grǫf sb. f. [grafar; grafir]
(cf. graf sb. n., grafr sb. m.) graf sb. n. [1] ?grafr sb. m. [1]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) hul, fordybning (i naturen), hule ⫽ hole in the ground, hollow
Ef maðr er hengðr eða kyrcþr eða settr i grof. eþa i scer
GrgKonᴵ 20221önnur ráð eru mér heyriligri til at leggja, en faðir mínn sé sveltr inni sem refr í skor eða melracki í gröf
HG 7017önnur ráð eru mér heyriligri til at leggja, en faðir mínn sé sveltr inni sem refr í skor, eða melracki í ⸢gröf [var. greni AM 144 8°ˣ “f”, etc.]
HG 7017man þo vatn dynia vm farveg þenna. sva at fylli lægðir allar oc grafar
StjC 61111leítvþv þręla gvþs oc drogv or fylcsnom oc or hellom oc grꜹfom [oc] neyddo þa til blota
Sof623 5417skulu ok korsbrœdr þa er þeir lata taka burt kællara griotet lata kasta sande aftr i grofena
DN III (1329) 14228●●● hestrinn tok at laupa svo flugliga sem hit skotazta skogardyr um grafir ok go᷎tuleysi
MMA 54525hann lætr sialf uiliandi vánda svikara leiða sik ... i hendr sinum v vinum. þeim er honum hrinda j díupa grof eilifs dauða
ÓTᴵ 3829sidan georde hann (guð) myrkua stofu þat er þessi heimr er ver byggium. j honum sette gud diupa grauf. þat er heluite
EVíðA 244●●● alla leið med grofinne ok sudr j gardstadinn
IslDipl (1395) 12028sa þeir at fyrir innan þroskolldin uar grof full af eitri
StSt335 2114hliopp hestr Flouentz j gro᷎f eina diupa
Flóv² 19133Þeir ... riðu at Øxnagróf yfir Ránarvǫllu ... Smalamaðr Bolla fór at fé snemma um morgininn uppi í hlíðinni; hann sá mennina í skóginum ok svá hrossin er bundin váru [var. + í fo\H (“med et udslettelsesmærke over fo”, ed. note) grofinne AM 309 4° “C”]
var. Laxd 20523: AM 309 4° “C”●●● er þeir kómu í ⸢grǫf [Holm papp 8 4°ˣ “H”, etc.; non emend. gróf] eina út í Skjaldarvík, stigu þeir af baki
“dalsænkning”, Kålund 1904 301 (transl.) emend. StuᴵᴵR11127ˣ 29615: Holm papp 8 4°ˣ “H”
2) menneskeskabt hul, grøft, rende, kule ⫽ manmade hole, trench, pit
●●● Grꜵfo þeir grǫf fyr ꜹ́glite míno oc fello í siálver
~ lat.foderunt ante faciem meam foveam
Vulg Psalm 56,7 HómÍsl³⁹(1993) 69r28hann scal gera col þar ... oc hylia þar grafar sva at eigi liɢi fe í. Ef hann hylr eigi grafarnar þa verþr hann utlagr
GrgKonᴵᴵ 11029(proverb.) sa er byr grofna firir nangi sinum, man sialfr i hana falla
SJ² 7979hꜹfðu þa heim oc i sceᴍo. Þar var grꜹf diyp voro þeir þar i latnir oc hurð lęst fyrir
ÓH 4017grofv þeir þa grof með exvm sinvm, ok rvndv þar siþan i hofþinv ok barv siþan a torf ok griot
FbrHb 1273i grof með invm oavrgvm dyrvm þeim er svellt varo til þess at þa veri þav olmare en adr
VerA 3818grof Sigvrðr grof a veg Fafnis ok settiz þar i
SnE 12922En er Fafnir skreið til vatz ok hann kom ifir grofna, þa lagþi Sigvrþr sverþinv igognvm hann
SnE 12923●●● sa þeir þa er þeir komu upp i tunguna elldinn. er þeir brendu ⸢af grofinni [var. kolen Eb447(2003)ˣ 11619]
EbWolf(2003) 11715fundu hurð i golfinu. luku þeir þar vpp. var þar vnder grauf diup. heyrðu þeir þangat manna mal
EgM(2001) 6928þá má hann gera at úsekju ok taka torf ok grjót til báðum *megin, ok bœta landnámslaust þeim er jǫrð á, ef mein verðr at ⸢gǫtum [var. grǫfum GKS 3268 4° “a”, etc.] þeim
var. Jb 17412: GKS 3268 4° “a”Nv skalltv fa þer graftol ... skalltu gera grøf her i iørð niðr
MarS 3111gerði til kola ok brenndi síðan viðinn ok vakði um nóttina yfir grǫfunum
Ǫlk 849En ef menn skiota ælgi eða ueiða vttan takmarka. þa er sektar laust uið konung oc sua ef i garðum eda ⸢gilldrum [var. grafum GKS 3260 4° “Gi”, etc.] veiða
var. Landsl 14321: GKS 3260 4° “Gi”enn i hinn *nerðra arminn voro Suarfdǽlir ok norþan-menn; enn Eyfirðinngar voro i hinn syðra arminn, ok fórst þeim huórum-tueggium helldr seinna vm grafirnar
ɔ: peat pits StuᴵᴵK 9220tok þa þrællinn ok gerði þar mikla gro᷎f ok bar brottu molldina
ÓTᴵ 2331ko᷎stum likinu i þersa gomlu gro᷎f sem her er
~ lat.in cisternam veterem
Vulg Gen 37,20 Stj¹ 19325(lectio?; ordet er forskrevet el. rettet i ms.) Nu fyrir nefnda sok uar daniel sem fyrr er skrifat settr i dreka (ms. diupa?) grof oc geck þadan med ollu uskaddr at guds uilia
GenealSnE 63523hann skal gera þar kol, ok hafa brott fœrt fyrir vetrnætr hinar næstu, ok hylja ⸢grafar [var. grafir GKS 3268 4° “a”, etc.], svá at eigi liggi búfé í
Jb 1481ef þýfi finz í grǫfum þeim er úti eru, ok er innan til grafit
Jb 2694var Daniel settr i gro᷎f hia enum oo᷎rgum dyrum
Encᴵ 5219●●● þeir grofu ser grafir storar fyrir borgarhlidum ok vida annars stadar milli husanna, þar er þeim Sveini var ætlat at ganga
Orkn 32012Þeir letu vid yfir grafirnar, sva at nidr skulldi falla þegar er mannzþunginn kemr a
Orkn 32015siþan breiddu þeir hꜳlm a, sva at ecki matti til sia grafanna
Orkn 32018Þeir Sveinn sa ecki vid, ok lupu i grafirnar
Orkn 32024Grofu þeir grof fyrir andlite minu ok fellu siꜳlfir i hana
~ lat.foueam
11434 Seb238XII 11414Þa hleypr Sigurdr upp or ⸢*graufinne [non emend. grafinne] ok kippir at ser sverdinu
Vǫls 428n.þeir giordu þar grafir sem lanndit mættizt ok flodit geck eptz
Eir557 691Þetta er medalmans uerk ... at skera xxga grauf ꜳ dag. oc ligge nidur .xx. torfur oc reisitorfa ad auk
Búal¹ 925hleypur hesturinn j tꜳlgrauf eina ... enn S(amson) hliop vr graufinni a vollinn
Sams 1923Ef nockur madr grefr grauf. ok fellr þar i oxi
~ lat.cisternam
Vulg Exod 21,33 Stj² 3036●●● Grettir gerði sér grǫf undir bátinum ok vildi þaðan hvergi hrœra sik
Gr 5019(proverb.; cf. FJOrdspr 90-91) sier grefur grauf þo grafi
den som graver en grav graver den til sig selv ⫽ he who digs a pit digs it for himself” cf. ed. comm. Not604² 15318●●● (kirkjan á) tvijtuga grǫf i ostvatzholts jord
DI III (*1375›apogrˣ) 29236●●● gaf kolbeinn petursson fertuga grof j krokz jord æfinnliga og þerrivollinn vnder ad frialzu
DI III (*1386›BLAdd 11245ˣ) 39429(proverb.) sa er gerir gro᷎f fyrir naungi sinum, þa fellr hann sialfr i grofina
~ lat.foveam
PassSJ 62416 SJ¹ˣ 78519þu skalt haffa giort þier gro᷎ff nidur j jo᷎rdina þa hun kemur
VSj527ˣ 5613Þorbjǫrn réð þeim þat, at þeir græfi þar djúpa grǫf í selinu fyrir dyrunum
ÞHvítˣ 1425
3) grav, gravsted ⫽ grave, burial site
do hann þegar ens iþra manz dauþa. oc la graueɴ i grof licams sins
~ lat.jacuit in sepulcro corporis sepultus
5829 ●Eluc674(1989) 585Nu ef lic kemr til kirkiu. þa scal prestr i gegn ganga oc syngia ivir liki þær tiðir er til byriar. setia lic i grof
GulKrᴵᴵ 1421●●● Af þui hóf haɴ up hofoþ. þat es haɴ lagþe i grꜵf deyiande
~ lat.in sepulcro
GregHom 119430 HómÍsl²⁴(1993) 35v9Far þu oc bu til grof þina sem þu vill. en ec mon fvʀ andasc en þu
~ lat.sepulchrum
Dialᴵᴵ 35823 GregDialA 1026toco þeir hann ofan af crosse oc løgþo hann i grof
~ lat.in monumento
Vulg Act 13,29 Páll¹ 21836þar er rett hvartz vill at gera eina grof at beinvm eþa fleiri
GrgKonᴵ 1315þo at hans likamr være dauðlegr i ⸢grof [var. ior‹ð› AM 231 I fol] lagðr þa
~ lat.in sepulchro
JDamBarl 2036 Menota: 10va7 BarlA 1922grof hann grof ner herbyrgium þeirra
BarlA 1912þa taca þeir vpp stor treo i skoginum oc gera þar grof virðulega. taka nu jron jarll oc leɢia hann i grofina með allan sinn herbunað. bera at griot oc viðu. oc gera um merkilega sua at kena mægi hverr þar liɢr
Þiðrᴵᴵ 1551var þar gor mikil grꜹf oc lꜹgð i lic Eyiar-sceɢia
Sv 1296uigi grof oc syngi iuir liki þæirra þa oðlaz hann legr kaup af allum
EiðKrA 39028hann ... vitiaðe hann likams i grof
~ lat.in sepulcro
7434 Eluc675(1989) 7413grofu þeir þar grof ok settu Þorolf þar í með vapnum sínum ollum ok klæðum
EgM(2001) 8523vil ek mér láta grǫf grafa í eldhúsdyrum, ok skal mik niðr setja standanda þar í dyrunum
Laxd 4719Um morgininn var niðr sett lík Gests, ok hvíldu þeir Ósvífr í einni grǫf
Laxd 24518þá heyrðu menn ... mannz mál í ⸢gröfna [var. gröfina AM 234 fol “A”, etc.]
MarB 1414En Longinus ok Megistus ok Acestus. komu eptir atkuæði Pauli til grafar hans
~
PS 1228 Pétr SÁM 1 26vb10gro᷎f eðr leiði
Stj¹ 1019flytr þu oss fyrir þann skylld til dráps ok dauda i eydimorkina. at engar mundi grafirnar hafa til fengiz at iarda oss aa Egiptalandi
~ lat.sepulchra
Vulg Exod 14,11 Stj¹ 2865var hann settr i grof kvikr, ok mokat a hann sandi
Seb 2341grauf þessa pislaruottz pryddiz dagliga ymissum ueizlum himnakonungs
Thom² 46533Kaleikur jarteígner grof drottíns stundum
Mess⁴ 687hann huildí j grauf enn vija. dagh viku epter þau verk er hann hafdí vnnít til híalpan oss j heime þessum
Mess²625 3133Vid grauf uenerabilis Bede
~ lat.ad sepulchrum
HelChron 101554 MarE 65022eingi madr veit huar hans grauf er
~ lat.sepulcrum eius
Vulg Deut 34,6 Stj² 34832Asgrimr kuaddi til þræl sinn ath grafa sueininn. Hann suarar. mun ei raad ath bua graufina
ÞTjald 4331hann baud virkta vin sinum a andlatz degi sinum at hann skylldi leggia undir hofud ser j grof hans. allrar virkta bækur hans
MedMisc 1161reis hann upp úr gröf
~ lat.de sepulcro
GregHom 117312 Hóm624² 15319þeirrar borgarlýðr merkir Gyðinga, þá er sáu IHm dauðan, ok líkam hans í grof lagðan
~ lat.in sepulcro
GregHom 117335 Hóm624² 15334siþan tok þessi madur pilagrims buning og uendi ut til Iorsala til helgu grafar
ÆvMið¹⁹ 4010j grof moẏsi
~ lat.in sepulchro Moysi
11533 Eluc238XVIII(1989) 11513iarðaðe hann at Kristkirkiu firir utan korenn. ifir hans grof gret margr dyrlegr drengr
FskBˣ 24810þeir luku vpp hans gro᷎f
~ lat.tumulum eius
MirMar1927 1835 MarD634ˣ 76225Kom þá til Eyjólfr prestr af Vǫllum ok gaf til gull þat, er hann hafði í grǫf
StuᴵR8ˣ 49017hälffur lÿkaminn lä firer Alltarinu i grófinne, enn hälfur brendur
~ eng.grauë
2723 ÆvMið¹⁶ˣ 277
‖ (propr. comp.) :
● fylgja til grafar [e-u(hum.)]
fylgþo til ⸢gravar [var. graptar Martin² 58111]
Martin¹ 5597Ef lik er ført or þingvm prestz. þa er hann skylldr at fylgia þvi til grafar
GrgKonᴵ 108þa a hann at ... syngia þar iuir liki oc fylgia þui. til grafar. um morgennen
EiðKrA 39027
● leiða til grafar [e-n]
II. (propr. topogr.)
skekgi [.g.] agrofu
NoDipl ([a1300]) 11044þadan rett syni upp j hraukbæiar grafir utan uerdar
IslDipl (1397) 13018Hromvndr ær sidan bio i Grauf
GullÞ 38
III. (y. isl.)
Form.: grof (26); grafar (10); grauf (9); grǫf (8); gro᷎f (7); grafir (5); grafirnar (4); gröf (3); grofinne (2); grofna (2); grꜹf (2); grǫfum (2); gravar (1); gro᷎ff (1); Grøf (1); grøf (1); grafanna (1); graufinni (1); grꜹfom (1); grofena (1); grafarinnar (1); grafinne (1); grofinni (1); grofu (1); grófinne (1); Grauf (1); graufina (1); gröfna (1); grꜵf (1); grǫfunum (1); grafum (1);
Comp.: afl- (1), blót- (2), dauða- (4), dýra- (5), dýr- (1), girndar- (1), glǿpa- (1), hefndar- (2), hland- (4), hval- (1), ill·virkja- (2), kola- (2), kol- (7), leóna- (3), leyni- (1), líka- (1), ljóna- (3), manna- (1), mark- (2), morð- (1), salt- (1), sand- (1), svarð·leysu- (1), synða- (1), tál- (10), torf- (11), tǽli- (1), vatns- (1), þjófa- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin Grafar-; Rím _; LP; Med -o-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH -o-; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (gröf); Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 219, 222; Bandle 1977 [Rit 12] 56; Bjorvand 1994 110; Falk 1913 8; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 91; Kålund 1877 510; Marstrander 1932 (Man) 184; Marwick 1952 2; Sahlgren 1920-1921 155-159
Genre. (expected): religious works [rel]: 39 (26); legal works [jur]: 12 (9); family sagas [isl]: 10 (12); historical works [his]: 10 (17); legendary sagas [fas]: 6 (4); charters [dip]: 6 (8); contemporary sagas [bis]: 5 (7); learned works [div]: 3 (3); unclassified [ ]: 3 (0); romances [rom]: 3 (10); þættir [tot]: 2 (2);
CS (red.) — August 2011
ER (omred.) — October 2020
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
grÙðir - gumi
gátt - gørva
...
...