fǫðvrfǫðvr þínum. ok þar með tak ættarnafn þitt. ok ver þræll avallt heðan fra
Huldaᴵᴵ 377●●● hafðí forneskív klæða bvnað. langa vpphlvti ok lángermar á kyrtlvm. ok á skyrtvm. valskíckivr ok vpphafa skv́a
Huldaᴵᴵ 33824●●● Let gud drottinn þa ... kyrtla af daudra kuikenda skinnum uerda go᷎rua Adam ok Eue
Stj¹ 3924●●● Jacob let gora Joseph einn hælsidan kyrtil ok mislitan
~ lat.tunicam polymitam
HistSchol 902 Stj¹ 19218Þormodr kolbrunarskalld uar þann dag j kyrtli raudum ... ok drap upp blo᷎dunum firir en kyrtillinn uar sidr miog a bakit
FbrFlat 35821Madr gek i lyftingina i raudum kyrtli
Orkn 827steypti hann af ser kyrtlinum ok gaf Lifolfi
Orkn 1187þu skallt þiggia at mer kyrtil godan. þann ær þer man hlifua vid ælldi ok vopnvm
GullÞ 1013hann for sidan i kyrtilinn leyniliga, sva ath eingi vissi
Martin² 58831●●● Án var svꜳ búinn hversdagliga, at hann var í hvítu pillzi ... þá var hann í grám pillzúngi, hann tók ofan á miðjan kálfann, þá var hann í rauðum kyrtli, hann tók ofan á kné; yzt var hann í vondum vöruvoðarstakki, hann tók ofan á mitt lær
Án 3433hún var kvenna vænst ok vel búin; hún var í rauðum kyrtli ermalaungum ok ekki niðr víðum, síðum ok miðþraungum
Án 34310Ekki þiki mér, sagði Án, kyrtill þinn fara betr enn stakkr *minn, þvíat hann liggr neðan at bakstakki þínum
Án 34326þeir haufdv gullofna kyrtla ok skickiur af huitu skarlakan
Rém 32324þecker hann þar kyrtil ok mottul Valentinu kongs dottur
Sams 1521hann hafði dýran kyrtil af enu vildasta osterin ok skikkju af siklatum fóðraða af hvítum skinnum
Klma 28635Allir þeir er ríkastir váru sátu á hestum sínum klæddir brynjum ok ⸢*læstir hjálmum ok gyrðir sverðum, skildir um háls ok kyrtlana vafða undir sik í söðlunum... [AM 180 a fol “a”; non emend. allskonar hervápnum]
emend. KlmA 2921: AM 180 a fol “a”●●● eru þær i kyrtlum, ok draga kyrtlarnir dauggslodena
Gísl 677sa er hefer tvo kyrtla. gefi hann annan þeim sem eigi hefer
Hóm238XVIII 4216●●● vilium vier nu gefa þier til hugganar ... kyrtlla two med hettu
LBpA 1395postolinn gaf honum kyrtil sinn
Andr¹ˣ 3337●●● ek ætla nú þennann dag ad ... kasta skarlatsklǽdumm, enn taka j stadinn hárklæde ok kirttil huijtann med kápu suarttre
Dámˣ 10615Hun sat i raudumm kirtli
Fljˣ 1824hann var i grꜳm kirtli
Fljˣ 6415Síðan kastaði kóngur skikkjunni og kyrtlinum og öðrum klæðum, svo hann var ekki eptir nema í skyrtu og línbrókum einum
Gautr²ˣ 5011●●● hann hafði rauðan kyrtil stuttan útan um brynju
Hkrᴵˣ 4415●●● gengu þeir berleggjaðir um stræti ok hǫfðu kyrtla stutta ok svá yfirhafnir
Hkrᴵᴵᴵˣ 25522hafði forneskju klæða-búnað, langa uphluti ok langar ermar á kyrtlum ok á skyrtum, valskikkjur, upháfa skúa
Hkrᴵᴵᴵˣ 48414●●● gyrðir hann sik kyrtli sinum
Jón¹ˣ 4167einn dýran kyrtil af vildasta klæði, er eximi kallast, hafði hann
KlmBˣ 17812hafandi ecki medr sier af þessum ollum audæfum utan einn fatækligan kyrtil
~ lat.vili ... tunica
MirMar1896 27a12 MarD634ˣ 74231Item at skradarar thacke øyri fir kyrtill oc syrckott, æff ther botuna (!) kyrtill En fir norrennan kyrtill æinfallan .xv. pening
RbHM (*a1380) 14227lét Gróa gera Þorgilsi grænan kyrtil af nýju klæði, en hann gaf Sámi blán kyrtil, en hann hafði áðr
StuᴵᴵR11127ˣ 13732●●● kyrtill hálfermaðr
StuᴵᴵR11127ˣ 32728Tristram ... afklæddist því hinu dýra blíati, er hann var klæddr, ok sitr hánum nú vel kyrtillinn. Sem þeir drógu af hánum kyrtilinn, þá fylgði fingrgull hans erminni
Trist¹ˣ 14717segja menn, at hann hafi kyrtil þann, er eigi bíta vápn á
Vatnˣ 4421Hon var í rauðum kyrtli ok blá yfirhöfn
Þórð²ˣ 17625
II. (cogn.)
III. (y. no.)
Form.: kyrtil (22); kyrtli (14); kyrtla (11); kyrtill (9); kyrtle (4); kyrtlinum (4); kirtli (2); kyrtilinn (2); kyrtell (1); kyrtlana (1); cyrtel (1); kiurtiul (1); kyrtel (1); cyrtlvm (1); kiurtil (1); kyrtlvm (1); kyrtlla (1); Kyrtill (1); kyrtlarnir (1); kyrtlar (1); kyrtull (1); kirttil (1); kyrtiliɴ (1); kyrtlum (1); kyrtlom (1); cyrtle (1); kvrtil (1);
Comp.: blaða- (1), drag- (4), eir- (2), fustans- (1), gerninga- (1), guð·vefjar- (8), húð- (1), kven- (1), lín- (9), listu- (1), lof- (1), nám- (2), ó·gleði- (1), pells- (4), purpura- (2), róðu- (1), sauð·skinns- (1), silki- (7), skar·laks- (5), skarlats- (27), skinna- (1), skinn- (15), skrúð- (1), slopp- (2), sǽi- (1), sǫlu·váðar- (1), undir- (4), vað·máls- (3), vás- (2), vǫru·váðar- (2), yfir- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 item kyltli; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Beskow 1967 [KLNM 12] 645; Beskow 1968 [KLNM 13] 554; Blindheim 1958 [KLNM 3] 285; Bugge 1905 153-154; Ekberg 1981 [Gardar 12] 14, 21; Falk 1914 184 ff.; Falk 1919 147 ff.; Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 72-73; Hægstad 1902 18; Hægstad 1916 98; Hødnebø 1966 [KLNM 11] 44; Seip 1955 56f., 264; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 19; Wadstein 1922 9 f.
Genre. (expected): religious works [rel]: 21 (23); contemporary sagas [bis]: 17 (6); historical works [his]: 17 (15); family sagas [isl]: 10 (10); romances [rom]: 10 (9); legendary sagas [fas]: 4 (4); charters [dip]: 3 (7); legal works [jur]: 2 (8); unclassified [ ]: 2 (0); þættir [tot]: 1 (2); learned works [div]: 0 (3);
AS (red.) — January 2013
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
kyrmir - kõr
...
...