hús·bóndi sb. m.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
húsbuondom
●HómÍsl¹⁷(1993) 26r22- (see citation slip for text) ÓH619 1237
Oc þessi husbondi er nu hefir keyptan hann
ÓTOdd 237þat varo husbøndr or Tunsbergi oc cꜹpmenn
Sv 17610Loðen kallaðe sig sua husbonða gulzsmiðzens ok hans kono sem fyr sagðar Joronnar sem berf (!) Loðens watar at hon var hans husmaðr
DN V ([c1310]) 5218floires þakkade þa miok daire husbonda sinum oll hæilræde
FlórFrg 265hverr er sa hvsbondi er ein etr bravð sitt
~ lat.paterfamilias
20435 ViðrLS544(1995) 20414Þatt er ok fyrirboðet att nockorir utlenskir menn kaupe sperrur borðuið eða rapta af oðrum monnum en af konungsgarðe æða raðzmonnum ok hussbondum
RbHM (*1302-1313)¹ 1357ef þeir gera eigi sua. þa skolu ⸢bꝍndr [var. husbꝍndr AM 304 fol “Gc”] gera sua oc taka fra segl
var. Landsl 4715: AM 304 fol “Gc”ef husbondi er siukr eða sar. þa scal garðz maðr hans bera vopn hans til þings
Bl 20715husbꝍndr ero skylldugir at dꝍma han eftir logum a moti
Bl 21920sva husbonde oc kaup: maðr sem konongs maðr
Bl 24720bauð husbondinn, at hans stiupsun skylldi vinna ꜳ akri ok plęia
Mar240g 11582Tekr hvsbondi við honvm baðvm høndvm
MarS 32931talði husbondinn eða hans hion mundi æigi skynsamlegha hafa farið með beínum hafrsens
SnEW¹ 3339Af húsbónda er þat ‹at› greina, at hann hélt fyrir bæði augu með svá ströngum augnaverk, at hann fékk nauðuliga borit
GBpD 2210víkr hann til við húsbóndann, at hann má ljá honum skip ok lið svá langt sem iij víkur sjáfar
GBpD 303því sat várs herra þjónustumaðr, Guðmundr góði, at líðanda sínum prestdómi, með þeim húsbónda, er hét Kolbeinn Tumason
GBpD 3137ríðr hann norðr af fjallinu, ok bíðr heima húsbónda
GBpD 3432i heilagri ritningu skildum ver allir hinn sama lut medr einu samþycki. af huerre grein er hann kallazt husbondi
~ lat.paterfamilias
HistSchol 214 Stj¹ 125Nockurr godr husbondi lagdi sik mikilligamedr ollu sinu hyski
~ lat.paterfamilias
GregHom 118319 Stj¹ 15233þet skulde hon hafua ok haldæ ok aldre riofuæ æder rofs men til fa er ... husbonde henner hafde giort vm adernemfd jerdæ kaup
DN XVI (1370) 2923hvar fyrir hann ⸢bóndinn [var. hosbondinn AM 219 fol] talar svá
var. GBpD 4218 → GBp AM 219 fol 11r21beyckt hefir hann nu haalsa a meirum storbockum en þer erud her husbændr vasikamparnir edrkaupmannakvidinn
SvFlat 6196Sidan let Torqvatus Castulum verda ho᷎ndladan husbonda guds votta
Seb 23334samuledes ef husprꝍy halder a barne, þo at husbonde see ey nere
BorgKrNY 17613vel sagdi sueinninn þat var minn husbonde fru Valentina
Sams 2014Herbergi þess sama husbonda, sem uit tok skrininu
~ lat.hospitis
HelChron 101532 MarE 6501Bidur ek vm alla ok sierhuern lærdann mann ... ok alla leikmenn sierliga minn kæra husbonda sem leinge hefer verit hustrv margretu
DI VI (1478) 13026þat er samþygtt laugrad. ef madr er .iij. nætur samfazt þar sem hann hafe talad til raa adur til vit hvsbondann. edr hvsbondinn vit hann
DI III (*1404›AM 128) 69617sem sueinar kors brædra hafa suo uid hann skilit. sogdu þeir husbændum huar komit uar
LBpB 4831stod Fenacius upp arla og þackadi husbonnda fyrir þaruist
Hect 1135eru þar miklir fagnnafunndir er þeir hafa heila hitta sijna husbænndur
SigÞǫgl 18918hun ... uillde gefa aullu kuen fólkenu goda epter l‹iking› at þad skal heidra sina husbændr
ChrP¹ 22419Þetta fieck at vitha einn þionvzthv madr j herberginv og sagde hvsbonda sinvm enn manne hennar
JerReyk 24329hann skal hafa þad uite sem hvsbondinn i hvsid vill aleggia
FormBrúðᴵ 16412hann hefur drepid þinn herra og ⸢hvsbonda [var. bonda BevB(2001) 1910]
Bev118(2001)ˣ 1920þá nefni hann .ij. húsbꝍndr á .ij. hendr ser ok tvá annann veg strætis
BjarkÁMˣ 30816kallado saman till þærs alla herramenn oc huusbœnðr er þa vaaro j Biorghwin
DN IX (*[1328]›apogrˣ) 12035heyrði, at einn hverr húsbóndi veinaði mjǫk, er hann hafði mist konu sinnar
Hkrᴵᴵᴵˣ 1613Sigvatr ... heyrði, at einn hverr húsbóndi [var. husbændi] veinaði mjǫk er hann hafði mist konu sinnar
var. Hkrᴵᴵᴵˣ 1613 [fejl2]- (see citation slip for text) Hkrᴵᴵᴵˣ 31220
hon sá sinn herra ok húsbónda standa yfir sér meðr brugðnu sverði
KlmBˣ 575Nockur rikr husbondi var i Roma
~ lat.diues
SpecH 255a53 (VII 93) MarD635ˣ 11265Fyrr sagdr ⸢bondi [var. husbondi AM 634-635 4°ˣ “D”]
~ lat.Hospes ille
HelChron 101459 var. MarE 6492: AM 634-635 4°ˣ “D”hann sagdi þetta husbónda sinum þæim er hann hafdi herbergi at
ÓH73ˣ 7978Hann bað fá sér øxina; sagði sér þat þá í hug, er þeir drápu húsbónda hans, at hann skyldi gera einhverjum þeira ilt, er þar stóðu yfir, ef hann kæmiz í betra færi um
StuᴵᴵR11127ˣ 3527og Jnan farra Ara deydi hanz hus bondi
~ eng.and with in fewe yeres his mayster deyed
10319 ÆvMið³⁴8ˣ 10218þui uilldi, hun taka hann sier til hus bonda
~ eng.take hym to here housebonde
10321 ÆvMið³⁴8ˣ 1031- (see citation slip for text) [fejl]
lærðer menn ok handgengner menn varer þæir sæm garða æigu. gere læiðangr ... ok hallde vpp ollum slikum staðar rett sæm aðrer husbœndr
DN VII (1320) 10426
cf. simplex bóndi (497)
Form.: husbondi (6); húsbónda (5); husbonde (4); husbonda (4); (3); hvsbonda (2); husbondinn (2); hvsbondi (2); husbænndur (2); husbꝍndr (2); husbændr (2); hus bonda (1); húsbóndann (1); hosbondinn (1); húsbuondom (1); husbændum (1); husbónda (1); husbonnda (1); husbœndr (1); hvsbondann (1); hussbondum (1); hus bondi (1); húsbóndi (1); huusbœnðr (1); husbonða (1); husbændi (1); hvsbondinn (1); húsbꝍndr (1); husbøndr (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr (hús); Fr4; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl; WPA _; ; LMNL
Litt.: Bøe 1962 [KLNM 7] 140; Hægstad 1916 99, 106; Magnús M. Lárusson 1962 [KLNM 7] 103; Seip 1955 33, 244, 284, 310
Genre. (expected): religious works [rel]: 14 (13); historical works [his]: 8 (9); legal works [jur]: 7 (5); contemporary sagas [bis]: 7 (4); romances [rom]: 7 (5); charters [dip]: 6 (4); learned works [div]: 2 (2); unclassified [ ]: 1 (0); family sagas [isl]: 0 (6); legendary sagas [fas]: 0 (2); þættir [tot]: 0 (1);