ker sb. n.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) beholder, kar, æske ⫽ container, box
ker
~ lat. in textuCrater
86a24 ●Gloss249 86a23þann luta bloðsens ... taka munkarner sam[an ok lata i hit] ræinazta kær
~ lat.in vas mundissimum
27138 Menota: 91r. Thom¹ 27119Skvfr af Stokka nesi ok Biarni voro þar vm iolin. Þaðan var hafðr hvsbvnadr ok ker ok klęði um iolin
FbrHb 1511Samvel tok þa ker þat er hann kallaði lenticulam fvllt viðsmiors
StjC 44330Tak siðan ... ker fvllt hvnangs
~ lat.vas mellis
Vulg 3Reg 14,3 StjC 58228Konungr ... retti at honum kerið, er hann sa at hann at braudit
evt. def. 2 Orkn325IIIα 811voro hirþ béin oc asca sella *piningar vatta gvþs at látit var í ker dyrlikt
Ridd623 3227●●● letv reɴa bloð hans i tvꜹ ker ok eiɴ ketil
SnE 8213Eptir þetta varpar hann kerit niðr á marmarann, svá at stökkr í fjóra hluti
evt. def. 2 GBpD 10323●●● tekr sér eitt ker, ok gengr til Guðmundar-brunns, ok berr heim vatnit í kerinu ok steypir í lampann
GBpD 17712sꜳ hann at opnu loptinu ker no᷎ckut eda duk ... J þuí keri sꜳ hann allzkẏns kuikuendi
~ lat.vas quoddam, velut linteum magnum
Vulg Act 10,11 Pétr SÁM 1 9va22Klerkr skal hafa til reidu ⸢reint ker med uatni [var. uatn i hreinu kere AM 456 12° “M”, etc.] ok gefa huerium er þionosto tekr
StatEi² 53821honum var þat (ɔ: viðsmjǫr) fært i enu minzsta keri
GregDialB 18826Hier ma nu sia, huersu kierinn morg at taulu flytiaz litlo oleo fram fyrir Heliseum
Thom² 46526hann fylldi eitt ker
~ lat.surisculam
58521 VP 5854og mikla fiȧrhluti j vopnvm og klædvm kervm og bordbunadi
Adon 1422woru gefnar gȯdar giafer gull og gimsteinar kier og klædi hestar og herneski pell og purpure
Adon 2301Ef nockur madr selr uin sinum ker ... til vardueitzlu
~ lat.vas
Vulg Exod 22,7 Stj² 30321Moyses tok halft fornarblodit ok hellti þui i kerit. en halft blod hellti hann yfir alltarann
~ lat.in crateras
Vulg Exod 24,6 Stj² 30522sylgiur og ker. belti og dyrlig clæde
SigÞǫgl 2513forn kaleykr. skrijn oc kier buid
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 46423tuo kier med messing
DI III (*[1360-1389]›Bps B III 3ˣ) 1636eitt ker lokad
DI III (*[1377-1378]›AM 263ˣ) 3299kærum
~ lat.Nam et ego confitebor tibi in uasis psalmi veritatem tuam (deus)
10229 (Vulg Psalm 70,22) GlossPsalt 10329En borck thann er i keru er tha bære thæning sem sorp er borett
cf. Hertzb: “garvekar ... hvor i keru vel bør rettes til i kerum el. keri” RbHM (*1313)¹b 1052
2) drikkekar, bæger, bolle ⫽ drinking vessel, cup
cf. Gjærder 1958 [KLNM 3] 313-322
ker
~ lat. in textuCiphus vel Sciathus
86b7 ●Gloss249 86b6Ener hon hafþi heitit. þa com þegar gørþ i keren góþ oc gnóg
ÞBpCod645 99biðr konongrenn skutil svæin sinn geva ser af vatne at drekca. hann gerðe sva. konongr blæzar kæret
ÓHLeg 7722Oc væʀr vaʀr um þat iamnan er þu ser at konongr hæfir dryc a munni þa et þu æigi mæðan hann nœyter drycciar sins oc þo at þu hafer drycc í hænnde þa sætþu niðr ker þitt oc nœyt æigi þins dryckiar
Kgs 588Olafr konvngr ... scipaþi fire ser kertisveinom. oc scvtilsveinom. let hann oc hallda kerti fire hveriom tignom manne er sat at borþi hans. let oc scvtilsveina standa viþ iafnmorgom ⸢ker [...] gnir [var. borðkærum sem tignir FskBˣ 30712] menn voro til
Mork 29012monom við eigi sattir nema þv yrkir nv viso aþr ec drecca af kerino
Mork 44618(fig.) Nv vere þat mitt rað at þv ... dryckir ur smęrom kerom vm stundar sakir. en þat er at þv gevir vpp konungs nafnet
Alex 9617ok drækka standande hit fyrsta kiær eða giællde penning
Gild³ 21915Hit fyrsta ker skenkti vpp Hakon konvngr vngi feðr sinom
HákFris 53021ker fvllt vatz
~ lat.vas aquae
Vulg 3Reg 19,6 StjC 5957skenkiare eða drotsette eða æinhuær skutilsvæin bere in tomt lokat ker oc sæti a borð firir konongen
Hirð 4138Spanu at eins hafði hann af silfri, en aunnur ker eða borðbunaðr voru af tre
AugA 14133skylldu ok allir mautunaut[ar] eiga drykk saman. ok skylldi ker standa uið siglutre er i uar drykkr ... En sumr drykkr uar i uerplum ok uar þaðan bætt i kerit sem or uar drukkit
EbWolf(2003) 18115hann ... drakk af keri hins fatęka mannz
~ lat.de calice
Vulg 2Reg 12,3 StjB 5167●●● Skytr hann nv kerenv af lofanv‹m› a golfid ok hryttr þat svndr j þria hlvti. enn byskvp þackadi þetta gvdi skiptið ok bad þa nv taka til sin bolla brottin
GBpB(2018) 18013ek hellt a keri mins herra ... tok ek þa uinberin ok sprengda ek nidr i kerit
~ lat.calicem
Vulg Gen 40,11 Stj¹ 20025Meðr o᷎ngu moti stendr þat, at sá madr sem lifanda gud dyrkar ok lifsbrauð etr ok heilsamligan dryck dreckr. kyssi þa konu sem af heidinni þjoð er getin. ok hon dyrkar ok kyssir dauf ok dumba skurgod... dreckandi sinn drykk af þeirra kerum ok kaunnum
Stj¹ 20715Þat sama ker ... af hueriu er hann dreckr dagliga
~ lat.scyphus
Vulg Gen 44,5 Stj¹ 21732Vid hiartverk: dreck topilegium (ɔ: pulegium, cf. ed. note) stappat vid varmt vin, ker fullt
Med194 7125eftir leitanndi at gera sua fritt ker ok vel formerat sem fy᷎ʀʀi ... þetta staup er ... .sua. stutt ok o vikranligt at ...
~
HMSᴵᴵ 13110 Nik Holm perg 16 4° 45v2Olafr etr sallt ok braud ok æitt ker med uatn ok drekkr Olafr þat
ÓH1005 74811Eyvindr skeinkti þeim nofnum sitt ker hvorum þeirra
Orkn 16924Munkrinn retti at keisara ker med vatni ok bad hann drecka
VP 5143Tak brauð ok (ed. oh) kjöt ok ker þat er mér var gefit í Róma
Amic 18738gef mér þau (vápn) er sá hafði er ek fann ok kerit bar í brott
cf.ek tók nú rétt frá hánum þetta gullker af borði hans
625-26 Parc 735Konungr bendi þeim manni, er a hans bordkeri hellt, at hann seli byskupi ⸢kerit [var. bollann Martin¹ 56232]
Martin³ 61714Eigi ho᷎fum vær meira vin en i einu litlu keri, þat sem vant er ath hanga i kofa worum
Maurus 67240Eigi var bonde svo rikr, at hann ætti nockut ker at drecka af
PErem 18910Hit fysta ker skeinkti Hakon kongr ungi fedr sinum
Hák81 59618Stefan Hauksson kaus electus at bera ker sitt og þiona sier þuiat hann var jslen‹z›kur
LBpA 931drack byskup jafnan eitt huert ker til presta sinna. serliga
LBpA 10017þad liste alla ad horffa ȧȧ þær, so ad huør sem einn kastade knijffe og kiere, og gȧȧde ongrar sinnar jdiu
cf.þar med er øl jnn bored og vppskeinckt j gullkíerumm
261 DínDrˣ 266alldri ... æitt kær af raudu hwitu ne sœto vini
DN VII (*1338›DonVar 1ˣ) 17030kom alldri af Flaandr ne Englande so mykit at æitt kær af raudu hwitu ne sœto vini vttan sliikt sem kom af Þydesko lande vinum de Reno. ok þo þœyghi gott. sendom ver ydr
DN VII (*1338›DonVar 1ˣ) 17030Öll þau ker er conor dreccaz á yfir þvert gólf heima á híbýlum. þat eigo dꝍtr oc deilikir þó at sylfr se á
Frostˣ 2119þar var sæng ein, ok tafl á stóli, ok könnur ok ker með
HjǪˣ 48612þannug var skipt ǫllum borðbúnaði, at Eiríks-menn hǫfðu forn ker ok horn ok þó gylt ok vel búin
Hkrᴵ37ˣ 1178færdu mer i keri litlu þat er þu kallar sió vera
LdnHb105ˣ 9235Hann tekr einn bolla, þann sem eigi var minni enn hans ker, ok gefr hann fullan med vin serhuerium brædranna
MarD635ˣ 78420Þorgils varð skjótastr til upp at hlaupa, þreif upp dýrshorn mikit ... ok setti millum herða Birni, svá at hann steyptiz á fram, ok kom niðr ennit, ok var þar undir kerit, er hann hafði haldit á; skeindiz hann í enninu, en kerit brotnaði alt í sundr
StuᴵᴵR11127ˣ 1401●●● (proverb.; cf. FJOrdspr 102) hér kemr at því, sem mælt er, at hvert ker kann verða svá fult, at yfir gangi, ok þat er at segja, at ek þoli eigi lengr, at Þorgils siti yfir sæmdum mínum, svá at ek leita einkis í
“Ethvert kar kan blive så fuldt, at det flyder over” FJOrdspr 102 StuᴵᴵR11127ˣ 29617dúkar voru þar af pelli ok purpura, en ker ok skálir af gulli með gimsteinum sett
SǫrlaStˣ 41625hljóp þegar upp einn þjónostusveinn Tristrams ok fyllti kerit af legli þeim, er drottning fékk Bringvet at varðveita
Trist¹ˣ 9623er Tristram hafði við tekit kerinu, þá drakk hann til hálfs, ok þá lét hann meyna drekka þat sem eptir var í kerinu
Trist¹ˣ 9625hélt sér í hendi keri með loki, bjóðandi Ísönd drottningu með blíðu andliti
Trist¹ˣ 16518Þá tók hann eitt ker
~ fr.hanap de mazre
Tristan 13112 Trist¹ˣ 1848skundaði hann þegar með kerinu ok skók þat fast, biðjandi sér ölmusu
Trist¹ˣ 18416hón kenndi kerit
Trist¹ˣ 1851(hon) kastaði gullinu í ker hans
Trist¹ˣ 1854
3) stort trækar til opbevaring af levnedssmidler ⫽ large wooden vessel for preserving food
Sveiɴ. I. vngr fell i syro ker. en kona. I. var fram stød. oc heýrði at nacqvat fell i kerit. oc tlaþi hon. at vera mønde hvndr
ÞBpCod645 515Ef hann a ker iɴe þar oc scal hann ut hafa ført þat oc sva aɴat gagn sitt þvattdag et siðarsta i fardögom
GrgKonᴵᴵ 13815Eigi scal hann briota hus til at føra ker sin ut nema hann bøte iafn væl aptr sem aðr var eɴ ellegar scal hann i stöfom ut fera
GrgKonᴵᴵ 13818‹Vm ker ok vm keldur› emend. Bl 2487: LundUB Mh 15 “Bn”
cap.
emend. Bl 2487: LundUB Mh 15 “Bn”Þar scal kiær vera i garðe sem eigi er kiællda til oc vatn i
Bl 2488Nú ferr maðr af jǫrðu ok á hann þar ker inni, þá skal hann þat út hafa fœrt ok annat búgagn sitt hit síðarsta laugardag í fardǫgum
Jb 1375Rétt er honum at brjóta hús til þess at fœra ker sitt út, ef hann bœtir húsit jafnvel aptr sem áðr var, ella fœri út í stǫfum
Jb 1377þar var gǫrt ker mikit, margra álna hátt ok okat með stórum timbrstokkum
Hkrᴵˣ 254
● ker í jǫrðu
Gizurr sa, at þar var ker i iørðu hia litit, ok var i syra; enn skyrkerit stoð þar yfir ofan ok hulþe mioc syro-kerit
StuᴵᴵK 2036uont kerr j jordu
DI VIII (1521: AM 191) 79631ker j jordu
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 47730
4) (om stort lukket kar brugt til tvekamp) ⫽ (of a large closed container used for duelling)
cf. Falk 1914 120
5) badekar, balje ⫽ bathtub, tub
ec man lata gera laugarnar ok lata fœra laugarkæren i svæfnhusit ok þa scal ec lata gera laugena i sialfs hans kere sua hæita ok vællande at engi er sa livande maðr ef hann kœmr i sua buna laugena at hann scal æigi soðen vera ok mæiddr þa er hann hævir i sæzc kæret
Streng 7614●●● Sva bar tíl at Sígvrðr konvngr var á Vpplǫndvm at veítzlv nǫckvrrí. þar vorv lavgar gervar. En er konvngr var i lagínní. ok var tialldat yfir kerít. þá þottí honvm renna fískr j kerínv hía ser
Huldaᴵᴵ 2171er konungr var í laug ok var tjaldat yfir kerit, þá þótti honum renna fiskr í lauginni hjá sér
Hkrᴵᴵᴵˣ 2957
6) monstrans ⫽ monstrance
cf. Horskjær 1966 [KLNM 11] 685-687
birtiz þar mikid stormerki at corpus domini er geymdiz i einu keri fanz i auskunni
Ann764 22024þeir létu oblationem í kerit áðr þeir gengu af kirkjunni
Æv²³624 9211minnizt prestrinn hennar kapellann, at vors drottins likami var i þeim hꜳska yfir hꜳalltari, þvi gyrdir hann sik karlmannliga, snarandi inn i husit loganda, ok finnr kerit heillt med guds vilia
MarD635ˣ 104513
7) (om beholder til lys) lanterne ⫽ (of a holder for light), lantern
mon hon quøcqua lios i kere
Hóm677 5714Lios i kere er godomr i licam
Hóm677 606þegar kemr lios ꜳ ⸢kerit [var. kertít AM 233 a fol]
MarE 72718
8) skålformet holder (på lysestage) til lys ⫽ bowl-shaped holder (on candelabra) for lamp
9) (om aflåst gemme) ⫽ (of locked storage)
ef funnit er i lasum. i kerom. eða kistum. i byrðum. eða i orkom. þa er sa utlægr. er þæim lykli uarðuæitir. er at gengr
EiðKrA 3836þá er settareiðr uppi. en þó at í byrðu se oc í keri læstu. þá kemr eigi framar til
Frostˣ 25523
10) (om menneske som åndelig beholder) ⫽ (of a human being as the vessel of the soul)
es ohrenir andar foro oc so hann (kross) marci signdan. þa undroþosc þeir þat oc veinoþo oc męlto. Cer es þar tomt oc lęst
GregDialA 9212hann er valet ker mitt, at hann bere namn mitt firer konongom oc þioþom oc sonom Israel
Páll¹ 2172Sa Anselmus er val ma kallaz kristileght kær, villumanna væsolld, hærmanna hamarr, guðlegra ritnenga gott armarium, bosun blæzaðra guðspialla, stuðell ok stolpe sannz litilætis
~ lat.vas catholicum
3522 Thom¹ 353oc lifi þær sva i þinni miskunn, at ecki megi ser eigna ovinr goðra hluta i þessum kerum, er guði eru helguð
Mth³ 83323hann er valit ker mitt, at hann beri nafn mitt firir konunga oc heiðnar þioðir
PP 29333geck vt af leirligu keri likamsins su blezada sala
Mar240f 50425Fra‹u›dulenti sunt uasa pessima, þat þyðiz sva, at flrðsamir menn eru hin verstu ker
MarS 28525sem einvalit ker almáttigs guðs, í eptirlíkíng sæls Davíðs konúngs
GBpD 7019●●● gekk sú blezaða sál ... út af myrkvastofu þessa heims ok leirligu keri líkamans
GBpD 15736eínualit ker Kristz Paulus
~
PS 3915 Pétr SÁM 1 8vb38no᷎ckurr af mannkyninu uerdr ualidr ker guds til eylifrar sæmdar
Stj¹ 452Þu ert serligt guds sonar ker
Mar240a 33511Sa ek ok sannliga, segir sęll Jeronimus, Kristz fehirdzlu folgna i mannligum kerum
VP 33612Fiandinn qvez eigi þorat hafa at finna Ambrosium, en lez þar bedit hafa, unz hann færi aptr, qvez þa taka ker sitt, þat er hann hafdi tynt
Ambr 386war hann sem þat ker er tynt var
~ lat.quasi vas perditum
SpecH 260a38 (VII 105) MarD635ˣ 93514
11) fiskekar, kar til fiskefangst i vandløb ⫽ fish tub, fish trap
Eigi scal maðr leggia net vm þvera á oc baɴa fisc för. oc eigi gera ker í ne teínor
GrgKonᴵᴵ 12312þar sem hann nytr þui (ɔ: landinu) siðr till míðrar aar. at hans lanð gængr ok vttan at kerínv. sua at þurt ær jamnan
NoDipl (1295) 7725þat bref syndizt oss huarke loglæga ne skynsamlæga gort væra. at meína prestínum fiskína firir sínv lanðe. þar sem hann nytr þui siðr till míðrar aar. at hans lanð gængr ok vttan at kerínv. sua at þurt ær jamnan næma snꝍnam se
NoDipl (1295) 7725at nyta fiskína ... frialslæga bæðe kær ok kassa ok oll fiski uell sua langt uitt (!) sem logbok vattar
NoDipl (1295) 7729●●● gott orlof tíll gæuom síra barðe a. sanðe at nyta fiskína hæðan af firir kirkiunnar lanðe frialslæga bæðe kær ok kassa ok oll fiski uell sua langt uitt (!) sem logbok vattar
NoDipl (1295) 7729var þat war domer mæd fullri samþyct war a millum, at kæret þat œfra skildi stadfastliga liggia till Faxstada
DN IV (*1301›vid 1301) 5821●●● foro Surdœler meðr samhelde ok brutu niðr kær þat. sem nokorom vettrom aðr hofðo vpgort sira Petr ok þeir sem honom fylgðo
DN IV (1316) 10918Jtem hefuir þu hꜳfth laxꜳ vr ke᷎re᷎ þij er nidr hafde brotet
IslDipl (1357) 318og hann heffde tekid laxa med *launungu vr kiere hanz vr anne fa̋skrud
DI VII (*1492›Lbs 63ˣ) 9317og tekid enn med launung laxa vr kieri vr anne faskrud og fargad fyrer honum veturgomlu nauti
DI VII (*1492›Lbs 63ˣ) 942
12) fordybning i vandløb, vandhul, høl ⫽ deep section of a stream
cf. ODS ¹Høl
gardz menn skulu hallda vatna gard huorum tueggia megin lækiarins en tiarnar menn oc gardz menn merkigardinum fra tiarnar gardi svo langt sem gengr ofan at ⸢*kerinu [non emend. (ms.) kerin (el. kerni)]
DI II (*[1263]›Bps B II 1) 416n. → ms. 8r31Kẏrckia ad arsgeyrsa ä ... fiordung veyde j kierum. halfa ana vpp fra þangad vid Audunar stadamenn
DI III (*[1360-1389]›Bps B III 3ˣ) 16228Kẏrckia j Vydedals Tungu ä ... fiordung *j fytia ofann frä kierum
DI III (*[1360-1389]›Bps B III 3ˣ) 16319
13) (om redskab) ⫽ (of a tool)
14) kasteskovl ⫽ shovel
II. (proprial.)
(om stjernebilledet Bægeret, lat. Crater) ⫽ (of the constellation Crater)
III. (propr. topogr.)
Form.: ker (63); keri (12); kerit (12); kær (8); kier (4); kere (3); kerínv (3); kerum (3); kæret (2); kerinu (2); kiær (2); kierum (2); kieri (2); kerom (2); kiere (2); ke᷎re᷎ (2); Cer (1); kerr (1); kerenv (1); kerino (1); kierinn (1); (1); kerin (1); keru (1); kervm (1); keren (1); kerið (1); kærum (1); cers (1);
Comp.: aus- (3), aust- (7), austr- (2), borð- (36), bryggju- (1), deili- (3), drykkjar- (8), drykkju- (1), dǽli- (1), dǽlu- (1), eir- (2), eld·bera- (2), eld- (7), flauta- (1), fonts- (1), gil- (1), gler- (18), glóða- (4), glóðar- (19), glóð- (4), graf- (1), grjót- (1), grýtu- (2), gull- (30), hitu- (1), hjarta- (1), horn- (3), hundrað·skjólna- (1), húsl- (10), jarð- (1), kopar- (1), krisma- (7), krismu- (1), laugar- (2), leir- (1), ljós- (24), lok- (1), lýsi- (4), mál·snilldar- (1), mein·gerða- (1), merkr- (1), messingar- (4), minni- (1), mirru- (1), mis·kunnar- (1), mjaðar- (1), mǽli- (6), mǫsur- (7), pínslar- (1), plantanar- (1), rang·lǽtis- (1), rekelsis- (1), reykelsi- (1), reykelsis- (10), sacrarium- (1), sacrarium·tin- (1), salt- (2), salts- (1), silfr- (27), skaft- (12), skap- (6), skrukku- (1), skyr- (3), smá- (2), smyrsla- (2), stein- (6), stétta- (3), stéttar- (15), stokka- (4), stór- (2), svefn- (4), sýru- (8), sǿmðar- (1), sǫðul- (1), tigl- (1), tré- (3), tunnu- (1), upp·halds- (1), váð- (1), valningar- (2), vatn- (10), vatns- (8), við·smjǫrs- (4), vín- (5), þjónustu- (2), þoll- (1), ǫl- (5), ǫlmusu- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer (cf. corr.); Anm _; Bin _; Rím; LP; Med item kær; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 ¹ker; NO ¹ker; Walter _; ÁBlM ¹ker; Bl; WPA _;
Litt.: Anker & Topelius 1963 [KLNM 8] 425; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 102; Gjærder 1958 [KLNM 3] 318; Grøn 1927 132; Jakobsen 1901 [ANOH 1901] 116; Klos 2004 [Skandinavistik 34] 25; Leijström 1934 [ANF 50] 311; Seip 1955 46, 122; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 41, 43, 165; Wallem 1910 63
Genre. (expected): religious works [rel]: 46 (35); charters [dip]: 23 (10); romances [rom]: 16 (14); legal works [jur]: 15 (13); historical works [his]: 15 (23); contemporary sagas [bis]: 12 (10); learned works [div]: 4 (4); family sagas [isl]: 3 (16); legendary sagas [fas]: 2 (6); unclassified [ ]: 1 (0); þættir [tot]: 0 (3);
EÞJ (red.) — December 2012
TW (eng. def.) — November 2019
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
kenna - ketill
...
...