1grunnr sb. m. [-s, dat. -i; -ar]
(cf. grunn sb. n.) 1grunn sb. m. [1] 2grunn sb. n. [11]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) (item pl. grunnar) bund (af hav/vand) ⫽ (item pl. grunnar) bottom (of the sea, water), sea floor
Siþan fór hann niþr til grvɴa. oc var sva þvngr i vatneno. sem steinar vœre viþ hann bvɴdner. es sciɴbrøkrnar voro fvllar vazt
●ÞBpCod645 3216sva var divpit mikeþ at þat var iamsciot es hann com til grvɴa
●ÞBpCod645 3221Sva oc hofin æf þau hæfðe ængan lut værma í ser þa væri þat allt æinn iacull. fra ovan værðu oc til gʀunnz
Kgs 3339En þeim er leið er skipað mæð torfœrum meirum annat hvart mæð longu hafi rasta fullu eða ællighar se þœiʀa lannda van firi stafni er hascasamlegar hafner ero í annat hvart firir skeria sacaʀ eða boða eða gʀunna eða stoʀra sannda. þa er hværvætna þar sæm sva er til vaxit at mycla forsio þarf firi at hafa
Kgs 364ste hann fyrir borð oc kafaði ⸢til grvnna [var. ÷ EgM(2001) 457]
Eg162δ(2005) 13421scipit settiz niðr a grvn oc festiz
Sv 1546var þa fast scip þeira eitt a grunni
Sv 16426Jngi konvngr sa ok hans felagar at Gregorius var a ⸢grvnninom [var. grvnnínv Huldaᴵᴵ 29718]
HkrFris 35334skal hann eda hona flytia a sio ut ok hogga a rygg ok sꝍkkia nidr till grunna
GulKrExc 187hann liop baþvm fotvm gognvm skipit ok spyrndi við grvnni, dro þa ormiɴ vpp at borþi
SnE 6222segia menn, at hann lysti af honvm hꜹfvþit við ⸢*hronnvnvm [AM 242 fol “W”; non emend. grvɴinvm]
i.e. ‘at the bottom of the sea’ SnE 637n.hann var þegar ⸢í kafi ok niðri við grunn [var. á grunnum niðri AM 234 fol “A”]
~ lat.in imo
MirMar1898 2428 MarB 951þá er ek mista bátzins, þá nefnda ek Maríu, ok með hennar minning fór ek niðr til grunna
MarB 9828þar let Þorr koma a avngvlinn ꜹxa *hǫfvþit ok kastaþi firir borð, ok for ꜹngvllinn til ⸢*grvɴz [non emend. brvɴz grunnz SnEW¹ 4133], ok er *þer þat⸣ satt at segia, at *eigi ginti þa Þór ‹miðr› Miðgarþzorm en Vtgarþaloki hafþi spottat Þor
var. SnE 6215 → SnEW¹ 4133‹Er iarn (ɔ: øx) sotti fra grvnni› emend. Stj 61823: AM 227 fol “B”
cap.
emend. StjC 61823: AM 227 fol “B”siðan fór hann til grunna. ok var þa sva þungr i vatninu er fullar voru skinn brækrnar af vatni
ÞBpB 3281þær varu vanar at taka vkuɴa karlmenn. þa er svima i þvi vatni. ok draga til grunnz
AlexBr226 1666þessir iij leystu járn (ɔ: akkeri) af grunni
GBpD 4819járn (ɔ: akkeri) læst í grunni
GBpD 4822skíp Gregoríȷ́ sveíf vpp á ⸢grvnn [var. grunninn Hkrᴵᴵᴵˣ 41112]. ok hallaðí míǫk
Huldaᴵᴵ 2972er þeir Erlendr voro mio᷎k sva komnir at landi. þa reru þeir ꜳ gruɴ
ÓTᴵ 23114nidri aa grunnum i sealfu siofardiupinu
Stj¹ 2888vadr hiellt skipinu er fastr var vndir knénu skipsins ok annarr endir i grunni
ÞBpC¹ 3726saurgaz hon (ɔ: áin) alldri ne blaungaz, þiath þar saukkr til grunna hvert grand ok sauʀ er a hana er kastat
Encᴵ 164Þar var eitt vatn ok rennandi á með miklum straumi ok þóttist hann hvergi mega á ríða, þvíat hvergi sá hann grunn
Parc 289reið síra Valver at ánni ok sá at svá var djúp at hvergi sá grunn ok rann með œðistraumi, svá at bárur féllu sem á sjó
ValvA 6613(hann) tok snidilsskeptid ok retti þat i tio᷎rnina; en þegar rendi iarnit (ɔ: sniðillinn) nedan af grunni til skeptisins
Ben 16310●●● var hann fyrr til landz kominn, en þeir ætludu hann til grunna sockinn
Vinc 32537ok kipti Árán honum út af borðinu, ok sǫkk hann til grunna
EgÁsm 321Sigmundr hljóp á hann ok hratt honum á bak aptr út yfir borðit, ok fór hann niðr til grunna
HálfdEyst 1382er honum kipt ofan j fossinn finnur hann nu at þar er komin ein traullkona ... suiptazt þau ok koma nidr at grunni
Sams 154hun mun vilia festa hann þar vid ⸢grunnin [var. grunnjt AM 589 b 4° “B”] med sterkum reipum
Sams 155Hárekr konungr var þá í mannzlíki ok steypti sér fyrir borð eptir henni, ok sukku þau til grunna ok kom hvórki upp síðan
Bós 5916hlupu síðan á vatnit ok sukku til grunna
Klma 52621Vilmundr let hreinsa borgina. en flytia hina daudu á sio ut. og sauckua til grunna
Vilm 1766varð hann allt til grunns at kafa
Gr 2157ek mátta eigi sunds orka, ok sökk ek því til grunna
Mág² 9021(proverb.) tysvar sinnum verdur sa fegin. sem recur i grunn
for a possible explanation cf. Eiríkur Magnússon 1888 [ANOH 1888] 343 Not604² 1491varð þat um síðir, at hvalnum dapraðist sundit, ok sökk hann til gruns, en gammarnir flugu í burtu mjök yfirkomnir, svꜳ blóð rann undan hverri þeirra fjöðr
HjǪˣ 508er þeir Erlendr váru mjǫk komnir at landi, røru þeir á grunn
Hkrᴵˣ 35210skip Grégóríús sveif upp á grunninn ok hallaði mjǫk
Hkrᴵᴵᴵˣ 41112er hon svá mikil görningakona, at grjótit fljóti en fjaðrar sökkvi til grunna
KlmBˣ 5637þat sama hafda ek i hug mer, allt til þess er ek kom til grvnz
MarD634ˣ 71528So᷎ck i þui skipit nidr til grvnz ok rak suo langt i kafinu med grvnni, sem kasta matti i fiorum ko᷎stum af blidu
MarD635ˣ 11943fundust þeir ä mararbottnum og var þeirra adgangr bædi hardur og langr, og ætladi hvor ad festa annann ä grunne
SigrFrˣ 733
● kenna grunns
þa er scipit kendi grunnz, þa leysti þat alt i sundr at scutstafne
Páll¹ 23415Rett er oc at maðr vaði til ... oc merke þat viðar marke sino ef tre keɴir gruɴz. enda se þat við þa fiöro er festa ma reka a
GrgStað 5118Enn er skipín kendv ⸢grvɴz [var. niðr Hkrᴵˣ 28317]. þa gekk. Jarl. oc lið hans af skipvnvm
Hkr325VIII1 17227Oddr liop þegar fyrir borð, er skip hans kende grunnz, ok hverr at øðrum hans manna
StuᴵᴵK 2199þegar skipit kendi grunns, sté hann fyri borð
Ket 11417
● standa (niðr) grunn
en þar ero netlavg utarst er sel net stendr gruɴ .XX. mösqua diupt at fioro. oc comi þa flár up
GrgKonᴵᴵ 12521komi flár upp or siánom at fióro. þa er þinoʀ stendr gruɴ
GrgStað 5149Vndir brygionum voro stafir. oc stoðo þeir niðr grvnn i anni
ÓH 432ef hualr stendr grunn aðr en menn uerða uarer uið oc þo at vttgrunt se eða i holma reki. þa ...
Landsl 1474Þa vicr scipit, sva at þeir stodo grvnn, oc lata siga Guðmund ofan i vaþmali fyrir borð; enn Þorarin oc Einar taca við honum, oc helt vm sitt *lær hvar þeirra oc hann sinni henndi vm hals hvarum þeirra
StuᴵK 1401aurkin stod grunn ok sto᷎duadiz. aa hinum seaunda degi ok .xx. til hins .vi. manadar
Stj¹ 597þat eru netlǫg utast er selnet stendr grunn .xx. mǫska djúpt at fjǫru ok koma þá flár upp ór sjá
Jb 19614Þeir ‹Sturla› liopv firir borð, þegar skipin stoðo ‹grunn›, oc gengv þar vpp emend. Stu 3575: BLAdd 11127 “IIp”
emend. StuᴵK 3575: BLAdd 11127ˣ “IIp”
2) (om dalbund ⫽ of the bottom of a valley)
3) jordoverflade ⫽ ground
4) (om kistebund (ɔ: formue) ⫽ of a hoard (ɔ: asset/fortune))
● ganga á grunn
silfr þat hít mykla er Þrandr fek ... gek alldri a grunn. ok var hann audgazstr allra
Fær 4730þꜳ heill ok hoskleik hafdi haɴ fengit ... at alldrei kuɴi hans göds ꜳ gruɴ at ganga, helldr keypti haɴ aptr allar þær jardir er ꜳdr let haɴ fyrir glutr ok vangeymslo
HákHárD(2009)ˣ 3514
● gefa á grunn [e-t]
keisarans thesauʀ er s‹va› gefinn ꜳ grvnn at i hofgarðinv‹m› eru varla tęri penningar
ÆvTib 26819keisarans tesaur er svá gefinn á grunn, at í hofgarðinum eru varla tæripenningar upp á hans borð
Æv⁷764 2524
5) [e-s] det allerdybeste/allerinderste (af ngt) ⫽ the deepest depth(s) (of sth.)
Sem hann hefir mart ok mikit upp hrifit af gömlum grunni sinna glæpa
Æv¹⁰ 317samsetianndi þann liotazsta likorem medr allzkyns flæ᷎rd ok fo᷎rdædu skapp er hun til tekr af nedsta grvnne sinna gio᷎rningha
~
HMSᴵᴵ 9124 Nik Holm perg 16 4° 23v14slikar greinir risa af grunni med konungsins hiarta
Thom² 3891druckens munn talar af hiartans grunn
Not604² 14515
II. (propr. topogr.)
Form.: grunna (13); grunn (12); grunni (9); grunnz (5); grvnn (5); gruɴ (4); grvɴa (3); grvnz (2); grvnni (2); grunns (2); gʀunnz (1); grunnum (1); grvɴinvm (1); grúnn (1); gʀunna (1); gruns (1); grvɴz (1); gruɴz (1); grvnninom (1); grunne (1); grunninn (1); grunin (1); grvn (1); grvnne (1); grvnna (1); grunnin (1);
Gloss.: EJ (grunn); ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 184f., 190; Christiansen 1938 [MM 1938] 13; Eiríkur Magnússon 1888 [ANOH 1888] 343; Jakobsen 1901 [ANOH 1901] 205
Genre. (expected): religious works [rel]: 17 (19); historical works [his]: 15 (12); romances [rom]: 11 (7); contemporary sagas [bis]: 10 (5); learned works [div]: 6 (2); legal works [jur]: 6 (7); legendary sagas [fas]: 5 (3); family sagas [isl]: 2 (8); charters [dip]: 1 (5); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2);
CS (red.) — September 2012
ER (omred.) — October 2020
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
grund - grÙðir
gátt - gørva
...
...