halfr adj.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I. A.
1) halv, som udgør halvdelen (af ngt)
eftir andar upriso Sꜹlus es sva mart sagt oc svnt i croftom hans oc keɴingom at halftki ma óstvrkþ or bera
GregDialA 9818Sæcta moll oll þꜵu sem a scipi værða. þa a styrimaðr hꜵlf. en hasetar holf
Bjark 7319krafði hann þeꜱ domendr at dǫma Asgerði til handa halfan arf Biarɴar lꜷnd oc lꜷsa ꜷra
Eg162θ(2001) 964Styri menn eignaz buðar gagna leigo þegar er neytt er buðar gagna. en scips (leigu) hálfa þegar er þeir hafa segls neytt. eɴ alla þegar er þeir coma til aɴars landz
GrgKonᴵᴵ 7117Ef sa kømr til er sellt hevir land at syna þeim landz merki er keypt hafa. þa scal hann heimila honom landit til þeirra merkia sem hann quað á þa er hann sellde honom oc rétt ero oc þav merki half
GrgKonᴵᴵ 835ii. vetrgamlir geitsavðir við geít. hálfir höðnor eða alsgelldingar en hálfir kiarn hafrar. eða graþ hafrar
GrgKonᴵᴵ 1944Siþan tel ec mer halft þat er eptir er. en hálft öllom fiorðungs mönnom þeim er sectar fe eigo at taca at lögom
GrgStað 35911oc hann hansalar (!) honom land til þeirra merkia. oc heimilar fyrir hveriom maɴe. er heimilldar þarf at. þa er til er genget sem a var queþit þa er þat var keyft. oc þav hölf með öllom auðöfom þeim er þa er‹o› tind
GrgStað 41817a landeigandi hálfan (rostung). en hálfan þeir er veiða
GrgStað 53321Ec man her koma með ualenkunna menn. en þu haf halva firi
Gulᴵ 8823gaf konungr Erlingi halfar landscylldir við sec oc at helmingi allar konungs tekior við sec
ÓH 5816lið dreif til hans sva mart at hann þottiz þat eigi halft þurfa
ÓH 815anaʀ er ambattar son oc vindverscr at halfri ett
ÓH 2265gullhring þann er stoð ⸢halfa [var. halba AM 325 VII 4°] morc
ÓH 34117Sva liz mer sem þeꜱi for myni vera heiman gor at er munuð nu þyckiaz hafa half rað við mic eþa meíʀ
SteinÓH 3839hann liggr v́t við ꝍxney halfan manvð sva at honum gaf eigi i bro[tt]
LaxdE 3276Magnus konungr hinn goði hafði miðlat halpt land við Haralld konung
Sv 6631manndavðr sva mikill at eigi varð halft iarðat
Bret 30026Þorir reið norðr með halfa skipveria
LdnHauksb 7820þa com lios yfir crosin af himni ... oc var þat næ‹r› halfri tid dags
Andr⁴ 41131huern vetr hina nestu viku sol huorfum eftir. munar sol vm halft huel upp. En aðra um huel fult. En þriðiu vm halft annat. en fiorðo vm .ij. En fimtu vm halft þriðia ...
EncHauksb 17525Nu hefi ek ennda ⸢halfa [var. adra JvsFlat 2015] heitstreínging mina
Jvs7 346hann þakkaði henni ok gaf henni allt hálft við sik
NjR 1919ok for þægat sæm Lonar hæita ok var þær nockorn halfan manad eða þriar vikur
DN II (1315) 10735firir eigu at koma full manz giolld eða half
Landsl 195þo at bref sættargerdar okorrar uatti konongi halfa sekt en halfa ærkibyskupi ef ...
RbMH (*1277)¹ 48132hon a þann bǽ a himni, er *Folkvangr heitir⸣, ok hvar sem hon riðr til vigs þa á hon halfan val, en halfan Oþinn; sva sem her segir
SnE 3113●●● hon a þann bǽ a himni, er *Folkvangr heitir⸣, ok hvar sem hon riðr til vigs þa á hon halfan val, en halfan Oþinn; sva sem her segir
SnE 3113●●● Hon er bla half, en half með hꜹrvndar lit; þvi er hon ꜹðkend ok heldr gnvpleit ok grimleg
SnE 358þa a madr at sueria halfrettes æid ok bꝍta halfum rette ok hæiti halfr fader at barne ok fꝍde barn halfre fulghu fyrstu .xij. manade
BorgKr² 3589skal þo æigi flæirum bioða i senn en ⸢holf [var. half GKS 3270 4° 120ra10; hꜳlf AM 126 4° 121r(241)26] fylgð se forn en holf ny
Hirð 42319gefuer ek þar firir hallfura merker boll j Bakka
DN II (1341) 2045þu ert halfuer skalker
DN IV (*1345›vid 1346) 24034waro wer enuordom til nemdder af wegna Halsteins Josteinssonar halfir, en halfir af annarre holfu a wegnna Jngibiargar Simunar dottor j vmbode barns sins
DN I (1350) 25315seldi Ingialldr land sitt en keypti halfa Arneiðarstaði
Dpl 14920hann skal giallda ... þat fe skal giallda i vaðmalum eða i varar felldum eða i gulle eða brendu silfre. giallda ⸢halft [var. halfan þann hlut GrgKonᴵ 1424] ef hann uill i vaxe eða uiðe
Grg346 6515Síðan kaupir Hǫskuldr skip hálft til handa móður sinni, er uppi stóð í Dǫgurðarnesi
Laxd 176Hǫskuldr tók fé alt, en Hrútr ⸢bróðir hans átti hálft [var. aatti helming broder hans ÍB 225 4°ˣ “V”]
Laxd 1913Þat skip átti hálft Þorleikr Bollason en hálft áttu norrœnir menn
Laxd 25916var kveðit á brúðhlaupsstefnu, ok var boðit hálfum mánuði fyrir mitt sumar
NjM 22514Ok er Þorgrimer Sigurdærson loglegher hallfæ arfue vider mik þui at han aa minæ modor systur ok sistur fyrnemfdæ Margareto
DN III (1352) 2311ef menn bera uapn a gula þinghi. gialldi halfua mork sylfers ok late vapnen ok eíghí konungr half uapnen. ok halfua sektena en þíngmenn halft
Landsl1154 8017ef menn bera uapn a gula þinghi. gialldi halfua mork sylfers ok late vapnen ok eíghí konungr half uapnen. ok halfua sektena en þíngmenn halft
Landsl1154 8017þa skal lanðz drottenn fara til er manuðr halfer er af sumre
Landsl1154 14410hann skal lata to᷎ma halfhus er aðr byr a iorðu. til þes er hann teker ser íorð. ok manað fra þuí er hann hefer ser íorð tekít hafua half huss
Landsl1154 14524þa skal þann (hest) meta er dauðr er ok giallda hann halfum verð Aurum. nema þui at eíns at hann se verri allr er lifir. en hínn halfer er dauðr er
Landsl1154 1578Húsfrúin segir, at úglöggt kunna þeir menn Guðmund biskup, er honum ætla umskipti sinna orða, utan einhverja tálman ... því at ei brást mér hálft orð í því er hann sagði mér, fyrr eðr síðarr
GBpD 14515Hann toc fyrst Galtardals-tungo oc sellði hana oc kæypti Stadar-hol haalfn (ms. halfan)
StuᴵK 23815 → ms. 33ra5Gaf hann þa Snorra halft Lund-manna godorð, oc skylldi hann hallða þing-menn fyrir Þorði oc avdrvm þeim, er a læitaði
StuᴵK 27117Þat fe gallzt halft, en eigi halft, þviat Kolbeinn villdi, at biskup heimti at bonðvm þeim, er fest hofðv gialldit, enn biskup villði heimta at sialfvm Kolbeini, er til hansala geck við hann sialfann
StuᴵK 27711Hann þottiz sia tvngl sva *morg sem stiornor a himni, svm fvll ęða half, ‹sum› meirr æða miðr ‹vaxandi ok þverrandi›
StuᴵK 3047Ok þar eptir sa hann annan mann riða; sa hafði hest svartan ok halflitan skiolld, halfan ravðan, en halfan hvitan
StuᴵK 31114keyfti hann skíp halft at noʀæ[nvm] mǫnnvm. En halft [att]v jslendzkir bræðr .íȷ́
Þorgr 1925Asle Petersson gaf j testamentum sitt ... till. Peters kirkiu j Tunsberghi vj aura boll. fornt ... ok. eina. plato halft firir leghstad sin ok. halft till. artiida. haldz
DN XI (1363) 5227Hann skal handsala honum land þat með þeim ummerkjum hálfum er landinu eigu at fylgja
Jb 12411ef þeir hestar bitaz ... ok fær annarr bana af, þá skal þann meta er dauðr er ok gjalda þann hálfum verðaurum, nema því at eins at hinn sé verri allr er lifir en hinn hálfr er dauðr er
Jb 16516Þar er tré eru í jǫrðu ⸢hálf [var. hálfu NKS 1930 a 4° “g”, etc.] ofarr en nú *gengr flóð til
Jb 1959at huerr prestr lati a brott sina frillv or sinni sokn innan halfs manadar a minntr
DI II (*1345›AM 344) 7914I þeim ero half bein Petri et Pauli guds postola, ok half hvortveggi ero i Pals kirkiu
Encᴵ 1830ek gerir helgazsta fe᷎dr Nicholaum trulofanar mann firir mik. at i ne᷎fndan dag skal egh þer luka hvern halfan penningh sem nu lanar þu i mina naudzsyn
~
HMSᴵᴵ 13421 Nik Holm perg 16 4° 47r21hann er nauduliga staddr amilli xl heidingia ok hauggr ꜳ badar hendr ok felldi af þeim fleiʀi en halfa
KlmA1980 16412han oc hans erfuingiar skildu þessa iordh eigha halfua
DN XII (*1340›AM 902 a) 7014bra hann sverdi ok sneid i sundr mo᷎ttulinn ok gaf halfan enum fatækia, en halfan hafdi hann sialfr
Martin³ 6093þat uar anar sidr þeir‹a› at tíallda alldri a skípí ok alldri half segl fyrer of uidrí
Hálf 17817kynne halfer silfrastader af at ganga af sigmunde med logum þa skal hann hafa aptur gil i laugadal an kæru
DI V (1453) 1059þóttist Íngjaldr eiga þat ríki hálft við bræðr sína í erfð eptir móður sína
Án 32520Þær (konur) hǫfðu taflit at geyma. Ek gat nát því hálfu frá þeim, en þær sǫknuðu, ok fundu mik, ok báðu mik leggja aptr taflit
EgÁsm 606halpt riki hefdi huor þeirra ok badir kongsnafn
Hák81 5305skylldi þesser halfer peningar lukter ath jonsmessu baptiste nu er kemur. Enn halfer ath olafsmessu fẏre. ath audru are næsta epter komanda
DI V (1467) 47916take .c. j kaup af huorre kirkiu halft fritt enn halft ofritt. hier med skal hann hafa sæng og þionuztu
DI VI (*1479›AM 168 b) 2109skal taka halfa (ms. halfva) vistir eptir bolla
MedMisc 13029Enn ef þu heingir þat (ɔ: eplit) vid vegginn sialfan ... lysir þá kiertid allt husid jnnann og verdur þá varla suo mikill skuggi a veggnum. þar sem eplit hángir vid sem hálft er eplit at vexti
KgsE 1127og gaf halft klædet
AntReyk 27918Kirkia j Snokzdal ... a̋ lond þriu half ... sionhendijnng framm j a̋
DI VII (*[c1491]›Bps A II 1ˣ) 6710og hun ætti alla halfa peninga j sinn gard til mozt uid sig
DI IX (*1532›BæjarbókRauðˣ) 6309Ma hann (ɔ: hestrinn) oss þiona. aat myklum þora firir halfwan lækne
DN VIII (*[1338]›apogrˣ) 13018Ánakol var vanr at drekka í burtu um hálf jól
Flóamˣ 573kom þar svá mart manna, þeira er hverr vildi feld kaupa, at eigi fengu hálfir, þeir er hafa vildu
Hkrᴵˣ 2401hann dreymdi vm nott at hann þottizt sia tungl suo maurg sem stiornur være sum full enn sum half sum meir enn sum minnr vaxandi ok þverandi
HrafnAˣ 21918Þar epter sa hann mann rida sa hafde raudann hest ok half litann skiolld halfann raudann enn halfann hvitann
HrafnAˣ 22926gallzk stuɴdom meira en stuɴdom miɴa unz Óláfr eɴ digri gørþi scýrt at hverr maþr scylldi giallda conungi halfa mǫrk
Menota: 2r12 Íslbˣ 930Sveinn skyldi gjalda mǫrk gullz hvárum jarlinum ok láta hálfar jarðir sínar ok langskip gótt
Orknˣ 2947fær hann mikit lið, þó ekki hálft við tartárakonung
Rémˣ 2806suo lauk þui máli, med frænda afla Liotz, og vina styrk, ad c sylfurs var golldid fyrer vyg Halla, enn þad halft c sylfurs er Liótr galltt Halla, þar kom eckj fyrer, þuiad Liotur villdi þad kiæmi fyrer vanhyggiu syna
Vallˣ 1622
● heill ok halfr penningr
þau hafdu hæilan pæningh ok halfan firir fyrnemfda iord
DN I (1327) 1582han hafde hæilan pæining ok halfuan firir optnæfnt œyris bool
DN XI (1336) 2821vidr geck þa ok Nikolas oft nefndr firir oss at han hafdi hvern penning heilan ok halfan firir fyr sagt m⸌u⸍.m⸌u⸍. bool (ɔ: mánaðarmatarból)
DN IV (1348) 2677kiendist þa ok fyrnefnder Þorder. at han hafde af Ellinghi hæilan peningh ok halfuan
DN III (1355) 23612hefvir ek huern peningh heilan ok halfvan fyrsta ok en sidazsta ok alla þar j millim
DN I (1359) 2835nu vil ek segia ydr firir vist. at ef þer berit eigi aftr hvern penningh heilann ok halfan j kaupmannzins. thelonium. skal egh sua vm gannga. at ydr se skamt til þess mesta ofagnadar sem þer þurfit hafa
Nik Holm perg 16 4° 53r24lukom wer honom þa upp hwan pæning heilan oc halfuan
DN XII (*1293›AM 902 a) 158Ifuar hafde lokit honum hwan pæning heilan oc halfuan firir førnempda iordh
DN XII (*1348›AM 902 a) 7616at þæir luki hværnn pening hæilann ok halfuann
DN III (*1313›DonVar 1ˣ) 10121
● halfr réttr
scal hann bꝍta hanom halfum rette. en fullum ef hann fellr við
Gulᴵ 6929●●● Maðr tecr i hár oðrom oc kippir til sin. þa scal bꝍta holfom rette firi. En ef hann bæðe gerir. oc rindr fra ser. þa heiter þat titam- þa scal hann bꝍta hanom fullum rette firi
Gulᴵ 702
● drekka halft [til e-rs] [af e-u]
Drekkit nú hálft til mín, frú, en ek man síðar drekka okkr til sátta
KlmBˣ 5411af þessu keri drekk ek hálft til þín
KlmBˣ 554
● halft hvárs halvt af hvert
þar var halft ⸢hvars [var. huart Jvs7 1310] ȷ́ þvi liþi danir oc bretar
Jvs291 594Erlingær skall aftærlœysæ þettæ engh ef honum likær jnnæn tuæggiæ ara firir xiiii kyrlogh halft huars j kuum ok j iarne
DN III (1336) 16628en sektta fie skal lwkaz ꜳ næstvm faʀdogvm heʀ ... hꜳlft hvors fritt ok vadmala viʀtt goz
IslDipl (1431) 2839
● halft hvárt halvt af hvert
luka Odde vskærda lanzskyld vpp halfs huart smær ok korn
for halft hvárs, cf. Fr. DN III (1330) 14612Oghmunðr gaf Jngu dotor sinni iii mbol (ɔ: mánaðarmatarból) i Ormastodum med þui skilorde at hon skildi taka þar af halft huart smœr ok korn
DN II (1334) 17428þar med tiv hvndrvt j ꜳbata halft hvort fritt ok ofritt
IslDipl (1415) 19227þorgilse skygn .ccc. Allt saman halft hvart fritt edr v fritt
IslDipl (1417) 20032
● til halfs [e-t] [e-m / við e-n]
vili þer sakir heversku hallda mer eggit til hꜳlfs ok hafa siðaʀra lut
ClarA 719þessar olmusugerdir sua storar, at eingi erchibyskup i Cancia hafdi geingit meirr enn til halfs vit Thomam
Thom² 3216
● drekka til halfs [við e-n] [af ■]
se herna fru. oc drecc til halfs við mic
Þiðrᴵᴵ 15015þetta kuelld lætr hertuginn hana drecca til halfs við sic
Þiðrᴵᴵ 15018drucku fyst sueitar dryckiu. þa kom þar er horn skylldi drecka til halfs. drucku þeir saman Eyuindr ok Þorualldr. en Alfr ok Þorfiðr
EgM(2001) 7512Sá gíǫrla í gegnvm. at hann hafðí drvckít vel til halfs við Þorí. En honvm geck seínt af at drecka
HalldSn³Hulda 1741Þá tók hon silfrkálk einn ok fyldi ... ok drakk af til hálfs ok seldi Hjǫrvarði konungi
Hkrᴵˣ 687bað hann drekka til ⸢móts [var. halfsz AM 485 4°ˣ] við sik. En Brandr kvazk eigi drekka ⸢mundu [var. til mótz vid hann AM 485 4°ˣ]
var. LjósvLˣ 12719 → Ljósv AM 485 4°ˣ 14r(26)5
2) (i. forb. m. num. (ɔ: nævnte tal fratrukket 1/2)) halvt
ef þu tęlr beþe nytungl. oc ꜵnnor þa verþa alz hólf siaunda þusund. oc .lxxx. tungla umbfram
●EncCod1812 66í tolf. pasca ǫ́ldom. ero. nætr .xx. hundroþ. þusunda. ccc. þusunda. oc eiɴ þusund ens fiorþa tegar oc halft atta hundraþ. natta
●EncCod1812 619Ef maþr vill telia stunder. i pasca ǫldom. xij. þa ero þat holfom. setta tige siɴa. þusund þusunda. oc. hálft tiunda hundraþ. þusunda. oc. fiorar stunder. oc fiorer tiger
●EncCod1812 622efter .iii. daga oc ⸢halfan fiorþa [var. halfum fiorda Niðrst³ 1619]
Niðrst¹ 84Þeir menn er ero maɴe firnare veganda eɴ næsta brøþra scolo gialda halfan fiorða eyre. iafn nánom frændom ens vegna
GrgKonᴵ 1943Ef menn hafa stikor rangar eða kvarða ranga sva at ván se at mune hálfri stiko i x. stikum eða meira þott eigi se lengra mælt eɴ hálf avɴor stika oc varðar þat fiör bavgs garð
GrgStað 28821Nu a leysingi at landname. ef hann a iorð. skatzvaran eyri innangarðz. en sun hans eyri. Boande halvan annan eyri. Haulldmaðr .iij. aura
Gulᴵ 4429ef efter livir hinn dauða bæðe moðor faðer oc dottor sunr. þa scalo þeir taca af giolldum .xv. aura vegna. halvan .viii. eyri huarr þeirra
Gulᴵ 10931meíʀ en halft annat .c.
Alex 1329Oc um annat borgar hlið lætr hann vt riða annat halft þriðia hundrat. finna æigi fyʀ ruzi menn en þæir koma tvæim megin at þæim oc nu œpa þæir hær óp mikit þæir þidrekr konungr oc blasa i alla luðra
Þiðrᴵᴵ 1875half nítíanda kyr kom til mæðan hann song asola
NoDipl ([c1270]) 4040Þann ⸢halfan [var. halfa MEg² 50417] þriðia hleif
MEgApp 51121dreif til hans lið sva at hann hafði halpt fiorða .c.
Sv 1112haua halfan fiorðatog skutna
BǫglEirsp 45929huern vetr hina nestu viku sol huorfum eftir. munar sol vm halft huel upp. En aðra um huel fult. En þriðiu vm halft annat. en fiorðo vm .ij. En fimtu vm halft þriðia ...
EncHauksb 17525Ollafar gek viðr at han hafðe tækitt firir æignena xii kyrlog ... ok halft annat for yfir
DN III (1317) 10914giallde halfa atto mork sylfermætna halft kirkiu en halft biskupi
FrostKrᴵ 13414byrr hann nu þetta skip ok er með honum halfr þriði togr manna
Heiðy 10315[E]yiulfr gerir ferð sina ok hefir halfan þriðia tog hesta i mot þeim ok hittir þa a stronðinni
Heiðy 1044smꝍrpundære skal vera a þæn hatt at span huart skal vera vtueghet at hanum. sua at huar hæfsældæ skal standæ halft .v. spann vtueghet alra i millum
RbHM (*1293) 2214þa gialde han halfa .viii. mork
JKr 34810fiughrtan kyrlogh firir h. (ɔ: halft) fiorda manadamataboll
DN XI (1337) 2911ok halft annatt kyrlagh ok xx. j bu ok smœrui ok varu
DN II (1342) 20915Aslaker skyldi luka hanum att hausti eftir sem nest halft annet punð salts ellegher være wppgiften inghin
DN II (1348) 24312ii skippundarar firir halft annat kyrlagh
DN I (1350) 25335hver sam stafa hefer anat hvart æina tið edr tvær, sva sem priscianus seger at svmar samstofvr hafa hꜳlfa aðra stvnd ęðr hꜳlfa þríðív stvnd, en svmer .iij.
Gramm³W 912hver sam stafa hefer anat hvart æina tið edr tvær, sva sem priscianus seger at svmar samstofvr hafa hꜳlfa aðra stvnd ęðr hꜳlfa þríðív stvnd, en svmer .iij.
Gramm³W 913hꜳlfa aðra stvnd hefer sv samstafa er vera ma hvart er vill long ęðr skomm sem fyʀʀi samstafa. hvatra spakra
Gramm³W 916hꜳlfa þriðiv stvnd hefer sv samstafa er æinn samlioðandi kemr epter raddar staf nattvrlegha langan. hiol. sol
Gramm³W 918Antikristus hefir rikt i hernadar valldi þriu ꜳr ok halft fiorða
Mich 71210Oc þa for Einarr i Hvam með halft fiorda C manna
StuᴵK 6722Siþan foro þeir þaðan nær halfo avdrv C manna, oc Kolbeinn Arnors son var fyrir þvi lidi
StuᴵK 22410Bǫdvarr kom aa lavgar-daginn at none aa Eyiar-sanda með halft annat hvnðrat manna
StuᴵK 32628Er þat rað hans, at hann dregr saman lið ok Bavðvarr son hans, ok riða þeir inn til Dala ok sva til Savrbe᷎iar með halft annat C manna
StuᴵK 46312Þa var pava laust ⸢halfa [var. hálfan AnnReg 13519] fimta manud
for hinn halfa fimta? AnnSk 19332tuuæir yxn firir half viij kw fola firir half þridiæ kw
DN IX (1368) 17011halfr þridetogr bæia sock nidr i jord
AnnL 27431[var. + fra huit drottins degi er hálf o᷎nnur vika til fimta dags þess sem wer holldum festum corporis Christi er wer kollum hinn dyra dagh AM 351 fol “F”]
var. ÁKr 436: AM 351 fol “F”þessi ‹skulu› mælikerǫld vera til búnytjar ok þeira hluta sem í kerǫldum skal mæla ... búskjóla, þat er í liggr hálfr annarr fjórðungr ... kvenaskar fjórir í fjórðungi, hálfr annarr kvenaskr í karlask
Jb 2355voru (menn) ꜳ leidinni ii dægr ædr halpt annat
Hák81 41627⸢*halfth [non emend. hlafth] setta hundrat manna
Sv81 22033n.þa taldiz hennar male vera at hæt (ɔ: hǽð) og tiltolv halft et þretanda c
DI IX (1534) 71413þar med eigvt þier enn at lifa halft ed .vij. ꜳr
GeorgReyk 34722heyrdvm vid og hana þat seigia at margreifen Georgivs mvnde en eiga at lijfa halft ed siovnda ꜳr
GeorgReyk 34734þvi dæmdvm vær fyr skrifadan indrida ... at hafa fyrir titt nefndv barne halfa adra xij manvdi þat leingur sem þeir vildv fyrir gvdz skyld giora
DI X (1536) 9010Þar skal prestur vera. tekur hann heima j leygu. cc. enn vtangardz half‹a› fimtu mork
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 45630tekur hann heima j leẏgu .iiij. merckur vtan gardz half‹a› fiordu mork. af .vij. bæium
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 45729Tekur prestur vtan gardz half‹a› fiordu mork
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 45832Tẏund tali anno. half fiorda Mork
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 46034c. oc halfur .xvij. eyrer
DI II (*1318-c1400›Bps B III 3ˣ) 4823tiolld umhuerfis kirkiu. hꜳlft annad .c.
DI II (*[1343]›AM 259 Iˣ) 7757æitt sighlutre. til sialfs vaars skips ... er at minzta vildum ver at være halft fimtught ok iiij. aalna j. kinnum
DN VIII (*[1339]›apogrˣ) 13320j. Saalgarhæimi halfan aaatta laup
DN IX (*1339›apogrˣ) 13315þa hafði Haraldr konongr veret holvan tiunda monoð
FskAˣ 29817hálfr þriði tøgr skipa
Hkrᴵˣ 33614●●● var henni hann (ɔ: mǫttullinn) suo sijdur ad bake ad hun dro hann eptter sier halfrar fimmto alnar, enn j fyrir hliop hann vpp ꜳ kne henni
Mǫtt179ˣ 4119Riðu þeir þá um kveldit, manni miðr en hálfr sétti tøgr, suðr um Brǫttubrekku ok suðr yfir *Karlsháls um nóttina
StuᴵᴵR11127ˣ 3625Sagði Sturla upp gerðina, at þeir gerðu hálft annat hundrað hundraða fyrir víg Þorgils; skyldi niðr falla þrír tigir hundraða fyrir atfǫr við Þorvarð ok rán ok spellvirki þau, er ger hǫfðu verit á Grund
StuᴵᴵR11127ˣ 3076
3) (n. sg., i forb. m. præp.) til det dobbelte
● at hǫlfu
Eykzt landnám at holfo ef firiboðet er
Gulᴵ 4431rettr hins er firer værðr væx at halfu huart sem han fær hogg eða saar
SvKr 4172rettr þeirra vex at halfu
FrostKrᴵ 1348skulu aller retter aukazt at halfo
Bl 2406unnder batz tittnefndr gudine jonson ath suara kirkiunnar jnnstædu ath halfu
evt. ‘det halve’ DI VI (1481) 25929þeir voru ... öfirerleitner þegar ï uppruna sïnum, og villdu räda meir enn ad hälfu vid hvorn sem þeir ättu
SigrFrˣ 423
I. B. halfs (gen. sg. = adv.)
(i. forb. m. num. ordin. (ɔ: nævnte tal fratrukket 1/2))
● halfs annars/...
ek vill ydr kunnikt gæra ad ek hævir sælt Odde Halla syinii þrigia manada mata boll j Vlualldrstodum af þui hollfs niunda er ek atte j œfratuni j fynæmdre jord
DN III (1333) 15922gæfer ek fyrir lægstad min h. (ɔ: halfs) annars laups land
DN XI (1349) 4134
I. C. hǫlfu (dat. sg. = adv.)
1) halvt
● hǫlfu minna/...
Bvandi er skyldr at ala þa meɴ vm nott er til varþings fara oc ala halfv færi enn hiv
GrgKonᴵ 2728oc giallda hálfo fære avra breɴda her eɴ hann toc avstr
GrgKonᴵ 24116Innangarðz a hverr sem nu hevi ec talt. holfu minna eigu menn utan garðz
Gulᴵ 4431Haulldr er einfyndr at hval. æða haulldi betri maðr. atian alna longum. En holfu minna hverr annarra manna
Gulᴵ 5912betra var at veria með halfu minna lið en til at sękia
Sv 7721læst skræidar af gilldre skræid, ix c. af halfu gilldre
DN V (*1328›vid 1345) 697
2) dobbelt
velent gengr inn i bergit til dverganna oc nemr nv halfo betr en fyʀr
Þiðrᴵ 7814er þeir haufðo fa vauʀu roit. þa reyru þeir aptr halfu akafligar
SvEirsp 33825Þvi næst gerþv æsirnir aɴan fiotur halfv sterkara, er þeir kollvðv Droma
SnE 3518Svá reiðr sem jarl var næstum, þá mun hann nú vera hálfu reiðari
NjM 21813segir þú satt, at annat hvárt sé, at þeir drepi mik eða ek þá, þá vil ek hálfu heldr þola dauða af þeim en ek gera þeim nǫkkut mein
NjM 2785Eptir þat liðit kemr þeim hagstætt, svá langt fyrir landit sem eina morginsiglíng. Síðan fellr á sami landnyrðíngr ok rekr til Grímseyjar ok þaðan vestr annat hálfu lengra
GBpD 4833verdr nv orrosta halfu grimmare en adr hafdi verid
TrójS 14021kalladi hon halfu hærra
VP 6204Kona ... grætr nu halfu meirr enn fyrr
VP 64220taka þeir aunur spiotskaupt halfu sterkari
KirjA 525Mikiliga þackar eg ydr fru fyrir suo stora giof. en hꜳ̈lfu *meira fyrir þad ef eg ꜳ̈ styrks von hiꜳ̈ ydr og rada gerdar
GibbC 10434Og er Þorvalldur visse þad þotte honum afar jlla og kvad halfu *giarnara vilia gefa herra biskope, enn giallda Niale slyka gerseme
ÁBpˣ 15417þessu næst er hann j drekalijke, og tekur vpp könginn og flijgur med hann hälfu vpp hærra enn fir
DínDrˣ 7820os þotte haulfw betr raaðet, er hæim komom in festo Mathei. hellðr en ver hefdim vetrlæger vordet j. hwerri homfn
DN VIII (*1339›apogrˣ) 13535villdi hann veria Danmorc ... þo at kristnir menn villdu hæria en holfu hælldr firir heiðnum hær
FskBˣ 20919Nu werdur hann haalfu hræddari enn aadur og hleypur vpp i kvistuna er aa woru trenu. enn kvisterner faa ei borit hann og fellur hann ofann. Nu er dyrit vnder og ‹hefur› snuist j mot hundunum
Þiðrᴵᴵˣ 13719‹oc her hefir Sifka lagt til rad at skera skylldi til oc draga sua ut istru› og seiger ath þa mune wera betur. Ok suo war gertt og er nv halfu werr enn ꜳdur. ok nv vitum wier æigi hvort kongur lifer edur æigi
Þiðrᴵᴵˣ 3417
● eykr hǫlfu [e-m]
● aukask hǫlfu
scal réttr manz hálfo avkaz meþan a þvi þingi er i orðom oc i öllom a uɴom verkom
GrgKonᴵ 974ef eigi geʀ hann a brott fara oc eýcz réttr þeirra hálfo
GrgKonᴵ 1368Ef maðr ryfr trygðir þar er bøtt er sac bótum þa eycz þar rettr hvers manz hálfo
GrgKonᴵ 20325Ef maðr mælir við maɴ a alþingi oc eycz þa þar rettr manz hálfo
GrgKonᴵᴵ 1828þa eykst holvo oc ránbaug kononge
Gulᴵ 4518
● aukinn hǫlfu dobbelt, med det dobbelte
bioðum wer en sem fyr gialkyra uarum þann mann gripa ok j myrka stofu setia. missi vapnin ok lvki sektina halfu aukna
RbHM (*1304) 697ok kostnad halfw aukin þæim sem malefni a uidar han
RbHM (*1318)⁴ 13315næma huer sem at þui værdr kændr ædr sannr vili sæta af oss ræidi refsingum ok hinum hardazstum afuarkostum ok aa ofuann suara oss tuinnum atta ærtoghum ok þrettann morkum. ok henne fullrette sit æpptir loghum, halfu aukit saker þersa uaars brefs
DN II (*1339›vid 1347) 1976ok take kostnað sínn halfo ⸢aukínn [var. oaukinn Landsl 554] af fe híns oða
Landsl1154 1082ok aukit holfuu
RbME (*1348)³ 1737n.skulu oc aller þeer ... swara ... þeim ræth sin eftir loghum halfw aukin sakir þessa vars brefs
DN XII (*1361›AM 902 a) 7931sagda eg ... jon geirsson skulldugan vera at luka kirkiunne ꜳ holum halfu aukinn rett sinn ... Med slikum peninga wexti ok solum. sem sira jon magnusson ... hafdi adur dæmt einfalldan
DI III (*1393›tr 1542) 48726nema hwer sem þat giorer. wile sæta af oss reidi. refsingum oc hordum afarkostum. og ꜳ ofan swara oss xiij. morkum j brefa broth oc þeim fullretti sitt epter logvm er brotid er vidur oc halfvaukenn saker þessa wors varnadar brefs
DI II (*1346›tr 1542) 83415
● hǫlfu meira/...
lét guþ aukasc þa oc helmingi eigo hans alla. sva at þa átti haɴ allt hólfo fléira an fyʀ þa er flest var
HómÍsl⁴³(1993) 70v30sigrar hann ... miohvnda at ras þa sem mest mego lavpa eða reín er leypr ⸢halbo [var. hálfu KgsE 1415] mei[ra en hiortr]
KgsFrgα 13319ekki fly ec firir illzsku yðarre. eða bardaga. þo at þer gerið ⸢holfu [var. halfu AM 232 fol] meira. at. heðan af. en her til. með yðarre ilzsku
Menota: 24va22 BarlA 4512taca holfo meira en hann sotte
Gulᴵ 2135skal valldzmaðr hverr ræiða or sinu vallde oc taka af þæim hæima. er ræiða æigo halvo meira. en þetta fe skal leggiaz til þæirra luta sem valldz monnum ... þike mest nauðsyn til bera
Járns 2604giallda ollu imoti halfu meira illt en til se gert
Sv 1119ok skal hin meiri tala halfv meiri eda. þriv slik. eda meiri mvnr
Algor 42027Vbbi hleypir unndan framm við enn .xij. mann; ok hafa þeir hesta halfu fleiri
Mág¹A 1831vmboðs maðr skall ekki lo᷎yua ok bekki sialfr i yrkia holt ne haga nema holfo meira en leiglendingr ma lo᷎yua. nema lof lanzdrottins se til
Landsl29 2008en þat þotti asvnvm mikit vndr, hversv stór biorg sa hestr dro, ok halfv meira þrekvirki g[er]þi hestriɴ en smiþriɴ
SnE 462er hann fiskti ... j anne ok vatne ... a huariu areno holfuu mæiræ en loghfæst er
DN I (1347) 24440vil ek nu hafa halfu meira eða hofut hans ella
Finnb 388Sua ero þeir ok halfo meíra sekír er heím sokn veíta
Landsl1154 11431verdr at þui nockurr prestr sannr. at hann uendir olmosu i annan stad. gialldi kirkiu þeirri ok presti er fra uar huerft halfu meira enn biskupi .ij. merkur
StatEi² 5378Upplykt fjár þessa skal greidd á fimtarþingi eða atfǫr at taka hálfu meira
Jb 4614munu menn vera halfu fleire en faraskiotar
OrknFlatᴵ 2225Hversu sem hér til hefir verit, þá sœk nú at með hálfu fleira lið
Reykd 23529er nu allmik‹i›t manfall ok þo halfu meira af heidingium
Rém 26730hafði konungr lið hálfu meira eðr þrjú slík
Bós 148Hann sagði, at sá var meir en hálfu gildari maðr
Gr 27514uith hofum þo ath hallda hennar peninga halfu meire bædi fasta ok lausa
IslDipl (“1432”) 30037oc taca af honum hálfu meira en vitni barz til
Frostˣ 1801þá fari bꝍndr at þeim oc taci hálfu meira
Frostˣ 21921oc taca af honum hálfu meira
Frostˣ 22120‹En þann fjárhlut, er aðrir menn hǫfðu inni átt, þá var þat mælt, at þeir menn, er átt hǫfðu til V C eða minna, skal bæta hálfu meira, en sá er átt hafði til X C eða meira, skyldi taka jafnmikit› emend. Stu 19722: Holm papp 8 4° “IIp”
emend. StuᴵK 19722: Holm papp 8 4°ˣ “IIp”
● hǫlfu síðr
þa vilium ver halfu sidr Haralld brodur hans
ÓH 82540þau lo᷎nd megu halfu siðr þarnaz þeira luta sumra er heðan flytiaz
StefnÓT 30913En halfu sidur þorum vær ... at ia nu meira vndan þeim gudz aulmosvm
DI II (*1302›AM 137) 33522vilda ek eigi Ála kjósa mér til bónda, þá mun ek hálfu síðr kjósa þetta tröll
Ket 13212ekki var sverð jafngott í þann tíð ... ‹en nú hálfu síðr›
Klma 4402Sigurdur kemur ath j þessu og ser sinn fostbrodur fallinn og uill eigi þat siꜳ enn halfu sijdur þola at se lengi ohefnt
SigÞǫgl 17913geymi sijdann huer madur sinnar stodu og uerde enngi of ueide bradur. enn halfu sijdur ofseinir
SigÞǫgl 24821engi maðr þorði at mæla í móti konungs vilja, en þó hálfu síðr gera
Knýtl1741ˣ 782
● vex hǫlfu [e-m] [e-t]
● ver hǫlfu (at) heilli vær priset
egi er þetta litilmaɴɴligt oc ver halvo at heilli attv havir þetta mællt
Jvs291 958er þessa uel hæittstreingt ... ok ver halfu hæilli ... ok efnn uel
JvsFlat 18030
II. (y. isl.)
III. (y. no.)
firir half tolfta kyrlag
DNᴵᴵ 8911alt offer. sæm fæller j stokka a krossenom. ædher i bøna husino vændezst halft kirkiunne til bygginger. en halft krossenom ok bøna husino til vphældezst
DNᴵ 39627þratsakt halftannars œyris boll
DNᴵᵛ 4313at han hafde vp boret hæilan peningh ok halfuan ok alla þær j mællum
DNᴵᴵᴵ 30430
Form.: halft (38); halfu (30); halfan (18); hálfu (16); half (16); halfa (15); hálft (13); halfs (7); halfv (7); halfo (5); halfuan (5); hálfo (5); halpt (4); holfo (4); hálfr (4); holfu (4); hꜳlfa (4); halfer (4); hálf (4); halfr (3); hꜳlft (3); hálfum (3); halfa (3); halvan (2); holfuu (2); halfw (2); halfri (2); holf (2); halvo (2); hálfir (2); h. (2); hälfu (2); hꜵlf (1); hálfar (1); hálfs (1); halfsz (1); halfwan (1); halfann (1); hólf (1); haalfu (1); hallfæ (1); holvo (1); halfir (1); halfar (1); halfuann (1); hꜳlfs (1); halfuer (1); hölf (1); hálfan (1); halva (1); halfum (1); hlafth (1); haulfw (1); halfua (1); halfvan (1); holfom (1); halfrar (1); hollfs (1); hꜳ̈lfu (1); hallfura (1); hálfa (1); halfur (1); holvan (1); hólfo (1); halbo (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl halftki adv.; Suppl1 _; Suppl2 halftki; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 item halftki; NO item halftki; Walter _; ÁBlM; Bl -á-, cf. corr.; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 345; Finnur Jónsson 1934-1935 [APS 9] 290; Gering 1916 [ANF 32] 20; Gjøstein 1934 [ANF 50] 117; Grøtvedt 1954 [ANF 69] 84; Grøtvedt 1954 [MM 1954] 61; Heidermanns 1993 272-273; Hægstad 1902 17, 25; Hægstad 1915 38-39, 67; Hægstad 1916 88, 92, 106, 153; Lindblad 1952 177; Lundeby 1947 [ANF 62] 43; Reichborn-Kjennerud 1947 159; Seip 1932 (Adj) 155; Seip 1955 110 124 135 148 156 164 183
Genre. (expected): legal works [jur]: 61 (24); charters [dip]: 59 (20); historical works [his]: 32 (45); religious works [rel]: 29 (68); family sagas [isl]: 22 (31); romances [rom]: 18 (27); contemporary sagas [bis]: 17 (19); legendary sagas [fas]: 11 (11); learned works [div]: 7 (8); unclassified [ ]: 6 (1); þættir [tot]: 4 (6);
AS (red.) — September 2016
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
halda - halfr
halfr - hallr
hála - hár
...
...