fagr adj. [fagran; compar. fegri, superl. fegrstr]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) [á e-t / at e-u] (om synsindtryk) smuk, skøn (at skue), flot
hann ... varþ eɴ liotaste es fvrst vas eɴ fegrste
~ lat.prius pulcherrimus
3033 Eluc674(1989) 311Eɴ fegrste staþr í austre
~ lat.amoenissimus
4530 Eluc674(1989) 457eoꜱ þycker nu fagrt goll oc gørsemar haller góþar oc bøer goþer. oc éiga ór ꜵɴor
HómÍsl³⁹(1993) 66r7A góðo glere er bǽðe gullz lítr ok silfrs ok allir ener fægrsto litir
HómNo²⁸ 13229En þat glær þyccir bazt er alla hefir ena fægrsto lito
HómNo²⁸ 1338i støþom var blomgaþr vꜵlllr af enom fegrstom grøsom
Martin¹ 56819þar ero fagrer vællir. Oc let konongrenn ræisa þar fagran kros a æyrinni
ÓHLeg 682þar varo fagrer akrar a baðar hændr þæim
ÓHLeg 7619scal ec gera þetta hit fegrsta skip
ÓTOdd 15911E[n] firir þvi at sva mikill undarl[e]gleikr varð þa þora siðan eigi men þan stað at bygia oc engi konongr þorer þar siðan sit sæte at hafa. oc er þar þo hinn feigrsti s[t]aðr er men vittu a iorðu
KgsFrgβ 13711engi maðr sa annan iamfagran ne iamgoðan
ElisA 712er i þǽima bo᷎ æitt ungmenni allfagrt
~ lat.formosa iuuentus
Pamphilus 2528 Pamph 11213●●● fagrt við faugru líkar
~ lat.cum specie species conuenit atque placet
Pamphilus 2605 Pamph 1157hon var fullkomen. i fogrum likams væxti
Streng 524●●● ofrom þeim til fornna. friða sueina. oc fagrar mœyar
Menota: 75rb3 BarlA 13910at eigi tyndizt eða tapaðezt. sua fogr skepna af sinni ætt oc kynfylgiu
Menota: 78rb19 BarlA 14611●●● þottezt hann fram koma. a hinn mesta. oc hinn fegrsta gras vaxenn voll. skipaðan allan með fagrum blomom allzskyns grasa
BarlA 15033skynlaus stnapr. fegra er þat kuikuenndi. er þu ofrar guði þinum. en guð þinn er sialfr
BarlA 1566þu fœrer þa (sǽði) guði með fagrum auka. oc þekkilegom avexttí a þeim degi sem hueʀ maðr. verðr skynsemd at giællda
Menota: 95va4 BarlA 18110●●● rodd þin. er sœt. en anndlit þitt er fagrtt
~ lat.vox enim tua dulcis, et facies tua decora
Vulg Cant 2,14 Menota: 96rb11 BarlA 18234●●● æplin varo foghr oc girniligh
Kgs 776●●● at hann dœv (!) fæita æxn oc fagra sauðæ
Kgs 1109hafði har mikit og fagrt sem silki
ÓH 6313er byɢð favgr tveim megin arinnar ... brenna scal bygð sva fagra
ÓH 2707setti hann þar landtialld sitt. á eyriɴi sem Svllt heitir oc erv þar fagrir vellir
ÓH 49010matte hann alla vega sia fra ser fagra vollo bleika akra
Alex 1427æin borg allfœgr oc mikil
Þiðrᴵ 3709oc sua er hennar gett uanðlega at sendi menn mægu alldrige hana sea meðan þeir dueliazt þar. en þo sægia þeir allir er set haua. at ængi maðr man set haua iamfriða konu eða iamfagra
Þiðrᴵᴵ 485⸢en [var. er AM 178 folˣ “A”, etc.] allra meyia er ⸢fægrst [var. fríðust AM 178 folˣ “A”, etc.]
Þiðrᴵᴵ 1646Þottiz vera øfri skyionvm ok sa fagra staðe ok biarta menn er þar voro
ÓTOddS 3925kende søtan ilm ok fagra bloma ok meiri dyrð en hann kemi hvg a
ÓTOddS 3926komo siþan a rumlende oc a fagran voll
Sv 511var þat allt fꜹgr bygð
Sv 8915kona fogr
~ lat.mulier pulchra
826 Thom¹ 86●●● Knvtr var allra þeira manna fegrstr
RagnSon 4656er moðirin sa hversv fagrt þat barnn var villdi hon eigi lata vt bera
TrójHb 104þa dœmir hann hana fegrsta
TrójHb 1115þv ert fegri en nockor lvtr annaʀ
ViðrLS544(1995) 1986sv er konvngi syndizt fegrst
ViðrLS544(1995) 22111Jafn friþan mann sa ek alldri fyʀ ... nafn sitt vill hann ongvm segia. En ver kollvm hann in Fagra Riddara
Bær 9549gimstęiɴ, er smaragdvs heitir, ok sigrar með siɴi fegrd allan bloma grasa, þeirra er grenst erv ok fegrst
KonrA 7837Œrit fǫgr er mær sjá, ok munu margir þess gjalda
NjR 76Þar var tjaldat inum fegrsta borða
NjR 1422●●● hárit tók ofan á bringu henni ok var bæði mikit ok fagrt
NjR1908 732hárit bæði mikit ok fagrt
NjR 20326hann for i brott ok kom til hreiþmars ok syndi oþni gvllit. en er hann sa bavginn syndiz honvm avar fagr ok tok af feno
SnEU 3602Eigi skvlvt þer nv kalla mik Noemi. þat þyðiz favgr
~ lat.id est pulchram
Vulg Ruth 1,20 StjC 42124var þat aðr allfaugr bygð
SvEirsp 3338Þar var þá víða blásit ok jǫrvi, er þá váru hlíðir fagrar
ǪrvS 19318[var. + at missa godra vapna en fagra klæda NKS 1642 4° “D”, etc.]
var. Hirð 42416: NKS 1642 4° “D”●●● [var. + Alluel ber oc at konongr æigi sem optazt vapna þingh. þægar han liggar i fagrum hafnum a skipi vti i bliðu ueðri NKS 1642 4° “D”, etc.]
var. Hirð 42716: NKS 1642 4° “D”var þeira sonr Dagr; var hann lioss ok fagr eptir faþerni sinv
SnE 1714●●● Aɴan sal *gerþv þeir; þat var havrgr, er gyðivrnar attv, ok var hann allfagr, þat hvs kalla menn Vingolf
SnE 2011Margir staþir erv a himni fagrir, ok *er þar allt gvðleg vꜹrn firir
SnE 2311Þar stendr salr eiɴ fagr vndir askinvm við brvɴinn
SnE 2312Þar er eɴ sa staðr, er Breiþablik er kallaþr, ok engi er þar fegri staðr
SnE 2516A svɴanverþvm himins enda er sa salr, er allra er fegrstr, ok biartari en solin, er Gimle heitir
SnE 2524Salr hennar Sesr‹v›mnir, hann er mikilll ok fagr
SnE 3118●●● dottir þeira er Hnos; hon er sva favgr, at af hennar nafne erv hnosir kallaþar, þat er fagrt er ok gersimlikt
SnE 3815●●● Gymir het maðr, en kona hans Avrboða; hon var bergrisa ættar; dottir þeira var Gerðr, er allra qvinna var fegrst
SnE 4017●●● Þat var eiɴ dag, *at Freyr hafþi gengit i Hliðskialf ok sa of heima alla, en er hann leit i norðrætt, þa sa hann a einvm bæ mikit hvs ok fagrt
SnE 4019Þa svarar Freyr ok sagþi, at hann hafði set konv fagra ok firir hennar sakar var hann sva harmsfvllr
SnE 416●●● þa ser hann þar vollv viþa og fagra, en onga borg
SnE 6023Har segir: Vpp skytr iorþvɴi þa or sænvm ok er þa græn ok fꜹgr
SnE 7514Þar voro firi þeim uellir slettir. ok fagrir með allz konar blome. ok unaðe. ok ilm
GBpA 9712Þar sa hon hallir fagrar ok margar. ok hus be᷎ðe há ok mørɢ ok føgr
GBpA 9713●●● huersu liz þer a. vel seger hann. it fegrsta er skipit
EgM(2001) 5216hann finnr barnit. þrifr vpp siðan ok syniz allfagrt
Finnb 522þotti þat gaman at sia faugr skip a margan hátt
Finnb 2611hin fegrstu blom
JBapt²A 92827Þórði þótti féit fagrt
Laxd 3820þat váru víðar lendur ok fagrar
Laxd 8410Hann hafði allfagra hǫnd
Laxd 2331a fagrvm velli
Mar655XXXII 49411Þessi sveinn er ... storliga fagr at aliti
MarS 32611sǫngh Turpin erkibyskup sꜳlumessu ꜳ þeiri fegrstu eing, er Karllamagnus keisari hafði sett landtiolld sin
Mich 6928utan með laghum skogi ok fagrum grausum, einkanliga þeim megum, sem at vissi borgninni Seponto
Mich 69323varðveitiz firir utan spell ok folvan allt til þessa daghs i einni fagri borg, er Clarus Mons heitir
Mich 7035hárit tók ofan á bringu henni ok var bæði mikit ok fagrt
NjM 8523●●● Fǫgr er hlíðin, svá at mér hefir hon aldri jafnfǫgr sýnzk
NjM 18220Fǫgr er hlíðin, svá at mér hefir hon aldri jafnfǫgr sýnzk
NjM 18221þeir sömu pálmkvistir eru nú lífgaðir með fagri næfr ok nýju mái
GBpD 162sakir þess at henni sẏniz ek sva fagr. þa lẏstir hana til mín
~
PS 39314 Andr SÁM 1 37rb27●●● Þat var allra manna sǫgn at eingí hefðí síet fegra mann. eðr tigvrligra
Huldaᴵᴵ 10418Martha predikaði guds bodord ꜳ no᷎ckurri fagri engh
MMA 53535Andromaka kona Ectoris var biarteyg hꜳ oc ... fogur i vextinvm
TrójS 6618geck fyrir ꜹstr a vollin fra kirkivnni ok er hann slettr ok fagr
GBpB(2018) 1911allir lutir eru skaparanum fagrir ok fægiligir
Stj¹ 2219●●● Ioseph uar hardla uęnn madr ok hafdi einkannliga fagra aasionu
~ lat.pulchra facie et decorus adspectu
Vulg Gen 39,6 Stj¹ 1994konungr ... skipaðe hana (ɔ: hǫllina) með sterkum kastalum oc faugrum herbergium
BarlC 2086⸢ferr [var. fær AM 634-635 4°ˣ “D”, etc.] hann þessa sal i valld tueimr fogrum sueinum
~ lat.speciosis pueris
MirMar1731 3188 Mar240a 8627●●● þat er þo satt at segia fostri minn at fárr er fagr ef grætr
HálfdSv 5665●●● Þar a steininum, sem blod Rognvalldz iarls hafdi a komit, þa er hann letz, ma sia enn i dag svo fagrt sem nyblætt see
Orkn 3166kann uel skiæ at ydr getiz at þegar hiahuilvr duga þoat ‹ei› se iamfagr a kinn at lita sem hera Gibbon
Gibb 774sier hann at hun er kuena friduzt ok suo fogur j sinu ordfelle at yndi uar til at heyra
Æv238XXIV¹ 31015aull klędi þau, er ⸢*fegurst [non emend. fegurt] voru i borginne
Ragn 1517n.kom þv enn fegrsta mær mín
~ lat.pulchra mea
16016 Barb2(2000) 14218sa þau en fegursta stad
Dugg681a 851●●● Heyr faugur ok blezud drottning (!) allra bloma
MarFramf 32930Hann átti fagra konu
FlórKon 14125sogdu þat allir, þeir er sa, at micklu var þa fegri hondin, enn adr hun tok unndir jarnit
Hák81 3376Nu nenner Þorgerdr ecki at lóga landino, þuiat henne synezt þad fagrt og at flestu gott
Krók 39þeir geingu þangat til og vmhuerfis og hyggia at þui vandliga og þickiazt ecki sied hafa iafnfagrt smide
Krók 2210hit fyrra (líkneski) sem fegrst ok at ollu sem sæmiligazt
MarE 55611af landinu ofan rann j mȯti einn ravdkinnvr. svo fagurt dyr at eg sȧ eigi fegra
Vilm577 1615●●● Cepa er vinan. þat er þeim gott er hafa kalda ok vota naturu ok gerir gott j maga. ok fagran lit
~ da.faghær
HarpK 11623 MedMisc 698verdur hann (ɔ: Nitrum) smatt stappadur ok þvegit har manz j. þa verdur þat fagurtt
~ da.faghært
HarpK 13310 MedMisc 8016Stappaz hann (ɔ: Ysepus) vid fikur. ok nitro. þat gerir fagran lit
MedMisc 954þat gerir anlit fagurt. ok tekur af svarta flecka ok frekno
~ lat.pulcram reddit faciem
AntNic [40r15] MedMisc 9819sa hann políxstenam dotter priamj er allra kuenna uar uenzt ok fegurst
TrójFrgα 19214●●● þessi kyr uar bædi fogr og feit
~ eng.fayre, and fatte
322 ÆvMið¹ 36og þegar eptir kemur inn ein hin fegrsta kuina so allri hafdi hann iafnfagra sied
~ eng.the fayreste woman
8625 ÆvMið²⁹ 867kemur inn ein hin fegrsta kuina so alldri hafdi hann iafnfagra sied
~ eng.he saw neuer none so fayre
8626 ÆvMið²⁹ 868hun uar ꜳ sinn likama fogur og kurteis
ÆvMið²⁷ 713ól hún fagrt sveinbarn
Mág² 14025medur sinu fagra hꜳre matti hun hylia sinn lijkama allann
SigÞǫgl 10012fiall og fagrar hlijdir
SigÞǫgl 1138Hans ꜳsiona uar tijgulig med skiærum lit og fogrum augum
SigÞǫgl 13217Hans hendr og fætur uoru fagrir og sterckligir
SigÞǫgl 13218og þottj þeim sꜳ sinn fotur fegurstur og aptur til herbuda
SigÞǫgl 18515þeir sia fagra stade
~ lat.amoena loca
11329 Eluc238XVIII(1989) 11310●●● þar voru margar eikur med fagri fruckt og ꜳgiætum eplum
Nit 66so fogur, sem honum sijnndist hun i suefnenum, þa sijnndist hun honum nu micklu fegri
Fljˣ 1826hann hafðe har mikit oc fagurt sem silki
FskBˣ 14518Eirikr konongr hafðe fegursta asion allra þæirra
FskBˣ 32314fegursta mynd
~ lat.Speciosus forma pre filijs hominum
5021 (Vulg Psalm 44,3) GlossPsalt 5125Í því liði var mær ein undarliga fǫgr
Hkrᴵˣ 5416●●● fogur ad aliti enn fegri ad tru
JBpC(2003)ˣ 13433þú ert fagr maðr
KlmBˣ 6426madr einkanliga fagr at sia
~ lat.homo pulcherrimus
HelChron 106225 MarD634ˣ 116524●●● Sannliga ert þu fogr, ok ollum konvm ok unngfrvm ert þu fegri
~ lat.formosior
SpecH 253a13 (VII 87) MarD635ˣ 103426alldrei haufdu daudlig augv sied iafn fagrann (pús) edur þuilijkann
Mǫtt179ˣ 252●●● spir Jng‹au›lldi huort fulltt væri skard j vaur Skijda. Hun sagde þad alldrei jafnfagurtt verit hafa sem nu
Svarfd(1966)ˣ 662ásýnd þess hins fagra staðar ... stöðvaði ástar-eld hennar
Trist¹ˣ 1229enn þar kom eirnn fagur madur, og skÿnande
~ eng.a fayre man shynyng
2831 ÆvMið¹⁷ˣ 2814enn j þessum suyfum uard hun lyetare (ɔ: léttari), ad fogrum sueynne
~ eng.of a fayre sone
10226 ÆvMið³⁴8ˣ 1028
● fagr álitum/...
Absalon atti ... eina dottvr harðla fagra synvm
~ lat.filia ... elegantis formae
Vulg 2Reg 14,27 StjC 52432sa er nefndr Bvri; hann var fagr alitvm, mikill ok mattvgr; hann gat son þaɴ, er Boʀ het
SnE 142Liosalfar erv fegri en sol synvm, en Davckalfar erv svartari en bik
SnE 2514hann er sva fagr alitvm ok biartr, sva at lysir af honvm, ok eitt gras er sva hvitt, at iafnat er til Balldrs brar
SnE 2919Niorðr ... gat ... ii. bꜹrn ... þꜹ voro fꜹgr alitvm ok mattvg
SnE 318hann er ok fagr alitvm ok hefir hermaɴz atgervi; a hann er * gott at heita i eínvigi
SnE 3322Gunnilldr ... var ⸢*fogr [non emend. forgr] sionom
FskBˣ 242n.●●● hann var svá fagr og gǫfugligr álitum, þá er hann sat með sínum vinum, at ǫllum hló hugr við
Hkrᴵˣ 177
● fríðr ok fagr
hin friðasta ok fægrsta
Menota: 18vb10 Streng 188●●● ok sa a skipet sua fritt ok fagrt. ok sua rikulega buet
Menota: 19ra16 Streng 2016Sem hon var at ollu vaxen. þa syndizt hon sua fogr ok frið
Menota: 23ra14 Streng 525annarr þæirra var kuangaðr friðre ok fagre kono
Menota: 28va22 Streng 10210faðir þínn, á dóttur ⸢fríða ok fagra [var. fagra AM 590 b-c 4°ˣ 32v19; einna uęna AM 152 fol 152rb15], er Margrét heitir
HG 4922Absalon var fegri og friðari skapaðr fyrir allra lvta sakir en engi maðr annarr i Gyðinga-kyni
~ lat.pulcher
Vulg 2Reg 14,25 StjC 52424husfreyia þin er eigi heil ok mun hon fæda meybarn fritt ok fagrt
Gunnl 510●●● atti (hann) tvꜹ bꜹrn; þav varv sva favgr ok friþ, at hann kallaþi *son sinn⸣ Mana, en dottvr sina Sol, ok gipti hana þeim maɴe, er Glenr het
SnE 1722Loki er friþr ok fagr synvm illr i skaplyndi, mioc fiolbreytíɴ at hattvm
SnE 3410rennr vpp einn blomberandi vndr, harðla fagr ok friðr
MarS 22224Myklv var hon fegri ok friðari
MarS 24019fegri ok friðari, meiri ok matkari
MarS 28926Knutr Gorms son var allra manna friðaztr ok fegrstr synum er menn hafi seth
ÓTᴵ 12822undradiz hun huersu fridr ok fagr hann ... matti vera
~ lat.speciosa
SpecH 44b7 (I 123) Stj¹ 22519medr fridu ok fo᷎gru ifir bra᷎gdi
~
HMSᴵᴵ 9332 Nik Holm perg 16 4° 25r1Þat er ok hans prýði, at hann sé fríðr ok fagr
Knýtl1741ˣ 6617kvenna var hón fegrst ok fríðust, ok bezt at sér ger um alla hluti
StjǫrnODrˣ 11921fœdir hon 2 sonu fagra oc frida oc lika fedr sinum
TrójO¹ˣ 183
● fagrt (n. sg. = adv.) smukt, pænt
var hann (ɔ: kviðrinn) litr sem ne᷎sta gull. eða bleict gull. þat var likat ok skygt fagrt
Rauð4 6777●●● Skil er þat at þer þikir mikils vm vert þat er hann er fagrt skapaðr
Finnb 115sau þeir micinn kuenna flock ganga til herbudanna, ok tocu at leika fagurt
Yngv 2612
2) (om lys) klar, strålende
Hverso fagrt er skin aɴdareɴar
~ lat.speciosus
PsAugSerm 197823 HómÍsl¹⁷(1993) 24v27en þegar iam-sciot þa léðe guð honum lios þes fagra er hann hafðe aðr lengi þarnaz
ÓH619 11215●●● En þar er þu spurðer æptir þvi hvart sol skínn a grœnalannde ... þa skalltu þat vist vita at þar ero fogr sol skin
Kgs 3215var honum sagt at þangat var optliga at sea fagrt lios
ÓTᴵ 25014Ek ber fagrt lios i hendi
Thom² 45524
● fagrt (n. sg. = adv.)
●●● Atta vettrom fyrir burð guðs at samu tið. þa skæin sol í miðia not sva fagrt sem umm miðian dag þa er hon skin fægrst ok liosast
HómNo² 3227þat er mest igegn naturv þeire er flest oll lǫnd hava vm dgra scipte þuiat her scinn sol iambiart oc iamfagrt með iomnum yl iamvel vm nǽtr sem um daga
KgsFrgα 13332Logn var a veðrs ok skein sol fagrt
HákFris 42221fagurt ly᷎sanndi
~
HMSᴵᴵ 7534 Nik Holm perg 16 4° 14v28
3) (om våben, metal, etc.) skinnende, flunkende
sia þeir ioreyki micla. oc þar vndir þvi nest fagra sciolldo oc hvitar brynior
Mork 27131Riðr fyrstr Oþinn með *gvllhialminn ok fagra bryniv ok geir siɴ, er Gv‹n›gnir heitir
SnE 729●●● Fylgðar men skulu hafa til fylgðar ⸢fagra stalhufu. skiolld goðan [var. fagra skioldu oc goðar stalhufur AM 304 fol “B”, etc.] oc uæl semelegt suærð buit með umbunaðe ollum goðom
Hirð 4242hin sterkazta ok hínn fegursta brynia
TrójS 11116þar blikudu vid skillder fagrir
Fær 8216●●● þar blika vid sol skínínu skilldir fagrir ok hialmar skrautligir
Fær 12635so þeir þer margha faghra hesta oc undir faghra skiolldu
FskAˣ 28627reið í móti þeim lið mikit; sá þeir jóreykinn ok undir fagra skjǫldu ok hvítar brynjur
Hkrᴵᴵᴵˣ 20120voru þeir aller j litklædumm, ridu vid fagra skio[lld]u
Hrafnkˣ 511Eyvinndur ... reid yfer ꜳ̈ ad Skalavadi, med so fagrann skiolld ad liomadi af
Hrafnkˣ 529tak oc ꜹxar þinar baðar Jarls naut oc Þiðranda nꜹt ... Þiðranda nꜹtr hefir opt vel gefiz, þott hon se eigi jafn faugr sem hin
ÞSHˣ 17610
4) (om vand) liflig, vidunderlig
Vatn þat es þvo helga menn. í scirn verþr gimsteinom ⸢fegre [var. fegra Eluc238XVIII(1989) 13911]
Eluc674(1989) 13811fagrt vatnn oc scirt
~ lat.Purus et illimis
Alexandreis 4321 (II 148) Alex 2328spratt vpp brvnnr, þaðan af rann sætt ok fagrt vatnn
Ant 8437
5) (om vejr/vind) dejlig, mild, gunstig
þann dag var fagrt ueðr af skini
ÓTOdd 19818Þui nest kaus hann æinn fagran dag at fara þangat með famenni
Streng 685Veðr var fagrt scein sol i heiði
ÓH 56811i fꜹgrv veþri
ÓTOddS 16620þá gaf þeim góðan byr, ok siglðu þeir nökkur dœgr fagrt veðr
MarB 9419●●● þa uar uedr fagurt ok solskin biart
ÓTFlat 47613Nu kom dagr hinn fegursti
Flóv² 17958Þá var fagrt veðr ok bjart sólskin
Hkrᴵˣ 4356einn fagran veðrdag
Hkrᴵᴵᴵˣ 30420
● fagr byrr/...
sigla þeir nu fagran byr
ÓTOdd 1186●●● Sverʀir konungr sigldi fagran byr til Biorgyniar
Sv 1042Þat var eɴ eiɴ dag er Olafr konungr siglði suðr með landi lítinn byr ok fagran at ...
ÓTᴵᴵ 13418wndu þeir segl sin ok beittu wt at Niorfasundum ⸢allþveran [var. allfagran GKS 1005 fol “F”] byr
var. Orkn 24322: GKS 1005 fol “F”byst Hleskiolldr nu j ferd þeirra og sigla med heidur vt af Pul fagurt byrleidi
Nit 61
6) (om lyd/sang) velklingende, vellydende
Cluccor merkia kennemenn þa es fagrt hljóþ geóra fýr goþe
●Hóm237¹ 957at hevra fagran song
~ lat.dulcem cantum
14820 Eluc674(1989) 1484●●● hann heyrðe rodd fagra mela við sig
ÓTOddS 3927●●● heyrðu þeir þar klukknahljóð ok fagran sǫng
ǪrvS 1153var ecki at heyra J korinn nema fagʀ savngʀ ok heilact bæna halld
JBpA(2003) 2112diktar hann drotningunni marga fagra lofsngva
MarS 19819þakkadu gudi. med fórnum. ok fo᷎grvm lofso᷎ngum
Gyð(1995) 368þa heyrdu þeir fagran saung pipna ok huerskyns gledi
KgsA 1197þá bokinne er giefit fagurt nafn þui at hun heitir SPECULUM REGAle
evt. def. 1 KgsE 212eigi skal ek heyra framleiðis fagran fuglasöng
KlmBˣ 16732tók Tristram hörpuna ... ok gaf konunginum ... svá fagran slátt, at ...
Trist¹ˣ 3719
7) (om skrift/tale) velformuleret (i ord), med godt indhold, velvalgt
þu hevir glaðat hug minn. oc hiartta. með þinni sannlegre sagu. oc fagre fortalv
Menota: 28vb6 BarlA 524Konongrenn komzt miok við. er hann hœyrði. þessa hina fagru fortalv. Guðlegrar rœðo
Menota: 90rb11 BarlA 17127Mæð þvi at mer þycki þat væl raðet at ec hæfe spurt þæssaʀra luta. er ec hæfe sva fogr svor fire fenget. þa man þat ænn æggia mec mæð orlofe fleiri luta at spyria
Kgs 938þaccaði fyrst kennimonnum sinn yfirsong oc fagran formala
Sv 4414hefer morgo sonnu svarað konungenum meðr fogrum flutninge
Thom¹ 609medr hæilum fortalum ok fagrum kenningum
IslDipl (1315) 91●●● þetta er fagrt kuædi sem Hrafn er sialfr at sia ok ifirbragdz litid
Gunnl 328Þa mælti Þriþi: Avðsynt er nv, at hann vill þesi tiþindi vita, þott os þicki eigi fagrt at segia
SnE 492sakar þess at hann hugði frið boðinn, sem faugur orð vꜳttuðu
Mich 69029●●● ef min bodskapur kemur til þin þꜳ̋ skulu þer fara til motz uid mik ok hatta suo avllv sem ek gio᷎re rad fyrer ... kongur lofade faugru um þat. ok epter þat skildu þeir
Jarlm¹ 419Kveða má svá, at fegri sé vísan, ef grafin er, þótt fyrst sé eigi allfǫgr
Gr 5219ath sꜳ hinn agiæti kongs sonn skyllde nu birtazt med suo fogru male sem þeir hugdu fyrr mallausan mundu uera
SigÞǫgl 15920Heyret vnger menn eitt æfintyʀ og fagra frasaugn
Nit 31●●● þessa gátu skolu ráða hirðmenn mínir. Þeir gátu margs til ok eigi fagrs mjǫk
HeiðrHˣ 7826jungfruennar ord eru so fo᷎gr sem þau være or raudu gulle gio᷎r o᷎ll
SigrFrˣ 5516
● (með) fǫgrum orðum
Oc talar um þat fagrum orðom oc sniallom
ÓHLeg 711Biðr hon nu konung með fogrum orðum at ...
ÓTOdd 277þackaði fogrum orþum hennar storlæti
ÓTOdd 3234Bað hann þa fogrum orðum at ...
ÓTOdd 8710bað hann morgum orðum fogrum
ÓTOdd 927oc teygia alla til með fogrum orðum
ÓTOdd 954at biðia með ast oc fogrum orðum at þeir lati sið siɴ
ÓTOdd 9718suaraðe kuæðiu hans fagrum ok goðviliaðom orðum
Menota: 19ra38 Streng 2034fec hann desire sina or. ok mællti fogrum orðvm ok bliðum til hans
Menota: 31rb22 Streng 1243●●● i þui kom desire at dvergenom ok heilsaðe dvergenom fogrom orðvm ok bliðom
Menota: 31vb2 Streng 12610þaccaþi keisara ⸢meþ [var. ÷ Fris 28727] fogrom orþom
Mork 34921konungr þaccar þeim fogrum orþvm siɴ goðvilia
ÓH 52011hertnit jarll heilsar konungi oc sægir at Osangtrix konungr villzina lanz hævir sentt honum Queðiu oc hann hæfr upp langa tolu oc sægir allt fra sinni ferð. oc hvert orendi hans var oc rœðir morgum fœgrum orðum vm þetta mal. En milias konungr tecr þunglega hans mali
Þiðrᴵᴵ 7614Hilldr ... lytr honum ok kveðr hann bliðum orðvm ok fogrum
Fornk 1423talaðe langt ærende af guðz rett með fꜹgrum orðum Hæʀa fꜹgrom orðum gæti þær saman skipat
ÓTOddS 10431melti til með fo᷎grvm orðvm
ÓTOddS 12529●●● talaði Sverrir konungr með morgum fogrom orðum fyrir liðino
Sv 3319talaði þa fyrir monnum morgum fogrum orðum
Sv 3520Eiricr þaccaði konungi með fogrom orðum þuí at hann var snialr maðr at mali
Sv 6516konungr mælti morgum fogrum orðum
Sv 10427bað hann iarliɴ fogrum orðum at hann scylldi af þvi lata
Sv 1708var þar beðit við fogrom orðum
Sv 1904Hér fyri þackar hann konungenum mikilega meðr morghum fagrum orðum
Thom¹ 20811fór hann þar um mǫrgum fǫgrum orðum
NjR1908 37327Hallr ... talaði þar um mǫrgum fǫgrum orðum ok góðgjarnligum
NjR1908 38420Finnbogi þackaði honum með fogrum orðum
Finnb 438Finnbogi þackaði honum sina fylgð ok oll sin vmmæli með fogrum orðum
Finnb 9125Ásgautr þakkaði henni þá gjǫf með fǫgrum orðum
Laxd 4411Ó. (ɔ: Óláfr) þakkar honum boð þetta með mikilli snild ok fǫgrum orðum
Laxd 7316Ó. (ɔ: Óláfr) þakkaði konungi með fǫgrum orðum
Laxd 766K. (ɔ: Kjartan) þakkaði konungi með fǫgrum orðum
Laxd 1629Fór hann þar um mǫrgum fǫgrum orðum
NjM 40825talaði þar um mǫrgum fǫgrum orðum ok góðgjarnligum
NjM 42122bað hun konung fo᷎grum orðum at hann skylldi fa henni eign sína
ÓTᴵᴵ 19816Kiartan þackaði konungi gio᷎fina fo᷎grum orðum
ÓTᴵᴵ 2102teygdi þersi vngi madr hana med fogrum ordum ok fyrirheitum
Mar240a 91425●●● Þrandr þakkade þetta konunginum med fo᷎grum *ordum ok blidum
Fær 715ok mællti þar vm morgum fo᷎grum ordum
JvsFlat 17516●●● þakkar hann þeim med fogrum ordum sinn velgiorning
Flóv² 19720hun suaradi honum gladlega med fogrum ordum
Doroth429(2011) 11728Epter þetta ritade herra biskop og Rafn og bader logmenn herra Asgrimur og herra Sturla sinn bænastad til Eyreks köngs med fo᷎grum ordum
ÁBpˣ 11116talar nockrum fogrum ordum fyrir monnum sijnum. og þo fa̋m. þuiat eigi uar to᷎m stund til at mæla suo margt gott
GBpA394 20415voru þá allir glaðir með orðum fögrum, ölværð ok gleði
HjǪˣ 51418●●● Konungr þakkaði honum með mǫrgum fǫgrum orðum sinn fagnað
Hkrᴵˣ 1182kvaddi hann þá með fögrum orðum ok kurteisum
~ fr.mult ducement
Tristan 14527 Trist¹ˣ 18919hann berr henni kveðju Tristrams með fögrum orðum
Trist¹ˣ 19419
● fagrt (n. sg. = adv.)
● mǽla/... fagrt ... hyggja flátt (proverb.; cf. GerSprichw 17)
●●● mǽla eigi þar fagrt er maþr hyɢr flátt
HómÍsl³⁸(1993) 65r22Leggium niðr alla flærð ok vél. ok mǽlom æigi þa fagrt er vér hyggium flát
HómNo¹⁶ 8113margr melir þa fagrt er hann hyɢr flátt
Alex 9826sa er hann þionar nauðigr hyggr iafnan flátt þott hann late stundom fagrt
~ lat.nam licet extra pax pretendatur
Alexandreis 2218 (VIII 475) Alex 12831kann lata fagrt þoat hann hygge flátt
~ lat.pretendere ... amorem
Alexandreis 25921 (X 151) Alex 14813●●● Þrandr ... talaði fagrt við hina meíri menn. en hugði flꜳ̋tt
Fær61 732þu mæltir fagrt en hugder flȧtt
Malc AM 764 4° 30r29þu mæltir fagrt en hugdir flátt
ViðrLaug764 28226þu męlir þa opt fagurt, er þu hygr flatt
Ragn 16417
● tala/... fagrt
Nu skulot ið ... riða a mot henni ok mælit uið hana so᷎miliga og fagurt
Heið 7429oc mælti all-fagort
StuᴵK 758Þórðr hét því ok talaði þá allfagrt við Bjǫrn
BjH488ˣ 1193talaði hann ok sjálfr sitt mál fyrir konungi fagrt ok snjalt
Hkrᴵᴵᴵˣ 4010●●● þar stóð kona ein við kvern ok kvað við forkunnar fagrt, er hon mól
Hkrᴵᴵᴵˣ 37321●●● Þorvalldur mællti marga vega fagurt til Rafns er þeir skildu ok huarf til hanz
HrafnAˣ 2283
● fagrt bréf/...
uarla hefir komit iafnfagrt bref i Noʀeg af pafanum
HákEirsp 6169bar ‹hann› honum kuediu pauans ok blezan med brefum ok sua fogrum ordsendingum, at varla hefir komit jafnfagurt bref j Noreg af pauanum
Hák81 5868Hakon kongr hugsadi eptir vm bref þat hit fagra, er Jnnocencius paui hafdi ritad til hans
Hák81 58616Gud þakke ydr herra fagra sending ok sœmelega er þer sendur til var
DN II (*1308›DonVar 1ˣ) 7819Gud þakke ydr firir fagert bref ok kærleght
DN VII (*1338›apogrˣ) 1673●●● Þokkum ver yðr mykilegha firir fagert bref ok kærleght er ver fenghom af yðr neest
DN VIII (*[1338]›apogrˣ) 12612Gud þakke yðr allan goduilia ... namfnlegha firir fagert bref
DN VIII (*1339›apogrˣ) 13532
● (með) fǫgrum fortǫlum/...
þinvm fagrum fortalum
Menota: 36vb24 BarlA 6634●●● með slikum orðom. oc fagrum firir talum synndi hann henni. sanna lifs gatu
Menota: 78va26 BarlA 14634Josaphat. konongr. leitaðe við alla vega með fagrum fortalum at hugga hann
Menota: 91rb18 BarlA 17331oc styrkir herenn með ... fogrom fortalum
Alex 275●●● Hann ... eggiar fast liðet með fogrom fortalum
Alex 6516með fogrom firirtolom
~ lat.blandiciis
Alexandreis 1945 (VII 466) Alex 11331með falsblandaðum fagrum fortolum
Thom¹ 9718ok hvggar með fǫgrvm fortǫlum
ClarA 2262
● fagrt (fyrir)heit
hann skal annat huart af varom fagrum firir heitum. eða af allzskyns pinslum. oc kualum. nauðgaðr viðr gang at veita
Menota: 51ra12 BarlA 9236Með fogrum heitom scalltu locka liðit at þer
~ lat.pollicitis promissaque
Alexandreis 157 (I 155) Alex 620Siðan styrkir hann þetta lið með fogrom fyrirheitom
Alex 9120freistar konungrenn ... meðr bærum bliðskap cc fogrum fyrihæitum
Thom¹ 6420þessu jatar biskup hennj blydlega, enn hun þackar honum syn ord og fogr heit
Gibbˣ 6616
8) herlig, prægtig, pragtfuld, storartet
●●● skiptuz þeir fǫgrum gjǫfum við ok skilðu
Boll 3119●●● fagrt er at deyia med pryði
Gyð(1995) 153kongs son þackar modr sinni fyrer so fagra ok fasena giof
Vikt 516einn forríkr maðr gjörir sitt testamentum til prestz kirkjunnar með svá fögru offri, at þat mátti fullsæla heita
Æv²²624 8126●●● segir at þeir vilia nꜳ male hennar og þeir vilia þat verdskyllda med prudligum presentum og fo᷎grum fegio᷎fum
SigÞǫgl 1247var sá einn ... mállauss, blindr ok daufr, en nú græðir drottinn hann svá at heilu, at við fyrsta ilm sem krúnan tókz út, fekk hann fagra sýn
Æv¹¹531ˣ 4124
● fagrt (n. sg. = adv.)
● fǫgr jarteign
●●● Ó goðer menn fagrar iartæinir mego þér nú hæyra
ÓH619 11418oc þóᴛe sv infegrsta. iartegn. vera þeim monnom es kvɴleícr var á
ÞBpCod645 911þötti ollum þeim er þetta var kunnugtt, hin fegursta jarteikn
ÞBpC³ˣ 35924
● fagr sigr
með fogrum sigri ok miklum fagnaðe
Streng 409lofa þeir Gvþ fyrir þeɴɴa sigr eɴɴ fagra
Jvs291 3021sva lauc at guð gaf konungi fagran sigr
Sv 263nu munum ver fagran sigr vinna
Sv 3913●●● eigi megum ver kenna oꜱ þenna fagra sigr annan veg en þetta hafi farit eptir Gvðs vilia
Sv 1016með fogrvm sigri
Bret 24722vær ... hofðvm vnnit fagran sigr
Bas 2924●●● haufðu þeir fengit fagran sigr
Bret AM 573 4°² 59v1sva at fǫgrum sigri munu þer fagna eigha
Mich 69613ok uann þar fagran sigr
Gyð(1995) 11110hinn fegusti sigur
Hák81 37511
● fǫgr veizla
●●● Þar váru þau þrjár nætr í inni fegrstu veizlu
ǪrvS 515var þar allfavgr veizla
StuᴵK 4293Snorre toc all-vel við þeim, var þar allføgr veizla
StuᴵK 44812Ok er þeir koma suðr, var þar faugr ueizla
StuᴵK 57317drucku þar fagra ueizlu med fagnade
HG AM 152 fol 151vb9giorandi fagra veizlu j sinni holl
Nit 54var þar allfǫgr veizla
Hkrᴵᴵᴵˣ 10712
9) moralsk uangribelig, renfærdig, redelig, anstændig
●●● En sa maþr er átlere oc aɴdvane allz góþs er eige elscar þetta et fagra líf
~ lat.tam formosæ vitæ
DeVocGent 112050 HómÍsl³⁹(1993) 69r5samir oss at ... ueita honum truliga fylgþ. oc fagra þionustu meðan uer eigum cost
ÓTOdd 1974●●● minnzt a okkan felagskap. oc fagra vinatto. sœmder oc virðingar
Menota: 27va10 BarlA 508til hinnar fyrri sœmdar. oc hinnar fogro sælo. er hann visaðe ser i fra af sialfs sins vangiæzlo
Menota: 56vb1 BarlA 10240Oc þo at hirð æins hværs konongs værðe funnden u hovæsk ... eða ... æf þionosta hans værðr æigi hovæskliga eða mæð fogrum siðum fram flutt i hans hærbergi. þa ...
Kgs 4425●●● endi hon þar sina (ævi mgl., cf. ed. note) með fꜹgro lifi oc goþo
Mork 19911Siðan er von oc traust fegre forlaga en Grickir hefðe vent ser vm rið. tok at herða huge þeira
Alex 5524Eigi er þat fagrt ... at konungr late binda sec. eða hallda ser. þviat hans valld á iafnan frialst at vera
~ lat.decorum
Alexandreis 2465 (IX 474) Alex 14210með æilifri sælo oc faugrom felags skap oc eilifri dyrð
BarlB 21520lifat hefi ek nu et fegrsta
Jvs7 3310þv ert ast vinr minn hiɴ fegrzti
BǿnAlk 1073Hvartt er fegra
~ lat.pulchrius
VitAnt 15856 Ant 10231ena fegvrstv siðv i sinvm verkvm at syna
Ant 11011●●● þiónaði hann með allri ást guði ... ok leifði en fegrstu dœmi eptir sik, hve dýrka skylldi guðs móður
~ lat.pulcherrimum exemplum
MirMar1927 1627 MarB 7917í ǫllv þi sem hann var i giǫfvm fremri var hann i giǫfvm aastrikari ok fegri með sǫnnu litillæti
Æv657 3236þviat i ǫllv þi sem hann var i giǫfvm fremri. var hann i giǫvm ꜳst rikari ok fegri með sonnu litillæti
Æv657 3236ei mun fagrt at ek kaupi mína náð með kirkjunnar smán
GBpD 425fregn hann þat einu vestan yfir fjöllin, at eigi er fagrt
GBpD 6625þessi ꜳ trunaðr sem þer boðit er i alla staði fegri ok far sælligri en hinn er heiðnir menn hafa
Fær61 735Læ᷎tr bonndi sem hann se hinn beı᷎nazsti vid gestina ... ok sy᷎niz mio᷎gh fa᷎gr ok eiguligr
~
HMSᴵᴵ 11027 Nik Holm perg 16 4° 34r17Er ok eigi fegra en marger af ydro stormenni ero samvitandi þessa lytis
DrJ 5216●●● Tok hann (ɔ: jarl) sidan fagra lanndzstiorn lofadr af huerri tvnngv firer sitt frielsi ok frabæra vizskv
DrJ 5615er eigi elskar sua fagurt lif
~ lat.tam formosa vitæ
11137 Seb238XII 11113systonar er ... heilaga ræglu pryda med fogrum lifnadæ
IslDipl (1429) 27032ætla eg ok fegra at leyna þui eigi er eg er uijs ordinn
Rém 13627þui weit ek at goder gamler menn uilia likia sig ok sina skemtann epter hans fogrum haatum enn af leggia hlaatur ok hrop danzs ok dáraskap ok hégomligt herianskit
Vikt 36skiliazt þau (ɔ: drottning ok konungssonr) nu med fagri frænsemi ok þo med sorg ok swt med naatturligu edli
Vikt 518●●● Fostrmodur atti hann pilltrinn, er honum hafdi veitt fagrt vppfædi
Thom²y 48318Guð hann er lystilegr at sjá, fagr at hafa
~ lat.suavis ad habendum
Medit 49253 BernhRitn 1985og sagdi (hon) honum greiniliga af ollum sinum fyrr greindum misuerkum med fagre idran og fliotandi tarum
ÆvMið²⁵ 5815Enn firi þui heitir kongz skuggsio. at þar er iafnuijst ritad vm konga sidu sem annara manna enda er hann hæstur ad nafni og hann ad fylgia fegurstum sidum og hans hird ... at allar adrar þiodir taki af þeim god dæmi
KgsE 217þau liggia nu bædi saman alla þessa natt med faugrum fadmlaugum
Nit 1610syndist herra Laurencio byskupe þad fegra. ad fader lægde ei vigslu hendur yfer son sinn holldligann
LBpA 10316so og Arna biskope bored fagurt vitne hvórsu hann for ȷ́ o᷎llum malum þeim sem Magnuse konge vo᷎rdudu, utann umm efne sialfs Þorvardar
ÁBpˣ 553eder at minzsta æin fogher afsakan
DN VIII (*[1341]›apogrˣ) 15132Sigurðr ok hans menn sá þann sinn kost inn fegrsta, at verða í brotu
Hkrᴵᴵᴵˣ 34619þat mundi vera allfagr dauði
StuᴵᴵR11127ˣ 2961
● fagrt (n. sg. = adv.)
10) (i tiltale)
II. (cogn.)
Þorleicr fagri
Mork 16114Þorstein fagri
LdnHauksb 8815Ǫnundr fagri
NjR1908 15815[þorele]ikr fagri
Skáldatal² 46b11Helga hin fagra
Gunnl 422Þorleikr fagri
SnE 1443Hann hafði átt Finnu ina fǫgru
Korm 22411Ǫnundr inn fagri
NjM 1761Jngolfr fagri
Hallfr62 4327●●● Madr het Baardr fagri frændi Vlfs illa
HÚ 45723uar hann gæfr ok godr uidrskiptis ok naliga huerium manni uænni. Freysteinn hinn fagri
ÞUxaf 2506Ísodd hin fagra
Trist² 3813hann var kalladur Samson fagri ok þat var honum sannefni. þuiat a hans likam sazt ecki lyti
Sams 110Sciption Jons fagra
AnnResˣ 2426Þorleikr fagri
Knýtl1741ˣ 567Ingolfr hinn fagri
LdnHb105ˣ 6130Freysteinn hinn fagri
LdnHb105ˣ 9322hét Þorsteinn sonr þeira ok var kallaðr fagri, annarr Einarr, þriði Þorkell; allir váru þeir mannvænligir
ÞHvítˣ 72●●● Þorsteinn Þorfinnsson var kallaðr Þorsteinn fagri
ÞHvítˣ 178
Form.: fagrt (52); fagra (44); fogrum (29); fagr (22); fagran (21); fagri (20); fagurt (14); fagrum (13); fegri (12); fǫgrum (11); fogrom (9); fegrsta (9); fogr (7); fagrir (7); fegra (6); fagrar (6); fo᷎grum (6); fǫgr (5); fegrst (5); favgr (5); fegursta (5); fogur (4); fegrstu (4); faugr (4); fagre (4); fagert (3); fꜹgr (3); fegrstr (3); fögrum (3); fagur (2); fagrann (2); fagrer (2); faugur (2); fagurtt (2); fegre (2); fægrsto (2); fegrste (2); faugrum (2); fo᷎grvm (2); fꜹgrv (1); fagʀ (1); faugrom (1); fꜹgro (1); fogru (1); fœgrum (1); fagort (1); fegusti (1); fægra (1); feigrsti (1); fꜹgrum (1); fegrztr (1); fögru (1); fogrvm (1); føgr (1); fagrtt (1); fagrvm (1); fegrstom (1); fegurstur (1); fegurst (1); fagrs (1); fogro (1); fegrzti (1); fogher (1); fegurstum (1); fa᷎gr (1); fǫgru (1); Fǫgr (1); fægrst (1); fo᷎gru (1); fegursti (1); fǫgrvm (1); Fagra (1); fœgr (1); faghra (1); fo᷎gr (1); fegvrstv (1); foghr (1); fegurt (1); forgr (1); fægrsta (1); fagru (1); faugru (1);
Comp.: for- (1), ger·sema- (1), glað- (2), grát- (1), hár- (21), hǫfuð- (1), ó- (28), orð- (1)
Gloss.: EJ; ClV item (afar-) afarfagr, (all-) allfagr, (jafn) jafnfagr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl jafnfagr; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item allfagrt adv.; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 fagrt adv., jamfagr; Fischer _; Anm _; Bin Fagra, Fagri, -fagri; Rím; LP item allfagr, jafnfagr; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ; deVr; Fr4 item allfagr, jafnfagr; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 80; Finnur Jónsson 1927-1928 [APS 2] 68; Heidermanns 1993 181-182; Hermann Pálsson 1984 [Gripla 6] 40-41; Seip 1955 67; Stefán Karlsson 1979 [Gripla 3] 229; Sverdrup 1911 [ANF 27] 26; Wolf 2006 [ANF 121] 177
Genre. (expected): religious works [rel]: 103 (105); historical works [his]: 99 (69); romances [rom]: 75 (41); family sagas [isl]: 44 (48); learned works [div]: 27 (12); contemporary sagas [bis]: 20 (29); legendary sagas [fas]: 16 (17); charters [dip]: 7 (30); þættir [tot]: 5 (9); legal works [jur]: 3 (38); unclassified [ ]: 0 (1);
MA (red.) — September 2016
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
f - fagr
fagr - falda
fáa - fár
...
...