kurteisi, korteisi, kyrteisi sb. f. [-/-s(i forb. m. sakir);]
(cf. kurteisa sb. f.) kurteisa sb. f. [1]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) kurtoisi, ridderlighed, høvisk adfærd, høflighed, gode manerer, dyd
●●● Hon tóc sceypiliga á of þenna atbvrþ allan iamnsaman. oc talþe hon afleiþeꜱ þoca of kyrteise carlaɴa es þa scylde sva heíta verþa fir þeim sem ohrøstom konom
●ÞBpCod645 108●●● Hann var at ǫllom ríderaskap ok korteisi um fram of aþra menn
Ágr 618Óláfr var ... manna snøriligastr ok bezt at sér gǫrr í allri korteisi
Ágr 2217hẏgginn er knutr konongr Oc væit hann at ec em fe giærn oc kann litla kurtæisi
ÓHLeg 6028þessi fornn samir þinni kurtæisi
ElisA 1136heuir nattura geuit mér vit ok skynsemd. kurteisi ok goða kvnnasto
Menota: 36ra6 Streng 17427●●● bauð. konongrenn. syni sinum at sitia i hia ser. en hann firir saker kurtteisi oc natturulegs litilætes. sua oc firir saker tignar. oc virðingar. faður sins settizt hann niðr a iorð. firir fœtr honom
Menota: 64ra12 BarlA 11723Eigi ma þat þarflausu kalla at forvitnaz þa siðu er mæð konongi er oc hafa þarf firi þvi at þar er upp haf allra goðra siða. oc kurteisi
Kgs 3833ertv fyrir flestom moɴom ... of allan vasleík oc kvrteisi
Jvs291 9616engi matðr var sva lovaðr miok. i allu hunalande. vm allan riddaraskap ok hœværsku ok kurtæisí
Þiðrᴵ 5825engi kvrteisi er at beiðaz slicra lvta
Þiðrᴵ 10920Ec em eigi sigurðr helldr em ec hertugi Roðolfr. Attila konungs maðr. hann hævir mic sendan til þin at þu gerir sua vel firir þina kurteisi attu lofir hann þinn herra. oc tac han þer til mannz. oc ver hans iungfru. þa mann hann gefa þer sonu oc marga riddara kurteisa
Þiðrᴵᴵ 9814Sua miok girnez hann nu hofgarzens kurtæisi umfaðma ok margha suæina mæðr ser at hafa
Thom¹ 711enn Benteinn komz v́t i bv́r nockvt með herklæðom sinom ok bioz at veriaz. Þa mællti Sigvrðr. Hverr vill sveina ganga inn at Benteini. þat er nv kvrteisi. Enn engi varð skiott til bvinn
Fris 32932at honvm hefir vel virz til Mattildar, bæði at yfir littvm ok kvrtęsi (!) (ɔ: kurteisi, cf. ed. note)
KonrA 5849byðr nokor konungs vmboðs manni ueitzlu eða gerir honum aðra kurteisi. raðe huer firir sinu
Landsl 17523Gerum þa kurteisi segir hann at ver færim þetta ei i kappmæli ok látum konung ráda
Gunnl 3117er þo æigi æcki goðz i aflatt at þu nemer uit oc kurtæisi oc kannezt uið margan goðan man. en þa hælldr er en fylgia sꝍmelegar aðrar sꝍmder með *namenu
Hirð 42116firir kurtæisi saker oc litillætes
Hirð 42311vndruðu aller menn hans fegrð ok kurteisi
Finnb 4023er þat þa kvrteisi, ef sꜳ̋ hefver rꜳðv neytí, er til er talat
Gramm⁴ 1352Brátt sér þat á Óláfi ... at hann mundi verða mikit afbragð annarra manna fyrir vænleiks sakir ok kurteisi
Laxd 3322hann bað Kjartan til leiks, - vildim vér frændi, at þú sýndir kurteisi þína í þessu
Laxd 16810heilsandi þeira personvr með einkannligvm hætti kvrteisinnar
Mar655XXXII 44812‹A›ðalsteinn konungr lét skíra Hakon ok kenna honum retta tru ok goða siðu. ok allz hattar kurteisi
ÓTᴵ 172latum hann (ɔ: Gibbon) sitia i nadum j uetr Ma vera at brat vkyrriz vm hans hag so hann firir lati ⸢kurteisi [var. kyrsetur AM 529 4° “C”] en taki vid strid og sturlan og mikit hugar angr
Gibb 1813fyrir þvi eru vopn hans aull gulle buinn ok brun at lit, at hann er langt um fram adra menn at kurteise ok allre hęfersku
Vǫls 5524þa samtida fennguzt eigi hennar iafningar (!); þar eptir uar ok aull kurteisi hennar ok bolsuauxtr
Dám 5125hvorki hafði honum þá enn vaxit vit né kurteisi
Án 3282Þeim þotti micils um uert fegurd þa, sem þar uar, ok kuenna kurteisi, þuiat margar uoru agætligar synum
Yngv 155ek hefi eiki (sic) avdrvm monnvm mina kurteisi synda
Hem1005 1327ertt þv navkur j þrotta madur. Hemingur seiger suo þotti þeim karle ok kerlingv sem ek kyna margtt vel. En ek hefi eiki (sic) avdrvm monnvm mina kurteisi synda
Hem1005 1327ox nu fręgd og kurteisi kongs sonar mikith af þeirre burtreid
Hect 899leizt hann nu miog hreystiligur og daduzt allir ath hans kurteisi
Hect 10219Micla sęmd og kurteisi gerdir þu mier
Hect 10720eru þau będi wmfram flesta menn ath atgerui og *allri kurteisi
Hect 1385takit hann i fang med ... allrí þeírre kvennlig (lege †kvennligri†, cf. ed. note) pryde ok kvrtesrí (“vistnok fejl for kvrteisi†”, ed. note) sem hæferskri brudí ber ad veíta sinvm br‹u›d gumma
FormBrúðᴵ 1744biðja þeir hertugann at fara með sér á Blómstrvöll ok sjá þá lyst ok kurteisi sem þar er
Blómstrˣ 4615Aðalsteinn konungr lét skíra Hákon ok kenna rétta trú ok góða siðu ok allz konar kurteisi
Hkrᴵˣ 1595Ek biðr at þú segir mér fyrir þína kurteisi, hverr þú ert
KlmBˣ 6829Þú biðr mik fyrir kurteisis sakir segja þér hvaðan ek er
KlmBˣ 6831manna var hann gǫrviligastr bæði fyrir vits sakir og svá ⸢kurteisi [var. atgerui OrknFlatᴵᴵ 18133]
Orknˣ 418Nú með því at þú ert sá fyrsti veiðimaðr, er þessum sið hefir hingat komit, þá fullgör þessa höfuðkunnáttu ok kurteisi svá at kenna oss
Trist¹ˣ 3513
● list og kurteisi
●●● Þikkir landz mǫnnvm mikils vm vert list ok kurteisi þersara manna ok fra bęra heverskv
ClarA 1113[var. konvngr ... lęrdi hann at list ok kvrteisi ... vígfímí ok allz hattar iþrottvm AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 1044: AM 62 fol “D¹”þat var allra manna mál, at öngvir menn væri jafnvænir sem þau Víglundr ok Ketilríðr á Íslandi þeim samtíða sakir lista ok kurteisi
Vígl 7925hitt viljum vér segja, at hún bar list ok kurteisi um fram aðrar konur ok meyjar
Mág² 1374géngu þá hœverskar jungfrúr í vígskörð at sjá þessa lyst ok kurteisi
Blómstrˣ 2913tekur (hon) vid honum med allri list og kurteysi
Hrólfˣ 312●●● Tekr hann nú við þeim með mikilli list ok kurteisi, því at þeir váru allir kurteisir
Rémˣ 713Stígr Rémundr nú upp á sinn hest með mikilli list ok kurteisi ok ríðr út af borginni
Rémˣ 612
2) (om prægtig påklædning/prægtigt udstyr) pragt
þeir sigldu þa með sua miclu drambi oc kurteisi. at þeir hafðu seglin yfir skipum sinum af dyrum pellum
ÓTOdd 2928fannz mikit um list þa er þar var a øllo ok kurteise. ok hverso storkostlega ueítt var
Rauð4 65814Með slíkri kurteisi ríðr Bolli vestr í sveitir
Laxd 28513mier er þuij forvitnni ꜳ ath siꜳ *þeira kurteise suo eg mega no᷎ckuth segia þar af mijnum felo᷎gum
Hect 13912siꜳ uardmenn ferd Apriuals og fanzt þeim mikith um hans kurteisi
Hect 14521konúngr þóttist aungva (konu) slíka séð hafa at allri kurteisi ok skörugleik, ok rann honum þegar mikill ástarhugr til hennar
HjǪˣ 4573
● list og kurteisi
siglir hann af hafeno i fiorð nockvrn með mikille list oc cvrteisi
evt. def. 3 ÓTOddS 4619hvert þeirra retti fingr at ǫdru rett sem kuik ueri. En er Karlamagnus kongr sa þessa list ok kurteise vndradiz haɴ miok
KlmBFrg1980 25725
3) dygtighed, behændighed, snilde
Form.: kurteisi (34); kurtæisi (6); kvrteisi (5); kurteise (4); korteisi (3); kyrteise (2); kurteysi (2); kvrtesrí (2); kurteisis (1); kvrteisinnar (1); cvrteisi (1); kvrtęsi (1); kurtteisi (1); kurtæisí (1);
Comp.: ó- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1; Suppl2 _; Finsen _; Fr _; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr (kurt); Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (¹kurt); Bl; WPA _;
Litt.: Bjarni Guðnason 1999 [ScriptIsl 50] 17; Breisch 1994 82, 84, 162; Grøtvedt 1939 103; Hallberg 1982 [ANF 97] 19; Hødnebø 1966 [KLNM 11] 45; Kramarz-Bein 1994 [CollMed 7] 58; Kramarz-Bein 1994 [CollMed 7] 58; Kramarz-Bein 1999 70; Widding 1968 [MSc 1] 116, 117
Genre. (expected): romances [rom]: 21 (6); historical works [his]: 14 (11); legendary sagas [fas]: 8 (3); family sagas [isl]: 6 (7); religious works [rel]: 4 (16); legal works [jur]: 3 (6); contemporary sagas [bis]: 3 (5); þættir [tot]: 3 (1); learned works [div]: 2 (2); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (5);
AS (red.) — March 2013
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
...
...
...