hraustr adj. [compar. -ari, superl. -astr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) [til e-s / á e-t] modig, brav, tapper, stærk
bió hann sic þa til holm-gꜵngu sem rꜵustr riðare
●ÓH619 1112konongrenn ... læggr siðan hond sina a briostet nær hiartano oc sægir Ægil ꝍret sva raustan i suttenne. En við atake hans þa linar sott ægils
ÓHLeg 4930fann ec alldregin iam rausta menn ne iamvigfima sem a Orminom ero
ÓTOddU 25212rikr herra ok raustr riddare
Streng 5215herra ekuitan atte ræðes mann æinn er var raustr riddare
Streng 6616engi var sva ricr ne raustr at hon villdi hafa ne elska
Streng 15010Kalfr oc Olafr heto fręndr Kalfs Arna sonar þeir stoþv a aþra lið honom menn miklir oc hrꜹstir
ÓH 5738við riðom tveir til hinna .v. alravstra hermanna
Þiðrᴵ 20413at alldrigi sa tigurlegri menn alla ne iamrausta komna i æina holl
Þiðrᴵ 32510manna raustastr til vigs
Þiðrᴵᴵ 11017hann var systrvngr Gefnar-Odz at frendsemi. ok var hrꜹstr maðr ok skalld gott
Heið 6424með honum var heima dottur son hans ok het Þorliotr giallanda foꜱtri. hraustr maðr
Heið 6510Eyiolfr magr þinn fra Borg. hann er hraustr maðr ok goðr dreingr
Heið 663Þeir eigvz við leingi. ok þat segia menn at varliga se ravstari menn
Heið 9227Þormoðr Þorgavz son var ok hravstr maðr. ok geck vel fram. Eyiolfr fra Borg rez honum imot ok verðr miok sarr
Heið 9429hann er ravstaztr
Skáld 4485mér þickir ilt at týna lífi jafnhraustz mannz
HG 2730eigi er kynligt, at Skarpheðinn sé ⸢*gildr [GKS 2868 4° “Z”, etc.; non emend. hetja mikil hraustr AM 468 4° “X”] því at þat er mælt, at fjórðungi bregði til fóstrs
var. NjM 1097: AM 468 4° “X”Ver þv hravst oc hirð æigi at ottaz
StjC 43515Meðr hveriom hætti fello sva hravstir dræingir
~ lat.Quomodo ceciderunt robusti
Vulg 2Reg 1,27 StjC 49518allir ero hravstir hermenn
~ lat.robustos omnes
Vulg 2Reg 17,10 StjC 5317hravstr dręingr
~ lat.vir fortis
Vulg 3Reg 1,42 StjC 5521.l. hravstra dręingia
~ lat.quinquaginta viri fortes
Vulg 4Reg 2,16 StjC 6099var hann enn hraustr ok herfœrr
ǪrvS 1933reyndiz Gunnlaugr hinn hraustasti ok hinn vaskazsti dreingr ok hinn hardazsti kallmadr huar sem þeir kuomu
Gunnl 5211ok æigi ma tala hꜹfðingia giora hravstan her af huglꜹsum mꜹnnum eða otta lꜹsan af blꜹðum mꜹnnum
Rómv595(2010) 2156hinn ⸢hrꜹstazti [var. vaskazti Rómv226(2010) 28422] til uapns
Rómv595(2010) 28412Enum uinstra fylkingar armi styrði Lentulus consul með ꜹllum Romueria her þæim er hrꜹstaztr uar
Rómv595(2010) 3277Hann var ⸢raustr [var. róskur BLAdd 11127ˣ] ok eigi sua ungr sem hann var litill
GBpA 18019hann uar ok með Palnatoka meðan hann lifði ok þotti þar hinn bezti drengr ok hinn hraustazti i mannraunum
EbWolf(2003) 1535Biorn er maðr hraustr ok harðfengr
EbWolf(2003) 22115þa fiell Snorri Þorbrandz son hinn ⸢hraustazti [var. roskuaste Eb447(2003)ˣ 22814] maðr
EbWolf(2003) 2636með því at menn váru hraustir ok þeim varð lengra lífs auðit, þá komask þeir yfir ána
Laxd 413Kaupeyri mun ek þér fá svá mikinn, at þú megir ‹vel› ganga í hraustra manna lǫg
Laxd 21718hann var hraustastr maðr með Flosa ‹einn hverr ok mest virðr›
NjM 33811eggiaði i ákafa, at menn skylldu vera sem hraustaztir, þo at i nauckura raún kuæmi
StuᴵᴵK 6311Sveinn var hínn mestí vikingr. ok bardagamaðr hínn hravstazti
Huldaᴵᴵ 11517hann hafði með ser .ij. dyrðliga kenni meɴ Grimkel byskup ok Sigurð byskup. þeir uoro baðir spekingar miklir ok uel lærðir. trufastir ok trygguir. o hræddir menn ok hraustir i o᷎llum mann raunum
ÓH61 71325Þat þickir mer ok litilmaɴligt ⸢hraustum [var. hro᷎stum GKS 1005 fol “D²”] dreng at vera drepinn sak lavss sem skyn laust kuikvendi
ÓTᴵ 3635hefir ek alldri fyrir fundit iafn hravsta menn ok sva vig kiæna sem þa er ꜳ Orminum ero
ÓTᴵᴵ 28010sogdu hann vera allraustann mann ok hinn hardazta dreing
SvFlat 63222hann hefer eiɴ adr yfer komit xxx konga allhrausta
KlmA1980 1544kumpanar Bevers voru nu hro᷎ster ok vasker ok hredduzst nu eigi meir o vini si[na e]n [v]argar saudi
BevB(2001) 692hraustur madur ok hardr til uopns
SigFót 23413er heimurinn widr en margr madur bædi gilldr ok hraustur
Vikt 2813váru þeir svá hraustir menn í sér, at engi þeira vildi í sjóð bera annan
Gr 8410svo em ek ríkr ok ⸢hraustr [var. raustr AM 590 a 4°ˣ] á allan herskap, at ek skal með sjálfs míns sverði drepa alla Ámundasonu
Mág² 478menn eru hier vid land komner og eru mioc dasader ... enn so er einn hraustur ad hann ber adra á land
FriðAˣ 206þeir váru sterkir menn ok hraustir ok inir mestu manndrápa-menn
Hkrᴵˣ 21113hann var hraustr ok harðgerr, syndr vel ok inn mesti harðfari í hvívetna, fámæltr ok fastheitinn
StuᴵᴵR11127ˣ 13621Brynjólfr mælti: svá skulu þér ætla, herra, at hraustan karlmann man skipat í þat rúm, sem Þorgils hlýtr at standa
StuᴵᴵR11127ˣ 14312með ... hyggnum ok hœverskum, hraustum ok reyndum riddurum
Trist¹ˣ 64hier hefer þu nv vnnid þat verk ath eingi er suo diarfur edur hraustur j minu lanndi ath meiri sæmd hafi mier vnnid enn þu wid þinne reysti og skalltu þess wel niota er vid komumm heim fyrer saker hugprydi þinnar og athgiorfui
Þiðrᴵᴵˣ 1395Þorsteinn kaus at fara oc var stafnbui a scipi jarls oc var en hraustazti maðr a skipi sem hann væri vanr þvi starfi
ÞSHˣ 1643
● hraustr í máli
Fór hann þar mǫrgum orðum um ok gerisk þá hraustr í máli
Ǫlk 879Herburt uar hraustur j male og fretti Randuer huer hans erinde uære þangat
SigÞǫgl 21524hun var hraust j mäle
ÞBpC³ˣ 35915
2) ved godt helbred, rask og rørig, sund og rask
Sa er eigi einvirke er hann tekr maɴ at fardögom til ii. missera vistar. oc hefir vm alþingi karlmaɴ xii. vetra gamlan eða ellra sva hravstan at se matlavne eða betr
GrgKonᴵ 15923Þorsteinn var þá hniginn nǫkkut ok þó enn hraustasti ok vel hress
Laxd 492Búi fór brátt ... at finna móður sína; var hún þá enn hraust kona
Kjaln 659þessi maðr var mjök gamall, ok þó hraustr til at líta
Mág² 8529Þorgils var nú gamall ok þó hraustr
Flóamˣ 6328hann var þ‹a› so gamall, ad þad er sogn manna, ad hann skorti ei vm hundrud uetra, og var þo hraustur madur
HeiðrUˣ 1145Þórðr var ekki mikill drykkjumaðr, nǫkkut vangæft um fæzluna, sem opt kann at verða þeim, sem vanheilsu kenna, því at maðrinn var á efra aldri ok var þá enn hraustr
StuᴵR440ˣ 1924●●● bad hann konunnar. Klaufi svaradi skiott. Mun þa ei hraust kona illum manne giefinn
Svarfd(1966)ˣ 3014medann þú varst her i Heime ⸢þá varstu hrꜹstr [var. varttþu morgum virkr ViðrLaug696 28528], enn nú ertu öllum leidur
ViðrLaug405ˣ 28543var hann þa so hraustur, ad hann vatnfastadi næstu nott eptir Mariu messu
ÞBpC³ˣ 35624hraust hugsköt vort fra jllre öveniu, og önytre munnz hfn
ÞBpC⁴ 40616
● heill ok hraustr
Ef maðr göriz hvsgangs maðr heill oc sva hrav́str at haɴ mǽtte fa ser .ii. missera vist ef hann villdi viɴa sem hann mætti oc varðar þat scog gang
GrgKonᴵ 1405Karl maðr hverr a utan at fara heill oc hravstr er land av́ra ma gialda
GrgKonᴵᴵ 19613attrøðan eða yngra sva heilan oc hravstan at hann se bæðe vegande oc veriande fiors sins oc fiár
GrgStað 30521heill ok hraustr i alla staði
~
PS 69121 JJ SÁM 1 76va6matti hon æigi adr skrida þangat en þadan gek hon heill ok hraust til sinna heimkynna
ÓHFlat 38328heiler menn ok hrauster skulu suo a knebed falla ad bædi komi nidr kne oc olbogar
DI II (*[1326]›AM 625) 60519lifnaði sveinninn ok var heill ok hraustr
Mthiasˣ 77219
II. (cogn.)
Form.: hraustr (14); hraustur (9); hraust (6); hraustir (4); raustr (4); hravstr (3); hraustazti (3); hravstan (3); hraustum (2); hravstir (2); hrꜹstr (2); rausta (2); hraustasti (2); raustastr (1); rꜵustr (1); hravstazti (1); hrausta (1); hrꜹstaztr (1); hrausti (1); hraustastr (1); hravsta (1); hrꜹstazti (1); hravst (1); raustann (1); hraustz (1); ravstari (1); hrꜹstir (1); raustan (1); hraustaztir (1); hrauster (1); hraustra (1); hraustan (1); ravstra (1); hrav́str (1); hro᷎ster (1); hravstra (1); ravstaztr (1); rosti (1);
Comp.: full- (1), ó- (9), tý- (1)
Gloss.: EJ; ClV item (all-) allhraustr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item allhraustr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb (raustr); HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 hrǫustr; Fischer _; Anm _; Bin Hrausti; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH raustr; AJ _; deVr; Fr4 item jafn-; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 325; Heidermanns 1993 305; Hreinn Benediktsson 1960 [ÍT 2] 77; Seip 1955 141
Genre. (expected): family sagas [isl]: 21 (9); romances [rom]: 13 (8); historical works [his]: 12 (13); religious works [rel]: 11 (21); contemporary sagas [bis]: 9 (6); legendary sagas [fas]: 9 (3); legal works [jur]: 4 (7); þættir [tot]: 1 (2); charters [dip]: 1 (6); learned works [div]: 0 (2); unclassified [ ]: 0 (0);
SB (red.) — October 2016
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
hrauðbirki - hregg-mímir
...
...