hjalt sb. n. [; *-]
(cf. hjǫlt sb. f.) hjǫlt sb. f. [5]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) tværstykke på sværd foran og bagved grebet (‘meðalkafli’), (pl. hjǫlt) (om begge tværstykker, undertiden om hele grebet)
hialt
~ lat. in textu▹C]apulum
086c.06 ●Gloss249 86c5[stóþo firir] honom sverþ mꜵrg. oc horfðo vp ⸢hiꜵlten [var. hialltternar ÓHLeg 5712] á ꜵllom
ÓHÆ 725hiolt hans oc meðalcafli er hvartveggia af ravðo gvlli slegit oc steypt
Þiðrᴵ 17911oc er aller menn erv sofnaðer. þa gengr Hogne einsaman a niosn langt fra liðinv. hann kemr þar at er einn maðr ligr oc sefr sa er með vopnvm. oc sverð sit hevir hann lagt vnder sik oc koma hiollten fram
Þiðrᴵᴵ 28912hioltum laust ek þik. firir þui at mer þotti ecki annat at þer geranða
Heiðy 10025þeir skvtv i mvɴ honvm sverþi nokqvoro; nema hioltin við neþra gome, en efra gome *bloðrefillinn; þat er gomspaʀe hans
SnE 3720han skal hallda hendi sinni fram yfir sværð sem saman ⸢kemr [var. koma GKS 3270 “"F"”] hiolt oc meðalkafle
Hirð 4398Taki keisari a morgin ꜵll þav sverð er i erv borginni ok grafi niðr ⸢hiǫlltin [var. [h]ialltirnar KlmBFrg1980 27322]
KlmAFrg1980 27220sú er náttúra sverðsins, at eigi skal sól skína á hjǫltin
Laxd 21410Helgi hnauð hjalt á sverð
NjM 11215Asbiorn var gyrðr sáxi, oc kom hoggit ofan i hialtit, enn oddrin saxi‹n›s nam við iorþvnni
StuᴵK 922Hann sa, hvar skyrker stoð a stockum i burinv; þar leypte ‹hann› sverðino Brynio-bit ofan i skyrit, sva at þat søcc upp vm hiolltin
StuᴵᴵK 2035færði honum suerð með gulligum hio᷎ltum ok meðalkafla
ÓTᴵ 151suerð þat er hioltin voro af gulli ok medalkaflinn. en brandriɴ var þo betri
ÓTᴵ 177hann leggr suerdinu a þessum sama flek ok fellr a hiolltin
ÞUxaf 25823Þa bra Þorbiorn suerdi ok hio til Þoris ok kom i hialminn. æn suerdit brotnadi vndir hiolltvnum
GullÞ 2610sú er náttúra sverðsins, at eigi skal sól skína á hjöltin
Þórð¹ 2449hiolltinn oll uoru grafin med agiætum hagleic
SigÞǫgl 1401hiolltinn oll uoru grafin med agiætum hagleic. Enn vmgerdinn var o᷎ll penntud dyrum fuglum og drekum
SigÞǫgl 1401eingi skal bera uppbundinn hnif þann sem skockr eda hiaullt uæri ꜳ skapti
DI IV (*1265›BLAdd 11250) 124Hann geingur þa ad hlidinu og rekur hiollt branndsinns upp-a lꜳsinn og braut fra
Fljˣ 1098þú skalt fela þat í sandi ok seg honum, at þú vitir eigi hjǫlt sverðs þess fyrir ofan jǫrð
Flóamˣ 234Aðalsteinn gaf hanum sværð þat er hiolltinn voru af gulli oc Hacon rœyndi sva hart at hann hio i kværnstein æinn
FskAˣ 256sælur hanum sværð gullbuit. bæðe með hiolltum oc meðalcafla
FskBˣ 2011snøri hann niðr hjǫltum á sverðinu, en lagðisk á blóðrefilinn ok stóð sverðit í gǫgnum hann
Hkrᴵ37ˣ 9212hann selr konungi sverð gullbúit með hjǫltum ok meðalkafla
Hkrᴵˣ 15614sverð þat, er hjǫltin váru ór gulli ok meðalkaflinn, en brandrinn var þó betri
Hkrᴵˣ 15912sverdit Svennungs brotnadi vndir hiolltunum
LdnHb105ˣ 5027sverdit brotnadi vnder hiolltunum
LdnStˣ 17436
2) (spec. om forreste tværstykke fremra hjaltit) parerstang
ambig. exx. placeret under def. 1
smiðaði hann ... a miðiv saxinv hialt ęða fornám þvers lofa langt
~ lat.capulum
Vulg Judic 3,16 StjC 3839gade hon eigi, at hialltit horfde upp, ok nam við bordinu
Gísl 723sa hann hiallted af sverdi Sigurdar Fofnes bana ok mælltist honnum þa .x. fota langt enn kloten med kopar tok einnar spannar aptur af
AnnLy 28812
● fremra hjaltit
3) (spec. om efra/eftra hjaltit med sværdknap)
● efra/eftra hjaltit
eftra hialtit er scygt sem gler
Þiðrᴵ 17913eigi skal sól skína á it efra hjaltit, eigi skaltu ok bera þat nema þú búisk til vígs
Korm 23514ij efra hialltinu voru grafnir þeir steinar ath sa ‹hafdi› iafnnann sigr ij orrostom er þath suerd bar
Hect 8517Í því gekk hjaltit af sverðinu it efra, ok hljóp þá brandrinn fram ór meðalkaflaumgerðinni
StuᴵᴵR11127ˣ 2977
Form.: hiolltinn (3); hjaltit (2); hiolt (2); hjǫltum (2); hjǫltin (2); hialt (2); hiolltunum (2); hiolltin (2); hialtit (2); hioltin (2); hiollt (1); hiolltvnum (1); hjalt (1); hjöltin (1); hiolltum (1); hioltum (1); hiallted (1); hiꜵlten (1); hialltinv (1); hialltit (1); hiaullt (1); hialltinu (1); hjǫlt (1); hiollten (1); hiǫlltin (1); hio᷎ltum (1);
Comp.: gadd- (4), gull- (3), járn- (1), lýsi·gulls- (2), sverðs- (15), tann- (5)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 202; Falk 1914 10, 24 ff.; Katrín Axelsdóttir 2015 [Orð og tunga 17] 102-108; Marstrander 1915 77-78, 97; Ásgeir Bl. Magnússon 1950 [ANF 65] 124
Genre. (expected): historical works [his]: 11 (6); family sagas [isl]: 9 (4); romances [rom]: 5 (4); contemporary sagas [bis]: 3 (3); legendary sagas [fas]: 3 (2); learned works [div]: 2 (1); legal works [jur]: 1 (3); religious works [rel]: 1 (10); þættir [tot]: 1 (1); charters [dip]: 1 (3); unclassified [ ]: 0 (0);
ASK (red.) — October 2011
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net