fugl, fogl sb. m.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) fugl, (item coll.) fugle ⫽ bird, (item coll.) birds
Eɴ .v. dag sc[op] hann fogla oc fisca. oc sette ⸢fogla [var. fv̇gla Eluc675(1989) 218] í lofste eɴ fisca í vatne
●Eluc674(1989) 213Fimta dag synde. hann .iii. hlute. fisca. oc sęvar. scriþdýr oc fogla
EncCod1812 111Fǫgla þa véidde haɴ sér til handa er locuste ero kallaþer. oc (Joan) drack þar viþ vatn eþa skógar hunang
HómÍsl⁶(1993) 6r7þeꜱ er leitanda fyrir hvi þesser foglar vꜵro hældr boðneʀ í logum til guðs fornar en aðrer
HómNo¹² 6715Abraham er mycclo var fyrir log fœrðe þessa fogla guði
HómNo¹² 6717Hvartvæggia sia fogl heuir styn fyrir song
HómNo¹² 6723fell sumt (korn) á gꜵtu niðr ok var troðet undir fotum. ok baro fǫglar á brꜵut
HómNo¹³ 6929Nu segir enn fra fogli þæim er tacnar upp-stigning drotens vars
HómNo¹⁹ 915Ðat finzc í bocum at aren flygr fogla hǽst. hann sér oc í mote solenne sva at hann blaccrar ægi ꜵugum
HómNo¹⁹ 917þa er ungar hans (ɔ: arans) verða fløygir þa flygr hann yfir þæim. ok bræiðir vængia sina yfir þæim meðan þeir vengiasc við flog. at æigi verði aðrir foglar þæim at mæini
HómNo¹⁹ 9110●●● (proverb.) Þat er atqvǽðe norrønna manna at ærvætt er litlum fugli með lamdum vęngium at hefia hótt sina flaug
HómNo³⁷ 16814En siþan samnaþesc fogl í eýna. oc varþ eɢver bøþi got oc mikeþ
ÞBpCod645 2610oc fisca. oc fogla. þat scal eta ef vill
FrostKrᵛ 525su (ey) er kallat paradisi fugla
~ lat.paradysus avium
NavigBrend 1916 Brend 27416⸢fogla [var. fugla GrgStað 411]
GrgKonᴵ 325⸢foglar [var. fuglar GrgStað 4310]
GrgKonᴵ 349þar ero eɢ æt vndan þeim fvglvm er foglar ero ætir
GrgKonᴵ 3413hann scal hylia hræ ef hann gengr fra manne davðom. sva at hvarke æte fuglar ne dýr
GrgKonᴵ 1545Hveʀ maðr a at veiða fugla oc fisca í sino lanðe
GrgKonᴵᴵ 12214Ef maðr tecr einkynta fugla. þa scal gera orð þeim er þa fugla á. oc varðveita sva at eigi spilliz
GrgKonᴵᴵ 12215aleigo maðr þat alt í þvi. er eigi er fra numet. oc sva þat ef þar recr fisca. eða fogla. eða sela. oc hascerþing. oc hniso
GrgStað 50019þat ero þeir fuglar er menn kalla vale oc ero allir hvitiz oc er hann gnogare þar (ɔ: á Grænalandi) en i ængu lande aðru oc kunnu lanz menn þo sialfir ser þar æcki af nyta
KgsFrgβ 13732þessi mottull var allr ofinn storum fuglum, allr með gulli
ElisA 8612koma fuglar at oc eta þat
~ lat.venerunt volucres caeli
Vulg Matth 13,4 Menota: 5va23 BarlA 118Ða er Guð hafðe skapaðan allan heim oc skryddan hann hvartvæggia mæð grasum oc aðru blomi. sva oc mæðr kyckvænndum eða fughlum þa skipaði hann tvæim mannum til karlmanni oc kono at geta allra þæssaʀra luta
Kgs 7518kann vera at fvglonvm verþi vhøgt at hefia føtrna af limonvm er leirino blꜹto er a riþit
Mork 7025dvgir þetta raþ. at foglarnir verþa fastir viþ trein
Mork 7031þesir foglar scolo vinna borg meþ oss
Mork 711her ero engi þꜹ tre hia e. scogr er foglana megi veiþa til
Mork 7224oc sua ef þar rekr fugla eða fiska sela eða nísor
Járns 28812feginn sem fvgl degi
Þiðrᴵ 1694avrn er kallaðr konungr allra fugla
Þiðrᴵ 3431Fvgla er rætt at væiða fiaðrsara ef hondom ma taca
ÁKr 4416Hver kykvende eta skal (cap.) ... Fugla eigu menn þa oc at eta. sem slatr ǽtt er
ÁKr 5022þar ero ǽtt egg undan þeim fuglum sem fuglarnir ‹eru› ętir sialfir
ÁKr 5025hann (ɔ: Sverrir) þottiz vera i Noregi oc verða at fugli sva miclom at nef hans toc austr til landz-enda en væli-fiaðrar hans toku norðr i Finnbuin
Sv 35ecki kvict matti yfir komaz. nema fliugande fugl
Sv 2020þæim er himensens fugla fœðer
~ lat.volucres caeli
15034 Thom¹ 15014honom þotta fugl sitia a huerium skípstafni
HkrEirsp 9034allz kyns foglar
~ lat.volatilia
Vulg Act 10,12 PP 28940hann (ɔ: fjǫtrinn) var gioʀ af .vj. hlvtvm. Af dẏn kattarins. ok af skeɢɢi konvɴɴar. Af rotvm biargsins ok sinvm biarnarins. af anda fisksins. ok af raka fvglsins
SnEU 1720ec man segir drottinn bioða fvglvm at fæða þik
StjC 58927þar váru dýr mǫrg á skógum en hvalr ok selr margr við eyna ok fugl
ǪrvS 3929En uilli dyr huært er menn hitta oc fiska oc fugla þat skal eta ef uil
FrostKrᴵ 1454mon ec gliciasc foglom þeim er tvrtvris heíta
Alexis 4921þa tok hann til hendi sinni oc lę́e viþ foglinn
Jón³ 1527Fvglar ii. fæþaz i Vrþarbrvɴi; þeir heita svanir, ok af þeim fvglvm hefir komit þat fvglakyn, er sva heitir
SnE 256Fvglar ii. fæþaz i Vrþarbrvɴi; þeir heita svanir, ok af þeim fvglvm hefir komit þat fvglakyn, er sva heitir
SnE 257hann þarf miɴa svefn en fvgl
SnE 332Skrymir settiz vpp ok strávk of vangan ok mælti: hvart mvnv foglar nokqvorir sitia i trenv yfir mer
SnE 5222eira skyldv Baldri elldr ok vatn, iarn ok allz konar malmr, steinar, iorþin, viðirnir, sottirnar, dyrin, fvglarnir, *eítrit, ormarnir⸣
SnE 6320baru foglar oc dyr hré gvps vátta í muɴi ser
Sof623 5419uillidyr huart er menn hitta. fiska oc fugla. þat skall eta ef uill
JKr 3659smair foglar
JBapt²A 8728fór hann svá hart sem fogl flygi
NjM 23317Hvernigg er þer til Þorvarþar? segir mærin. Hon segir: allir þicki mer þeir goþir fuglar, er hátt flivga
StuᴵᴵK 24429Leiþir ero mer allir svartir fuglar
StuᴵᴵK 24430Hvernigg er þer til Þorgils skarða? segir mærin. Illir þicki mer allir þeir fuglar, er i sitt hreiðr skita
StuᴵᴵK 24432plokkaðu hann sva at af hunom ero allar fiaðrar. ok er nu ⸢fuglinn v nyttr [var. onytr foglín AM 62 fol “D¹”]
ÓTᴵ 1311mun hann nu drepa ⸢fugla [var. fogla AM 62 fol “D¹”] til bordz yðr
ÓTᴵ 1312sꜳ hann allz kẏns kuikuendi ferfætt dẏr ok fugla
~
PS 4225 Pétr SÁM 1 9va25A fimta degi pryddi gud loptit medr fliugandum fuglum ok uatnit medr suimandum fiskum
Stj¹ 175svá ef þar rekr fiska eða fugla, sela, háskerðinga ok hnísur
Jb 1351ok svá ef maðr eltir fugla eða fiska ór annars veiðistǫð, hvar sem hann veiðir þá
Jb 1906Um merkta fugla ok úmerkta
cap.
Jb 19013Vali alla, elptr ok gæss ok alla aðra fugla úmerkta á hverr maðr á sinni jǫrðu
Jb 19014engi skal þá fugla veiða ... at skynsǫmum mǫnnum .vi. þeim er nær búa þikki þess ván at eggver spilliz af
Jb 1912En hverr annarra sem fugla veiðir eða tekr egg undan á annars jǫrðu, bœti fugla eða egg ok landnám með þeim er á jǫrðu býr
Jb 1927Hverr maðr á reka allan fyrir sínu landi viðar ok hvala, sela ok fiska, fugla ok þara
Jb 1949hann á þara allan ok fugla alla, sela alla ok rostunga
Jb 1974I Paradiso er einn fugl, er Fenix heitir
Encᴵ 423Allir ⸢fuglar [var. foglar AM 764 4°]
Encᴵ 54●●● (proverb.) her mun fara sem mællt er, at skiota mun verda til fugls ꜳdr fꜳi
Orkn 2378Sva iatadi hann ok at lofat se erchibyskupi ok hans eptir komandum at kaupa [var. + fugla AM 354 fol “D”, etc.] gęi‹r›falka grauali ok gáshauka sva sem her til hefir gert uerit af hans formꝍnnum
~ lat.aues
14326 var. Sættarg 47125: AM 354 fol “D”hann fleygir sinum falk at fugli einum
Thom² 30314nockurir ungir menn koma i mot honum, ok einn af þeim berr fꜳgran falk ser ꜳ hendi. Enn þott ærchibyskup ueri miok modr, uikr honum þegar til fyrri glædi, er hann sꜳ fuglinn
Thom² 35910(proverb.) skiota verdr til fugls adr fai. ok munt þu reyna verda j einshuerium stad hueria giptu þu ber til þessa mals
MírmA(1997) 1017Fiallit var allt lukt med ho᷎mrum ok biorgum, suo ath ecki komz upp ꜳ̈ nema fliugandi fuglar
ÞJ 210skiótr uar hann (ɔ: hestrinn) suo at hann tok fliugannda fugl
Dám 7726fvgl var þar svo margr at travtt matti fæti nidr koma i milli eggianna
Eir557 64a18flo fugl sa ꜳ bokina, er locustus heitir
Greg 38530a bro᷎tt i eydimo᷎rkina annan veg, sem fugll flygi
PErem 18619sva skiott farandi sem fugll flygi
PErem 18711hann for þat sva skiott þadan i fra, sem eptir var leidarinnar, sem fugll flygi
PErem 19033wrdv þeir suo hrædder fyrer honum sem fugl fyrer hauki
BevC(2001) 6726hann (ɔ: hestrinn) uar skiotare a rás enn fugl a flaug
Saulus 832Þat hyggia menn, at þat mune verit hafa ⸢*fuglen [non emend. fulgen (!)] Fenix
KirjA 6822n.fugl flýgr í lopti jafnléttliga upp sem niðr
Klma 2813í dagan er fuglar tóku at syngja
Klma 28338uier haufum aungua fugla *oss til skemtanar
Trist¹Frg1878 20513fundu fǫrumenn kjúklinga dauða úti ok heimgæss vængbrðnar ... Ásmundi líkaði stórilla ok spurði, hvárt Grettir hefði drepit fuglana
Gr 3718þar var gott til matar fyrir fugls sakar ok eggja
Gr 23726tok hann nu badum hondum spiotit og renndi fram suo hart ath orminum sem fugl flygi
Hect 16214kastar ij lopt upp sem þꜳ̋ er ko᷎ttur leikr ⸢sier ath fyglum [var. ad fuglum AM 590 b-c 4°ˣ]
~
Rafn 1830 14814 HG AM 152 fol 152vb11●●● hafit valld yfer fuglum himins ok fiskum hafs
~ lat.volatilibus caeli
5629 Lausn433c 566aungver menn adrer meiga i þessum afriett fugla veida. Gro᷎s lesa. Rotagro᷎ft hafa edur o᷎nnur Giædi. fyrir utan þeirra leifi er fyrr skrifadir eru
DI VI (*1476›apogr Jarð3ˣ) 8216þad mun hugad ad viela þig þangad og veida, sem fugl j snøru
DínDrˣ 5913liet Arnkiell sydan leggia gard vmm þuerann hofdann firer ofan dysiuna, ső ha̋fan ad eckj komst yfer nema fugl fliugande
Eb447(2003)ˣ 1706og skortter eigi fugl ad veida, og veiddu þeir martt
Fljˣ 4018veit eg, ad eigi er fuglsins von ꜳ suell edur mijrar
Fljˣ 412veidda eg tordij fil eiɴ. Hun suarar: Þad er lijtil veidur, þuiat þad er lijtill fugl
Fljˣ 4512sendi hann yðr æinn hvitan fugl. væl vandan. oc bað yðr vænia ænn vætr heðan i fra. tok barnet or skauti sinu oc sætti i kne kononge
FskBˣ 2116fugla
~ lat.Et pluit super eos sicut puluerum carnes: et sicut arenam maris uolatilia pennata
12422 (Vulg Psalm 77,27) GlossPsalt 12526kastar ï lopt upp, sem þä er kauttr leikr ⸢ad fuglum [var. sier ath fyglum AM 152 fol]
~
Rafn 1830 14814 HG AM 590 b-c 4°ˣ 33v4hví syngr nú svá lítill fugl yfir þínu skipi, hefir þat eigi vel enst sem þú hézt oss í morgin
KlmBˣ 2515klæðir hún sik dýrum möttli, er ofinn var með miklum hagleik [var. + og af morgum störum gullofnum fuglum AM 590 a 4°ˣ]
var. Mág² 92 → Mág AM 590 a 4°ˣ 4r15þat var einn kastali með sterkum múrum ok svá háfum, at ekki mátti yfir komaz nema fljúgandi fuglar
Rémˣ 1318Hann bad űt kasta lÿki hanns fyrir dÿr ok fugla
~ lat.volucribus
ExidTroi 4117 TrójOˣ 20112
‖ (propr. comp.) :
● fugl ok fiskr
cf. fygli sb. n.
● hafa fugl af landi/...
gaf þeim uel byrí þar til er þeir ho᷎fdu fugl af eyium
Fær 5016þeir kvomv i syn vid islannd ok suo havfdv þeir fugl af irlanndi
Eir557 50a30rak þa sudur i haf suo at þeir haufdu ⸢fogl [var. fugl AM 487 4°ˣ “B²”] af Jʀlandi
HrafnAˣ 2059sva fyri sunnan Island at þeir hafa af fvgl ok hval
LdnHb105ˣ 47
2) (om flyvende dyr, form. insekt, transl. lat. volucer/volucris) ⫽ (of flying/winged creatures, form. insect, transl. lat. volucer/volucris)
II. (y. no.)
Form.: fugla (25); fugl (18); fuglar (10); foglar (9); fogla (7); fuglum (6); fvgl (4); fogl (4); fugls (3); fugli (3); fugll (3); fvglvm (2); fuglinn (2); fughlum (1); fvglarnir (1); fǫglar (1); fvglonvm (1); fulgen (1); Fugla (1); foglarnir (1); foglana (1); fuglana (1); fuglsins (1); Fǫgla (1); foglom (1); Fvgla (1); fvglsins (1); fyglum (1); fvgli (1); Fvglar (1); foglinn (1); fughel (1); fogli (1);
Comp.: ali- (5), egg·vers- (3), fit- (1), gallans- (1), geir- (1), grá- (1), gull- (1), haf- (1), hrein·lífis- (1), hrǽ- (12), karl- (2), kló- (2), kven- (2), nátt- (1), pá- (15), skít- (1), skógar- (1), smá- (10), stór- (1), strút- (1), svart- (1), sǽ- (4), úti- (4), vǫku- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 -o-; Fischer _; Anm _; Bin; Rím; LP -o-; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr item fogl; Fr4 item fogl; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 191; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 87; Hægstad 1899 45; Hægstad 1899 45; Kölbing 1898 [ASB 7] 31; Seip 1955 28-30, 188; Seip 1955 295; Skårup 1991 [Opusc 9] 95; Vrátný 1917 [ANF 33] 59
Genre. (expected): religious works [rel]: 33 (31); legal works [jur]: 24 (11); historical works [his]: 17 (20); romances [rom]: 16 (12); learned works [div]: 7 (4); family sagas [isl]: 7 (14); contemporary sagas [bis]: 5 (8); legendary sagas [fas]: 5 (5); unclassified [ ]: 1 (0); charters [dip]: 1 (9); þættir [tot]: 0 (3);
HD (red.) — September 2010
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
frægr - fullharðr
...
...