1harpa sb. f. [*-u; *-ur]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) harpelignende strengeinstrument, cithar, lyre, harpe
gærðo skolld i syðra brætlande er liggr i frannz lioðsonga. þa er gærazc i horpum gigiom. Simphanom. Ortanom. Timpanom. Sallterium. ok corom. ok allzkonar oðrum strænglæikum
Menota: 17va33 ●Streng 423Tistram er fullkominn var allzskonar strengleica er i horpu gerazc. fann þa nyian strengleic
Menota: 38rb35 ●Streng 19827hann var. miok afundsiukr Oc hevir faret sem veði maðr með boga oc ormæle. oc stundum með horppu. oc strengleikum
~ lat.citharam
JDamBarl 9128 Menota: 69va9 BarlA 1287þar við ero hofþ allzconar songføri. psalterium oc organ. horpor. gigior oc fiþlor. oc allz konar strengleicr
Mork 35016þvi nęst como inn sendingar. oc þar eptir foro inn leicarar með horpvr oc gigivr oc savngtol oc þar nest scenkingar
ÓH 2185En her vm framm er þat hlioð er stafina eina skortir til malsins. þat gera horpornar ok enn helldr hin meiri songfærin. en þat heitir songr
Gramm²U 569simphon oc psalterivm. gigior oc ho᷎rpvr oc aðrir stręinglæikar
~ lat.citharam
Vulg 1Reg 10,5 StjC 44414tok Dauid ho᷎rpv sina
~ lat.citharam
Vulg 1Reg 16,23 StjC 46033læt konvngr ... *bva ... ho᷎rpvr oc gigivr oc o᷎nnvr savngfæri
StjC 5729●●● Meyiar sungu þar a fiðlu, enn sumar a haurpu
~ lat.cum liris
PassThom 15710 ThPost² 73319honvm var fengin leynilega harpa
SnE 13129Nv lattv heʀa færa horpv ... man ek reyna ef ek mega mvna nockvt af þvi er hann slo
JBpA(2003) 911þar var allz kẏn streingleikar fiðlur oc gigiur ... oc haurpur
Bret AM 573 4°² 54v13●●● organ. símphon ok psalterívm. hǫrpvr ok gígivr ok allzkonar streingleikar
Huldaᴵᴵ 1826þeir ... letu alldrigi heyra sin organa ho᷎rpur edr o᷎nnur so᷎ngtól
~ lat.citharis
DurRat 44235 Stj¹ 4938hefdi ek gort þik af gardi medr gledi ok fagnaði. fylgiandi þer meðr gigium. ho᷎rpum ok audrum saungfærum
Stj¹ 1813at fotvm þessarar sængr stod einn harpa med vndarligri megt ok hagl‹e›ik annar henar st‹r›eingr var med gvll en anar med silfr
Gibb 56Ek vil ok geifa ydr einna horpo
Gibb 1513●●● eru í einni hörpu, þá er hon er slegin, þrír lutir, þat er list strengir ok hönd
KlmA 27920Letr nu giora eina hꜹrpu ... miklꜳ
Ragn 1118Gudrun sende honum haurpu ei[na, enn] hann ... slo haurpuna med mikilli list
Vǫls 1014allzskonar streingleikar ho᷎rpur *gigior sinfonia *organa sallterium pip‹ur›
Dugg681a 1002þær heyrdu þa horpu slatt fagran ... kongs dotter bad þær foruittnaz huer med horpuna færi
Sams 85●●● þá lauk Sigurðr upp hörpunni; hún var svó stór, at maðr mátti standa réttr í maganum á henni
Bós 4612smiðr ... læsti hana innan í maga hörpunnar
Bós 4813sumir blesu i pipur, adrir haufdu bumbur, gigiur edr sallterum edr haurpur
KirjA 7221lét jarl fram bera eina hörpu; annarrhvárr hennar strengr var með gull, en annarrhvárr með silfr
Vígl 6715mátti heyra alskonar strengleika, hörpur ok gigjur, simphón ok salteríum
GHr 3599komu jnn allra handa leikar‹ar›. sumir med pijpur gijiur simfon sallterium og haurpur med allz kynns streingleika
SigÞǫgl 23717eg skal ja̋ta þier j ho᷎rpu gud gud mínn
~ lat.Confitebor tibi in chithara deus deus meus
4611 (Vulg Psalm 42,4) GlossPsalt 4713hliodfæri ok harpa
~ lat.(exurge) psalterium et cithara
804 (Vulg Psalm 56,9) GlossPsalt 813j horpu
~ lat.psallam tibi in cithara sanctus israel
10230 (Vulg Psalm 70,22) GlossPsalt 10330sinfonie ok horpur fidlr ok gigiur ok allz konar streingleikr
KlmB1980ˣ 2631hǫrpur ok gígjur ok timpanistría ok organ
Rémˣ 163Váru nú allra handa sǫngfæri borin út í móti Rémundi, hǫrpur, gígjur, simfón, saltéríum
Rémˣ 3401strætenn voru þakinn med allskins streingialeikum, voru þar syngiandi hórpur, gy̋ur og organ, hier med skialldpíȷ́pur og belgpíȷ́pur
SigrValˣ 1406hafa þeir oll sin merke og allir sinn besta bunat med allskyns leikumm, hørpum, og fidlum, gigium, bumbum og allskyns skemtan er til matti henda
Þiðrᴵˣ 227
● leika hǫrpu [fyrir e-m]
hann vanðiz við stræinglæika oc lęk manna bezt ho᷎rpv
StjC 45825þa er illr andi sækir yðr læiki hann ho᷎rpvna fyrir yðr. oc vita at þer berit lęttligarr yðvart mæin
StjC 46021hann kann harðla vel ho᷎rpo at læika
StjC 46026Dauid konvngr oc allt folkið læko fyrir drottni ho᷎rpor oc gigior. symphon oc psallteria. oc allz hattar songfæri sem af tre verða gior
StjC 50429hann qvaz leika horpv edr segia sogv sva at gaman þętti at
NornÓT 1611sua lek hann ho᷎rpuna at allir ormarnir sofnudu nema su ein nadra sem rendi at honum
SnEFrg³ 57410
● slá hǫrpu [yfir e-m / fyrir e-m]
þa toc hon horpu sina ok slo
Menota: 43vb15 ●Streng 25422saul toc sott þa er ænndr oc stunndum kom at hanum havvð ærslum ... oc var hanum funnit þat til læcningar at fa skylldi þann mann er væl kynni harpu at sla. yfir hanum oc munndi hann þa minn‹r› saca sotten
Kgs 1116stoð dauid firi hanum oc slo harpu
Kgs 1119ec cann sla harpv oc draga fiðlv oc gigiv oc allzkonar strengleica
Þiðrᴵ 2653svmir svngv eða slogv horpvr ok simfon ok salterivm
KonrA 4838Svmar slogv ho᷎rpvr oc gigivr
StjC 46616slo horpv sina með agiætligri iðrott ok fagʀligri hlioðon
JBpA(2003) 92Hón sló hörpu nær allar nætr, því at henni varð þá enn sem optarr ekki mjök svefnsamt
Bárð564 1415hann ... slo haurpuna med mikilli list
Vǫls 1015Sigurðr sló hörpu fyrir brúðunum
Bós 459ser hann hvar eirn pilltur sitr ok slær eina haurpu
Vald 6919
2) skal fra kammusling (cf. hǫrpuskel sb. n.)
● draga hǫrpu at/(af) ísi
ordsprog om dem der opfører sig pralende, men i virkeligheden intet formår (cf. cit. fra Gramm³748 & Andersson & Gade 2000 448-449)
Era hlvms vant q. (ɔ: qvað) refr dro horpo at isi
SveinkaMork 30820●●● Paranomia ær orðz kviðr, sa er vel þikcir sama lvtvm ok tíma, sem her: Era hlvms vant, qvað refr, dro hǫrpv at ísi. Þat er mellt til þeirra manna, ær láta storliga ok megv lítit
Gramm³748 1153Era hlunnz vannt, kvað refr, dro ho᷎rpu ⸢at [var. af AM 536 4°ˣ] ísi
Mág¹A 2236Era hlvms vant kvað refr dro hǫrpv at isi
Huldaᴵᴵ 1267
II. (proprial.)
(om stjernebilledet Lyren, lat. Lyra)
Form.: haurpur (4); horpu (4); harpa (4); hörpu (4); hǫrpv (3); haurpu (3); ho᷎rpv (3); ho᷎rpvr (3); horpv (3); harpu (3); horpo (2); horpvr (2); (2); ho᷎rpu (2); hǫrpur (2); ho᷎rpur (2); ho᷎rpuna (1); ho᷎rpum (1); horpum (1); hǫrpvr (1); haurpuna (1); hørpum (1); horppu (1); hꜹrpu (1); horpornar (1); hörpur (1); ho᷎rpo (1); hörpunnar (1); hórpur (1); horpor (1); horpur (1); ho᷎rpor (1); horpuna (1); hörpunni (1); harpv (1); ho᷎rpvna (1);
Comp.: skyn·semðar- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr ¹,²harpa; Fr4 item -harpa; NO; Walter _; ÁBlM ¹,²harpa; Bl; WPA _;
Litt.: Emsheimer 1961 [KLNM 6] 236-238; Hastrup 1985 33 (+ note 13); Sahlgren 1936 [NB 23] 48
Genre. (expected): religious works [rel]: 19 (17); romances [rom]: 18 (6); legendary sagas [fas]: 9 (3); historical works [his]: 7 (11); learned works [div]: 5 (2); family sagas [isl]: 2 (8); contemporary sagas [bis]: 2 (5); unclassified [ ]: 2 (0); þættir [tot]: 2 (1); legal works [jur]: 0 (6); charters [dip]: 0 (5);
ER (red.) — March 2011
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net