kol sb. n. [÷; -]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
kul, trækul
Manni er rett at fara þott drottins dagr se ... í skoga ef hann a með andvirci sitt. þat er hann þarf igegn at hafa viþi eþa kolvm. þeim sem hann vill heim føra eptir helgina
●GrgKonᴵ 2426Ef þar er scog land oc scal sva neyta sem aðr var neytt. ellda þar viðe er aðr var viðe eldt oc hafa til husa oc cola at dengia liá við
●GrgKonᴵᴵ 7915væntir mic at Þrændir hafi fyʀ col allra sinna husa en þeim comi þat at gagni
Sv 16313þeir vilia þo ganga in at einv en er þeir koma in þa sat kerling við arin og att kol
Hem544 5717hon ... mælti. kol hefir ek her fundit. þau grofu þar sandinn ok fundu kistil einn fullan af silfri
Dpl 1435hann ... let riða leiri ok kolum i andlit ser
Hallfr61 6816en romueriar eẏddu (musterinu) ok at velli lo᷎gðu med suo᷎rtum kolum ok ausku
~suo mickil kol af gnupufellz skoghi arlegha sæm suaradi fim hrossa gaungu
IslDipl (1395) 12128kol af nupufellz skoghi sem þarfar bui a grund j moti skogar part er grund hefir ꜳtt j nupufellz skogha
IslDipl (1398) 13324vissa eg at sueinn prestur magnusson er var radzmadur a maudrwaullum let vinna j fyrnefndum skoge ... bede haugget timbur ok wnet til kola klaustursens vegna
DI V (1452) 9323Half mork kemur ꜳ ad havggua kaust kola. enn þat er ꜳ vj hesta kol j mallaupum oc brandalavp ad auk
Búal¹ 83brann kirkia j Skalholti ... uar þa huarki eptir ⸢kol ne aska [var. aska nie kol LBpA 5516]
LBpB 5531gieck hann fram ꜳ kolen gloanda
SebReyk 16122liet fader minn uinna i þessum sama skogi bædi kol ok elldiuit uetur ok sumar
DI V (*1459›apogrˣ) 19433Ok rett i so᷎mum sporum sem hun stendr ꜳ faulskanum, hefr hun virduliga kerit vpp or kolonum
MarD635ˣ 10468Item at kola men seili .xviij. thunnir kola fir atta ærthogar peninga
RbHM (*a1380) 1437
● brenna kol [til e-s]
Nu fylgir scógr lanðe ens unga manz. oc ‹scal› hiɴ höɢva til husa við oc bøta bus boluti oc breɴa col til ledengingar
●GrgKonᴵ 23524ef þar er scógr oc scal hann havɢva þar við til husa oc bøta bus buluto oc breɴa kol til ledengingar
GrgStað 969mimir ætlar at fara i skog oc brenna kol
Þiðrᴵ 30412brendi kol í skógi
NjR1908 884Brennr sva balit vpp at kꜹlldvm kolvm, at hon er heil ok osꜹkvt
MarS 27817brenndi kol í skógi
NjM 10020Ǫlkofri fór í skóg þann, er hann átti, ok ætlaði at brenna kol
Ǫlk 846frv sancte Marie var brvnnen vpp at kolldum kolum
~lavk suo þui mꜳlí. at Þo᷎r brann þar vpp at kaulldvm kolum ok huer spíík sv er i honum uar
RR557 10126tok þegar ath loga huertt (goð) ad audru ok brunnu ath kaulldum kolum
ÞórNef 80811sau þeir elldenn ... er þeir Vigfus brendu kolen
Eb447(2003)ˣ 11619enn bærinn brennr at kolldum kolum
Gíslˣ 149
● brenna (upp) til kola, brenna upp at kolum [e-t]
sumer brutu blidr og allar þeirra vigvælar. so og trėkastala er bogmenn woru j setter ... og brendv vpp allt ⸢saman [var. til kola Holm perg 7 fol]
var. Adon 19215 → Adon Holm perg 7 fol 64vb33hann stóð upp skjótt, ok dró haminn fram í eldinn, ok brendi upp at kolum
GrL 15115Síðan tekr hann sér eld, ok brennir hana til k‹ol›a
ÁlaFl 1135geck eí fyri fra en þeira kilamir uoru allír brunir upp at kolum
Doroth429(2011) 11513
● brenna (upp) at kǫldum kolum [e-n/e-t]
viþa er þat er þeir [breɴa byi] at kꜹlldvm kolvm
Jvs291 10522brendo þeir borg alla Hay at kavlldvm kolvm
StjC 36534lo᷎gðv siðan elld i oc brendv vpp borgina at ko᷎lldvm kolvm
StjC 37230elldrinn ... brann upp þegar allt at kaulldum kolum
SvEirsp 39211þat gekk sva, at annat svmar vm nottina firir Mariv messo brann þar vpp bo᷎rinn at kǫlldvm kolvm
StuᴵK 3351hann ... let brenna skipit at kolldum kolum
ÞorlJ 20920Taka þeir nu ok draga saman o᷎ll flo᷎gdin ok kynda at bal ok brenna upp at ko᷎lldum kolum
ÞUxaf 26028Ek hugða at konungr yðvarr hefði gefit mér þessi vápn, en nú verð ek at brenna þann er dauðr er at köldum kolum, áðr ek nái þeim
Parc 932Lætr byskup draga þann bannsetta buk brott af stadnum ok brenna at kaulldum kolum
MarE 51335Fóru þeir þá til ok brenndu Glám at kǫldum kolum
Gr 1228tóku þeir síðan eld ok brendu hann upp at koldum kolum
ÞorstVík 40326velltu þeir honum a̋ fioru ofan, og kujstudu budlung mikenn slőu sydan j ellde og velltu þar j Þorolfe, brendu sydan vpp allt saman ad [var. + kǫldum Ebˣ 1706] kolum
Eb447(2003)ˣ 2984lata sijdann draga iotunenn wt ꜳ bálid og brenna hann ad kolldumm kolumm
Fljˣ 2228mun hann láta brenna okkr ‹at› köldum kolum
Trist¹ˣ 1432
● ganga upp at kǫldum kolum, verða at kǫldum kolum
● gera kol, gera til kola
hann scal gera col þar oc hafa abrott førð fyrir vetr nætr enar næsto. oc hylia þar grafar sva at eigi liɢi fe í. Ef hann hylr eigi grafarnar þa verþr hann utlagr iii. morcom. hann scal giallda fe þat er þar fær scaða af grofom þeim
●GrgKonᴵᴵ 11028Hann ... gerði til kola ok brenndi síðan viðinn ok vakði um nóttina yfir grǫfunum
Ǫlk 849hann skal gera þar kol, ok hafa brott fœrt fyrir vetrnætr hinar næstu, ok hylja grafar, svá at eigi liggi búfé í
Jb 1481
● sem kolum vǽri sáð
geta þeir at lita einn morgin snemma at fioldi hud keipa reri sunnann firir nesit suo margir sem kolvm væri saad
Eir557 70a15sau þeir fost brædr at þar war allr sior suartr sem kolum wæri saad
Vikt 1512þar war allr sior suartr sem kolum wæri saad. syndizt þeim þeirra meingi oeydiligt
Vikt 1512
● sortna sem kol
● stórr sem kol
J þeim ellde leku laus biorgh stor sem kol aa afle
AnnL 26225elldur kom vpp vr Heklu ferle ... j þeim elldi lieku laus biorgh sto᷎r sem kol ꜳ afle
LBpA 2015
● svartr sem kol
Form.: kolum (21); kol (21); kolvm (7); kola (5); col (3); kolen (2); kolonum (1); (1); kola (1); cola (1); kolumm (1);
Comp.: -dengðar-, -dengingar-, -dengslu-, jarð- (1), kalda- (9), lé·dengðar- (2), lé·dengingar- (2), lé·dengslu- (1), smíðar- (1), stein- (1)
Gloss.: EJ; ClV pl.; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr ¹kol; Fr4; NO ¹kol; Walter _; ÁBlM ¹kol; Bl; WPA _;
Litt.: Bjorvand 1994 19, 33; Finnur Jónsson 1908 [ASB 13] 88; Finnur Jónsson 1932-1933 [APS 7] 71; Grønvik 1989 [MM 1989] 31; Holm-Olsen 1977 [Rit 12] 371
Genre. (expected): religious works [rel]: 11 (16); family sagas [isl]: 9 (7); romances [rom]: 9 (6); legal works [jur]: 8 (6); þættir [tot]: 8 (1); charters [dip]: 5 (5); historical works [his]: 5 (10); contemporary sagas [bis]: 4 (4); legendary sagas [fas]: 4 (3); unclassified [ ]: 1 (0); learned works [div]: 0 (2);
AS (red.) — October 2012
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net