eld·ligr adj.
(cf. eldsligr adj.) eldsligr adj. [3]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) ild-, (fuld) af ild, flamme-, flammende, brændende, lysende som ild ⫽ fiery, flaming, burning, lit up like a fire
●●● Sua sem þu ser þrenning í solo. þat es eldr oc hite oc lios ... Faþer es í ⸢eldlego [var. elligo Eluc675(1989) 98] ęþle en sonʀ í liose. en heilagr ande i hita
~ lat.ignea ... substantia
928 ●Eluc674(1989) 94●●● hann var nvminn vpp af iorðo í ellegre keʀu at asianda lęrisveine sinom Heliseo
Alex 646●●● khervbin er engla varð halld en loganda sværð er ællegr veggr þvi at engill varði eggivm en ælldr likammanvm drð paradisar eftir snd
~ lat.igneus murus
5329 Eluc675(1989) 5318●●● jafnfram sem Anselmus byrjaði blezanarorð flaug elldlig kesja ór hans (ɔ: sjúka mannsins) munni
~ lat.ex ore eius flammam ignis
SpecH 102553 (XXV 69) Æv¹⁶ 5926●●● Segir sua heilog ritning. at hann (ɔ: staðrinn paradís) er ... uardr ok uerndadr medr elldligu suerdi. þat er sua at skilia. at elldligr hiti gengr umhuerfiss
~ lat.romphæa flammea
SpecH 24b22 (I 63) Stj¹ 6817●●● elldligr hiti gengr umhuerfiss sua haatt. at hans bruni tekr nær til himins
~ lat.igneo accinctus
SpecH 24b23 (I 63) Stj¹ 6818●●● spruttv vpp ij elldar ... ok geystvz sidan aller samt vpp a meginland med suo hordum flvg ok ⸢elldligum sueim [var. elldingum AM 657 a-b 4° “B”, etc.] j allar ætter at þu hugder allt rikit mundu brenna
DrJ 433●●● fann hann ... eingil guds standa hia henni med elldligu andliti fidrdan skinondum vængium
~ lat.flammeo aspectu
PassCaec 1993 CecA 27825●●● Tungl er ... elldligrar natturu, ok hefer þo meira af vatne enn adrar planetur
Encᴵᴵ624 8714●●● iarl ... spurde, med hverium atburd Hylas hefde blindr vordit. Hylas svarade: Þa er ek sa i klefa sonar mins, þa sa ek elldleg gud þar, ok matta ek eige standazt vidlit þeira
~ lat.Deos ... aspectus ut fulgur
PassVit 1022b60 Vitus 32938●●● Avnnvr (písl helvítis) er frost svo mikid. at elldligt fiall mvndi verda at svelli ef þangat felle
~ lat.igneus mons
12323 Eluc238XVIII(1989) 1234●●● hann reist suo iordina med sinni elldligri tungu, sem ardr hefdi gengit, ok brendi þat sem nærr var
~ lat.lingua flammigera
PVenDeMir 8706 MarD635ˣ 81011÷ þar ero hrǽþéleger fiándr. þeiʀa ꜵgo skióta af ser elldlegom o᷎rom þeirra rǫdd er svasem grenion hiɴa ó argꜵ dýra
~ lat.igneas sagittas
DeVocGent 11217 HómÍsl³⁹(1993) 69r10÷ Helyas spamaðr guðs fastaðe þessa fꜵstu. ok var hann upp numen eptir fꜵstu sina til himins í ældlegre kerro
●HómNo¹⁵ 7320÷ Engil com í æld-lego á-lite ok í snehvitum clæðum ok vælti stæini af grof drotens
●HómNo¹⁷ 827÷ Maclega vitraðesc sia engil í eldlegre a-siono ok i hvitum clǽðum. J elde er ógn. en bliðleícr í biortu clæðe
HómNo¹⁷ 833÷ Þvi næst skipaðe Guð cherubin at vardvæita þann vægh er liggr til lifstres mæðr ælligho sværði þat er iamnan svipar allan vægh mæðr ælldbitrum æggium sva at ængi mægi þar fram coma firi utan lœyfi
Kgs 8324÷ En er sottin nalgaðiz til Iorsala borgar þa sa dauid ængilinn þann er drap folkit staɴda mæðr ælligu sværði millim himins oc iarðaʀ
Kgs 11520÷ sa Dauid ęngil gvðs standa milli himins oc iarðar ... þessi engill drap folkit með elldligv sverði
StjC 54634÷ komv elldligir hestar fyrir þa af himni
StjC 60831÷ fiallit vmhverfiss Helysevm var fvllt af hestvm oc kerrvm ⸢elligvm [var. elldlegum AM 227 fol “B”, etc.]
~ lat.igneorum
Vulg 4Reg 6,17 StjC 6203÷ var hann hafiþr i lopt vpp af einglvm i elligri keʀv
VerA 3515÷ hann var hingat ękiɴ i ⸢elldligri kęʀo [var. elligre kerro Niðrst¹ 81]
~ lat.qui curru igneo assumtus est
EvangNicod 7592 Niðrst² 87÷ í ... svefni sá hon koma at sér mann með elldligu andliti ... Hon varð mjök skelfd viðr hans ásjóna
Æv⁴⁶ 1524÷ ma nockvt komazst þagat (ɔ: til Ódáinsakrs). Konvngr sagði. vist eigi þviat eldligr veɢr stenðr fyrir sa er tekcr af iordv til himins
EVíðB 4637÷ setti hann ... elldinn moti manninum. huern er Moyses nefnir elldligt suerd ok snuanligt eðr brott tækilight
~ lat.flammeum gladium
HistSchol 288 Stj¹ 4037÷ hon (ɔ: ǫndin) er elldligh ok heitrar nátturu
~ lat.anima ... ignea est
IsidEtym XII 4,42 Stj¹ 981÷ syndiz þá þilikt sem riukandi ofns elldr ok elldligr lampi
~ lat.lampas ignis
Vulg Gen 15,17 Stj¹ 11218÷ I þann tid var Helias spamadr uppnuminn i elldligri keʀu
Encᴵ 5118÷ þar (ɔ: í eilífum dauða) eru fiandr þeir er skiota elldligum ꜹrum af ꜹgum ser
~ lat.igneas
1123 Seb238XII 1123÷ sꜳu þeir ridanda mann ꜳ elldligum hesti
~ lat.super equum ardentem
HelChron 106256 MarE 53918÷ eldr þótti brenna ur augum hennar ok kjapti; ok svá mikil ógn stóð konúngssyni af óvin þessum, at eigi þorði hann í móti at sjá þeim eldliga anda, er af hennar kjapti gaus
SǫrlaStˣ 4141
● eldligar tungur (helligåndens) flammende tunger ⫽ tongues of flame (representing the Holy Spirit)
●●● Retliga svndisc heilagr andi i eldi. þvi at hann eldir i Gvþs ost hvert hiarta ... I tungom svndisc heilagr andi. þvi at orþ ferr fram af tungo ... I eldligom tungom svndisc hann þvi at hann gerer alla ... malsnialla oc breɴandi i ǫst viþ (cf. Dahlerup 1879-1880 153) sic
~ lat.in linguis igneis
GregHom 122324 Hóm677 3214●●● oc sa þeir, at settuz yfir hǫfuð þeim serhverium þeira elligar tungur. Þa fyllduz þeir allir heilags anda, oc toko allir at mæla a allar tungur, sva sem heilagr andi kendi þeim
~ lat.linguae ... ignis
Vulg Act 2,3 PP 28721÷ Er hevrþot nu lesit þat er heilagr andi svndisc i ⸢eldligom tungom oc gaf moɴom scilning allra tungna
~ lat.in igneis linguis
GregHom 122238 Hóm677 3126÷ Elligar tungor hafa keɴimeɴ
~ lat.Lingues igneas doctores habent
GregHom 122326 Hóm677 3216÷ com spiritvs sanctvs ifer hvern varn i eldligom tvngom oc lystomc ver af honom
~ lat.uenit super unum quemque nostrum inflammatus ab igne
PassMatthMombr 25830 Mth²Cod645 10927÷ hann sendi þeim inn helga anda. j elldligum tungum sem hann he᷎t ok gaf þeim mal allra tungna
~
PS 74118 PhJ SÁM 1 85vb25
2) (om ildlignende lys fra naturlige/overnaturlige fænomener) lysende, flammende ⫽ (of the fiery light produced by natural/supernatural phenomena) flaming, fiery
●●● þyckir mer þat unndarlect væra æf kulðenn er þar sva algangsa at af hanum stænndr þætta lios (ɔ: norðrljós) lict ælligum geislum hvaðan rœycr sa kœmr eʀ stunndum þykkir skyia oc skyggia firir liosit
Kgs 3325●●● (978) Vórv sénar elldligar fylkingar á himni vm alla nótt
AnnReg 10422●●● lukuz upp himnar ... oc sa himinn, sem i sinu takmarki hefir sialf himintunglin, voru upp *loknir, oc birti ens elldliga himins veittiz með *hinu biartazta⸣ skini a sealfri iorðunni. Oc þa steig niðr ... hinn helgi andi
JBapt²A 89322●●● er nu þar komid dægrvm er solin hefir runnid yfir loftid oc sækia nu ⸢elligh [var. elldsslig TrójOˣ 1535] hiol i siovar barurnar. en nottín heímtiz upp a himíninn
~ lat.igniferos
IliasLat 317 TrójS 15317●●● af þi at um eydimerkrnar uar faatt til leidaruisis. þa uar gud drottinn sua i fo᷎r ok i fylgiu med þeim ok þeirra leidsagi. at sky nockut. sua uaxit sem einn pilarr uæri moti solar hita um dagana. let hann fyrir þeim fara. huert er þeir skylldu uikia ok uenda sinni ferd. enn um nætrnar ⸢elldligan stolpa [var. pilar AM 227 fol “B”] moti myrkrum ok eitrormum
~ lat.columna Ignis
HistSchol 1304 Stj¹ 2852●●● hafe gvd drottenn fært Jsral sonv med einne elldlegre svlv. af Egipthalande og j eydemorckina
cf. nty.alze god de kindere van Israel voerde vth Egypten mit ener vurigen sule
LegKonnPass 319rb48 KonReyk 818÷ vér ervm ... sálvr þeira riddera er skǫmmv fellv ... ok allt er þat elldligt er þér sét oss hafa. þó at þér megit þat eigi likhamligvm ávgvm greina
AnnReg 11222÷ er þat kallat empirium celum, þat þyðiz ⸢elldigr(!) [var. elldligr Páll²C 26810] himinn, eigi fyrir hita sakir helldr fyrir þær sakir, at sva er aullom liost, at ...
Páll²Frg 28134÷ Þer sꜳð ok skẏligan stolpa fara fẏrir ẏðr vm daga en elldligan vm nætr
~
PS 908 Pétr SÁM 1 19vb27÷ fiengv þeir og at siꜳ eina elldlega svlv
~ nty.vurighe
LegServPass 27vb9 ServReyk 19932÷ er þat kallat empirium celum, en þat þyðiz ⸢elldligr [var. elldigr (!) Páll²Frg 28134] himinn, eigi fyr hita sakir helldr fyr birti sakir
Páll²C 26810
3) (om lovene givet af Moses, cf. Vulg Deut 4-25) flammende, hårdt straffende ⫽ (of the laws given by Moses) flaming, harsh and punishing
●●● Hitnar hugr maɴz at heyrþo orþi Gvþs. oc flør culþi svnþa ... En er hugriɴ breɴ i þessom eldi þa fvsisc hann at hǿra himnesc boþorþ ... sva sem Moyses męler. Eldlig log ero i hógri hendi Gvþs. høgri hond gvþs ero goþer meɴ ... Eldlig log ero i høgri hendi Gvþs. þvi at goþer meɴ taca eigi coldo hiarta vid boþorþom hans. heldr hitna þeir af astar eldi
~ lat.ignea lex
GregHom 122342 Hóm677 3226●●● Elldlig laugmal er i hendi honum (ɔ: guði)
~ lat.ignea lex
Vulg Deut 33,2 Stj² 34714
4) (spec. om lænker, etc., ofte anvendt som torturinstrument) glødende, rødglødende ⫽ (spec. of irons, etc., often used as instruments of torture) glowing, red-hot
●●● Goþ. yþvaʀ er sva herfengeɴ oc bvndeɴ ⸢eligom [var. elldligum Barth¹ˣ 74435] rekendom
~ lat.catenis igneis
PassBarth 1309 Barth²Cod645 10020●●● hiner suortuzstu andar ... e᷎tluðu at taka mik med elldlegum tonnum (ɔ: tǫngum, cf. ed. note & lat.)
~ lat.igneis forcipibus
15029 ÆvÓd 15017●●● Nivnda kvol (helvítis) er elldlig bond er þravngva ollvm lidvm
~ lat.ignae vincula
12335 Eluc238XVIII(1989) 12315●●● vard Decivs gripen af diofle og pinde ovinren hann miog sarlega og mællte. o ‹Y›polite miog hefvr þv bvndit mig med elldlegvm jarn bavndvm og herleiddan
~ nty.du hefst my mit scarpen keden ghebunden vnde vorest my dar ane
LegIpolPass 112ra16 LaurReyk 2685●●● Dio᷎full svaraði ... fra þeim degi er postoli hans sa kom hingat, þa kveliumz ek bundinn eldligum rekendum
~ lat.ardentibus catenis
PassBarth 1428 Barth¹ˣ 74913÷ hendr bvnɴar a bac áftr elligom rekeɴdom
~ lat.igneis catenis
PassBarth 14611 Barth²Cod645 1069÷ en hofþingia myrkra batt hann meþ ęlldligom bondom
Niðrst² 61÷ kallaði diofullinn ok mællti ... bundinn em ek með eldligum rekendum af englum Jesus Kristz, þess er Gyðingar krossfestu
~ lat.catenis igneis
PassBarth 1413 Barth¹ˣ 74831÷ batt os engill guðs elldligum bondum
Jak¹ˣ 51516
5) (om voldsomme følelser) “glødende”, lidenskabelig ⫽ (of violent feelings) “glowing”, passionate
●●● (proverb.; cf. Hermann Pálsson 1984 [Gripla 6], 45) Með losta veniu tapar mǽr sama sinum bratt. þuiat su ællig ǫðe kann æigi hóf hava
~ lat.Igneus ... furor
Pamphilus 26210 Pamph 1166●●● litr þegar til hennar med elldlighum augum
ClarB 1768÷ Liforivs lęít hann el‹d›ligvm avgvm
Bær 10034
6) (om ild) som svier, svidende ⫽ (of fire) stinging, searing
●●● var móðir hennar standandi í vellandi biki ... ok elldligar (ms. elldlegir) höggormar um hana sugu hennar hjartarætr
Æv⁴⁶ 15220 → ms. 44r24●●● sendi gud elldliga eitrorma til Gydinga at særa þa til dauda. Ok er þeir voru lostnir af þeim elldligum eitrormum. þa ...
~ lat.ignitos serpentes
Vulg Num 21,6 Stj² 33239÷ var heilagr Dionisius lagdr ꜳ iarnreckiu berr ok kyndr elldr undir; en hann so᷎ng lof gudi ok mællti: Elldligt er mꜳl þitt, drottinn, en þræll þinn elskar þat
~ lat.Ignitum
PassDionys 4447 Dionys 31720
7) (om virkningerne af ergotisme, cf. eldr sb. m. def. 20 ⫽ of the effects of ergotism)
8) (om martrende/nagende samvittighed) pinefuld ⫽ (of a torturing/gnawing conscience) painful
cf. simplex -ligr (0)
Form.: elldligum (6); elldligr (3); elldligan (3); elldligri (3); elldligu (3); eldligom (3); elldligt (3); elldliga (3); eldligum (2); elldligar (2); elldlig (2); elldligv (1); elldligir (1); ælligum (1); elldlegre (1); Eldlig (1); ęlldligom (1); ællegr (1); ælligho (1); ællig (1); elldlegh (1); ellegre (1); eldliga (1); Elligar (1); Elldlig (1); eldligvm (1); eldlego (1); elligri (1); elldlegvm (1); elldlegum (1); elldligrar (1); eldligr (1); elldlegom (1); ælligu (1); elldlega (1); eligom (1); elligom (1); elligar (1); eldlegre (1); ældlegre (1); Elldligt (1); elldigr (1); elligvm (1); elldlegir (1); elligh (1); elldligh (1); elldlighum (1); elldleg (1); æld-lego (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl ell-; Suppl1 ell-; Suppl2; Finsen _; Fr item elligr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr _; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM _; Bl; WPA _;
Litt.: Hermann Pálsson 1984 [Gripla 6] 45; Sverdrup 1911 [ANF 27] 13; Sverdrup 1911 [ANF 27] 7
Genre. (expected): religious works [rel]: 58 (19); romances [rom]: 6 (7); historical works [his]: 5 (12); legendary sagas [fas]: 2 (3); learned works [div]: 0 (2); family sagas [isl]: 0 (8); legal works [jur]: 0 (7); contemporary sagas [bis]: 0 (5); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2); charters [dip]: 0 (5);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
...
...
...