á·lit sb. n. [-s; -]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) udseende, fremtoning ⫽ appearance
●●● Æit af þessum cyqvendum var lict eno oarga dyre. annat var lict oxsa. hit þriðia hafðe alit mannz. en hit fiorða var lict erne fliuganda
HómNo⁶ 4817●●● blót menn ... hvɢþo at alite. oc at bvningi hvers mannz vtlendz
~ lat.uultus
PassBarth 13213 Barth²Cod645 10124●●● Engi var sua ræinlifr munkr i allu þui riki. er hann sa nokkora stund annlit ok alit hænnar at hann myndi æigi skiott snua allum hug sinom til hænnar
Streng 6627●●● skal ec þer til tignar. gera likneskiv af gulli sem likazta ma ec. at yuir syn oc aliti
BarlA 1418●●● hafðe ekki skipt sínní asyn. oc aliti
Menota: 98va20 BarlA 18723●●● hann ... hugdi vandliga at ⸢alitum hans [var. hans yfirlitom Sv 108] ok syndiz sia madr gamall
SvFlat 54211●●● hestar ... heyrðu hvárki né sá gnegg tabura né álit skrimsla Saracina
Klma 28216÷ oc mællte i reiði. oc i bræðe oc ogorllego alítí. oc enn ogorllegra hiartta
Menota: 57vb27 BarlA 10515÷ vid þann gaufgan mann er Urbanus heitir, han ⸢hefir eingils alit [var. er einglum likr at alite AM 429 12° “C”]
CecB 28031
● álits (gen. sg. = adv.) af udseende ⫽ in appearance
●●● þót þat se fagrt ⸢a liz [var. alite HómNo²⁸ 13228]
HómÍsl⁵(1993) 3r25●●● hon uar storskorin miog j andliti en alitz bæde suort ok bla
ÞUxaf 25816●●● hár hans var alitz sem gull
MargA 4784●●● hun felldi tar, enn þat var, sem blod veri aliz
Ragn 1426÷ varþ hann alitz sem gull
Orkn325I 13318÷ ‹i› svmvm stoðvm syndiz honvm aliz sem gvll eða svell
KonrA 7347÷ þat (ɔ: pellit) var aliz sem gvll
KonrA 7839÷ skinn þau, er vndir voru, vissi eingi, huadan af voru ... enn þau voru ꜳliz raud eda brun
Flóv² 18821÷ Þo vard hann (N:ɔ: fótrinn) vel stirkur til a stigs ad hann være ei rettur alyts
ÁBpˣ 11611
● áliti/álitum (dat. sg./pl. = adv.) af udseende ⫽ in appearance
●●● æigi ma gæisli scina í gøgnum þat smiði er æigi er gagn-sǽt þo at þat se fagrt ⸢alite [var. a liz HómÍsl⁵(1993) 3r25]
HómNo²⁸ 13228●●● hann er ok fagr ⸢alitvm [var. aliti DG 11 “U”] ok hefir hermaɴz atgervi
SnE 3322●●● biartr alitum
EgM(2001) 15319●●● hann var svá fagr ok gǫfugligr ⸢álitum [var. i alitom HkrFris 63] ... at ǫllum hló hugr við
Hkrᴵˣ 177÷ sa er nefndr Bvri; hann var fagr alitvm, mikill ok mattvgr
SnE 142÷ hann er sva fagr alitvm ok biartr, sva at lysir af honvm, ok eitt gras er sva hvitt, at iafnat er til Balldrs brar
SnE 2919÷ Niorðr ... gat ... ii. bꜹrn ... þꜹ voro fꜹgr alitvm ok mattvg
SnE 318
● at áliti af udseende ⫽ in appearance
●●● fundo þeir þat til, at hann være liotr at alite oc illa horþr
~ lat.uultu
VitMart 1198 Martin¹ 55736●●● ecki eru þit þeim likir at aaliti
DínDr 4321●●● væn at ⸢yfirlite [var. ꜳ liti GíslFrg 697], enn farskona sem mest i skapi
var. Gísl 5213 → GíslFrg 697●●● míkill vextí ok vænn ⸢í ásíanv [var. at a líte GKS 1010 fol “Hr.”]. ok þo nǫckvt alldraðr
var. Huldaᴵ 4521: GKS 1010 fol “Hr.”●●● koma dioflar med mẏklvm þẏs. hrædiliger at ꜳ̋ lite
~ lat.aspectu
12220 Eluc238XVIII(1989) 1224÷ hann vas heldr liotr angolegr at alite
●Eluc674(1989) 695÷ hon toc .i. þræl þin er var fagr at aliti. oc leɢr hia ser
Þiðrᴵ 29514÷ Hann var vel auðigr at fé ok vænn at áliti
NjR 572÷ mikill maðr var hann ok sterkr ok venn at aliti
Finnb 33÷ Prothisileus var horundlioss oc virduligr ad alite
~ lat.vultu honesto
ExidTroi 1624 TrójS 6819÷ eru þeir væner menn at aaliti
Vikt 132÷ hon var fǫgr at áliti
Kjaln 448÷ ser hann ath ser ganga einna uirduliga iungfru ij guduefiarkyrtli miog uęna ath aliti og kurteisligum bunade
Hect 9814÷ hann war ... vænn ath ꜳlite
SigÞǫgl 996÷ hann var væn at ꜳliti
Nit 93÷ vid skulum ⸢ad lit eins sijnast og [var. suo sijnast ad aliti sem Holm papp 1 folˣ “C”] þid, og hier med skulumm vær skipta klædumm
var. DínDrˣ 201: Holm papp 1 folˣ “C”÷ Iarll ꜳtti ... II sonu ... unga ad alldri, enn væna ad aliti
Fljˣ 149÷ Ingebiorg var væn ad álite enn vitur ad hyggiu
FriðAˣ 16÷ sa Heidrekur kongur dottir kongsinz væna ad aliti
HeiðrUˣ 12217÷ Þau vóru bæði mögr og þó fögr að áliti
Jǫkulˣ 566÷ hann var ekki mikill maðr ok vel á sik kominn, vænn at áliti
Svarfd(1966)ˣ 312
2) form, skikkelse ⫽ shape
● í áliti [e-s] i skikkelse (af ngt) ⫽ in the form/shape (of sth.)
●●● sa hann ond Geʀmanus episcopus borna til himins af englom i eldligo aliti
GregDialA 11930●●● oc bruɴo þeir i gvþs ost þa es þeir toco vid Gvþi i eldz aliti
~ lat.in ignis visione
GregHom 122028 Hóm677 2914●●● Engil com í æld-lego á-lite ok í snehvitum clæðum ok vælti stæini af grof drotens
HómNo¹⁷ 827●●● í ældlego á-lite ok í hvitum clæðum
~ lat.in fulgure vultus
GregHom 117128 HómNo¹⁷ 836●●● komu til hans dio᷎flar i aliti himneskrar herferdar ok engiligum bunadi
~ lat.in specie
37622 VP 3766
3) ansigtsudtryk, mine ⫽ facial expression
●●● sva sem hann leitt medr ⸢þvngv [var. þraungmegnu Dugg681a 136] ꜳ̋ liti til þeira er honvm vorv næstir
~ lat.debili intuitu
1329 Dugg657a 1322÷ med þraungmegnu aliti
~ lat.debili intuitu
1329 Dugg681a 136
4) [e-rs] betragtelse, syn (af ngn), nærværelse ⫽ contemplation, looking at, sight (of sby), presence
●●● micill girndar eldr braɴ i briosti hans i aliti cono þeirrar
~ lat.in specie
Dialᴵᴵ 13619 GregDialA 1083●●● þa skal ec gera. nya iorð. oc himin nyan. mer til alizs i augliti minv
Menota: 15vb9 BarlA 2833●●● dauðinn mátti ekki á honum halda, ok hans álit flýði dauðinn
~ lat.conspectum
PsTurp 6614 Klma 28039
5) overvejelse, mening, vurdering ⫽ consideration, opinion, view
●●● ma hann æigi scynsæmi afls læita rettrar. ⸢ne crapz gofulegra álita [var. ok eigi skravtz gofvgligs rettsynis Alk685 1222]
~ lat.contemplationis
12319 Alk619 1232●●● Sua førði hann fram af vstyrcra maɴa aliti þat at queþi
~ lat.ex mente
Dialᴵᴵᴵ 308 GregDialFrg² 5613●●● segia ... at hann virðez vitr i sialfs sins alite
~ lat.in oculis suis
18427 Thom¹ 1845●●● Þat var margra manna alit, at faðir hans mynði arf eiga at taka eptir hann
StuᴵK 1572●●● Allra var einn vili ok eitt ⸢ꜳlit [var. atqveþe Martin¹ 55734], at Marteinn veri makligastr at vera byskup
Martin² 57910●●● þo at þeir ... vili helldur sinv megni og ꜳ litvm til onytz snva. helldur en til gagns ... þa verdit þier at lata eigi sanninde rakna firir orda þeirra saker
DI I (*[1189]›AM 186) 28611●●● Sa̋ Sisamnis vard kunnur ad raungu ꜳ̋liti ok dómi
Æv47¹ˣ 14712÷ Ef nockurr uill hondla med skiotu aliti sér huerrar sakar hins forna cristins rettz. þa lesi þat sem her fylgir i eptir faranda efni
GrgKrSaktal 2412÷ þóttust þeir þá gjalda mundu álits, sem Hǫskuldr hafði dæmt
Svarfd(1966)ˣ 213
● gera at álitum [e-t] overveje ⫽ consider
●●● ef þér vilið gera málit at álitum, þá vil ek, at þér gerið kostinn
NjR 93●●● skal ek svá fé til leggja, at yðr þykki sœmiliga, ef þér vilið þetta mál at álitum gera
NjM 2419÷ skal ek þar til fé svá leggja, at yðr þykki sœmiliga, ef þér vilið þetta mál at álitum gera
NjR1908 2193
● með áliti [e-rs] efter (ngns) råd ⫽ according to (sby’s) advice
●●● meþ aliti raþa manna er vm sa meþ honom
Þing¹Mork 37622●●● Sva er oc boð oc raað Nikulas karðenala ... at rettarbotom með aliti hinna vittrasto manna oc allum laghu nautum till hanða. at ...
SvKr 42830●●● með aliti hinna uittrasto manna
FrostKrᴵ 1533
● með skjótu/... áliti ved en hurtig betragtning, ved første øjekast ⫽ on first impression, at first glance
●●● heyraz hans orð alla leið liklega fara, ok synaz sannlegh ok miok friðsamlegh með skiotu alite
~ lat.in superficie
16937 Thom¹ 16922●●● Sem Hæinrekr konungr hever sva sagt, syniz allum meðr braðo alite vera væl sagt
Thom¹ 18024●●● med þui at fadir minn var lifandi og vnni mier vel þá villda eg helldur leita hans ráda giordar en eg tæki þat rád med skiotu aliti er honum syndist eigi
KgsE 117
6) (pl.) forstand, fornuft ⫽ (pl.) understanding, reason
●●● fundo þeir þat til, at hann være liotr ... oc męti hann af þvi eigi byscop vera. En þeir er heilli alit høfðo, hlogo at heimsco hinna
~ lat.sententiae sanioris
VitMart 1199 Martin¹ 55737●●● foro þer vvarliga oc af litlom alitom
Mork 2335●●● hefir hann þetta męllt mæirr af akæfð enn alitvm
StjC 4544●●● Bleyðimaðr ertu frændi ... ok af lítilli vizku ok áliti talar þú mart
KlmA 3725●●● þu fer med godum uilia. enn ei med nogum alitum
Ljósv162 553●●● er slikt meir giort af kappe en alitum
MHFlat 32013
7) (pl.) ?(fremtids)udsigter, ?tillid ⫽ (pl.) ?prospects (for the future), ?confidence
●●● ef vit skulum líta upp á veraldar götu eru engi álit í þessu uppkasti
GBpD 12130●●● Vil-eg þad rad þier gefa ... ad hann leiti sier þess rꜳdu-neitis ad epter hans skaplynndi sie, enn eigi med so lijtilli forsio, ad einginn eru alit
Fljˣ 10226●●● mennirnir mvnu eingi alit eda won hafa, at nockur heilagr madr bidi fyrir *þeim, ef þeir fa einga hialp af þier
MarD634ˣ 7691
cf. simplex lit (3)
Form.: aliti (19); alit (8); alite (8); áliti (5); alitvm (5); álitum (4); alitum (4); álit (3); alitz (3); aliz (3); aaliti (2); á-lite (2); alizs (1); ꜳ̋liti (1); a liz (1); ꜳlite (1); álita (1); ꜳlit (1); álite (1); ꜳ̋ lite (1); ꜳliz (1); alyts (1); ꜳ liti (1); alítí (1); ꜳliti (1); a líte (1); alitom (1); álits (1); ꜳ litvm (1); ꜳ̋ liti (1);
Gloss.: EJ _; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl; Suppl1 _; Suppl2; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr _; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl; WPA _;
Litt.: Salvesen 1968 62; Sørensen 1993 223
Genre. (expected): religious works [rel]: 32 (22); romances [rom]: 14 (9); family sagas [isl]: 13 (10); historical works [his]: 7 (14); learned works [div]: 4 (3); legendary sagas [fas]: 4 (4); legal works [jur]: 3 (8); contemporary sagas [bis]: 3 (6); þættir [tot]: 3 (2); charters [dip]: 1 (6); unclassified [ ]: 0 (0);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net