kaup sb. n. [-s; -]
(cf. keyp sb. n.) keyp sb. n. [1]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) [til e-s] [fyrir e-t] betaling, vederlag, løn, belønning
hvat kaup villtu hava þormoðr firir skæmtan þína
ÓHLeg 7934Þat er oc vitis lav́st at grið menn taci .ii.a avra til allra heilagra messo fra vetr nottom at cavpe
GrgKonᴵ 12924gaf honum mikit kaup
ÓTOdd 15918hinn skal hava kaup sitt
Járns 29730vil ek vist ei roa vttan kavp
Þiðrᴵᴵ 2872skyldi hann anazt hion þau, er þeir haufðu raðit, [ok] giallda kaup verk-maunnum
StuÞSk 33132at honn hafde gefit þessom monnum kaup til vitnisburðar þes er ...
DN II ([c1303]) 6235at hon hafði gæfit ... Sigurði skialg kaup til at bæra þan vitnis burð sem ...
DN I (*1303›vid c1305) 8921hinn helgi Ion sparði eigi at reiða honvm kavpit mikit ok gott enda leysti hann ok sina syslv vel ok goðmannliga
JBpA(2003) 175Þú hefir ekki kaup haft með mér, ok við fégætni þína þá máttu þessu koma þér í gagn
Glúm 464Vítis ertu verð, en eigi kaups, in illa kerling, segir Kormákr
Korm 23010●●● Vtan kaup fekk ek þenna lut ok kauplaust skal ek gefa
Mar240g 111116Hann var aa vist með Vermundi, en Þorsteini fauður hans voro kaup gefin til verka
StuᴵK 5363medr kaupi leigða ek þik
~ lat.mercede
Vulg Gen 30,16 Stj¹ 1762Mæl þu þer ok akued þilikt kaup. sem þu uill at ek gefi þer
~ lat.mercedem
Vulg Gen 30,28 Stj¹ 17632ek man giallda þinvm monnvm ⸢slika læigv [var. slikt kaup AM 226 fol “A”] sem þv bæiðir
~ lat.mercedem
Vulg 3Reg 5,6 var. StjC 56118: AM 226 fol “A”hinn (ɔ: leigumaðr) skal hafa kaup sitt ok matarverð þat er úneytt er
Jb 2329Eyiolfr bad menn sina inn hlavpa ok taka hann Ara. Einar qvad honum þat mundv med kavpi at þvi sinni
StuᴵᴵR 2285kuaz bondi mundu gefa honum ku i kaup sitt
HÚ 45911sagdi hann skylld a jordunni at syngia þar annan huern dag helgan. ok luka. presti. tuær merkr kaups
IslDipl (1392) 1012ok het þeim myklu kavpí
RR557 973liezt honum mundu kaup fá, suo honum hugnadi
Krók 326honum var verra til hjóna en ǫðrum mǫnnum, ok galt nær engum manni kaup
Gr 1014Nu hefi eg hialpat lifi þinu. og gef mier mitt kaup
~ eng.do yeld to me my mede
9433 ÆvMið³⁰ 9410Þat kaup uilium uier eiga, at þu hafer þat kaup, er þu beider, og komer alldri mier i augsyn optar
Jvs510 138bonde sa sem þar bẏr skal giallda fiorar merkur kaups presti þeim er þangath sẏngur
DI VII (*[1285-c1440]›K VIII 1ˣ) 314þar skal vera setvprestur og tekur iiij merkur kaups
DI VII (*[1491-1518]›AM 263ˣ) 3227eigi hefi ek heill til þess at hafa ij missara vistir, en iafnan hefer ek kaup a sumrum
Fbrˣ 1026bað hann með sér dveljaz ok ráða siálfan kaupi
Flóamˣ 1323... nema hann ynni honum alt, ok hann réði kaupi hans
StuᴵR440ˣ 118Þá vekr Óláfr til, hvat hann skyldi kaups hafa
StuᴵR440ˣ 1113Þorgils hafði mælt, at Þórðr skyldi til hans koma í Skálaholt it síðasta eptir páskaviku, ok vildi, at þeir Gunnlaugr prestr keypti þriggja hundraða kaupi í bú í Reykjaholti
StuᴵᴵR11127ˣ 17432Hann gaf hánum kaup til, at hann kvæmist inn frjálsliga
Trist¹ˣ 4012gaurr ok gassi sá, er kaup ok leigu vill hafa fyrir starf sitt, hánum sómir með öðru móti at at komast
Trist¹ˣ 867
● (vera) af kaupinu
eɴ hiɴ fyrsta svmars dag ef nokqvor lvtr væri vgiorr at borgi‹nni›, þa skyldi hann af kavpinv
SnE 4522þat kom asamt með ꜹllvm, at þesv mvndi raþit hafa, sa er flestv illv ræðr, Loki Lꜹfeyiarson, ok qvoþo hann verþan illz davþa, ef eigi hitti hann rað til, at smiðriɴ væri af kꜹpinv
SnE 4614en er hann varþ hræddr, þa svarþi hann eiða, at hann skyldi sva til haga, at smidriɴ ⸢*væri [AM 242 fol “W”, etc.; non emend. skyldi] af kꜹpinv
SnE 4616
● halda kaupi [e-rs]
Hann tok ser vist at Rafnagili; segia svmir menn, at Hafr brygði við hann, enn svmir segia, at hann helldi kavpi hans
StuᴵK 35422Klemet hafde ... reked j burt prest ... og hiellt kaupe hans
ÁBp 1418
● meta kaups/kaupi [e-t] [við e-n]
æigi kann ek kaups at meta
ÓHLeg 7935Engi maðr scal meta kavps leg at kirkio eða licsong oc hvarki scal dvelia fyrir þat þo at eigi se salo giafir gefnar fyrir hinom dauða
ÁKr 3022Engi maðr skall meta kavpi lægh att kirkiu
JKr 35121Mat hann ekki kꜹps uið þa orrostornar
~ lat.nil belli iure poposcit
35930 Rómv595(2010) 35911
● mǽla kaup [af e-m] [til■] [sér]
mællti ser þat kavp af presti hverivm ... at þꜳ er prestrinn spvrði andlat hans skylldi hann syngia honvm salv messv
JBpA(2003) 2332mælti hon kaup til at leyna þeim
evt. ‘vilkår, betingelser’ Svarfd(1966)ˣ 3812
● mǽla sér til kaups [e-t]
bavð (hann) at gera þeim borg a þrim misservm ... en hann mælti ser þat til kavps, at hann skyldi eignaz Freyiv, ok hafa vildi hann sol ok mana
SnE 4516hann bꜹð at taka vpp ix. maɴa verk firir Bꜹga, en mælti ser til kꜹps einn dryck af Svttvnga miþi
SnE 845
● taka kaup [fyrir ! / á e-u] [til !]
scal hann eigi taca meira kavp eɴ halfa mörc vi. alna avra
GrgKonᴵ 12917●●● (sniddari er) skyldr att skipta ermum a þeirra manna kleðum er þeir sauma ok taka æigi kaup fyrir
RbEM (*1282) 1411Hann hafði vister vm sumrum ok tok kaup
Fbr 3211enn huǫr einn vill nu taka kaup til og ganga j möti þui
tage mod betaling og ... Hrólfˣ 8018ǫngua sie eg fǫr ꜳ̋ dijrinu, enn huǫr einn vill nu taka kaup til og ganga j möti þui
tage mod betaling og ... Hrólfˣ 8018uardueiti (hann) ackra manna, en tok kaűp a þvi
PlacA(1998)ˣ 412
2) prisfastsættelse, kursværdi
Mangarar skolu engan luth kaupa til mangs fyr en aðrir menn gera kaup a
RbHM (*1302)¹ 4323æftir forno kaupi
RbHM (*1290) 1913
3) [við e-n / millum e-rra / með e-jum] [um e-n/e-t / á e-u / til e-s] køb/handel, handelsvirksomhed, (handels)aftale, overenskomst, kontrakt (ofte i forb. m. ægteskab)
skolom ver sva verþa fegner til quómo ens helga aɴda. at øss þycke kaupa batst at haɴ kǿme i staþen magfyllareɴar
●HómÍsl⁹(1993) 11r10halldaz eigo þar oɴor cavp öll sem her. vm þav fe öll er ...
GrgKonᴵ 24016sa er cavp male þeirra sem þeir segia oc engi ero avɴor undir mál ne lavsa kör a mælt eɴ ellegar verðr eigi fast cavp þeirra
GrgKonᴵ 2487þess a hann cost at stefna til rofs cav́peno
GrgKonᴵᴵ 1056Nv scolo kaup oll hallda handsalað
Gulᴵ 2410Nv ferr leysingi or fylki firi utan rað drottens sins. oc aflar sér þar fiar æða kaupa
Gulᴵ 3425lysing er at engu nyt. nema baðer iatte kaupi oc sale
Gulᴵ 9120þa scal sunr hans kaupi nestr
Gulᴵ 9223scolo þeir baðer sveria kaupi oc sale
Gulᴵ 9225fengo þeir þeim at siþr cavp at þegar helt viþ bardaga
Mork 622annar hvárr skal rift hava innan .xij. manaðe. ella er fast kaup
Járns 28523honom varð eigi at þvi kaupi. þviat Alexander let eigi long frest a foðor hefndum
Alex 812eigi fǿz fire giavar beði verð oc vinátta. en ønga þok mego kaup auðlaz
Alex 612●●● læggia þæir stæfnudag a .xíí. manaða fræste i huærn tima er hann skal koma æptir svæínínum. ok þætta kaup er nu gortt mæð fullnaðe
Þiðrᴵ 7613íakvæddi honn þesso kaupí
NoDipl (1294) 689þat var oc cꜹp þeira ... at erkibyscup. scylldi vigia son hans til konungs
Sv 11924at Eyuindr villdi æigi hallda þat kaup er ...
DN I (1303) 8737Kan ok Sigurdi edr hans ærfuingium verda iorden foll þa skall han edr hans ærfuingiar fyrst oss kaup a bioda. æpter retto lands kaupi
DN I (1309) 1139var þar gott kavp a hervapnvm
Flóv¹ 16049Ger þú kostinn, því at ek mun skaplyndi hennar ekki láta fyrir kaupi standa. Síðan tala þeir um kaupit
NjR 318ek mun skaplyndi hennar ekki láta fyrir kaupi standa. Síðan tala þeir um kaupit ... ok urðu þeir á sáttir á allan kaupmála
NjR 318Þá tala þeir um kaupin ok verða á allt sáttir
NjR1908 7722●●● nema baðer iatte kaupi oc sali
Landsl 10020ok þo sua at eigi skaðe leiglending allt þat er ⸢vndir [var. i “de fl.”; |V÷-2:] kaup þeirra uar skilt
Landsl 10318Abuð iarðar heimilar tekiu en landskylld heimilar loð oc allan auerka þann er i kaup þeirra kom
Landsl 1061En bygðar menn kome kaupi sinu ‹sem› þeir megu uið farhirði firir sik oc alla fatꝍka menn
Landsl 1338Ef bonde uil eigi hallda kaup uið uerkmann sinn
cap.eptir þui sem ek oc fru Magnildr Ketils dotter moðer hennar gætem gort kaup oc samning firir með korsbrœðrena suasem testamentum bref hennar vattar
DN III (1322) 1296var nu raðit at kalla kaup þeira
Heiðy 1034hann uil eigi lata laust lanðit uill at kaupit se sem ætlat var
Heiðy 1054Þa gengv æsirnir a tal ok reþv raþvm sinvm, ok var þat kꜹp gert við smiþinn, at hann skyldi eignaz þat, er hann mælti til
SnE 4518En at kavpi þeira vorv sterk vitni ok mǫ́rg særi, firir þvi at iotnvm þotti ecki trygt at vera með ásvm griþalꜹst
SnE 463Þat fyrirbjóðum vér ok fullkomliga, at stýrimenn eða landsmenn taki aðrir hvárir samheldi með fésektum at kaupa eða selja dýrra varning sinn en svá sem ⸢*kaupi ok sali semja [GKS 3271 4° “i²”, etc.; non emend. kaupi oc sialfir semia] ‹sjálfir› sín í milli
emend. Jb 343: GKS 3271 4° “i²”han hafde vpp tækit ... fyrsta peningh ok œfsta ok alla þar j millium þa sem j kaup þæirra komo
DN III (1333) 15523scal þat hiuna sem lengr livir leggia fram fe oc skipta sva i sundr sem þat vil svara firir guði at rett er eftir þui sem i kaup þæirra kom oc huarki er þa vanhalldet af oðru
Bl 22913gange kaup þæirra aftr
Bl 25017●●● ver Biorguinar men verðum miok uið kaup at lifa
Bl 2552firir huert .x. marka kaup oc mæira þa scal huartvæggi gera bref eftir skilorðe sinu oc kaupi
Bl 2611till sanz ok mæirri stadfestu þessa hans kaups ...
DN I (1337) 19620kaup ok skilorð
DN I (1337) 19913værder oc Þorgylse mæira fust (!) eder falt þa skal Atsla kaup a vera
DN II (1341) 2025var þæt ok i skilorde þæira at huarom þæira sæm fyr vyrdi falt skuldi bioda adrum kaup a jordenne fyr æn adrum mannum
DN XI (1349) 4019Villdim ver þat giarna fꜳ̋ at kavpe eðr giǫf, ef nęðizt
ClarA 1161Þorolfr for vm alla morkina með her manz. hafði hann kaup oll
EgM(2001) 245Kom heill þú, Þundarbenda; gott kaup var þat, er ek keypta þik
Glúm 779var þessu kaupi slungit
Laxd 846Var þat at kaupi með þeim, at ...
Laxd 848●●● réðu þau Þórarinn um kaup þetta ok urðu ásátt, hversu dýrt vera skyldi, ok svá þat, er í móti skyldi vera, ok var mælt til kaups með þeim Bolla
Laxd 18110En því var kaupit eigi váttum bundit, at eigi váru menn svá margir hjá, at þat þœtti vera lǫgfult
Laxd 18113þá ferr fram kaup þat, sem rœtt hafði verit, at þau myndi kaupa um lǫnd, Snorri ok Guðrún
Laxd 21118segir sva goða vatta við vera kꜹpi þeira, at þeim mvni eigi dvga þat at rivfa
MarS 30016Þá tala þeir um kaupin ok verða á allt sáttir
NjM 9014ek vil bjóða yðr ǫllum heim til mín ok hætta á, hvárt ek geta kaup fyrir yðr
NjM 2575skillðe bauðuarr ser aftr at taka sinar iardir iafn goðar. ef varir eftir komendr. vilia eige þetta kaup hallda. ok til sannynda vm sagdt kaup. settum ver fyrir þetta bref vart Jnnsigle
IslDipl (1352) 2610skulu konungs vmboðs menn ... gera lata eptír þuí kaupí sem þeír semía víð þa
Landsl1154 9211Ef maðr hefir vít sitt ok maa kaupum sínum raða. ok buí
Landsl1154 13326ok allan auerka. þann sem i kaup þeirra kom
Landsl1154 1435Um skulld sko᷎yting ok kaup kuenna
indexvæitti þa ok Arne Ifuersson viðrgaungu firir oss ... at han hafde þa af Gunnare Ifuerssyni fyrsta penningha ok œfsta ok alle þar j millim firir fyrnæmft halfrar merkr booll jærðr ... æftir þui sem j kaupp þeira komm
DN I (1357) 2778Var þat ok i kaupi ok okro at ...
DN I (1358) 28220kændus þau ok at þau hafde vpboret fyrsta pæningh ok œfsta ok alla þær j millium æptir sæm j kaup þæira kom
DN VIII (1359) 21937þaw haufdhw sællt Suæini Annbiornar syni iiii laupa land ... ok fullæ pæninga firir tæikitt æfter kaupi þæira
DN IX (1359) 16319Hallr sætiz við prest oc villði eigi biskups dom a þessv mali. Oc voro þeir nv i stor-mælvm. Kolbeinn varaðiz fyrst samneyti við þa. Enn þo *com sva, at hann ‹ok› oll alþyða samnæytti þeim; oc sva bavnnvðv þeir kavp oll til stadarins oc savlvr
StuᴵK 27723Þetta sama sumar reðuzt kavp með þeim Þori tott Arndors syni ok Herdisi Einars dottur Þorvalldz sonar Gizurar sonar. Var bruðlaup þeira Ions messo baptista i Havkadal
StuᴵᴵK 22123eftir þui sem j kaup okkort koom
DN I (1362) 29011veíttí mer þat lien at ek skylldí hafa fínnfǫr ok kavp við Finna
Þing¹Hulda 2032Fyrirbodit er ok lærdum mo᷎nnum fastliga undir bannz pinu. at gera nockut kaup edr skilyrdi edr krefia nockurn mann fyrir pusan iardan edr olean
StatEi² 53315yfir kaupum edr sꝍlum edr odrum lutum þeim sem flytiaz af stad til annars
~ lat.super empecionibus uenditacionibus
4668 Sættarg 47320skal tiundar skreid herra byskups iafnan fylgia hialli. oc sva margir fiskar hueriu kaupi ok afgreidzlu sem lꝍg uatta
Sættarg 4757Komu þeir aa Egiptaland medr odrum þeim sem þagat foru til kaupa
Stj¹ 21225ok alla peningha firir tækit æftir þui sæm j kaup þæira kom
DN VIII (1368) 22933settv þ[ei]r sin jnsigli firir þetta kavp er gort war a greniadar stodvmm
IslDipl (1371) 4834þá flyti hinn er næstr býr þanneg sem menn eru fyrir, ok hafi at heimilu lóð hálfa, nema hinn komi ǫðru kaupi við
Jb 11211skal landeigandi ... hafa þá hálfan skotmannshlut, hversu sem hann kemr kaupi við skurðarmenn
Jb 2019nema maðr seli úheimilt eða sér fals í, þá skal kaup þat aptr ganga, en hinn hafi andvirði sitt
Jb 2216vm kaup eða saulur
StatJón 1784●●● ek vil kallaz kaupmaðr ok með kaupum fara
FlórN 2818stæingrimi ok grimi skiokt. badum samt cc. i fornn kaup
DI III (1388: Bps B II 1) 4188kiosit nu huort kaup uort skal standa leingr
Eym 12336nu er samít kaupit
Fær 66þeir brædr ... hofdu smior ok flesk til kaups vid Finna
HelgFlat 35912þeir slogu ... kaupe saman
HróF(2019) 882enn landzmenn letiaz helldr a kaupum vid oss
Orkn 23614huerr a firir kuenkosti at rada þeim er til kaups er bodinn
ÓTFlat 40738Guðmundr var vanr at ráða kaupum ok bjóða mǫnnum til sín
Ljósv 216Sa er til kaups var talar sva: Lia mer, brodir, bokina
~ lat.qui eum emere volebat
53430 VP 5347at hann ... færi j moti Bæringi jarli ok berdiz vid hann ok yrdi þa at þui [ka]upi sem mætti
MírmA(1997) 334gio᷎rdezt suo fellt kaup millum þorsteins ... ok olofar
IslDipl (1428) 2657giordi hann kaup uid þa umm .uij. fugla
Trist¹Frg1878 2064víȷ́ hofum samþykt þath jardaskipte ... þui dande menn hafa sagt oss ath klaustrid ꜳ̋ maudruuollum sie skadlaust af þessu kaupe
DI VI (1478) 17021giptir Þórir jarl Ólofu, dóttur sína, Katli. ... ok er kaupit skyldi fram fara, þá ...
Vígl510 7121Ek ætlaða, at Þórir jarl mundi sjálfr eiga at ráða dóttur sinni ... ok mundi þat kaup lögligt vera, sem hann gerði
Vígl510 7313þeir stadfestu sitt kaup fullt og lo᷎glegt þat er þeir ho᷎fdu keypt jo᷎rdunum skardi j langadal
DI VI (*1476›apogrˣ) 7434skal oc sa suara lagariptingum er selldi en hinn halldi sino kꜹpi til laga er keyptt hefer huór vm sigh ef nockur vill ꜳkæra
DI VI (*1478›apogrˣ) 1147Enn aull aunnur kaup skulu halldast. Ef handsaulut ero. og suo aull þau sem vottar vita. þo eigi sie handsaul
DI VII (*1492›Lbs 1974ˣ) 10319þa dæmdvm vær advrnefnder menn kavpit fast og vtgiortt vm adrgreinda jord enn hans akiærv onẏta og at avngvv hafande
DI IX (*1533›AM 238ˣ) 65814●●● staderenn er sva fyllter ... her af utlendzskom monnom þæim sem sik ‹leggia› till pretvivis oc mangaraskaps sva at jnborner menn her fa æingin kaup firir þæim
DN VII (*1331›DonVar 1ˣ) 15136kvaz frétt hafa, at siðarr mundu betri kaupin, ok fóru þeir heim
Flóamˣ 6218oc ferr hann í herað at caupum sinum ... þá ...
Frostˣ 20110þat com undir caup oc svá sceyting oc svá tryggvar. at sá scylldi eiga lausn á iörðu er selldi
Frostˣ 23528þætti mer oc þat kꜹp vel fara at þu helldir mic til konungs, enn ec ynna þer slikrar sæmdar sem faðir yðvar hefir att
Gíslˣ 817Sá annarr, at ek rýf ǫll kaup
Hávˣ 2028grœddisk honum brátt fé af kaupum sínum
Hǿnsˣ 68hann baud at gefa henni Rosmhvala nes allt fyri vtan Hvassa raun enn hon ‹gaf fyri› heklu fleckotta enska ok villdi kaup kalla. henni þotti þat vhættara vid riftingumm
LdnHb105ˣ 12329er kaupit var vordit þa geyrdi Ketill brudkaup til Arneidar
LdnStˣ 20436hann baud at gefa henni Rosmhvalanes ... eɴ hun gaf fyri heklu flekkotta ok villdi kaup kalla. heɴi þotti þad vhættara vid riptingum
LdnStˣ 23016fátt hefi ek til kaupa; ek em félítill
LjósvLˣ 4429þykki mér sem þat muni sannligt kaup með oss, at hvárir veiti ǫðrum at réttum málum
LjósvLˣ 717hann villdi eigi hallda kaupit
MarD635ˣ 66330sumar hid sama er byskup lifdi sydast, kom wt hwffu vidur ẅr Noregi sä er Päll byskup hafdi hoggua lätid, og þa gaf hann j hond aull kaup þau til stadarins er ad skylldu þyrffti ad hafa
PBpˣ 43212ræðir drottning til kaups um sveinana við ambáttina
StuᴵR440ˣ 116Þorgils mælti: ekki hark skulu vér honum gera; en þat skal kaup með oss, þú skalt fara hvergi, nema þú vilir, enda bera enga njósn fyrir oss ǫðrum mǫnnum
StuᴵᴵR11127ˣ 18012radit kalla ek kaupit
Svarfd(1966)ˣ 6118þesse ambatt fer mióg at kaupumm. ok þikizt sa betur haffa er lausa lætur
Svarfd(1966)ˣ 6832kaupmenn ... skilldu huori bretzku ne uolsku ne adrar tungur at færa saman kaup sin
Trist¹ˣ 2062Byskup þóttiz nú kominn til kaups við Þorkel, at hann tæki við trú ok léti skíraz
Vatnˣ 1085sÿdan gio᷎rdu þau (ɔ: trǫllin) kaup vid Herkul kong
VSj527ˣ 539eigi veit ek, hversu bræðrum mínum eða henni er þetta kaup gefit
Þórð²ˣ 18311Þat mun ilt kaup at taka glæp við miklu happi
ÞStangˣ 8411
‖ (propr. comp.) :
● eiga kaup [við e-n] [á e-u / af e-u?]
Ef menn sia scogar maɴ ... oc varðar þeim eigi við lavg þoat þeir take hann eigi ef þeir eiga ecki við hann. En ef þeir eiga við hann kavp eða avɴor mavc nokor ... oc er þat biörg við hann. oc varðar þat fiör bavgs garð
GrgStað 4029þeir mvndv þa bvnir vera kavp við hann at eiga ok gefa þa vpp borgina
TrójHb 20824Þeir lǫgðu til fund ok bǫnnuðu mǫnnum at eiga kaup við þá
NjR1908 23210konungr a fyrst kaup a allum lutum varningi oc þarfendum
Landsl 15515skulu þau ok huarke megha gefua ne selia kirkium ne klaustrum ne nokorom manne ne með nokorom hette megha firir gera vttan sa prebendarius sem brœðra alteri a j Krist kirkiu eighi kaup a
DN II (1334) 17527kan ok nokor lutr falr at uerða ... skal prebendarius at fyrnemfðu alteri einsaman eigha fyrst kaup a
DN II (1334) 17531Við skolvm eiga kavp saman
MarA 15525Vlfvr skyldi æigha kaup fystr af Skirwægh œfre ok nedre ef hon yrdi laus æda foll
DN III (1347) 2081skulum vit eiga kaup saman, at þú sel manninn fram ok lát mik eigi þurfa þraut til, en ek hefi hér þrjár merkr silfrs, er þú skalt eignask
Laxd 3816Þeir lǫgðu til fund ok bǫnnuðu mǫnnum at eiga kaup við þá
NjM 25613letía vil ek þik at eíga kavp við Þorgrím
HrafnG 7427þeir kuoduz giarna þat kaup vilia vid hann eiga at beriaz sua med honum sem hann væri þeirra konungr
SvFlat 55629kaup uil eg vid þig eiga seger hun
Vilm 14817villtu nockuth eiga kaup uit mig. hann spyrr huersu hattat uęri þuij kaupi
Hect 9518Þat kaup uilium uier eiga, at þu hafer þat kaup, er þu beider, og komer alldri mier i augsyn optar
Jvs510 137Ek vil yder kunt gera. at ek atta kaup nokot vid brœder at Munklifi i Biorgwin
DN VIII (*[1170-1190]›apogrˣ) 429Er því at lýsa, at vér bǫnnum ǫllum mǫnnum kaup við yðr at eiga ok svá flutningar allar, svá at ek skal fé af þeim taka, sem yðr veita nǫkkura bjǫrg
Hǿnsˣ 91
● kaupa kaupi/kaupum/kaup
Vmagi ma engu kaupi kaupa. ne raða. þræll ma oc engu kaupi raða. nema ...
Gulᴵ 2919Ðat skaltu oc varaz um allan þann varning er þu kaupir at hann se alr u spiltr oc flærða laus oc fyʀri rannzakaðr en þu fæstir kaup þitt til fulz. En oll þau kaup er þu kaupir þa hafðu iafnan noccora skila mænn ihia þa er vattar se hværso þvi kaupi var keypt
Kgs 428Hroi quad hann vera storkꜹpa mann mikinn. Helgi kuezst kunna at kaupa smam kaupum sem storum
HróF(2019) 6612var þetta kaupp køypt
DN XII (*1290›AM 902 a) 1133haufdu þær mædgr kristin ok jnnguelldr aungum kaupum keypt þꜳ er þessi giof ok giorningr for fram suo vær vissum
DI V (1472) 65726Eigi kemr mér þat í hug ... at Snorri kaupi sínu kaupi betr, þótt hann gefi þér mat til fylgðar
Ebˣ 9720kalla ek mínu kaupi vel keypt, því at allgóðr er meðalaukinn
LjósvLˣ 2820léku (þeir) allskonar töflum, meðan sá dagr endist, ok var öngum kaupum keypt
Trist¹ˣ 733
● slá kaupi [um ■] [við e-n]
siþan slogo þeir kaupe við bonda. ok selldo honum skipit. eɴ toko við farar skiota
GBpA 21826villtu sla kaupi við mik. at fara austr til Gautlandz með mer til vetr vistar
Hallfr 785þá slær Þorkell við hann kaupi á laun, at hann skyldi svá greina frásǫgn * um líflát manna, sem hann segði fyrir
Laxd 513mvn ek sla kaupi við þik. at þv far með mer austr ꜳ Gaut land til uetruistar
Hallfr61 7815sottu menn til fundar vid þa ok slogu kaupum
Grǿnl 44815ok þvi slo hun kaupe vid þa, at ...
VP 64213eingi er von i at vid slaum nockuru kaupi hier vm, fyrr enn ...
MarD635ˣ 105318
● til kaupa [við e-n]
oc eigo þeir at neyta þar vatz oc haga bæðe þeir. oc sva þeir menn er til cavpa coma við þa. scalat eɴ same maðr þar lengr vera til cavpa við þá samfast eɴ iii. nætr með hross sin
GrgKonᴵᴵ 712Menn foro þar vm nesit til kavpa við þa
Eb162E(2003) 2312hvart viltv, Oddi, eiga kavp vid mik. Oddi segir: Ek hefi fatt til kavpa? Æda hveriv viltv ‹við› mik kavpa?
FbrHb 16910ek mæli til kaupa við þik. Vill Hrútr gerask mágr þinn ok kaupa dóttur þína
NjR 813biðr (hann), at þeir seti honum torg til kaupa við landsmenn - því vér hǫfum nóg gull í móti at gefa
FlórKon 12614var nu ok skiott radum raadit ok til kaupa snúit
Vikt 4811var nu ok skiott radum raadit ok til kaupa snúit. Gipti Blauus Fulgida systur sina Wictor fost brodr ‹sinum› en hann sialfur gengur at eiga Rosida Solldans dottur
Vikt 4811menn kómu til kaupa við Þorgils
Flóamˣ 5211Enn Sturla ok Þorgils riðv ‹norðr til Gása til kaupa ok› vestr aptr litlu siþarr emend. Stu 22927: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵᴵK 22927: BLAdd 11127ˣ “IIp”
● til kaups [við e-n / með e-n]
ek hefvir gefvit oddfride dottvr minni til kavps vid halldor jons son
IslDipl (1420) 2216ek hefvir gefvit oddfride dottvr minni til kavps vid halldor jons son halfan valþiofs dal
IslDipl (1420) 2216gio᷎rdezt suo fellt kaup millum þorsteins magnus sonar ok olofar ȧrna dottur ath nefndr þorsteinn hafde til kaups vid greinda olofu tuo᷎ hundrut hundrada
IslDipl (1428) 2659þorsteinn hafde til kaups vid ... olofu tuo᷎ hundrut hundrada suo til komet
IslDipl (1428) 2659skylldi þorkell hafa til kaups med hana fioritigi hundrada iord wm fram þing sin ok hesta ok brudlaus kostnad (sic) ꜳ beggia sidu
IslDipl (1449) 4016uar suo felldr kaupmali lystur ok gior a brudlaus (sic) degi milli ærligra manna þorkels einars sonar ok olofar narfa dottur skylldi þorkell hafa til kaups med hana fioritigi hundrada iord wm fram þing sin ok hesta ok brudlaus kostnad (sic) ꜳ beggia sidu
IslDipl (1449) 4016j fyrstu hafdi gudmundr sigurdzson til kaups wit gudnyiu þorsteinsdottur .xx. tige hundrada ... hier j moti hafdi ꜳdrnefnd gudny tuær jarder
DI V (1451) 8714j fystv grein ad jndride fyrnefndr hafde og reiknade sier til kaups med gvdrunu gisladottur jordina halfa haufda j dyrafirde firir fimtan hvndraud ... hier j mot hafde gvdrvn gisladotter til kaups med nefndum indrida tiv qvgillde
DI V (1452) 996nefndr biorn sæmunzson hafdi til kavps vid sniofridi biornsdottur kuinnu sina þriatigi hvndrut ok t‹v›av hundrut hundrata. hier j mot skylldi hvn hafa adra peninga jafnmikla
DI V (1464) 41524hier j mőt hafde fyrr nefnd asa eigilsdotter til kavps med einar oddzson bonda sinn ij hvndrvta c
DI VI (1480) 29519sveinn svmarlidason hafdi til kavps og eiginordz vid adrnefnda gvdridi finnbogadottur. alla sina peninga þa sem þa atti hann
DI VI (1486) 5484olafur philipusson talde sier til kaups med nefnda uigdisi attatigi hundrada i iordum og kugilldvm
DI VII (1496) 13915biorn reiknadi sier til kaups vid herdise eiginkonu sina lx hundrud. hier a mot gaf gisle ... herdise dottur sinne .xxx. hundrud
DI IX (1535) 71115þa gr‹e›indur gudmundur geck til k‹a›pz vid berliottu (!) konnu (!) sinna
DI IX (1535) 74910
4) ngt købt, købt genstand
a sa kaup at hava er fyrri keꝍpte
Gulᴵ 2418●●● Nu stendr maðr fe sitt i hende oðrom manne. þat er þiofstolet er. en hann venesc heimilldar manne. oc kallar kaup sitt. þa ...
Gulᴵ 8318En sa sæm kaupir hann skal missa þat sama kaup ok goðz ok þo ...
RbHM (*1302-1313)¹ 1355Nu a sa kaup at hafa er fyrri kꝍypti
Landsl 15722Ef hæiðin maðr fær hingat með kaup sin
cap.sva at huer mege sit kaup skoða
Bl 2462þa ma Alfr halda kaupi sinu
DN I (1342-1343) 22726kom fyrnefnndr halldor fram fyrir oss ok synde bæde kaup ok kuittan
DI VII (1492) 11028suo segia log uor at sa skal hafa kaup er fyr keypte
DI VIII (1514) 51328
II. (cogn.)
III. (y. no.)
Form.: kaup (106); kaupi (32); kaups (20); kavp (13); kaupa (12); kaupum (11); kavps (7); kaupit (7); kaupe (5); kavpi (4); cavp (3); kaupp (3); kaupin (3); kavpa (2); kaupí (2); kꜹpinv (2); kavpit (2); kꜹpi (2); kaupumm (2); kꜹps (2); kꜹp (2); caupum (1); kavpe (1); ▹ka◃upi (1); Kaupa (1); kapz (1); cavpa (1); caup (1); kavpinv (1); kaűp (1); cavpe (1); cꜹp (1); kavpí (1); cav́peno (1);
Comp.: af- (1), aftr- (4), arf- (1), ár·tíða- (1), brigð- (3), brúð- (50), daga- (2), eigna(r)- (4), ertogar- (2), eyris- (3), falka- (1), fals- (1), farar- (3), fé- (10), finn- (5), fiska- (2), fjár- (1), fjóru·tigi·marka- (1), for- (3), frið- (25), fyrsta- (1), garð- (2), gripa- (3), gǽzlu- (1), half·merkr- (1), half·stykkis- (1), hana- (1), hand·sals- (1), helfnings- (1), helmingar- (2), helmings- (1), hesta- (1), hey- (1), hjú·skapar- (4), hrings- (1), hval- (3), inn- (3), jafnaðar- (2), jarða- (6), jarðar- (5), klokkna- (2), klokku- (1), klǽða- (2), korn- (3), kostar- (1), kvenna- (1), laga- (6), landa- (5), land- (17), lands- (4), laun- (1), leg- (16), legr- (5), leg·sǫngs- (2), leið·sǫgu- (1), leysingja- (1), líkneskis- (1), lík·sǫngs- (6), lóðar- (1), lýrittar- (2), lǽkningar- (2), lǫg- (3), lǫg·manns- (3), manna- (2), mann- (17), matar- (3), mat- (11), merkr- (4), messu- (1), misseris- (1), mjǫl- (2), mjǫls- (1), nefndar- (1), oljanar- (5), ó·maga- (1), prest- (2), prests- (4), próventu- (3), ráðs·manns- (2), reiða- (3), sílda- (2), skála- (1), skikkju- (1), skinna- (1), skipa- (2), skip- (2), skó·fata- (1), skógar- (5), skreiðar- (2), skyr- (1), sláttu- (1), smíða- (2), smíðar- (7), smíðis- (1), smjǫr- (1), stór- (1), strǽtis- (3), sumar- (3), sǽttar- (1), sǫlva- (1), sǫng- (5), tíða- (6), til·gjafar- (1), tíu·aura- (2), tíu·marka- (1), tryggða- (1), tryggva- (6), tryggva·vátta- (1), tuttugu·skillinga- (1), tveggja·aura- (1), um- (2), undir- (1), vár- (1), varnings- (1), vax- (1), véla- (9), verð- (41), verka- (11), verk- (39), vetr- (1), viða- (1), vígslu- (1), vin- (1), vista- (2), vǫru- (1), þak·nǽfra- (1), þing- (1), øxna- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin Kaupa-; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (kaupa); Bl item cf. corr.; WPA _; ; LMNL
Litt.: Bjorvand 1994 44; Grøtvedt 1939 25, 26, 99; Guðbrandur Jónsson 1932-1934 106-7 322 330-3 339 343-4 345-; Hødnebø 1966 [KLNM 11] 43; Schmidt 2000 [CollMed 13] 92; Seip 1955 145, 246, 263
Genre. (expected): family sagas [isl]: 59 (29); charters [dip]: 55 (19); legal works [jur]: 54 (23); romances [rom]: 18 (25); contemporary sagas [bis]: 17 (18); historical works [his]: 16 (42); religious works [rel]: 15 (65); þættir [tot]: 9 (5); learned works [div]: 7 (7); legendary sagas [fas]: 4 (10); unclassified [ ]: 1 (1);
ER (red.) — May 2012
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net