gǫfga, gafga vb.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-n/e-t] [af e-u / með e-u] forherlige, fejre
Jesus svaraþe. Hefka ec diofol heldr gꜵfga ec fꜵþor miɴ
~ lat.sed honorifico Patrem meum
Vulg Jhs 8,49 HómÍsl²⁷(1993) 40r2Ek gꜵfga fꜵþor miɴ en er ovirþiþ mic
~ lat.honorifico Patrem meum
Vulg Jhs 8,49 HómÍsl²⁷(1993) 40v10Scalldu gꜵfga alla meɴ. oc gera viþ engi maɴ þat es þér mislícar ef viþ þic es gorᴛ
~ lat.honorare omnes homines
BenRegula1910 8841 HómÍsl⁵³(1993) 89r24Gꜵfgaþu gamal meɴe oc elska ungmeɴe
~ lat.seniores venerare
BenRegula1910 8929 HómÍsl⁵³(1993) 89v21þa gꜵfgom ver réttlega postola goþs. alla. es ver dýrkom maklega eiɴ þeirra
HómÍsl⁷(1993) 7v4scolom vér véita ástsamlega gǫfgon ꜵllom saman postolom. þuiat þa es éiɴ þeirra gofgaþr es aller o᷎ (ɔ: eru). ok þa aller es éiɴ es dýrkaþr
HómÍsl⁷(1993) 8v29Sva hefer drottinn gofgat hann at hann gorþi hann hofþingia cristni sinnar oc gaf honom bv̇scop tign
Nik655 627cristnir menn toco at gofga pínsl hans
HómNo²⁴ 10214Hæilagr croꜱ er ... hælgaðr af guði. dyrcaðr af englum. gofgaðr af mꜵnnum. ok vegsamaðr af allre scepnu
HómNo²⁴ 10512eða ella hefði hann æigi haldet log sín sialfr þau er hann bauð hverium manne at gofga fꜵður sín ok moðor
HómNo²⁸ 13331eigi hevi ec diꜹful. helldr gꜹfga ec fꜹþur miɴ
~ lat.honorifico
Vulg Jhs 8,49 Theol655XXI 17132Gꜹfgaþv fꜹþor þinn oc moþor
Boð310 1225ec hevi gofgat þik með gulli oc silfri. oc agiætom gimsteinum. oc margskonar auðœvom
Menota: 43va17 BarlA 7826allr lyðr gaufgaði Joan a Asialandi
Jón² 45133Ef allir go᷎fga drottinsdag af so᷎k upprisu drottins, þa er rett ... at þvottdagr se fastadr af so᷎k graftar hans
Silv 24836af mier vartu gaufgadr
ViðrLaug696 28323
2) [e-n/e-t] dyrke, tilbede
maɴge veit huat goþ es eɴ oss svnesc omaklect at vita eige huat ver gofgom
●Eluc674(1989) 76Dominus iesus christus ... Þér iáte ec oc þic gꜵfga ec. Þér lýt ec lausnare allz maɴkyns
Bǿn15²(1993) 90v7Sǫ́mvér stiorno hans i austre oc fǫ́rom afþui at gꜵfga haɴ
~ lat.adorare
Vulg Matth 2,2 HómÍsl¹⁹(1993) 27v17ef ér fiɴeþ haɴ. þa sege þer mér. oc vil ec fiɴa haɴ oc gꜵfga haɴ
~ lat.ego veniens adorem eum
Vulg Matth 2,8 HómÍsl¹⁹(1993) 27v25baþ haɴ (ɔ: Herodes) sér segia hvar sveiɴen være oc lezk gofga haɴ skylldo
~ lat.adorare
GregHom 111141 HómÍsl¹⁹(1993) 28v4mon ek heþan fra ggofga (“Schreibfehler”, cf. p. 50) þik sem drottin
Nik655 415algorr speki er at gofga guð
~ lat.colere
5128 Alk619 5115þa varþ sva at konongr tok at gofga Gvþs þrel af iartein þaɴ es hann hafþi aþr l‹itils›virdan af ývirliti
~ lat.veneraretur ex corde
Dialᴵᴵ 2784 GregDialA 914sa er sva gofgar gvð at hann vill heldr aɴat nacqvat fyrer hafa þa gaufgar sa eigi gvð
~ lat.non Deum colit
Epigram 50519 Prosper677 628Hvndrat siɴom a degi. oc C. siɴom a nóᴛ fellr hann a knebet. oc gøfgar Gvþ siɴ
Barth²Cod645 10111vrþo þeir agęter. of alt bla land. oc como menn. viþa ór hierøþom at gøfga þá
Mth²Cod645 10813mun hann eigi af lata fyrr en hann eyþer blot gyþio varrar, er allr heimr gøfgar
~ lat.colit
Vulg Act 19,27 Páll¹ 22324ec com til þess i Jerusalem at gøfga guþ ... oc at duga fręndliþi mino i olmosogøþi
Páll¹ 2316af þui skil ec at guð þessi er þu gofgar manu myrkrunum styra
ÓTOdd 3020alldrigi gofgaþir þu guðin oc o᷎nga þionustu ueittir þu þeim
ÓTOdd 404þann guð skal ec heðan i fra ⸢gafga [var. gofga AM 231 I fol]
Menota: 11rb20 BarlA 2036þeir er gofga þa
Menota: 17rb30 BarlA 3132En þa gafgar þu. sem guð. er ekki gott gera
Menota: 53rb23 BarlA 9633þeir guðir er þv ⸢gafggar [var. gofgar AM 232 fol]
Menota: 61va29 BarlA 11314girkir er slika guði lovaðu oc ⸢gofgaðu [var. dyrkvðu AM 232 fol]
Menota: 70va8 BarlA 13015Nu skolum ver firi þvi gofga æinn guð þann er allaʀr skepnur þiona oc biðia til hans mæð æinfolldu atkvæðe at æi þyðez flærðsamer guðaʀr til vaʀra akalla firi þat at ver margfalldem atkvæðe at fleiri væri guð en æinn íá kalli guðlegs nafns
Kgs 492þeir villdu eigi lvta skvrðgoði þi, er konungrinn bꜹð þeim at gꜹfga
Encᴵᴵᴵ415 5332ef þu komt til þess hingat at leysa mic, þa ma ec eigi heðan niðr stiga af þessum crossi lifandi, þviat nu se ec konung minn, oc nu gaufga ec hann
~ lat.adoro
PassAndr 312 Andr¹Frg656 34815hann villdi sig lata gofga sem Gvð
VerA 5210egi ero goþ maɴlikon þꜹ er er gꜹfgiþ. helldr ero þat stockar oc stéinar gvll oc silfr oc handaverc maɴa
BlasA623 3929ver gofgom eíɴ gvþ
~ lat.colimus
Milit 20b2 Ridd623 2731Sv kona gǫfgar goþ er sialf er góþ
Gramm¹ 2221heiðinn domr, sa er gofgaði marga guði, var þa samankallaðr i retta tru oc til gofgunar eins guðs
JBapt²A 86835kendi hann i þeim orðum ollum monnum at gofga einn veg fauður oc son
JBapt²A 9003Alldri hræðumz ek þau guð er þu go᷎fgar. þviat þau hafa ecki mal. enga syn ne heyrn. ok þau kunna enga skynsemdar grein
ÓTᴵ 10615Heyrdv nv Delphus huat stodar þv mer nv er ek gofgada þína guddoma eda þat er ek lifda hreínt líf oft firir þínar sakir
TrójS 7822Evdoxia ... fe᷎rde helgan dom Stephani till Romam ok er hann þar nu gofgadr
AnnL 240a16Eigi skalltu gud gaufga nema mik
Boð194 349let Niniya gera eptir honum likneski ok baud at gaufga þat ok let likneskit heita Bel
Encᴵ 4911hann uildi ‹eigi› go᷎fga god þau er fadir hans trudi ꜳ̋
MírmA(1997) 512Villumenn þessir, er Valentiniani eru kalladir, go᷎fgudu .XXX. goda
Ambr 3811þar er göfgat goð, þat er Jómali heitir
Bós 2512Eigi skaltu god þeirra gaufga ne faga
~ lat.Non adorabis deos eorum nec coles eos
Vulg Exod 23,24 Stj² 3057Krist gofga ek son guds
~ lat.adoro
PassVit 1022a45 Vitus 32838Þvi heit ec oc at engum guðe scal oc blot fꝍra. þeim er nu gofgha menn. nema þeim einum er solena gerði oc heiminum haghaðe oc hann gerþi
FskAˣ 3868engi scal oc sa mer allkær vera at vinatto er annan guð gofgar
FskAˣ 38615þa synumz ver græða, er ver latum af at meiða, ok erum gofgaðir sem guð, en ver erum dioflar ok þionar þess, er hinn krossfesti meyiar sonr batt
~ lat.colimur
PassBarth 1425 Barth¹ˣ 74910Eptir honvm var skvrgod ⸢gert [var. gǫfgad AM 731 4°ˣ “B⁵”] þat er svmar þiodir kalla Baal
var. VerA 4216: AM 731 4°ˣ “B⁵”
● ‖ præs. part.: gǫfgandi
3) bringe til ære og værdighed
4)
● ‖ præs. part.: vera gǫfgandi [e-m] berigende, dannende
B. gǫfgask
[af e-m] blive forædlet, blive højnet, blive beriget
Form.: gofga (10); gꜵfga (6); gaufga (4); gofgom (3); gofgat (3); gofgar (2); gøfgar (2); gꜹfga (2); gøfga (2); go᷎fga (2); Gꜵfgaþu (1); gaufgadr (1); gofgadr (1); gofgasc (1); gofgaþir (1); gaufgar (1); Gꜹfgaþv (1); gaufgaði (1); gofgaðir (1); göfgat (1); gofgaðr (1); go᷎fgar (1); gꜹfgiþ (1); gafgar (1); ggofga (1); gofgada (1); gꜹfgandi (1); go᷎fgandi (1); gꜵfgask (1); gofgaði (1); gofgha (1); gꜵfgom (1); gofgudust (1); gǫfgar (1); go᷎fgudu (1); gofgaþr (1); gofgaðu (1); gafga (1); gǫfgad (1); gafggar (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 göfgandi; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH -o-; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (göfugur); Bl; WPA _;
Litt.: Seip 1955 76
Genre. (expected): religious works [rel]: 54 (17); historical works [his]: 7 (11); romances [rom]: 2 (7); contemporary sagas [bis]: 1 (5); legendary sagas [fas]: 1 (3); charters [dip]: 1 (5); learned works [div]: 0 (2); family sagas [isl]: 0 (8); legal works [jur]: 0 (6); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (1);
AS (red.) — April 2022
ÞH (strukt.) — February 2011
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net