kostnuðr, kostnaðr sb. m. [-aðar/-aðs, dat. -aði/-að]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) [e-s / á e-m / af e-u/e-m / fyrir e-m / til e-s / um e-t] [upp á e-t] udgift, omkostning
er hann þa scyldr at *gera at kirkionni. oc heimta til ⸢kostnvð [var. costnað GrgStað 194] at land eiganda
●GrgKonᴵ 1711Nu eigo þeir heim at * hafa omaga. oc heimta costnað siɴ at þeim er omaginn er i hond (!) dømþr
●GrgKonᴵᴵ 1321Slican costnoð scal hvart þeirra hafa fyrir omogom sinom sem fe a til. oc sva vm heiman gørþir døtra siɴa
●GrgKonᴵᴵ 4618atta Skuli ... gnogar landskylldir til allz starfs oc ⸢kostnaðar [var. kostnaðz AM 303 4°ˣ “A”, etc.] i kaupstaðum
FskFrg 3026þat væit haufuð mitt ... at þu scallt vita kostnaðinn: hundrat marka i brendo gulli varo firer golldnar
ElisA 626bvþv honom heim lendir menn oc rikir bvendr oc letto sva hans sialfs costnaþi
ÓH 45917Jarizleifr konungr fagnaþi vel Olafi konungi oc bꜹþ honom með ser at vera oc hafa þar land til slics costnaþar sem hann þurpti at hallda lið sitt með
ÓH 50010þettleifr ... setr þar sitt borð með costnaði
Þiðrᴵ 23916hann baud at menn skilldu taka af kostnad sinn af skrædar tíund oc tíunda sidann
NoDipl (1291) 5847han hefir firir mer haft mikín kostnad
NoDipl ([a1299]) 9822i hverio fylki i Þrænda-logum munu bęndr gegna costnaði til bunaþar a eitt scip
Sv 16219launa þeim morgu þan kostnad, er þau hofdu fyri Þormoði
FbrHb 1862ef hann hefer æigi kostnað til. eða afrꝍkez hann. þa ...
EiðKrA 38722hafði þar mikit lið ok kos‹t›nað mikinn
HákFris 43124þetta gvll var þo litit til vpphafs þess kostnaðar sem hann lagði til at smiða templum domini
StjC 5706skiptv fenv til kostnaðar at smiða at mvsterino þat sem þyrfti
StjC 6332bo᷎ndr ... hugsuðo um kosnat (!) sínn
SvEirsp 4053þa skal setia mann a lest hans. þann er bæðe hallde upp austri oc roðre tialldan oc allum kostnaðe af fe hins dauða
BlFar 2861þa hafe sa kostnað sinn halfu aukinn af hinum er ylfði hann til rangs mals
Landsl 184Nu sa sem fellzt at male þa hallde allt þat sem logmaðr hefir skilt þeirra millum oc gialde kostnað halfo aukinn þeim sem mal sagðezt
Landsl 2022vm þann mikla kostnað er menn hafa her meir i uanda haft vm brullaupa gerðir i þesso lande
Landsl 9125Mer erom till þro᷎ngder at hafua kostnad firir en eigí forræde
SvR 224huarke takezst þar af aðr frio. nee kostnaðr. landzskyld. ne nokorskonar onnur skuld eða skattar
JKr 3532skall han þann allann afla er þar værðr af vskærðan tiunda. huarke aftakande instꝍðo ne kostnað
JKr 35312have sa kostnað sin aukin halfu af hinum er ylfði han til rangs mals
Bl 1917konongr inni þæim ollum kostnat sin er æigi hafðu aðr konongs fe
Bl 19622falla siðan umagar til annars huars. þa scal þat iamt væra bæggia þæira kostnaðr
Bl 22826um þan hin mykkla kostnað er men hafa her mæir i væniu haft um brullaupa gerðir i þuisa lande ... af þui gerom ver kunnikt ollum monnum at ...
Bl 23913þa tvigilldi han þæim firir kostnað sin er han ylfði til rangs mals
Bl 26323a sa at taka er stolin var ful giold fear sins or fe hins sækkia. oc kostnað þan allan sem han þarf til eftirfarar sem skynsamir men meta
Bl 27018a byscup af fe hans .iij. mærkr oc þan kostnad med er han þarf at vighia þa kirkiu eda kirkiugard
BorgKrNᴵᴵ 29615er þa oc uæl staddr ⸢kostnaðren [var. kostr LundUB Mh 15 “E”] er þæim kemr uæl i hagh er hafa skulu
Hirð 41519Þorolfr bio veizlu i moti konungi ok lagði a kostnat mikinn
EgM(2001) 1527Þorolfr selldi iarðer sinar en sumar veð setti hann. en hellt vpp kostnaði ollum sem fyʀʀ
EgM(2001) 2536þú skalt hafa allan starfa fyrir þeim, en ek mun kostnað fram leggja
Glúm 425Mun ek leggja fram kostnað at þriðjungi til veizlunnar
Laxd 9119hann tok til hernadar moti parthís. i kostnad skatta af ollu judea
Gyð(1995) 1221Prestr mæltist undan kostnaði. Herra Guðmundr leitar þá at vera við þriðja mann. Prestr fyritekr þat nú eigi síðr
GBpD 11018Setti hann þa skola at Holvm, ok var *Þórðr vpsi meistari; dreif þa lið mikit til biskups ok horfði til kostnadar
StuᴵK 3327Biskup ... var þar vm vetrinn með miklv fiolmenni; hafði Eyiolfr mikinn kostnat ok fekk skǫroliga til
StuᴵK 3356Vrækia sat i Stafahollti um uetrinn, ok gatz Snorra all-litt at kostnaði þeim, er hann hafði aa heraðs-monnum
StuᴵK 5449Síghvatr hafðí fe sitt míǫk j kostnaðí
HrafnG 7422af hueriu banni hann skal æigi fyrr leysaz. en hann hefir vskadliga bætt þa motgerd skada ok kostnad. er hann gerdi domo᷎runum
StatEi³ 62724ek vil at þv takir i kostnad þann er þv hefir firir mer þat er þer likar
Eb445b(2003) 24011vpp ꜳ stadarens kosnat ... sꜳ kostnadvr
IslDipl (1443) 36437þar til skylldi frv abbadis enn taka son gvdmvndar vpp ꜳ stadarens kosnat til skola klæda hann ok fæda þar til er hann mætti vel vigiazt fyrer kvnnattv saker
IslDipl (1443) 36437hafdi þar mikit lid ok kostnad micinn
Hák81 37211sagdi hann sannliga hafa konginn upp gefit þridiung af syslum ꜳ Upplondum ok j Vikinne jarlli til kostnadar vm vetrin
Hák81 4915ver j nánd þeim optast er kongi eru kiærastir. og tak þá alla neytslu er þu þarft af sialfs þijns ⸢kost [var. kostnade AM 243 a fol] medann þu ert leingst j þessu
var. KgsE 4637 → Kgs AM 243 a fol 18vb32kallaði hann þat slæg, ok umvendi hann því til kostnaðar
Bós 57uilia þeir sem a bua huorke luki presti ofur ne firir kostnad
DI III (*1375›AM 175 a) 30215ei skallttv langan kostnnad af oss hafa ath sinni
Hem1005 621ei skallttv langan kostnnad af oss hafa ath sinni. Nu skal bua ferd vora brutt
Hem1005 621þessi iunngfru er skemma giorr einn uirdulig suo ath uer ho᷎fum eigi spurnn af o᷎dru herbergi slijku sakir hagleiks og kostnnadar
Hect 13813Og láttu þat eigi þig henda sem margan hendir. at þu girnist þui ollu meiʀ annars kostnad sem þu sier at þier er optar til bodit. at eigi beri suo at. ad ráduandir menn virdi þier til sinku og of framm sækni og verdur þu af þui ouin þeira manna er þu mættir þig elligar fela j vináttu þeira
KgsE 4640litill ⸢kostr [var. kostnaðr AM 510 4° “B”] er nu við yðr at taka. en þo mun minni er þer farit aptr
var. Finnb 1819: AM 510 4° “B”firir kostnad akervinnu hans ok saadkorns skulum ver honom med fulnade lata luka af þæiri prestrento sem hedan af kann in at koma
DN IX (*[1338]›apogrˣ) 13135Hefur nu sijdann miog i kostnad ‹geingid›
Fljˣ 1043Vel mætti ek launa bónda fyrir allan þann kostnað, er hann hefir fyrir mér haft
Gautr¹ˣ 419þurfti stóran kostnað til at leggja
Hávˣ 4428Ǫnundr konungr lagði á þat kapp mikit ok ⸢kostnað [var. kostað AM 37 folˣ “J1”, etc.], at ryðja markir ok byggva eptir ruðin
Hkrᴵˣ 6018skyldi jarl hafa þriðjung skatta ok skylda til borðz sér ok kostnaðar
Hkrᴵˣ 10413hann gerði mikla veizlu á Hlǫðum ok helt einn upp ǫllum kostnaði
Hkrᴵˣ 18718konungarnir játtu því ok bjoggu ferð þá með beggja kostnaði
Hkrᴵᴵᴵˣ 2685Hrafnkell sa ec[ke] miog j kostnad, og felldi morkina, þuiad hun var stor, og reysti þar [reis]uligann bæ
Hrafnkˣ 4314hann hafði minni veizlur af konungi en þeir menn, sem þar hǫfðu fyrr haft konungs starf, en hann hafði kostnaðinn meira
Knýtl1741ˣ 844Hann (ɔ: konungr) lætr boða upp fyrir sér veizlur, þar sem hann vill dveljaz, ok lætr bœndr þar hafa allan kostnað fyrir
Knýtl1741ˣ 1103margir hǫfðu þá ferð nauðigir farit ok sinn kostnað þar til gefit, en aflat enskis í ferðinni
Knýtlˣ 22917It fjórða bú Geirmundar varðveitti Atli þræll hans ... ok þjónuðu þessi ǫll búin undir þat, er hann sjálfr helt ⸢*kostnað [Holm papp 8 4°ˣ “H”, etc.; non emend. kost] af á Geirmundarstǫðum
emend. StuᴵR440ˣ 424: Holm papp 8 4°ˣ “H”Þorgils var þar um hríð, ok varð ilt til fjár, því at hann sá, at Árón var févani, en hann vildi hvervetna fult fyrir leggja þann kostnað, sem Árón hafði fyrir honum
StuᴵᴵR11127ˣ 14324þessi kurr fór af ráðamǫnnum, at mikill kostnaðr þótti standa af þarvist Þorgils
StuᴵᴵR11127ˣ 17420Bændr kváðu mikinn kostnað mundu af honum leiða, þar sem hann var kominn með tvær hendr tómar
StuᴵᴵR11127ˣ 27510eigi má fyrir *ǫllu sjá; munu þeir biskup brátt sættaz, en Skagfirðingar hafa jafnan haldit formann með kostnaði
StuᴵᴵR11127ˣ 27513Þorgerdi ohægdizt fiarhagurinn miogh þui hun hafdi miog j kostnadi
Svarfd(1966)ˣ 5918ek hefer eitt miklu fie j kostnade j wetur
Svarfd(1966)ˣ 683þottizt hann ei bua mega at Wfsumm fyrer kostnadar saker
Svarfd(1966)ˣ 7111vill hann ok einnig þeirra kostnað, siðu ok sœmdir, vald ok vápn, hreysti ok atreiðir reyna
Trist¹ˣ 528
● á/... kostnaði [e-rs] [at e-u]
Gregorivs hafþi ... meiʀ en .ix. togo maɴna þeira er allir voro a hans costnaþi
Mork 45517heto þvi at reisa kirkio i Miclagarþi með sinom costnaði oc goþra manna stoðum
ÓH 63415i þessa for fari hverr a sinom kostnaði
ÁKr 1824satu sumir a sinum kostnaþi, enn sumir varo meþ bondum
Orkn325I 22621þessa skal huer ferð fara a sinum kostnaði
HirðB 39421ef kirkia brænnr af annars mannz ælldi. þa skal (prestr) hona lata up gera oc albua. af sinum kostnað
EiðKrA 38722þér fæðið jafnan mikinn her á yðrum kostnaði
HG 1413i þessa ferð fare huer a sinum ⸢kostnaðe [var. koste Landsl1154 8819]
Landsl 2813Han gaf oc at fylgðar men skulu vera a konongs ⸢kostnaðe [var. kost GKS 3270 4° “F”] iamnan þegar þæir hallda fylgð. en aðr gek huær hæim til sin þegar konongr gek til borðz
Hirð 4453se þo a konongs ⸢kostnaðe [var. koste LundUB Mh 15 “E”, etc.] bæðe at mat oc dryk
Hirð 4478helt hann þa sealfr mikla sueit her manna með sinum kostnadi
ÓTᴵ 1092drotning skylldi eiga halfa hirðina ok hallda með sinum kostnaði
ÓTᴵ 10913í þessa ferð fari hverr á sínum kostnaði
Jb 256jall huerr skyllde ‹hafa› .vj. tige manna a sinum kostnade
HarHárf 5705helt hann þá sjálfr sveit mikla hermanna með sínum kostnaði, þeim er konungr veitti honum
Hkrᴵˣ 2928
● með miklum/... kostnaði
let hann gera eitt mykyt mysteri. með storom kostnaðe. oc allzskyns fagrendom
BarlA 1659bvningr hallarennar meþ miclom costnaþi
Mork 22Engi er skylldr til at gera brullꜹp sitt með meira kostnaði en hann ⸢er fangaðr [var. ꜳ fo᷎ng AM 351 fol] til
ÁKr 383veita keisara ok liði hans mikinn fagnat ok gleði með miklvm kostnaði
Bær 9653sat hann vm jolin með miklum kostnaði
HákFris 50218Þessi ferþ var buin með miklum kostnaði ok hæversko
HákFris 55337þeir helldo oc honvm sialfvm borð með hinni bęztv gæymslv oc allmiklvm kostnaði
StjC 56020ængi er skylldugr at gera brudlaup sitt med mæirum kostnadi en han er fangadr till
BorgKrNᴵᴵ 30022haf þetta fyrir sakir þess likferðar expens. þiat hon uerdr iafnan medr miklum kostnadi
~ lat.magnis expensis
HistSchol 6217 Stj¹ 1279Sat hann vm jolin med micklum kostnadi
Hák81 5268Þessi ferd uar buinn med hinum mesta kostnadi ok hæuersku
Hák81 6588var þad lid buid med hinum mesta kostnadi
HeiðrUˣ 11914Þat hefir skip verit bezt gǫrt ok með mestum kostnaði í Nóregi
Hkrᴵˣ 41413
● starf/starfi ok kostnuðr
þa var til efnat iola-veizlo með starfi oc costnaði
Sv 7312Spyr hana epter. hverio hon vill at ek o᷎mbvna henne sva margfalldan goðvilia sem hon synir mer i optligv ęmbętti oc storligvm starfa oc kostnaði
StjC 61326þa toc bvøndvm at leiðaz þat starf [var. + ok kostnaðr sa er þeir havfþo af þesso AM 68 fol “68”]
var. ÓH 23314: AM 68 fol “68” → ms. 28r30Samnar hann þar til monnum vm Dali, oc hafdi þar firir mikit starf ok kostnat
StuᴵK 3803Dana konungr ueitti honum skatta alla þa er hann væri i Noregi til starfs ok kostnadar at veria landít fyrir vfriði
ÓTᴵ 13210
● taka kostnuð [af e-u]
Nefndar menn skulo taka kostnað sinn af þingfarar kaupom
Járns 25919alt þat sem kaupizst af tiundaðo fe framlæiðis till solu. ma at retto kostnaðr af takazt
JKr 3538segi af sina abyrgð oc take kostnað sin uaukin af fe hins ꝍða ef til er
Bl 2153ne nockra speninngh ne kosnad vpp ꜳ þat tacka
DI V (1461) 2279lezk myndu sialfr lata hallda starf firir væizlunni. en taka kostnað bæðe af konongdome sinum oc af iarls rikinu a Skane
FskBˣ 843
● til kostnaðar [sér/síns]
hafði iarllinn þa scatta alla þa er Dana konungr atti meðan til sins costnaðar
ÓH 261jall skyllde hafa þridiung skatta ok skylldna til bordz ser ok kostnadar
HarHárf 5704sat þar med fiolmenni a vetrum, ok hafdi herfang siit til kostnadar ser
Orkn 30512
2) ulejlighed, besvær
3) [e-rs / at e-u] kost og logi, underhold, ophold
ambig. exx. placeret under def. 1
er þꜹ vilia a fara proventv sina ok hafa þar a stadnvm kostnat at mat ok klędvm slikt sem adrir proventv menn ok þꜹ se vel halldin
DI II ([c1290]: AM 279 a) 2703scal uið þui taka styrimaðr ... oc hallda þar af nefndar monnum kostnað þrea manaðe með fullri vista toku
Bl 20521Vard þa skipt eyiunum, hvar hvorir skylldu kostnat ꜳ hafa þessa stund
Orkn 1855kongr sendi Haralld stangarfyliu fyrir ser til byskups, ok bad kongr, at hann skyllde j hans garde hafa kostnat þær .ij. nætur, er hann være j bænum
Hák81 3994ath luka heilagre holakirkiu fimtan merkur firir sina heimsku ok ofdirfd ok ellefu aura j mat firir kosnad adur greindrar konu
evt. def. 1 DI VI (*1477›tr 1477) 9721
● bjóða á/í sinn kostnuð [e-m]
Pipiɴ konvngr fagnar vel Emanvel keisara ok byðr honvm ok liði hans ollo i sinn kostnatt
Bær 969geck Þórir í móti hónum ok bauð hónum á sínn kostnað ok þar at þiggja svá lengi, sem hann vildi
HG18 43Var við hónum tekit harðla vel, geck Þórir í móti hónum ok bauð hónum ⸢á sínn kostnað ok þar at þiggja svá lengi [var. med síȷ́nu fo᷎runeyte suo langa duol AM 152 fol], sem hann vildi
HG18 43kongrinn gengr nu til Remedie og minnezt wid hana. og bydr henne og o᷎llu hennar fȯlke j sinn kostnad
Adon 11420
II. (y. isl.)
III. (y. no.)
Form.: kostnað (28); kostnaði (19); kostnad (16); kostnadi (10); kostnat (8); kostnadar (7); kostnaðr (7); kostnaðar (5); kostnaðe (5); kosnat (4); costnaði (4); kostnade (4); costnaþi (3); kostnaðinn (2); kostnaðí (2); kosnad (2); kostnnad (2); kostnnadar (1); kostnaþi (1); costnaðar (1); kostnað (1); kostnvð (1); costnaþar (1); costnað (1); costnoð (1); kostnatt (1); kostnaðren (1);
Comp.: brúð·hlaups- (2), fé- (24), fjár- (1), lǽkningar- (1), manna- (1), stór- (1)
Gloss.: EJ -aðr; ClV -aðr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr -aðr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb -aðr; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím -aðr; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH -aðr; AJ _; deVr _; Fr4 -aðr; NO -aðr; Walter _; ÁBlM (²kosta) -aðr; Bl -aður; WPA _; ; LMNL
Litt.: Grøtvedt 1939 109; Grøtvedt 1954 [ANF 69] 81; Seip 1955 155, 248, 271; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 29, 103, 108, 154, 267, 364
Genre. (expected): historical works [his]: 38 (23); legal works [jur]: 32 (12); family sagas [isl]: 17 (16); charters [dip]: 11 (10); contemporary sagas [bis]: 10 (10); legendary sagas [fas]: 8 (6); religious works [rel]: 7 (35); romances [rom]: 7 (13); þættir [tot]: 6 (3); unclassified [ ]: 2 (0); learned works [div]: 0 (4);
ASK (red.) — March 2012
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
...
...