1herra sb. m. [herra; herrar]
(cf. harri sb. m., herri sb. m.) harri sb. m. [3] herri sb. m. [4]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) (forholdet tjenende person vs. herre) (ngns) herre
det er i flere citater ikke mul. at skelne ml. def. 1 og 3; ambig. exx. placeres under def. 1
Minn herra sendi mek hingat til yðar
ÓTOdd 14620erv þeir nv herrar, er aðr voro sve‹i›nar
Bær 11631Se langskipin konvngsson. Se ek sagði hann. hverr a segia þeir. Herra minn segir sveinninn. Herra þinn er Filippus konvngr segia þeir
HákFris 39135Ekki er hann minn herra segir sveinninn. Hakon iarl er minn herra
HákFris 39137Hvart væiztv. at drottinn man a þessvm degi þinn herra fra þer taka
cf. mæistara 688¹⁷~ lat.dominum tuum
Vulg 4Reg 2,3 StjC 60811at ek skal vera hollr oc trur minum hera. N. Noregs konungi
Landsl 304ek skal vera hollr oc trur minum herra .N. Noreghs kononge
Hirð 4232Men skulu ... æigi udrængiazt a herra sinum ok felagum
Hirð 4258Ef maðr nidizt a herra sinum
cap.þar til at hann sialfr herrann kemr upp i fiallzins koll
~ lat.dominus
SpecH 815a33 Mich 69339þo ath þv þionaðir illvm. þa var hann þo alt at eínu þinn herra
ÓTᴵ 23713●●● Ek kenda ⸢herrum [var. herramonnum Holm perg 19 4° “B¹/B”] at vera miukum vid þræla sina. Ek kenda þrælum at vera míukum vid herra sína
~kallar bokin gud drottin edr herra. þiat þa hafdi hann ser þionostumann
Stj¹ 316Medr huerium hætti mega ek þenna illa lut gera medr minn herra
Stj¹ 1999ek hefui ok helld kristinna manna tru. konungr mællti. þat er likligt at þu þionir uel þinum herra ok kuæikir margra manna hiortu til astar vid hann
evt. def. 1 ÞorvVFlat 27216Herrarnir ho᷎fnudu at hvaru hvivetna þvi, er hann hafdi heim flutt til þeira
VP 5096Herrarnir ho᷎fnudu at hvaru hvivetna þvi, er hann hafdi heim flutt til þeira
cf. meistaramennirnir 509¹¹ VP 5096allt folk er í var staðnum ... kölluðu hann herra sinn ok lávarð
ValvA 7114Se langskip, kongsson! Se ek, sagdi hann. Huer ꜳ? sogdu þeir. Herra minn, kuad sueinnin. Herra þin er Filipus kongr. sogdu þeir
Hák81 3001fo᷎gnudu nu agięta uel sijnum herra og suo huer þeirra o᷎drum
Hect 1703●●● (proverb.) margr vill herrann vera. en faer vilia seckenn bera
Not604² 15431hestar hlupu er glatat höfðu sínum herrum
KlmBˣ 18121ek skal leida þig til mins herra ok meistara
~ lat.ad patronum meum
SpecH 260a52 (VII 105) MarD635ˣ 93530þeim ágætum konungasonum, er honum vilja þjóna sem sínum herra
Rémˣ 1014Herrar verda blinder
def.?~ eng.lordes
1128 ÆvMið⁶186ˣ 1112
2) (om husbond, ægtemand, samlever)
Drotning suaraði sua. Minn herra ætli þat með sialfum ser huart mer er so᷎melegra
ÓTOdd 14624●●● var hon ok herra hennar miok lengi með myklom fagnaðe ok yndilego lifi. sœmelega saman
Menota: 23va11 Streng 5433þa sændi hon sem skiotast æftir herra sinom. ok boanda
Streng 6025HErra minn sagðe hon
Streng 6032ef herra hennarr ok pusi
Streng 6827Ver þu fru en ec herra
Streng 7229mællte fruen við pusa sinn herr‹a› minn kuað hon
Menota: 29rb4 Streng 10818herra hænnar jattaðe hænni þess er hon bað
Menota: 29rb18 Streng 10829Heʀa sagðe hon ecke vel segir mer hvgr vm þina ferð
ÓTOddS 55Þv fylgdir mer a fun‹d› mins herra, þa er ec var honvm gipt
Bær 884Cornelia ... mællti med miklum grati. Minn sæti herra
~ lat.coniunx
35128 Rómv226(2010) 35110Herrann reiddiz storliga miok
~ lat.coniugis
Vulg Gen 39,19 Stj¹ 19936hon sá sinn herra ok húsbónda standa yfir sér meðr brugðnu sverði
KlmBˣ 575leiðum svá öðrum frúm at svíkja sína herra
KlmBˣ 5921
3) [e-rs/e-s af e-u / yfir e-u] overhoved, konge, høvding, leder
det er i flere citater ikke mul. at skelne ml. def. 1 og 3; ambig. exx. placeres under def. 1
væiztu, huerr herra er þessa landz?
ElisA 6910oc sua kom hann til min fyrsta sinni at æigi vissi hann sinn faðor eða sina moðor. oc enga sina ǽtt. Þa mælti Gunnarr konungr. Fru. Æigi skaltu grata oc þægi þu þægar i stað. Sigurðr svæinn mun æigi læingi væra vaʀ herra
Þiðrᴵᴵ 26225a .iij. ari rikis mins herra hakonar konvngs hins koronada
IslDipl (1302) 524min herra Olafr konvngr fyri byðr ollvm sinvm monnvmm at eta hratt
FbrHb 10810minn herra valldimarr konvngr
Gramm³748 4512ꜹngvir væntu konunginum lífs ne neinvm þeim er a skipinu var guð gerþi þa enn sinum herra fagra iartein
HákEirsp 54219vilia þeir yðr tigna sem sinn sannan herra. ok veita yðr alla konvngliga virþing
HákFris 41213(teksten evt. corrupt., cf. ed. p. 115) þat ætlvm ver segir har at sa Oþiɴ ok hans breþr mvno vera styrandi heims ok iarþar. ok þar er saa eptir heraɴ er ver vitvm nv mestan vera
SnEU 65Haʀi eða heʀa
SnE 1807með huærri skipan þan skall til konongs taka er guð hæfir oss gefit till forstiora oc herra með sinni miskunn oc æftir rettom ærfðum til sins faður arfs skipadt
Hirð 39514En ef herra stadarins likar betr ǫðruvis, synizt oss, sem hans valld ok vili se framaz biðianda
Mich 6983qvaz illt þickia at hafa forboð biskupa a sér, enn qvaz ue᷎nta, at hann mundi hafa allar se᷎mþir af malum þessvm, ef hann fynde sinn herra Hacon konung
StuᴵᴵK 21718sua sem gud er allra luta drottinn ok herra ... aa þa leid uar madrinn sem drottnari ok herra yfir skipadr ... allri þessa heims ueralldar bygd
Stj¹ 2016sem mik go᷎rdi ... herra yfir hans hall ok husi. ok þar medr ho᷎fdingia yfir ollu Egyptalandi
~ lat.dominum
Vulg Gen 45,8 Stj¹ 22019Þeir fóru allt suðr í Mön, ok kúguðu Magnús, herra þeirra, til eiða við sik. Enn herra Dufgall gætti sín á skipum, ok fengu þeir ekki fang á hónum
MLag 36419er hann hitti porzins herra eda stadarins forstiora
VP 38018hun uilldi giarna tigna hann ok sæma ok gera hann herra allra sínna eigna ef honum hefdí þat likat
ÍvB 10014uila þeir ydr tiggna sem sinn sannann herra ok ueita ydr alla kongliga tign
Hák81 33322for siþan til herrans af stadnum er eingelskir kalla mær
ÆvMið³⁰ 9414for siþan til herrans af stadnum er eingelskir kalla mær. og kiærir fyrir honum
ÆvMið³⁰ 9414Kassamarr, er þá var herra á Vinðlandi
Knýtlˣ 2705Segir i hinom fyrzta capitula ... hverir herrar riktu a Norðrlondum i þann tima
LdnSkˣ 315Nu er so komed minn elsku herra
SigrValˣ 18712
‖ (propr. comp.) :
● herra ok hǫfðingi [e-rs/e-s / yfir e-u (hum.)]
iðruðuz þeir er þeir hofðu girnz at sigla undan slicum hærra oc hofþingia
ÓTOdd 23913sa herra ok hofðingi er þæirre borg reð
Menota: 18vb5 Streng 185þæir vilia honum alldregi þiona ne hafa hann fyrir hofðingia ok herra
Streng 563hallt mec æi fyrir herra ne hofðingia hælldr vin þinn
Streng 7227hofðingiar. oc herrar. at vísdom. oc vitrlleik
~ lat.principes et magistri
JDamBarl 8827 Menota: 66ra23 BarlA 12127hann mvndi staðinn i Lybiko gefa vpp i hans valld sva at hann væri þar yfir bæði hofþingi ok herra
HákFris 54237þeir þógv likino ok veittv alla þionvsto þa er samði sva agætvm herra ok hofþingia
HákFris 58037helldv hann firir herra ok hǫfðingia
AnnReg 11621Þessi drotning er i sinni dyrð vmfram alla sina fylgð, sva sem herra ok høfþingi yfir sinu folki
MarS 21610skipadr af sinum skapara herra ok hofðingi allrar iarðneskrar skepnu
Mich 67829so᷎gðu at honum mætti þat engin madr banna. ok kalladu hann sinn herra ok ho᷎fdingia fyrir gudi
Stj¹ 13333halæitr herra ok ho᷎fdinge þu ert einn yfirkonungr allrar skepnu
ÓTFlat 4095Eliadas ok Pantalas konungar eru höfðingjar ok herrar þeirra
KlmA 32712Voru þar med henni íȷ́ byskupar ... herra Karll, son Vlfs jarls, ok margir adrir agætir herrar ok hofdingiar af Suiaʀiki
Hák81 62624hann mundi stadinn j Lybiku gefa upp j hans valld, sua at hann væri þar yfir frialsliga bædi herra ok hofdingi
Hák81 62819setur haufdingia yfer borger ok kastala giordi þa nu hera ok haufdingia er adr uoru sueinar ok uerkmenn
Rém 31030þeir sea sinn herra og hofþingia
Saulus 5611er þat með ǫllu ógeranda at hataz við svá dýrligan herra ok hǫfðingja, sem vér eigum
Knýtl1741ˣ 1216Joseph ... er leiddr var ór myrkva-stofu, ok gjörr þegar herra ok hófðíngi alls Egiptalands-veldis
Magn¹ˣ 27118
4) (titel på fornem person i samfundet (verdslig: konge, ridder, hertug, etc.; gejstlig: pave, (ærke)biskop, abbed, provst, etc.) (fornem) herre
æinn dyrrlegr maðr rikr herra ok goðr hofðingi
Menota: 23va28 Streng 569herra Knutr jarl
NoDipl ([1265?]) 3846mote mærkrbole þuí er herra Knutr jarl hafðe gevet þæím
NoDipl ([1265?]) 3846●●● Þæsser mænn (ɔ: hirðmenn) æigu mæð rettu at heita hærrar at ollum monnum. af þeim er lægri nofn bæra en þeir bæra sialfir þvi at þeir ero sva sæm lanndstiornar mænn æf þeir hallda þeim siðum sæm byriar nafni þeiʀa
Kgs 4332Þa melti konvngr. Heʀa byscop
Mork 40417mínn herra ærchibiskup Jon
NoDipl (1291) 5833herra Ionn logmaðr af islande
NoDipl (1294) 6818til sanz vitnísburðar setto þersir herrar sín Jnsigli firir þetta bref
NoDipl (1297) 8354herra Arne biskup af stafangre ... herra Euíndr biskup af aslo
NoDipl (1300) 11850a herra pavans fund
~ lat.domini papæ
11033 Thom¹ 11016sætiande sua hans riki ok sitt goðs ... i herra pavans valld ok vernd
Thom¹ 17017herra Jorundr biskup ... þa lagdi herra biskup til halfan stadin
IslDipl ([1295-1313]) 236þa er herra Jorundr biskup oc fru halbera abbadis settu þar systra klaustr
IslDipl ([1295-1313]) 236lagdi herra biskup til halfan stadin
IslDipl ([1295-1313]) 31herra biskup hafdi kæyptar allar þæssar æignir med lausa pengum
IslDipl ([1295-1313]) 37af halfo herra Jons abota
DN IV (1305) 6418Halla moðir herra Kristoforvs
LdnHauksb 887herra Arni biskuvp for vm vest fiorðv. oc gerþi vigslor i Hollti a hvita dogvm
AnnVet 5021þa mælti konungr. herra byskup ... huern stað a sættar umleitan þesi er þer farit með
BǫglEirsp 46630Lofaðr se gvð er ek hefi þat eyrindi fvllt gert i dag sem ek hafði vmboð til herra pavans
HákFris 53027var ofriþr mikill i Sviþioð með Birgi iarli ok þeim herronom er aðr var fra sagt
HákFris 5426kom ok Danakonvngr i staþinn með mikinn her ok agæta herra marga
HákFris 5561[var. her hefr laugbok þa er virðulegr herra Magnus konongr hin koronaði skipaði LundUB Mh 15 “Gn”]
cap.hinn halæiti herra Serkia konvngr
StjC 64215herra Jon logmaðr sagðr af nafnbot af herra Erlendi ok hera Stvrlv Jons syni
AnnReg 1461(Obitus) herra Bárðr canceler
AnnReg 14615j garde herra ȷ́fwars profazst at Mariekirkiu j Aslo
DN IV (1321) 13929ventum ver at minn herra Eilifr erkibiskup muni þessa uara gerd stodugha ok stadfasta hafa
IslDipl (1326) 41226at ek hefir kœypt af herra Siugurdi ... ydrum vmbodz manne þær jarder
DN II (1329) 14430nema herra biskup i skꜳlahollte eda hans serlighr umbodsmadr vili her wm lina edr nockut wmskipti her ꜳ gera
DI II (*[1269]›AM 671) 4616●●● rettarar syslumenn domarar ok aðrir veralldligir ⸢herrar [var. ho᷎fdingiar AM 350 fol “350”, etc.]
DI II (*1326›AM 671) 58822gefr ek ... herra priore j Kastala sylfrros
DN III (1331) 14833ero (þeir) bannsettir. oc skulu lꝍysazst af herra pauanom
JKr 3481læikmenn skulu vm oll mall sꝍkiazst firir herra konongenom
JKr 3776herra Gudþormar logmadar
DN II (1347) 23513herra Dominicus i Hambradal
DN III (1347) 20630Faðir hans var einn agiętr herra ok bardagamaðr micill
MarS 18010vngr herra man skiott til geraz at biðea þin
MarS 2992Gengr hann nu i sialfa Romam ok finnr ⸢pavaligan herra [var. sealfan herra pauann AM 233 a fol “233”]
MarS 32729herra arngrimr hola kirkiu officialis
IslDipl (1351) 241sem þar í mót nýjan félagskap við einn kirkjuprest, er hét Kygri-Björn, ok alla götu fannst í úvinaflokki herra Guðmundar
GBpD 4414skipaði herra páfinn annan keisara í hans rúm, þann ok svá fallinn sem finnst í þessa háttar letrum
GBpD 5225setr sik harðan í móti þeim vestrænn útnyrðíngr, hvar fyrir herra biskup tekr þat ráð, með samþykkt allra kumpána, at hann leggr inn til lægis
GBpD 5430sem herra Sturla váttar, er þessa sögu samsetti
GBpD 7833kómu þeir báðir fyrri til erkibiskups en herra Guðmundr, var því hans greinum ok framferðum heldr vikit afvegar
GBpD 9228þar er prestssetr; þar kemr herra biskup fyrir Adventum
GBpD 1168í næstu Noregsferð herra Guðmundar
GBpD 12710lagði Sturla af með öllu, at vera mótgangsmaðr herra Guðmundar upp frá þessu
GBpD 14130Nú sem herra biskupinn þröngðist úaflátliga af yfirgirnd sinna undirmanna
GBpD 14716þóttist hverr sem gulli gæddr, er þar þiggr nokkut af, þvíat engi maðr mátti hjartaligri verða sínum elskarum en herra Guðmundr var
GBpD 15630herra Isleifr byskup
JBpB(2003) 6033er herra Electvs kemr i kirki‹un›a
JBpB(2003) 7821Herra Thorlakr aboti. for af þingi aptr j kanoka setr sitt
ÞBpA 19712gizsorr ... handlaghde vaarum vyrduleghum herra. herra Jone biskupi a hoolum til eighnar reka parta þa alla sem hann aatte aa vaztnese
IslDipl (1359) 3523Geck hann þegar at finna herra Siguarð biskup, enn lét menn sina biða sin i kirkiu-garði
StuᴵK 55814herra Petr Æiriksson canceler var jnsiglade
DN IV (*1361›vid 1361) 32719Olafr konungr svarar. Sva skal vera herra biskup sem þer beiðit
Hallfr61 6216kięru efni hafdi upp runnit millum agiętz ok uirduligs herra Magnusar ... ok ... erchibyskups
Sættarg 46816●●● þessa uinattuliga samsætt gordu þessir sꝍmu herrar gofugligr herra Magnus konungr ok uirduligr fadir Jon erchibyskup
Sættarg 47517herra Vigleiki Audunar syni. ok korsbrædrum i Nidarosi
~ lat.dominis
466.245 Sættarg 47522heidrlighr herra herra Jon
IslDipl (1366) 445heidrlighr herra herra Jon ... biskup ... vyrdulighr herra herra hakon. Noreghs konghr ... vyrdulighr herra herra olafur erchibiskup
IslDipl (1366) 445vyrdulighr herra herra hakon. Noreghs konghr
IslDipl (1366) 447vyrdulighr herra herra olafur erchibiskup
IslDipl (1366) 4410Herra Asgrimr atte Guþnyu
GenealBS 916Þeir fóru allt suðr í Mön, ok kúguðu Magnús, herra þeirra, til eiða við sik. Enn herra Dufgall gætti sín á skipum, ok fengu þeir ekki fang á hónum
MLag 36420●●● gaf ok Magnus kongr lendum monnum sinum. stallarum. ok odrum skutilsueinum at þeir vere kalladir herrar
AnnL 25934Tekin Eirikr til kongs yfir Noreg ok Suia riki af herrum ok rikisins rꜳdi
AnnL 28327herra jnnocencius pafi
StatJón 17530ꜳ do᷎gum virdulighs herra herra Hakonar med guds nꜳd Noregs konungs
Jart194 5713at þu mínniz i þinum bænum andligs fo᷎dr vars postuligs herʀa. Herʀa pavans
~Þa var med konungi herra Heinrekr biskup
StuᴵᴵR 14912‹Bað ok þess í annan stað, at› ‹me›nn tęki se‹miliga› ‹bréfum ok erindum svá ágæts› ‹herr›a (ms. herra), sem Hakon ‹konungr var› emend. Stu 1516: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵᴵR 1516: BLAdd 11127ˣ “IIp” → ms. 156r13tok konungr hond jarls vm vlflidinn ok retti til byskups ok mællti. herra lauardr blezadu sagdi konungr
JátvFlat 46734ydr kvet ek at þessu, herra byskup, ok Erling frænda minn
Orkn 24610birtist honum þess háttar sýn í svefni, einn herra í fagri ásýn
KlmA 2653Herrar, segir hann, mælit eigi slíkt
KlmA 32824herra Gregorius pafi hinn milldi
Thom² 30519Heyr herra modir, ver bidium, at þu latir gefa oss vatn at drecka
om nonne VP 53913sende hann ... epter erkibyskupinum af Kolni ok ollum herrum rikis sins ok baud þeim til sins brudlaups
BevB(2001) 2252virduligr herra Jon biskup Haldorsson agætrar aminningar
ClarB 13Hér byrjar upp sögu hins herra Parcevals riddara er enn var einn ‹af› Artús köppum
Parc 31herra asbiorn aboti
IslDipl (1424) 24622skal herra asbiorn abote suara laga riptingum
IslDipl (1424) 24629Herra Hákon konúngr batt fastliga vinfengi þeirra Þórðar ok Arons
Ar 63728wer hafuom takit ... herra abota oc brødhir þa ... i ... uart uald
DN XII (*1300›AM 902 a) 1834herra einar aboti a munka þuera
IslDipl (1447) 38527og sato j þeim stolum uirduliger herrar karlmenn og kuenmenn
Dugg681a 977af eine alfu herra gothskalks med guds nad biskups a holum
DI V (1456) 13722herra Andres, brodir Filipus kongs
Hák81 32325hof Hakon kongr fyst rædu med þessum hætti: Herra erkibyskup
Hák81 37728herra erkibyskup
Hák81 37923Lofadr se Gud, at ek hefi þat erende fullgiort j dag, sem ek hefi vmbod til af hendi heilagrar Romaborgar ok herra pauans
Hák81 5973Herra knutr son Magnus broka
Hák81 62420Eptir þetta foru hierarnir j brott
Hák81 6252var ofridr mikill j Suiþiod med Birgi jarlli ok þeim herrum, er adr var fra sagt
Hák81 62614herra Victor vex nu upp med fodr sinum fremiandi sik med dust ok turnimennt
Vikt 314herra Uictor
Vikt 41herra Blauus
Vikt 916þa kom honvm j hvg, at hann var ⸢einn herra [var. riddare ElisD 5033] ok honvm samdi eigi hǫgg at taka af svo ofrialsvm manni kavplavst
ElisC 509eirn titaul pentadan med latinu staufum sa hann á legsteininum, af ulle gert, svo segianda her hviler herra Ektor hin hæste kappi allz heims
KirjA 2616bað alla koma til sín ... svá at engi siti eptir hvárki herrar né riddarar, engi þjónustumaðr né rekkjusveinn né skjaldsveinn, innvörðr né steikari
Klma 29534kemr til hans af Gautlande einn jungr herra. þessi madr hiet Sueirn son Vlfs jarls
MHFlat 27311þa enn ꜳ næsta ari uar gefit iarlls nafn herra Alfi ok Avdune hesta korn
LBpB 1112dominus papa solus altissimus ... herra páfinn er einn æztr
Æv²²624 7925Suo giordiz ein morgin alla sem messu time er kominn at þessi heran er klæddr ok geingr til kirkiu med sinn skara at ... heyrdizt krytur nokkur
Æv238XXI² 3179so sem eg er trur herra
ÆvMið¹⁹ 3910agiętum herra Florencius heilsar Siluija dottir Tijranne kongs af Lijgurio med astsamligu kuediu
Hect 9821skipadizt þꜳ j sætj herrar og hird drottningar
SigÞǫgl 19624Sijdan skipuduzt j sæti hertogar og herrar fruinnar
SigÞǫgl 23616hefur wor werdugaste fader og herra herra erchibiskup eirik skipat ... ath ...
DI IX (1522) 12024med rade herra Eilifs erchibyskups og [allra] volldughasta herra j Norighe
LBpA 7517þessi herran reid vt
cf. riddare at nafn both 100¹⁹ BarlReyk 10021sogdv at þessir þrir kongarner være galldra menn enn ongver herar
KonReyk 1511enn er hann var komen fyrer herann og hans selskap
cf. einn herthoge at nafnboth 198²⁴ ServReyk 19821þessi heidnne herran sem var einn herthoge at nafnboth
ServReyk 19824Þeir biskop og herra Lodenn skildust þä lyklega med yferbragde
ÁBpˣ 8511Af þessum funde reyd herra biskop hejm, enn herrarner j syslur sinar
ÁBpˣ 9815herra Eyrekur kongur hafde hafid pilagrimsferd af Oslo a Simons messu dag
ÁBpˣ 18010Vtanferd herra Orms electi
AnnGott 34519gefin Þorstein Eyolfs son laus og lidvgr af herrvnvm i Lybikv ... en fangen j Skani af hertvga Heinrek
AnnGott 36211(Obitus) Herra Gregorius [var. + Andres sonr Konvngsmágr AnnReg 13136]
AnnResˣ 269ok wirduligann herra oc andaligann faudur ok win worn kæra herra Orm ... biskup at holum
DI II (*1346›tr 1542) 8341a tuttugta ari ok sietta rikis virduligs herra herra hakonar med guds nad noregs kongs
DI III (*1381›apogrˣ) 35925Hegstade gaf herra Kietill oc frv Vna
DI IV (*1397›AM 260ˣ) 18025herra Finnr ... profastr at Postola kirkiu i Bergwin
DN III (*1313›DonVar 1ˣ) 10026i valld oc kosord herra Eilifs erkisiskups
DN VII (*1323›DonVar 1ˣ) 11825herra Baarðr Petrs son oc adrer loghmenn dœmdo .a. han siidan viij. ærtoghar oc xiij. merkr firir fyrsakt saatmæle
DN IX (*[1328]›apogrˣ) 12120her er sværð þat er Aðalsteinn Englakonongr sendi yðr með giof hærra konongr
FskBˣ 2016Var sidan Valldemar til kongs tekin, son birgis jarls. En þetta mislikade ⸢hofdingium, þeim sem eigi þottuz uerr til komnir rikissinns [var. heʀunum AM 42 folˣ]
var. Hák81 6224 → Hák AM 42 folˣ 177r4Karlamagnus keisari kalladi þa enn til sin alla hǫfdingia sina ok hof sva sina rædv godir heʀar sagdi hann
KlmB1980ˣ 4912birti hann herra pafanum at ...
KlmB1980ˣ 537herra pafinn
KlmB1980ˣ 538Sturla fadir Þuridar er herra Rafn atti
LdnHb105ˣ 1713fodur Iarngerdar er herra Erlendr sterki atti
LdnHb105ˣ 2233Þá er lík herra Guðmundar biskups var nú til kirkju borit til graptrar, báðu formenn kirkjunnar hringja sem flestum klukkum; var þá hringt tvennum, ok skalf mjǫk kirkjan, er hon var gǫmul
StuᴵK114ˣ 49021Vil ek ráðaz hér um við herra Brand ábóta
StuᴵᴵR11127ˣ 25336[þa] koma stundum kongsmenn: og hans sendjbodar edur adrer herrar
ÆvMið³³186ˣ 1006og sem suo er komid Rijs almuginn j mötj herrunum og keisararnum
ÆvMið⁶186ˣ 914
5) (i ærbødig tiltale til højerestående person) ‘(min) herre’
Øllom þyker þat sýnt herra miɴ dixit hon. Eɴ sele. biscop melte ...
●ÞBpCod645 2725konungr ... spyrr ef nocquor ukuðr maðr hefði comit til þeirra ... Steikara hofþingi mælti. Hærra com til vár maðr firir scammu
ÓTOdd 13316at fœra þer herra minn hinn hœverske konongr
Menota: 17vb30 Streng 86herrar sagðe hann lyðit rœðo minni
Menota: 21va3 Streng 388Herrar kvað hon. ef bonda minum mislicar ... þa kann ec engan annan orskurð orðzenndinga hans
Menota: 43va11 Streng 2502Goðan dag hærra minn
Kgs 31Sunr Guð þacki yðr hæʀra minn
Kgs 510Scvtilsveiɴ stod fyrir honvm (ɔ: Óláfi konungi) ... hann męlti. Manadagr er a morgin ⸢*drottinn [non emend. herʀa]
ÓH 5199n.þat er ec hefi męlt til yðar heʀa konvngr i bręþi eigi sva virþiliga sem scyldi
Þing¹Mork 36926Goði herra drep mec eigi
Þiðrᴵ 3645sa mælti er konungi fylgði hætlict scot herʀa. konungr svaraði. þa kemr ner er guð vill
Sv 9826Gunnaʀ talaði eit sinni við konung oc mælti. herʀa sagði hann allsniallan maɴ hofum ver þar latit
Sv 16035taki þer herra vel þa Hiallta ok Gizvr
Kristni 14028herra sofi þer. hann mællti hver ertv ivng frv
TrójHb 1422Herra, sagði Hrútr, ek vil biðja yðr hirðvistar ok gerask yðvarr maðr. Konungr þagnar við
NjR 147ok er a þa leið herra. segir Barði. at wer uilðum uera uetr gestir þinir
Heiðy 10517þat vil ek herra at Hallfreðr hafi grið. Jarl kuað sua vera skylldu sem hann villdi
Hallfr 1231Hverr ert þú, herra minn? segir Marcellus. Ek em, sagði hann, Petrus höfðingi postolanna
Æv³ 1830Nv hefi ek þessa grein fyrir mer miɴ herra vid vini mina þer satt at segia. ok þat eɴ med at ek hyɢ at ovinir minir eigi onga sok a mer vm þetta
GBpB(2018) 1313Segith herrar kuad hon
MǫttFrgα 332Heill, herra minn, mikinn sigr hefir þu unnit
Vǫls 452Herra minn
~ lat.domine mi
3424 Dugg681a 342herra konungr, míniz þer nu, hue mikin soma ek hefi ydr ueit
HeiðrR 610Herra Sintram! sagði hann, vel þykki mér þat trúligt
FlórKon 14018Ecki er herra, sagdi sueinnin; Hakon jarll er minn herra
Hák81 3003godi herra sagdi mærin spottit mik eigi
Sams 313kemur Samson at mali vid fedr sinn ok ⸢ok m‹ællti› herra [var. Fader AM 181 b folˣ “B¹”] sagdi hann
Sams 41kemur Samson ... at mali vid fedr sinn. herra [var. + fader AM 181 b folˣ “B¹”] sagdi hann
Sams 524kongr mællti. herra Samson sagdi hann minnit oss ecki a vora harma
Sams 128Herra konungr, sagdi hann
Krók 3416Gud gefi ydur godan dag herra konguʀ
KgsE 4618þeir ganga firer kongin. Þa mællti Sueinn: Haf godann dag, herra
Jvs510 1417er Eyvindr kom fyrir konunginn þá mælti hann ok hneigði honum: Heill, herra!
Knýtl1741ˣ 14119spurði hann í mikilli reiði herra gaurr ... hvat manna ertú
i nedladende tiltale Trist¹ˣ 15711Godi herra Þidrek kongur, nv minnunst egh alls þess er þu minnter migh. ok nv vil egh med þier fara. þa kastar Heimir kuflinumm og geingur apttur i klaustrid og tekur aull sin vopn og sinn hest og rídur brott med Þidrek kongi og heim til Romaborgar
Þiðrᴵᴵˣ 3879
6) (om kristendommens overhoved, Gud, Jesus)
Herra minn, von oll min er folgin vndir vornn þinnar miskunnar
~ lat.In te domine speraui
JDamBarl 1048 Menota: 80rb25 BarlA 15018þu ... hevir komet mer i sætt. oc samþyktt við minn heʀa
Menota: 91vb2 BarlA 17418ek hefi fvnnit miskvnn i þinv avgliti minn herra
StjC 52419Þa er minn ⸢herra ok meistarí [var. meistare Herran Jesus Christr Gyð4270(1995)ˣ 19619] for vm landit
Gyð(1995) 1965þar í mót fann herra Jesus Christus eitt ráð
GBpD 938Huar er þinn brodir Abel. Hann uilldi giarna fela sina synd ok gløp fyrir gudi. ok sagði sua. Ek ueit minn herra eigi
Stj¹ 4230Mantu minn herra drepa þa rettlata þioð
han taler til Gud, cf. sagði guð 125³⁴~ lat.Domine
Vulg Gen 20,4 Stj¹ 12531herrann Hierusalem man hans nafn þa uera
~ lat.dominus
SpecH 45b69 (I 127) Stj¹ 2439liktiz hann i uppvegsti frænda sinum herra Jesu
Jón⁴ 46614
● herra guð
herra guð sagðe hon hinn halæiti drottenn
Menota: 22va39 Streng 4834Gaf þa enn herra gvð halæitan sigr sino folki
StjC 39420Herra gvð segir hann. minnztv min a þessi stvndv
StjC 41912Herra gud ebreskra manna kalladi oss. at ...
Stj¹ 25936Þá grét herra Girarð fall sinna manna ok mælti: Herra guð, segir hann, þú þoldir fyrir várar sakir mörg sárlig meinlæti
KlmA 2923Herra guð, aldri líki þat góðleik þínum at ek hafi svá leingi margfaldar vesaldir ok meinlæti
Parc 3415O herra gvd hvat jlla hefvr eg nv giortt
JGullmReyk 17720Herra guð í himinríki aufúsi yðr
Rémˣ 1197Herra guð gæfi, at þeir riddarar kæmi hér nú
Rémˣ 1744
● várr herra
ec vil giærnna luta oc a kne falla til herra vars oc heilagrar þrinningar
~ lat.ad deum nostrum
JDamBarl 548 Menota: 38ra17 BarlA 6835vaʀ herra. oc hofðingi
~ lat.princeps
JDamBarl 10535 Menota: 81vb32 BarlA 15329vppstigningar dagr várs herra [var. + Jhesu Christi AM 351 fol “F”]
ÁKr 432Samson drap leonem. enn varr herra sigraði fiandann
StjC 41932Blóð várs herra Jesv Christi kom til Niðar ós
AnnReg 1175at gefa ... likam uars herra
RbHM (*1309) 844uar herra Jhesus Christus hælgaðe hona. sialfr með sinni fostu
JKr 36017fra burðar tima vars herra Jhesu Christi
Hirð 4282várr herra launi yðr þann sóma, er *þér hafið til mín gørt
Laxd 16016Vꜳrr herra talar þa: Hygg at, minn kiæri, hverssu ek er buinn
Mich 68220þakkar hann vꜳrum herra sina margfallda miskunn
Mich 69821þann sem várs herra miskunn mæðir í þessum heimi, hefir hann disponerat at gjöra hægri handar son í andligu lífi
GBpD 1139at veita líksöng sælli Marthe, várs herra húsfrú
GBpD 2710burðartíð várs herra gengr skipaða rás
GBpD 9327gengr síðan með psalmum Miserere út í kór eptir múnka sið, ok víkr fram fyrir brík nökkura ok várs herra píníngar mark stóð yfir
GBpD 14713gengr varr herra sidla til bænar upp i fiallit Olíueti. medr sinni fẏlgd ok fo᷎rvneẏti
~ lat.þeir sneru ꜳ ueg med varum herra ... sem uarr herra sa þat. þa mælti hann hueriu leítit þit
~varr herra (gaf) honum þat þessu sinni
~Nockrum siðaʀ for ⸢varr herra [var. Jesus var. PS 31: ] iGalileam
~Vaars herra er iordin
Stj¹ 114kallaz hann sem hann er uaarr herra
Stj¹ 114Ma þat ok uel audsynaz af uárs herra ordum
Stj¹ 1312aa þessum hinum .vita. heimsalldri føddiz uarr herra hegat i heim likamliga
Stj¹ 2736at merkia ok presentera þa processionem lærisueina uars herra Jesu Kristi
Stj¹ 492allt til uppstigningar uárs herra Jesu Kristi
Stj¹ 4921þa uar lidit fra hollgan vars herra Jesv Kristi vííȷ́ hundrut ara oc lx oc *ij ꜳr
Enc764³ 6807veit varr herra lifandi guð, at bref þetta er hvárki min sekt firir guði ne samvitand
Jón⁴ 5009fra hegatburd vors herra Jesu Cristi
ÓTFlat 9522várr herra Jesus Kristus skapari himins ok jarðar
KlmA 27337Ok er uors herra tru var tekin um landit (ɔ: England), skipar herra pafinn med ualldi Roma kirkiu, huersu rikit skal sundr greinaz undir formanna stiorn i byskups syslur
Thom² 30522uar herra þiggr eigi ran i sina forn
Thom² 4582med akalli til vars herra
VP 4107varr herra synde mer, at hann munde ... lykta lifdo᷎gum þessa mannz
VP 42513þat er hann hafdi her stundliga starfat fyrir vars herra nafn
VP 51510várr herra Jesus Kristr er dauða menn reisti upp
Klma 28037þa minztt þu sara vors herra Jhesu xristi
MedMisc 1276Aa xii. tijd stie vor herra til fiallz Oliveti
Encᴵᴵᴵ624 424uor herra jesus christus
Æv238XX⁴ 1924Eptir þetta huarf uorr herra og iungfru Maria burt fra hans syn
ÆvMið²⁹ 886Eptir þetta huarf uorr herra og iungfru Maria burt fra hans syn til himinrikiss
ÆvMið²⁹ 886kuinnan suarar gratanndi so segiandi. hialp þu mier uorr herra
ÆvMið³ 58modr guds ok vors herra
~ lat.Genitricis Dei et Domini nostri
HFars 17778 MarD635ˣ 65413geck fram fyrir son sinn vorn herra Jesum Kristum
MarD635ˣ 93316þá ⸢*var liðit frá hingatburð várs herra Jesu Christi [AM 114 folˣ “Ip”; non emend. váru liðin ár várs herra] tólf hundruð þrír tigir ok sjau ár
emend. StuᴵR8ˣ 4937: AM 114 folˣ “Ip”þá stóð yfir svá mikill miskunnartími sakir píningar várs herra Jesu Christi
StuᴵᴵR11127ˣ 24528Víg Þorgils var, þá liðit var frá holdgan várs herra Jesu Christi M ára ok CCLVI ár, IX. kal. februarii, Vincentius-messu dag djákns
StuᴵᴵR11127ˣ 29821
7) (om hedensk gud)
Heyrðu enn hęste faðer allra guða herra Iupiter
Alex 583herra Iupiter vill at ec scipa með honom leyndum lutum oc orlogom manna
Alex 15321vér höfum tapat Maumet várum herra
Klma 28537
II. (propr. pers.)
Form.: herra (242); Herra (20); herrar (17); herrum (6); herʀa (4); hærra (3); Heʀa (3); heʀa (3); herrann (3); Herrar (3); hera (2); herrans (2); herran (2); hærrar (2); Herrarnir (2); herrarner (1); hierarnir (1); heraɴ (1); herrunum (1); Hærra (1); herann (1); heʀar (1); hæʀra (1); herronom (1); herrvnvm (1); HErra (1); Herʀa (1); herranum (1); Herrann (1); heran (1); herra (1); herar (1); heʀunum (1);
Comp.: dóms- (1), ein- (3), ein·valds- (7), himin·ríkis- (4), hús- (8), hǫfuð- (2), jarð·ríkis- (1), jung- (34), kastala- (2), kirkju- (1), lands- (4), náðig- (4), ríkis- (2), skip- (10), sóknar- (1), ung- (1), valds- (1), vilðis- (1), þénustu- (1), þjónustu- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 m./f.?; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 21, 98; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 95; Gjøstein 1934 [ANF 50] 90; Hamre 1961 [KLNM 6] 508-511; Holm-Olsen 1969 213; Hægstad 1915 78; Hægstad 1916 106; Höfler 1931 [ANF 47] 278; Hødnebø 1966 [KLNM 11] 43; Magnús M. Lárusson 1961 [KLNM 6] 511; Seip 1955 181, 188, 210, 216; Seip 1961 [KLNM 6] 581; Sturtevant 1946-1947 [SS 19] 83-84; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 59, 106, 150, 231, 287, 317; Ármann Jakobsson 1997 92
Genre. (expected): religious works [rel]: 90 (86); historical works [his]: 65 (56); romances [rom]: 63 (33); charters [dip]: 41 (25); contemporary sagas [bis]: 38 (24); legal works [jur]: 16 (31); family sagas [isl]: 8 (39); legendary sagas [fas]: 5 (14); learned works [div]: 4 (10); þættir [tot]: 2 (7); unclassified [ ]: 0 (1);
ER (red.) — March 2011
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net