dreng(s)·skapr sb. m. [-ar/-s, dat. -; -ir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
[í e-u] [e-m] handlemåde der sømmer sig for en ‘drengr’, integritet, ridderlig opførsel, ære, ædelmodighed, storsindethed, redelighed, mandighed, bravhed, tapperhed ⫽ behaviour befitting a ‘drengr’, integrity, chivalrous behaviour, honour, nobility, noble-mindedness, high-mindedness, decency, goodness/worthiness, prowess, bravery
●●● oc ef þu getr fellt mik annat sinni, þa gerir þu frægia at gerð! Giarnnsamliga, kuað Elis, scal ec þat gera sacar truar minnar oc ⸢drengscaps [var. dreingskapar AM 533 4° “C”, etc.]
ElisA 1103●●● (eru þeir) millder i giofum ok ‹at› allzskonar drængscap. hinir frægiazto
Menota: 17va11 Streng 45●●● með litlom drengscap hofðo margir til handa gengit. oc meiʀ af þvi at þeir hugðuz rans-menn at vera. helldr en konungi sinum til sæmðar at beriaz
Sv 1131●●● Heinir lystv mikinn drengskap oc skáro vpp heror
HákFris 4433●●● æinorð oc drengskap‹r› staðfast lunderni. allzkyns trulæikr. fastyrðr um alla lute þa sem þu taper æigi æinorð þinni
Hirð 42020●●● þæir syndu mikinn drengskap þuiat þæir felldu marga þa er að þæim sottu
~ lat.uirtutem
7528 Rómv595(2010) 757●●● er þat ⸢dreingskapr [var. höfðingskapr AM 453 4°ˣ “K” etc.; hofðinglikt WolfAug 9 10 4° 49v14] at gefa honum frest ok fararleyfi vm viku saker at hann forði ser
EgM(2001) 11711●●● Aldri vissa ek, at þit brœðr myndið gera drengskap ykkarn til fjár
NjM 22816●●● (proverb.; cf. FJOrdspr, 76) opt verðr v dríug til drengskaparins en o frialsa ættin
ǪgmÓT 94●●● toku þeir a brott Oddgeir jn goda dreng med suikum ok engum drengskap
~ fr.traï e boisié
Ogier 12819 KlmA1980 17013●●● þeir ... leyna frægd ok dreingskap ... þeirra er þeim eru betur mentir
~ fr.Car emvie les bons faiz ceille
Tristan 93.01 Trist¹Reeves 30311●●● eg hefi barizt ꜳ holmi uid xij berserki og alla yfir unnith med minum dreingskap
Hect 1031●●● gaf fyr skrifadr prior þorvardr tvær jardir ... Her med þa sæmd og dreingskap j peninga framlo᷎gvm sem priorinn villdi gert hafa
DI IX (1523) 12314●●● Er þat mikill drengskapr þeim mǫnnum, er mér eigu ekki gott at launa ... at berjaz með mér
StuᴵᴵR11127ˣ 26133●●● Hvervetna fengu þeir sigr ok frægð ... um hreysti, riddaraskap ok allskonar drengskap
~ fr.De chevalerie e de honur
Tristan 14428 Trist¹ˣ 1897●●● Löngu vissa ek, at þú vart ónýtr til vápns, enda dáðlauss til drengskapar
Þórð²ˣ 21227÷ þer skalvð oss æiða sværia ok hallda siðan mæðr trygð ok drængskap
Þiðrᴵ 4719÷ Eigi er þat trꜹllskapr. at maðr þoli sar ... ma þat uirða til dreingskapar
Heið 9212÷ er mal er með rettv reist með drengskap halldit ok með staðfestv fylgt
●ViðrǼHHauksb 30815÷ Meir sœkir þú þetta mál með fjár-ágirnd ok kappi ... heldr en með góðvild eða drengskap
NjR 2715÷ Þínum drengskap skal ek við bregða æ síðan
NjR 2914÷ Aldri vissa ek, at þit brœðr myndið gera drengskap ykkarn til fjár
NjR1908 2079÷ er hann hafði ... læitað sua lifs biargar en uariz æigi með drengskap
Rómv595(2010) 4513÷ nu biðr hann huern lꜹna ser fe ok uegsemd af karlmennzku ok drengskap
Rómv595(2010) 618÷ þacka þeir henni þaruist sina ok allan velgerning, þann er hon hafði þeim veitt slikan dreingskap sem hon hafði þeim synt
Fbr 312÷ Hann vill, at vér gefim til, allir gerðarmenn, slíkt sem várr er drengskapr til
NjM 31124÷ er þat drengskapr, mágr, at veita honum lið
Ǫlk 8619÷ þvi er vist at Johannes postuli elldiz eigi brott fra miskunninni edr kappi drengskaparins vid huern þann er honum gerir nockut elsku bragð
~÷ voru þar margir beggia vinir, þeir er allan hlut attu i at sætta þa. Gengu margir þa a mille med dreingskap ok godvilea
Orkn 1127÷ vers þau er þat segia. at þar liggi tign konunga ... mynd ok dæmi truar prydi ok dreingskapar
SvFlat 70120÷ þv Einar ert kunnr at dreingskap
HuldaHrokk 1210÷ þá hyggr hon á væl við konúng, því at hon vissi sik með litlum drengskap beðit hafa konúngs
Trist² 5817÷ Heinnir lystu þa mikin dreingskap
Hák81 39420÷ Sigurdr vard þa gladr vid ok mælti þetta er so mikill dreingskapr at þu syner mier at alldri mun fyrnazt medan Hunaland er bygt
SigFót 24320÷ Reginballd ... tiedi fyrir henni (ɔ: systur sinni) huersu mikit hann atti Vilhialmi at launa fyrir þann dreingskap er hann syndi honum j Niorfa sundum
VSj 415÷ epter er su bęn er ek [uil bidia] ... at þu later konu mina fara med mier ... ok later hana eigi giallda h[eimsku sin]nar helldur niota dreings skapar þins ok gęzku
HÍ 305÷ Buid var vid, at ver mundum litid fá af veide skap þessum, ef ecke hefde Refr hinn ragi synt sinn dreingskap
Krók 163÷ hann reid ꜳ þro᷎nngvan skog og lꜳ uti margar nętur hittanndi maurg haskasamlig dyr og uann þav yfir med agiętum drengskap
Hect 921÷ hefdi suartalfs son siꜳ̋ suijvirth mig ef þu med þijnum drenngskap hefdir eigi hialpath mier
Hect 10721÷ sękia ath honum med ꜳkefd en hann verst med miklum dreingskap
Hect 1164÷ ‹A›Gietan dreinngskap og fraberan fręcleik af iiij riddurum sagdan kann uera at nockrum þiki otrulict vm þessi afrek þeirra segir meistarinn
Hect 12213÷ riddarar hertugans rijda nu hart fram med miklum dreinngskap
Hect 1369÷ gerith uith mig sem ydar er drein‹g›skapur til
Hect 14828÷ han (ɔ: konungr) skipar til með goðom ⸢græiðskap [var. dreingskap AM 106 4°ˣ “I”]
var. Hirð 42917: AM 106 4°ˣ “I”÷ missir þú bæði drengskapar *þíns ok skikkjunnar
Ljósvy 377÷ Illt er þat, ef fǫður minn þrýtr drengskapinn
LjósvLˣ 1316÷ hinn frægaste høfdinge ad ... allskonar ⸢dreing⸣skap [var. høfdijng- AM 181 b folˣ “A²”] og kurteise
Mǫtt179ˣ 33÷ Knütr sagdi eckj annad til enn ad rejna ä drejngskap mejkongsins
cf.villdum vær giarnan þiggia hier vetrvist
7517 SigrFrˣ 759÷ frægð ok drengskap
Trist¹ˣ 1515÷ mun ek verjask eptir því, sem minn er drengskapr til
Vápnfˣ 5615÷ þat er dreingskapur ath bida einns manns
Þiðrᴵˣ 17827÷ myndi hann eigi forðask fund þinn, ef hann væri heima, því vér treystum þér vel um drengskapinn
Ebˣ 5114
● dáð ok/... dreng(s)skapr
●●● daðer ok drængskaper ok allzkonar goðlæikr ... skryddi ok pryddi lif þæirra er guði likaðo
Menota: 17va24 Streng 416÷ til daða. eða til drengskapar
BarlA 546÷ þvi scalltu eigi penninginn lata raða nafnbotonom. at við honom selia margir svivirðliga sina dað oc drengscap
~ lat.uirtus
Alexandreis 1212 (I 100) Alex 55÷ verðr þa þo eigi goðr þinn hluti. fér litið af fenu. en hefir latið daðina ok drengskapinn. at þu vart aðr kallaðr einnhueʀr beztr drengr a landinu
BandM 531÷ var hann sva sterkr ok fimr at þo at Ector hinn agæsti ridarri son Priami kongs hefdi nv lifat mvndi hann alldri meiri dad edr drenngskap synt hafa j sinni vorn
Gibb 628÷ þeirra lika veit ek aungua j allri verulldu at daadum ok dreingskap hreysti [ok] hardfeingi
Vikt 1523÷ þat er hvárki dáð né drengskapr at hata mik ok svívirða móti mínum tilverknaði
Trist¹ˣ 17018÷ helldr geck ek fram af þuilikri dad oc drengskap sem mier vanz hugr til
~ lat.virtutis causa
ExidTroi 712 TrójO¹ˣ 391
● drýgja dreng(s)skap [við e-n] vise mandighed/mod ⫽ show prowess/courage
● dyggð ok dreng(s)skapr
●●● Sva stændr ok hinn sæle Thomas ærkibyskup meðr sinne dygð oc drengskap i kirkiunnar malum ... einn saman upp
Thom¹ 871●●● orikur at peningum en audigr at dygd ok dreingskap
Vikt 165●●● eig þenna grip siꜳlfr. vtan þu gefir hann Greku drottningu er dygd og drein‹g›skap ber yfir allar frur þær er nu eru samtida
GibbC 10127÷ ef þu heitr upp ꜳ ⸢tru þina [var. þina dygd ok drengskap AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 8513: AM 62 fol “D¹”÷ Fulgida drottning þackar þeim fagurliga sina dygd ok dreingskap
Vikt 468÷ fyri ... hans dygd ok dreingskap beriumzt eg alldri honum i mot
KirjA 711
● dýrð ok/... dreng(s)skapr
●●● huart sem þat stnizt her til dyrðar eða til ⸢drengskaps [var. drengscapar AM 232 fol] ... til daða. eða til drengskapar
BarlA 544●●● munum vær þar af fa dyrd ok dreingskap, æru ok *ordlof
KirjA 596
● sem dreng(s)skapr endisk/hendisk [til !] [e-m] så langt som mod og mandshjerte rækker ⫽ to the limits of one’s bravery
●●● ec scal fylgia Sigvallda ȷ́ for þeꜱa sva sem mer eɴɴdiz karlmeɴzka til oc drengskapr
Jvs291 9524●●● strængði Sigurðr hviti hæit at hann skylldi fylgia Bua brꝍðr sinum i Noreg. sem hanum hændiz drengskapr til
FskBˣ 8616
● falla/deyja með dreng(s)skap falde/dø med æren i behold ⫽ fall/die with honour
●●● caus hann sér þann lut hældr at døyia með dræ‹n›gscap. ok láta lif sit karlmanlega. en lifa við scom ok brigsli
●ÓH619 11317●●● og er miklv betra at deyia med ⸢dreingskap [var. dreingmensku AM 567 VI β 4°] og agætri vo᷎rn. enn þiona suikaranum prettafullvm
Adon 986●●● mun ek heldr kjósa at verja fé mitt ok falla með drengskap, ef þess verðr auðit, heldr enn flýja félausum með svívirðíng
ÞorstVík 4015●●● tveir eru kostir fyrir hǫndum, annarr at fá sigr með karlmennsku ... en hinn er annarr, at falla með drengskap ok hugprýði
BjH488ˣ 12115÷ þa cꜹs Guþormr ser helldr þaɴ (N:kost) at deyia með dreingscap eþa vega sigr helldr en hitt et þola scǫmm oc svivirþing oc clękisorð of sva mikilli misu
ÓH 6325÷ Sigurðr ... hio hann bana ho᷎gg. hann dó með drengskap
ÓTOddS 16829÷ verþi sa niðingr er vill eigi helldr beriaz oc falla með drengscap ef eigi geraz annars kostir
Sv 5828÷ er nu bettra at falla með drengskap en rekaz her með landi lengr
BǫglEirsp 45023÷ fello þeir þar með drengskap
HákFris 45037÷ so᷎gðu margir at helldr uilldo falla með drengskap en flyia fyrir Do᷎num
ÓTᴵ 424÷ sa er annarr (N:kostr) at vega sigr enn annarr at deyia med dreingskap
SvFlat 5755÷ fellu þeir þar med dreingskap
Hák81 41117÷ svǫruðu margir, sǫgðu, at heldr vildu falla með drengskap, en flýja fyrir Dǫnum
Hkrᴵˣ 21020
● hafa dreng(s)skap [til ■] have mod og mandshjerte (til ngt) ⫽ have the courage (to do sth.)
●●● ec man fylgia Vagne. fostra. minvm sem ec hevi vit til oc drengscap
Jvs291 9623●●● ek skal hafa drengskap ok framkvæmð til at segja þér þetta, þóttu sér allmikill vinr konungsins
Knýtl1741ˣ 12016●●● En þar í milli lǫgðu menn fram skipum sínum sem drengskap hǫfðu til
StuᴵᴵR11127ˣ 6617÷ tak þinn hest og uopna þig ef þu hefir dreingskap til
Hect 9319÷ snu helldr ij moti mier ef þu hefir dreingskap til
Hect 12423÷ Trua mun eg, ad þu hafer dreinngskap til ad seigia satt
Fljˣ 907
● hreysti ok dreng(s)skapr
●●● dreck nv oc ver þec siðan ⸢með drengscap [var. dreingiligha Þiðrᴵˣ 16419] oc reysti
Þiðrᴵ 1642●●● Olafr konungr ok hans menn vo᷎rduz með hinni mestu hreysti ok ⸢drenskap [var. dreingskap AM 54 fol “C¹”, etc.]
ÓTᴵᴵ 28218÷ Let Oddr þar lif s[itt] við mikla hreysti ok drengskap
StuᴵᴵK 2392÷ Nu synir þu enn ꜳ̋ þer grey skapinn var ok þess vón at mikit mundi skilia hreysti ok drengskap með ykkr Þorleifi
Hallfr61 7314÷ sem jotunninn fra hreysti hanns ok dreingskap
Trist¹Reeves 30013÷ Sem jötunninn frétti hreysti hans ok drengskap
Trist¹ˣ 14920÷ þa svarar Attila kongur ath wisu wil ek ei suo gert hafua ef egh hefui fulltingh af þier og ek vænter ath þu muner mier lid veita sem fyrr af ydrumm dreingskap og hreysti. Nu svarar Þidrek kongur. Ath wisu skal ek ydur lid veíta. ef þier wilied hafa min raad þa skal nv her safna wmm allt þitt riki
Þiðrᴵᴵˣ 21017
cf. simplex skapr (2)
Form.: drengskap (30); dreingskap (23); drengskapr (7); drengscap (5); drengskaparins (3); dreinngskap (3); drengskapinn (3); drengskapar (3); dreingskapr (3); drenngskap (2); dreingskapar (2); drængscap (1); dreingskapur (1); dreings skapar (1); drengskaps (1); dreingscap (1); drenskap (1); drængskaper (1); dreingskapur (1); dreing⸣skap (1); drængscap (1); drengscaps (1); dreingskap (1); drængskap (1); drengskapr (1); drejngskap (1);
Gloss.: EJ dreng-; ClV dreng-; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr dreng-; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb dreng-; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím dreng-; LP dreng-; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH dreng-; AJ _; deVr _; Fr4 dreng-; NO dreng-; Walter _; ÁBlM _; Bl dreng-; WPA _;
Litt.: Durrenberger & Wilcox 1992 116; Durrenberger & Wilcox 1992 116, 120, 122; Einar Ól. Sveinsson 1962 [KLNM 7] 510; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 76; Hovstad 1958 [KLNM 3] 307-309; Jónas Kristjánsson 1982 16; Lindow 1976 110 f.; Sørensen 1993 203, 303
Genre. (expected): romances [rom]: 35 (10); historical works [his]: 23 (17); family sagas [isl]: 19 (12); religious works [rel]: 9 (26); legendary sagas [fas]: 5 (4); contemporary sagas [bis]: 3 (7); legal works [jur]: 2 (9); þættir [tot]: 2 (2); charters [dip]: 1 (8); learned works [div]: 0 (3); unclassified [ ]: 0 (0);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net