á·fall sb. n. [-s; *-]
(cf. áfelli sb. n.) áfelli sb. n. [79]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) stød, fald ⫽ blow, fall
●●● brim ok bylgia siovarins með afalli vindarins brestr a vinstra fæti hans sva at þrota ok roða lavst i lærit eptir
Thom³G 54432●●● j þui hliop ofan hurdínn ok hio hestin undir honum ... badir sporarnir flugu ȷ́ sundr firir afalli hurdarinnar
ÍvB 3016
2) bølge (der skyller ind over skib), styrtsø ⫽ wave (that breaks over a ship), sea
●●● Nu verða menn i scips brote eða fyrir a favllom. oc týna fe sino oc heitir þat þo vagrek
GrgStað 53421●●● (útsynningr) blæs af œðe mæð kalldum regnskurum leiðer fram harla þyccar bylgiur oc briost myclar barur mæð skipgiarnum afollum oc byðr allum haf stormum at œsaz mæð kapsamlegre reiðe
Kgs 3624●●● Inn þriði (steinn) fór svá mikill, at þeim þótti undr at, ok af þeim fengu þeir mikit áfall
ǪrvS 4313●●● einn dag er hann geck fra austr[i] settiz hann niðr a asinn. ok i þui laust afall hann niðr i skipit
Hallfr 1266●●● eitt sinn, er komit hafði mikit áfall, váru menn vátir
Korm 2716●●● kom á veðr mikit ok stormr svá mikill, at áföll géngu á þá
~ lat.undis ocubuit
MirMar1898 2418 MarB 9421●●● Þa gengu svmir eptir oc hlifþv þeim uið afollum; oc drogvz sva til landz, at vt villdi draga at vt-sogino, enn þa sk‹r›eiþ a, er brimiþ ratt þeim at vpp, oc komuz at landi vm siðir
StuᴵK 1405●●● (fig.) þeir sem drektir varu ⸢í ꜳ fellum [var. af ollvm afavllvm Holm perg 19 4°] vuítzkuɴar
~
PS 11721 var. Pétr SÁM 1 25vb18 → Pétr Holm perg 19 4° 73r23●●● Hann var þá tvau dægr í austri. Þá hǫfðu gengit átta áfǫll
Flóamˣ 593●●● Þá kom áfall hit níunda, ok var þat mest ... sú bylgja gekk nú yfir, at eigi þarf at ausa
Flóamˣ 594●●● þá komu ááfǫll stór so ad þeir standa aller j austri
FriðAˣ 1320●●● þar var brim mikið og stór áföll, svó honum var bágt að koma þar við sundi, og því kafaði hann til lands
Jǫkulˣ 4722÷ letta rægnskurer baror lægiaz afoll minnka oc svenaʀ allr þrote þiotannda hafs. oc letta allir stormar kœmr ro æptir hvilldar laus rott
Kgs 3732÷ Svá var ákafi veðrsins mikill, at bæði fylgði storminum fjúk ok frost, svá at hvert áfall stóð þar sem kom
ǪrvS 511÷ Í útláti fengu þeir veðr hvasst ok áfǫll stór, ok brotnaði ráin
Korm 27013÷ Þegar skiotliga sem þeir hafa heitit, hefr sva skipit vndir i þiotundvm aføllvm, at með øngvm høtti fa þeir vpp ꜹsit
MarS 27118÷ þat var einu hverju sinni, at þeir fengu áfǫll stór þrjú nǫkkur, og sagði Flosi þá, at þeir væri nær lǫndum ok þetta væri grunnfǫll
NjM 4385÷ er þeir kómu miok at Íslande. þa gerði á stóruíðri ok féngu þeir áfꜹll mikil
ÞBpB 2446÷ En er þeir havf‹ðu› lypt segli af bulca vpp varla mann-hæd, þa cemr afall mikit fyrir framan bulca oc aptan, ‹ok dreif yfir búlkann; en› þa hellt maðr a reipi hverio, enn Ingimundr prestr þreif hefils-skapt oc villði kippa ofan segli
StuᴵK 13720÷ Enn i þvi cemr a-fall annat, sva mikit at yfir geck þegar scipit oc ofan *drap flaugina⸣ oc af vigin bæði oc vtan borðz allt þatt, er laust var a bunncanvm nema menn, oc lestiz þa mioc skipit oc sva batrinn
StuᴵK 13725÷ þeir ho᷎fðo vti vist harða fyrir stormvm ok ꜳ fo᷎llum
Hallfr61 12618÷ laust ꜳ fall hann niðr i skipit ok beiti asinn ꜳ hann ofan
Hallfr61 12620÷ Svá var inn þriði steinn mikill, at þeir fengu af áfǫll stór, ok nú róa þeir undan landi
ǪrvM 4430÷ Skip velkir vti lengi; fa þeir ⸢veðr stor [var. stor afo᷎ll FbrFlat 2053]
var. FbrHb 1441 → FbrFlat 2053÷ med ogrligum stormi vindz ok ofrgang siouar med ꜳfꜹllvm, sva at þeim þotti litils vꜳn lifs
MarS² 103130÷ tok vedvrit at vinda ok rekvr hann j haf vt ok vorv honvm eigi svo god pellz klædin j áfo᷎llvnvm
PartA 967÷ þreif Faxi upp steinn ok sendi at Þorsteini, en hann fór í kaf undan, ok lagðist út undan, ok varð mikit áfall, af því at steinninn kom niðr
ÞorstVík 45112÷ nær kafnaði skipit undir þeim af afollum
Andr¹ˣ 32422÷ sneru nu forviðris skipinu ok fengu stor afaull
Fbrˣ 2015÷ Þeir herða þá seglit með sterku bandi, ok fá nú stór áföll, svá búit var við at brjóta skipit
IllGr 65216
3) oversvømmelse ⫽ flooding
4) ulykke (der rammer ngn), slag, hjemsøgelse, forbandelse ⫽ adversity, affliction, curse
●●● sia stund es heþan er til pásca ma eige sva umblíþa at eige se hon aɴattveɢɢia oꜱ til afallz ef hon er lítt gꜹmgę́fþ. eþa til gangs oc nytseme ef vér gꜹmgǽfom at slíco er vér erom i féorom
●HómÍsl³²(1993) 48r11●●● ok harmaðe mioc við sva bot-laust á-fall
~ lat.malo
PassOlav 887 ÓH619 12320●●● Þat er manzens eðle at þola stundum stór áfoll. en fagna stundum af farsęlligom lutum
~ lat.aduersa
Alexandreis 13720 (V 387) Alex 8024●●● (?bandlysning, ?straf, cf. def. 5 & áfelli sb. n. ⫽ ?excommunication, ?punishment, cf. def. 5 & áfelli sb. n.) Viðr þætta hit ogurlega afall, er konungrenn, byskuparner ok aðrer hans menn fengo, verþa þæir harðla óttaslegner
Thom¹ 17418●●● fyrirbjóðandi þeim framleiðis ... at fremja guðs embætti sér til áfalls ok fyrdæmíngar
GBpD 7710●●● (sands. fallit for áfallit) eptir þetta hans vm tal tok af fallit af bꜳsinum. ok sigradi Ion byskup þetta vuinarins ꜳfelle
cf.Sa lutr lꜳ ꜳ staðnum ... at þar var bꜳ̋s sꜳ einn I fiose. er menn sogðu at æigi mætti naut ꜳ binda
9125-26 JBpB(2003) 9211●●● Eptir þeim hætti var hugr ok hjarta þessa hins ágæta píslarvátts styrkr ok staðfastr ... milli ákafra atburða ok áfalla margs-konar freistni
Magn¹ˣ 25421÷ vér þyrftem heldr micklo umbótar of várt ráþ ok sleocvingar at at synþom órom. heldr en áfalz oc auka viþ þa anmarka er vér erom áþr i vafeþ
●HómÍsl³²(1993) 48r14÷ drottiɴn iesus miɴ meistari tok a sic allar maɴrꜹnir þer er synþa lꜹsar varo. til þeꜱ at varar ostyrkþir yrþi oꜱ égi at áfalli
Jón³ 1610÷ bioðandi honum ... at kunna sín hóf ok heria eigi a sæmd ok siðveniur hofðingia, fordaz reiði ok afoll veralldar rikis
Jón⁴ 4756÷ uesæll þottizst hann ogæfu sinnar ok harmade miog uid suo bótlaust afall
ÓH1005 84222÷ þa *giallda idolega. marger goder ens jlla. og eins dalegs vm þessa heims ꜳ̋ fo᷎ll
DI I (*[1173]›AM 186) 22113
5) [e-m] det at kende (ngn) skyldig, domfældelse, dom ⫽ passing a sentence, sentence
●●● Sva scal ... mæla ... þaɴ dom dømom ver oc segivm upp at ver dømum afall honom oc (skal) nefna hann oc queþa a hvert afall þat er
GrgKonᴵ 7627●●● S. konvʀgr (sic) vill ecki aɴat en þreyta meþ logom til afallz S. H. s.
Þing¹Mork 3747●●● uær uilldum at þu snerir eigi suo skíott malínu til ⸢afalz [var. áfelliss BandM 207] honum
BandK 2026
● dǿma áfall [e-m] kende skyldig, domfælde ⫽ find guilty, sentence
●●● Sva scal ... mæla ... þaɴ dom dømom ver oc segivm upp at ver dømum afall honom oc (skal) nefna hann oc queþa a hvert afall þat er
GrgKonᴵ 7626●●● Þeir domendr scolo sit mál hafa er fleire ero saman þar. Eɴ ef þeir ero iafn margir. þa scal afall døma
GrgKonᴵᴵ 1765●●● dæma ... Þeim a fallit er til þess hefer gíort
BandK 3429÷ scal sa up segia er vorn reifðe ef þeir vilia döma vmæta søkena. eɴ sa er sócn reifðe ef þeir vilia afall døma
GrgKonᴵ 759
● dǿma áfall sekðar dømme at straf skal effektueres ⫽ judge that a sentence shall fall/take effect
6) ?sammenstød ⫽ ?encounter
7)
cf. simplex fall (157)
Form.: afall (10); áfall (5); áfǫll (4); afollum (3); áföll (3); afoll (3); afalli (2); afalle (2); afallz (2); a-fall (1); afalz (1); afo᷎ll (1); áfallz (1); á-fall (1); áfo᷎llvnvm (1); áfꜹll (1); áfalz (1); ááfǫll (1); a fallit (1); afaull (1); ꜳ fall (1); áfalls (1); áfalla (1); áfoll (1); ꜳfꜹllvm (1); afavllvm (1); áfalli (1); fallit (1); aføllvm (1); ꜳ fo᷎llum (1); ꜳ̋ fo᷎ll (1); a favllom (1);
Comp.: banns- (1)
Gloss.: EJ _; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr _; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl item cf. corr.; WPA _; ; LMNL
Genre. (expected): religious works [rel]: 15 (15); family sagas [isl]: 12 (7); legal works [jur]: 6 (5); contemporary sagas [bis]: 6 (4); legendary sagas [fas]: 6 (2); historical works [his]: 5 (10); romances [rom]: 3 (6); þættir [tot]: 2 (1); charters [dip]: 2 (4); learned works [div]: 0 (2); unclassified [ ]: 0 (0);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
af - afla
áðan - álfúrr
...