gyðja sb. f. [-u; -ur]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) gudinde ⫽ goddess
mun hann eigi af lata fyrr en hann eyþer blot gyþio varrar
●Páll¹ 22323Micil er Gefion gyðia var
●Páll¹ 2242Hevir þu hœyrtt herra. konongr meiri folsko eða villu. at gyðia skyllddi vera horkona
Menota: 69vb8 BarlA 12825i fyrstunní ælskuðu þeir. oc firir gyðiu hafðv kono þa. er vsis het
Menota: 70ra14 BarlA 12911Aðrar gyðior hafa oc eigi siðr valld en ek at gera sem þeim likar
~ lat.deabus
Alexandreis 464 (II 192) Alex 2430af þeim gyðiom er notten hevir getet finnz engi mer matkare
~ lat.si dea sum qua nulla potencior inter noctigenas
Alexandreis 2604 (X 157) Alex 14818firir hennu ꝍrðust oc heiðnir menn kallaðu hana gyðíu oc sins guðs dottor
HómHauksb¹ 1595Fari þer til kirkiu drottins mins Jesus Cristz oc kallit a nafn gyðiu yðvarrar Gefiunar, at hon felli kirkiuna
Jón² 45137Hann dyrkaði gyðiv Sidoniorvm þioða er het Astarten
StjC 5744leiᴅo hann til hofs gefionar gyþio siɴar
Jón³ 2021Aɴan sal *gerþv þeir; þat var havrgr, er gyðivrnar attv, ok var hann allfagr, þat hvs kalla menn Vingolf
SnE 2011kveldriður eða hamleypur þykkiaz með Diana gyðiu oc Herodiade a litilli stundu fara yfir stor ho᷎f riðandi hvolum eða selum
JBapt²A 9148geck Julíuꜱ til hofꜱ Ysidiꜱ gydíu
Rómv226(2010) 3778Bið fẏrir mer hína helguztu gẏðíu vara Dẏanam. at hun lini minn krankleik[a]
~þv hín gofga gydia ... hætt nv leingr ad hafa fram þinar bænir oc harmtolur
~ lat.diva
IliasLat 56 TrójS 8724at ... Dyomedes hafi sært sealfa Gefion gydiuna einu miklu saari ok hættligu i einum bardaga
Stj¹ 9018Egiptalandz menn dyrkadu gridung til uegs ok uirdingar uid Apim. enn ku til sæmdar uid gydiu sina Ysidem
Stj¹ 27137let hann þar gora þa borg sem hann ... helgadi þeirri gydiu er Minerua heitir
Stj¹ 27818einkannliga dyrkanndi þann dioful er þeir kalla Dianam gydiu
~jatit nu sealfuiliande þeim godum ok gydium er ek snera ydr fra um stund med myklu starfui
ÓTFlat 51321hafna godum ok gydium ydrum
Seb 23229Ver þu sem gud þinn Odinn, en kona þin slik sem Freyia gydia þin
Agat¹ 232sver ek vit gud ok gydior
Laur 4282Hird eigi þu at lasta god vor ok gydior
~ lat.Deos deasque
PassCaec 2128 CecC 2888heite hann Dijnus, þui j firra sid og aatrunade hier j lande þä var Dijiäna gidia køllud
DínDrˣ 610Þorsteinn atti Þoridi gydiu
LdnHb105ˣ 6128hann drap ⸢gygina [var. gydiuna AM 181 b folˣ “B¹”]
var. Sams 255: AM 181 b folˣ “B¹”
2) (hedensk) præstinde ⫽ priestess
þar uar æitt hof það er atti gyðia su er Uesta het. En þar uar ǽin tigin mær til þionostu uið goðið
Rómv595(2010) 1727En gyðjan flýr undan til hofs eins, er stóð í borginni
ǪrvM 1848Þræll einn er i hofinu, hann vaktar mat gyðjunni; tvævetra kvígu þarf hún í mál
Bós 2610þessi fjǫlkyngi, er framið er, fylgir svá mikil ergi, at eigi þótti karlmǫnnum skammlaust við at fara, ok var gyðjunum kend sú íþrótt
Hkrᴵˣ 1910
II. (propr. pers.)
Form.: gyðiu (4); gydiu (4); gyðia (3); gyþio (2); gydior (2); gydium (2); gydia (2); Gydiu (2); gydiuna (2); gyðiom (1); gyðíu (1); gyðior (1); gyðjan (1); gyðivrnar (1); gyðiv (1); gyðjunni (1); gydíu (1); gidia (1); gyðjunum (1);
Comp.: ástar- (4), bar·daga- (2), blóð- (1), blót- (4), hel·vítis- (1), hof- (9), hrein·lífis- (1), hǫfuð- (1), korn- (1), kvenna- (3), spekðar- (1), sǽ- (1), sǽvar- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin item -gyðia; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Halvorsen 1960 [KLNM 5] 605 f.; Jón Steffensen 1966-1969 [SB 17] 190
Genre. (expected): religious works [rel]: 20 (9); romances [rom]: 5 (3); historical works [his]: 5 (6); legendary sagas [fas]: 2 (1); learned works [div]: 1 (1); family sagas [isl]: 0 (4); legal works [jur]: 0 (3); contemporary sagas [bis]: 0 (2); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (1); charters [dip]: 0 (3);
CS (red.) — November 2012
ER (omred.) — October 2020
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net