al·menni·ligr adj.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) fælles, almen, offentlig, almindeligt kendt ⫽ common, general, public, generally known
●●● Um kirkiu grið. oc grið um Olafs messo. oc um oll þau grið er almænneleg ero oc sva oll æinca grið
cap.●●● lit a at fyʀ meiʀ vartv savrig sem almenneleg pvta
ViðrLSHauksb 32624●●● man þeirra riki fara eptir rettri skipan ok almeɴelegre menzko
Rauð4 67910●●● Sva oc ef almennilegar ⸢næfndir [var. nefningar AM 322 fol “C”, etc.] eru. þa skulv huskarlar með þæim lendum manne fara sem þæir eru a hendi buner
Hirð 44520●●● at hann skylldi vera grafvinn við almenniligan veg (alfarvej ⫽ common highway)
AugA 1478●●● þo at ver gæfuem nokor bref vtt hædan fra ... vm nokorn almennilegan rett j kaupstad ædr byghdum. þa vilium ver med engom lundum at fyrnæmd priuilegia liggi þar vndir
DN II (1348) 24012●●● má vel skilja, hversu almenniligu lofi hann var prýddr á þeim tímum; því syrgiligra var þat er eptir kom
GBpD 3121●●● Ok til stẏrkingar þessum mínum ordum. segi ek ⸢.íȷ́. almennilig dæmi ok nẏkomin [var. fram alkvnnig dęmi oc nẏliga til borín Holm perg 19 4°]
~●●● æ medan dvalan ... geri æigi ... háska rikinu edr almenniligri naudsyn
~ lat.regno uel necessitati rei publice
46611 Sættarg 4741●●● i almenniligri upprisu
~ lat.in generali resurrectione
SpecH 38b45 (I 105) Stj¹ 11718●●● aa nockurum almenniligum ueitzludegi ... at huerri ueitzlu er eigi skylldu sidr konur uera enn karlar
~ lat.publica festivitas
HistSchol 9329 Stj¹ 19915●●● eigi skal nockurr utan medr þinum bodskap ... almenniligt starf fremia
~ lat.publicis ... officiis
HistSchol 963 Stj¹ 20410●●● þeim uar skipadr *setningr af almenniligum kornhlodum sér til kostar
~ lat.ex horreis publicis
Vulg Gen 47,22 Stj¹ 22433●●● Ek var seautian ꜳr edr meirr sem almenniligh puta, neitandi engum minn likama
Mar240a 8961●●● Fjárlag almenniligt á vár
cap.●●● Suo ok ef nockur dirfiz at vfrelsa vinnu monnum eða þionostu monnum klerka eða kirkna ... leɢiandi ꜳ þa fio᷎lskẏlldi almennilig eða einslig
StatJón 17820●●● sitt lif at lykta litlu sidarr med almenniligum dauda
~ lat.propria morte
37233 VP 37210●●● Sva sem skiott minkaz almennilig fehirdzla, slikt fyrirferst hvers manz kraptr, er hann verdr alræmdr
~ lat.thesaurus manifestus
59238 VP 5932●●● geck ek fordum ut af þessu huse eigi almenniligt hlid, sem godir menn ... helldr um eitt port leyniligt
MarE 58620●●● efter þat gieck hann j allmennelegt gesta hvvs. þar er sivker j ‹vorv› og þionade þar þeim er þotte mesta þavrf ꜳ vera
~ nty.in der armen lude huse
LegRochPass 210rb17 RochReyk 1408●●● æighi meir j. þui þyrmande hæilaghre kirkiu, ne kirkiugordum, er aller þurfwa j. sijna þorf, til at renna, en oðrum stoðum aalmennileghom
DN IX (*[1339]›apogrˣ) 13410÷ Fanz j Ierusalem almennelig færing biblv
AnnVet 36a29÷ Þa hina .vj. at hann tok af at nokor konungs umboðs maðr leggi almenniliga tolla eða ueitzlur a menn
Landsl 17521÷ Einkanliga er oc firir boðit at iatta prouastum eða þeirra vmboðs monnum nokora almenniliga tolla
RbEM (*1281-1282)² 842÷ Heðan af skolu eigi almenniligar putur
RbHM (*1313)¹a 10015÷ let hann blasa hu[er]vitna i bo᷎i[00] ok i borgum ok almenniligum gatna motum at hverr sa riddari er þar vo᷎ri vm vmmfaranndi skylldi koma til hirdar hans
MǫttFrgβ 725÷ Sua vm þau almennilegh utbod er uer hafum til landzens naudsynia at þæir uilia firir nemazt fulkomlegha vndir at ganga
RbEM (*1281-1282)¹ 3227÷ þeir sem burar ero indlenzskir eda utlenzskir i bꝍnom i gildiskalanom eda i adru almennilego husi
RbHM (*1318)³ 1324÷ Ecki almennilekt samtal skulu handgengnir men hafa i engu logunœyti kononge nerveranda uttan með hans orlofe
Hirð 4385÷ geck ek fyrrvm v́t af þessv klꜹstri eigi vm almenniligt hlið sem goðir menn
MarS 3236÷ Var ok þat sama klaustr svá gamallt í góðum siðum, at almennilig frægð var því lofsamligt vitni
Æv²⁶ 10410÷ ver áttum fyrir sko᷎mmu almenniliga sam kvamu
SvaðaÓT 18111÷ Eptir þessa syning ok skyringh syniligrar ok usyniligrar skepnu ok þar medr almennilighan gudligrar ædar ok uppsprettu uelgo᷎rninginn uidr sealfs hans usyniliga skepnu
Stj¹ 3036÷ ma hann iafnual medr almenniligum flutningi ok frammso᷎gn þar af reinsaz
~ lat.generali prælocutione
SpecH 41a60 (I 114) Stj¹ 17311÷ skyldi þat hirðast til almenniligra þurpta
Trist¹ˣ 492÷ þá segit framarr, at vér mættim til almenniligs gamans flytja þat er vér heyrum af yðr
Æv⁶³ˣ 17727
2) (om døden ⫽ of death)
●●● for hann almenniliga gavto feðra sinna oc varð sottdavðr
~ lat.Dormivitque ... cum patribus suis
Vulg 3Reg 11,43 StjC 57631●●● Frakkakóngr gengr fram almenniligan veg, oᴋ verðr svá höfðingjaskipti
Æv⁴⁸ 15420●●● þa er þeir hafa fram geingit vm almenniligar dyr daudans sem ekki holld ma fordazst
EVíðA 11411÷ Hezechias for almenneligan veg vm davða dyrr til feðra sinna
StjC 64624÷ gengr hann almenniligan veg holldzins fram vm dꜹða dyrr
Mar655XXXII 4656÷ at ek gamall gangi skiotliga fram almenniligar dꜹða dyrr
Mar655XXXII 57925÷ gengr herra Björn Holensis almenniligan veg um dauða dyrr
GBpD 1119÷ gekk Innocentius páfi almenniligan veg um dauða dyrr
GBpD 1053÷ geck hann framm um almenniligan daudans ueg ok andaðiz i godre elli
JBpB(2003) 9718÷ framlidande af þessu lifue stundligu almenniligan ueg til almattigs guds
ÓTFlat 5162÷ þꜳ sem keisare Hendrik var fram stigen almennelega gavthv
HenKunReyk 6123
3) (om møder, forsamlinger, etc. ⫽ of official meetings, assemblies, etc.)
● almennilig prestastefna møde for alle præster ⫽ congress/council for all priests
●●● ꜳ almenneligre prestastefnu voru vær j dom nefnder
DI V (1462) 36618●●● manadagin næsta efter festum apostolorum petri et pauli ꜳ eyrarlandi i eyiafirde ꜳ almenniligri prestastefnu
DI V (*1462›apogrˣ) 36434●●● j Skalhollte j almenneligre prestastefnu
DI IX (*1533›Lbs 62ˣ) 6603÷ ꜳ almennligre prestastefnu voru vær j dom nefnder
DI V (1462) 36721
● almennilig stefna offentligt retsmøde ⫽ public court session
●●● var ... bonde ... a almennileghre stæfnu j gardhe minum (N:ɔ: lǫgmanns) ok stofuo
DN XI (1336) 277●●● komo firir oss a almennilegha stæmfno Lindæiminghar Hæmboar mykil fiolðe
DN II (1337) 1905●●● komo þæir aa almænnilægha stæmfnu firir os (N:ɔ: Hallvarð byskup í Ósló) j Saxa viik j Þiodalynghs sokn aa Vestfold
DN I (1367) 3012
● almenniligt þing
1) ting hvor alle mænd har ret og pligt til at møde ⫽ thing (‘þing’)/assembly which all men have the right and an obligation to attend
●●● var þa þat raþit at konvngr mvndi eiga almenniligt þing at gefa Magnusi konvngsnafn
HákFris 5557●●● atti hann þing almennilikt i bǫnum
SvEirsp 29433●●● þa latte konongs æfni stemfna almennilegt Ꝍyraþing
GulKrNA 30911●●● Enn ꜳ hueriu lꝍgþingi ok ollum ꝍdrum almennilighum þinghum
RbHM (*1303)² 596●●● j nedre laungu hlíȷ́dh j haurgꜳrdal. ꜳ þingstadh riettum ꜳ almenneligu þingi er ek (N:ɔ: Brandr Jónsson lǫgmaðr) hafde þar seth
DI V (1455) 1302●●● ꜳ̋ almenniligv avgsarárþingi
DI V (1474) 75626●●● Ek N Nson kongs vmbodz mann j N þingi set hier j dag almenniligt hieradz þing
JurForm668 10810÷ a almenniligo þingi
RbHM (*1313)¹a 9910÷ a almennilego þinge a Monom a Loom
DN II (1344) 22216÷ ver varom þer hia a almennileghom þingum firir Berghe j Frøsø j Yemptalande
DN III (1352) 22935÷ Or Oslo for hann til Kongahellu, ok let hann stefna almenniligt þing
Hák81 60619÷ Var þat þa radit, at kongr mundi þar hafa almenniligt þing, ok mundi Magnusi þar gefit kongsnafn
Hák81 66223÷ hann lætr stefna almenniligt þing. biodandi ollum hofþin‹g›ium ok hinu rikazta raad‹i› landzins þangat
Vikt 419÷ hafdi hann almenniligt þing í biorguin vppi a bockum
Hák8B 1949÷ ꜳ almenneligv avxararþingi uorum ver j dom nefnder
DI IX (*1533›c1536) 67513
2) stort kirkemøde, synode ⫽ General Council, synod
●●● Hann (ɔ: páfinn) hélt almenniligt þíng í Latran, svá at upp sátu M. tvau hundrat ok xiiij formenn heilagrar kirkju
GBpD 5130●●● Ed fiorda þing [var. + almenniligt AM 731 4°ˣ “B⁵”] var i Callcidoniæ
var. StórþingVer625 744: AM 731 4°ˣ “B⁵”
4) (relig.) universel, katolsk ⫽ (relig.) universal, catholic
●●● Dyʀ kirkio merkia trú rétta. þa es oss leiþer inn til almennelegrar cristne
●Hóm237¹ 903●●● þuiat éin es almenneleg trua boþoþ i ꜵllom ꜵttom heims
HómÍsl⁷(1993) 8r1●●● Ec true þui at sv er heilog cristne oc almenneleg trua er postolar guþs buþo
Játn¹(1993) 67r26●●● Ec true eɴ oc a ... helga cristne almennelega sanctam ecclesiam catholicam
interlin.●●● fyrir hvi sa hann Crist standa. þar er almenneleg trv vár iater hann sitia til høgre handar guðs fꜵður
HómNo⁵ 4427●●● kristr samtengdiz einn almennilegre kristni
~ lat.catholicae Ecclesiae
10628 Eluc675(1989) 1069●●● .i. er almennileg tru oc einn er cristinn domr
HómHauksb¹ 15617●●● snervz Grikkir aptr til cristni almenniligrar
AnnReg 13928●●● Almennilig trv
~ lat.fides catholica
VitAnt 16310 Ant 1114●●● i faðm heilagrar moðvr almenniligrar kristni
Ant 11526●●● snyz hann med grimd upp a guds trv herdande þat a almenniligri hans heilagri kirkiu, sem honum þickir pafinn oflitit eptir ser lata
Thom¹B 51418●●● striddi vid Ruzsa ok hafdi ætlat at leida þa til almenniligrar truar
Ann1005 4057●●● i ast vid almatkann gud ok almenniliga cristni
ÓH1005 69512●●● almenniligh modir (den universelle kirke ⫽ the universal church) sitr ok drypr med haurmung ok grati, fellir tꜳr blodi blandat i ydru augliti
Thom² 44917●●● hann bodadi bratt kristni vm lanndit ok allmenniliga trv
Eir557 494●●● A þessu sama are urdu þau tydinde a fyrrgrejndu þinge in Leontia ad Græci hvurfu aptur til almeneligrar christne
ÁBpˣ 421÷ sia kynning guðdóms ... er nemande fyrir almęnnilega trv
Alk619 533÷ Sa er fyrir retletis ǫst tekr corpvs domini af þeim ok trviz hvern dag sam tengiaz almennilegre cristni firir bænir kenni manz
Eluc675(1989) 48932÷ hann styrkisc siþan oc þeir i almeɴiligri trv oc helt hana vel siþaɴ
Jón³ 1521÷ rett er at flyia ... ef a liggr ofriðr kristninni ok neykiz hennar almenniligr rettr við
Páll²A 24227÷ efla guðs rétt ok almenniliga trú
Æv¹⁰ 3320÷ Þat prédikar öll almennilig kristni
Æv²⁴ 991÷ Gaíus Manlíus. vill at Romueríar halldi ord sín. ok spilli æigi almenniligri tru er honum var selld
Rómv226(2010) 3615÷ Nu huerr sem motgang veiter þersu frelsi almennilighrar kristni. þa forðaz hann æigi bannz afelli
StatJón 1832÷ ef ek segda annat þa er æigi almennilig trua rett j mer
ÓH1005 7732÷ hann lagde mikinn hug a at snua lydnum til almenniligrar truar
Vǫlsa 33124÷ heilagan annda, er lysir ok helgar alla kristni almenniliga
JJFrg 6413÷ sefr herra páfinn í annarri (N:sæng) en önnur er skiput brúði hans, almenniligri kristni
Æv²²624 7812÷ ‹Þ›A er almenniligre kristnne Guds styrde postuligr fꜳder Vrbanus
LBpA 11÷ ad kalla þær þioder er Gręciam bygdu afftur til almennelegrar truar, af þeirri þrætu sem þeir ho᷎fdu j staded
ÁBpˣ 2610÷ um almennelega og helga skyrn og so umm fo᷎stur og helge holld
ÁBpˣ 1139÷ orkinn med farmi sinvm og vexti merckier almenniliga christni
VerB³ 807÷ Tiald þat er Gvdi var [til dyrdar g]iort med oll[vm ger]simvm [þeim] er þar fylgdv. merker almenn[ili]ga kristni vora
VerB³ 8322
5) (om offentlige embeder) ordinær ⫽ (term used of public office) ordinary
●●● sira Olaf hialltason profast og almenneligann domara
DI IX (1527) 42111●●● fyrir sera einare snorrasyni sem þa war almenniligur profastur þar j þui vmdæmi
DI IX (1532) 61923●●● Virduligur herra og andligur fader mattheus med gudz näd biskup ad holum og almenneligur vicarius allz Skalholltz biskupsdæmis
DI V (*1458›JS 143ˣ) 17530●●● i bann pavans af Rom er formaðr er ok forstiore hæilagrar kirkiu almennilighr ok sannr domare allz kristins lyðss
DN III (*1311›DonVar 1ˣ) 9633●●● til sanz vitnisburðar setto ... wer aller aðrer fyrnæmfðir Suiarikis riððarar war jnsigli með almennelegho rikissens raðs .j. Noreghi jnsigli firir þetta bref
cf.÷ o᷎gmundr prestr andresson profastur ogh almennilegr domare j millum jokulsꜳr ꜳ breidꜳrsande ogh breiddalsꜳr
DI VII (1492) 11829
6) almindelig (vs. speciel) ⫽ usual, ordinary (vs. special)
●●● stefndi hann til sin. ollum hofðingium. oc hirðstiorom rikiss. mannum. oc riddarum borgar mannum oc bandom. oc sua myklum fiollda ⸢almenníngs [var. almenniligs AM 230 fol] folks
var. BarlA 17532 → Barl AM 230 fol 67v20●●● almennilighir raansmen
StatPáll³ 75223●●● þa sem þav vorv komen til sængr efter almennelegre sidveniv og þeirra thikn heyrde til
HenKunReyk 4710●●● biðr hann sér nú orlofs til brottferðar ok býðr þar með Karlamagnúsi almenniligan bardaga
KlmBˣ 14736÷ Illiricus er almenniligt nafn Grecie
Stj¹ 8735
● almenniligt erfðatal, almennilig erfð almindelig arvefølge (mods. tronarvefølge) ⫽ general or ordinary rules of inheritance (as opposed to rules for royal succession)
●●● þa se sa konongr at Noregi hin elzti ein er mæð erfðum er þa nestr eftir þvi sem landz boken vattar j almennelego erfða tale. karl en ei kona
HirðB 39322●●● eru þeir eða þær ner meir at skylldu til annars arfs en konungsdomsens eptir þui sem uattar almenniligt erfða tal
Landsl 2820●●● skolo þersar erfðir ganga eptir almenniligu erfðatali. enn æigi konungs erfðum
DI II (*1313›AM 350) 38510●●● Hér hefr kvennagiptingar með almenniligum erfðum
cap.÷ þa skal taka huer eftir þvi sem vattar j almennilægo erfðatali
HirðB 3951÷ sem logbok vattar i almennilego ærfda tale
RbHM (*1302)² 4817÷ i almennilego ærfða tale
Bl 19628÷ skal eptir því ganga sem honum váttar í almenniligu erfðatali
Jb3268 2513÷ eptir þui sem Gulaþings bok uattar i [var. + almennilegho *** “fl.”] erfða tale
var. Landsl 276: *** “fl.”
cf. simplex -ligr (0)
Form.: almenniligt (14); almenniligan (8); almenniliga (8); almennilig (6); almenniligum (6); almenniligri (6); almennilego (4); almenniligrar (4); almenneleg (4); almenniligar (3); almennelega (3); almenniligu (3); almenneligre (2); almennelegrar (2); almenniligs (2); almenniligh (2); almennilegre (2); almennilægo (1); almennilighir (1); almennligre (1); almennileghom (1); almennileg (1); almennilegho (1); almennilegar (1); almeɴelegre (1); almennelig (1); almenniligra (1); almennileghre (1); almenniligo (1); Almennilig (1); almęnnilega (1); almenn▹ili◃ga (1); almennilegh (1); almenneligan (1); almænnilægha (1); almennelego (1); almennilegan (1); almennilekt (1); almennilikt (1); almenneligv (1); almennilighrar (1); allmennelegt (1); almenneligu (1); almenneligann (1); almennelegre (1); almennilegr (1); almenneligur (1); almenniligr (1); allmenniliga (1); almeneligrar (1); almennilighum (1); aalmennileghom (1); almænneleg (1); almennilighr (1); almennelegho (1); almenniligur (1); almeɴiligri (1); almenniligv (1); almennilegt (1); almennilegha (1); almenniligre (1); almennilighan (1);
Gloss.: EJ _; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr _; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl; WPA _; ; LMNL
Genre. (expected): religious works [rel]: 49 (33); legal works [jur]: 25 (12); charters [dip]: 21 (9); historical works [his]: 12 (21); contemporary sagas [bis]: 9 (9); romances [rom]: 4 (13); þættir [tot]: 3 (3); legendary sagas [fas]: 1 (5); learned works [div]: 0 (4); family sagas [isl]: 0 (15); unclassified [ ]: 0 (0);