jafn adj. [comp. -ari, superl. -astr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) uforandret, fast, stadig, konstant, regulær
Cost a hann at fara til eɴa sömo vista siɴa ef hann vill þat. enda er iöfn hælgi hans meþan hann ferr sva með ser sem mælt er
GrgKonᴵ 9114●●● þat þotti þa licligra at þeꜱi niosnar-maðr myndi logit hafa. En hann hellt sinni sogn ⸢iafnri [var. jafnan Sv81 916]
Sv 7632gialldi hinum þat sem hann misti eptir iafnri leigu
StatEi² 53422●●● þu ert ... einn guddomr i þrenningu, iafn avallt ok enn sami!
~ lat.Es enim idem: qui semper deus
VitSylv 52824 Silv 27314ma þvi eigi bregdaz iafn kumpaz bugur fra solar oddi ꜳ aullum iardar qvadrant
Encᴵᴵ624 1072þar ma sol sia nær iafn hafa naturligan dag allan fra iafndægri a vor ok til iafndægris a haust
Encᴵᴵ624 1084
● með jǫfnu
● jafnt (n. sg. = adv.)
Of valt segesc hann vesa í ollom stoþom. þuiat hann stvrer ollo iamt á hveʀe tiþ
cf. lat.quia in omni tempore cuncta moderatur
1528 ●Eluc674(1989) 152●●● Þat com mer iafnt i hvg segir konvngr at þv mondir illa reiþr verþa
HreiðMork 13316Þes varði mic iafnt s. (ɔ: segir) hann oc vil ec en gefa þer vp veþiunna
SneglMork 24316Ek heitti Konraðr, segir hann. Sva ⸢iamt [var. jafntna Holm perg 7 fol “B”], segir hon. Þikir þat gott nafn ... a yðrv landi?
KonrA 5922þú skalt ... vera mín eiginkona. Manngjarnliga mun þér mælt þykkja, segir hon þat skal jafnt kjósa
ǪrvM 826●●● Jafnt sekiz maðr, hvárt sem maðr mælir við mann á heyranda eða af heyranda, ef þat verðr vitnisfast
Jb 671alla þa stund er stod deila milli Magnuss konungs ok Suerris konungs þa var þat ⸢iafnt [var. iafnan Sv 6335; at iafnaði SvEirsp 31117; jafnnt awallt Sv81 7424] huart sem þeir hittu bændr edr landzfolk kaupmenn edr fiskimenn at þeim mun alldri sagt vera til Magnuss konungs
SvFlat 58611er mier jafnt j hug vid þig sem fyrr
Svarfd(1966)ˣ 153
● allt jafnt
2) [við e-n] [um e-t] rimelig, rigtig, retfærdig, upartisk
Sua þotte monnvm ok þunct vndir at bua ologum þeim er þeir gera a vm skofata kaup meirum en j nockorum tima hæfir verit at iofnvm vorv kaupum
RbEM (*1282) 137I þessv nvveranda lifvi erv iofnn kavp eða avextir skiptiligra lvta, þvi at sa er selr tekr eigi meira en iafnvægi af þeim er kavpir; en hit eilifva lif fam ver keyptt með avðgiætligv andvirði
Ant 6230þotti honum þat leen helldr minna enn hugr hans stod til. hann kærdi þat ... at landaskipti þat væri eigi ⸢iafnt [var. jafnmikit Hák81 47224; iafnligt HákFris 48116] er verit hafdi i Biorgyn
HákFlat 10615ekki höfum vér jafnir verit um fjárhagina híngat til við þik; hún kvaðst ekki at því telja, ef hann héldist við
Án 3572kynligtt þiki mier er þu villtt jafnann faa mier j hendur fe þitt *þui ovijst er at ek verde jafn dreinngur j huertt sinn
Svarfd(1966)ˣ 6810
● jafnt (n. sg. = adv.)
Narfi mælti, er hann ser, at vnþan bar haf-skipit: hverso langt rovm ver nv eptir ‹kaupskipinu›, adr þer þiccir * klækiss-lavst eptir roit varrarr handar? Hann svarar: vt i fiardar-kiapta, þar til er haf tekr við. Sva er iafnt, qvað Narfi, ‹ok skal svá vera›
StuᴵK 2688domendr þessir dæma eigi iafnt med oss
Silv 26422dro prestr malit, at Ribbungum þotti jafnt, at kongr ridi upp til Eids, en þeir kæmi þar til mozt, ok berdizt ꜳ Eidsvelli
Hák81 42323
3) [e-m/e-u / við e-n/e-t] [á e-t / um e-t / at e-u / í e-u / til e-s] lige så (god/stor), jævnbyrdig, ligeværdig, ligestillet (med), samme, tilsvarende, identisk (med)
fyr leit hann þat alt oc vilde vesa ⸢iafn sem goþ [var. iafn gvði Eluc675(1989) 308] eþa meire
~ lat.Deo aequalis, immo major
3026 ●Eluc674(1989) 302Fra ollom retlotom es þetta sagt þuiat aller verþa iamner sem englar goþs
●Eluc674(1989) 1547lét haɴ standa systken bæþe saman þꜹ es aɴat scalf af só\smallcap{t}. en aɴat eige. oc mælte at aller scyllde biþia at goþ gǽfe þéim iafna héilso
Steph15(1993) 97r29●●● þvi at I. (ɔ: einn) er dꜹþi maɴa oc smala oc iafnt óþli hvarstvegia
~ lat.aequa utriusque condicio
Dialᴵᴵᴵ 2424 GregDialA 1293þa er þo hafa iafna staðfeste rettrar trv sem hinir
HómNo⁷ 5126Goddomr sonar er aliafn foþor oc enom helga anda haɴ er orþiɴ hlvttacari dauðligs maɴscapar vars
~ lat.æqualis
Epigram 51738 Prosper677 1525Jafna ravþning eigv hvarirtveɢio. þeir ‹er› sekia oc hinir er veria
GrgKonᴵ 4715Jöfn er sócn við þa sem iɴan fiorðungs menn
GrgKonᴵ 1896Sa maðr er frelse gefr manne at hann scal born hans fram föra. iafnt er þat sem vm arf
GrgKonᴵ 19127ero lögavrar kýr oc ær. þat er oc lög eyrir .vi. alnir vaðmáls eða varar felldir sva at þeir þicki iafnir sem .vi. alnir vaðmáls
GrgKonᴵᴵ 1415Einn er dꜹði oc iamt ęðli manna oc smala. sva deyr. maðr. sem smali
GregDialFrg² 5614á sa maðr iafnan arf at taca eptir utlenda menn her oc frændlavsa er bötr ætti at hafa ef þeir væri vegnir
GrgStað 7420●●● Aller eigu sarbꝍtr iamnar þegn oc þræll
Gulᴵ 7330hann mon vera eigi með iofnom vitrleic sem konvngi sømþe
Mork 34914.ii. menn eðlibornir iafnir at ętt en viafnir at eignom oc scaplyndi
ÓH 21612hann let ⸢lica [var. iafna AM 325 VII 4° “325 VII”, etc.] refsing hafa rican oc vrikan
var. ÓH 5029: AM 325 VII 4° “325 VII”konungr sialfr var vpphafs maðr at þesso verke. oc iamn við aðra í fiarlateno
Alex 11816gerir hann i þvi dauðliga synð okrsins iamna við stulð. eða rán
ÁKr 5319●●● engenn skyllde honum þa iamn vera
Thom¹ 1039með. þvi at ekki eitt miðskeið ma medal. þessaʀa talna. einna (ɔ: 27 ok 8) þat er iafnri hlvtekníng heyri til hvartveɢia. ok eyngra annaʀa. tveɢia cvba. þa. finnvm ver. tvęr hlvtfellingar tolvr a þessa lvnð
Algor 42411ef þau mætaz á lopti ok sé þau í móti borin, þá mun mitt sverð framarr ok má þó kalla kosti eina ok jafna
ÁsmS 8228skal sinn þriðiung landz hafa hverr yðar skulut þer herra hafa Uikina ok Upplaund ok er þat ekci iafnt
BǫglEirsp 46634þat (ɔ: loft) ær likamlikt ok allir likamir ærv samansættir, ænn iafn lvtr verðr af iǫfnv æfni at gæraz sæm holld af holldi
Gramm³748 3713kallaz þæssir lvtir æigi af þvi æinfalldir, at þeir sæ v-skiptiligir, hælldr af þvi, at hverr þeirra lvtr er iafn sinv ǫllv
Gramm³748 383●●● litill gnæisti hæfir iafna natvrv hinu mæsta báli
Gramm³748 384*Scesisonomaton gerir margar clꜹsvr með iǫfnvm fǫllvm samanhlaðnar
Gramm³748 977●●● Hefir þat satt verit, at þeir hafa skamt átt til risa at telja, en nú er fólkit jafnara, er blandaz ættirnar
HG 7815Hefir þat satt verit, at þeir hafa skamt átt til risa at telja, en nú ⸢er fólkit jafnara [var. jafnast mannfölked AM 590 b-c 4°ˣ], er blandaz ættirnar
HG 7815●●● Hann er taliðr iafn Ro᷎gnvalldi bęði at viti oc vinsǽldum
Mág¹A 822hveriom manni vorv þar baðar hendr iafnar at beriaz með
StjC 3859a savmv læið oc .ii. iafnir æykir drægi æinn arðr vm akra
StjC 45230þinar verþa flestar iafnastar litla ván eiga Birkibeinar þar goðs haufþinga er þu ert
SvEirsp 4216eru þeir nester fari er þengat foru með honum at iamnre leigu vndir sua mikla lest
BlFar 2761sua at allra þeirra uerði iammikil skaðe af iamnu fe
BlFar 27812●●● skolu þær (ɔ: lǫggjafir) halldazt heðan af þar til er þær eru iamfnar uið fiorðungs giof oc tiundar giof
RbEM (*1280) 614hvita sunnv dagr oc þrettanda dagr þæir ero jamner hinum at hælgar halde
GulKrNA 3168menn skal leggia til manniafnaðar. Synir Eiðꜱ ok synir Guðbranðz. en Þoroððr Hermunðar son. ok Þorbiorn þeir voro iafnir
Heiðy 10125En fra mala lokum er at segia. at synir Þorgautz Ketill ok Gisli voro iafnir við Hall Guðmunðar son
Heiðy 10129Keisari er ætzr konvnga, en þar næst er konvngr sa, er ræðr firir þioðlandi, iafn i keɴingvm ollvm hverr við aɴan i skaldskap
SnE 1613●●● Þar næst erv þeir menn, er iarlar heita eða skattkonvngar, ok erv þeir iafnir i keɴingvm við konvng
SnE 1615Jola daghr. .xiij. daghr. pascha daghr. huita sunu daghr. þæir ero jæmnir þæssom doghum at hælghar halldi þo at æighi se fasta firir
BorgKrNᴵᴵ 29728hælgar hon brꝍdr sina til arfs oc jamns skiptis vid sik
BorgKrNᴵᴵ 30018hafe þo huærr sinar nafnbꝍtr æftir iofnum sꝍmdom
Hirð 39914segizst hann uera einn mattugazste klerkr i ritninga skilning ok engan ser iamnan til diupar spurningar at lo᷎ysa
MarF 11364rettrinn landfolksins ok annarrar alþyðunnar er iafn ætti að uera uarð skaddr ok skerðr
~ lat.quae media fuerat
4922 Rómv595(2010) 492●●● þesser .ij. hꜹfðingiar hiner mestu menn iafner i atgiorfinni en viafnir að fulltingi
Rómv595(2010) 658●●● Eggiar (hann) enn að þæir skolu iafnan hug hafa til um það er epter ferr
~ lat.parem animum
6824 Rómv595(2010) 686allra hellz, ef sa er haufðinginn, er ræðr, en hinir hans undirmenn, ok þo er sva, þo at þeir se iafnir menn
Páll²A 2388kann vera, at hann giǫri ser ekki alla menn iafna
ClarA 1174Ecki ottumz ek þat þottu komer i sueit með hirðmonnum Haralldz at eigi þikir þu hlutgengr eða iafn hinum fremstum i ollum mannraunum
EgM(2001) 99●●● þat var mal manna vm Þorolf ok Barð at þeir væri iafner at friðleik ok a voxt ok afl ok alla atgerui
EgM(2001) 1125Huar veiztu nu aðra ij menn ockr iafna, i huatleika ok karlmenzku
Fbr 422spyrja vil ek þik, ef þú þykkisk jafn við mik
Glúm 1818hann var mer fremri at eilifleik guðligs vallds, þar sem hann er aliafn guði feðr
JBapt²A 89033sva mikill sem faðir er, se oc hans sun eigi minkaðr, helldr honum aliafn i eilifum guðdomi
JBapt²A 89927●●● Johannes er meiri enn maðr, aliafn englum, fylling hins forna lo᷎gmals
JBapt²A 90223þótt hann eigi sér eigi jafna vini alla
Laxd 3721gekk ok sem hann gat, at eigi vóru allir jafnir, sumir leynast á braut um náttina til liðs með Sighvati, aðrir í kirkju, eðr flýja í brott í leyni, svá at fátt eina stendr eptir á verndinni
GBpD 7329þótt þeir veri til ills jafnir
GBpD 7513var sæz a malit. Var þat iafnt latid, er þeir hofðv við atz nafnar
StuᴵK 1844Enn fio᷎r-raáðum kuez hann eigi kvnna at mis-iafna með þeim Gizuri ok Vrækiu, þo at mer þicki þeir eigi iafnir menn
StuᴵK 5748Eigi munt þu oðlaz at taka ꜳ þeim lifanda ... sem þu leitadir dauðan, ok trudir brott tekit lik en eigi son aliafnan fedr
~ lat.non Filium æqualem Patri
HistScholPL 163853 MMA 52915Fru hans var io᷎fn at kynstærd ok at godum sidum
MMA 5475huerr sem odru uis gerir forfallalꜹst skal luka oss. ok þeim er skulldina atti mo᷎rk fur huert hundrad uo᷎ru eðr annat goz at iafnri reikning
DI II (*[c1345]›AM 350) 78817flestr fenadr með io᷎fnu kyni er sá minni nátturu sem sidarr berr
Stj¹ 17819aa so᷎mu leid skylldu þau io᷎fn gull bera ser til skrautz ok sæmdar. sem þau hefdi iafnan kięrleik ok elsku huárt til annars
Stj¹ 25430aa so᷎mu leid skylldu þau io᷎fn gull bera ser til skrautz ok sæmdar. sem þau hefdi iafnan kięrleik ok elsku huárt til annars
~ lat.ut sicut pari amore, sic paribus annulis insignirentur
HistSchol 1153 Stj¹ 25431●●● Jafnan rétt ok ǫfundarbót skal hverr maðr hafa á fénaði sínum ... ef tekit er eða misþyrmt
Jb 27613þa streingium wer með io᷎fnu bandi boðorðzins formenn ok staðanna yfirdomara at eptir sinu megni fylgi þeir fram með vanduirkt ok striðleika so᷎gðum ok lo᷎gteknum skipanum
StatPáll² 71330til þess laug af burkni ok funicule iamt at [v]étt lat i glerker ok þurka i solar hita ok rid ꜳ vid elld
Med194 704●●● gera þig mer samfelaga j rettum atrunade sua sem ⸢iafnan [var. sam iafnan Fær61 729] at afli ok allri atgerui
FærFlatᴵ 3654hann skorti ekki uit mig neina atgerui er vit reyndum ok þui ho᷎fum vit kallazst iafnir
Sǫrla 27934Allir mattv her sia þann stolltazsta riddara at eingi fanz ⸢jafn nema [var. frækiligri frateknum AM 529 4° “C”] herra Gibbon
Gibb 8218þid erud felagar Karuel ok þu ok jafner kappar
KlmA1980 2067Af sliku, sem uon uar, unnu honum fatækir sem sinum fedr, enn hofdingiar uirdu hann sem ser iafnan, ok ottuduz hann sem sinn formann
Thom² 30936●●● ok bidr, at gud birti, hverium iardligra manna hann væri nu iafn
~ lat.cui similis haberetur inter homines
44825 VP 4486Komtu enn eigi, fadir, til iafns verdleiks vid abota Antonium
VP 6663þat er fra sakt at ... þav vig er Styr va i flokk huarra uorv iofn ⸢latin [var. kollut EbWolf(2003) 21911; gior Eb447(2003)ˣ 21829]
Eb445b(2003) 21810nv þegia svmír ok skil ek at þeir hafa jafnan vilia sem hinir
HuldaHrokk 1518þessar eignir sculu fara til virdhinga a huaratueggia halfw oc iamna sidhan landskyldinnar eftir iomnum leighu budir (ɔ: leiguburðum)
DN XII (*1303›AM 902 a) 2724þeir iattu aller þrenningu guds medr iafnri ast
Dionys 31929þu matt engan finna honum iafnan
KatB(2017) 197Þórir kveðst ætla, at jöfn laun mundi hann honum fyrirhyggja
Án 3403●●● frǫmðu þeir allar íþróttir, þær ungum mǫnnum váru tíðar í þær mundir, ok váru þeir svá jafnir, at ekki mátti á millum sjá
EgÁsm 279Hafdi þa huorgi sari komit a annann. profadizt suo at þeir woru j ollum jþrottum jafnner
Vikt 719þrjá daga reyndu þeir með sér ok gørðiz ekki at. Þá mælti Kvillanus: reynt þykki mér nú með okkr, ok kalla ek okkr jafna
ǪrvA 1886sumir voro svo iafnir, at hvorgi kom audrum af baki
KirjA 1628Eingi spamadr var iafn vit Moysen i Gydinga laugum
Stj² 34838þar munu jafnner a hæfazt
Vilm 16515var þessum iordum ꜳ̋drsaugdum iofnum keẏptt suo huorgi skẏlldi penninga milli giallda ꜳdr sagdra manna
DI VI (1478) 14824●●● hann uar þꜳ iafn um afl hínum sterkuztum mo᷎nnum þar j sueitum
Harð 13810xij aurum fyrir huern þann dag sem j sextan daga hallde eru. sex aurum huern sunnudaga ok þeim jafn hafa ad helge. enn þrim aurum fyrir huern þann sem j minna hallde er. ok ꜳ rumhelgum dogum
DI VII (1492) 1152Þriggia vetra skript ef einum manni er nanare. at sifium til jafnrar skriptar fyrir vidskipti þeirra manna i millum
DI II (*[1326]›AM 42 a) 59721eigi geri ek mér alla menn jafna
Gr 6512sagði hann, at þat væri lǫg, ef þeir væri jafnir menn, en sagði, at fyrr ætti at taka bœndr en einhleypingar
Gr 9317●●● jǫfn ván er, hvárt ek kem aptr eða eigi
Gr 28724Randuer het mikill madur og ve᷎nn stercur miog ... og jafn hinum fremstum monnum j o᷎llu Saxlande
SigÞǫgl 9716mikill atgeruismadur ‹ꜳ› allzkyns jþrottir og jafn hinum fremstum monnum j o᷎llu Saxlande
SigÞǫgl 9716jarlinn talar þꜳ̈. þessar herforur vil eg þier gefa herra og eru þær at aullum jþrottum og kostum jafnar þeim er fadir þinn ber
GibbC 10919þicki þo alldri jafn sidan hann braut gridenn
FormBrúðᴵ 1658hvervitna er maðr bꝍtir manni fullrétti. þá skal hann vinna honum iafnaðareið. at hann mundi slíkt sáttmál ok slíkar bꝍtr ser til handa taka af honum. ef hann ætti slíkan hlut máls sem hann. ok væri þeir iafnir menn ok vildi hann sátt tala
BjarkÁMˣ 31029ad nefnd Þoʀunn skẏllde hafa jafnann hlut vid brædur sina
DI IX (*1523›Lbs 61ˣ) 9410læggi till .iij. tunnur biors oc ræikni mungaat efter iompnu sem ader er saght
DN VII (*[1322-1323]›DonVar 1ˣ) 11415sua optt ok lenghi. sem vmskiptizs þarf. at hann se j huaro rikinu. ok þo allðri lengher. en jomfnn til tala timans suare. at hann duelizst lengher j aðru rikinu en j adru
DN VIII (*1319›apogrˣ) 7436●●● þad var fra sagt sættar giordinne ad manna latum var saman jafnad. þad var ⸢jafnt giort [var. likt latit EbWolf(2003) 2198] sar Þordar bligs ... og sa̋r Þoroddz
Eb447(2003)ˣ 21825Er þat sumt nýtt ok ráðit, en sumt er óráðnara, hvárt jafnt er sem talit er
Encᴵᴵ731ˣ 35mun eg og giora alla iafna umm þetta mal, þo ad þier hafid helldur manna-forrꜳd enn vær
Fljˣ 612●●● ef yckur greiner ꜳ, þa mun eg ‹i› iafnan stad leggia
Fljˣ 5626Hann virdi onnguann sinna manna iafnan Þidrannda
Fljˣ 5816ef eigi vinz fé til. þá scal öllum iamt bresta í oc *scorta aura alla iammarga sem til telsc af iömnu fé
Frostˣ 17930Kóngur kveðst víst þiggja vilja og kunna honum þó jafna þökk fyrir, svo sem hann hefði þegið báða
Gautr²ˣ 682●●● var sá (fjórðungr) auðgastr at jǫfnu manntali
Hungrvˣ 881en þó scylldi iǫfn dómnefna oc lǫgretto scipon úr þeira fiórþungi sem ór einom hveriom ǫþrom
Menota: 4r17 Íslbˣ 2227Huoruetna þess er jafnir eru hinum dauda
JárnsExcˣ 1510●●● taka þat land til sín fyrir jafna aura sem hinn keypti ok með slíkum gjalddǫgum, því at lǫg rjúfa þat kaup
JbÓðal 12615hinir váru þó miklu fleiri, er eigi gengu á berhǫgg um fjándskap við Knút konung, svá at alþýða mætti þat reifa, þótt þeir væri í jǫfnum hug sem hinir
Knýtl1741ˣ 10612þo ad vilie ydar sie iafn vid mig þa verdr ydur ecke ad ockrumm samvistumm vtann harms auki
MírmA179(1997)ˣ 548Ok þessa naut Þorgils jafnan síðan hjá konungi, svá at hann þoldi honum betr en flestum ǫðrum jafnar tilgerðir
StuᴵᴵR11127ˣ 1459munu þid ecke jafner menn reynazt ef þid skulud nockut vid eigazt
Svarfd(1966)ˣ 611●●● Þat er helzt á mér orðit um ójafnaðinn Helga, at hann unni mér eigi at hafa himininn jafnan yfir hǫfði mér sem hann hefir sjálfr
Vápnfˣ 4711reindest Eyrikur jafnan enum mestum riddurum jafn og framar j øllum jþrottumm
ÞJˣ 449
● at jǫfnum aldri
●●● Grimr var .xi. vetra eða .x. ok sterkr at iofnum alldri
EgM(2001) 5618hann var þa vaxinn maðr mikill ok sterkr at iofnum alldri
EgM(2001) 14613þu errt mikill maðr ok geruiligr ok sua vel skapaðr at iofnum alldri. at ek hefi engan hofðingia son set iafnan þer
Finnb 1024Snorre var ‹átján vetra, hann var› ve᷎nn maðr ok lioss a haar ‹ok rétthárr› ok vel vaxinn ok kurteiss ‹í ferð›, haar meðal-maðr at iøfnum alldre ok fre᷎knligr, heitfastr ok fagrorðr
StuᴵK 4343Brodd-Helgi var þá þrévetr ... var þá þegar efniligr maðr at jǫfnum aldri
ÞHvítˣ 1619var þá þegar efniligr maðr at jǫfnum aldri
ÞHvítˣ 1619
● at jǫfnu
at iofnv gengr meþ þeim Sigvallda oc þeim feþgvm sva at hvarigir láta vndan siga sín scip
Jvs291 11125Svmir lvtir erv ollvm at iomnv iattaðir svmir morgvm ok eigi ollvm svmir færvm
ViðrLS544(1995) 2043þeir lvtir erv at iomnv iattaðir ollvm er þer ok ollvm þiona at iomnv
ViðrLS544(1995) 2044meiri er ast skaparans við menn en við avnnvr kvikvendi ok eigv allir menn af þvi at iomnv at gleðiaz
ViðrLS544(1995) 2058En ecki finn ek einvirðingv mer iatt þvi at þeir gleðiaz at iomnv af mínv felagi ok ‹ek› þeira
ViðrLS544(1995) 2059af þui að hann hefði erfiðit a[llt að i]ꜹfnu uið ena minni menn
Rómv595(2010) 1416Suo er ok þat actanda huort at jofnu ma ueítazt vpp giof fyrir illan þíon sem fyrir godan
Theol AM 672 4°¹ 72v11At jǫfnu skal ek við þik tala
LjósvLˣ 1925
● jafn dómr
Let jamnan dom hava rikian oc orikian
ÓHLeg 4331Rikismenn er þæir sa at konongr gaf iamnan dom rikum oc oricum toco þæir illa at kunna
FskBˣ 1603Jafnan dóm lét hann hafa ríkan sem óríkan
Knýtl1741ˣ 7624
● jǫfn hǫnd
ef þeir vilia hava .xii. þegna dom .vi. af hvarstveggia hende. þa scolo þeir reiða aura .ij. hverr þeirra. þat ero aurar .xii. er þeir scolo leggia undir iamna hond
Gulᴵ 8731Nu hava þeir dome skotet i logretto. þa verða þar aðrer veðiaðer. oc af sinu male. þa taca hinir veð fe sitt undan iamre hende tva aura af hverium þeirra. er veðiaðr var
Gulᴵ 8815En landskylld ... su sæm olokenn er nu stande vndir iamnre hænde framan til Jons voku ok take þat þæira þa sem optsagt merkrbol dœmezst
DN I (1345) 23315skal þesse ... kaupmale halldazst ok standa obrigduligr vndir jafnna hand aa badar sidr
IslDipl (1399) 13931skal þesse allr saman kaupmale halldazst ok standa obrigduligr vndir jafnna hand aa badar sidr
IslDipl (1399) 13931þat sem oss lea loghen openbærligha at æigha lagdum ver undir iamfna hond til gœymslu i ydarn gard
DN VII (*1325›DonVar 1ˣ) 12233kvað hann þá bjóða at leggja mál þeira Þorvarðs ǫll undir jafna hǫnd ok sættaz at því, en skilja undan heraðssektir ok utanferð‹ir›
StuᴵᴵR11127ˣ 26433
● (eiga/...) jǫfnum hǫndum [e-t]
Ef brøðr ero fleire samfeðra oc eigo þeir allir iöfnom höndom þat er þeir á taka
GrgKonᴵ 1681Nu ero þeꜱir menn (ɔ: bróðurdóttir ok systurdóttir) eigi til. þa scolo taca iöfnum höndum brøðrungar oc systrungrar (!)
GrgStað 645þa a styri maðʀ söc oc sva bötr sa er mest a i scipi. Eɴ iöfnom havndom eigo þeir er iafn mikit eiga i scipi. bötrnar
GrgStað 3393þat er licligast at ec vɴna mer landa. en her er þo mikil gnott fiar. oc mono þer taca þat iofnom hondom
Mork 33227skvlvm við eíga lavsafe allt at helmíngí. jǫfnvm hondvm. sva sem við eígvm riki halft hváʀʀ við annan
Huldaᴵ 1327þann maldaga gerdu þeir Kallzefni ok hasetar hans at iofnum hondum skylldi þeir hafa allt þat er þeir fengi til gæda
Grǿn 54434vil ek þetta leggja til félags við yðr; skolum vit eiga lausafé alt jǫfnum hǫndum
Hkrᴵᴵᴵˣ 10922
● jafn (...) ok
Ec true eɴ oc a anda eɴ helga sem a fǫþor oc a son. þuiat þær þriar skilningar ero aliafnar oc eitt
Játn²(1993) 68v15víg Skarpheðins skyldi jafnt ok víg Hǫskulds
NjR1908 37714a varit er isa leysir þa er þar v́tbeit sua goð nautum. at þat var kallat iafnt ok stakkr toðu
EgM(2001) 15515Konungr lét jafnt hǫgg Þorvalds ok hrakning Kormáks
Korm 2952víg Skarpheðins skyldi jafnt ok víg Hǫskulds
NjM 4133hann bad mig þar sitia sem ek gæta kift manni ór rumi med io᷎fnum skildaga ok Hrolfr kraki gerde
Tók 13717Af þessarri samstǫfu gor skaltu leita hvítasunnu ok hennar merkidags með jafnri reglu ok fyrr
Encᴵᴵ727ˣ 21623
● mǽla jǫfnum orðum [við e-n]
ver standom her .xij. firir einom manni oc mælir hann nær iamnom orðom við oss
Þiðrᴵ 1513Konungr svaraði: Oc skalltu enn þora at mæla iofnum orðum við mic? Nu mun ec lata af kippa tær þinar, ef þu lytr eigi solarguði
ThPost² 7344suo uar mikill ofsi Þorgrims at menn ‹þordu varla at› mæla iofnum ordum vid hann
FbrFlat 20914
● svara jǫfnum orðum [e-m]
● jafn at rétti [við e-n]
Nu scal nefna .vj. men ... iamna at rette uið han
Bl 2731Nú skal * nefna .vi. menn á hvára hǫnd þeim er undan skal fœraz, jafna at rétti við hann
Jb 2784
● jǫfn sǫk [við e-n]
Eɴ giallda scal hann tiundina ef hann vill hafa samfarar við konona. ella er iöfn söc við hann fram a leið
GrgStað 16613Jofn er sǫk min fyrir gvði at ek geri þat ęða sendi ek aðra til
StjC 48016
● ganga til jafns [við e-n] [um ■]
ek vęnti at fair menn kalli þer at minni mennt i sund fo᷎rum. þo at ek gangi þar vm til iafns við þik
ÓTᴵ 36113margir gengu ekki betr en til jafns við hann, þótt miklir þœttisk fyrir sér vera
Reykd 2434lét hann sínar kempur freista at leika við mik íþróttir þær, sem þeir þóttust kunna, ok þótt ek væri mjök gamall, þá voru öngvir þeir í hans hirð, at ⸢til jafns [var. tiljafna AM 590 a 4°ˣ] gengi við mik
Mág² 9012
● hafa til jafns [e-t] [við e-n]
váru þeir engir, at né eina íþrótt hefði til jafns við hann
NjR1908 6926þꜳ alla luti er þeir hafva til tignar fyr ættar sakir ok kunnostu, þꜳ hefvi ek til iafns við þꜳ
Páll²A 26520váru þeir engir, at ne eina íþrótt hefði til jafns við hann
NjM 8218
● halda til jafns [sik/e-t] [við e-n]
hefer þu ecki til þess gæfu at hallda til iafns við Haralld konung
EgM(2001) 2719hugsar þat, at engir menn muni þora at halda til jafns við hann þar í átthaga hans
Laxd 3520Ekki em ek svá dulinn at mér, at ek ætla at halda til jafns við yðr
ǪrvM 8416[var. óáleitinn, ok helt sik við alla til jafns þó at miklir menn ok sterkir ætti í hlut AM 445 b 4° “B”]
var. Flóamˣ 7020: AM 445 b 4° “B”Ketill ... sagðist heldr vildu vera einfaldr bóndi ok halda sik til jafns við þá, sem meiri nafnbætr hefði
Vígl 669vit hǫfum engan afla at halda okkr til jafns við hann
Háv502ˣ 1018mikit er þat at vita, at vér skulim ‹nú› engan hlut þora at halda til jafns við frændr Gizurar
StuᴵᴵR11127ˣ 13720Jarl mælti: slíkt er mikit ofbeldi ótígnum mǫnnum at halda til jafns við oss eða meirr
StuᴵᴵR11127ˣ 14813helt Hrolleifr sik í ǫllu til jafns við sonu Ingimundar
Vatnˣ 4826
● komask/koma til jafns [e-m / við e-n] [um e-t]
Nu ero allar mario meꜱor gꜵfgar oc vegsamlegar. svát eige mego aþrer messodagar comasc til iafns. viþ. nema. þéir einir taka umbfram er siólfom guþi ero halldnir
HómÍsl³⁸(1993) 64r17konungr metr nú ok Odd svá mikils, at engi komz til jafns um þat
ǪrvS 17113Guðmundr prestr ... spurðe. huart haɴ tryðe Martein byskup ohelgara eɴ aðra menn ... eða huart honum þe᷎tte Thorlakr byskup heilagr eða eigi. Steinn prestr suaraðe ok kuaz Jon byskup eigi þickia komaz til iafns uið Thorlak
GBpA 12018●●● Engi komz til jafns við Odd um allar íþróttir
ǪrvM 621Bæínir var ok likr brodur sínum ... ok komzst þo æigi til jafnns vid hann
Fær 97þeir brædr hofdu nu o᷎ll uopnn sín ... Bæínir brodir hans var ok vel at ser georr ok komzst þo æigi til jafnns vid brodr sínn
Fær 1315●●● ... hann vard hínn mesti jþrotta madr ok badir þeir Þorir ok komzst hann þo æigi til jafns vid Sigmund
Fær 2714Huorr ykkar konungs ætlar þu at sterkare se segir Harekr. Allt mun mig annat mæira skorta uid konung en afl segir Þorsteinn ok mun ek þo æigi komazst til jafnns uit hann vm þat
ÞUxaf 26122þat sagda ek herra ath munde allt mæira skorta vid ydr en afl ok munda ek þo æigi komaz til jafnns vid ydr um þat
ÞUxaf 26132uar þat sem annat hennar næmi, at eingi kom til iafns uit hana
Dám 5122svá mikill íþróttamaðr, at engi komz til jafns við hann
FlórKon 1425íþróttamaðr var hann svá mikill, at engi maðr komz til jafns við hann (ed. kann)
HálfdEyst 9415var hann þa so vel fær at jþrottum at eingi komzst til jafns vid hann
Sams 28hann var of metnadar madr svo mikill, at honvm þotte ecki til iafns koma vid sik
Mág¹B 16og uar hann a᷎ skynja j þrotta suo at fader hans komzt um aungua til jafns uid hann
Vilm 15215oss þickjr þat skammlaust uera þo at uær komunzt eigi til jafns uid þvjlikan mann
Vilm 18822hann uar hínn meste iþrotta madur. þott hann kæmízt ei til iafns uid ho᷎rd
Harð 13821hann uar ... suo mikill bædi ꜳ boklister ok riddaraskap *at eingi madur komzt til iafns uid hann
Jarlm¹ 45hann var ... svá rammr at afli, at honum komst enginn til jafns um allan Noreg
SǫrlaStˣ 4093
● leika til jafns [við e-n] [e-t]
Engi var sa þar, at til iams leiki við hann nokvr‹n› lott (!) (ɔ: hlut)
KonrA 6141man hann vera vel knarr þar sem hann er son hans Viðdælagoða at engir skulu nu þora til iafns at leika við
Finnb 7224þeir sátu at tafli, ok léku tveir til jafns við einn
Vígl 6727fáir léku til jafns við hann, hvar sem leitat var
Blómstrˣ 38
● mǽla til jafns [við e-n]
● jafnt (n. sg. = adv.)
sva gere likamr várr boþorþ goþs sem ꜵɴd en ma skilia. oc verþe þav eige osót a miþle sín. oc vile bę́þe iafnt goþs vilia fylla
FV15²(1993) 15v19●●● ollum er iamt boðat sæla rikis guðs
~ lat.æqualiter
13619 Alk619 1363sva sem ollum er iamt boðat sæla rikis guðs. sva lycs ok upp inganga himinrikis hiamt hværium á sinu ok aldre ok kyni
~ lat.æqualiter
13620 Alk619 1364En ilmþe sicvt reykelse. oc keɴde iamt of alla kirkio iɴan
ÞBpCod645 1119Nu hvarvetna þess er domendr gera þings afglöpon. sumir þa at þeir vilia eigi döma vm mal þav er þeir eigo vm at døma. þa á iafnt domr þeirra at standaz er vm vilia dømt hafa
GrgKonᴵ 754enda scal hann iafnt leita við brott forna þeirra þriɢia ... En þegar er hann leitar nöckort sumar eigi sva við brott forna sem mælt er. þa er hann havst þat secr maðr at vetri dræpr oc o öll
GrgKonᴵ 913●●● þeir eigo baþir iafnt secþar fe
GrgKonᴵ 11013scolo þeir luta með ser hveʀ með söc scal fara. eɴ ⸢iafnt [var. at iafnaðe GrgStað 3391] eigo þeir allir bøtr
GrgKonᴵ 1732eigo þeir söc er scip eigo með honom. ⸢iafnt [var. iöfnom havndom GrgStað 3393] eigo þeir allar bøtr
GrgKonᴵ 1734Nu er engi þeirra til nema broðir sammøðre. oc scal hann þa iafnt allre bót uphalda nema þueitom
GrgKonᴵ 20027Brent silfr er eɴ. oc er eyrir at mörc lög avra. Enda lögsilfr þat er meire litr se silfrs á en messingar oc þole scor oc se iafnt utan oc iɴan
GrgKonᴵᴵ 1418a honom at døma sina avra sva at þeir missi allir iamt
GrgStað 22815Iamt scal varð veita hafr oc rut at lögum
GrgStað 2322●●● koma þessar sotter. at allum monnum iafnt
Menota: 3rb28 BarlA 727Sva mon vera iafnt þegar er þv segir þat
HreiðMork 12918Iamt er sva sem þv getr s. (ɔ: segir) hann
ÞorstSMork 2001aller ero þæir iamnt utlæger er i þæirri for ero
Járns 26518sa maðr var ⸢iafnt þannug [var. eínn ueg AM 226 fol] buinn er honom vitraðiz fyrr meiʀ
Alex 189syndiz iamt eptir þui sem sagt var. syndiz at iamt mvndi eptir dagslatta sem sagt var
Heið 821●●● to᷎k hvertt spiot a lopti i orrostom ok skꜹt iamnt baðum ho᷎ndvm
ÓTOddS 15029Sigvrdr var fraligr madr, vinsęll ok litill hauada maðr ok þotti eigi alla uega iafnt
FbrHb 1488Eigi þarft þú at líta á, jafnt er sem þér sýniz, af er fótrinn
NjR1908 1426Eigi þarft þú at at hyggja, jafnt er sem þér sýniz
NjR1908 17526ek mun segja til þín eða vit njótum báðir jafnt þess, er hér er. Bóndi mælti: Þetta er jafnt sem þú segir
NjR1908 19215þar sem sonar son skilgetinn oc sua faðr hans stendr einn til arfs i sina kuisl mote dottor þa tekr hann iamt uið hena
RbEM (*1280) 99●●● iafnt skylldu mætaz .íȷ́. fiorbaugs saker ok eín skoggangs sok
EgM(2001) 15812Eigi þarftú á at líta, jafnt er sem þér sýnisk: af er fótrinn
NjM 15821Eigi þarft þú at hyggja at: jafnt er sem þér sýnisk
NjM 1956geri ek þér tvá kosti: at ek mun segja til þín eða vit *njótim báðir jafnt þess, sem hér er
NjM 21313tuær do᷎tter skulu taka ⸢iafmnt [var. ÷ Landsl 808] viðr eínn sun
Landsl1154 12431●●● Skulu þenna kost iafnt eiga þrælar sem frialsir menn
ÓTᴵ 1259Prestr spurdi, hvort hann heyrdi iafnt badum eyrum
CecA 29729brýnnar voru jafnt litar sem hárit
Trist² 3622dæmdum uær ... fyrnefndri selardals kirkiu enn tivnda hlut őr huerium hakalli fra̋ þui er .x. uæri a̋ land komner. ȷ́ kopauíȷ́k og nidre vid fioru liȷ́ka jafnnt af godu og letto
DI VII (1495) 27912baðo at þæir skylldu sættaz oc gera sem iamnast meðal sin. oc baðo þa luta um hvarer fyrri skylldu tiallda
FskBˣ 22012snørusk til hlýðni við hann allir menn í Nóregi, jamt þeir hǫfðingjar á Uplǫndum eða í Víkinni, er áðr hǫfðu land haldit af Dana-konungi, þá gerðusk þeir menn Óláfs konungs
Hkrᴵˣ 3579●●● þeir skiptu iafnt með ollum, sva at engi var valaðr i liði þeira
Pétr²Aˣ 16620
● gera jafnt [e-m]
● halda jafnt [e-n/e-t] [við e-n] [at e-u]
Konvngr hellt iafnt baða at klæðom ok ollum lutvm oðrom
HákFris 3954Uarðhalld oc allar aðrar niosner skulu hertogha men ⸢iamnt [var. iamnan NKS 1642 4° “D”] hallda uið konongs men at manmærg‹ð› oc sva i ollu lutfalli ok lutskipti eftir retto mantale
Hirð 40118Varðhald oc allar aðrar niosner skulu iarls men iamfnt halda uið konongs men
Hirð 40520Kongrin hellt jafnt bæde (!) at klædum ok odrum hlutum
Hák81 30523
● jafnt (...) ok på samme måde som, ligesom
Sva iamft nu oc þa brǿþr míner ... sva scoloþ ér oc biɴdasc viþ conor siálfra yþvar mioc marga daga
HómÍsl⁶¹(1993) 101r4oc fae þat til ⸢iafnt oc [var. sem FrostKrᵛ 210] aðr
FrostKrᴵ 13316skilldi hverr þeira annars hefna. þeir skilldu saman æiga feingit fé ok vfeingit. þat ær þeir fengi. iafnt ok til ynne
GullÞ 87uer skulu þvi sannliga trua at allír menn taka þa corpvs domini jafnt ok presturinn þeir er at messunne erv anndliga eigi sidr enn þeir er þa t[a]ka med likams munne
Mess⁴ 724nv þicki mer hann eigi ⸢vera iafn yfir bragz mikill, sem [var. yfirbrags (!) mikill jafnt ok Holm perg 7 fol “B”] mer þetti vera eiga
var. KonrA 534: Holm perg 7 fol “B”vil eg þat seigia þier kongr at sonvr þinn verdr fordiarfande allt þitt rike. nema þat. at hann fær annat rike j staden miklv betra og hann verdr einn god cristen jafnt og þeir erv sem þv sæker nv mest til at fordiarfa
BarlReyk 9926þar var og eitt vatn hardla klartt at litha jafnt og at siꜳ j skiran kristall
BarlReyk 12230●●● og gieck jn aptvr j celle sin jafnt og ecki neitth hafde j giorzth
JGullmReyk 1786hann kom jafn skiott þar og reis vpp jafnt og hann hafde verit vaktvr af svefnne
LazReyk 17120ef lýstr ross þat er cona sitr á baki. þá liggr iamt við oc undir carlmanne se lostinn
Frostˣ 2279
● jafnt (...) sem
1) på samme måde som, ligesom
En þa telia pactar .vi. natta. oc xx°. iamfnt sem þa er kom Ianuarius
EncCod1812 1325En af þui at vér of stꜵndomc eige þat at guþ dǿme sva iafnt of oꜱ sem vert es
HómÍsl³³(1993) 53r8a þa malýtsco es ér cuɴoþ iamt skilia oc umb at mǽla sem vér
Theol15¹(1993) 1v32þeir keɴa iamnt þa es þeir hafa aldregi sena. sem hina er þeir hafa sétt
~ lat.non solum ... sed uelut
Dialᴵᴵᴵ 1161 GregDialA 14216●●● dufa føðer annarrar unga ⸢iamt sem [var. iamft sem HómÍsl²⁵(1993) 37v20] sina
HómNo⁹ 605ec em non verþr. at deýia sva iamt a croꜱe. sem dominvs mevs
Pétr²Cod645 894þa urðu þæir þo undan at flẏia iamt sem aðrer. firir þui at sa var þæím mæiri oc ꝍðre er ímote var
ÓHLeg 2615Þar scolo oc saɴaðar menn .ii. fylgia honom at vorn enda scal vanda þa iafnt sem stefno vatta
GrgKonᴵ 818Þeir scolo reifa mal manna bæði til sócnar oc til varnar iafnt sem i fiorþungs domi
GrgKonᴵ 8229þa scal döma for omogom i alþingis domi. iafnt sem ferans domr átte at døma ef þeir hefði þar til comit
GrgKonᴵ 8724scolo þeir menn allir föra þangat gögn sín er fe hofðo átt at honom iafnt sem til ferans domsens
GrgKonᴵ 9331menn scolo sva sacir luta iafnt sem a alþingi
GrgKonᴵ 9921leið scal sva hælga iamt sem þing. enda eycz rettr manz þar a leið helgaðri sem a þingi
GrgKonᴵ 1121Þeir menn allir scolo eiða viɴa er þar scolo lögscil mæla iafnt sem at þinga domi
GrgKonᴵ 1155Þa er menn verða quaddir buða quiðar a alþingi oc hafe eigi af hendi leystan. oc ero þeir scyldir et næsta sumar eptir at fara til alþingis. iafnt sem þeir se heiman quaddir
GrgKonᴵ 1778scal hann lata virða fe þat v. land eigendr iafnt sem omaga eyre. oc sva at öllo hafa sem omaga eyri
GrgKonᴵ 22627Eɴ ef eigi er felage þá á at taca bóandiɴ. En ef hann er i vist með kono er hann aɴdaz þá a hon at taca iafnt sem boaɴdeɴ
GrgKonᴵ 2293ef sa maðr aɴdaz her er her a engi frænda a lande. oc scal iafnt arfr fara sem vig söc ef hann væri vegiɴ
GrgKonᴵ 22912Allt fe þat er aðrir menn taca eɴ erfingiar þa scal þat fe láta sva virða iafnt sem omaga eyre
GrgKonᴵ 22921Sva er mælt at maðr a at føra omaga manne. með eið at heimile hans. oc fara iamt með sem meþ stefno
GrgKonᴵᴵ 721oc hallda (kirkjudag) sva [at helgi sem p]asca dag. en iafnt ferr hann sem messo[dagar aðrir]
GrgStað 165scal iafnt arfr fara sem vígsöc ef hann være vegiɴ
GrgStað 759Ef maðr tekr fe a gröna lande oc scal hann lata virða feet iafnt sem avstr
GrgStað 909Eiða scolo þeir allir viɴa ⸢iamt [var. iafnt Grg279 39215] sem at þinga domi
GrgStað 5214scal hann iamt firi hanom veria sem firi ꝍðrom monnom
Gulᴵ 349sva eigu þær (ɔ: óðalskonur) boð a iorðum iamt sem karlar
Gulᴵ 9215oc kveðia hann iarðar iamt sem hinn þar være
Gulᴵ 949Sva var þetta iafnt sem konvngr s. (ɔ: sagði)
Mork 16619þo fór iafnt sem mic varþi
Mork 2212þa er iafnt ordit sem ec minda ęscia
Mork 22814þat hafdi Einarr hvgat honom iafnt sem hann sagði
SneglMork 24419at taka þar strandhǫɢ ... ⸢iafnt [var. sua AM 226 fol] sem hann ætti sialfr hvetvetna þat er fyrir var
Alex 156þeir bito eɴɴ graꜱ af iorþvɴɴe jafnt seᴍ enir fyʀe
Jvs291 51sendir konvngr eɴɴ meɴ sina ... at bioþa jarli magi sinom til jola veizlo iafnt seᴍ it fyʀa siɴɴ
Jvs291 729ferʀ jafnt meþ ollv seᴍ honom var raþit af heɴdi fostra síns
Jvs291 4812ii. konor ero á scipe haconar jarls oc hafa æít at ferli baþar. jafnt sem haɴ hafþe fyʀ seþ til aɴɴaʀar
Jvs291 11715Jafnt ferr þér þetta sem hann ætlaði
NjR1908 3269Mot skulu ver hafa vm iola tið iamnt sem firir vttan vm manhælghi vara oc vm þiofnað
Bl 24018Gongu vorð skulu .vj. men hallda hueria not iamt sem um iola tið
Bl 2432Þa græin vil ek enn syna þviat hon skiptir mali ok iafnt sem hinar fyʀí ok merkia ena longv með stryki fra hínvm skommvm
Gramm¹ 21815Jafnt ferr þér þetta sem hann ætlaði
NjM 3561En mærin var jafntt at sea sem blom a rose eþa lilio
KlmBFrg1980 26123●●● Þa svorvdv allt folkit sem til gvdz hofdv snvizt jafnt sem aller hofdv einn mvnn og eina thvngv haft
LazReyk 1804þú sefr, en jafnt mun vera sem þú vakir
Flóamˣ 2225Rispa hestur Heimers hann var broder Skemmings hann hliop millumm þessara hamra iafnt sem Skemmingur
Þiðrᴵˣ 15824
2) såvel (...) som
at hveʀ maþr. iafnt auþegr sem fatéocr. vngr oc gamall. kallar (“ɔ: karlar”, ed. note) oc conor. at hveʀ maþr scyllde giallda honom éiɴ peɴing
HómÍsl¹⁶(1993) 23r4enge varþ sva móttogr i heimenom sa er dauþa métte forþasc. heldr scyldo aller haɴ taka ianft mótker sem ó mótker ianft tígner sem ǫtígner gamler sem unger
HómÍsl¹⁶(1993) 24r8Et (“ɔ: Ec”, ed. note) true a anda helgan at haɴ es iamt guþ sem faþer oc sunr
Játn¹(1993) 67r24ofmetnoðr ... við honom scal iafnt i goþom vercom sia eɴ oc sem illom
Prosper677 1216Iafnt scal eiga ferans dom eptir fiorbavgs maɴ sem eptir scógar maɴ
GrgKonᴵ 8727Ef þeir menn er her ero görvir scogar menn o ølir oc oferiande. þa ero þeir iafnt dræpir oc o hælgir erlendis sem her fyrir orvm löndom
GrgKonᴵ 969Jafnt scal þangat öll fe mal til bva sem til scullda doms oc ...
GrgKonᴵ 1147þa scal scerþa mund iafnt sem aþra avra
GrgKonᴵ 11414Jafnt hegndi hann rician sem urica
ÓH 14616Mun oss ok ecki margmenni tjóa við þenna mann; mun hann jafnt fyrirkoma mörgum sem fám
HG 348mun hann jafnt fyrirkoma mörgum sem fám, ef þess verðr afauðit
HG 348sekizt huer þeirra mork silfrs er a þui skipi er. iamt styrimaðr sem haseti
BlFar 28024giallde huer þeirra mork silfrs þeim er fra uar siglt iamt styrimenn sem hasetar
BlFar 2849hann ser iafnt nott sem dag hvɴdrat rasta fra ser
SnE 332þá sekiz hverr þeira mǫrk er á ‹því› skipi er, jafnt stýrimaðr sem hásetar
Jb 2483Kalf ok hafr þa er færdir hafa verit firir syndum lydsins skal brenna i elldi. iafnt skinnet sem bein ok slatr ok myki þeirra
Stj² 31931baud gud. at eitt kuikindi af .v. hundrudum iafnt af monnum sem odrum kuikuendum skylldi færa Eleazaro
Stj² 34034þá er hann sekr við hinn er hann mælti ‹við›. iafnt kona sem karlmaðr. þriggia marka rétti. þar á konungr á hvárigu því
BjarkÁMˣ 31023mun hann nýta at eiga land jafnt fyrir vestan heiði sem fyrir austan eða sunnan
BjHˣ 16417Maðr hverr á fullrétti á festarkonu sinni iamt sem eigincono
Frostˣ 23215
● jafnt sem áðr
þvaezc ér oc veseþ hreiner. þvesc oc er eige hreiɴ sa er grę́tr þat er haɴ misgerþe. en þo gerer haɴ iafnt sem áþr
HómÍsl²⁰(1993) 30r7scal hinn hava gotu iamt sem aðr
Gulᴵ 4426Erlingr toc iafnt sem aðr lanzscylldir allt um Rogaland
ÓH 5917Alexander ... helldr fram forinni ⸢iamt [var. rétt AM 226 fol] sem aðr
Alex 5310mun ek hallda upp orrostum iamt sem aðr
Rómv595(2010) 2996Síðan ferr Kormákr at finna Steingerði jafnt sem áðr
Korm 2224●●● Einarr qvez fara vilia iafnt sem adr
StuᴵK 8517Erlingr tok ⸢iafnt [var. riet Holm perg 1 fol “C²”; jafnan GKS 1005 fol “D²”] sem aðr land skyldir alt vm Róga land
ÓTᴵᴵ 30112mundi hann eigi ord Benedicti leingr en tvo daga, en enn þridia dag þa var hann iafnt sem adr
Ben 1622Flyttu þeir nu skipabunadinum iafnt sem adr
TrójO¹ˣ 4614Velent þionar at kongs bordi iafnt sem ꜳdur
Þiðrᴵˣ 9216
● standa jafnt [at e-u]
enda stoðvm ver eigi íafnt at vígí. ok þeir sem til motz vorv
Þorgr 2219þotti mer verða hefndín allz til litil eftir slíkan mann. enda stoðvm ver eigi íafnt at vígí. ok þeir sem til motz vorv
Þorgr 2219Enn þo þegar er þeir stodu iafnt at vijgi þꜳ gengu þeir fostbræðr suo hart fram ath þeir felldu marga menn
HG AM 152 fol 146va22
4) gensidig, indbyrdes
5) (om landskab) flad, jævn
6) [e-u / við e-t] som har samme pris/værdi
Eyrir gullz fyrir ccc. alna. Mork vegin breɴz silfrs er iofn við eyri gullz
GrgStað 6115tvévetr hafr jafn [var. + við GKS 3270 4° “e”] geit
Jb 2167Hestr þrévetr jafn við hross
Jb 21611
7) (mat.) (om tal) lige
su tala er í odda er ... ma eige deila í tva hlute iafna
Mess²15(1993) 55r8Huerssu iofn edr viofn tala uerdr
cap.Hveria tolo er þv ritar. þa er hun iofn ef tigvm gegnir eða. iafn fingr er um fram
Algor 4182Ef hinn fyrsti stadr þeiʀar tolv er þv ritadir var iafn þa finn fingr vndir nęstv. figvrv ok margfallda a somv leid
Algor 42212
● jafn fingr
Hveria tolo er þv ritar. þa er hun iofn ef tigvm gegnir eða. iafn fingr er um fram
Algor 4183Iafnir finngr erv fiorir; 246.8. enn viafnir adrrír. fiorir; 3579
Algor 4184
8) (mat.) (om geometrisk figur) ligesidet
Ef þv gerir ferskeytv iafna vm hring vttan, þa er vm mǽling hennar fiogvr slik sem bréidd hrings
Encᴵᴵ415 2323Fǽrskeyta hver * iofn er *þriðivngi bréiðari i skakk horn enn vm þvert
Encᴵᴵ415 2325Ef þv gerir þriskeytv ⸢*iafna [GKS 1812 4° “G”, etc.; non emend. iamn] i hringinvm, þa er af miðri rꜹnd vpp i hórnit fiorðvngi skemra enn bre‹i›dd (!) hrings
emend. Encᴵᴵ415 23211: GKS 1812 4° “G”
9) lige, direkte, stik
● jafnt (n. sg. = adv.)
● jafnt í gegn [e-u]
Sva es oc enskeꜱ lengra a meþal an þeꜱ es rétr a huge es. oc hins es þar es iamt igegn
HómÍsl³³(1993) 50v14●●● biðu at solin sotti a himininn sva at eigi ætti þeir iafnt at sia igegn henne
Sv 4914(þeir) biðu at solin sotti a himininn sva at eigi ætti þeir ⸢iafnt [var. ÷ SvEirsp 29831] at sia igegn henne
Sv 4914
10) (lige) nøjagtig, (lige) præcis, fuldstændig, netop, just, aldeles, ganske, akkurat, kun
● jafnt (n. sg. = adv.)
þa bér scugga iarþareɴar iamt a tunglet
EncCod1812 384lavst hart a golfit oc bravt þegar isv̇ndr marmara hello þa er iafnt vas v̇fir helgom dome hans
Nik655 516En veþrit þornaþe iamt at aqveþiɴe stvɴdo
cf.ef veþrit þornaþe át nóne. dags oc non siþaʀ
217-18 ÞBpCod645 219hafþi þat (ɔ: skipit) iamt farit igegn hvøꜱo veþri
ÞBpCod645 83þat røddoþ ér herra sagþi hann at vér scyldem mꜵrc gvllz þiggia af yðr. i mála giꜵf. konvngrinn svarar. þat er satt iamnt er þv́ segir scáld
ÓHÆ 51Jamt hevir þu comet oc ent þat, er þu hetz oc þu spaþer fyrer løg oc spamenn
Niðrst¹ 716verþr honvm þo rett at fara þvi mali. þott hann kynni varla. þar at iafnt er rvm hins hafði verit
GrgKonᴵ 4616Ek skíre þik ... J nafne favðor. oc drepa barnino i vatnit um sinn. ⸢iamt [var. ÷ Grg5ˣ 29613] fram firir sik
GrgStað 416nv vega þeir Halli þriar merkr iafnt sva at ecki er vm fram
SneglMork 24412þat var jafnt jola aptan sialfan er þeir bꜹrþoz
Jvs291 1230●●● iafnt i þvi er haɴ stacaþe þa stacc haɴ sverþino til hans þorleifs
Jvs291 1141ok syndiz iamt eptir þui sem sagt var. syndiz at iamt mvndi eptir dagslatta sem sagt var
Heið 821Jamnt hefir þv komit oc entt þat er þv spaþir
Niðrst² 78En öðrum megin Sion stendr Jórsalaborg, ok iafnt í fiallzhlíþinni
MarS 521Þar drepa þeir Hálfdan jafnt í lyptingunni
ǪrvM 5410at ǫðru sumri, segir hon jafnt í þat mund dags, sem nú er
ǪrvM 7423þa ho᷎ggr hann jafnnt medal hlusta a dyrínu ...
Fær 293●●● Sliks var þar [var. + jafnt Holm perg 1 fol “C²”] ván
var. ÓTᴵ 7713: Holm perg 1 fol “C²”þa var iafnt .xxx. mesna sungnir fyrir sal hans
Greg 38423skein geisli biartr ofan af himni ꜳ iord nidr þar iafnt, sem Gregorius leyndizt
Greg 3908Hon segir suo, at þat er iafnt, ef fadir henar uill gípta hana, *þa uill hon þann eíga, er henni er kunr at godu, eɴ eigi hiɴn, er hon hefir sogr einar fra ok allar illar
HeiðrR 78Þa var þetta reynt, ok for ⸢þetta eptir þvi [var. jafnt Holm perg 7 fol “B”], sem hon sagði
var. KonrA 7915: Holm perg 7 fol “B”Magnus konungr spyr þetta nu allt jafnt saman og likar storilla
MHFlat 31831epter 15 daga þa stendur þat (ɔ: tunglit) iafnt amoti soline
Encᴵᴵ624 15320hiellt þegar sitt brvdlavp er hann var heim komen. og stod jafnt j .xl. daga
OsvReyk 8734og stod jafnt j .xl. daga med allre vegsemd og heimsens blidv
OsvReyk 8734Helgi seiger iafnnt, sem f‹ared› hafdi
Fljˣ 897hann sagði jafnt frá sem farit hafði ok bar vel Óláfi sǫguna
Hávˣ 159ok jafnt í því er Hrafn vill eptir honum hlaupa, koma þeir Hneitir at
StuᴵR440ˣ 1410ey er þann veg jafnt, eg leytadi effter med riettindum
Vallˣ 1312
11) straks, lige med det samme
● jafnt (n. sg. = adv.)
konvngrinn ... [er reíþ]r mioc ifir litz. oc þrv́tinn. oc þegar oc iamnt hefr ottarr vp [qvǽþit oc qve]þr vnz locit er
ÓHÆ 714þeir rada i kirkiuna eptir honum ok taka hann iafnt fra allterino or hondom byskupi
Ambr 4516Nu tekur Þidranndi til orda so iafnnt
Fljˣ 687
12*) (for jafnt adv.?) ?ligeledes
13*) (for jafnt adv.?) ?ligeligt, som er i lige forhold
II. (y. no.)
jærdarskra ok skilriki biscopsens j Oslo ok kannukanna vatta badar jæfnt vm sik at atian aura bol j østra Jadurlid a Hadalande. hæfuir leghet af alldar till canteriam j Hallwardz kirkiu j Oslo
DNᴵᴵᴵ 30613han skulde aftar gera ok ræidha summarhallenæ j Tæighum jæmfna vidar muren nordan till
DNᴵᴵᴵ 31215
Form.: iafnt (86); jafnt (47); iamt (35); jafns (23); iafn (21); jafn (13); iafns (12); iafnir (11); iafna (10); iafnan (9); iofnum (9); jafna (8); iamnt (7); jafnir (6); iofn (6); Jafnt (5); iafnri (5); jǫfnum (4); iomnv (4); jafnns (4); iamna (3); io᷎fnu (3); jafnnt (3); jafnan (3); iofnom (3); jafner (3); jǫfnu (3); jæfnt (2); iamnan (2); Jafnan (2); Iamt (2); iafnnt (2); io᷎fn (2); iafnar (2); iöfnom (2); iamfnt (2); iamn (2); iafner (2); jafnner (2); jafnna (2); íafnt (2); iamnre (2); jafnar (2); jafnara (2); iöfn (2); jomfnn (1); jamt (1); jamnan (1); iamfna (1); iamre (1); iamft (1); jafntt (1); iofnvm (1); jamns (1); iomnum (1); iöfnum (1); iafmnt (1); ianft (1); Iafnir (1); Jamnt (1); jæmnir (1); jafnrar (1); jafnann (1); iömnu (1); Jafna (1); iofnv (1); jǫfnvm (1); hiamt (1); iamnast (1); jæmfna (1); iamnu (1); io᷎fnum (1); jöfn (1); iamner (1); iamnar (1); iafnastar (1); at jofnu (1); Jamt (1); iǫfnvm (1); Jöfn (1); jamner (1); iǫfn (1); iamnom (1); jofnum (1); Jofn (1); iꜹfnu (1); iofnn (1); iompnu (1); iamfnar (1); iøfnum (1); iams (1); Iafnt (1); jǫfn (1); jafnri (1); i◃ꜹfnu (1);
Comp.: mis- (68), ó- (34), ó·sam- (1), sam- (15)
Gloss.: EJ; ClV item aljafn; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 jafnt adv.; Suppl2 aljafn; Finsen _; Fr item aljafn, jafnt adv., jamt adv.; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 item jamn; Fischer _; Anm jafnt adv.; Bin _; Rím; LP; Med item iafnt adv.; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO item aljafn, jafnt adv.; Walter _; ÁBlM; Bl item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 153, 299, 431; Heidermanns 1993 171-172; Jessen 1914-1915 105-106; Nygaard 1917 11, 20; Pons-Sanz 2007 [ANF 122] 144-145; Seip 1944 [ANF 58] 149; Seip 1955 78 127 164 169 246 284 300; von See 1964 243
Genre. (expected): religious works [rel]: 113 (112); legal works [jur]: 86 (40); family sagas [isl]: 69 (51); historical works [his]: 56 (73); romances [rom]: 32 (44); legendary sagas [fas]: 23 (18); contemporary sagas [bis]: 17 (31); charters [dip]: 15 (33); þættir [tot]: 13 (9); learned works [div]: 5 (13); unclassified [ ]: 0 (2);
SB (red.) — January 2017
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net