kné, hné sb. n. [-s; -, gen. knjá]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) knæ
●●● Siðan liop haralldr at kniom hanum. Oc sætr Olafr hann i kne ser
ÓHLeg 2717●●● eɴ þa er fall ef maðr styðr niðr kné eða hendi eða allra hellzt ef hann fellr meiʀ
GrgKonᴵ 14417Eptir þetta stnerezt su hin friða mær. a kne. til hœgre hanndar. konongꜱ. syni
Menota: 78rb14 BarlA 1468honum vard meiɴt i leik. hafði knéit komit niðr oc sprungit. oc var meiɴ siðan fotriɴ
JBpAFrg(2003) 393er sa maðr. com a flotann til þeira. þa toc vatnit yfir kne þeim
Sv 1324þar la oc eiɴ maðr scamt ifra ... oc fęrðiz hann a knæin oc hio til konungs með sverþi
Sv 521liopu þegar fyrir borð sva at siariɴ toc i kne undir þeim
Sv 7028stirðna menn i hugh en sturlaz i hiarta ... hondum fast saman slaande ok viðr kniom liostande
~ lat.manus super genua
26936 Thom¹ 26915þa hlíop Petr upp a alltarit oc skaut a knióm sinum oc færði sua skrinit vr stað
HákEirsp 5777þo matto þau varla halda sic oc sín born sua at þeím i cne fellí
HómHauksb¹ 1576þa sneri hann manz liki á sic oc batt sic saman í knionom
Ridd623 3024●●● (heiti) A fæti heitir lær, kne, kalfi, beín, leɢr, rist, iarki, ‹il›, ta
SnE 1929avll var hvn bolgin ofvan til knia
Thom³G 54110fell hvn ok meiddiz kneit sva at knytti sinarnar ok krepti fotinn ok styddi hvn sik við staf i fotar stað
Thom³G 5432I vinstra fæti hennar lꜳ verkr i kne
Thom³G 5443Hataðir vóru þeir ok þersa heims er gengu frá sinni eigu fyrir annara kné
Æv²⁸ 11418Þa gecc Hermundr at, ok sveiflaðe til hans með eyxe, ok kom a kneit, sva at ner toc af fotinn
StuᴵK 44024Steinn ... sat auðrum megin i beck ok hafði lagit henðr aa vixl aa kne ser. Þa kom matkrákr i sto᷎funa ok hio með sverði aa baaðar henðrnar ok af aðra, enn aunnvr loddi við ok varð alldri nýt
StuᴵᴵK 538bo᷎ndi audigr ... hafdi fotar mein ok vægdi kalfa hans allan milli knes ok avkla
~hafdi Saturnus þing a hímnvm vppe oc gengo þa framm godín til knía honum oc bad huerr firir sinvm astmanni oc kíæʀum vín
TrójS 12712æigi var mæiri siorr i er þat kom inn at Biarna. ok hans skipverium enn iafnhꜳ́tt kneam
ÞBpC¹ 37216Standa sculu men i kirkio eðir a kne liggia meðan syngir Pater noster
StatÁrni 84237allir konungar þeir er i nꜳnd mer rikia kyssa a kne mer ok luta mer nema þu
ÓH1005 69239Konungr setti a kne ser Guthorm brodur sinn en a annat kne Halfdan brodur sinn
ÓHFlat 6817ef hon (ɔ: kristnin) lytr ꜳ kne i falli sinna formꜳnn‹a›, efliz hon mest ok endrbætiz
Thom² 40212Her fylgir þat, sem fagętt er, at hans brękr ofan at kniam uaru ei sidr af hari
Thom² 44512Einn maðr barðist á knjánum
Án 35410þat ætla ek at ek muna kalla þik hálegg, þvíat ek hefi aungum séð hærra til knés
Án 35922●●● Var allr þeli or jordunne; en sua var vatt ok blauttlent, þar sem Birkibeinar gengu, ok leiren tok til knes
Hák81 55622hann hafði aðra hönd í höfði sér, en með annari skaraði hann eldinn fyri kné sér
Ket 10913nu er Skiappa kominn a fætur og hio til Siods j hialminn suo mikit haugg at hann stack nidr audru hnenu
VSj 11518enn hann stȯd vpp j mȯti. og studdiz ꜳ̋ bædi knė þackande konginvm fagrliga sinn velgiorning
Adon 22511hann uedr jordjna til hnia
Vilm 16624af geck skinit af knunum, enn blod sto᷎ck ur nausunum [af geck ok kíotit af knianum]
Gísl 2313n.hann hefir hrossa fętur ath hniam nedan
Hect 998●●● kom hoggit ꜳ fotin fyrir nedan hne og af allan kalfan nidur j gegnum med hælbeinninu
SigÞǫgl 17922J fyrstu bar hun ad greindum Joni Hallzsyni at hann hefdi sleigit sig tuo hnefahaugg til haufudzins og jarduarpad sier þrisuar sinnum og farid ofan ꜳ̋ sig hniam og hnuum
DI VII (*1500›Lbs 1974ˣ) 4858ef maðr rer mann í lið. þá er í rist hálf mörc en í kné oc í miðiom .vj. aurar
Frostˣ 17128Gunnar kunni vel glímu við þenna skálk, svó að þeir óðu að mestu jörðina upp til hnjánna
GunnK554ˣ 36720Jökull tók þá báðum höndum undir kjálkana á kerlingu, en setti hnén í bakið
Jǫkulˣ 5226knein lagv vppi vid briostid
~ lat.genua pectori adhærebant
HelChron 106827 MarD635ˣ 119920andlitit þrongðiz niðr milli knianna
Mthiasˣ 7732Nikanor, var skotinn o᷎r i kne, þa er hann var i orrostu, en o᷎rin stoð fost i knenu
SJ¹ˣ 78620Þar var nú talat um þver kné sér, hverja sætt Þorgils mundi taka
StuᴵᴵR11127ˣ 16218hann setti hǫnd undir kinn, en lagði fót á kné sér
Vatnˣ 962
● beygja kné [fyrir e-u]
.vii. þvsvndir af Jsrael þeirra manna sem ecki bæygia sin knę fyrir skvrðgoðit Baal
~ lat.quorum genua non sunt incurvata ante Baal
Vulg 3Reg 19,18 StjC 59530kvediande hann kurteisliga med fogrum ordum, hann heidrandi ok sin hné beyiande
KirjB 9321aller ... beygdv þar sin hne
JerReyk 22420
● falla (niðr) á kné [e-u / með e-u] [(fram) fyrir e-n / fyrir e-m/e-u / til e-rs/e-s(hum.)] [með e-m] [til e-s]
siðan fell han a cne
●BlasApp 27023Siþan fell haɴ a kné oc mælte. Drotteɴ gialltu eige þeim synþ þessa
Steph15(1993) 80v16ec vil giærnna luta oc a kne falla til herra vars oc heilagrar þrinningar
Menota: 38ra17 BarlA 6835eptir þetta fell hann a kne. oc bað til. Guðs með tarom
Menota: 95va17 BarlA 18117●●● er hann cømr fyr konvng. þa fellr hann a kne fyr konvng oc qveþr hann vel
HreiðMork 12727þa fell þiðrecr a kne baðum fotum firir kniam milias konungs. þa suarar milias konungr þu goðr drengr mer liz sem þu mannt vera rijkr maðr i þinu landi hui vartu æigi sattr við konung þin honum attu at þiona
Þiðrᴵᴵ 795þa steig hann af baki oc fell a kne oc baðz firir
Sv 3911Hann ... fiell a kne fyrir hann fram
~ lat.curvavit genua
Vulg 4Reg 1,13 StjC 60711þa fell hann á kne
BlasA623 4522●●● þa tok kerling at leita til bragþa ok varþ Þoʀ þa lavs a fotvm, ok voro þær sviptingar allharþar ok eigi lengi, aðr en Þor fell a kne ꜹðrvm fǽti
SnE 5813æftir þat scal han falla a kne firir konong oc sværia honum trunaðar eið
Hirð 40922en hitt var ok mikit vndr vm fangit, ‹er þv stott sva lengi við ok felt eigi meirr en a kne oðrvm fæti›, er þv fekz við Elli emend. SnE 6013: AM 242 fol “W”
emend. SnE 6013: AM 242 fol “W”Þa fellv allir menn a kne með Guðmundi presti, enn eptir þat lett hann alla menn cyssa a bæinit. Þa kennðo allir sva micin ilm af beinino sem af ino sætazta reykelsi, nema Steinn prestr, hann kenndi engan ilm
StuᴵK 2544●●● Siþan varp Se᷎mundr af ser yfir-høfninne ok fell a kne, ok laut i gaupnir ser ok bað guð almattkan ser miskunnar
StuᴵᴵK 1275fell þessi maðr ꜳ kne til bænar
ÓTᴵᴵ 3425Nu byriar prestir heilagha messo. fallir þa allir a knæ. sidhan megho þeer standa till þes er byriar Gloria in excelsis deo
StatÁrni 84137ferr hann a mot honum ok fell a kne fyrir hann, ok kvez færa honum hofud sitt
Orkn 31427Sem þú kemr til Agulandum, þá skaltu falla á kné fyrir honum
KlmA 33623Hermoen gékk fyrir Rollant ok féll á kné
KlmA 37926fell hann a ⸢knein [var. kníen AM 232 fol] til bænar
VP 37216stodu vpp aller ok fellu ꜳ̋ kne firir hana ok badu hana leingi ath ...
ÍvA 683Þa fell hann a ⸢kne [var. knebeð MEg² 49827] ok bad hana blezanar
MEg¹ 48514fellur ꜳ hne fyrer jumfru marie likneske
DI V (1467) 49332A þat skulu prestar minna alþydv oc bioda skyllduliga at huerr madr falli a kne med vpp halldandi ho᷎ndum þann tima j messunni er prestrinn helldr vpp holldi oc blodi uors herra iehsu christi
DI II (*1345›AM 39) 79728‹J› þessu bile feck Vilmundr haugg suo mikjt um þuerar herdarnar. at hann fell a᷎ hne badum fotum
Vilm 1809suo skulu heiler menn falla ꜳ hne. at bædi komi nidur kne oc olbogar
DI II (*[1326]›AM 42 a) 59733þa fell hun a sín hne ok bad til guds
Doroth429(2011) 11613laut honum fallannde a hne
LBpA 10634þegar at hann kemvr fyrer kongen fellvr hann ꜳ hne
OsvReyk 7413føllumm ȧȧ knie allar, og bidium af hiarta himna Gud ad birta oss þetta enn framar
DínDrˣ 477þar med fell hann ꜳ kne ok sagdi: Beatus uenter
~ lat.genuflexo
SpecH 251b65 (VII 84) MarD634ˣ 7681Hertuginn Lodver stigur af sinumm heste og hans son Konrad. gánnga fyrer kong og fellur ꜳ kne huartueggi þeirra og kyssa hans hønd og bidia hann heilann koma sinn herra Þidrek kong af Bern og bioda honum sialfa sig til lidveitslu huad er hann vill gert hafa
Þiðrᴵᴵˣ 34617og fiell nidur ä sÿn knie, thil heidurz vid þad Heilaga Sacramentum
ÆvMið¹¹ˣ 192
● falla knjám [fyrir e-m]
● falla til knjá [e-m]
Simon mælti fallandi til ⸢kniá [var. fota SÁM 1] Ihesv
~fell hann til ⸢knianna [var. fota PP 28415] Jesu
Pétr²Aˣ 1609
● fyrir kné [e-m/e-rs]
þeir leido hann fir kne. konvnge
Mth²Cod645 11513sæm þa staɴdi hann firi kne guði ...
Kgs 9213sva þyckiz hann þar væra kominn firi kne Guðe sæm þræll eða þionn
Kgs 9222mællti æinn ængillinn at þeir skylldu leiða stæphanum firi kne domaranom
Kgs 10236værðr hann (ɔ: konungr) mæð mykilli ahyggiu varazt þau svaur er hann værðr firi ser at hava þægar hann kœmr firi kne domara sinum þvi at þæssaʀrar rœðu a hann visa von at sva man hinɴ hǽsti domari at orðe kvæða
Kgs 12413oc gengom sialfir firir yðr bærom fotom ok stondum nu firir yðrum kniom
Þiðrᴵᴵ 21725hefi ec oc comit morgum konungum firir kne. stundum með miclom kærleic en iafnan með vanda-malum
Sv 1329vér munum fyrir margs manns kné ganga verða ok biðja oss liðs, áðr vér komim oss ór þessum vanda
NjR1908 26728Mun nú þat sannaz, sem ek sagða yðr, at vér myndim mǫrgum fyrir kné ganga verða
NjR1908 31817Guðmundr bað þá ekki fara fyrir kné fleirum hǫfðingjum, ok kvað þat vera lítilmannligt
NjR1908 34421●●● vér munum fyrir margs manns kné ganga verða ok biðja oss liðsinnis, áðr vér komim oss ór þessum vanda
NjM 29418Mun nú þat sannask, sem ek sagða yðr, at vér myndim mǫrgum fyrir kné ganga verða
NjM 34821Guðmundr bað þá ekki fara fyrir kné fleirum hǫfðingjum
NjM 3747er hann kom firir kne Agamemnon konunge þa lagdiz hann a kne oc miogsva allr til jardar
TrójS 7618Karll settiz nidr firir kne Sigurde ok uar miog makradr
NornFlat 35131[en þo þott]i honum mikit briost bragd j at ganga fyrer þeirra kne
cf. ed. note●●● en ad lidnum lifs stundum leidi oss sia enn dyrligi astvinr guds ok vorr hirdir fyrir kne almattkum gudi a domsdegi
Thom⁴ 32021sueinnenn rann nv fyrer kne konginum og villdi klifra upp ꜳ hann
Adon570 945mun ek svá djarfr gjöraz ... at bjóða þersu máli undan yðr fram fyrir dómarans kné
Æv²³624 9122Nemes hertogi er leiddr fyrir hans kné ok dœmdr af honum at þola skjótan dauða
KlmBˣ 14838kvazk mjǫk nauðigr hafa verit at játa ǫllu því, er keisarinn vildi vera láta, þá er ek stóð fyrir knjám honum
Knýtlˣ 24122Enn er Hyner hafa fengit þenna sigur ward heróp mikid. og þa kallar Attila og drottning ath þeim skal færa Gunnar kong og drepa ei. Osid færer Gunnar kong fyrer kne Attila kongi. er honum kastad j orma gard epter raade drottningar og þar lætur hann sitt líf
Þiðrᴵᴵˣ 31416
● ganga á knjám (ok knúm)
Vestr a Vallandi var eiɴ maðr sva vanheill at hann var cryplingr gecc a kniam oc knum
ÓH 6377hvn ... geingr ꜳ hnianvm þangat sem bonde hennar helldr ꜳ brikenne
AnnaReyk 45825●●● var einn maðr vanheill, svá at hann var kryplingr, gekk á knjám ok á knúm
Hkrᴵᴵᴵˣ 15214
● hendr eru [e-m] mislagðar í kné
Munu þat margir męla, at oss se mislagdar hendr i kne
Ragn 16311●●● eru þier þo mislagdar hendr i kné, Þorbiorn, er þu hefer hlaupid i hofut þeim monnom er saklauser hafa med ollu verid
Krók 416eru þér mjǫk mislagðar hendr í kné
ÞStangˣ 817
● koma e-m á kné
enge ma fyrir dauðanom úruggr vera. ollom kemr hann á kné
Alex 12629þv fekzt þar við elli er þv hvgþizt við kerlingvna eiga. heɴi hevir engi a kne komit
SnEU 2916●●● skilr v vinrinn at ecki er til efnis at sua styrkum guds kappa. verdi a kne ko᷎mit
~væri þat mikit snildarverk, ef vér kœmim þeim á kné
KlmA 42126lítils þikki mér vert um frœknleik annarra liðsmanna Karlamagnús konungs, ef ek kœma honum á kné
KlmA 4296hræðumk ek ... ráð hans; þau hafa flestum á kné komit
Gr 22125
● láta kné fylgja kviði
Grettir fell; lét Auðunn þá fylgja kné kviði ok fór illa með hann
Gr 444fellr (hann) á bak aptr. Óláfr lætr þá kné fylgja kviði
Hávˣ 726●●● hleypr nú Högni á hann ofan, ok lætr kné fylgja kviði
SǫrlaStˣ 4501
● leggjask á kné
● setjask á kné [fyrir e-n/ fyrir e-m/e-u] [með e-u]
kom hann þegar oc settiz a kne oc bað ser friðar
ElisA 643þa kom sændi maðr granna hans ok felaga ok sættiz a kne fyrir borðe hans
Menota: 21vb33 Streng 4417ok sættizc a kne með miklo litillæti. ok hof hon þa bœn sina
Menota: 22va38 Streng 4833En æf hann heimter þec neʀʀi ser oc vil tala við þec lœynilegha þa sætz þu a kne firi hanum sva neʀri at þu mæger væl lyða hans æin mælum
Kgs 5715sꜳ̋ hann þann sinn kost bezstann ath ganga ꜳ̋ ho᷎nd keisaranum ok settizst ꜳ kne firer hann
BevB(2001) 1712herra Ivent hellt þegar hondum saman ok settizst ꜳ̋ kne ok mælti fru ... eigi vil ek bidía miskunnar. helldr vil ek þakka ydr
ÍvA 567●●● kom svá til riddarans at hann svaf ok settist á kné fyrir sæng hans
Parc 1821
● sitja á knjám [fyrir e-u]
● standa (á) knjám/kné [e-u / með e-u] [fyrir e-m / við e-t] [til e-s]
þa reis Gvþs þrell up oc stoþ a cníom
GregDialA 1216Ec stændr a kniom oc liggia uti iðren
ÓHLeg 8637Elis sa Galopin standa a kne firer ser oc biðia miskunnar
ElisA 653hon afklæðdis skikkio sinni. ok kniom standande fyrir hænni suaraði henni blidom orðom
Streng 609alla þessa stvnd hafði hann a kniam staðit
StjC 5688●●● sumir klifu upp suá bratta brekcu at hægt var at standa audrum fǽti a kne þa ær annaʀ var retr
SvEirsp 41720syngia skylldi messo þa er hann hafði componat þrim sinnum ok stanða á kniam með liosi
AnnSk 21337hann stoð ꜳ knianum við borþit vt þviat fætrnir voro af honum
ÓTᴵ 1998Olafr konungr stoð ꜳ kniꜳm til bænar
ÓTᴵᴵ 23511Clemens pafi het at syngia skylldi messu þa er hann hafdi componat fim sinnum ok standa a knꜳm med liosi
Ann1005 40426hann gengr at Styrmí ok lypter aptr kapu hettínum ꜳ̋ herdarnar ok stod a kníam ok mælti
BandK 5833Sidan er vit skildum, hefur eg margan dag ꜳ kniam stadit ok miukliga vakit þitt erinndi
Jarlm² 3727ꜳ medan at hann badz fyrer og hann stod ꜳ hniam þꜳ fann hann myskvn gvdz og vard albættvr sinna meina
AugReyk 1077var þar maðr æinn hittr er stoð a kniom oc var þar Havarður
FskBˣ 10217
● steypask á kné [e-u]
steig konungr avðrom fti þar sem var leira nockor en steypðiz auðrom føti a kne
ÓH 584þa liop Jarl a land oc steypþiz a knein en stac niðr hondunum oc mælti. fall er farar heill
Sv 3619
● stinga niðr knjám/kné [fyrir e-m]
nidr sinum kniam stingandi ok konginum hæfverskliga hneigiandi
KirjA 31sa fyri þeim var, stakk nidr sin kné á iordina fyri þeim
KirjA 5423
● hafa/... sverð/... á/um kné [sér]
þo hefir þv þar fostri segir Barði suerð mikit vm kne þer
Heið 7531konongr scal hafa sværð sit a kne ser. uigslu sværð ... oc læggia meðalkaflan fram ifir hꝍgra kne ser
Hirð 42219hann hafði hialm a hofði. ok lagði suerðit vm kne ser
EgM(2001) 8615Hafði Yngvi um kné sér mæki
Hkrᴵˣ 398
2) favn, skød
●●● þa lagðe hann baða fœtr i kne konongens ok kysti læggi hans ok fœtr
Streng 9032Sceɢit var sva sitt at la i kniam honom. oc breiddiz um alla bringuna
ÓH 1639allir lita i loftið ok sia eina trollkonv riða vargi i loftinv. hon hafði trog i kníam ser fvllt með bloði ok manna lima
Hem544 4426Alexandr kastar gvllepli i kne Elenv
TrójHb 5321let Loki fallaz i kne Skaþa
SnE 8110hann reiddi i kníam ser kistu vel mikla
EgM(2001) 11129Þar er Maríu líkneskia ... þat er skrifat eptir hætti Grikkia, sem dróttning hafi son sinn í knióm sér
MarB 1372●●● Bolli ... settiz vndir herdar honum. ok andaðiz Kiartan i kniꜳm Bolla
ÓTᴵᴵ 2124Byskup sat hia Einari ok andadizst hann i kniꜳm honum
Grǿnl 45211sæig at honum suefnn ok hallade hann ser j kne henni
Sǫrla 28034Hann kom þá ok lagði sverðit ⸢á [var. í AM 180 a fol “a”] kné konungi
KlmA 33230●●● Fór hon þá ór knjám honum ok settist niðr í bekkinn ok grét
Vígl 1141áðr drottning fœddi fyrsta son sinn, dreymdi hana, at hún svaf í knjám konungi
Mág² 17111uist skreid þesse inn leide loddare ofsnemma heiman fra kirnv askinum og hniam modur sinnar
SigÞǫgl 12616einum partinum (eplisins) varpar hann jnn vmm þessa boru, sem ȧȧ var høllinne og nemur stadar j hniȧȧm köngs döttur og j følldumm hennar klæda
DínDrˣ 4616Hann skaut fra sier spiotinu, enn falurinn lá i kniam honum
Fljˣ 9026●●● Þá kom áfall hit níunda, ok var þat mest; þat rak Þorgils af austrbitanum ok sló sveininn Þorfinn ór knjám honum ok utanborðs
Flóamˣ 596Ormr lá í knjám Sigríði
Þórð²ˣ 18823
● leggja/... hǫfuð í kné [e-m]
lagði havfvð sitt i kne jarli oc bað hann þa gera af slict er hann villdi
ÓH 2513hann hallaðiz oc lagþi hꜹfvð i kne Fiɴi
ÓH 55411●●● læggr hann sitt ho᷎fvð i kne henne. sofnar bæði skiott oc fast
StjC 41736Helga ... hneigdi hofud i kne Þorkatli bonda sinum
Gunnl 597Hann leggr hǫfuðit í kné henni ok sofnar skjótliga
Laxd 1357Enn er þeir komv ut vm Tregunnd, varþ Sturla at sofa ok lagðe hofuþit i kne Halle
StuᴵK 4745●●● Uiguardur tok af sier hialminn ok gekk fyrir keisara ok lagde ho᷎fudit j kne honum ok bad hann af giora slikt, er hann uillde
Mág¹C 4139gekk Sörli þángat at, sem drottníng sat, ok lagði höfuð í kné henni
SǫrlaStˣ 45123hann sprettr þá upp ok leggr hǫfuð sitt í kné Þorsteini hvíta
ÞHvítˣ 179hann sprettr þá upp ok leggr hǫfuð sitt í kné Þorsteini hvíta, nafna sínum
ÞHvítˣ 179
● setja í/á kné [sér/e-m] [e-n]
nu setr hann konungs dottur i kne ser
Þiðrᴵᴵ 8212Iarl toc haund hennar meþ kerinu, ok setti hana i hne ser
Orkn325I 2338Hon setti hann i kne ser. sat hon sva vndir honvm allt til miðs dags
StjC 6149Hallfreðr setti hana i kne ser vti hia dyngiu vegginum
Hallfr 315hleypr Bersi á bak ok setr Steinvǫru í kné sér
Korm 25816Óláfr tók við henni báðum hǫndum ok setti kerlingu á kné sér
Laxd 7217Haukr setti sueinin ꜳ kne Aþalsteini konungi
ÓTᴵ 168●●● Vémundr setr Þóru í kné sér, ok riðu þeir nú á brott með brúðina
Reykd 19219þa tekur Remund fru Elenv ok setti hana a hne ser ok. minnizt uid hana
Rém 14627Hildigunn tók Odd ok setti hann í ⸢*kné [non emend. hné] sér
ǪrvA 12131n.Hann tók hana ór sæti ok settist þar niðr, en setti hana í kné sér
Vígl 903jarlinn setur Evida j knie sier og er fus uid hana at tala
ErAˣ 5516tok barnet or skauti sinu oc sætti i kne kononge
FskBˣ 2118tók Haukr sveininn Hákon ok setr á kné Aðalsteini konungi
Hkrᴵˣ 1587●●● tekr junkeri Rémundr jungfrú Elínu ok setr í kné sér, hana kyssandi
Rémˣ 14614
● setjask í/á kné [?e-m/e-rs]
hon settiz á kné Hálfdanar ok gaf sik ok alla sína eigu honum í vald
HálfdEyst 12914Jngaulldur fagur kinn, settizt j kne Klauffa. ok var vid hann allblyd
Svarfd(1966)ˣ 3620
● sitja í/á knjám/kné [e-m]
sonr hennar dróttinn várr sat í ⸢kniám [var. knióm AM 234 fol “A”] henni
MarB 892líkneskia ... svá ger sem dróttinn sæti í ⸢kniám [var. knióm AM 234 fol “A”] henni
MarB 1285Átt þu ... suein þenna en friða er sítr ꜳ kne þer
EindrÓT 21919Reidar kongr sat sofandi j hasætínu en Æsa sat j kníam honum
Hálf 17612
● hella/steypa í kné [e-m] [e-u]
hellir nu silfrínu j kne honum styrimannínum telr nu ok tiar firir honum
Fær 199steypir fenu j kne honum
HalldSn²Flat 43017hann hellte j kne̋ honum .c. silfurs
Harð 13432
3) (kvindens) skød
cf. Cormack 2000 [SB 25:3] 314-315
●●● þionustu-kona hennar sat fyrir ⸢kniom [var. kniam SvFlat 53512] henni oc skylldi taka við barnino þegar er fæt væri
Sv 27Nu lidr sua tid Mꜳilldar, at hon tekr sott at fæda sinn burd, ok nærr sialfri fædinginni sigr yfir hana lættr hofgi, ok iafnbratt syniz henni, sem tolf stiornur af himni fell nidr yfir kne henni
Thom² 29819
4) (om skibstømmer m. krumform) krumholt
cf. Falk 1912 47
engi var sꜹmr i (skútunum) meþ sini var bvɴdit oc viðiar fyr kne
Mork 42522Ertog firir kne huert oc krapta huern oc klo hueria
BlFar 2839●●● at vadr hiellt skipinu er fastr var vndir knénu skipsinꜱ. ok annarr endir i grunni
ÞBpC¹ 3725er sagt at Sigurðr léti Finna gera sér skútur ii. ... ok váru sini bundnar ok engi saumr í, en viðjar fyrir kné
Hkrᴵᴵᴵˣ 35820at vadr hiellt skipinu er fastr var vndir ⸢knénu [var. knie AM 380 4°ˣ “C³”, etc.] skipsinꜱ. ok annarr endir i grunni
var. ÞBpC¹ 3725: AM 380 4°ˣ “C³”
5) slægtled
cf. Hertzb, Fr
At bættra kne scal bꝍtr taca
FrostIII 51925oss er sva lovat at taca at siaunda kne. oc siaunda lið frendkonor varar
GulKrᴵ 1514Nu er hin fiugrtanda leysings erfð. hana scal taca til níunda knes. fyrr en undir konong gange
Gulᴵ 4931●●● Nu skall ængi maðr fa frendkono sina skyldri en at .v. kne. oc at fimta manne frendlæif
BorgKr¹ 35011vp i fra þui sem frendseme vskyldiz þa skulu falla af .ij. aurar af kne hueriu. þa værðr mork at setta kne
SvKr 42513●●● Nu skal tælia frensemi þæirra i .vta. kne oc take at .vijda
EiðKrA 38423vpp fra þui sem frændzemi oskylldizt þa skolu falla .ij. aurar af kne hueriu. þa værðr þat mork at setta kne
FrostKrᴵ 14814ok telia af huaritueggiu siðunni. huert kne niðr fra o᷎ðru
DI II (*[1281]›AM 351) 21121At betra kné scal taca oc at öfra scal afgreiða oc svá arf taca
Frostˣ 20733
● kasta gjǫldum í kné frǽndum
●●● þa scal hon bøta þrimerkingi sem sonr til þess er hon kömr i vers huilo eɴ þa kastar hon giolldom i kne frændom
GrgKonᴵ 2018þar til er hon setzc á brúðstól. þá castar hon giölldum aptr í cné frændom
Frostˣ 1851
*) (Fr def. 3 ‘Knæ, Led paa Straa’ “SE II, 493⁹” → Jón Sigurðsson 1952 493⁹ beror på poesi)
II. (cogn.)
III. (y. isl.)
Sidan skulu bornin falla a knie og seigia Kirieleyson
DI 12830Alltarisþienarinn ... skal falla a knie fyrir alltarinu
DI 13029Sijdan ... skal hann ... falla ꜳ knie fyrir alltarinu
DI 1465
IV. (y. no.)
ef prester at Mariu kirkiu villia ækki halða þenna fornord ok skillmalla j ollum græinum sem fyr seghir, þa anduarðr ek þet vp a hans sall till suara firir guðs kniom a doma dæighi
DNᵛᴵᴵ 3183gek þa fram fyrnemder Gunner. ok fell a kne firir varom herra biskopenom. ok bad han firir lata sik
DNᴵᴵᴵ 31833fyrnæmfde Þordær fæsti Kristino Jonsdottor, ser till æighin kono mæd gudz loghum ok hæilaghre kirkiu, mæd þæssom skilordhom, at þau sættu ok þa Aslak son þæiræ, j kne siin, ok gerdho han, till skilgeten man
DNᴵᴵᴵ 40516
Form.: kne (95); kné (43); hne (10); kniom (9); kniam (8); knjám (8); knie (7); kníam (5); hniam (4); knein (3); knes (3); kniꜳm (3); hné (3); knianum (2); knés (2); cne (2); knianna (2); knióm (2); kneit (2); kniám (2); hniȧȧm (1); hnianvm (1); hnenu (1); knjánum (1); kne̋ (1); cníom (1); knæin (1); hnén (1); knꜳm (1); hnia (1); hnjánna (1); cné (1); knė (1); knę (1); kneam (1); knénu (1); kniá (1); knía (1); knia (1); knionom (1); knæ (1); knéit (1);
Comp.: byskups- (1), karl- (1), kven- (9)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4; Fischer _; Anm _; Bin item -kné; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 item hné; NO; Walter _; ÁBlM item hné; Bl -je; WPA _; ; LMNL
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 40, 48, 70, 143, 200; Cormack 1998-2001 [SB 25] 314-315; Falk 1912 47; Finnur Jónsson 1921 (KultSprog) 259-260, 261; Gotfredsen 1956 [KLNM 1] 355; Gundersen 1962 [KLNM 7] 372; Helgi Guðmundsson 2002 44; Kværness 1995 87; Seip 1955 59; Vestergaard 1988 [MSc 12] 174
Genre. (expected): historical works [his]: 46 (40); religious works [rel]: 45 (62); romances [rom]: 41 (24); family sagas [isl]: 34 (28); legal works [jur]: 18 (22); legendary sagas [fas]: 15 (10); contemporary sagas [bis]: 11 (17); þættir [tot]: 9 (5); unclassified [ ]: 7 (1); charters [dip]: 6 (18); learned works [div]: 5 (7);
EÞJ (red.) — May 2013
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net