2draga, drega (cf. Seip 1955, 203) vb. [dregr; dró, drógu; dreginn/droget(Hirð NKS 1642 4° 146v²⁹; cf. Seip 1955, 326)]
(cf. -dreginn adj.) -dreginn adj.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [e-t/e-n] [um e-t / í milli e-ra / eftir e-u/sér / ór e-u / í e-t / at e-m] [til e-s/sín] [á e-u] [með e-u] trække (efter sig), slæbe, bevæge (ud af stedet), transportere, (om hest) trække el. bære, (om skib) rumme ⫽ draw, drag (behind one), move, set in motion, transport, (of a horse) haul or carry, (of a ship) carry
●●● a hann at hafa hlass af hvalnom slíct sem eiɴ eykr ma draga
GrgKonᴵᴵ 13814●●● vita vil ec ... huar þer tokut þessa hertecna menn, er þer dragit eftir yðr
~ fr.que si mal demenés
Elie 1114 ElisA 248●●● Ec man alldre heðan i brott komaz nema ec se dauð dregin
~ fr.Ja n’en istrai si par mort nun
LaisMar 10418 Menota: 41ra22 Streng 23025●●● voro þeir af galga teknir. oc dregin hre þeirra i helli þann sem þeir ho᷎fðv aðr læyndz i
~ lat.proiecerunt
Vulg Jos 10,27 StjC 37025●●● letv (þeir) Sol kæyra þa hesta, er drogv kerrv solariɴar
SnE 184●●● Thor a hafra ii ... ok reið þa, er hann eckr, en hafrarnir draga reiðna
SnE 296●●● en þat þotti asvnvm mikit vndr, hversv stór biorg sa hestr dro
SnE 462●●● faɴz i Danmork kvernsteinar ii. sva miklir, at engi var sva sterkr, at dregit giæti
SnE 13517●●● dragha han or kirkiu gardi med valldi
BorgKrNᴵᴵ 2969●●● hann dró viðinn norðan meir en á tuttugu hestum
Laxd 2763●●● kómu til hennar tveir blámenn, gripu hana ok drógu heldr en leiddu
GBpD 913●●● Tokv þeir biskup i hvilv sinni ok drogv hann ofan eptir hvsvm; hann setr henðr eþa fo᷎tr i dyre-stafe ęða þili, enn þeir drogv hann þvi harþara, sva at við stormeizlvm var bvit
StuᴵK 3329●●● En ef ek má mœta þér á vígvelli, þá skal ek draga þik með (ved ⫽ by) þeim hvítum kömpum er þú berr eptir þér ok fœra þik til Leutice borgar
KlmA 4268●●● byriar mer ath hafa a brott or þinni landeign enn mikla olldung, þann er vel kann ardr at draga
~ lat.aratro aptus est
PassSteph 3241 Steph 30022●●● jtem fyrir þꜳ þridiu sauk at hann hefde dregit til sin edr latid j burt hafa uid af rekum stadarins
DI VII (1492) 11017●●● nu tekur hann þann syndafulla likam burt af bo᷎ronum. og dregr um husit innan
~ eng.drogh
5430 ÆvMið²⁴ 5412●●● atte domkirkian þa hafskip uel færtt er dro nær .lxx. lester
DI IX (1526) 3369●●● (proverb.) Kom honum i hug, at vera mætti sva at dælla væri at draga ef halft hleyfti (hvis man også skubbede lidt ⫽ if one gave a bit of a push)
Fbrˣ 7115●●● Markus let draga saudi sina i hus til skurdar
HrafnAˣ 1913●●● Helgi prestr sýslaði um með henni ok dró viðu at henni ok annat þat er hon þurfti
StuᴵR440ˣ 16924●●● Hann sagði: þat vil‹da› ek, at Þorgerðr sé aldrei nauðug hér dregin í milli húsa, ok skal vist hennar heimil, hvert hon vill heldr vera; ok váru þau bæði þar um nóttina
StuᴵR440ˣ 17013●●● ei munde einn hestur ⸢draga [var. bera AM 177 folˣ “B”] meira
Þiðrᴵᴵˣ 3843÷ hann for oc dro hrifona
~ lat.rastrum per terram traxit
Dialᴵᴵ 28816 GregDialA 941÷ Ef maðr er dræginn til afhogs
cap.÷ Menn eigo at lata ut fe sitt ... eigi scolo þeir draga ut ... Annattueggia scolo þeir lata ut alt feet or quíɴe eða iɴe alt ef draga þarf
GrgKonᴵᴵ 11912÷ toko oc gripu munkana ... helldo þeim þui likazt sem vargar. kome at saða (ɔ: sauða) flokke drogo þa oc leiddu. hina virðulego. guðs þionastu menn
~ lat.tenent
JDamBarl 7314 Menota: 51vb5 BarlA 941÷ mer se mykyl fyrst. a þui. at drega þik or tapanar diupi
~ lat.extrahere
JDamBarl 10230 BarlA 14723÷ Olafr ... settiz um havstit i Borg oc let þangat draga ⸢til [var. ÷ Holm perg 4 4°] aull favng
ÓH 1979÷ Eigi man oss oc þat meina nv sem fyʀ at ver dragem eptir oss óf fiar
Alex 818÷ (iron. ’trække rundt med’, cf. B eftir def. & bera eftir) Alexandro hevir þat sigr gevet er hann dro eigi eptir ser þeskonar þunga (ɔ: óf fjár, bǫrn eða konur ok þjónustumenn þeirra)
Alex 8112÷ þa var þat gert er alldri varþ fyʀ at menn varo drepnir oc dregnir or Cristz-kirkiu
Sv 714÷ gerði Barðr kialka hveriv kvikvendi þvi er gengt var ok let draga sitt foðr ok feallvt
LdnHauksb 8119÷ þat merkir djǫfla þá, er þér trúið á ok yðr munu draga til helvítis kvala
NjR1908 40810÷ En plogriɴ geck sva *breitt ok divpt, at vpp læysti landit, ok drogv ꜹxninir þat land vt a hafit ok vestr
SnE 88÷ Haɴ tok til hiɴ fyrsta vetrar dag at gera borgina, en of nætr dro hann til griot a hestinvm
SnE 4526÷ Arvakr ok Alsviðr ⸢*draga [non emend. dragv] solina
SnE 17021n.÷ Hrimfaxi eða *Fiorsvartnir dregr nottina
SnE 17022÷ hann skyldi ... hǫggva skóg, - en ek mun fá til menn at draga heim viðinn
NjM 9221÷ þeir gengv með nokkora menn til buþar Magnus ok hioggv kylfvr or viðkesti, sem þa var titt at bera til doma. Enn sa het Erlendr bacravf, Hialltr einn, hann var þar heitv-maðr ok geymdi viðarins. Hann liop til ok villdi eigi, at viðrinn væri dreginn
StuᴵK 3265÷ Þaþan for hann til Biargs ok dro þar ‹Aust-›mann or kirkiv ok let drepa
StuᴵK 33025÷ var þar fyrir golldit stor-fe af maurgvm, ok dregit suðr vm land
StuᴵK 53522÷ Sigvrðr settiz á pallinn. hann tok eitt strá ok dro eftir golfínv. ketlingar vorv á golfínv. ok hlvpv eftir strainv
Huldaᴵᴵ 26525÷ En huart er íuðar drogv linara eda nockuru harðara. stoðu ⸌postular⸍ guds v hræddir
~÷ at þau (ɔ: skurðgoðin) sialf mega huargi hræraz ór stað nema þau se af aðrum borin eðr dregin
ÓTᴵ 1559÷ (þeir) toku at draga þa ut ... Þa kalladi einn þeira oc męllti: Likar þer þat, heilagr fadir Eqvicius, at ver sém dregnir, ok hlifir þu oss ecki?
~ lat.trahamur
Dialᴵᴵ 585 GregDialB 18620÷ er þeir villdu hana þangat (ɔ: til portkvennahúss) draga. þa styrkti hana sva heilagr andi, ath þeir mattu hana hvergi hræra
~ lat.trahere
PassLuc 24846 Luc 43518÷ hjó Sírnir þá svá mikinn hlut ór kríkum Ǫgmundar, at enginn hestr dregr meira
ǪrvA 13624÷ Ganga nú heim ok dró Þorgils eptir sér fiskinn
Flóamˣ 1526÷ þeir fenngu til mann ... at draga saud þann er Jngi atti til sauda Markus þeirra er til skurdar voru dregner
HrafnAˣ 1916÷ Steingrímr sendi Þorleif ... at vitja viðarins, hvárt Vémundr hefði látit heim draga viðinn
Reykdˣ 17412÷ kvað þat *ósannligt, at hann drægi þá í kirkjugarð, slíkir hernaðarmenn sem þeir væri, þá er þeir brutu kirkjuna á Miklabæ laugarkveldit ok leiddu út sex menn ok létu hvern drepa á fætr ǫðrum
StuᴵᴵR11127ˣ 199
● draga á dyrr [e-n] slæbe ud, smide ud ⫽ drag (sby) out, throw out
● draga skip/... [e-t / um e-t (etc.)] [eftir sér] slæbe skib (en vis strækning, over land, etc.) ⫽ haul a ship (a certain distance, over land, etc.)
●●● scal hiɴ halda abyrgio scipino til þess er dregit er scips lengð
GrgKonᴵᴵ 6910●●● þeir drogo eþa baro scip eptir ser milli vatnanna
ÓH 5299●●● Sverʀir konungr let draga scutu vt ifir Eyrar a sæiɴ
Sv 692●●● skip þaú ... skylldi draga eið mikit
SvEirsp 27223●●● let (Hákon konungr) draga .xxx. ok fiogur skip or bænum
HákFlat 8817●●● let hann draga skip o᷎r Bæitissto᷎d innanuerdre ok nordr yfir Æiskrueid
OrknFlatᴵ 2216●●● [var. Þá rýmdiz ísinn ok breidduz sundin, fóru utarliga fyrir fjǫrðu fram, drógu skipit stundum milli vakanna AM 445 b 4° “B”]
var. Flóamˣ 481: AM 445 b 4° “B”●●● let kongr draga skip sin vm þuert nesit
Hák81 41917●●● sogdu þau tidende, at Ribbungar hofdu dregit skipin austan vm Eidaskog ok komit þeim j Miors
Hák81 44315●●● Hann let draga austr yfir (!) Eidaskog skip, þar sem alldri voru fyr dreginn
Hák81 45313●●● Skulum uer draga skipin fram med landinu leyniliga til þeirra hafna er næstar eru skipa flota þeirra
SigÞǫgl 2536●●● eið eitt er sva miott firir ovann at þar draga menn oft skip ifir
FskBˣ 31913●●● Arnnbiornn ... ok Simon ... drogu xiij. skip ⸢vp vmm eyd [var. upp vm Elfi Hák81 44010; or Elui HákEirsp 5458]. Hakon kongur var ij. nætur aa leidinni aadur hann kom skipumm sijnum yfer hid fyrsta eydit vp til Stafsbiarga Þad eru langar ij. Raster ad draga vmm myrar og skoga aadur hann kiæme skipunum j vatnid
Hák304ˣ 7119÷ Bað (konungr) þa draga scip þau er varo i Rond .v. rastir þar sem alldri var fyʀ farit með scip. Nu þurpti eigi at spyria hvat þeꜱi viðr scylldi er konungr let fella i scoginom. oc varo þat hlunnar þa
~Konungr segir at skip þaú ... skylldi draga eið mikit
SvEirsp 27223 Sv 1835÷ for hann upp til Borgar oc let draga scutur upp um forsiɴ Sarp
Sv 18514÷ Arnbiorn Jonssun ok Simon kyr drogu ok þriu skip vm Elfui
HákFlat 8820÷ Kongr let þa draga skipinn j ꜳ þa, er Kinna heitir ok þadaɴ rastar langt eid, adr hann kom j Elui
Hák81 44822÷ lagðe hann til Satiris eiðs. oc let þar draga ifir [var. + landit AM 303 4°ˣ “A”] skutu eina
FskBˣ 3197÷ lagðe hann til Satiris eiðs. oc let ⸢þar draga [var. dregha þer AM 303 4°ˣ “A”] ifir skutu eina
var. FskBˣ 3197: AM 303 4°ˣ “A”
● draga á vǫll bære el. lade hest bære/trække (gødning) ud på marken (cf. Jakob Benediktsson 1961 [KLNM 6], 24) ⫽ carry or have a horse carry/haul (manure) onto a field
2) [e-n/e-t] [um e-t] (spec. i forb. m. maltraktering af lig ⫽ spec. in conn. with the maltreatment of corpses)
●●● mantv falla sialfr oc allt lið þitt. oc mono vargar draga þic oc yðr alla oc hrafnar slita
ÓH 2758●●● En sa kuittr færr, at riddararner ... mvni taka vt af kirkiunne meðr forze likama hins sæ[la Thomas erk]ibyskups ok dragha hann vm allan staþenn bundenn við hestz[hala ok fest]a hann háátt upp a galgha
~ lat.equis distraherent
27336 Thom¹ 2739●●● eptir dauda þessarra heilagra manna drogu kveliararnir þeira blodga likami um þann voll, er þeir voru pindir, ok kaustudu i einn enn mesta hyl ok diupasta
~ lat.traxerunt
PassGer 14240 Maurit 6529÷ Heidingiar drogu likami þeira ok kostudu nidr i fen nockur
Maurit 65223÷ nu sannaz sꜳ kuittr ... at manndraparar erchibyskups muni taka hans likama med forzi ok draga um stadinn eda festa ꜳ galga
Thom² 4453
3) [e-t] (spec. om straf) slæbe (cf. Carlsson 1970 [KLNM 15], 396-397 & Hedberg 1972 [KLNM 17], 287) ⫽ (spec. of punishment) drag
4) [e-t] bære (tøj) ⫽ wear (clothes)
●●● allar þinar mœíar skolu væra rikra manna dœttr ok draga dyr pæll
Þiðrᴵ 675●●● gullsaumaðan purpura skalltu draga
Þiðrᴵᴵ 9818●●● skikkjan var svá síð, at hann dró hana mjök svá jafnsítt hælunum
KlmA 33520
5) [e-t] [eftir sér / um e-t / á e-u] lade (legemsdel, del af dragt, etc.) slæbe (langs jorden) ⫽ drag (part of the body, part of an article of clothing, etc.) (along the ground)
●●● hann dregr eptir ser iðren
~ lat.uiscera rupta trahentem
Alexandreis 674 (III 62) Alex 3921●●● ek dreg eptir mer halann minn ok ber ek litt vpp eða ecki. En þes varir mik at þv dragir þinn hala miok leingi aðr þv hefnir Hallz broður þins
Heið 6825●●● ecki dyr þorir vm hans (ɔ: leónsins) fotspor at ganga eða or þeim ring, er hann dro hala sinn
Bær 12227●●● flo (hann) med hudinne skegg‹it a›f aullum haufdingiumm er hann drap ok giordi skinn mikil ok sid suo at hann dro eptir sier ⸢ꜳ jordu [var. um jörðina Trist¹ˣ 14916]
~ fr.Unes pels fist de barbes granz ... bien traïnanz
Tristan 903 Trist¹Reeves 3009÷ hꜹfðo þeir með ser uerksfo᷎ri sin. ok dregr Þorðr melracki eptir ser lia orf sitt
Heið 6821÷ Barði mælti. dregr melracki eptir ser halann sinn nv
Heið 6822÷ ek dreg eptir mer halann minn ok ber ek litt vpp eða ecki. En þes varir mik at þv dragir þinn hala miok leingi aðr þv hefnir Hallz broður þins
Heið 6824÷ þotti Sigurdi konungi æigi verda vel med (sverðinu) farit fyrer þui at hann (ɔ: Óláfr 7 vetra gamall) dro þat efter hallar golfui
ÓH1005 7406÷ hann ... görði skinn mikil ok síð, svá ‹at› hann dró eptir sér skikkjuna ⸢um jörðina [var. ꜳ jordu Trist¹Reeves 30010]
~ fr.Unes pels ... granz, Hahuges e bien traïnanz
Tristan 903 Trist¹ˣ 14915
● draga slóða
1) [eftir sér] slæbe slæb ⫽ drag a trail
2) have konsekvens(er) (cf. HHOrðt1954, 343-344; cf. item A def. 8) ⫽ have consequences
●●● meira sloða mun draga. at þui er ek hyɢ. þuiat .vi. hofðingiar aðrer. þeir at mestir ero. hafa gengit i malit með þeim
BandM 3818●●● Erfitt mun þér verða at bœta ǫll slys Hallgerðar, ok mun annars staðar meira slóða draga en hér, er vit eigum hlut at
NjM 9419
● ‖ præs. part.: dragandi som slæbes (langs jorden) ⫽ which drags (along the ground)
6) [e-t] [eftir e-u] maltraktere (sprog) (idet det underordnes et andet sprog) ⫽ abuse (a language) (by subordinating it to another language)
7) [e-t] [eftir hǫnd e-rra] [yfir e-n] trække (fiskenet/vod) ⫽ drag (a fishing net/dragnet)
●●● fara æsir til ariɴar ok kasta neti i forsiɴ; hellt Þorr *oðrvm netz-halsi⸣, *en oðrvm heldv allir æsir ok drogv netit; en Loki ... legz niðr imilli steina tveɢia; drogv þeir netit ifir hann
cf.Loki ser tva kosti ... hinn var aɴaʀ, at hlꜹpa ... ifir netit
6911-13 SnE 694●●● þá á hvárr at veiða sem vill, meðan úskipt er ánni, ok draga váðir at hváru landi er þeir vilja
Jb 1896●●● sem þeir (ɔ: fiskarar) villdv draga nethid thil lanndz aftvr þa ...
~ nty.dat nette ... togen
LegAnn E8v.02 AnnaReyk 3535●●● Sva er fyrir mælt of drattvna ... skvlv Vikr menn draga eptir Gvfnesinga hond. en Nes menn eptir Vikr manna hond
DI I (*[1235]›AM 263ˣ) 51235●●● Lati þer net yðart a høgra veg fra skipinu, ok munu þer þa finna fiska ... mattu þeir eigi draga net fyrir fiolda fiska
~ lat.trahere
Vulg Jhs 21,6 Jón¹ˣ 4164÷ drogv þeir netit ifir hann ok keɴdv, at kykt var firir
SnE 695
● draga (upp) á trække (net/vod) i vandløb (med henblik på fiskefangst) ⫽ draw (a fishing net/dragnet) in a watercourse (for fish)
●●● Eigi skolv þeir ... *lengr draga ar vpp en þangat til sior brestr
DI I (*[1235]›AM 263ˣ) 51237●●● gieck (Geirmundr) sidann framm ad a̋nne ... takande j toged med þeim sem dreigid skylldu hafa a̋na
cf.þar sem Jon ... var fyrer og hans menn. og þeinktu ad fara j a̋na med o᷎drum sem framm voru komner j med netid
5639-11 DI V (*1470›apogrˣ) 56314●●● ... þa ꜳkæru er Sera Jon ... kærdi til Odz ... ad hann hefdi nautnad og dreigid Laxꜳ hina minne þa daga sem heilagri kirkiu i hruna tilheyrdi i aungu hans leyfi
DI VIII (*1519›apogrˣ) 67926
8) trække (ngt) efter sig, føre til (cf. A def. 5: draga slóða) ⫽ drag (sth.) in its trail, lead to
●●● þat dregr driugt (har svare konsekvenser ⫽ has dire consequences), er af honum leidir
Thom² 3309
9) [e-t] [með e-jum] fremkalde, befordre, bære (frugt) ⫽ produce, further, bear (fruit)
●●● sǫmnom ꜵllom slícom maɴkostom sem nu vas umb rǿtt. at siálfer se sva déilsamer at eige þveʀe viþ margra nꜹ́tn. eɴ þaɴ drage avoxt. es vaxe viþ nꜹtnena sem himenrikeꜱ hluter ero aller
HómÍsl³³(1993) 54r28●●● Engi mannleg lyðni. dregr iamskiott vinatto ... sem at veita þeim miskunn. er þurvannde ero
~ lat.pertrahit
JDamBarl 12315 Menota: 95ra22 BarlA 18020●●● Dro Magnus kongr vinattu med þeim (ɔ: Hákoni konungi ok erkibyskupi) þuiat mykil blida var med þeim Magnusi kongi ok erkibiskupi
cf.foru allir lutir vel med þeim. dro Magnus konungr þar ok alla luti til
HákFlat 2177-8 Hák8B 19236
10) [e-t] nære/vise (følelse, etc.) ⫽ nourish/show (feelings, etc.)
●●● Ælska hofðingia þinn væl ... oc dragh alldri þyðu eða samræðe til hans uvina
Kgs 5620●●● allann fiandskap þann er ek mꜳ̋ draga ok bera þer til osæmdar ok þino riki þa skal þer heimil vera
MírmA(1997) 169
● ‖ impers.: dregr ván [■] det kan forventes ⫽ it is to be expected
11) [e-t/e-n] [af e-u / ór e-u / at sér / til e-rs/sín / í e-t / gegnum e-t / yfir !(e-t)/sik] [með e-u] trække/rykke (til sig, op/ud/væk, gennem ngt, over ngt/sig) ⫽ draw/pull/heave (towards one, up, out of sth., off, through sth., over sth./oneself)
●●● dro hann mic utan af vatne
~ lat.educere
Dialᴵᴵ 15821 GregDialA 14319●●● þa halsfaðmaðe hann hana. ok dro hana til sin. ok kysti
~ fr.Vers lui la traist
LaisMar 6219 Streng 8625●●● tokv þeir festina ... ok drogv hana gꜹgnvm hellv mikla
SnE 3715●●● þꜳ slo sott ꜳ hestiɴ avðrv sinne sva æsiligri at eigi matti ꜳ fætʀ standa ne draga gras J mvn ser
JBpA(2003) 4425●●● bacar hann fotinn, oc ⸢drogv [var. toguðu GBpA 474] II carllar beinit or fætinum með tavngo
StuᴵK 14110●●● Áslakr ungí kom ackerí j skíp þeirra. ok dro þa af grvnninv
Huldaᴵᴵ 29713●●● hrista tysvar í keraldi ok draga tré yfir
Jb 2354●●● tak gras þat, er heitir portalaga, og dragh af iordu
Med194 766●●● (fig.) Eingan tima dro hann ifir sigh leti suefn eþa er kirkian þurfti hans
~●●● leidandi eda en helldr dragandi margar salvr dagliga af fiandans kverkvm til almatigz gvdz
ÓH1 71133●●● tók hann léttiskip ... ok helt upp eptir Elfinni; lét hann draga af (op fra floden ⫽ out of the river) við forsa ok flutti skipin upp í vatnit Væni
Hkrᴵᴵᴵˣ 1795●●● hafði Hallr vǫttu á hǫndum, er hann dró akkerit
LjósvLˣ 9518●●● en er þeir kómu at Álptá, varð þeim eigi þar greiðfært yfir, því at Þórðr hafði látit af draga brúna
StuᴵᴵR11127ˣ 2512●●● hann ... dró at sér sverðit með öllu afli
Trist¹ˣ 5811÷ ec vas af vatni dregiɴ
~ lat.traherer
Dialᴵᴵ 15819 GregDialA 14318÷ fa mer tongena. Hann dregr at ser orena
cf.spænn um tongenne oc kipp sva or sareno
8818-19 ÓHLeg 8821÷ scylldu þeir draga þa af kafi er utbyrðis liopu
ÓTOdd 2328÷ þu ert sua kroftugr oc mattugr, at þu dregr or viðinum lauf oc blom oc alldin
~ fr.Tu fais croistre les arbres, porter foilles et flors
Elie 4530 ElisA 727÷ dreg (ɔ: drag) við af elldi. þa mon bratt ælldr slokna
~ lat.Detrahe ligna foco
Pamphilus 2436 Pamph 10818÷ dreg (ɔ: drag) við af elldi. þa mon bratt ælldr slokna. sorgfullr em ec nu dreginn
~ lat.Detrahor
Pamphilus 2438 Pamph 10820÷ Tekr siðan til handarinnar, dreg‹r› at ser ok kyste
Jón¹FrgA 44217÷ ver skolvm deyia. oc dregr þa iorðin sitt til sin
StjC 52329÷ E. (ɔ: Egill) dro at ser festina ok hliop ut a skipit
~÷ tok Helgi ... Geir ... oc bad nv eigi fresta, at hann væri vpp festr, ęða menn gerdiz til at draga hann af þeim
StuᴵK 6318÷ dró hann at sér ‹beisl› sitt ok skundaði alt þat er hann mátti til aptrferðar
KlmA 30722÷ hann stóð upp skjótt, ok dró haminn fram í eldinn, ok brendi upp at kolum
GrL 15115÷ dioflar ... drogv þær (ɔ: sálir) til sijn j pijsler
~ lat.trahebant
2828 Dugg624 2817÷ hann stack suerðinu i bug hringinum ok dro at ser
EgM(2001) 8630
● draga sauð/sauði trække får ud (under sortering) ⫽ pick out sheep (when sorting)
●●● attu menn rett ... Helgi het sauða maðr ... hann dro feit um daginn. Biorn ... ræddi um huat sauða þat uæri er Helgi dro. En er at uar hugat þȧ uar a mark Uigfuss ... Biorn mællti slunda samliga dregr þu [sau]ðina i dag
EbWolf(2003) 993÷ *Slundasamliga dregr þú sauðina í dag
Ebˣ 5821
● draga á vetr [e-t] ?trække/udvælge (husdyr) til vinterfodring, fodre vinteren igennem (cf. Blöndal, setja fénað á hey/vetur/guð og gaddinn; evt. med bibet. ‘holde gående’, cf. def. 29) ⫽ ?pick out (farm animals) for feeding through the winter, feed through the winter (poss. with sec. sense ‘keep alive’)
12) [e-t/e-n] [af e-u / ór e-u / út í e-u] [til e-s] [með e-u] (spec.) trække (fisk, etc.) op (af vandet), få på krogen, få i nettet, fiske ⫽ (spec.) draw (fish, etc.) out (of the water), hook, net, fish
●●● es diaknenn lagði net, þa dro hann mikenn lags at eno fyrsta varpe
~ lat.extraxit
DialMartᴵᴵᴵ 20726 Martin¹ 57217●●● drogo fatœker fiski menn. til. Guðs truar. valldduga hafðingia heimsins
Menota: 89va11 BarlA 1704●●● hann bauð sva Petri postola sinum at hann skylldi dragha fiska af unnderdiupum vatna
~ lat.piscem ... tolle
Vulg Matth 17,26 Kgs 7332●●● her segir fra þvi er þoʀ for at draga miðgarþz ormiɴ
SnEU 2918●●● hann ... dro hvali i hafi vt sem fiska
SnE 1461●●● maðr sitr við vatnit við einn *lœkjarós ok dró fiska
Laxd 2151●●● lét annarr síga öngul sinn ok dró þegar mikinn fisk
~ fr.peschoit / A la ligne
Perceval 888-9 Parc 2820●●● ÞEtta haust reru fedgar tueír ꜳ̋ fiski ok drogu marmendil
Hálf 17330●●● drogu þær fiska or uatnenu med klom ser og atu sialfar
~ lat.extrahebant
688 AlexBr24(1991) 696●●● Þorgils kastaði færi sínu fyrir borð ok dró einn mikinn flatan fisk
Flóamˣ 1520÷ sia þeir mann einn a bati firir sér oc dro fisca
Mork 2479÷ Þorsteinn ... qvaþ menn þar draga fisca
OddMork 2617÷ Framarr hefir þv þa gert vm vigin a Grenlandi, enn fiski madrinn kallar aflavsn vera fiskinnar. Þvi at hann kallaz leysa sik, ef hann dregr fisk fyrir sik, enn annan fyri skip sitt, iii. fyri avngvl, fiorda fyri vad
FbrHb 20321÷ sagþi þa Hymir (!), at þeir voro komnir a þær vaztir, er hann var vanr at sitia ok draga flata fiska, en Þoʀ qvezt vilia roa myklv lengra
SnE 627÷ Herran stigr nv ꜳ skip einn samt með honum einum, at hann dręgi fiska
Mar240g 94611÷ því skal g‹er›a liðugt færit honum (ɔ: fiskinum) til rásar, svá opt sem hann beiðir, þar til hann mæðist ok verðr svá dreginn í síðöstu
GBpD 17936÷ En er Sighuatr hafði litla stund setit. þa dro hann þann en fagra fisk
ÓH61 70726÷ í munni þess fisks. er þu dregr fẏrstan. muntu finna sva mikit silfr sem skattriɴ a at vera
~÷ sér hann, hvar maðr sitr við vatnit við einn lækjarós ok dró fiska
Þórð¹ 24419÷ sa hann ííí menn a fiski bat, ok þui næ̋st sa hann, at madr dro fisk
HeiðrR 8422÷ rere eg til fiska. drogh eg einn fisk
GregBpReyk 2923÷ *Grimr reyri til fiska vmm haustit med huskarla sina ... *Grimr dro marmeɴil
LdnStˣ 14624
13) [e-t] [af e-u] tappe (blod) ⫽ draw (blood)
14) [e-t] [frá e-u / af e-u / ór e-u / til sín] (medic.) trække ud/væk, fjerne ⫽ (medic.) extract, draw out, remove
●●● Vid tannverk tak korn af haf-sallti ok legg i rauf tannar, þat ⸢dregr [var. drepur Med434 199] madk ok lettir verk
Med194 7226●●● I þeim stad sem gullit verdr gotet. ok a stendur sem froda. þat er gott vid augna verk ok dregur hirno af augum
MedMisc 5316●●● hun (ɔ: oxatunga) dragur (sic ms. 9v¹⁸) fra lungum alltt þat er þeim er skadligtt ef hon verdur druckinn
~ da.draghær fra
HarpK 15216 MedMisc 625●●● þat (smyrsl) dregur til sin veilsu ur sꜳre. ok hreinsar svo sarit
~ lat.attrahit
AntNic [40v26] MedMisc 987●●● Hón (ɔ: Ísǫnd) kunni ... verk ór öllum limum at draga
Trist¹ˣ 6229÷ vid þat er ꜳ er dregit augun, tak svo᷎lu kvika ... ok mun þa af draga
Med194 7011÷ þat dregur til sin veilsu. ur sare ok minkar svo verck
MedMisc 991
15) [e-t] [ór e-u] [yfir e-t] [á sik] trække (sværd) (af skeden), drage (sværd), svinge (sværd), slå/ramme (med sværd) ⫽ draw (a sword) (out of its sheath), swing (a sword), slash/smite (with a sword)
●●● hann stoð þar næʀ hanum mæð ⸢drægno [var. brugdnv AM 243 a fol] sværði oc buinn við at hogga
Kgs 10138●●● hann ... lagði suerðit vm kne ser ok dro ... til halfs. en þa skelldi hann aptr i sliðrin
EgM(2001) 8615●●● Erlingr varð saʀʀ á vínstri siðv. ok segía svmir menn. at hann ⸢hafí síalfr dregit [var. sjálfr drœgi Hkrᴵᴵᴵˣ 47914] sverðít á sik þá er hann brá
Huldaᴵᴵ 3362●●● Dragit or slidrum suerdit hins heilaga Petri
Thom² 44836●●● bordvzt (þeir) nu ꜳ̋ fæti. og drȯ huorr grimliga sitt suerd yfer annars hlifar
Adon 15012÷ Erlingr varð sárr ... ok segja sumir menn, at hann sjálfr drœgi sverðit á sik, þá er hann brá
Hkrᴵᴵᴵˣ 47914÷ diarfur erttu madur. æigi vil egh vpp stannda ad drepa þigh. þa sagde Heimer. Stenndur þu æigi vpp og verr þik þa dreg egh mitt sverd vr slídrumm og drep ek þigh. Risinn hleypur vpp og hrister haufudit og haarid og stenndur þat vpp af
Þiðrᴵᴵˣ 39022÷ dro konungr suerðit or sliðrum ok tok gullring af hendi ser mikinn ok goðan ok dro a bloðrefilinn
EgM(2001) 8627
16) [e-t] [í e-t] stikke (sværd) (i skeden) ⫽ sheathe (a sword)
17) ?sætte sejl ⫽ ?hoist sail
● draga segl [við e-t] trække sejl til vejrs, sætte sejl ⫽ hoist sail
●●● En er þeir drogo [var. + upp AM 61 fol] seglit. þa gecc i svndr stagit. for seglit ofan þverscipa
ÓH 3576●●● let hann reisa viðvna oc draga seglit
ÓH 4529●●● let konungr draga [var. + upp WolfAug 9 10 4°] segl sín. ok sigldi suðr sem af tok
EgM(2001) 3127●●● draga þeir segl við húna
Trist² 4412÷ Þeir Karli hofðv þa dregit segl sitt
ÓH 3556÷ Siðan drogo þeir segl [var. + upp AM 61 fol] oc foro leið sina
ÓH 3574÷ fríadaginn at kuelldi rann a byriar gol drogu Baglar þa segl sín ok siglldu norð‹r› um nottina
BǫglEirsp 45012÷ hann (ɔ: Skíðblaðnir) er sva mikill, at allir æsir megv skipa hann með vapnvm ok herbvnaþi, ok hefir hann byr, þegar er segl er dregit
SnE 484÷ þat er ráð mitt, sagði hann, at vér dragim segl ok látið ganga vestr um landit
GBpD 499÷ woru þa skiotliga dregin segl wid huna
Vikt 157÷ røri Rauðr með dreka sinn út til hafs ok því næst lét hann draga segl sitt
Hkrᴵˣ 3976÷ drogu þegar segl sitt ok sigldu vt epter Sogn sæ ok siðan i haf
EgM(2001) 4827
18) [e-t] [af e-u/e-m] [at sér / í e-t / um e-t] [í e-u] [með e-u] drage (ånde), trække (vejret), indånde, indsnuse ⫽ draw (one’s breath), breathe, inhale
●●● Uer ... drogom ilm af gózco aldini oc etom þevgi þat aldin
~ lat.odoramur poma
Dialᴵᴵ 42424 GregDialA 12210●●● þeim er lifa er þat til gagns ... at þeir dragi eigi með nosvm vþefian þar af at spilla heilsv sini
ViðrǼHHauksb 30527●●● þer sialfvir dragandi avnd af himneskvm lvtvm
~ lat.detrahentes
VitAnt 15912 Ant 10311●●● Enn sva sem hann hefir sott tekit ok er kominn at dꜹða, dragande i briostinv hinn lgzta lifsanda
MarS 26126●●● dregr hun vedrit af honum, þar sem hunangit var a ridit
Vǫls 1127●●● þessi hin grimi uargr dro at sier ondina
~ lat.retrahit anhelitum suum
7723 Dugg681a 773●●● Dregur madur vinans (ɔ: unians lǫg) upp j sinar naser. þat rekur ut af hofdi skadliga vættu
~ da.Dræghær man up .i. syn næsæ cipul oos
HarpK 1171 MedMisc 6914●●● Logur þess blandadur vid kvenna miolk. ok dreginn inn um nasir. er stor godur vid gulu sott
~ da.in at næsæ draghæn
HarpK 1669 MedMisc 8227●●● matti hann varla draga sina ond
~ lat.fatigato anhelitu
HFars 178626 MarD635ˣ 6675÷ varlla matte hann onndena ⸢drega [var. draga AM 232 fol]
~ lat.ut doloris magnitudo et motum auferret et vocem
VitAnt 13135 Menota: 24rb10 BarlA 4428÷ haɴ matti varla draga ø᷎ɴ[dina firi] sarleikum þeim er fylgdv
JBpAFrg(2003) 3517÷ dregr lagt o᷎ndina
~ lat.anhelitu temperato
VitPaul 258 PErem 18736÷ Allir kveliarar ... þefodu, svo ath þeir drogu nær einsvegar o᷎nd
Vinc 32235÷ þat er þeim gott er kvæfaz ok varla megu onda draga. ok svo þeim er andar rum teppiz eda svellazt
MedMisc 10117
● draga nasar [af e-u] snuse (efter ngt) ⫽ snoop about (for sth.)
19) [e-t] [at sér / til sín] [með e-u] (fysisk/magnetisk) tiltrække ⫽ attract (physically/magnetically)
●●● Magnes ... er svartblar, hann dregr iarn med fundnu magni hans
~ lat.tollere
DeGemmis 17522 Lap²194 8118●●● Magnes leidar steinn ... hann dregir jarn til sin
~ da.dræghær ... til syk
HarpK 16314 MedMisc 7930●●● aller þesser (steinar) draga jarn at sier
~ da.dræghæ
HarpK 17619 LapMedMiscˣ 2193
20) (om vandløb/sø) tiltrække, opsamle ⫽ (of a watercourse/lake) attract, collect
● svá langt/hátt sem vǫtn draga så langt/højt som vandløb/søer trækker (vand fra mindre vandløb, cf. BlöndalViðb, dragá) ⫽ as far/high as watercourses/lakes draw water (from smaller watercourses)
●●● ec seldi ... halfua jordina ... med suodann jardar eign. ath tinnꜳ. ok suo langt ꜳ fioll fram sem votn dragha. ok egh uard fremst eigandi ath
DI V (1464) 4105●●● (lectio?) enn þyckuiskogur ætti landeign alla nedan med vatni vpp ad prestagile og suo hatt vpp a halsin sem vatnvm (!) (ɔ: vǫtn um?) draga nordur ad votnvnv‹m›
DI VII (*1494›apogrˣ) 2212
● ‖ impers.: dregr [e-t] [af e-u] (vandløb) trækker (vand fra mindre vandløb) ⫽ (a watercourse) draws (water from smaller watercourses)
21) [e-t/e-n] [í e-t] [af e-u] [e-m/sér] skaffe, erhverve, tjene, inddrage, tilvende sig ⫽ procure, earn, appropriate, take (possession of)
●●● konungsens mænn draga þat i konungsens fehirðzlor, þat sama kirkiunnar goðz, er væra skylldi angraðra manna huggan ok fatœkra manna fœða
Thom¹ 515●●● Eigi hefir þv ... dregið þer i sioð annarra æigin
~ lat.ne ... tulisti de manu alicuius quippiam
Vulg 1Reg 12,4 StjC 4486●●● Skẏnsæmdar skípan ma eígí þola at eínhuer mæge drega æftir sínní ætslan klaustr ædr kirkiu j gægn vilia vphalldz manna ok þeira forrædom
~ lat. in textuvendicare
1320 SvR 1322●●● allt her fang þat er hann hafdi dregit af iudea
~ lat.erat praedatus
6932 Gyð(1995) 6911●●● þegar hann hafde fe dregit sem hann uillde þa for hann ór lannde ok tynde fenu
HróF(2019) 6212●●● Tredr hann oss under fotum ok uora menn ok er hans eíɴs gettid dregr hann af þui þing menn síɴa ok situr yfer met ordum uorum
BandK 2920●●● eckj sogdust þeir vita ad ⸢hann dræge Harallde konge rÿke [var. þat mun fram draga riki Harallz kongs Eb445b(2003) 414] fyrer vestann haf
Eb447(2003)ˣ 430
22) [e-t] [af e-u] [at e-m / á hendr e-m / í mót(i) e-m/e-u] samle/mobilisere (tropper), iværksætte (planer, etc.) ⫽ gather (troops), raise (an army), put (plans, etc.) into effect
●●● siþan var hon i miclum umsatum um Olaf konung. oc dro at lanct rað
ÓTOdd 12013●●● kallaþi (hann) þat ecki tackaz mega, nema meþ miclu mannspelli, ef hann dregi her a hendr þeim Þorfinni ok Kalfi
Orkn325I 7316●●● Heinrekr konúngr dró í mót honum allt sitt ráð ok ríki með sjálfum biskupunum
GBpD 415●●● fregn hann ... framferð prestanna, hversu þeir súngu í ... bönnuðum stöðum með náveru bannsettra manna, er alla illsku draga móti kirkjunni
GBpD 778●●● þeir skyllðv draga flocca at biskupi
StuᴵK 2852●●● hann ... efldisk ... at liði af nýju; hann dró her alt sunnan af Skotlandi, bæði hit eystra ok hit vestra
Orknˣ 4919÷ nu dregr þu flocc ímote mer oc villt drepa mik
ÓHLeg 8214÷ taka enn Philistei at ęfla vfrið oc draga her a hendr Gyðingvm
~ lat.Factum est autem rursum proelium Philisthinorum adversum Israel
Vulg 2Reg 21,15 StjC 5448÷ þat er eigi kennimannligt at draga her í móti biskupi sínum
GBpD 11227÷ Drogv ‹þeir her þenna norðr um land›
StuᴵᴵR 22715÷ Þar fylger su radagiord, ath þeir bader samtt skulu draga landher at Skotakonungi
Thom²y 48837
23) [e-t] [fram um e-t] fremholde, hævde, anføre ⫽ hold forth, maintain, bring forward
●●● (def.?) þeir sem létuz vera beɢia uínír baðu byskup leɢia af sinu mali. ok oll alþyða dro þat sama. sakir forns uána
ÞBpB 25316●●● geck hann gladr at o᷎llum skildaga ok dro vm þat fram (ud over det ⫽ beyond that) engan lut. sem konungr ⸢villdi ꜳkueda [var. veitti en fyrsto akveði ÓH 2497]
ÓH AM 73 a folˣ 78r8÷ gecc hann glatt at ollom scildaga. oc dro um þat øngan lut sem konungr veitti en fyrsto akveði
ÓH 2497÷ gecc hann glatt at ollom scildaga. oc dro um þat [var. + fram] øngan lut sem konungr veitti en fyrsto akveði
ÓH 2497
● draga dǿmi anføre eksempel ⫽ give an example
● draga til dǿmis [e-t] [um ■] anføre som eksempel/bevis ⫽ give as an example, bring forward as proof
●●● þó at eitt af mörgu sé hér til dæmis dregið
GBpD 2424●●● Ebreskir menn segia at engillinn uard aa þessum degi fiandi. ok draga þat eigi sizt til dømiss þar um ...
Stj¹ 131●●● til dæmis at draga
~
24) hente/bruge ⫽ derive/use
● draga dǿmi [e-s / af e-u] [til e-s] [sér] hente/bruge (ngt) som eksempel/forbillede ⫽ derive an example (from sth.), use as an example
●●● ... nema ver dragim dømi þionosto þeira til batnaþar vars
~ lat.derivare
GregHom 125228 Hóm677 6223●●● scolom ver draga dømi af þionosto þeira til varrar atferþar
~ lat.trahere
GregHom 125236 Hóm677 6227●●● ero oss þar enge dœme af dragande
~ lat.exemplum sequi
18229 Thom¹ 18123÷ at ver dragem til várrar atferþar. déome verka þeirra. þꜹ es samþyck ero viþ keɴingar
HómÍsl⁷(1993) 9r4÷ er þuí vndarleght huadan þeir dræga þau do᷎me at firirlita konong
SvR 1030÷ dragandi dæmi af hans synd ok leidretting
MarD634ˣ 77919
● draga til dǿmis [e-t] [sér] bruge som eksempel/forbillede ⫽ use as an example
● draga til nytsemðar [e-t] [sér] drage nytte (af ngt) ⫽ derive benefit (from sth.)
● draga dǿmi til nytsemðar/nytja [sér] bruge (ngt) som nyttigt forbillede ⫽ derive a beneficial example (from sth.)
●●● drag þer til nytia þau dœmi
Kgs 7023●●● at þeir mætti ... draga ser til nytsemdar aull þau ‹goð› dømi sem uerit ho᷎fdu
Stj¹ 534
25) [e-n/e-t / e-m] [(út) í e-t / til e-s / ■ / frá e-u] [með sér] [um e-t] [sakir e-s] [með e-u] bringe (ngn) (til ngt), bevæge, drive, trække (ngn) (ind i ngt, væk fra ngt), presse ⫽ bring (sby) (into sth.), move, impel, draw (sby) (into sth., away from sth.), coerce
●●● En hann var sua staðfastr til guðs astar. at allr hans hugr. oc vili dro hans ⸢nattura (sic) [var. natturu AM 232 fol “b”, etc.]. at þola þetta allt ... þo at leítt være likamenom
Menota: 98ra13 BarlA 18624●●● kalla (þeir ɔ: allr grikkjaherr) ser nv leitt vera at konungr þesse drage þa lengra *vt í heim vm torførelega fiallvego
~ lat.trahi
Alexandreis 875 (III 485) Alex 547●●● dregr (konungr) í margan lifs hasca sec oc sina menn
Alex 5415●●● er Akilles var dregiɴ i þetta vfæri með sinv kappi þa ...
SnE 8711●●● þæir ... kallado sik mykla naud til draga saker sultar at fa sær nokot til matfængis
DN III (*1341›vid 1341) 18228●●● var hann æ fremztr i o᷎llum hlutum. ok slikir lutir drogu hann i mikinn kięrleika
~ lat.omnibus ... carus esse
436 Rómv226(2010) 417●●● Hér til draga þeir eðr kúga þá menn, er þeir hugðu virðast mundu hæstrar raddar á landinu
GBpD 1206●●● Snorri Magnus son fylldizt upp hins mesta fiandskapar við Vrækiu ok dro i þat marga be᷎ndr þar i Isafirði
StuᴵK 46827●●● Slikt dró hann til vínsældar ok orðlofs
Huldaᴵᴵ 23418●●● Sꜳ gullpenningr, er uerolldin‹a› lockar ok dregr med megni
Thom² 32510●●● getur (hann) þa alla dregit i þetta rꜳd med ser, at suika (!) Jón kong
Dám 8226●●● Egiar hann fast sitt lid og seger at betur samdi at þat syndizt a þeim at þeim hafi ȯþyrmi til dregit at ueita lid suikaranum
Adon579 1997●●● þeir ⸢binnda alla í æitt felag [var. draga alla j eítt samlag AM 243 a fol] spaca mænn oc siðsama oc osiðar mænn. oc fol
var. Kgs 5337 → Kgs AM 243 a fol 21vb25●●● þeir báðu hann glíma við einnhvern ... báðu þeir hann því meir. Hann mælti: Ef yðr þykkir undir um, at ek sé dreginn, þá munu þér þat til vinna, at handsala mér grið hér á þinginu
Gr 23114●●● Gunnlaugr spurði, hvat þá drægi til þessarar ferðar, en þeir sögðu líf sitt við liggja
Vígl 1017●●● Hann (ɔ: Celestínus páfi) var áðr einsetumaðr ... einfalldr maðr ok ágjætz lifnaðar, helldr dreginn en kosinn at taka svá mikit umskipti á sínum lifnaði
Æv²²624 7725●●● birtizst og fyrir oss huer uorkunn nefndum (!) torfua dro til þessa uerks
DI VII (1503) 6322●●● Ormur var madur frændmargur og frænd stör og dro marga j med sier
ÁBpˣ 1255●●● Þa er gratligt vitleysi dro dagliga mitt lif ... vm ymisligar hrapanir lastanna
cf. lat.Dum enim vitam meam ... per divisa vitiorum præcipitia ducerem, et me ipsum quotidie flenda insania collidens, vitam beatam fugiebam
MirMar1731 3867 MarD634ˣ 75917●●● Vildi Sturla draga Þorgils frá konungs trúnaði, en Þorgils vildi heimta Sturlu frá sambandi við þá Hrafn ok Eyjólf
StuᴵᴵR11127ˣ 15521÷ scal ec ræyna. huart tunga þín se tru eða æigi. oc sua til huers dregr mik þín rǫða
~ lat.me trahat
Pamphilus 2655 Pamph 1172÷ Þar er þu forvitnar um þat hvat mænn sœkia þingat til lannz þæss eða hvi mænn fara þangat isva mikenn lifs haska þa drægr þar til þræfolld natura mannzens
Kgs 2928÷ man hværn mann er noccora skilning hæfir fængit þæssi rœða draga til meira nerkœmi um sina skilning
Kgs 661÷ lovaðe hann firi þvi þeiʀa sælo at hann villdi draga þau til væsalldar mæð heipt oc ofuɴd
Kgs 8027÷ Enngi ofkæti dregr mig til þessarar ferðar
HákFris 44620÷ konvngr sagði at hann drægi ecki ofkæti til at brenna Vermaland
HákFris 53434÷ huat nauðsyn til dro þann er tok
Landsl 1296÷ hueríum manne er full naudzsyn at henda þau ord saman er allþẏda mætte dræga till skilníngar
SvR 14÷ ver hyggium þa ... j villu vera stadda er ganga mote kononge ... allra hællzst æf þeír dræga adra men till slikrar villu mædr ser
SvR 716÷ alla aðra þa sem þæir megu fra illu draga
Hirð 41611÷ alla aðra þa sem þæir megu fra illu ⸢draga [var. ðrega AM 322 fol]
Hirð 41611÷ er hann vigðr ... aboti, helldr dreginn en liðvgr kosinn
Mar655XXXII 49823÷ mun hann slíkt allt til draga
NjM 34523÷ Þat dregr os miok til at skrifa lif ok jarteignir þessa virðuligs herra ... at ...
ÞBpB 24126÷ þeir fara flestir i hernad er nockut dregr til. Sumir ... hræðaz v uíní sína. sumir ero felausir. ok uilia sua afla ser fiár ok frægdar. Engín madr leypr til uapna. nema hann vænti ser nockurꜱ afla. edr mikils uerk kaups
Rómv226(2010) 2496÷ hvat dro þik til ... at rekaz austr hingat
Hallfr61 899÷ med allra manna aheitum valdr til byscups, eda enn helldr dreginn til
Remig 22324÷ hafde hann a þui mesta hugsan ad draga sem flesta til rettrar truar
Vǫlsa 33539÷ af þeim ... sidleysum ok ouonum leiddi sua langar limar, at margs mannz lif dro til utlegdar, ok suma ... allt fram i dauda dyrr
Thom² 29623÷ Litlu var lesit, huersu Heinrekr konungr hiellt undir sinu ualldi .ij. byskupsstola, adr Thomas erchibyskup feick dregit hann til samþycktar, at formenn veri kiornir
Thom² 3306÷ Einge ofkæti dregr oss til þessar ferdar
Hák81 4021÷ for (konungr) þar um morgum fogrum ordum ... huer skyllda hann dro til at sęma hana med uinattu
HÍ 1314÷ kongvr spvrdi son sinn hversv leingi hann ætladi at fara eptir sionhverfing þessi er hann mvndi til illz draga
PartA 6010÷ ‹L›itil efni vil eg med vpphafi vm þat mál hafa er eg vil hier vm ræda og vita ef þat meigi draga ydur til skilningar medur þui at þu lætur nu suo ouænliga yfir at suo meigi vera
KgsE 1120÷ Sa hlutur dro og til sundur þyckiss med þeim ad biskop tok þann mann til sin sem Ketell hiet
ÁBpˣ 545÷ Þotte honum vænt umm er hann hafde veyddann hinn villdasta af yfer klerkum biskops og dreyged mio᷎g til sinnar þyckiu
ÁBpˣ 15516÷ Slíkt alt dró ⸢honum [var. hann HkrEirsp 16410] til vinsælða ok orðlofs
Hkrᴵᴵᴵˣ 31514÷ ferr hann til við föður sinn ok dregr hann í þá Guðs reiði, at ...
KlmBˣ 5509÷ þykkir mér ok þik til draga nǫkkut fyrir þann skaða óbættan, er þú hlauz í brennu á Flugumýri í drápi Halls mágs þíns
StuᴵᴵR11127ˣ 25521÷ hvat skyldir þik til ... mikit dregr mik til þess
Vatnˣ 1019
● dregit verðr [fyrir e-t] det udvirkes ⫽ it is brought about
●●● hann gengr nu milli konungs ok erchibyskups. Verdr þa enn sua dregit i sidurztu, at herra konungr iatar at gefa aptr iardirnar, enn bidr byskup fara heim til stols sins
Thom² 42214●●● uerdr þat i siduztu dregit fyrir bęn ok bref godra manna, at ...
Thom² 45131
● draga í dauða, draga til heljar/dauða/bana/dráps [e-n/e-t / e-m] [með e-u] trække/drive i døden, føre til (ngns) død/... ⫽ drag to death, lead to (sby’s) death/...
●●● Hókon iarl ... sat meþ ... óvinsælþ mikilli ok margfaldri ... ok meþ einni þeiri, er hann dró til heliar, at hann lét sér konor allar iamt heimilar, er hann fýsti til
Ágr 159●●● greifenn fell með þvi liðe er hann dro til draps með sino velręðe
Alex 4617●●● þat samband þeira, er þeim dregr báðum til bana
NjM 22010●●● Hrędiligr ufridr blodgar *kirkiurnar ok dregr i dauda hina hęstu stolpa kristninnar
Thom² 44937●●● mun þér ... erfitt þykkja einum at vera, ok þat mun þér til dauða draga
Gr 12129÷ (snǫrur) er allavega leggiazt vm mannenn. at ⸢drega [var. draga AM 230 fol] hann til dauðans
Menota: 26va32 BarlA 4828÷ o᷎tlande henni firirkoma ok til dauda dregha
~ lat.occideretur
MirMar1907 12124 MarF 111313÷ er þat venst. Finnbogi. er þu leggr mikit kapp a við þenna mann. er þer dragi þetta til dauða
Finnb 8717÷ ... orð þau in illu, er Sigmundi dró til hǫfuðsbana
NjM 11821÷ En ef honum vill þetta til dauða draga, þá mun hann rjúfa sættina
NjM 1686÷ Enn þa er ‹þeir› Vrækia ‹ok› menn ‹hans› tauluðuz ‹við› vm maálin Klængs, dró honum þat mest til dauða, at þeim þotti ecki verða erinndi sitt, ef Gizur ræki unnðan, sua illa sem þeir vóru beidðir
StuᴵK 55615÷ rumr ok vidr er sa vegr, er til dauda dregr
~ lat.ducit
35629 VP 3571
● ekki dregr [e-n] [til !] intet presser/tvinger (ngn) (til ngt), (ngt) er ikke tvingende nødvendigt (for ngn) ⫽ nothing presses/forces (sby) (to do sth.), (sth.) is not absolutely necessary (for sby)
●●● Egill sagði þá ekki til draga, at ...
Ar 6243●●● Nu vil eg vita mitt erenndi; vil eg ecki hier vera, ef mig dregur ecki til
Fljˣ 246÷ mun þeim verða illt til liðveizlu manna ... Svá mun þat ... ef ekki dregr til
NjM 2898÷ engi maðr þarf ... at ... ef hann dregr ekki til
NjM 36722÷ engi maðr þarf ... at ... ef hann ⸢dregr [var. dręgi AM 468 4°] ekki til
NjM 36722
● nauðsyn/skylda dregr [e-n] [■ / til e-s] nødvendighed/pligt driver (ngn) (til ngt) ⫽ necessity drives (sby) (to sth.)
●●● huat nauðsyn til ⸢dro [var. rak] þann sem gerði
Landsl 6119●●● hin (váðaverk) er engi nauðzsyn dregr til. nema galꝍysi oc mikit skamsyni
Bl 2183●●● dregr oss skyllda þer at senda aminningarord ok hirtingar
Thom² 39126●●● suo ok huer naudsyn edur nytsemd til dro
DI VII (1492) 1116●●● tjáði síðan, hver nauðsyn *at mik⸣ til þessar ferðar dregr
StuᴵᴵR11127ˣ 26130÷ skyllda drægr till suor at veíta ok skẏsæmd (ɔ: skynsemð, cf. ed. note) gudí sealfuum firir vorn ok gíætslo heilagrar kirkiu
SvR 111÷ hvat nauðsyn til dró þann er tók
Jb 27612÷ vttan þui at eins. at full nauðsyn draghe til
DN VIII (*1319›apogrˣ) 7438
● draga á tálar [e-n] besvige, føre (ngn) bag lyset ⫽ deceive, pull the wool over (sby’s) eyes
●●● greive sa ... dro borgarmenn á talar bað at þeir gefiz vpp í valld Grickia
Alex 4611●●● ek vil ekki þik á tálar draga
Gr 11326
● ‖ impers.: dregr til dauða/bana [e-m] (ngt) fører til (ngns) død, (ngn) trækkes i døden ⫽ (sth.) leads to (sby’s) death, (sby) is dragged into death
●●● Margir to᷎luðu um, at nu væri lokin mio᷎g uisenndi Magus ... Magus quað þat opt vera, þott mo᷎rgum dręgi til minna enn til dauðans
Mág¹A 414●●● ok er þat líkara, at hér dragi ǫðrum hvárum til bana
NjM 23013
26) [e-m] trænge hårdt, svække, afkræfte ⫽ press hard, weaken
● ‖ impers.: dregr [e-m/e-u] [e-t / um e-t] [í e-u] (ngn) trænges hårdt (mht. ngt), (ngn) lider nød, (ngt) svækkes ⫽ (sby) is hard pressed (with respect to sth.), (sby) suffers, (sth.) is weakened
●●● hún ... brást aldri sínum frænda hversu hart sem dró
GBpD 329●●● eigi dregr mér stórt um, þvíat ek em ríkr maðr
GBpD 14323●●● dregr saman med þeim. þviat hestriɴ var ual fímr ok fliotr. en maðrinn herklæddr ok storliga feítr. sva at honum dregr skiott ⸢vm [var. ÷ AM 651 I 4° 69r21] rásina
~●●● for hann nu mædiliga og dro miog j uokum og hungri
ÞForv 43133●●● hann neyti nær eingiss matar ok dro miog mætti hans
LBpB 13631÷ Eptir þat dró svá mikit mætti Hallmundar, sem fram leið kvæðinu
Gr 2056
● ‖ præt. part.: dreginn [af e-u] svækket, afkræftet, udmattet ⫽ weakened, worn out
●●● Storulfr sende þa Orm son sinn til motz vid Dufþak at fa af honum nokkut af heyi þuiat þa gerdizst timum miog framkomit en fenadr dreginn miog
OStór 5237●●● hann fann, ad hun var dreigin miog, þuiat hun var ⸢o-heil [var. örþreitt Kall 616 4°ˣ “B”; ofeit AM 452 4°ˣ “C” etc.]
Fljˣ 1921●●● oc er ⸢megn hans minkaðiz [var. hann var mioc dreginn þa AM 42 folˣ] let hann gera bref
var. HákEirsp 49421 → Hák AM 42 folˣ 95v29●●● váru þá hestar þeira mjǫk dregnir; var þá eigi færi á at ríða eptir Hrafni
StuᴵᴵR11127ˣ 28927●●● var hun huorgi kalinn so ad hana skadadi, og ey sagdist hun nockud dreginn af hungri
ÞBpC³ˣ 35916
27) [e-t] [at e-u] trække til (med en snor) (om ngt), snøre sammen ⫽ pull (a cord) tight (around sth.)
●●● er sveinin tok at kala þa fꝍrðv þeir hann i sꝍlbelg ok drogv at halsinvm
LdnHauksb 238●●● þa skal hon syna þat .ij. kalmannum at þa se barn huarke blat ne bloðegt oc æigi drægill at halse dregen oc æi se hænnar hannda uærk a
EiðKrA 3762
● ‖ impers.: dregr [■] (ngt) trækker sig sammen ⫽ (sth.) contracts
28) [e-t/e-n] [til e-s] trække i, trække i hver sin ende af (ngt/ngn), strække, strække (ords betydning) (ɔ: ?fordreje), forlænge, udtale (vokal) som lang, få (tid) til at gå ⫽ pull on, heave at, heave at both ends of (sth./sby), stretch, stretch (the meaning of a word) (ɔ: ?distort), draw out, pronounce (a vowel) long, make (time) pass
●●● huð hans (ɔ: rostungs) er goð oc þiucc til reipa oc rista mænn þar af stærcar alar sva at væl draga sæx tigi manna æitt reip eða fleiri oc geta þo æigi slitit
Kgs 2910●●● saugðo (byskupar) upp hver sætt ǽtlut var. var þa sem optt kann verða at huarumtueggium þótti nakuað dregin sín orð
BǫglEirsp 46735●●● hlioðstafir hava ok tvenna grein at þeir se stytter eða dregnir. en ef skyrt skal rita þa skal draga yvir þann stafinn er seint skal leiþa
Gramm²U 594●●● Jafnan toko Birkibeinar hann tveir senn ok togvðo hann i milli sin ... ok qvaðo skylldo draga hann til ⸢mvnaðar [var. munar HákEirsp 47711]. þvi at þeim þotti hann ofseint vaxa
HákFris 3935●●● til þesa hattar er vant at fiɴa ꜹll orð gagnstaþlig, ok er her firir þvi svm orð dregin til hæginda
SnE 2237●●● Skytr nu solinni vel a lopt. þuiat dvaler þersar droghu timann
HákHárA(2009) 288●●● baud hann (ɔ: Sigurðr ribbungr) ydr ... þann kost at þer skylldut ... ganga nordr aa Leiru ok mundi hann þar koma ok beriaz vid ydr. þa fara allir iafnlangt til. Konungr iattadi þui gladliga. þa dro prestr maalit sagdi at Ribbungum þotti þat iafnt at konungr ridi vpp til eids
HákFlat 7916●●● feldi hann tár ok dró skegg sitt
Klma 49528÷ Þa dro prestr malit at Ribbvngom þotti iafnt. at konvngr riði til Eiðz vpp ok berþiz þeir a Eiðzvelli
HákFris 45716÷ Optliga toku Birkibeinar hann ii j senn ok togudu hann, hellt annar j hofud, enn annar j fætur ... ok kuoduzt draga hann til munar; mælltu þui sua, at þeim þotti hann oflitit vaxa
Hák81 3024÷ Hann (ɔ: prestr) baud konginum bardagastefnu ... þa fara allir jafnliga til. Kongrinn jatadi þessu gladliga. Þa dro prestr malit, [var. + sagdi HákFlat 7917] at Ribbungum þotti jafnt, at kongr ridi upp til Eids, en þeir kæmi þar til mozt ok berdizt ꜳ Eidsvelli
Hák81 42322÷ Ásgrímr varðiz marga vega ... Dró hann svá sitt mál um síðir, at hann léz hvergi fara mundu ... Drógu allir sik undan
StuᴵᴵR11127ˣ 1428
● draga ár/árar trække i åre/årer, ro ⫽ heave on an oar/the oars, row
●●● hver ár var sva dregin sem menn ætluðu at hallda mætti
Sv 16717●●● dregr (hann) braðliga ꜳrar ok lætr siga herdar
ÓTᴵᴵ 13215●●● Grettir dró þá fast árarnar
Gr 1612
● draga boga spænde bue ⫽ draw/bend a bow
●●● En er hann dro bogann þa brast hann isundr i tvau
ÓHLeg 2529●●● þa þu sier hann draga bogann og ætlar at skiota. þa ...
~ eng.he drawith his bowe
9232 ÆvMið³⁰ 9212÷ Ængi dro *bætra hæilli sinn boga
ÓHLeg 8623÷ villdi Einarr skiota hinni þriðio or oc dro nu bogann
ÓTOdd 22718÷ hann dro j þridia sinn bogann sem fastazst
ÓTFlat 48630÷ dregur kongur so bogann ad saman þottu ganga halsarner
Hem1010 162÷ í því bili, er Einarr dró it iii. sinn bogann
Hkrᴵˣ 44814
● draga (boga) fyrir odd spænde buen så den står foran pilespidsen ⫽ draw a bow to the tip of an arrow
●●● Víðfǫrull tekr nú bogann ok dregr þegar fyrir odd ǫrinni ok rekr í sundr bogann
ǪrvS 14721●●● Ormr ... lagde o᷎r a streing ok dro firir odd ok let suo o᷎rina standa j boganum ok lagde sidan nidr aftr
OStór 53217●●● þat munde ekki skræfa verit hafa er boga hans hafde firir odd dregit
OStór 53222÷ Einarr tók bogann ok dró þegar fyrir odd ǫrvarinnar
Hkrᴵˣ 44820
● draga reip við ramman trække tov med en stærk modstander (cf. HHOrðt1954, 308-309) ⫽ tug a rope against a strong opponent
●●● Við ramman mun reip at draga
NjR 2016●●● er þar við ramman reíp at draga er Þrandr i Go᷎tu ꜳ i hlut
Fær61 4913●●● eigi kann ek at ef ver drogvm eigi vid ramman reip
ÓH1 83415●●● má vera, at við ramman væri reip at draga
Vatnˣ 1055÷ hier er vid rammann reip ad draga
Hrólfˣ 220
● draga ǫr
1) trække pil an ⫽ draw back an arrow
draga ǫr fyrir odd trække pilen tilbage så den står inden for buen ⫽ pull an arrow so far back that it is inside the arc of the bow:
2) sende pil ⫽ send an arrow
29) (blive ved at) leve ⫽ (continue to) live
●●● þat er hugsan mín, ef ek skal til leggja, at þá er þú spyrr andlát mitt munir þú eigi langt draga
GBpD 723●●● Snimma mánadags morguninn sjá þjónustumenn biskupsins, at hann mun lítið draga, þvíat limir hans hafa þá fengit opinber dauðamörk
GBpD 15723
30) strække ud, ?folde (stof) ud (for at måle) ⫽ stretch out, ?fold out (material) (in order to measure it)
●●● (def.: måle (i alen)? cf. def. 36 ⫽ measure (in ells)?) ef menn kaupa skrud eda lerept eda vadmál oc draga þeir eda olnum mæla, oc er boret vm stræte hvort, oc køupir dagr oc auga vid sig, þau kaup ꝍll skulu halldast
BjarkExcYaˣ 81b28●●● saa liet draga fætur af stocki
Svarfd(1966)ˣ 1515
31) [e-t] [til e-s / at e-u] [fyrir e-m] [með e-u] tilbageholde, trække i langdrag, forsinke, udsætte ⫽ hold back, drag (sth.) out, prolong, delay, postpone
●●● Ekki mattv meiri rangyndi leɢia fram við þann en taka við giofvnvm ok draga astina
~ lat.iniuriam facis si et dona illius accipis et tamen uicissitudinem dilectionis non rependis
20229 ViðrLS544(1995) 20210●●● sva er ok vm fiarefni hann veit hvi hann dregr
ViðrLS544(1995) 2307●●● firirbioðum ver oc heðan af at nokor maðr kalle sin mal undan domarum til þess at draga malit firir hinum oc firra hann sua sinum rettyndum
RbHM (*1313)¹a 1019●●● vil ek ok ekki lengr draga þetta fyrir þér, at ek ætla þess eigi auðit verða, at ek sjá þín kona
Laxd 24322●●● Skal ek nú því skemr draga fyrir yðr, er þá var ek torsóttari
NjM 37320●●● Hvat þarf ⸢þat [var. her AM 235 fol “C”] til langmælis at draga
~ lat.Quid plura
MMSpecH 358b27 (IX 101) MMA 53610●●● þetta mal þarf eigi at draga ... med ordafiolda
Thom²D 52218●●● þarf eigi þetta mal fyrir þer at ⸢seínka [var. draga AM 62 fol “D¹”] at Olafr kemr eigi i þína ferð
var. ÓTᴵ 778: AM 62 fol “D¹”●●● hitt munde athæfiligra at draga at *dagmalum dagverdinn
~ lat.ad horam tertiam exspectare
49226 VP 4925●●● eigi draga dom eda forfella
DI V (*1450›tr 1543) 6838●●● beiddi biskup at fara á fund Þórðar með sáttarboðum ok draga þat efni til þeirar stefnu, ef Kolbeinn mætti til komaz norðan
StuᴵᴵR11127ˣ 1727÷ Þarf þar eigi at draga til orða fio᷎lða, at Magus var heitið konunni
Mág¹A 929÷ Þarf þat ei til orða fio᷎lða at draga, at þar voru þeir .iij. vetr
Mág¹A 1365÷ korsbrœðr ... beiddozst ... af herra abota ok brœðronom at þeir lyke þeim ... tua lutena af ollom þeim kostnad er fyr var vpnemdr ... en herra abote dro þat nokot ok kuazst þo gerna villia sættazst þegar han hitte sina kumpana
DN IV (1316) 11017÷ Ecki skal þat draga firir þer. hueria fullsælu þu munt vpp taka. en þat er hinn .xvi.di lutr or Melslandi
BandM 442÷ þá feldi Þorkell sik mjǫk við umrœðuna ok vildi saman fœra með þeim kaupit. Halldórr ⸢dró þá heldr fyrir þeim [var. dro þa malid AM 309 4°]
Laxd 27810÷ Hann hefir þetta mál dregit fyrir oss í allan dag
Laxd 27815÷ Hvat þarf þat til langmælis at draga, for hann ok fram kom
MMA 54817÷ eigi þarf þetta mal lengr fyrir yðr draga. Takit nv i stað allir við kristni
ÓTᴵ 3859÷ Enn er jarl saa at hirdin var sua fastraadin i þessu at þeir letu ser ecki annat lika ok eingann veg draga fyrir ser þa sagdi hann at ...
HákFlat 1523÷ er nú ekki lengr at draga fyrir þér; ger sem vér biðjum
Ljósv 1216÷ ecke þarf at draga þath leingr fyrir þier ath ecke mun af uerda vm jalldominn uid þik
MHFlat 36838÷ Toku skotar þa þat rad at þeir skutu meir malínu í langbacka ok drogu þann veg at ecki skyllde med ollu vpganga sættín
Hák8B 1995÷ vil ek eigi þessi svǫr láta draga fyrir mér lengr, því at ek vil eigi vera vánbiðill þessa ráðs
Ebˣ 7123÷ Berssi bad, ad þau skilldu eigi draga leingi þetta mal
Fljˣ 10324÷ er þad ei til orda fiolda ad draga ad ...
Gibbˣ 7521÷ ey̋ þarf eg leinge ad draga þad fyrir ydur ad harpann er ei fól
SigrValˣ 12714÷ ec etla *ecci þurfi ⸢*draga [non emend. dra] þat firir þer at ecci mvni verþa af vm iarlldomin þinn
emend. Mork 22025: // “//”
32) [e-t] stryge (streng på instrument) ⫽ draw (a bow on the string of an instrument)
33) [e-t] bestryge med (fernis, etc.) ⫽ coat with (varnish, etc.)
34) [e-t] [á e-t / í ?e-t / yfir e-t] [eftir e-u] [með e-u] tegne (streg), afbilde, male, lægge (stof som yderlag) (over ngt) ⫽ draw (a line), depict, paint, place (material as an outer layer) (over sth.)
●●● Cross let hann draga i enni a ollom hialmum með bleikio
ÓH 9012●●● Ver scolom merkia lið vart allt bera hercv‹m›l a hialmvm varom oc sciolldvm draga þar með bleikio
ÓH 5385●●● ein af þeim ... hafþi gylltan hialm ok ravðan skiolld ok dregin a havkr með gulli
Hem544 4914●●● dro Tiorv‹i› lickneski þeira a kamars veɢ
LdnHauksb 9117●●● ef skyrt skal rita þa skal draga yvir þann stafinn er seint skal leiþa. Sem her. Á þvi ári sem ari var fæddr
Gramm²U 594●●● Heʀa Þorlakr þa af iarlinum huít skinn. ok silki ifir dregit
ÞBpB 24221●●● sýndiz þeim sem hann tæki ór pungi sínum lítit af bleikju ok ⸢*drægi [non emend. dragi] þar á bryggjunni skip með öllum reiða
Æv⁸¹ 2271n.●●● stigr hann (ɔ: pikturrinn) upp aa hiallinn ... formerandi uora fru ... Ok i þann tima sem hann dregr klædafollin, leitar fiandinn til hefnda
MarE 55726●●● Hann tok sitt pincer ok dregur eitt mannlijkam edur lykneske epter hans mynd á murinn med myklum hagleik ok miukre list
Jarlm²167ˣ 915●●● Þat var skikkja, pell dregin yfir skinnin ok gullbǫnd á tyglinum
LjósvLˣ 2219●●● Ok er þær ho᷎fdo allar skilt ... med huerium krapti alfkonan ‹hafdi dregit lauf› mottulsins ok saumath þa ... emend. Mǫtt 356: AM 179 fol “A¹”, etc.
~ fr.l’uevre que la fee i fist
348 emend. MǫttFrgα 356: AM 179 folˣ “A¹”●●● Þar var á (ɔ: á glerhimininn) dregit sól ok tungl með mikilli list ok fásénum hagleik
Rémˣ 172÷ Moytacismvs ær þat, æf samtænging sagna verðr af optligri saman lostning æinss stafs, m, sæm her: / Gæima mætvm hrima, / ok kǫllvm ver þat ⸢dregit [var. giort Gramm³W 1523] a stál, ‹ef› a milli hændinga verðr
Gramm³748 701÷ hann hafði ... skjǫld ok var dregit á leó
NjR1908 2108÷ Er þvi betr dregít yfer þann staf er sæint skal at kveða
Gramm²W 5212÷ skjǫld ... ok var dregit á leó með gulli
Laxd 6717÷ hann hafði ... skjǫld á hlið rauðan, ok dreginn á með gulli krossinn helgi
Laxd 16616÷ hann hafði ... hjálm gyldan, skjǫld ok var ⸢dreginn [var. dregit NjR1908 2108] á leó
NjM 23118÷ hinn þride madr hafde raudan skio᷎ld ok dreginn a mannfai
Fær 1276÷ hann hafði skjǫld rauðan, ok dreginn á riddari með gulli
Knýtl1741ˣ 13624÷ þa dro Tiorvi likneski þeira ꜳ kamarsveɢ
LdnStˣ 20626÷ fyrsti madur hefer raudann skiolld og ⸢ꜳ dreigit [var. amarkat er AM 177 folˣ “B”] leo med gulli
Þiðrᴵˣ 1812
● draga slóð trække spor ⫽ form a trail
● ‖ præt. part.: dreginn [e-u / með e-u / við e-u / með e-t] bemalet, dekoreret, belagt, betrukket, dækket (med ngt) ⫽ painted, decorated, overlaid, lined, covered (with sth.)
●●● Flestir ... haufðv hvita scioldv. oc lagðr á enn helgi cross með gulli. en sumir dregnir ravðvm steini eþa blam
ÓH 9011●●● Hvn (ɔ: treyjan) var dregin vttan ok *innan við rꜹðv *silki
Bær 1195●●● er þar nú fagrt til at líta er hjálmr hans er dreginn leiri, er áðr var gulli
Parc 491●●● eigi kennir hann helldr meinlætis, enn hann se dynum dreginn, einginn bardagi ma honum granda
MarE 56319●●● gecc þa Sighurðr konongr inn i borghina oc voro oll stræti firir hanum dreghinn með pællum
FskAˣ 33228●●● hann (ɔ: skrúðinn) var bæði drifhvítr ok dreginn með gull (sic ms. 294v²⁶)
~ lat.vestimenta ex auro
SpecH 970b30 (XXIV 23) KlmBˣ 54932●●● Hann hafði skjöld allan nýgylldan ok með laufum dreginn
Trist¹ˣ 1824
35) [e-n] [e-t] [um e-t / við e-t] [e-m] slå (lussing) (cf. da. drag/stryg) ⫽ strike (a blow)
●●● hann reiðir þá upp hnefann ok ⸢dregr svó snöggt um nasir konungi [var. dregr svó snöggvan pústr við nasir konungi AM 510 4° “C”; drepr konungi svó mikit högg AM 577 4° “D”], at úr honum hrutu þrjár tennrnar
Bós 484●●● (def.: trække i? ⫽ pull at?) ... ad eg hefi alldri hnyckt edur iarduarpad sleigit edur dreigit heilagt edur rumheilagt einar heitin biarnarson
DI VIII (1508) 25623●●● (def.: trække i? ⫽ pull at?) En læikbroðor þænn sem Asulfer hæitir ok dro broðor Jon ok lagðe hæiftughar hændr a hann, þa vilium ver at þer stæfnir honom til var at taka script sina ok aflausn firir sin afbrot
DN IV (*[1310]›DonVar 1ˣ) 8617÷ ath hann hefde aldre hnẏckt eda jarduarpat. sleigit eda dregit heilagt eda rumheilagt einar heiten biarnason (!)
DI IX (1525) 28525
36)
● draga kvarða [við e-t] anlægge alenmålestok, måle (‘vaðmál’) i alen ⫽ use a yardstick, measure (‘vaðmál’) in ells
37) [af ?e-u / frá e-m] [at e-u/e-m / til e-s] bevæge sig (i en vis retning), drage ⫽ move (in a certain direction)
●●● litlu síðar sjá þeir land ... Eptir þat draga þeir at landi, ok gekk út í móti þeim nes eða ey mikil
ǪrvS 3922●●● Ætla ek at bidia mer lids ok draga at Joni kongi, þa er hann kemr i lannd
Dám 8119●●● þa kom eirn Compan dragandi ut af Danmark (sic) fra̋ uorum nadugasta herra konungenum ... og uillde blijfa Biskup jfer Scalholltsstiffte
DI VIII (*[1521]›Steph 27ˣ) 78924●●● (evt. def. 25) ⸢er fyrir þeim beðit hirðuistar [var. eru þeir til hirdvistar dregner AM 115 b 4°ˣ “B”] ok æigi eru þeir til fallnir ... þa ...
var. RbHM (*1308) 7924: AM 115 b 4°ˣ “B”÷ nu ij fasto tha wi droghom til konung Magnus ok konung Haquon
***DNᴵᴵᴵ (1365) 27214
● draga í fylgi [með e-m] slå følge (med ngn), gå i ledtog (med ngn) ⫽ join company (with sby), join up (with sby)
B. draga + præp./adv.
á: draga á
1) [!] [e-t] slæbe op ⫽ drag up
2) [e-t] [e-t] [e-m/sér] trække (ring, etc.) på (arm, finger, våben, etc.), hænge om, sætte på, trække på (maddingen ɔ: krogen) ⫽ pull/place (a ring) (on an arm, finger, weapon, etc.), hang (sth.) around (sth.), place on, draw onto (the bait ɔ: the hook)
●●● spennir hon hꜹndom sinvm um hals honum. ok tekr yr serk ser steina seyrui mikit er hon atti ok dregr a hals honum. ok dregr yfir skyrtvna
Heið 7715●●● dro konungr suerðit or sliðrum ok tok gullring af hendi ser mikinn ok goðan ok dro a bloðrefilinn
EgM(2001) 8628●●● dro hann hringinn a hond ser
EgM(2001) 8631●●● bra hann suerðinu en þar var honk a meðalkaflanum ok dro hann hana a hond ser ok let þar hanga
EgM(2001) 10826●●● Njáll hafði fingrgull á hendi ok sýndi sveininum; sveinninn tók við gullinu ok leit á ok dró á fingr sér
NjM 23623●●● Tok konvngr þa fíngrgvll áf hendi ser. ok dro á spíotz oddinn
HrafnG 819●●● hon suarar ... æigi se ek annat þat teyge agnn er likara se til at þeir verde at dregnir en þetta. þarf ek æigi at leggia ord j munn modur mínne. þuiat marga uega ma hon þa a þat draga suo at þeir rade ecki j þat
Fær 13321●●● dro hann eirn gullhring ä hio᷎llttun suerdsins og afhenti þad Kollj
Gibbˣ 5519●●● Skal ek nú ráð til leggja með þér, at þú dragir sauðarhǫfuðit ... á stǫng þína
Reykdˣ 18218÷ fœreð syni minum. oc gott fingr gull dreget a honnd honom
~ lat.date anulum in manum eius
Vulg Luc 15,22 Menota: 21ra31 BarlA 391÷ ef karll maðr dregr þetta *fingrgull a fingr konu. þa ...
Þiðrᴵᴵ 11221÷ Hallbjǫrn dró á hǫnd honum hringinn
NjM 3686÷ hier er eitt gull er eg vil gefa þier. drag þat ꜳ̈ þinn fingur
Nit 235÷ dregr hann sitt fingrgull upp á fingr jungfrúnnar
Rém540ˣ 1812
3) [sik] [e-t] iføre (sig) (tøj), tage på ⫽ put on (one’s clothes)
4) [sik/e-t] [e-t] [fyrir sakir e-s] (fig.) iklæde (sig/...) (ngt), anlægge, tillægge sig, pådrage sig ⫽ (fig.) clothe (oneself/...), assume, ascribe (to oneself), take on oneself
●●● ma þat eigi uel saman fara at ver sém dust oc aska en ver dragim a oss þo at huaru dul oc dramb
Hóm655XI 602●●● ek vil fyrir ongan mun draga a mig þat bruðguma nafn, sem mer heyrir með ongu moti
JBapt²A 88932●●● hann hefer dregit ꜳ sig ofmikla dirfd þar sem hann hefer ętlat ser festar mey mina at u uilia minum
KlmA1980 21012●●● inn heiðni konungr ... dró á sik þat ofdramb fyrir sakir ríkis síns ok fjölmennis
KlmA 4112●●● þeir draga dramb ok dul a sialfs sins hiarta
VP 5495●●● sá riddari veit ekki, hvat hann görir, er sér kennir annars atgörð ok hreysti annars dregr á sik
Trist¹ˣ 8612●●● heldr vilda ek sjálf týna mér, enn þína ást á mik draga
~ fr.... Que vostre amor receüe
Tristan 9710 Trist¹ˣ 1539÷ Sveinki ... dregr a sic mikit ofrefli oc dramb
SveinkaMork 30921÷ ek fell eigi i þat urað at draga bruðguma nafn a mig oc kallaz Kristr
JBapt²A 89716÷ og launa henne so dul og dramb er hun hefer ꜳ sig dregit
Adon 12422÷ vænte eg og þess, þvi meira dramb sem hún hefer ä sig dreiged, at þvï vesaligar falli hennar ofstæke
~
5) [e-t] [e-t] kaste (skær, skygge, etc.) over ⫽ cast (a shadow, etc.) over
● ‖ impers.: dregr á [e-t/e-n] [e-t] [fyrir e-m] [af e-u] [fyrir e-u] (uvejr) trækker op, (uvejr) står på, (skær, mørke, skygge, etc.) trækker ind over (ngt) (med neg. virkning for ngn) (pga. ngt) (som varsel om ngt), der kastes (smuds) på (ngn), (ngt) formørkes, der kastes skygge (over ngt) ⫽ (a storm) gathers, (a storm) strikes, (a colouring of light, darkness, a shadow, etc.) is cast over (sth.) (with a neg. effect for sby) (because of sth.) (as an omen of sth.)
●●● ádregr tunglet. oc verðr eclipsis. oc þar kom at þat var rautt í at sia sem bloð
Alex 5328●●● drage myrkr á sol eða tungl
~ lat.caligare
Alexandreis 8813 (III 513) Alex 551●●● eclipsis solis hevir firir bent usigr Grickia. en á tungl hevir dregit fyrir vsigre Serkia
~ lat.deficit
Alexandreis 894 (III 525) Alex 5512●●● at ecke se þat er adrage vara sømð þa ...
~ lat.obfuscare
Alexandreis 10710 (IV 358) Alex 6721●●● gerer hann eige a þa leið. man ádraga firir honom. þa biortv fręgð er hann hevir aðr fenget
~ lat.minuetur
Alexandreis 1856 (VII 288) Alex 10915●●● Þeir varo i *Orkahaugi meþan el dro a, ok ærþuz þar II menn fyrir þeim
Orkn325I 2732●●● dro myrkr mikit a solina sva at litill hringr var biartr vm solina vttan
HákFris 57226●●● dimmu þikir a draga raðit Odds
BandM 5113●●● er kjötin eru upp gengin, dregr á gleði biskupsins
GBpD 7920●●● En ver eigum konung sva ꜳgiætan at hann hreinsar þat skiott af með sinum goð uilia. þo at no᷎ckut ím hafi ꜳ oss dregit af samneyti aɴarsligs siðferðis
EindrÓT 21613●●● gath o᷎nga þa vel edr tal fram sett at nockurnn skugga edr sorta drægi a hit biartazsta blom hans hæilagrar truar
ÓH1005 77231●●● er orrosta hófsk, þá ⸢laust [var. dro AM 38 folˣ “J2”] roða á himininn
var. Hkrᴵᴵˣ 48711: AM 38 folˣ “J2”÷ spyʀ þa hver savc til þess vęre. er á tunglet hafðe dreget
Alex 5421÷ vid þat er ꜳ er dregit augun, tak svo᷎lu kvika ... ok mun þa af draga
Med194 708÷ dro myrkr mikit aa solina sua at ringr litill var biartr vm vtan
HákFlat 22032
6)
● ‖ impers.: dregr á auga/augun ?der trækker en hinde (el. lign.) for øjet, ?synet formørkes ⫽ ?a film (or similar) forms over (sby’s) eyes, ?(sby’s) sight fails
●●● Ef ꜳ dregr auga: tak svo᷎lu kvika ok sker af henne ho᷎fudit med glere, sva ath blod renne
Med194 6422●●● vid þat er ꜳ er dregit augun, tak ...
Med194 708
7)
● draga grun/mistrúnað á [■ / ! um e-t] vække/nære mistanke (om ngt), nære mistillid (til ngt), så tvivl om ⫽ arouse suspicion (about sth.), mistrust (sth.), harbour mistrust (about sth.), cast doubt on
●●● af þessi orðsending þotto þeim helldr grunir a dregnir um þat er Einaʀ hafði getit at ...
ÓH 3313●●● lysti erkibyskup skirslu konungs ok lagði þar bann uið huerium mannni er nokcurn mistrunat dregi þar á
HákEirsp 49828●●● Jarl hafdi þenna vetur ... morg þau tiltæki, er hans ouinir drogu miog grunn ꜳ ok virdu til otruleika vid kong
Hák81 47218
8) [e-t] ?tvivle på (sc. fx. efa vb.? cf. def. 7) ⫽ ?cast doubt upon
af: draga af
1) [e-u] slæbe væk ⫽ haul away
●●● (om drivtømmer fra stranden ⫽ of driftwood from the shore) J ormars lone fiordungur j vidhreka millum ormars ꜳr ok sulu hafnar afdrattr til tueggia rossa ok dragha af firer fardaga
DI II (*[1296]›Bps B II 1) 31410●●● (om fiskegarn fra bredden ⫽ of a fishing net from the shore) þa er fiorvr skiptaz at helgvm. skal af draga fiorv ef neti kemr j vaggarð aðr heilagt se
DI I (*[1235]›AM 263ˣ) 51238÷ Millum griotgardz ok straumlons oss afdrattr til fiogura rossa af telgdum vidi ok draga af firer fardaga
DI II (*[1296]›Bps B II 1) 3142
2) [e-m/sér/e-u] [e-n/e-t] [með e-u] fravriste, flå fra, frarane, aftvinge ⫽ seize, wrest (from sby), take possession of, extort
●●● beʀ þeim ... i ængum stað af henne (ɔ: kirkjunni) at drega þa luti sem goðeʀ menn oc guðs vínír hava til hennar lagt
NoDipl ([1243]) 3247●●● þat villda ec at þit drøgit eigi maɴiɴ af mer
GullÁsuÞMork 36317●●● þu fær þa iorð eigi af mér. nema þu af mér dauðum drager
Gulᴵ 8923●●● Þat verþr yðr miꜹc opt scalldonom þa er konungi leiþiz of scvalldr yþart. þa leiti þér vndan oc uilit draga fe af buꜹndom
Mork 2064●●● sꝍki þann er af dro
cf.ef landzdrotten segir at hann hefir tekit af eign hans oc ser nytt
10218 Landsl 1034●●● konungsmenn kuomu at þeim ok drogu af þeim kostinn med hardri hendi
Thom² 42836●●● þeim er eigi grunlaust, at þeir ... muni uilia draga af henni (ɔ: kirkjunni) þat, er ollu þessu uar ędra ok dyrmętara ... erchibyskupsins likam
Thom² 44430÷ þu fær þa iorð alldrigi. nema þu af dauðum drager
Gulᴵ 8612÷ mon þa hverr maþr draga af mer fe occat
HreiðMork 12431÷ En ef sa sitr a iorðu er af [var. + iardu DG 8 “Fe”] dro. þa er sem hann siti a otekinni iorðu
Landsl 1035÷ þat verðr yðr oft *skalldvnvm. þa er konvngvnvm leiðiz ofskvalldr yðvart. þa leítí þer vndan. ok vilít draga fe af bondvnvm
Huldaᴵ 2077÷ (evt. A def. ***(trække i), cf. ad þv ... hefdir rvskat sier ok tekit af sier brefen 771¹⁵⁻¹⁶) ad hann hefdi sied vpp a ... ad þv solvęig þorleifsdotter drott og tocktt af sira halle jonssyni ... fyr nefnd bref
DI V (1474) 77120÷ En ef sá sitr á iörðu er af iörðu dró. þá er sem hann siti á útecinni iörðu
Frostˣ 2498÷ Má ek þá ok varla lendr maðr heita, ef ek læt gǫngumann þinn draga mann af mér
GullÁsuÞ518ˣ 34314÷ ekki mun þurfa af at draga nema konungdóminn einn, ef hlýða skal
Knýtl1741ˣ 7015
3) [e-u] [e-t] [fyrir e-n] [til e-s] [e-m/sér] trække fra ⫽ subtract
●●● þá rentu, sem hann tók af heilugu altari fyrir sín störf, lagði hann alla fram fyrir guðs ölmusur ... sem fremst mátti hann af draga sínum nauðsynjum
GBpD 1334●●● giptanndi ellzstu dottur sina med þeirri heiman fylgiu sem astuinr himnakonungs hafdi honum gefit i olmosu. draganndi af nockurn part ser ok tueimr dætrvm sinum til at vinnu
~●●● hefur hun (ɔ: vinnukona) nu þar halfa alin j huertt mal. Enn ... hefur hann .ij. hlute alnar j huert mal. er af dreginn firir huo᷎rtt firir sig matgiafar uerdurenn
Búal³ 356÷ (hann) fórþi Benedicto brꜹþ þat er hann dro af siɴi føzlo
GregDialA 10631÷ þeghar er þat læggs til fræghðar ... af alþyðu er illa er ... þa nemr annaʀ oc hinn þriði oc þvi nest hværr ęptir oðrum. til þærs er þat læggs unndir almennilegha siðveníu. at sa eínn þyckir væl vera er agiarn er oc noccot ma með rongu af annars sœmd ⸢dregha [var. draga Kgs 5422] til sins lutar
KgsFrgγ 14022÷ finnazt oc nog dꝍmi til þes at erfingiar hafe hældr af dræget en til aukat skipanar þeirra er aðr atto oc fengu oftlæga með holri þionosto oc lifs haska eða með ymysum manravnum
HirðB 3959÷ finnazt oc fleiri dꝍme til þess at erfingiar hafa afdregit en uið aukat skipan þeirra sem attu
Landsl 298÷ finnaz ok fleiri dœmi til þess, at erfingjar hafi heldr af dregit en við aukit skipan þeira sem áttu
Jb3268 265÷ Bóndinn ... dregr hversdagliga af sér leyniliga drykkju
cf.tók (hon) um kvelldin ... at gjöra bóndann drukkinn
18330-1841 Æv⁶⁸ˣ 1845
● ‖ impers.: dregr af [!] [e-t] [e-t] (ngt) fratrækkes (ngt) ⫽ (sth.) is subtracted from (sth.)
4)
● ‖ impers.: dregr af [e-u] (ngt) indskrænkes ⫽ curtailments are made on (sth.)
5)
● ‖ impers.: dregr af [e-u / ! af e-u] [e-t] (ngt) reduceres (i forh. til ngt) ⫽ (sth.) is reduced (in relation to sth.)
●●● hon var með ... tiguligum bvnaði ... Enn ... hulit hafði hon með einshuerivm klokskap hina mestv fegrð sinnar ꜳsionv; ok var þo enn heiðrlega saman komit; dro þo af hið mesta blom af vęna (!) andliti
ClarA 643●●● kongssyne þÿnger ... og dregr af hans megne, þar med misser hann nærre mälz og vits
Gibbˣ 2723●●● Nú liðu stundir fram um dróttinsdag, ok dró ⸢at um mátt [var. af mætti AM 437 4°ˣ “437”] hans stund frá stundu, svá at annan myrgin vikunnar sá þeir, er við váru staddir, at stundar bið var, sem reyndiz
StuᴵR8ˣ 4901
6) [!] tømme ⫽ empty
7) [e-u/e-m/sér] [e-t] trække (ring) af (arm/finger) ⫽ draw (a ring) off (an arm/finger)
●●● Annarr maðr dró gull af ‹fingri› honum ... dauckr steinn i, ok grafit aa inn-sigli
StuᴵK 5301●●● Nú skaltu draga hringinn af hendi mér ok fœra Ingibjǫrgu
ǪrvM 10521●●● dregr hann af ser uigslugullit
Thom² 3764÷ dregr hring [af] hendi sér. er vá hálfa mꜵrc
ÓHÆ 432÷ Flosi dró gullhring af hendi sér
NjM 36728÷ þrælar konungs vildu ⸢draga [var. fletta HkrFris 36937] klæði af Sigurði jarli
Hkrᴵᴵᴵˣ 4541
8) [e-m/sér/e-u] [e-t] trække (tøj, etc.) af (ngn/ngt), tage af ⫽ pull (clothes, etc.) off (sby/sth.), remove
●●● sveinnen ... dro ... glofa sina af
~ fr.ses ganz oste
LaisAnon 33039 Menota: 34ra35 Streng 1568●●● þa var dregin af hosa likinu
SvEirsp 35926●●● þrælar konvngs villdv ⸢draga [var. fletta HkrFris 36937] klæðí af Sigvrði
Huldaᴵᴵ 32115●●● Þa ⸢*dregr [non emend. drekr] Loki af ser floar haminn
Sǫrla 27615n.●●● ganga (þeir) firir herranna lvtanndi ok af draganndi sinna hialma
Gibb 676●●● Eru giorver elldar fyrer þeim og dreigin af þeim klædin
Fljˣ 9819●●● Sem þeir drógu af hánum kyrtilinn, þá ...
~ fr.Al sacher del blialt qu’il funt
Tristan 805 Trist¹ˣ 14718÷ let konungr leiða hann til þangat er likit var oc draga af hosuna
Sv 11713÷ hans þionvztumenn draga þegar af honum klædin
Adon570 875÷ hier efftir eru aff þeim dreiginn klædinn, stijga þeir sijdann vpp j sængurnar
DínDrˣ 318÷ komo at þær (ɔ: þar) er þrælar villdu draga fot af Sighurðe
FskAˣ 3627÷ kongsdotter vill la̋ta draga af honumm klædenn
Vilm1006ˣ 15912
9)
● ‖ impers.: dregr af [!] [e-t] (sky) trækker bort ⫽ (a cloud) draws away
10)
● draga grun/efa af [!] fjerne mistanke/tvivl (om ngt) ⫽ remove suspicion/doubt (about sth.)
●●● lætvr (þessi óvinr) nv draga af allan efann þviat hann hirder nv ecki felazt at leingr
HenKunReyk 5015●●● Nu kann ek þauck ... at þer ... rannsakið var herbergi ok dragit sva af grun, at ver sem samvitandi þessa illvirkis, er Kolbakr hefer vnnit
Fbrˣ 619
● ‖ impers.: dregr grun/efa/tvímǽli af [e-u / ! af e-m] (ngns) mistanke/tvivl forsvinder, (ngn) holder op med at nære mistanke/tvivl ⫽ (sby’s) suspicion/doubt disappears, (sby) ceases to harbour suspicion/doubt
●●● til þess at af dragi allan ifa yðrum hjörtum, þá leysi ek yðr af öllum syndum
KlmBˣ 18012●●● dró nu af hinn mesta grun af jalli
ÞJˣ 2517●●● ⸢er þat nú einmælt, at unninn sé leikrinn [var. mæltu þá allir, at nú drægi af tvímælin AM 173 folˣ “E”]
var. ǪrvA 15221: AM 173 folˣ “E”
11) [e-u] [e-t] (i versekunst) aflede af ⫽ (in prosody) derive from
12) [e-u/e-m] [e-t] (spec.) aflede (navn) af (ngt, ngns navn), overtage (navn) fra (ngn) ⫽ (spec.) derive (a name) from (sth., sby’s name)
●●● Odinn heitir morgum no᷎fnnum ... Jolnir af þui at þeir drogu þat af iolunum
HálfdSv 56418●●● uar henne af þui þat nafn (ɔ: Dórathea) gefit at fadir hennar (ɔ: Dórathus) ok modir (ɔ: Theódóra) uilldu at þat uęrí dregit af begía þeira nofnum ok hafdir hinir fystir stafir or huorstuegía þeira nafne
Doroth429(2011) 1122●●● Enn eru fleire nofn dreiginn af þeim gudum og Ásum
EncHb281ˣ 5044●●● Konungr (ɔ: Gauti) mællti: ... ef þú ferr með sveinbarn, þá láttu Gautrek heita, ok drag svó af nafni mínu ok rekstri, þeim er ek hefi haft til hýbýla yðvarra
Gautr¹ˣ 71÷ uar gíorr æín hín agiætazta borg ok dregit af nafní stopulsins ok kollut Babilon
SnEW¹ 317÷ Þad er fródra manna søgn ad þad være sidur i firndinne, ad draga af nøfnum Gudanna nøfn sona sinna
EncHb281ˣ 50334÷ af Þórs nafni er kallaðr Þórir eða Þórarinn, eða dregit af ǫðrum heitum til, svá sem Steinþórr eða Hafþórr
Hkrᴵˣ 203÷ [var. vurdu þeir eigi äsättir hvad Borginn skylldi heyta. og villdi hvor läta draga af sijnu nafni AM 731 4°ˣ “B⁵”]
var. VerA 471: AM 731 4°ˣ “B⁵”÷ þad þeir megi af draga nockura merckiliga ... godfysi
DI 1258÷ þa ma syngia norrænann saung. af skriptinne dreginn
DI 13117
13) [!] [e-t / um e-t] [e-m / við e-n] holde tilbage, forholde (ngn) (ngt), spare (på ngt) ⫽ hold back, withhold (sth.) (from sby), be stinting with (sth.)
●●● þat røddoþ ér herra sagþi hann at vér scyldem mꜵrc gvllz þiggia af yðr. i mála giꜵf. konvngrinn svarar. þat er satt iamnt er þv́ segir scáld. oc scal oc þat eigi af draga. tecr nv́ hring annan oc gefr honom
ÓHÆ 52●●● skylldi þa hallda hatid ... Þar var morgo vid slegid til beinabotar, oc at ecki væri af dregid, þa var mærin a golfi dotir Herodes
JBapt¹ 84740●●● ek villda allvel vid ydr taka. ok sa ek at þetta dvgdi eigi af at draga vm vid tokvr er ydr þotti sva miklv varda
GBpB(2018) 2172●●● Wer hafwm vndirstadet at þeer hafuer nu nyligha tekit till eins vsidhar at þeer dregher af hinom helgha Olafue kononge ... toll sin ok heitafe er kallet er Olafskot ok er þeer eighur ut at gera j huorium tolfmanadom
DN IV (*1365›vid 1427) 34611●●● mun heðan af ekki af dregit við oss
BjHˣ 18612●●● tekr hun þa horpuna j þridia sinn, og slær sem best hun kann, og dregr nu ecki af, meingar hun nu sÿnum fogru hliödum saman vid horpu hliöminn
Gibbˣ 4818●●● og skal nu ecki af draga allra bragda j ad leita ad yfirtake
Hrólfˣ 11023÷ með þui at ek vinnumz eigi til þer at launa. þa skal eigi af draga þat er til er
Finnb 198÷ þat to᷎ludu þer herra at ek skyllda mork gullz þiggia af ydr j mala giof konungr suarar þat er satt skalld er þu mælir ok skal þat ok æigi af draga tekr konungr nu hring annan ok gefr honum
Þorm1005 80120÷ tók Sörli þá báðum höndum fyrir kverkar henni, ok dró eigi af, lét hann nú kné fylgja kviði
SǫrlaStˣ 4151
aftr: draga aftr
1)
● ‖ præt. part.: aftr dreginn [í e-t] tilbagefalden (i sygdom) ⫽ relapsed (into illness)
2)
● ‖ impers.: dregr aftr [e-t] ?(ngt) sakker agterud ⫽ ?(sth.) falls behind
áleiðis: draga áleiðis
[e-t] [til e-s] bringe fremad (mod ngt) ⫽ bring forward on the path (to sth.)
at: draga at
1) [!] [e-t] ?trække (fiskegarn) ind ⫽ ?pull in (a fishing net)
●●● (fig.; cf. HHOrðt, 349) er því langa nót at at draga
NjR1908 20516÷ ⸢*er því langa nót at at draga [AM 468 4° “X”; non emend. mun af því langa nót at draga]
emend. NjM 22626: AM 468 4° “X”
2) [sér] [e-t] slæbe sammen, skaffe (forsyninger/varer) ⫽ heap up, gather (supplies/wares)
●●● skyldu þeir ... sekka vǫru ok draga at slíkt sem þurfti
NjR1908 38916●●● Hann hafði áðr sagt þat mǫnnum sínum, at þeir skyldu leggja hann í steinþró, draga síðan at við ok brenna svá líkam hans
ǪrvS 1974●●● Sturla Sighvats son bioz til vtan-ferðar vm sumarit ok dro at ser vøro
StuᴵK 4483●●● foro þeir v́t i Geirs-hólm, ok drógu þeir þar at faung ok aufluðu helldr með harðinndvm til
StuᴵK 51111●●● Birkibeinar voru i bænum ok drogu at ser vistir
SvFlat 66316●●● Letu nu draga at elld mikinn. og leggia hann j uidin. er þeir hofdu at dreigit
GBpA394 1966●●● (def.?) Garðr stóð í túninu ok meir út á vǫllinn; stóð þar í heykleggi einn, ok dregit at ǫllum megin ... hann hljóp í garðinn ok vellti kleggjanum ofan á sik
Hávˣ 4613÷ Flosi sendi þegar menn at draga at fǫng, svá at engan hlut skyldi skorta
NjM 3427÷ skyldu þeir þar ... sekka vǫru ok draga at
NjM 4278÷ Letu nu draga at elld mikinn. og leggia hann j uidin. er þeir hofdu at dreigit
GBpA394 1965÷ Þeir ⸢*drogu [non emend. droga] at ser nog fong ok fiolda nauta
emend. Hák81 46925 → // // //
3) [■] (om fisk) ?lokke til, ?fange ⫽ (of fish) ?lure to, ?catch
4) [!] (om søer) trække (vand fra mindre vandløb) ⫽ (of lakes) draw (water from smaller watercourses)
● ‖ impers.: sem lengst dregr vatn at [!] så langt som vandløb/sø trækker (vand fra mindre vandløb) ⫽ as far as a watercourse/lake draws water (from smaller watercourses)
●●● Rædur vijdedalsä þadann frä framm til kuijsla. þa rædur hin stærsta vijdedalsar kuijsl. sv er ofann fellur fyrer nordann sandfell. og so austur a sand. sem leingst dregur vatn ad
DI III (*p1394›Bps B III 3ˣ) 53819●●● þessi landamerki j milli bergstada ok stapa riet‹t›sẏni ofan ór fialli sem leingst dregr votn at ok ofan j bergstada vatn
DI IV (*1428›apogrˣ) 3552÷ ok allt ꜳ fiall fram sem leingst dregur votnn at ok allt ofan j ed nedra uatnn
DI VIII (1508) 2009
5) [sér] [e-n/e-t] [ór e-u / um e-t] [til e-s] [í móti e-m] tiltrække (folk), samle (tropper/skibe), mobilisere (ngn/tropper) ⫽ attract (people), gather (troops/ships), mobilise (sby/troops)
●●● þeir ... drogo at ser lið or hverio fylci
ÓH 8813●●● dregr haɴ at allan laɴd her ȷ́ mote haconi jarli oc ferr meþ mikit liþ at honom
Jvs291 3413●●● Ef þer sitið þar i friði. þa dragit þer að yðr margan þiof ok vandan dreng
HákFris 45918●●● Kolbeinn ... dregr nú at sér Sigurð Ormsson til fylgis ok framferða móti biskupinum
GBpD 6523●●● drogu þeir skip at sier vm oll Upplond
Hák81 4457●●● mun hann þegar j stad draga ad mug og margmenni og koma oss til hialpar
Saulus 364÷ hon lét vel yfir því, en kvað þau þó skyldu draga at meira lið
NjR1908 4069÷ Þat þykki mér engi frami ... ⸢at draga fjǫlmenni at einum manni [var. at bera af einum manni med ofurefli lids AM 309 4°]
Laxd 2141÷ þat sýnisk mér þó ráðligast at biðja sér liðs, því at þeir draga afla at yðr
NjM 3647÷ Siþan drogv þeir skip at ser, ok foro til Grims-eyiar
StuᴵK 3569÷ enn bænndr eggiuðu, át hann mundi draga skip at ser ok leggia at þeim i hólminn
StuᴵK 51116÷ Vrækia hefir ok niosn af þessu; dregr hann ok lið at ser
StuᴵK 56724÷ dro hann þegar her at ser ok reð til skipa
ÓTᴵ 6211÷ ef fio᷎lmenni væri dregit at mer. ætlaði ek til þeira at taka ok níota liðsmvnar
ÞorvTÓT 10018÷ Þat þykir mér eigi frami, segir Þorkell, at draga fjölmenni at einum manni
Þórð¹ 24324÷ Ef þer sitid j fride j vetur, þa dragi ‹þer› at ydr margan þiof ok vondan dreing
Hák81 42718÷ Hann sat j Oslo ... ok dro at ser mikit lid
Hák81 54510÷ honum þótti þess lítil ván, at þeir fengi þar sœmðir með hernaði, er menn fengu þá ósigr, er at var dreginn ‹náliga› allr landslýðr
Gr 73÷ Hann dró ok lið at sér um Borgarfjǫrð
StuᴵR8ˣ 4955÷ dró hann at sér marga illhreysinga ok hafði setu at Ósi
StuᴵᴵR11127ˣ 273÷ er þat ok ‹eigi› meðalskǫmm ... ef þeir skulu vinna yðr með ‹þeim› inum smám ok inum fám skipum, er þeir hafa, við þann mikla skipa-afla, er vér hǫfum at dregit
StuᴵᴵR11127ˣ 698÷ þeir sa elligar mundi seint safnaz fiolmennit sua mikit sem þyrfti ef eigi drægi konungr sialfr at liðit
EgM(2001) 7828÷ hofum ver her setið langa stund ok beðit þess er þeir hafa dregit at ser allt lið sitt
EgM(2001) 8123
6)
● draga spott/glott/skaup at [e-u] gøre nar af ⫽ make fun of
●●● Svndlendingar drogo spott mikit at kvędvm þeim, er Snori hafdi ort vm iarllinn, ok snǫro afleiðiz
StuᴵK 3416●●● siþann drogu þeir glott ad ok mikit skaup at Markus mundi ei allt rettiliga fa til bvs sins
HrafnAˣ 1924÷ margir drogo glott at oc fundo þeim hneyxliyrði oc konungi þeirra
ÓH 40014
● draga tál/vél at [e-m] [■] besvige, føre (ngn) bag lyset (mht. ngt) ⫽ deceive, pull the wool over (sby’s) eyes (about sth.)
●●● Þeiʀ sendv Sigvallda iarl til O. konungs ok bað hann konung engan her hreðaz þyrfa ok jarl skylldi draga sva tal (ɔ: tál) at honum
ÓTOddS 19324●●● ek vil enga vél at ykkr draga, at dóttir mín er hǫrð í skapi
NjR 315●●● hefur Palnatoki myckla uæl at ydur dregit
Jvs510 2231÷ kvaz at engum manni vilja vél draga
NjR1908 41917÷ kvazk at engum manni vél draga mundu
NjM 46026
7)
● ‖ impers.: dregr at [e-u] [e-t] (ngt) bevæger sig mod (ngt), (ngt) nærmer sig (ngt), det nærmer sig (ngt, tiden for ngt), det bærer hen imod, det kommer dertil (at ...) ⫽ (sth.) approaches (sth.), it approaches (sth., the time of sth.), it comes to the point (that ...)
●●● er fram leið nottinni oc dro at degi
ÓTOdd 831●●● allmiog dregr nu at þvi at (det er snart sådan, at ⫽ the time is soon approaching when) þu halldir enga þingmenn þina skamlaust firir Helga Droplaugarsyni
Dpl 1593●●● En er dro at þui at hann var banu[ænn] þa kallaði hann til skipueria sina
EgM(2001) 4033●●● Nv dro at ferans-domvm, oc sottv menn langt til
StuᴵK 1601●●● nu lidr sua timum, at dregr fram at langafaustu
Thom² 30032●●● ef nockvt þiker auanta, þa bætíst þegar solína dregvr ad sionvm, humit yfer sængina
FormBrúðᴵ 17420●●● og er dro ad þinge biuggust menn til ferdarennar, hvo᷎r af sinum hiero᷎dum
ÁBpˣ 769●●● Heilagr domr postolans var þar dyrkaðr um langa hrið, unz at þvi dro, er guð villdi hans helgan dom þangat flytia lata
Barth¹ˣ 75311●●● Líðr nú á vetrinn ok dregr at jólum
Flóamˣ 397●●● Nu dregr skipin at landi
GBpA394 20630●●● mun hann vera því hryggvari er meir dregr at óvirðing hans, þeiri er hann á fyrir hǫndum
LjósvLˣ 4130÷ Ok annan vetr, er dro at iolum
Orkn325I 15123÷ Enn er dro at iolum ok veþratta toc at harþna. þa ...
Orkn325I 27122÷ Þa er at iolum dregr lętr Þorkell mvngat heita
FbrHb 15010÷ En er dro at dagsetri heyrþv þeir hersta gny
Skáld 45111÷ Enn er at iolvm dro þꜳ ogladiz Egill
JBpA(2003) 426÷ En þá er at kyndilmessu dró, fœrðu frændr þessa konu til Maríu kirkiu
~ lat.appropinquante solemnitate
MirMar1731 33714 MarB 1107÷ En er dro at jolvm. híellt hann svðr til Iotlandz
Huldaᴵ 5223÷ sem hann lifdi lengr. ok meiʀ dro at hans enda dogum
~÷ Vóru Norðmenn aa landi um kvelldit ok um nattina til þess er dró at degi
Hák325X 37924÷ þegar sem at kyndilmessu dro þa byr Hakon konungr ferd sina
HákFlat 13437÷ verðr ok þess at geta, að þýngjast tók með konúnginum ok jarlinum, ok hafði þó lengi at dregit, en þó kom þýngra eptir
Ar 63227÷ Enn er dro at iolvm tok. Eirekr. at verda ugladr er hann atti vannda til
Eir557 58a23÷ ‹N›v dregr at þeim tima er kongrinn hafdi jatad at koma Adonias j þann skóg sem fyr var nefndr
Adon 18121÷ Og er ath dro jolum vm uetrinn þa ogladdiz hun
MHFlat 33136÷ ok er menn komu til þings. Ok dro at domum. þa̋ ...
Harð 1549÷ þá er dró at miðri nótt, heyrði hann út dynur miklar
Gr 2124÷ um várit, er ⸢leið [var. dro AM 446 4°ˣ] at stefnudǫgum
var. Ebˣ 13113 → Eb AM 446 4°ˣ 46v18÷ þann tijma. er dregr framm at kyndil messo. þa leggiazt ad stormuidri
GBpA394 19410÷ er ⸢at leið jólunum [var. dro at iolum AM 37 folˣ “J1”]
var. Hkrᴵˣ 1938: AM 37 folˣ “J1”÷ er dró at jólum, helt hann suðr til Jótlandz
Hkrᴵᴵᴵˣ 526÷ Og er ad Noni dro
JBpC(2003)ˣ 15612÷ þvi meirr sem dro at pining drottins vars, þa ...
Jón¹ˣ 41310÷ ‹E›inn vetr er dro at iolum
KlmB1980ˣ 3073÷ Ok nú þegar at dregr at féránsdómum
StuᴵR440ˣ 3014÷ Ok er dró at sólarfalli, var Þórðr Hít-nesingr staddr suðr á vellinum
StuᴵᴵR11127ˣ 27921÷ er dró at þingi, þá hittask þeir Brodd-Helgi ok Geitir
Vápnfˣ 4719
8) [e-m] (om sygdom) trænge ind på, trænge hårdt ⫽ (of sickness) intensify, afflict severely
●●● er sottin dro at honom. þa gaf hann sic til munclifis
Sv 12119●●● er Ásmundr hafði skipat með sonum sínum, sem hann vildi, dró at honum sóttin
Gr 1393
● ‖ impers.: dregr at [e-m/e-u / ! um e-t] [af e-u] (ngn/ngt) trænges hårdt (af sygdom, etc.), det er ved at være slut (med ngt) ⫽ (sby/sth.) is hard pressed (by illness, etc.), it is drawing towards the end (of sth.)
●●● tok hann bradliga sott, og er ad honum tok ad draga, liet hann leida sig vt j dÿr
ÞBpB 27019●●● kom uetr mikill suo at gerde iardbo᷎nn ... ok tok þa at draga fast at heyium hans er a leid suo at hann þottizst sea firir at hann munde fella fenat sinn ef o᷎ngra bragda væri j l‹e›itat
OStór 5231●●● sua dregr at mer af elli suæingd ok þosta at vist æigi fær ek stadit uppi læingr
ÞorlJ 21123●●● [var. + ... er lokit var kvæðinu, þá dregr at Oddi fast ... AM 343 a 4° “A”, etc.]. Eptir þat deyr Oddr
var. ǪrvM 19414: AM 343 a 4° “A”●●● Allmiög dregur nu ad þier, er þu helldur aungva þyng-menn
DplFljˣ 11712●●● Nú liðu stundir fram um dróttinsdag, ok dró ⸢at um mátt [var. miog at mætti GBpB(2018) 1727; af mætti AM 437 4°ˣ “437”] hans stund frá stundu, svá at annan myrgin vikunnar sá þeir, er við váru staddir, at stundar bið var, sem reyndiz
StuᴵR8ˣ 4901÷ er. at honum dro gaf hann sik til munklifis oc tok munkaklæðe
~÷ Lopti þotti þat all-þvngt. En þo varþ sva at dregit, at þvi varþ þo ǫllv at iatta sem Þorvaldr villdi
StuᴵK 34924÷ nú þykki mér, sem at þér dragi fast
ǪrvM 10521÷ Ásmundr hærulangr lá lengi sjúkr um sumarit, ok er honum þótti at sér draga, heimti hann til sín frændr sína
Gr 13818÷ Bele kongur tok nu sott, og er ad hanum dró, heimti hann ad sier sini syna
FriðAˣ 224
9) [!] [e-u] trække (bue) an, spænde (bue) ⫽ brace (a bow), draw (a bow)
●●● eiɴ maðr i borginni dro at lasboga oc setti i hondina sva at broddriɴ stoð fastr i stoðinni
Sv 1267●●● Sydan bende hann Bogann, og (er) hann Dró ad, þa brast j sundur Bogenn
FriðB 8123
braut: draga (á) braut
1) [e-t/e-n] [af e-u / ór e-u] trække ud, slæbe væk, tage væk ⫽ draw/pull out (of), take away
●●● hefir þv dregit abrꜹt hanzka miɴ?
SnE 517●●● han leth dragha burth keing or stofw þeirri er han hafdhi
DN XII (*1323›AM 902 a) 471●●● ... burt ... dreigit mig af kuíde
~ lat.Quoniam tu es qui extraxisti me de uentre
1818 (Vulg Psalm 21,10) GlossPsalt 1918÷ Priamus vard styggr vid hennar redu oc bad hana brott draga oc byrgia i husi einu
~ lat.abstrahi
ExidTroi 1316 TrójO¹ˣ 569
2) drage bort, forsvinde ⫽ go away, disappear
●●● drag brott hverjum stafkarli leiðari
Æv⁴²ˣ 1438÷ var suá optazt um daginn at þegar bo᷎ndr toku undan með raklaupinu þa ⸢drogu [var. droguzt Sv81 2323] þeir optazt i braút
SvEirsp 42131÷ allr hans styrkur og mattur war þa þuingadur og burtdregen af hans likama
~ da.twingd
24625 ChrP² 2464
3) [af e-u / ór e-u] sive ud, svinde ⫽ ooze out, dwindle
●●● Ok þo at dreyrinn dręgi burt af haufudsarinu um alla nottina, faulnadi eigi þui helldr su hin skięra andlitzsins fegrd
Thom² 44420●●● (impers.?) visnaði hans hjarta, svá at alt megn dró brott or hans limum
KlmBˣ 23213
● ‖ impers.: dregr braut [e-t] (ngt) forsvinder ⫽ (sth.) disappears
eftir: draga eftir
1) [!] [e-t] trække på (ben) ⫽ drag (a leg)
2) [!] [■] (iron.) gå omkring med (ngt legemligt) ⫽ (iron.) (of part of one’s body) go around with
3) [e-m] [um e-t] hale ind på, (fig.) komme i nærheden af, komme op på siden af ⫽ catch up on, (fig.) come up alongside
●●● dro seint saman með þeim ... en þo drogo þeir Þorir eptir sva at ...
ÓH 3582●●● (fig.) vm margar iþrottir dro hann fast eptir Olafi konungi Tryɢva syni
ÓTᴵᴵ 30218●●● Flouent lett þa kenna hest sinn spora ok dro suo fast eptir kongi, ath hann kom lagi ꜳ̋ hestinn
Flóv² 20131÷ Gavti for eptir þeim einscipa. dro fyrst eptir þeim
ÓH 2162÷ en er Birkibeinar ⸢drogu eptir [var. sottu fast leiðina Sv 621] þa spretti Ormr fesioð digrum oc let hlaupa niðr silfrit
SvEirsp 3106÷ Þorarinn sotti aa-kaft rodrinn ok hans menn ... ok drogu skiott æptir þeim Steinolfi
GullÞ 3427÷ dró hann nu brátt epter þeim Ref
Krók 2927÷ Sveinn sér at þeir jarl draga eptir þeim
Orknˣ 29615
frá: draga frá
1) [!] [e-t] trække (klæde) til side ⫽ draw (a piece of cloth) to one side
2)
● ‖ impers.: dregr frá [!] (skyer) trækker bort ⫽ (clouds) draw away
●●● Tunglskin var mikit úti ok gluggaþykkn; hratt stundum fyrir, en stundum dró frá
Gr 1216●●● Þá sá lítið af tungli ljóst, og dró ýmist til eðr frá
Jǫkulˣ 4828
3)
● ‖ impers.: dregr frá [e-u] [e-n] (ngn) bæres væk fra (ngt), (ngn) driver væk fra (ngt) ⫽ (sby) is carried away (from sth.) (by a current)
4) [!] trække fra ⫽ detract
fram: draga fram
1) [e-t] [e-t] [ór e-u] slæbe (skib) ned (i vandet), søsætte ⫽ haul (a ship) down (into the water), launch
●●● Ef hann a scip á hluɴe *þa er hann aɴdaz. oc erat hiɴ scylldr at abyrgiaz aðr fram er dregit scip lengð
GrgKonᴵ 23826●●● Ef maðr dregr scip manz fram or stað olofat oc varðar utlegð. oc afang ef hann gengr á
GrgKonᴵᴵ 6617●●● Ef maðr lætr fram draga hafscip at osatt þes er á scipit með honom oc varðar þat fiorbavgs garð
GrgKonᴵᴵ 6911●●● Jafn scylt er bæðe at draga scip upp oc fram ef at logom er til quatt
GrgKonᴵᴵ 727
2) (i skak) rykke (brik) frem, gøre et træk ⫽ (in chess) move (a piece) forward, make a move
3) [e-t] trække frem, trække ud ⫽ draw out, pull out
●●● Þar mátti sjá hina ungu menn til ganga kistna sinna, ok drógu þá fram sjóða sína
KlmA 32930●●● dró hann fram einn kníf, er Blankiflúr hafði gefit honum
~ fr.Un grafe trait de son grafier
Floire 441 FlórM 243÷ hyggr þv at þv munir her draga fram cavpeyri þinn en aðrir fa eigi haldit lifinu
Mork 78
4) [e-t] [af e-u] [móti e-u] [til e-s] fremføre, fremholde, hævde ⫽ bring forward (as authority for sth., as an argument), maintain
●●● hvarirtvæggia munndu fram dragha ... dœmi af sinum bokum moti aðrum til sannænnda oc staðfæsto sins froðleiks oc heilagrar truar
Kgs 7039●●● segir hann ... eigi ... miok skilianligt. hui menn vilia þat fram draga at ...
~●●● drógu þeir þat fram, sem forn lǫg váru, at enn elzti konungsson skyldi konungr vera
Knýtl1741ˣ 658
5) [e-t] (medic.) fremkalde ⫽ (medic.) induce
6) [e-n] opfostre ⫽ bring up
7) [e-n/e-t / með e-m] [fyrir e-n / yfir e-t] [við e-n] [til e-s] [um e-t] fremdrage, fremhæve, befordre, støtte, promovere, tale til fordel for ⫽ bring out, emphasise, further, support, promote, speak in favour of
●●● Man þetta vera komit af rótvm ok raðom þeirra er fyrirkoma villdo konvngaættinni her i Noregi. enn þa fram draga sem ecki ero her til komnir
HákFris 3996●●● muntu til þess draga fram sonu Skalla Grims at þeir munu enn drepa niðr nockura nafrændr þina
EgM(2001) 7413●●● Þa var ok vigðr Heinrekr biskup ... dró hann mio᷎k fram hlut Þorðar við kardinaálem ok [sva] við konunginn
StuᴵᴵK 10221●●● Þordr hafdi j ollu sinn hlut fram dregit en ecki sæmd kongs
Hák81 62220●●● þeir fyrirlétu herra sinn er þá fram dró ok sœmdi
Klma 30014●●● þarfleysa er þér at draga Rögnvald fram fyrir konung, hvortki um þá íþrótt né aðra
Mág² 4013●●● Á þingi um sumarit var talat um gjaforð Helgu; dregr Þóroddr fram með Þorgilsi, en Skapti með Ásgrími
Flóamˣ 6224●●● þu ... drott fram sem mest wirding Olafs kongs yfir wirding Knutz kongs
ÓH73ˣ 79637÷ segir (hann), at þeir hafa of dregit fram þræla, er slíkir skolo honom iafnask
Ágr 5621÷ þetta dregr miok fram mal Sigurðar. synizt þetta nu rað frændom oc vinum. er þa væizla gorr vegleg. Oc fær nu sigurðr Asto
ÓHLeg 626÷ voro þar bref til ... margra hofþingia ... er hann ætlaði at hans mal skylldi mest hafa fram dregit
HákFris 50917÷ huessu þau (ɔ: lausungarguðin) drogo fram sina embettis menn. til huersuetna er ilt var
HómHauksb¹ 16422÷ gengr Kolbeinn til hans oc segir honum, at þeir attv fvnd ... oc var latin i kosningi þv oc Magnus Gitzvrar son, oc dro Gizurr fram mal sonar sins, oc þotti meiri stodar risa at með honum til fvltings, oc meirr ræynd fiar-varðvæzla hans enn þin
StuᴵK 25920÷ þa ‹var fátt› ‹þei›ra manna i Noregi, er ‹mjǫk› ‹dræ›gi (ms. drage) framm hlut Þorðar, nema ‹nocku›rir laugu-nautar hans emend. Stu 10616: AM 114 fol “Ip”
emend. StuᴵᴵK 10616: AM 114 folˣ “Ip” → ms. 179v36÷ at þv hafir gert þat fyʀʀ at hallda þat eína af eínkamalvm sem þínn hlvt dragí hellzt framm
Huldaᴵ 12825÷ dro hann ok hans riki sligt fram ok annat þuilikt ok þat umfram er mest var er var sa heidr ok hamingia er hann studdi suo at ongum gerde uit hann at keppa
HarHárf 57116÷ þat mun mina kosti her fram draga, er þu att ecki valld ꜳ mer
Orkn 831÷ ecki saugduz þeir uita at ⸢þat mun fram draga riki Harallz kongs [var. hann dræge Harallde konge rÿke Eb447(2003)ˣ 430] firir uestan hafit
Eb445b(2003) 414÷ ath wont werk se hatat en ey agirn manna fram draghin
BorgKrNY 1746÷ Mann þetta vera komit af rotum ok radvm þeim, sem nu hafa verit vm hrid, ok af fo᷎rnum fiandskap þeirra, er fyrirkoma villdu kongaættinne hier j Norege, en fram draga þa, sem ecki eru til komnir
Hák81 31214÷ Var þar bref til ... margra hofdingia ... er hann ætlade at fram skyllde hafa dregit hans mal mest
Hák81 5439÷ hefi ek dregit fram vándra manna sonu ... gefi‹t› þeim sæl‹d›ir ok sœmdir ok gipt þeim ríkar konur
Klma 28614÷ ef ydr þiker nockut þetta hafa framdregit ydart mal er eg for til Noregs þa vænti eg allz gods af ydr
MHFlat 26033÷ geta þessa sumir, Haraldr, at þú hafir gǫrt svá fyrr, at halda þat *einu af einkamálum, er þér þykkir sem þitt mál dragi helzt fram
Hkrᴵᴵᴵˣ 10517÷ flestum mǫnnum dugði illa at mæla í móti honum eða draga fram annat mál, en hann vildi vera láta
Hkrᴵᴵᴵˣ 13315÷ dró þat mjǫk fram ríki hans í Orkneyjum, er sá styrkr var svá nærr
Orknˣ 4320÷ vildi hverr sinn hlut fram draga
Vatnˣ 965
8) bevæge sig fremad ⫽ move ahead
fyrir: draga fyrir
1) [e-t] [e-t] [sér] trække (beklædningsgenstand) op foran (ansigtet) ⫽ draw (a piece of clothing) up over (one’s face)
●●● Brandr ... hio hann bana-hǫgg, þa er Dagstyggr dro klæði firir andlit [ser]
StuᴵK 42325●●● en er hann var í stofu ok klæddiz, kom Halldórr i stofuna, er Valgarðr hafði dregit kaprún blátt fyrir andlit sér, er hann hafði um hálsinn undir stálhúfunni
StuᴵR8ˣ 4497
2) [e-t] dække (ngt) ⫽ cover (sth.)
3) [e-t] (om tåge) trække ind foran, formørke ⫽ (of mist/fog) draw in across, obscure
●●● Af þui at su hinn myla (ɔ: mikla) myrkua þoka hafðe sva. alla vega. vm hult oc firir dregit hiartta hans. at ...
~ lat.circumfusa
JDamBarl 979 BarlA 13632●●● kann væra at þat duft samnez saman oc syniz þat lict rœyki eða miorqva. oc taki su þoca firi at draga norðr liose‹t›
Kgs 344÷ Af þui at su hinn ⸢myla [var. micla AM 232 fol “b”] myrkua þoka hafðe sva. alla vega. vm hult oc firir dregit hiartta hans. at ...
~ lat.circumfusa
JDamBarl 979 BarlA 13632
● ‖ impers.: dregr fyrir [e-t] (skyer/mørke) trækker for (sol/måne), (sol/måne) formørkes ⫽ (clouds/darkness) draw across (the sun/moon), (the sun/moon) is eclipsed
●●● fyrir dro solina
Páll²A 24915●●● Eklipsis heitir þat er fyrir dregr sol eda tungl
Encᴵᴵ1812I-II 2469●●● tunglskin var bjart, en stundum dró fyrir
NjM 1932●●● Þa dro myrkr fyrir sol vm mið-degi, sva at margir vitrir menn ætloðo verða munðo heimslit
StuᴵK 14917÷ drottinn Jesus Kristr hafði ꜳ þeiri saumu stundu pindr verit, sem fyr solina hafði dregit friadaginn langa
Páll²A 24930
4) [!] [■] samle sammen ⫽ accumulate
í: draga í
1)
● draga í hendr [e-m] [e-t] give i hænde, aflevere til, levere ⫽ hand over to
2)
● draga í (ó)venju/vanda [e-t] [um e-t] få for (u)vane, gøre (ngt) til sin (u)vane ⫽ turn into a (bad) habit, make a (bad) habit (of sth.)
●●● vm þann mikla kostnað er menn hafa her meir i uanda ⸢haft [var. (ms.) dreghít AM 62 4° “fl.”] vm brullaupa gerðir
var. Landsl 921: AM 62 4° “fl.” → ms. 43r20●●● þæir ... er þat dragha i væniu sina at æta kiot i langa fastu
BorgKrNᴵᴵ 29911●●● huer ... er ... dregr framar j oueniu at skriptazt eigi edr taka corpus domini þa ...
DI II (*1345›AM 456) 81125÷ Dregr hann i venío .iij. uetr eþa .iij. vetrom lengr. at hann gengr eigi til scripta i langa fosto ... þa drygir hann heiðinn dom
ÁKr 509÷ Dræghr maðr i veniu .iij. vætr æda þrimr vætrum længr at han gengr eigi til scripta i langa fostu ... þa ...
GulKrNB 33235÷ Dregr madr oc þat j veniv .iij. vættr æda *.iij. vettrom lengr at hann gengr eigi til skripta
GulKrNA 31817÷ dræghr madr þat i væniu .iij. vætr eda þrimr vættrom længr at han gængr æi til skripta i langa fostu ... þa ...
BorgKrNᴵᴵ 29921÷ Jtem dregur madur j ueniv .iij. vetur. at ganga eigi til skriptta j langa fostv. og tekur eigi gudz likama at paskum. þa er hann utlægur
DI II (*[1281]›AM 186) 2243
3)
● draga í orð [■] formulere, få over sine læber ⫽ formulate, say in (so many) words
4)
● ‖ impers.: dregr í [!] [e-t] (byger) trækker nærmere ⫽ (showers) draw closer
5)
● ‖ impers.: dregr fram í [e-t] det fører til ⫽ it leads to
6)
● ‖ impers.: dregr í [e-t] det nærmer sig (ngt) (i antal) ⫽ it approaches (sth.) (in number)
7)
● ‖ impers.: dregr í ǽtt sína [e-n] ((ngn) nærmer sig sin slægt ɔ:) (ngn) ligner sin slægt, (ngn) slægter sine egne på ⫽ ((sby) approaches his kin ɔ:) (sby) takes after his family
inn: draga inn
[e-n/e-t] [í e-t] [til ■] [móti e-u] slæbe ind, trække ind, indføre ⫽ heave in, drag in, introduce
●●● með ǫllvm þeim fǫntvm ok ribballdvm, er þv drott her inn
ClarA 752●●● ver vilium med ængho mote slikan vreth inndragha
NoDiplom (1355) SRA dipl perg 1r5●●● ydr man kunnigr vera þann mikli vsidr ok mikli kostnadr sem menn hafa inn dregit i landit
RbHM (*1315)⁵ 11610●●● Vm klæða skurð er sumir menn dirfa sik framarr en wera ætti inn at draga j várt riki moti warri skipan ok várra forellra
RbHM (*1308) 8014●●● wer skulum aller ... saman haldast rikinu til styrkiar ... ok einga vtlænska mæn indræga til at hafua ... nokot ifuirbodh ifuir Noregs konongs þægna
DN I (*1319›Holm 35) 13823÷ þa greinom nu her efter articulos vdøma þeira sem in ero dreghin
DNᵛ 24026÷ morgh vdøme ero indraghen, ok draghazt in j eino, hælder till mykill
DNᵛ 2407
niðr: draga niðr
[e-n/e-t] [með sér] trække ned ⫽ drag down
●●● hinna grimaztu vuina. er ... viðr leita. allavega oss niðr at drega
~ lat.commouent
JDamBarl 441 Menota: 28va22 BarlA 5136●●● flyckiaz at honvm margir diøflar, girnandiz hans vtgengna sal, vøgðarlꜹst gripande ok til helvitis kvala hafande með ser niðr dragande
MarS 26129
● ‖ impers.: dregr niðr [e-n] (ngn) trækkes ned ⫽ (sby) is dragged down
nǽr: draga nǽr
[e-m] (under forfølgelse) komme (ngn) nær ⫽ (during a chase) close in on (sby)
ofan: draga ofan
[á e-t] ?lægge oven (i ngt), fordele (over ngt) ⫽ ?add as a supplement (to sth.), distribute (among sth.)
ór: draga ór
1)
● draga ór hǫndum [e-t] [e-m] rive (ngt) ud af hænderne (på ngn), berøve ⫽ seize (sth.) out of (sby’s) hands, wrest (sth.) (from sby)
● ‖ impers.: dregr ór hendi/hǫndum [e-t] [e-m] (ngt) forsvinder ud af hænderne (på ngn), (ngt) går (ngn) af hænde ⫽ (sth.) slips through (sby’s) fingers, (sth.) slips out of (sby’s) possession
●●● Bela konge tok mioc ad draga lausa fie vr hǫndum
FriðAˣ 28●●● mun nú draga ór hǫndum hefndina, er vér komumz hvergi
Vatnˣ 5827÷ þa dro allt afl or hondom ‹oss›
RiddFrg 22022÷ Eigi er gott at koma snauðr til Óðins, ok er gott at fara fyrri en allt dragi ór hendi
Gautr²E 5825÷ áður, en allt fje dregur úr höndum mjer
Gautr²ˣ 589
2) [e-u] [■] lave (ekstrakt) på (urter) ⫽ make (an extract) from (herbs)
3)
● ‖ impers.: dregr ór [e-u/e-m] [e-t] (ngt) trækker bort fra (ngt/ngn), (ngt) forsvinder fra (ngt/ngn) ⫽ (sth.) drains from (sth./sby), (sth.) disappears (from sby/sth.)
●●● hvi er hann (ɔ: boginn) egi vp bendr ... fyr þvi at ór dregr staþiɴ allaɴ ór honom
Jón³ 163●●● allan lit dro or andliti hans
Agat² 1037●●● dregr allt afl ur drotninngunni suo at hun matti sig huergi hræra
Gibb 752●●● þa tekur hun lita skiptte ... a þann hatt. at allt. blod dregr ur hennar kinnum. ok til hiartans
Rém 8133●●● suo sem vit hans ox. þa dregur ottan vr briost‹i›nu
Hem1005 2718÷ vid þa syn uard henni sua illt at dro ur henni matt ok magnn allt
ÞUxaf 25936÷ Við þá sýn brá Raknari svá, at ór honum dró afl allt
Bárð489 4326
saman: draga saman
1) [e-t/e-n] slæbe sammen, samle sammen, drive (vildt), drive (dyr) sammen ⫽ pile up, gather together, collect (game), round up (animals)
●●● Kunna muntu at draga saman dýr ... ef aðrir skjóta
ǪrvS 14315●●● Maurr er sua forsiallt kuikendi ... at hann samnar þat ok saman dregr aa sumarit. sem hann etr aa uetrinn
~ lat.praeparat
IsidEtym XII 3,9 Stj¹ 998●●● hann visaði hundinum í nauta flockana er saman voro ⸢reknir [var. dregnir AM 62 fol “D¹”]
var. ÓTᴵ 1694: AM 62 fol “D¹”●●● Alanus hefir drepit þa alla at hadegí ... sidan dregr hann þa saman og dysiar þa
~●●● ferr hann vestr a Reykiahola, efter voru (ɔ: vǫru) þeiri, er þar var saman dregin, er hann hafði tekit fyri varning sinn, þann hann hafði sellt vm vetrinn
Fbrˣ 7815●●● Iall lætur fella mork og draga [var. + vid Kall 616 4°ˣ “B”] samann; hann lætur hlada baal
Fljˣ 2226÷ Salomon konvngr dro saman kerrvr oc riddara ... ok sva gerði hann avðgan at ...
~ lat.Congregavit
Vulg 3Reg 10,26 StjC 57311÷ Kunna muntu at draga saman *dýr, ef aðrir skjóta
ǪrvM 1442
2) [e-t / e-u] [til e-s] [á e-u / með e-u] [e-m] (spec. om formue) samle sammen, akkumulere, erhverve, tjene, inddrive (skat) ⫽ (spec. of wealth) accumulate, acquire, earn, collect (taxes)
●●● dro hann mikinn auþ saman a smið sinne
~ lat.praestabat ... quaestum
Vulg Act 19,24 Páll¹ 22316●●● elldrenn œyðir. þessom auðœvom. er ec aflaða lengi. oc saman dro með margskyns vfagrllegom afla
BarlA 8128●●● eitt siɴne er menn O. (ɔ: Óláfs) konvngs hofþo saman dregit lanz scylldir konvngs
Mork 29321●●● allt þat sem þinir feðr hafa saman dregit i femvnvm
~ lat.condiderunt
Vulg 4Reg 20,17 StjC 64613●●● af sinum mikla auð, er hann hafði saman dregit, veitti hann alldri nokkura olmusu
Mich 68031●●● Hvar eru penningar þeir, er þu drott saman
cf.●●● honom þotti micit i veitt at Þrandr drægi saman scattiɴ um Ꜹstr ey oc sva um allar Norðr eyiar
FærKˣ 1144●●● eyda (þeir) þui sem þeir hafa saman dreygid
~ eng.gadered
10024 ÆvMið³³186ˣ 1008●●● Slyker menn ... Draga saman sinn Rijkdom ǫdrum til nitsemdar
ÆvMið³³186ˣ 10010●●● þeir saman safna og draga gossi og peningum og vita eigi til huǫrs er fer
~ eng.tresoryn and hepyn
10026 ÆvMið³³186ˣ 10011÷ hinn fyrsti vinr ... er fee. oc auðœue oc ast sv er maðr legr þar a saman at drega
BarlA 5114÷ hinn fyrsti vinr ... er fee. oc auðœue oc ast sv er maðr legr þar a saman at ⸢drega [var. ðraga AM 230 fol]
BarlA 5114÷ En er hann hafði saman dregit scattinn þa como þar *menn Svia konungs
ÓH 1195÷ þeir taka himinríki sitt þersa heims í gleði ok fagnaði heimligra hluta er hér draga saman með ágirni ok metnaði
Æv¹⁰⁰ 31224÷ Biskup sendir menn sina at ⸢draga [var. heimta GBpA 15914] saman fe þetta, oc treystvz þeir eigi all-famennir at fara
StuᴵK 2841÷ toko þeir allt bu þat, sem þar hafðe verit saman dregit. Fengu þeir þa menn til at reka hvartueggia buit ut til Kross-sunndz
StuᴵK 46316÷ var þa flutt fe þat alt til bygða er O᷎nundr hafði saman dregit
Hallfr61 9219÷ þessa penningha hefir þu saman dregit fyrir ꜳ girndar sakir i land skylldum ok fiar leigvm meirum en retligt er
ÞorvVÓTᴵ 28115÷ Man su hin kranka tid ok sulltr aa huert land koma ok eyda allri þeirri giętzku. sem adr hefir aflat uerit ok saman dregit
Stj¹ 2037÷ mátt nv eingiss þers niota er þu drott saman
ViðrLaug764 28127÷ hofu wit margann kappa kong ok jarl at velli lagt ok mikit fie saman dregit
Vikt 2622÷ huathan kom þier fe þath hit mikla er þu hefir so skiott saman dregit
MHFlat 34617÷ Hofumm vær þo þess fiar leingi vel notid. ad Þorvalldur fader yckar hefur ꜳtt og saman-dreigid
Fljˣ 1042÷ dro þar saman mikit fe sem liklegt var
FskBˣ 2239
3) [e-n/e-t] [(út) um e-t] [til e-s] (spec.) samle (folk), mobilisere (tropper) ⫽ (spec.) gather (people), mobilise (troops)
●●● þeir draga þa her saman oc ætla at beriaz a gvðs lyð
~ lat.congregati sunt
Vulg 1Reg 13,5 StjC 45011●●● for hann siðan vt ok inn með huerium firði. ok vm allar eyiar ok dro saman huern mann er hann feck
EgM(2001) 1716●●● ... at Glúmr hafi nú saman dregit marga menn
Glúm 3914●●● Beni ok slittungar styrktuz mio᷎k ok drogu saman mikít illþyðí
Hák8A 316●●● Vm varit dregr Kolbeinn lið saman vm oll heroþ til varþings
StuᴵK 2791●●● nockurar sueitir af Ribbungum drogu her saman ok skip sin vt vm bygdina
Hák81 4294●●● Hakon kongr biozt or Vikinne ok dro saman lid mikit
Hák81 48219÷ kann vera at þar komi Valldemar konungr oc bæriz við hann með uvigian her sem hann spyʀ at þa hæfir hann saman dregit
Þiðrᴵᴵ 2137÷ Constantinvs dro mikin her saman
Bret 29512÷ Birkibeinar toko leiþangr þann er þeir hofðo saman dregit
HákFris 50116÷ þegar jarl spurði þetta, dró hann saman her mikinn
NjR1908 1869÷ þeir spurðu til Melkólfs, at hann dró her saman í Dungalsbœ
NjM 20714÷ Bratt eptir þat er konungr hafðe þetta lið saman ⸢safnat [var. dregit AM 226 fol]. þa ...
~ lat.subtrahere
Alexandreis 2021 (I 270) var. Alex 112 → Alex AM 226 fol 130ra41÷ Þorvaldr tok þat rað eptir þingit, at hann dro lið saman
StuᴵK 34714÷ Þorvaldr ... ætlaði at draga ⸢lið (overstreget i ms., cf. ed. note) [var. skip Adv 21 3 17ˣ “V”] saman
StuᴵK 34715÷ Þa er Sighvatr spurði liðs-dratt þeira Kolbeins ok Vrækiu be᷎ðe vestan ok austan, þa dro hann lið saman
StuᴵK 4587÷ Er þat rað hans, at hann dregr saman lið
StuᴵK 46310÷ ‹Þ›a er Sturla Sighvats son spurdi lið-draáttinn sunnan vm lannd, dró hann lið saman
StuᴵK 50822÷ Þessi skip let hann aull verða saman dregin til Skagafiarðar, ok bioz hann v́r Vikvm fyrir uestan Skaga
StuᴵᴵK 6322÷ Eirikr jarl dro saman herinn ok flutti norðan
ÓTᴵ 1828÷ Birkibeinar toku leidangr, þann er þeir hofdu saman dregit
Hák81 52312÷ hann dro her saman um allt Skotland
Hák81 61412÷ þeir skulu fara heim j sitt riki og draga saman oflyanda her
Saulus 6125÷ Synizt oss ofallit bonndum ok kaupmo᷎nnum ath gefa wpp sig ok sin fe fyrir þiofum ok Rꜳnsmo᷎nnum edr jllmenni, er Suerrir hefir saman dregith
Sv81 348÷ flockar voru saman dregner fyrir vestan herad
Hák8B 19011÷ hvárrtveggi dró lið saman
Flóamˣ 25÷ Nú er svá mællt at eigi scal þá draga sveiter saman þá er aðrer menn ero sofa farner
Frostˣ 1638÷ Eiríkr jarl dró saman herinn ok flutti norðan
Hkrᴵˣ 3252÷ Þá er fjarðamenn kómu vestan, fór hann fyrst til Borgarfjarðar ⸢*ok dró þar [Adv 21 3 17ˣ “V”, etc.; non emend. d. þá] lið saman
emend. StuᴵR8ˣ 50330: Adv 21 3 17ˣ “V”÷ Olafr Skotakonungr dro saman her mikinn
EgM(2001) 784
● ‖ impers.: dregr saman [e-t] (hær) samles ⫽ (an army) assembles
4) [með e-jum] bringe (nogle) sammen (i kærlighed), forene ⫽ bring (people) together (in love), unite
●●● Ögmundr ... leggr sik allan til at draga saman með þeim
GBpD 686●●● (def.?) Ei hef ek þá konu sied ... ad vid mitt gied sie edur fullræde ad tygn og fie. Enn med þui þu hefer hier ordum á komet, þá munttu einhuo᷎ria (konu) til nefna, er þier þike samann draga (som synes dig at forene disse betingelser? ⫽ who you think combines these requirements?)
Jarlm²167ˣ 411●●● hafði Percíákús dregit saman með Berald ok systur sinni
Rémˣ 3472÷ Þordr, brodr þeirra, for mille þeirra ok feck ecki ⸢samit [var. saman dregit AM 325 VIII 5 b 4°] med þeim
var. Hák81 4813 → Hák AM 325 VIII 5 b 4° 1v8÷ Þordr ... for i milli þeirra ok feck eigi saman dregit med ‹þeim›
HákFlat 11018÷ gull þat er þu sennder henni sagdizt hon uita at saman mundi draga med yckur
Jarlm¹ 5713
● ‖ impers.: dregr saman [e-r(pl.)] (sind) nærmer sig hinanden (i kærlighed) ⫽ (minds) are brought closer to one another (in love)
5)
● ‖ impers.: dregr saman [?e-ja / með e-jum/e-um] (nogle) kommer hinanden nærmere og nærmere (idet den ene part haler ind på den anden), (nogle) når hinanden ⫽ (people/things) get closer and closer to each other (as one catches up on the other), (people/things) catch up with one another
●●● Flovent sótti eptir Kordvban, ok lét hann þa Magremon keɴa spora, ok dro þa (pron. el. adv.?) skiótt saman
Flóv¹ 14648●●● Ek lét þá hestinn hlaupa sem af tók, ok lá þó við sjálft at saman drægi með okkr
Æv⁸² 23712●●● Hrólfr ... eltir þat (ɔ: dýrit) lengi, þar til er saman dregr með þeim, því hjörtrinn gerðist móðr mjök
GHr 27527÷ En er saman dro með þeim þa snørv þeir Hrøʀecr at landi
ÓH 1809÷ (hann) dregr braðliga ꜳrar ok lætr siga herdar. ok dregr ecki saman með þeim
ÓTᴵᴵ 13216÷ dregr þa þo saman ok helldr seint
ÓTFlat 39620÷ Ketill ⸢gæddi þa ferdinni [var. greiddi þa̋ ferdina AM 343 c 4°ˣ “C”], ok dro þo saman med þeim
Yngv 136÷ Ǫgmundr var í kápu sinni hinni góðu, en er saman dró með þeim, kastar Ǫgmundr kápunni
ǪrvA 1364÷ þȯ kom þar vm sider at skogurinn tȯk at þynnazt og dregr þa saman med þeim nockut
Adon 14619÷ ormuren ... saknadi þess er ꜳ bruttu uar og lagdiztt epttir honum og dro skiott saman med þeim
ÞForv 43217÷ syndir Tóki undan ... en Hjálmtér eptir, þar til at Tóki mæddist; dró þá saman með þeim
HjǪˣ 4639÷ Hǫfðu þeir Kolbeinn þá skeiðreitt eptir stígnum. Dró þá saman skjótt, kafðiz þá *hestr undir Þórði Bjarnarsyni
StuᴵᴵR11127ˣ 2332
6)
● ‖ impers.: dregr saman [e-r(pl.)] (øjne) lukker sig ⫽ (eyes) close
7) [e-t] trække (sår) sammen, få (sår) til at hele ⫽ make (wounds) close up, make (wounds) heal
●●● þat dregr ... sar saman ok alltt þat sem skorít er eda hoggít
~ da.kombær ... samæn
HarpK 1574 Med696I 819●●● hinn minne (centaurea) dregur sar saman ok heilsar þat er gamalt er
~ da.draghær ... samæn
HarpK 12126 MedMisc 6617÷ Er hun stoppad ok logd vid græn sꜳr. þa dregur hun þau saman
~ da.dræghær thær saræt samæn
HarpK 17121 MedMisc 9411
8)
● ‖ impers.: dregr saman [e-t] (ngt) trækker sig sammen ⫽ (sth.) contracts
●●● Þat sáu þeir, at tréit dró stundum saman, því *líkast til at jafna, þá kona hefir jóðverk, ok at lyktum dró svo tréit saman í einn knút
Mág² 956●●● vard hann afllaus i hondum ok fotum, ok alla hans limo dro saman
~ lat.membris contrahi
HFars 17834 MarD635ˣ 6646●●● Sinarnar dro saman
~ lat.Nervorum contractione
HelChron 106826 MarD635ˣ 119919÷ tekr þessi Radulfus mikinn ok hættligan krankleika, suo at allar sinar i hans likam dro saman
~ lat.omnibus nervis cœpit contrahi
HFars 179713 MarD635ˣ 67624
9) (om tåge) trække sammen, blive tæt ⫽ (of fog) draw in, become dense
● ‖ impers.: dregr saman [e-t] (tåge) trækker sammen, (tåge) bliver tæt ⫽ (fog) draws in, (fog) becomes dense
10) [e-t] [með e-jum] bringe (forhold, etc.) i stand, etablere (aftale/forlig) ⫽ bring (a relationship, etc.) into being, establish (an agreement, a settlement)
●●● þo setti hvn menn til at draga ast þeiʀa saman ok Bęring til mvnygðar (!) við sik
Bær 10957●●● man hann ... draga ockra ast saman
Flóv¹ 15210●●● kongr villde at allir ætti j þui hlut, at draga saman sætt med þeim magum
Hák81 4913●●● þaug ... gijrntust hionaband saman ad draga
DI VI (*1479›Lbs 115 Iˣ) 23516●●● dro þetta saman þeira samþykki
FskBˣ 11213÷ skal ec með guðs kraptte. sætt ykra saman. drega
BarlA 5534÷ skal ec með guðs kraptte. sætt ykra ⸢saman.drega [var. semia ok saman draga AM 232 fol 5ra27; samann draga AM 231 I fol 3va26]
BarlA 5534÷ þetta dro saman þeira samþycke oc taka þeir O. til konvngs
ÓTOddS 8631÷ eigi munu þeir rjúfa þá sætt, er ek geri; en ef þeir eru við staddir, þá munu þeir ekki saman draga
NjM 11021÷ Ogmunðr atti allan lvt i at skirra vændreði, enn draga saman sattina, er hvartveggi var hans vændzla-maðr
StuᴵK 28119÷ átti Suertinngr allan hlut at með þeim, at draga saman uinaáttu þeirra frænða
StuᴵK 57620÷ ok má vera ... at þat dragi saman vinskap ykkarn með umgangi ok tillǫgum vitra manna
FlórKon 13015÷ Síðan var dregin saman sættin
Gr 8518÷ hefir hann fengit svá vitra konu ok góðfúsa, at allan ykkarn félagskap mun hún samandraga, ok í lag færa þat sem áfátt er
HG AM 590 b-c 4°ˣ 12r7÷ þat má undirstanda, at guðligr máttr dregr saman slíkra manna ráð
Rémˣ 2056÷ Vigfúss ... bað, at Sturla skyldi draga saman sætt með þeim Þorvarði ok Sighvati
StuᴵᴵR11127ˣ 3061
● draga saman líking [e-s ok e-s / til e-rs ok e-s] etablere lignelse (på grundlag af ngt), ligne (ngt ved ngt) ⫽ establish a comparison/likeness (on the basis of sth.), make a comparison between (sth. and sth.)
●●● hann dro saman liking til þess manzins, er ... ok veggsins þess, er ...
Páll²A 25731●●● En þat er sva er sagt ... þꜳ er liking samandregin elldzins ok sverðzins
Páll²C 2691
● ‖ impers.: dregr saman [e-t] [með e-jum] (forbund/aftale) etableres ⫽ (pact/agreement) is established
●●● enn þar kom siðaʀ at saman ⸢dro kꜹpmala med þeim [var. fell kaupmáli þeira NjM 874]
Nj AM 468 4° 18r21●●● Dró svá saman þeira félagsskap, at Jamtr gáfu land alt undir ríki Eysteins konungs
Hkrᴵᴵᴵˣ 2867
11) [e-r(pl.)] sammenholde ⫽ relate, compare
●●● hann dregr þessi dæmi saman ... suo mun fara med *ykkr sem for med þeim Hakoni Hladaialli og Þorleifi skalld
cf.ek vil segja ydr draum minn ... Ek þottumztt vera Þorleifr skalld. enn hann ... þotti mier vera Hakon jall
4249-12 SneglFlat 42416÷ Nú meguð ér sjá, at Hallgerðr mun stolit hafa ostinum. Drógu þeir þá ǫll dœmi saman
NjM 1261
● ‖ impers.: dregr saman [e-r(pl.)] (ting) ligner hinanden ⫽ (things) look like one another
12) [e-t] konkludere, lægge to og to sammen ⫽ conclude, put (facts) together
●●● þat vilia sumir kalla eigi ovent at vera muní af þinum volldum. draga menn þat saman er þið skildut stuttliga. en huarfit varð eigi miklu siðaʀr
BandM 231●●● Þat drógu menn saman, at sú meinvættr, er áðr hafði þar verit, myndi hafa deytt Glám
Gr 11220
sundr: draga (í) sundr
1) [e-ja/e-r(pl.)] trække væk fra hinanden, skille ad ⫽ pull away from each other, pull apart
●●● strꜹmr hafði dregit sundr scipin
Sv 16830●●● Ekki skulo Austmenn hlæia at þui. þar sem uið erum her .ij. islendzskir menn at þeir þurfi at draga okkr i sundr sem hunda
EbWolf(2003) 18312
● ‖ impers.: dregr (í) sundr [e-ja / með e-jum] (nogle) kommer (længere og længere) væk fra hinanden (idet den ene part sakker agterud), (nogle) skilles ad ⫽ (people) get further and further away from each other (because one party falls behind), (people) part company
●●● sækir bo᷎ndi eftir med karllmennsku. en Nicholaus flyr vndan ... bo᷎ndi ser at sunndr dregr med þeim ...
~●●● Hann kvazk sjá, at maðrinn fór hvatliga ok dró þá í sundr, er leitit bar í milli þeira
Reykd 2353
● dregr hvárki sundr né saman [með e-jum] (under forfølgelse) afstanden (mellem nogle) bliver hverken større eller mindre ⫽ (during a chase) the distance (between people) grows neither larger nor smaller
●●● hleypr þa huort sem getr ok dregr þa huarke sundr ne saman med þeim
ÞUxaf 2587●●● svá røri Flóki sterkliga, at hvárki dró með þeim sundr né saman
ǪrvA 13430
2) [e-n/e-t] [í e-t] sønderrive, splitte, opsplitte ⫽ tear apart, split (up)
●●● Palintethon ær svndrdregin clꜹsa vm ymislig fǫll hins sama nafns, sem hallfreðr qvað: / Æit ær sverð þat ær sverða / sverðꜹðgan mik gerði
~ lat.distincta
9829 Gramm³748 9811●●● Þo ath ... allr sandr heimsins (vǽri) sundr dreginn i smakorn
MarE 68534●●● báðu nú sumir brenna hana á báli, sumir hálshöggva, sumir báðu draga hana kvika sundr
KlmBˣ 5915÷ sumir báðu at hann væri dreginn kvikr í sundr
KlmBˣ 7429
3) [e-t] opløse (forlig, venskab) ⫽ disrupt, break up (a settlement, a friendship)
●●● vil ek eigi draga i sundr sættir yðrar; en eigi þarftu at riða til Borgar-fiarðar, ef þu vill eigi sǽttaz, nema þu naair iafnsǽtti
StuᴵK 56814●●● meirr hofdu (lendir menn) iafnan sundr dregit þeirra vinaattu enn vera ætti
~÷ af ordum lendra manna, þeir er menn vissu at meir hofdu jafnan sundr dregit þeirra [var. + vinaattu HákFlat 1068], en (!) vera ætti
Hák81 47216
til: draga til
1)
● ‖ impers.: dregr til [!] (skyer) trækker for ⫽ (clouds) draw across
2)
● ‖ impers.: dregr til [e-s] [ór e-u] (ngt) føres/siver (et sted) hen ⫽ (sth.) is carried/drained (somewhere)
3)
● ‖ impers.: dregr til [e-s] [e-t/e-n / um e-t/e-n / við e-n] [e-m] det bærer (et sted) hen (med ngn/ngt), det udvikler sig (til ngt), det går (på en vis måde) ⫽ it goes (in a certain direction) (with respect to sby/sth.), it develops to (sth.), it turns out (in a certain way)
●●● sva man vera sem þv hafir iattað þviat til þers man draga
Skáld 4501●●● vard þat framm at koma sem til dró
Gunnl 5114●●● Kali kvaþ litt groa (sárin), ok lez eigi vita til hvers draga mundi
Orkn325IIIα 1063●●● þat er likazt. at til eins dragi ⸢vm [var. við AM 510 4° “B”] oss felaga. at engi varr komiz með lifi til Noregs
Finnb 194●●● Ingólfr svarar vel, en þó dregr til sama munar
Glúm 4419●●● Hon hét góðu um fyrst, en þó dró til ins sama um tal þeira
NjM 21112●●● *Búð arki⸣ at auðnu, til hvers sem draga vill
NjM 3063●●● dregr til þess er vera vill
HHábr 5788●●● betra þickir mer at lata lif mitt her ... en fara eptir villvm þessvm j alla natt er ek veit eigi til hvers ⸢*mik [Holm perg 7 fol “A²”; non emend. mer] dregvr
PartA 255●●● svá mun hlut til draga
Vatnˣ 3512÷ skulu mikit stoða orð þín við mik, nema til verra dragi ⸢um [var. ÷ AM 468 4° 57v22] en vera skyldi
var. NjM 28918 → Nj AM 468 4° 57v22÷ [var. búið dragi til þess, sem vera vill AM 468 4° “R”]
var. NjM 3063: AM 468 4° “R”÷ En þá er *vetraði, þá dró til vanða með þeim
NjR 2319÷ Hrútr segir mér, at hér mundi til mikillar ógiptu draga um kaup þessi, en ekki mun týja at saka *sik um orðinn hlut
NjR 3625÷ Hon hét góðu um fyrst, en þó dró til vanða um tal þeira
NjR1908 19022÷ uggir mik, at dragi til mikillar ógiptu
Glúm 6218÷ Miklu er fyrir fœtr þér kastat, bróðir, ok eigi veit ek nú, til hvers dregr
Korm 2709÷ skulu mikit stoða orð þín við mik, nema til verra dragi ⸢um [var. ÷ AM 468 4° 57v22] en vera skyldi
NjM 28918÷ Eptir þat dro til ens sama vm þeira osamþycki
StuᴵK 4275÷ En eiðar þeirra fluttuz eigi sem þeim líkaði er sjá skyldu; ok dró þá enn til sundrþykkju með Svíum
MLag 36619÷ Þa segia svmir, at til illz mundi draga
StuᴵᴵR 16829÷ nú galt ek yðr einn tíma, er þér hafið mik opt dárat. Hirðmenn kváðust mjök spottaðir ... síðan varð hvíld á gabbit, en þó dró til hins sama
Án 3333÷ er óvíst til hvers um dregr
Vatnˣ 516÷ Sagði Kuelld Vlfr at þa mundi þar til draga sem honum hafði firer boðat at Þorolfr mundi eigi til alsendiss gæfu til bera vm vinattu Haralldz
EgM(2001) 2519
● dregr til mikils [um e-t] [e-m] der er ngt alvorligt på spil, (ngt) har alvorlige konsekvenser ⫽ there is sth. serious at stake, (sth.) has serious consequences
●●● ovarr ert þu. vggir mik at til mikils dragi vm
Dpl 16811●●● mun til mikils draga um ferð þessa
Laxd 2816●●● Mágus kvað þat jafnan verða, ef mönnum dregr til mikils um, at lítt mætti þá vísindum treysta
Mág² 13012÷ Abota likar ‹ok› illa fiar uptectin, þott sakir være til, ok quez vgga, at til meira mundi draga með þeim enn þa var fram komit
StuᴵᴵK 11016÷ hun kuad eigi oliklígth at til mikils drægí um
Harð 13012÷ Ho᷎rdur latte þessarar ferdar. Ok sagdi til mikíls draga munndu
Harð 1706÷ og ugger mig, ad til mikils drægie umm
DplFljˣ 1261÷ Til meira get ek mun um draga, en vér fáim sæmð af þér ímóti þessu tilfelli
Gautr¹ˣ 422
4) [sín] [e-t] [af e-u] tilvejebringe, tilvende (sig) ⫽ procure, appropriate
●●● bꝍndr vilia nu neisa fiskína. oc til sinn dregha hvær slíct sem viðr ma koma
NoDipl ([1224?]) 3014●●● eígí ma lyda at huær drage till sín af konongdomenom slikt er fa mætte mædr flærdsamlegre vel ok eignade ser sidar sua sæm han hæfdí væl aflat
SvR 2025●●● Þeir áttu ferju ok létu víða verða til ⸢drepit [var. dregit DG 10 “10”] ok þóttu ekki miklir jafnaðarmenn
var. Gr 8814: DG 10 “10”
5)
● draga til handa [e-n] [e-m] overgive til ⫽ hand over to
6) [e-s / ! um e-t] [e-t] [e-m] bidrage (med ngt) til (ngt) (for ngn), gøre (ngt) for (ngt), føre til, være årsag til ⫽ contribute (sth.) to (sth.) (for sby), do (sth.) for (sth.), lead to, be the cause of
●●● þo at ... þeir ... hvgðv at hann mvndi alldri af einvm manni vnnin verða i einvigi þa dro nv til hvartveɢia þat fyst at hann barðiz við þann kappa er agiætaztr var i her Girkia ok þat *annat at hann var sva moðr
TrójHb 18325●●● En er áleið kvæðit var nǫckvt ꜳ̋ vikit hvat til dro vm líflat Þorgrims
Þorgr 2223●●● foru allir lutir vel med þeim, dro Magnus konungr þar ok alla luti til
HákFlat 2177●●● En allt þat er ver lærder menn mecgvm draga til þess. at forrad frænda se ꜳ̋ giptingvm kvenna. þa er betra til þess at draga
DI I (*[1189]›AM 186) 28724●●● het jon kongr þui at draga allt til sætta vid þeim skotakongi
Hák8B 19826●●● Þórðr var þá inn styggasti við biskup, sagði hann alt draga til óliðs sér
StuᴵᴵR11127ˣ 196●●● mun þér þetta draga til skammæðar
Þórð²ˣ 1863÷ vaar herra Jesus Christus helgaði hana sialfr með sinni fosto. oc mart annað dregr þar ⸢*til [GKS 3270 4° “B”, etc.; non emend. við] fleira
ÁKr 4913÷ (þeir) uitu varla ... til huers þetta man draga
Thom¹ 11116÷ dregr þat til, at lengia ma orþit, at sem flestar samstofvr standi firir hendingar
SnE 2193÷ ⸢hvatti menn þat [var. dro þat WolfAug 9 10 4°] mjǫk til kirkjugørðar, at þat var fyrirheit kennimanna, at ...
var. Ebˣ 13611 → Eb WolfAug 9 10 4° 16v32÷ Er þat alt saman siþan leiðt til likinda vm braut kuamv Olafs ... huat þeir menn hafa siðaz sieð til hans ... ok þær frasagnir er Snorri ... vattar at ... Þat er enn til þess dregit af svmum mo᷎nnum at þat uissv allir menn ... at hann hefir eigi fallit ꜳ Orminum
ÓTᴵᴵ 29012÷ ek uænti at ... Jesus Cristr hafui fullkomliga forsio yfir mer nærr fram skal koma minn daude ... edr hueria hluti minn drottinn uile ... draga til lykta lifs mins
ÓTFlat 37131
um: draga um kring
[í e-t] drage omkring, drive rundt ⫽ drift in various directions
undan: draga undan
1) [e-m] [e-t/e-n] trække væk fra, fratage ⫽ draw away from, pull away from, deprive
●●● at dræga þessa lutí vndan honom er hælgar bo᷎kr víꜱa vndír hanꜱ forræde
SvR 1334●●● dro hann alla menn undan Þorgesti þa er hann matti
EbWolf(2003) 10110●●● En hiner missæ hwær sem ... oc swa vilia dragha vndan os fodhur læifdh vara
RbEM (*1293-1294) 2520●●● hugsaði hann meðr sjálfum sér, hversu * hann mætti húsit * undan honum draga
~ lat.subtraheret domum
DiscCler 2225 Æv⁷⁰ˣ 18815÷ þrætta þeir till konongs so᷎mdar ok vilia vndan dræga ok gera konongen so᷎mdarlausan
SvR 1818÷ Enn illzku menn gera ord bachide. ok segia at jonathas. dragi rikit vndan honum
Gyð(1995) 688÷ þeir ... hafa bvndiz i þvi at draga bęndr vndan þer, ef Sighvatr kemr i herad ok þvrfir þv manna vid
StuᴵR 4546÷ æda vndan se dræghnar æighnir æda annur lunnænde
DN II (*1276›apogrˣ) 1436÷ þat dró mest ríki undan honum, er hann var sínkr ok fégjarn
Hkrᴵᴵᴵˣ 37914
● draga undan dauða [e-n] redde fra døden ⫽ save from death
2)
● draga rót undan [e-u] uddrage (kvadrat/kubik)roden (af tal) ⫽ extract the (square/cubic) root (of a number)
●●● fra. vinstri hendi skaltv tvefallda ok skipta ok margfallda ok sva draga vndan rot hvaratv‹e›ɢiv
~ lat.Extrahe radicem
CarmenAlg 751 Algor 41817●●● þa er þv dregr rotina vndan
Algor 4228●●● Annur er at taka rot vndan firir sko᷎yttri tolu. En onnur greín er þat at ⸢ðragha [var. taka Algor 41812] rot undan atthyrndrí tolu
~ lat.Radicem extrahere
CarmenAlg 7420 Algor1812 822
3) [e-t / um e-t] [til e-s] [við e-n / fyrir e-m] [fyrir e-t] forholde (ngn) (ngt), holde tilbage, være tilbageholdende (mht. ngt), undgå, undlade, afslå ⫽ withhold (sth.) from (sby), hold back, show modesty (with respect to sth.), omit, be reluctant, decline, turn down
●●● lǽ̨tr þv nv .i. hlvt verþa vɴɴdan dregiɴɴ viþ os oc er dottir þín ǽ̨sa oc gás heɴɴar
Jvs291 4324●●● hann faɴ at undan varo dregin andsuorin fyrir honom. um þau malin oll er honom vꜹrðuðo
Sv 633●●● hann dro undan um *landz-skipti
Sv 1206●●● drogv Skotar vndan sættina
HákFris 57514●●● Hví dregr þú undan at bjóða mér til þín
Glúm 613●●● Þat er oss ... hugleiðanda ... at æigi dragim wer vndan firi vskẏnsamliga þo᷎gn wið vóra vndermenn þat sem þeirra nauðsẏn ok nẏtsemd væri at vita
~ lat.subtraxerim
Vulg Act 20,20 StatJón 17828●●● drag enga kvol undan
~ lat.subtrahas
PassVinc 26627 Vinc 32326●●● dró Vilhjálmr mjök undan sínar íþróttir
GHr 27310●●● Snækollur kalladi þar a bu nǫckur ... ⸢dro Jall undann [var. hafdi jarl vndandraatt i at laata laust buin HákFlat 10334] og tok ad svara styggiliga
Hák304ˣ 8630●●● Grímr ... lét ekki undan dregit þeim til sæmdar
Vatnˣ 3323÷ þo fór iafnt sem mic varþi at konungr mindi þetta undan draga
Mork 2213÷ er hann heimti verþit, dro Arni þat undan
Orkn325I 22717÷ er þat œrsla at draga vndan at elska þann er sva mikit ann ok sva storvm gefr
ViðrLS544(1995) 2019÷ margir menn mego þat hyggia at þat se þvi vndan dregit at ver sialfir hafim nokkuð efa a vm vart faðerni
HákFris 4133÷ Mjǫk villtu þat undan draga ... at ek fara til þín
Glúm 72÷ Enn Snorri uilldi, at hann hefði Borgar land ok þar með annat fe mæðr sinnar, enn dro vndan sitt fe
StuᴵK 41212÷ vil ek þar eingan lut undan draga, þann er ek mꜳ, at ydr sæmd se þa meiri enn ꜳdr
Orkn 31213÷ margir menn munu þat hyggia, at þat sie þui undan dregit, at ver sialfir hofum nockurn efa ꜳ vm vort faderni
Hák81 3352÷ og nu skal Adonias eigi vnndan draga at hann nȧi eigi at fara j þessa herfor
Adon 1867÷ Vita þickiumzt eg ath þier mun villdazt þickia þar sem er Secelia dȯtter min. enda mun eg hana eigi vndan draga
MírmB(1997) 9911÷ undrumzt eg er hun dregur undan þann grip er beztr er j hennar ualldj ok moder hennar hafdj af manheimum ef hun ann þer suo mikjit sem hun segir
Vald 658÷ Gestr bað hann þá ekki undan draga
Hávˣ 2117÷ Päll ... baudst til vnder stodu med honum näliga sem þurfti ef hann dregur ey sialfur vndan sinn godvilia og syn efni
PBpˣ 42919÷ konúngr sagði at þat skyldi ok eigi undan draga við Dagfinn, er honum þótti sinn sómi vaxa við
StjǫrnODrˣ 11919÷ Özurr kveðst þat ok ætlat hafa, at Þórðr skyldi eigi lengr undan draga
Þórð²ˣ 2107
4) [e-t] [til e-s] trække i langdrag, udskyde, udsætte ⫽ prolong, delay, postpone
●●● er hirðin sa þetta at sva miog var vndan dregit. þa leto þeir einn dag blasa til hirðstefno
cf.Skvli iarl villdi biða 397³¹, þat droz ... vndan
39737 HákFris 39738●●● kuað hann ... eigi fresta þurfa lengr at luka vm gerð þeira i millum. quaz þat eigi vilia vndan draga eða seinka lengr
Finnb 9110●●● Óspakr dró þó undan (at segja honum) allt til nætr
NjM 44714●●● fẏrir þvi at hans fẏrir dæming er vm nockura rið dvolð ok vndan dregin
~÷ scal ec egi vɴɴdan draga at hefia þetta gaman
Jvs291 9423÷ er ... (þetta) hit minnzsta op hans. Drag þu æigi undan leingr ... ok lat mik heyra hit mesta opit
ÞSkelk 41712÷ honum uar s‹u›arad. at fyrer saker hatidar uæri pinan duold. ok undan dreginn. til annars dags
Dunst 185÷ þꜳ enndurnyiadizt hennar astarbrune j huern tijma er hun sꜳ hans fegurd enn þo dro þat undan ath hun mætti sijnu tale uid hann koma
SigÞǫgl 20024
5) [e-m] få forspring, få overtaget ⫽ gain the lead, get the upper hand
●●● er saman dró með þeim, kastar Ǫgmundr kápunni ... En svá sem Ǫgmundr var léttbúnari, dró hann undan
ǪrvA 13611●●● Síðan réðusk þeir á ok glímðu heldr sterkliga. Sœkir Grettir með ákefð, en Auðunn ferr undan; finnr hann þó, at Grettir hefir dregit undan honum
Gr 9621÷ Baglar sigldu firir dag a haf út En konungr eptir þeim. Oc er Baglar sa at meira gengo scip Birkibeina oc þat at þeir myndu eigi undan draga. vændu þa iɴ til landz
Sv 18419
● ‖ impers.: dregr undan [e-n/e-t] (ngn/ngt) får forspring ⫽ (sby/sth.) gains the lead
●●● Síðan setja þeir til segls ok róa undir með afli allir iij afklæddir, ok sýnist ei því síðr, at stórum dragi undan búzuna
GBpD 4728●●● *Marr ... oc Biarni ... snero þegar eptir þeim (ɔ: Einari ok hans mǫnnum) oc elltv lang‹t›, enn þa dro vndan oc skilldv at þvi
StuᴵK 8116
6) [e-m] [í e-t] flygte, komme/slippe væk, undslippe (ngn), slippe (med livet i behold), overleve ⫽ flee, get away, escape (from sby), get away (with one’s life), survive
●●● Ottaʀ dro undan i kiaʀ-scoga noccora
Sv 7519●●● Dro ... Abner vndan oc hans sveit
~ lat.fugientem Abner
Vulg 2Reg 2,24 StjC 49733●●● Þa er Ions synir drogo vndan Þorvalldi, for hann ut aa Hola
StuᴵK 36511●●● Avgmvndr dró navðvlíga vndan. ok kom þo heíll til skíps
Huldaᴵᴵ 15225●●● brunnv tveir klerkar til olifis ... oc sa brodir ... er ... eingi hugdi annad enn skiotliga mundi bana af fa. la hann allann veturinn til paska ... dro hann eige til einkis vndan. vard hann aboti þar sidan
AnnLy 2958÷ nv lęgir seglin þeirra oc draga þeir vndan oꜱ
ÓH 4806÷ Þessi greip til augnanna baþum haundum ok þerþi or leirinn. Enn Sveinn dro undan til skips sins
Orkn325I 2296÷ tocu þeir silfrit lasu upp oc dvolþuz þar at um hriþ. En Ormr dro þa undan up i fiallit
Sv 625÷ fell þar hestr hans. enn hann dró vndan sem nꜹþugligaz
HákFris 46516÷ drapv sva vm siðir hvern mann af þeim mikla her. at eigi dro einn vndan
StjC 37222÷ Þa nam Aron stað, en ⸢þeir drogv unðan [var. þa dro undan GBpA 22718]
StuᴵK 37612÷ como þeir segli við [var. + ok drogu vndan AM 61 fol]
var. ÓH 2162 → ÓH AM 61 fol 95rb28÷ Seeð þer eigi ... at lægir seglin þeira. sva draga þeir vndan oss
ÓTᴵᴵ 3295÷ fyrir þessu lidi red Hornbodi, ok hafdi hann dregit undan i flottanum
Orkn 20119÷ dregr þu nu undan þa uit þat fyrer uist at þat skal þinn bane ok þinna felaga
Rém 9129÷ Riðu þeir Hrafn þá aptr, en Sturla dró undan
StuᴵᴵR11127ˣ 2863÷ hann ⸢*dro [non emend. dra] sem naudugligaz vndan
emend. Hák81 43914 → // // //
● ‖ impers.: dregr undan [e-n] [e-m / við e-n] (ngn) undslipper (ngn), (ngn) slipper (med livet i behold), (ngn) overlever ⫽ (sby) escapes (from sby), (sby) gets away (with his life), (sby) survives
●●● Munu þeir þat ætla ... at þat muni þeira bani, ef oss dregr undan
NjM 32620●●● Lítt dró ⸢enn undan við þik [var. undan þér AM 466 4° “O”]
NjM 32719●●● r[a]ka siuks manz legdu ꜳ glód heita, enn ef deynir ⸢þa mun þann eigi undan draga [var. Sa mun deyia MedMisc 11610]
Med194 6115÷ þykki mér illa, ef undan berr; en ek treysti mér bezt at eigi dragi undan
NjR1908 22817÷ þykki mér illa, ef undan berr, en ek treysti mér bezt, at eigi dragi undan
NjM 25225÷ er Aulfi dro undan, foru þeir Sveinn heim a bæinn
Orkn 1986÷ Ǫgmund dró nauðuliga undan ok kom þó heill til skipa
Hkrᴵᴵᴵˣ 2545
undir: draga undir
1) [e-t/e-n] [e-n/e-t] [ór e-u] slæbe hen til og udsætte for (maltraktering), underkaste, undergive ⫽ drag to and subject to (maltreatment), subject to, submit to
●●● nú ertu dreginn undir erfiði ok angr sem þat gras sem fellr í frost ok fölnar allt
Æv⁴⁸ 15526●●● Enn ei þvi siðr meðr guðs uilia varð hann dreginn undir keisaradom (presset til at antage kejserværdigheden ⫽ forced to assume the title of emperor)
ÆvTib 2687●●● Þeir fara til ok draga mann undir meiðíngar ok limalát ór Þverár klaustri
GBpD 6119●●● Philippus er dreginn undir opinbera hudst‹r›oku
Thom² 33131●●● var Liotolfur j *ollv tregare⸣ at sættast. enda var‹u› miog aull máál dreginn under Karll
Svarfd(1966)ˣ 4910÷ sua æru þeir nu gripnir af syslumonnum sem ulærdir ok dregnir undir limalꜳt ok skemdir
Thom² 3312
● draga undir dóm [e-n] trække for domstol ⫽ drag to court
● draga undir glósu [■] gøre til genstand for tolkning, tolke ⫽ make the subject of interpretation, interpret
● ‖ impers.: dregr undir [e-t] [e-n] (ngn) udsættes for (ngt) ⫽ (sby) is subjected to (sth.)
● dregr undir dóm [e-n] (ngn) føres til (sin) dom ⫽ (sby) is lead to (his) judgement/sentence
2)
● ‖ impers.: dregr undir [e-t] [e-n] (ngn) kommer ind under (land) ⫽ (sby) comes in under (the lea of the land)
3) [e-n/sik/e-t] [e-t] [með e-u] bringe ind under, underlægge (sig), tilvende (sig) ⫽ bring under (sby’s power), bring into (sby’s hands), arrogate (to oneself)
●●● konungrenn fyribyðr huerium *manne at misþyrma nockorum lutum, þæim er Thomase erkibyskupe til heyra, eþa under sek draga
~ lat.auferret
12010 Thom¹ 11926●●● dragande sva vnder sek meðr drambe vegh oc virðing Thomas erkibyskups
Thom¹ 16316●●● hann hefir vndir sik dregit o᷎ll uígi i landínu
~ lat.Obtinebat
11931 Gyð(1995) 1198●●● varo þeir baðir halsho᷎ɢɢnir. þuiat sua budu lo᷎g Romvería at sua skylldi med alla gera þa er alþydunnar rett villdu undir sik draga (ɔ: sætte sig over ... ⫽ ɔ: place oneself higher than ...)
Rómv226(2010) 17512●●● Jacob þersi tekr ok dregr undir sik allt þat sem uárt ... er
~ lat.Tulit
Vulg Gen 31,1 Stj¹ 1798●●● Vilhialmr konungr ... skutlar iardir ok eignir kirknanna ok dregr vndir konungsgard
Thom² 29618●●● uar þuilikt, sem konungar helldiz i hendr fram at elldinum, þa er huerr dro med hofdum rett ok frelsi kirkiunnar undir krununa
Thom² 30634●●● Magnus kongur kallade Arna biskop draga under sig hærra valld enn þeir fyrre biskopar hofdu
ÁBpˣ 11817●●● hann var blíðmæltr ok dæll vinum sínum ... vinsæll við alþýðu, ok dró þat alt saman mjǫk undir hann ríki ok fjǫlmenni
Hkrᴵᴵᴵˣ 37922÷ hann villdi allt fe vndir sic draga. en vnna konvngi litils af
Mork 7715÷ gaf hann þa soc S. Hrana s. (ɔ: Sigurði Hranasyni) at hann hefþi heimt fiarhlvt konvnga. oc dregit vndir sic fiɴscattiɴ meþ agirnd
Þing¹Mork 3692÷ heyrt heve ec at hann ætle iamvel at koma á hendr oss. oc heria heðan salur þær er ver hofvm vndir oss dregit
~ lat.captiuos ... manes
Alexandreis 2593 (X 133) Alex 14729÷ firibioðande honum, at hann dirfez at draga þat under sitt valld
Thom¹ 16318÷ fagrir penningar eru þat allir saman er þú hefir með leynd ok lymsku undir þik dregit
Æv⁸⁷ 26522÷ Var hann meirr hugsandi siðan at draga eigi undir sik rangfengit fé
Æv²⁸ 11712÷ Hann ... uilldi draga vndir sik rikit
~ lat.obtinere
10732 Gyð(1995) 10712÷ Eigi meinyrði hann nökkurn þeirra, eigi dró hann undir sik eitt eðr annat af þeirra varnaði
GBpD 219÷ eptir guðs vilja varð hann dreginn undir keisaradóm
Æv⁷764 252÷ honum syniz fagrt fe klaustramanna, ok uill vndir sik draga
Mar240a 5029÷ vtan huerr sem odru uiss gerir vili suara sliku sem heilagrar kirkiu logh seghia þeim ꜳ hendr er kirknanna godzs gripa edr aflogligha vndir sik dragha
IslDipl (1377) 599÷ huer sem dræghir þa doma vndir sek vtan logh oc dom (sic)
StatPáll³ 75311÷ sogdu at hann hafde undir síg dregít fodur arf þeirra en midlade þeim ecki af
Fær 1267÷ hon hugde at vvinir hennar munde vndir sig draga allar æignir þær er þau Tryggui konungr hofdu att
ÓTFlat 718÷ Suo ok at sẏslumennerner dirfiz ei vndir sig at draga ok ẏfer at sitia þeim soknum. ok domum sem at rettu heyra til heilagrar kirkiu formonnum
DI II (*1285›AM 354) 2532÷ Jarll einn dro rangliga undir sik heilagrar kirkiu eign
Thom² 2973÷ eptir fornum uuana uill konungrinn draga undir sik rentur kirknanna
Thom² 32917÷ hennar (ɔ: kirkjunnar) tiunder hafua verith eyddar ... ok halldnar suo oriettliga fra henne ok vnder sik dregnar upp a langan tima
DI VI (1481) 33631÷ Jn primis dragandi vnder sig allan auoxt heilagrar Oddakirkiu
DI IX ([1528]) 4599÷ Þa taca oc vinir hvers þeiʀa (ɔ: smákonunga) at minnasc á oc um at tala hværsu mikit sa konongr matte at fœrazk er fyʀr stiornaðe riki ... oc er næsta i hvæʀri aminning sæm hvæʀr æggi sinn hofðingia at hann mætti mæira unnder sec ⸢koma [var. draga AM 243 c fol] en þa hæfir hann
var. Kgs 533 → Kgs AM 243 c fol 25ra24÷ Af þessum hlutum auðsýniliga birtist, hversu þungr löstr þat er í guðs augliti at draga undir sik meðr ágirni þær ölmosur sem góðir menn gefa fyrir sinni sál
KlmBˣ 14029÷ var hitt miklu meiri hlutr (af finnskattinum). er Þorolfr dro vnder sik
EgM(2001) 215
4) [sik] [e-n/e-t] [til e-s] [með e-u] samle/bringe (mandskab) ind under (sig / sin kommando), få (folk) over på (sin) side ⫽ gather/bring (personnel) under (one’s command), bring (people) over to (one’s) side
●●● vill hann draga undir sic lið a þesse stundu
ÓHLeg 2426●●● þa sem storum malefnum ero borner æda beryktader. scal ek (ɔ: ráðsmaðr í Skálholti) ei vnder mik dragha. til þenozto
DI II (*[c1321-1400]›AM 354) 50923●●● dragið undir yðr aðra jafnmarga af mönnum hans með fégjöfum
Án 35016
5) [sik] [e-t] indoptage, akkumulere ⫽ absorb, accumulate
6) [e-u] [e-t] uddrage (roden af kubiktal) ⫽ extract (the root of a cubic number)
upp: draga upp
1) [e-t] [undir e-m] slæbe/hale (skib) op (på land) ⫽ haul (a ship) ashore
●●● Nu coma ‹skip hæim til lunnz þa skal› upp draga oc hirða ræiða
●Gul315f 1323●●● Jafn scylt er bæðe at draga scip upp oc fram ef at logom er til quatt
GrgKonᴵᴵ 727●●● [var. Nu þarf þess viðr at drega skip vpp eda vtt Holm perg 30 4° “Ee”]
var. Landsl 11819: Holm perg 30 4° “Ee”●●● er þat rad, at uier uerdum fyrri at bragdi ok drogum upp skip undir þeim
Hák81 34113●●● Upp scal draga eða festa eikiu manns
Frostˣ 2438÷ er þat rað at ver verþim fyrri at bragði. ok drꜹgvm vpp skipit vndir þeim
HákFris 41615÷ en er skipin kendu nidr drogu jalls menn þau upp suo langt at þeir hugdu sina ‹v›vine þar æigi mega *upp draga
ÓTFlat 8715
2) [e-n/e-t] [ór e-u / í e-t] trække op ⫽ pull up
●●● konungrenn ... bauð sinum monnum at drega Daniel upp or grof þeirí
~ lat.educi de lacu
Vulg Dan 6,23 HómHauksb¹ 1623●●● var sniorrinn mikill. lagu hestarner a kafi annat s[k]eið sua at draga varð vpp
EgM(2001) 1364●●● þvi nærst var Kolbiorn handtekinn ok dreginn vpp i skutu eina
ÓTᴵᴵ 28720●●● þu ... lagdir þrifalldan fiottr á Cerberum hellvitis hund oc drott hann alt upp i veraldar lios
TrójO¹ˣ 341÷ Var þat rað þeira at ganga vt ok lata eigi brenna stadinn. Ero þar allir vpp dregnir, þeir sem inne voro
StuᴵK 3538÷ Þau draga vpp kvna
cf.kyrin hefer geingit fram ꜳ hrisrunn nauckurn, enn diupt fen uar under
47333-34 Thom²y 47335÷ Þorgils hrífr þá til hlustanna ok vill eigi, at søkkvi dýrit; draga upp síðan ok gera til
Flóamˣ 4710
● draga upp akkeri [með e-u] trække anker op ⫽ heave up an anchor
●●● Siðan draga þeir upp strengi sina
ÓH 3555●●● Nv draga menn upp afkeri með sinu afkeri oc er huarke i strengr ne nakmiði. þa ...
BlFar 28416●●● En ef maðr dregr upp akkeri með sókn eða kafar til ok kemr reipi í hring, þá ...
Jb 2534÷ Nú draga menn upp akkeri með sínu akkeri ... þá ...
Jb 25216÷ En ef eigandi kemr eigi til ... þá eignaz þeir akkeri er upp drógu
Jb 2536
● draga upp net trække fiskegarn op ⫽ draw in a fishing net
3) [e-t] [ór e-u / at e-u] (spec.) trække (fisk, etc.) op (af vandet), fange ⫽ (spec.) draw (fish, etc.) (out of the water), catch
●●● Guð bauð Petri postola sinum at raɴzaka þann fyrsta fisk er hann up drœgi
Kgs 7414●●● likiaz þeir fiski þeim er fagnar litilli beitv ok verðr hann þa dreiginn vpp or vattni
~ lat.de aqua tractus
10037 Eluc675(1989) 1011●●● hann ... dro þa ormiɴ vpp at borþi
SnE 6222
4) [■] (spec.) (ved pløjning) trække (et stykke land) op ⫽ (spec.) plough up (a piece of land)
5) (i forb. m. krigsudrustning) drage (sværd/våben), ?tage på (handsker/hjelm), ?slå op (hjelm ɔ: visir) ⫽ (in conn. with battle gear) draw (a sword/weapon), ?put on (gloves/helmet), ?open (a helmet ɔ: the visor)
●●● hann færdi sitt folk næri xxx til prestastænfno med alwæpni panssarom jarnnhattom forstalum arbrystum oc swærdum vppdrægnum ... sæm æin stridzmann j mot sinum biscupæ komandi
DI IV (1430: Bps B II 3) 41525●●● (def.?) riddar‹ar›ner klæda sik ... ⸢dragandi [var. setiande AM 593 b 4° “B²”] vpp sina gyllda hialma gripandi sin gladiel
Vikt 711●●● (def.?) gieck (Geirmundr) sidann framm ad a̋nne med uppdregna handska (med handsker på? ⫽ with gauntlets on?) og vopn. o᷎xe j hende
DI V (*1470›apogrˣ) 56313●●● teitur þorleifsson med sinn selskap og fylgiara reid þa heiman ... med tẏgiad folk og uppdregnum vopnum
DI IX (*1522›apogrˣ) 6827
6) [e-t] [á e-t / undir e-t] trække til vejrs, hejse ⫽ heave up, hoist
●●● Nu lætr Olafr drega upp strængina undir kiolenn snækciunnar oc vundu með vindasom
cf.●●● ... let taca .ii. scipbata ... oc draga vpp a bergit oc yfir hellis dyʀ
Mork 34614÷ siðan let han dregha scipin up a bærghit ivir hællizs dyrnar
FskAˣ 3309
● draga upp ljós trække lygte/... til vejrs (cf. Schröder 1917 [ASB 15], 1048 note) ⫽ lift a lamp/... into position
●●● Oc er monnum var i se᷎te skipat, voro lóg vpp dregin fyrst. Þa stoð Gizurr upp ok talaðe ... Eptir þat voro borð upp tekin vm alla stufuna ok lios tendrut
StuᴵᴵK 19011●●● Herbergissveinarnir drógu upp skriðljósin
HálfdEystˣ 1047●●● síðan bað hann draga upp ljósin ... var þá myrkt hit neðra í hǫllinni
HálfdEystˣ 10416●●● Þá var karlfátt, ok hvíldu allir menn í stofu; ok er menn váru sofnaðir, þá gekk Ingimundr út; hann hvíldi í langbekk, en konur *í þverpalli. Ljós brann í stofunni ok var dregit upp
StuᴵR440ˣ 17017÷ Vermundr kom sið heim ok þeir felagar ok gengu til stofu, ok bran lios i stofunni ok dregit vpp, enn myrkt hit neðra; tiaulldut var stofan, aungva saa þeir menn þar
StuᴵK 5372÷ Ljós var upp dregit í skálanum, svá at sjá mátti ‹allt it efra, en dimmt var it neðra›
Vígl 10911
●draga upp segl [í e-t] [á e-u] sætte sejl ⫽ hoist sail
●●● let hann drega segl i hun upp
ÓHLeg 1620●●● þa heimto þeir up ackere oc drogo up segl
~ lat.levato artemone
Vulg Act 27,40 Páll¹ 23414●●● þeir urðu at flytiaz a batum mille scipanna at reisa viður oc draga segl sitt upp
Sv 6326●●● Oc er þeir voro bvnir, draga þeir vpp *segl, oc kastar þegar vindi a, ok læigia eigi fyrr *segl fvrr enn heima
StuᴵK 2283●●● Þat er mér sagt, at Ketill hœngr drœgi segl upp í logni ok fengi þegar byr
ǪrvM 189●●● nú tekr hann til íþróttar þeirar, er honum var léð, at hann dregr segl upp í logni
ǪrvM 10618●●● let Kolr draga segl upp a ollum skipum
Orkn 1782÷ mællte Æinar við sina menn at þæir skilldu drega upp segl
ÓHLeg 2533÷ drogum up segl var oc siglum ut a haf eptir liði varo
ÓTOdd 2073÷ Birkibeinar hofðu dregit upp segl sin
Sv 5621÷ voro þa þegar dregin upp segl oc snúit vt um Vꜹlunes
BǫglEirsp 44921÷ drógu menn segl upp ok gjörðu bæði at sigla ok róa
Bós 4822÷ dragandi vpp sin segl
Nit 242÷ ⸢dragum [var. dreghum AM 303 4°ˣ “A”, etc.] upp segl vor
var. FskBˣ 1246: AM 303 4°ˣ “A”÷ þeir drógu upp segl ok sigldu út til Hríseyjar
LjósvLˣ 2317÷ reistu þeir sitt tré, drógu segl upp
Trist¹ˣ 2112
7) [e-t/e-n] [af e-u] [til e-s] hæve (mht. niveau, mht. status) ⫽ raise (with respect to level/status)
●●● mvntv borg sia, er þv kemr a steinbogan, þvi at hann er miok vp dregin
KonrA 704●●● þeir hafa af sialfu kotlifinu verit vppdregnir til formannz stéttar j heilagri kirkiu
StatEi³351 63110●●● at draga ... knapa upp jafnhátt sér
cf.
8) [e-n] [til e-s] opdrage ⫽ bring up
9) [e-t] spænde (bue) ⫽ draw (a bow)
●●● hornboghe eða lasboghi veycr sva at maðr mæghi væl upp draga
Kgs 6128●●● þat hygg ek at þessi madr ‹hafe› bezstu heille boga upp dregit
cf.heyrer hann at stræingr gellr ok er skotit o᷎ru
8288 Fbr1005 82811●●● hann dregr upp bogann, ok rœða þeir um, at hann skyli eigi brjóta bogann
ǪrvA 14624●●● Síðan dregr hann upp boga sinn ok leggr ǫr á streng
ǪrvA 14810÷ draga þeir upp boga sína brœðr, ok er þeir sveinarnir skyldu freista at skjóta dýrin, þá hœfðu þeir aldri eitt dýr
ǪrvA 14614
10)
● ‖ impers.: dregr upp [e-t] [ór e-u / af e-u / með e-u / á e-t / í e-t / yfir e-t] (sky, tåge, etc.) trækker op/sammen ⫽ (cloud, fog, etc.) thickens, (cloud, fog, etc.) draws in
●●● dregr vpp scy dꜹct oc dímt meþ hafino
Jvs291 11611●●● af þuí verða sky. at solar hita dregr i lopt vpp ymist ok þoku myrkua. ok vokuan. af iorðu
EncHauksb 18018●●● þa dro vpp or hafi litinn skyfloka
~ lat.ascendebat de mari
Vulg 3Reg 18,44 StjC 59414●●● er hann baðs fyrir, dro upp mikit sky yfir skipit
~ lat.descendit
SpecH 676a43 (XVII 61) JBapt²A 92434●●● ur vtnordri dro eirn skyvegg suartan miog vpp ꜳ himjnnen
Vald 547●●● syndiz þeim i Odda. sem þycka þoku ⸢legði [var. drægi AM 380 4°ˣ “C³”, etc.] or hafi upp
var. ÞBpB 26317: AM 380 4°ˣ “C³”÷ dregr upp sky mikit af lann‹d› norðri
Fornk 1014÷ Nu dregur upp svarta þoku suo at þær feta huergi
Vald 678÷ Ok sva sem myrkva dregr upp or hafi, ok leiðer af með litlu myrkri ... sva dro qveðit allan ... myrkva af hug Þordisar
Fbrˣ 7222÷ Þa var backi mikill til hafs, dregur up ‹ski›ott ꜳ himenninn og tekur ad drijfa
Fljˣ 773
11) [e-t] [e-n] overdrage ⫽ hand over
12) [e-t] [af e-m/e-u] [vegna e-rs] [fyrir e-t] oppebære, modtage, udsættes for ⫽ receive, suffer
●●● suo ok medkennizst ec ... at ec hefi fulla ok alla penninga vpp dregit af sueine gudmunssyni firir halfua jordina nẏiabæ
DI V (1464) 41010●●● medkenndizt ... arnni þorsteinsson at hann hefdi fulla ok alla penninga upp dregit uegna brodur sins hallzsteins
DI VI (1485) 5426●●● Enn um iaurdina drambholltzstade uændizt biskupinn þui ad ion heitinn eigelsson hefdi skipat hana ... aptur undir sig. og suo adra peninga þa er hann (ɔ: byskupinn) hafdi af hans (ɔ: Jóns) eign uppdregit
DI X (1539) 40724●●● ... þeim fleirum heiptarverkum er Jon hafde af Petri vpp dregit
cf.hrakningar og fiartion. er Jon hafde af Pietri feingit
34222-23 DI VII (*1497›AM 242ˣ) 34230÷ jtem sextigi hundrata oc. iiij. hundrut i gamla instædu kirkiunar er bessi bondi sag‹d›izt vpp hafa dregit af styr diakna snorrasyni
DI V (1461-1510: Bps B II 4) 32923÷ ok aldrei hefde han peninga þar up fyrir dreigit
DI VIII (1520) 74624÷ hofum vier fulla peninga vpp dregid af fyr skrifudum sira petri palssyni sem oss vel likar og ꜳ næger
DI IX (1531) 1851
13) [e-t] beslaglægge ⫽ confiscate
út: draga út
1) [e-t/e-n] [af e-u / ór e-u / um e-t] [með e-u] slæbe ud, trække ud, pille ud ⫽ haul out, pull out, pluck out
●●● Menn eigo at lata ut fe sítt or qui þeirre þott heilact sé. eigi scolo þeir draga ut ef heilact er
GrgKonᴵᴵ 11911●●● Var Þordis þar þa ut dregin vm vegginn
StuᴵK 39618●●● þar til er þeirra salur eru ut dregnar af likamanum
~●●● mattu ... sia ... hans ꜹgu dregin wt v́r hans likama
~ eng.drawen oute
8630 ÆvMið²⁹ 8612●●● uar hogguin gluggr a stofvnne ... og dregner ut nocrer menn med snarleik
AnnGott 32130÷ Hann ... dró þau ǫll út ok tók af þeim allan búninginn
NjM 21413÷ Siþan brvtv þeir stofvna vm skiana oc drogv þar vt alla þa i festi, nema Þorstein Vrða-Stein
StuᴵK 20216÷ toko (þeir) Þorgisl i hvilv ok drogv hann vt
StuᴵK 3834÷ helldr gerdi nockur madr glugg a lioskerinu ok let kueikinn verda þar vtdreginn
AnnFlat 50825÷ ekki vil ek á honum halda, ef þú sýnir skilríki til, at hann sé þitt hjón; en ekki nenni ek at draga hann ór húsum út
Gr 14418
● draga út myki bære møg ud ⫽ “muck out”, clear out dung
● draga út sauði/geldinga trække får/væddere ud (under sortering) ⫽ pick out sheep/wethers (when sorting)
● draga út skip trække/slæbe skib ud ⫽ tow/haul out a ship
●●● þeir ... skutu v́t bryggiunum ok slogu streinginum ok drogu vt skipit
EgM(2001) 2513●●● gekk jarl ok alt lið hans ꜳ land ok drogu vpp skipin sva at v uinir þeira mattu eigi vt draga
ÓTᴵ 10014÷ Enn ef þer vilit eigi þenna kost. þa drꜹgo ver vt skip var i morgin ok forom til Biorgyniar
HákFris 3986÷ ef vilit eigi þetta, þa drogu ver vt skip vor ꜳ morginn ok forum til Biorguinar sudr
Hák81 31024÷ gekk jarl ok alt lið hans af skipum ok drógu upp, svá at óvinir þeira skyldu eigi ⸢mega út draga [var. draga fra þeim AM 325 VIII 1 4° “325 VIII”]
Hkrᴵˣ 28319
2) [e-t] drage (sværd) ⫽ draw (a sword)
●●● Bevers dro vtt suerdit Myrchlei
~ fr.Boefs tret Murgleie
6615 BevB(2001) 6710÷ herra Bevers dro nu vtt sitt sverd
~ fr.Boves tret Morgelei
3382 BevB(2001) 3393÷ Dregr Rémundr nú út sitt góða sverð, Nǫðrubít
Rémˣ 996÷ hann dro vt sitt suerd
~ eng.drewe oute
10224 ÆvMið³⁴8ˣ 1027
3) [e-t] [ór e-u] (medic.) trække ud/væk ⫽ (medic.) extract, draw out
●●● bitt við varmt kattarhold nýdrepit til þess er kólnar. þat dregr út hvarvitna kveisu ór mannsholdi
Menota: 1v4 Med655 4712●●● þeir (ɔ: lǽknarnir) kunnu ekki at göra at eitruðu sári né eitrit út at draga
~ fr.Il ne sevent emplastre fair(e) / Ki l’em (ɔ: venim) puisse geter u traire
Tristan 15025 Trist¹ˣ 19118÷ létu (þeir) leggja við plástr at draga eitrit út
Trist¹ˣ 594
4) [e-t] [af e-u] trække (legemsdel) ud (efter sig) ⫽ drag (part of one’s body) (behind one)
5) [e-t] [af e-u] tage (del) ud (af tekst), plukke ud ⫽ extract (part of a text)
●●● Þetta epter fylgianda er dreigid vtaf Biarkeyar kristin riette
cap.●●● æina cedulam æder rollo. ef so skal kalla. fengho þæir oss. sæm wt er dræghin af vaars vyrdulighs herra konungsæns brefue
DN VIII (*[1341]›apogrˣ) 15124
6)
● ‖ impers.: dregr út [e-n] [ór e-u] [at e-u] (ngn) trækkes ud, (ngn) driver (til havs), (ngn) kommer/slipper ud ⫽ (sby) is dragged out, (sby) is carried out (to sea), (sby) gets away
●●● (impers.?) Eiɴ maðr comz undan ut um scialldþili ... oc dro hann ut or garþinum
Sv 7517●●● drogvz (þeir) sva til landz, at vt villdi draga at vt-sogino, enn þa sk‹r›eiþ a, er brimiþ ratt þeim at vpp, oc komuz at landi vm siðir
StuᴵK 1405
7)
● ‖ impers.: dregr út [móti e-u] det lakker (mod ngt), det nærmer sig (tiden for ngt) ⫽ the time (for sth.) draws on
●●● sem út dregr móti jólunum um vetrinn, ok nálægist burðartíð guðs vinar Thorláks biskups
GBpD 943
við: draga við
1) [!] hugge til (med svingende sværd) ⫽ slash (with a swinging sword)
2) [■] ?bidrage ⫽ ?contribute
yfir: draga yfir
1) [e-t] [e-t] (i forb. m. beklædning/udrustning) trække (ngt) over (ngt) ⫽ (in conn. with clothing/armour) pull (sth.) over (sth.)
2) [e-t] [e-t] [af e-u] kaste (smuds/skygge/tåge) over (ngt), tilsmudse, formørke ⫽ cast (dirt/shadow/fog) over (sth.), sully, cloud
●●● mykyl mœrkua þoka. er dregin allavega yuir skynsemd þina
~ lat.circunfusa est
JDamBarl 8411 Menota: 61vb25 BarlA 11329●●● En vár ovenia ... hæfir blindat augu hiarta mins oc yfir dregit skvgga huglæiðing vitz mins
~ lat.aspersit
JDamBarl 963 BarlB 21915●●● var ... sva sem engi dusti ne saurr hafði dregit yfir hiarta enum sæla Joani postula af mannligri ostyrkt
Jón² 45434
● ‖ impers.: dregr yfir [!] [e-t] det bliver overskyet, (sky/tåge) trækker op, (sky/tåge) driver hen over (ngt) ⫽ it becomes overcast, (a cloud/fog) draws in, (a cloud/fog) passes over (sth.)
●●● tekr ueðrit at þyckna i norðr ok dregr yfir [var. + scyit Jvs291 11614] skiótt
Jvs7 2928●●● at alidnum deginum dregr yfer myrkua þoku
Vald 6022●●● Flókann dró skjótt yfir, ok fylgdi bæði vindr ok frost
Vígl 8320÷ dregr nv́ yfir scyit sciott oc fylgir þegar iél
Jvs291 11614÷ ur vtnordri dro eirn skyvegg suartan miog vpp ꜳ himjnnen. hann dregr skiott yfer
Vald 548÷ Skýflókann dró skjótt yfir
Ebˣ 14012÷ Epter þad dro yfer hinn sama myrkua sem ꜳdur hafdi verid
JBpC(2003)ˣ 15618
C. draga sik
1) [ór e-u / (í) frá e-u] trække sig tilbage (fra ngt) ⫽ withdraw (from sth.)
●●● Jafnan hevi ec ... fus veret mik i fra at ⸢drega [var. skilia AM 231 X fol]. harkke oc bangge oc þessa heíms drambe
BarlA 17613●●● bjogguz þeir til at ríða at Hrafni Sturla ok Snorri ... en Vigfúss dró sik ór atferð, er at kom
StuᴵᴵR11127ˣ 32128
2) [ór e-u] trække sig, bevæge sig ⫽ move, move oneself
●●● Svá kemr at hann dregr sik innarr fyrir hásætisborðit ok stendr þar hófsamliga
Æv⁸⁷ 25718●●● draga þeir sik framm or skugganum ok afklæda med ollu þa baulfada aufund ok illgirni, er þeir hofdu leingi borit i sinu briosti
Thom² 3409●●● [var. hann dró sik norðr í land AM 173 folˣ “E”]
var. ǪrvM 1183: AM 173 folˣ “E”
D. draga sik + præp./adv.
braut: draga sik braut
[af e-u / ór e-u] [sakir e-s] bevæge sig væk (fra ngt), flytte ⫽ move away (from sth.)
●●● ser hon sinn þann likaztan, at draga sic brott af þeima bæ sakir ognarorða ok atstøðu þess bannsetta bonda
MarS 22012●●● dró ek mik þá ‹burt› ór mǫrkinni
FlórKon 15621
fram: draga sik fram
1) [með e-u] slæbe sig fremad, bevæge sig fremad ⫽ heave oneself forward, move ahead
●●● konvngs skip ok iarls ok Arnbiarnar skip ... drogo sig fram. enn oll onnur viko inn til hafna
HákFris 42629●●● hún fékk sik ekki upp rétt eðr gengit annan hátt, en hún dró sik fram með tveim stöfum
GBpD 1678
2) [í mót e-m / hjá e-m] [til e-s / undir e-t] føre sig frem, trænge sig frem (for at opnå ngt) ⫽ push oneself forward, force oneself into the forefront (to achieve sth.)
●●● var hann ecki at mivcari þott Aslacr villdi sic fram draga nackvat hia honom
ÓH 2872●●● var mikit akall i rikino til foðvrleifðar konvngs af þeim monnom er sig villdo fram draga til rikis
cf.draga sik til
HákFris 43314●●● Þungt ganga oss nú málaferlin ... ok draga sik margir mjǫk fram í mót oss
NjM 29918●●● uer kollum (klerka) þui uerri enn ulærda menn, sem þeir drogu sik ofdiarfir fram undir sæmd ok uigslur heilagrar kirkiu
Thom² 33218÷ Drogu þeir sik sealfir framm til met orda. var ok alþydan giorn til þeira
Rómv226(2010) 19117÷ Sæmundr svarar: hvat tior slikt at mæla, þviat bræðr þessir draga sik sua fram, at nær engir menn hallda sik til fvllz við þa
StuᴵK 3278÷ var mikit ꜳkall ꜳ riki kongs ok faudrleifd af þeirra manna hende, er sic villdu fram draga til rikisins
Hák81 37527÷ þat fannzk á, at hvárr dró sik fram ok sitt mál ok vildi hvárr vera ǫðrum meiri
Hkrᴵᴵᴵˣ 2951
til: draga sik til
[e-s] fremholde/insistere på sin ret til, påberåbe sig ⫽ hold forth/insist on one’s right (to sth.), claim a right to
●●● af þeim er þetta komit er mer villdo niðra enn sialfa sig til mins foðvrarfs draga
HákFris 41119●●● Vęr hófvm heyrt margra manna til-męlí. er sik vilia til Noregs ⸢draga [var. telia Hák81 37818]
Hák325VIII5a 5333÷ af þeim mo᷎nnum er þetta komit til, er mer villdv nidra ok sialfa sig til mins fodrarfs draga
Hák81 3326
undan: draga sik undan
[e-u] holde sig tilbage (fra ngt), unddrage sig, nægte ⫽ exempt oneself (from doing sth.), shirk, refuse
●●● Þikkir oss þat vndarlegt, hvi þeir draga sik mæir vndan lyðni við kirkiuna en aðrir bœarmen in fœdder
DN II (*1309›DonVar 1ˣ) 827●●● Þórðr tók því vel at einu ok kvaz aldrigi ætlat hafa, at hann mundi sjálfan sik undan draga
StuᴵᴵR11127ˣ 1127●●● Dro᷎gu allir sik undan, þá er þeir vissu, at Ásgrímr mundi heima sitja
StuᴵᴵR11127ˣ 1430●●● sá er sik dregr undan þersarri herferð skal vera með sonum sínum sem þrælborinn maðr
Æv¹¹531ˣ 3817÷ sumir lerdir men ... drega sik undan lidskyldu uid kongdomen þæiri sem at forno oc nyiu hefir veret undirbuit vm sectir
RbEM (*1281-1282)¹ 3224÷ (þo at þa drœge sumir af þeim sik undan lyðni)
DN II (*1309›DonVar 1ˣ) 844
E. dragask
1) [í e-t] slæbes, smides ⫽ be dragged, be thrown
2) [at e-u] (om fisk) trækkes op ⫽ (of fish) be drawn up
3) [e-m] erhverves, akkumuleres ⫽ be acquired, be accumulated
●●● dregzst honum míog fe
cf.bydzst til at hæímta fe hans
13012 Fær 13016●●● ho᷎fðu (þeir) ... of lausa fiar er ⸢dregizt hafði saman [var. þar hafde dregizst GKS 1005 fol “D²”] i sko᷎ttum þar ꜳ Englandi
var. ÓTᴵ 249: GKS 1005 fol “D²”●●● ek hefir verit eínn sallt k[a]ll litils hattar þo mier hafi nu dregizst penníngar hefi ek ma[tt] lítlu orka
HuldaHrokk 55
4) [af e-u / ór e-u / frá e-m / yfir e-t / með e-u / (upp) á e-t / undir e-t / at e-m / til e-s/e-rs] [yfir e-t] slæbe sig, bevæge sig (langsomt, med besvær), komme (med besvær), krybe, (derog.) “skride”, forsvinde, (om hær/skibe) rykke, trække ⫽ make one’s way, move (slowly, with difficulty), get somewhere (with difficulty), crawl, (derog.) “take oneself off”, disappear, (of an army/ships) draw off
●●● Hann ... hvgþi at Vpplendingar myndi sciota til Iraɴa er þeir drogvz ifir fenin
Mork 3351●●● Sigvalldi biðr þa Þorkel nefiv dragaz vnder holmin
cf.Sigvalldi mælti. at þeir scylldu laða seglunum oc leggia undir holmiɴ
ÓTOdd 2038-10 ÓTOddS 20329●●● dragstu nu upp a land. oc com eigi i ꜹgsyn mer fyʀ en dagar
Sv 13531●●● droguz þa þangat þeir er aðr varo við bruna
Sv 17520●●● En fólkit, þat er mátti, dróz á merkr ok á skóga ok báru fjárhlut sinn í leyni
ǪrvS 7110●●● þá þottizt hvn siá þar J hvsinv dyr nockvt mikit ... þat dregzt at henne
JBpA(2003) 5030●●● en þeir ener vermsku er vndan komuz toku hesta sina ok ⸢droguz [var. kómuz var. Eg 27612: AM 453 4°ˣ “K”] austr af skoginum til bygða
EgM(2001) 1448●●● hann ottaðiz at landz herrinn mundi ⸢drifa [var. dragaz AM 62 fol “D¹”, etc.] til Hakonar
var. ÓTᴵ 10019: AM 62 fol “D¹”●●● [var. ... dragaz þeir nú með jǫklunum fram ok á ísinn at ǫðru hverju AM 445 b 4° “B”]
var. Flóamˣ 442: AM 445 b 4° “B”●●● Eigi skulu þier þau kuikuendi nyta til fædzlu er ... dragast yfir briost
~ lat.super pectus ... graditur
Vulg Lev 11,42 Stj² 31717●●● dragst sem skjótast frá mér af farveg fjárins
Trist¹ˣ 13321●●● dragztu ór ánni, fjándinn
Vatnˣ 5113÷ Hann heitr þegar á menn sína, biðr þá hafa uppi akkerin ok dragaz undan eynni með báti
ǪrvS 2515÷ Þá er hann er skammt á leið kominn, þá kemr Vígi eptir honum, bað hann heim dragask
Korm 22617÷ Saboruꜱ bardiz slæliga. ok huecktiz undan. ok droz at herbudum
Rómv226(2010) 2912÷ Gvdmunðr Erlings son droz þanog til, enn *blindi maðr hellt um hann miðian, en henðr hanns uoro *lavsar
StuᴵK 38419÷ Enn er þeir dragaz at eyiunni, kalla menn af hofdanum, at þeir skylldi roa til Vestnes
Orkn 18710÷ þesse fyrnemfnd vdøme draghazt in mest af þeem monnom sem sek nøra ok næra skulu af sino erfuadhe
DNᵛ 24015÷ Þeir dragaz nú fram með jǫklinum ok komu at bjǫrgum brǫttum
Flóamˣ 447
● ‖ impers.: dregsk [e-n] [á e-t] (ngn) slæber sig, (ngn) kommer (med besvær) ⫽ (sby) makes his way, (sby) gets somewhere (with difficulty)
5) [af e-u / ór e-u / um e-t] [e-m / til e-rs] (om folk/tropper) samles, fylkes ⫽ (of people/troops) be gathered, flock
●●● Eɴ liþ droz vel til hans þar or hervþvm
ÓH 46711●●● En firir þvi at Kuflungum drotz mioc liðit þa sottu þeir at Birkibeinum
Sv 1099●●● a skamri stundu droz honum sua herr að hann hafði sua fengið sem nu var talt
~ lat.legiones numero hominum expleuerat
21231 Rómv595(2010) 21211●●● honum droz herr af ollum Þrænda lo᷎gum
ÓTᴵ 10110●●● um allar Sudreyiar drozst honum lid
Orkn 641÷ var þa þegar raðom scotit mioc til þeirra oc dregz þar til fiolmenit
ÓH 2247÷ en er hann var ættstoʀ ok vinsell. þa drotz þeim lið
ÓTOddS 7325÷ þann tima er konungr sotti ofan at bønum þa droz honom liðit
Sv 5417÷ Var þar horð viðr-taca oc droz konungi sciotara liðit
Sv 18316÷ dróz honvm þegar líð eíngvm mvn mínna en Magnvsi konvngi
Huldaᴵᴵ 23425÷ mun oss bratt dragazst lid
ÓHFlat 28233÷ Droz þæim bratt lið oc fenngo styrk mikinn
FskAˣ 37315÷ honum drósk herr um ǫll Þrœndalǫg
Hkrᴵˣ 2852÷ drósk honum brátt herr um alt Jótland
Hkrᴵᴵᴵˣ 464÷ Síðan réðu þeir sér til skipa ... ok drósk þeim brátt her mikill
Hkrᴵᴵᴵˣ 1015÷ drósk honum brátt lið engum mun minna en Magnúsi konungi
Hkrᴵᴵᴵˣ 3166÷ lið droz til þeira bæði dag ok nótt
EgM(2001) 803
6) [í e-t / á e-t / til e-s] [fyrir sakir e-s] lade sig trække (ind i ngt, med til ngt), blive involveret, involvere sig, bringe sig (ind i ngt) ⫽ let oneself be drawn (into sth.), become involved (in sth.), involve oneself, bring oneself (into sth.)
●●● En Oddr oc Einaʀ er dregiz hafa til sua miꜷc til þessa mals muno her scapnaðar uirðing hafa hlotit af þui
Eg162θ(2001) 1703●●● Þat veitz þu at þu hefir fingit heitkonu minnar. ok dregz til fiandskapar vid mik
Gunnl 463●●● Æinkanlega skulu þeir oc uarazst ... at ængin drægizt a grunsamlegar einrꝍdor eda samheldi þau sem monnum synazst hetlegh eda skadalegh krununni oc landzens rette
RbHM (*1302)² 529●●● Þær segiz grata ufarir krist‹n›innar, enn þui iafnfram dragiz þer i fridargrein, at annar kioriz i uort rum til Kanciam
Thom² 40327●●● hefer þu dregiz til firer ꜳ gírní saker
BandK 5930÷ Ef meɴ dragaz til föroneytis þeirra obeðet
GrgStað 45618÷ Þótti mǫnnum Þorgrímr hafa dregiz til fjandskapar við þá, en orðin umskipti jafnlig
Hávˣ 5714÷ Oddr ok Einaʀ er dregiz hafa sua miog til þessa mals. hafa her af fengit skapnaðar virðing
EgM(2001) 17019
7) skride fremad, udvikle sig ⫽ move ahead, develop
●●● dregsc þo sva leicrinn. at þeir gera honom nacqvat harþleikit
HreiðMork 13222●●● muntu lítt í fyrstu njóta ástar hennar, ok mun þat þó vel dragaz
Flóamˣ 465
● dregsk aldr [e-m] (ngn) bliver ældre ⫽ (sby) gets older
8) [um e-t] trækkes (om ngt), slås (om ngt) ⫽ contest (about sth.), struggle (over sth.)
●●● Þau dróguz um einn gullhring, ok varð hon orkuvana fyrir honum
EgÁsm 5012●●● enn fyr enn þit dragizt um hringinn þa byd eg þier burtreid og hafi sa ockar hringinn sem betur ueiter
VSj 84
9) [í e-u] [við e-t] trække sig, blive mere tilbageholdende ⫽ go into retreat, be more retiring
●●● þeir scylldo fylkia liþi sinu oc vera vel við bunir hvat sem þeꜱi lyðr tæki til. En er landzlyðrinn sa þetta. þa droguz þeir við þat
Sv 2714●●● Enn Þorvalldur kalladi sina menn til liugvitna ok epter mæles vid sik. þa droguzt þeir i mꜳlinu ok mælltu þa epter Þorvalldi aller
HrafnAˣ 2236÷ er Þörv‹alld›ur knokadi sijna menn til lǫgvitna og eptermæliss vid sig þä drögust þeir ï mälinu
HrafnB²ˣ 4225
10) [af e-u] afkræftes, udmattes, ?fortage sig ⫽ grow feeble, be worn out, ?lessen
●●● eẏkrinn dregz ok mædiz bædi af grasleysi ok þosta
Mar AM 764 4° 14v26●●● (def.?) Sletth enne (hafði hann ɔ: Jesús) og biartt. skyra ꜳ sionv ꜳnn nockrar hrvckv. riodr mvndangs vel og drogst roden at nefenv
AnnaReyk 4161●●● Dróz þá liðit mjǫk af kulda. Bað Kolbeinn menn þá stíga af baki, ok taki menn glímur stórar ok viti ef mǫnnum hitnar við þat
StuᴵᴵR11127ˣ 2112÷ þeir snero vestr aa fiallit, oc reið Þorvaldr fyrst eptir þeim, þar til er droz hestr hans
StuᴵK 3647
F. dragask + præp./adv.
á: dragask á
1)
● dragask á hendr [e-m] tiltrækkes af, samles hos/om (ngn) ⫽ be attracted to, be gathered around (sby)
●●● ⸢hann drotz oppt þa menn a hendr, er vskil gerðv [var. ok dróguz opt þeir menn á hendr honum, er óskilamenn váru BLAdd 11127ˣ “IIp”]
var. StuᴵK 1637: BLAdd 11127ˣ “IIp”÷ hann bio i Olafs-firði, þar er a Sandi heitir. Hann var fylgdar-maðr Onundar oc ‹þingmaðr, hann var› micil-menni oc v-eirinn vm alt, ‹bæði um menn ok fjárhluti›; ⸢hann drotz oppt þa menn a hendr, er vskil gerðv [var. (ms.) og dróust opt þeir menn á hendr honum er óskila menn voru BLAdd 11127ˣ “IIp”]
var. StuᴵK 1637: BLAdd 11127ˣ “IIp” → ms. 40v21
2)
● dragask á hendr [e-n/e-t] samle (folk) hos/omkring sig ⫽ gather (people) around one
●●● Drozst Hakon þa ogiptumenn meirr a hendr
Orkn 11117●●● þegar er Asmundr uar sialfradur drozt hann ꜳ hendur mannfiollda mikin
HÍ 2128÷ Enn Sturla tok all-þvngliga þeira mali, quað diarfligt skiols at leita, bad Arna uel ifir lata, ef hann dræpi þa eigi, eþa þyldi at hann dregiz þa aa henðr
StuᴵK 41723
3)
● dragask á legg vokse til ⫽ grow up
4) [■] være tilbageholdende med, afslå ⫽ be reluctant (to do sth.), decline
af: dragask af
1) [e-u / ! af e-u] fratrækkes ⫽ be subtracted
●●● 4 momentur, er af dragaz af hveriu tunglinu (månemåned ⫽ lunar month)
Encᴵᴵ624 1484÷ Þa tactu unncia þau 235, er ein dregz af hveriu tunglinnu
Encᴵᴵ624 14810÷ Sa dagr dregz af tungli þvi, er endiz i þeim manadi, er iulius heiter
Encᴵᴵ624 14820
2) [!] fratages, fjernes ⫽ be removed
3) [!] reduceres ⫽ be reduced
aftr: dragask aftr
1) trække sig baglæns, tage tilbage ⫽ retreat, turn back
●●● þa er Reinballdr sa at Eim var slikr riddari þa gerþiz honum vingan vid hann ok droz a bak aptr fioratigi feta
KlmA1980 3212●●● Hann reid þä aptur til þeirra og bad þä aptur dragast, seigir mikla smän ad þeim j godra manna fǫruneiti
Hrólfˣ 94
2) [á e-t] sakke agterud ⫽ fall behind
●●● af þui. er þat (ɔ: tunglit) gengr seíɴa. an sol. þa drégs. þat aftr á leiþna
EncCod1812 3716÷ af þvi er þat gengr seinna enn sol, þa dregzst þat aftur ꜳ leidina
Encᴵᴵ625 596
● ‖ impers.: dregsk aftr [ór e-u] der sker en tilbagegang (i forh. til ngt) ⫽ there is a regression (in relation to sth.)
áleiðis: dragask áleiðis
skride fremad, udvikle sig ⫽ move ahead, develop
at: dragask at
1) [e-u] nærme sig ⫽ approach
●●● er þeir ⸢droguzst [var. komu ÍB 233 4°ˣ “a²”, etc.] at steinboganum þa sa þeir at dreki ogurligr lá a honum
EVíðA 642÷ Menn dragaz at lande
FriðB 4920
2) [e-m] samles, fylkes (om ngn) ⫽ gather, flock (to sby)
●●● Nv kemr biskupi niosn, at flokkar drogvz at ǫllvm megin
StuᴵK 33627●●● En þá er Sturla spurði, at menn dróguz at Órækju í Vatnsfirði, setti hann Odd eptir at gæta þingmanna sinna
StuᴵR8ˣ 44921÷ varir motsto᷎ðvmenn drogvz at o᷎llom megin
~ lat.congregati fuerant
Vulg 1Reg 13,11 StjC 45031÷ enn veit ec, at þv þicciz varr ordinn við, at samnaðr dregz at Onundi oc otti noccorr, oc er þin þat þo drengiligt, at þv vilir hann gera varan við
StuᴵK 19010
● ‖ impers.: dregsk at [!] [e-t] [e-m] (tropper) fylkes (om ngn) ⫽ (troops) flock (to sby)
●●● droz þeim þa liþ at of nottina, enn skipin fenguz ei fleiri
Orkn325I 1619●●● Þa droz at Skota herr
HákFris 57715÷ þvi nęst ⸢droz at [var. dreif at þeim AM 75 c fol “75 c”] herr Knvz ꜹllom megin
ÓH 43611
3) [!] [e-t] samle/mobilisere (hær) ⫽ gather/mobilise (an army)
braut: dragask (á/í) braut
[ór e-u / af e-u / frá e-m/e-u] trække sig væk, (item derog.) forsvinde ⫽ move away from, (item derog.) disappear
●●● Dragz abrot!
Flóv¹ 13416●●● Drags þv a brott hęðan dio᷎fvls maðr oc morðingi
~ lat.Egredere, egredere
Vulg 2Reg 16,7 StjC 5295●●● Dragztv i brvtt af herbergi vorv
~ lat.Abscede
VitAnt 13348 Ant 603●●● ek sa ... Olaf konung Trygguason alla uega þreyngiazst af ydrum heruopnum ok brott dragazst fra allra o᷎gum
ÓTFlat 51317●●● hann skal halda orrostu við mik á morgin ... ella dragist hann í brott or mínu ríki
KlmA 4196●●● Þer allir, er odygd drygit, dragiz brott fra mer
~ lat.Discedite a me
37120 VP 37016●●● hon bað hann brott dragast sem skjótast
~ fr.tien ta voie
Perceval 212 Parc 510●●● Hrolleifr bað þá dragaz á brott, vánda þræla
Vatnˣ 509÷ ef þv dregsc eigi brꜹt mvntv vera drepinn
SneglMork 24312÷ ger anat hvart dragz i brꜹt skiot eþa ek mvn reka kvislina vm ho᷎fvð þér
ÓTOddS 1920÷ Þórðr segir: Dragsktu í brott, in vánda fordæða
Korm 2338÷ Þvi dragiz a brott, sem ek bꜹð i fyrstv
MarS 26231÷ hliopu þeir þa vpp ok badu o dada mann i brott dragaz
Rómv226(2010) 18421÷ Gerit þer nu skiott aɴat tueɢia at þer dragiz i brotto. ella biþit þer braðliga þa sko᷎mm at þer megit vel baðar hendr ꜳ festa
ÓTᴵ 2275÷ Priamus vard styggr vid hennar rædv oc bad hana ⸢ibrott dragaz [var. brott draga TrójO¹ˣ 569] oc byrgia i husí eino
~ lat.abstrahi
ExidTroi 1316 TrójS 5619÷ dragíz brot segir hann. ok leggit af þegar j stad
~÷ munu ‹þeir› dragast í brott, þegar þeir spyrja at vér erum hingat at leið
KlmA 38615÷ dragz ꜳ̋ burtt hedan
Æv238XXIV² 31519÷ dragist þér í brutt sem skjótast
Mág² 4725÷ ⸢dragstu [var. Dragna ErBˣ 4527] burt þu leidur skalkur vilier þu lijf hafa
ErAˣ 4510÷ Þorgils kvaz aldri hans umsjá hafa vilja ok bað hann burt dragaz sem skjótast frá sér
Flóamˣ 3514
eftir: dragask eftir
[e-u] [með e-u] lade sig forlede af, følge, lægge sig op ad ⫽ let oneself be led by, follow in the path of, take as one’s model
●●● drozck folkit. æ þui mæiʀ æptir þessaʀi villu
~ lat.errantes ... seducti
JDamBarl 11028 BarlB 22224●●● En ef fiandinn læitar uið at minka nacquat með ymsom hæþingiom oc hugrenninngom þat hit harþa lif ... þa dragz ecki eptir hans vilia
~ lat.ne acquiescas eius uersutiis
JDamBarl 12940 BarlB 23026●●● dregz þat visv orð með *hlioðfyllingvm mioc eptir skialfhendv eɴe nyiv
SnE 2337●●● Hertugi hafdi jafnan nockurn af korsbrædrum hia ser [var. + droguz þeir ofmioc eptir hans ordum AM 42 folˣ]
var. Hák81 50418 → Hák AM 42 folˣ 148r22
fram: dragask fram
1) føre sig frem ⫽ put oneself in the forefront
2) [við e-t] nyde fremgang, udvikle sig, blive til ngt ⫽ make positive progress, develop, materialise
●●● var svmar fanglítet. En þa drósc fram svmar fang miǿc viþ veiþe þesa
ÞBpCod645 327●●● Magnuss fæddiz þar vpp ok var ollum þvi hugþeckrí sem alldr hans ok vizmunir droguzst framm
HuldaHrokk 320●●● æ dregz fram jafnan þat, sem fyrir er ætlat
StuᴵᴵR11127ˣ 25627÷ ver vndirstandum ef slik olydni dregz ⸢fram [var. saman fram a leid LundUB Mh 15 “C”] ma ei logþingit uppi haldaz
RbHM (*1310) 892÷ wer uilium med eingo mote at sa hatter drægest fram i landeno
RbMH (*1265-1266) 4855÷ Magnus ... var þui ollum hugþeckari sem alldr hans og vizmuner droguzt meir fram
MHFlat 25321
● ‖ impers.: dregsk fram [ór e-u] der sker en fremgang (i forh. til ngt) ⫽ there is a progression (in relation to sth.)
í: dragask í
1) [e-t] bevæge sig (i en bestemt retning) ⫽ move (in a certain direction)
●●● gerisk nú ... meþ þeim ósamþykki ok dregsk nú í tvá staþi hirþin ok hǫfþingiar ok alþýþa
Ágr 549
2) [e-t] [af e-u] udvikle sig til ⫽ develop into
● dragask í vanda blive til en vane ⫽ become a habit
með: dragask með
[e-t] skalte og valte med ⫽ do as one pleases with
mót: dragask í mót
[e-m] [með e-u] drage imod ⫽ set off against
niðr: dragask niðr
[í e-t] trækkes ned ⫽ be pulled down
nǽr: dragask nǽr
[e-u] komme nærmere, nærme sig ⫽ get nearer, approach
●●● Annan dagh þa er þeir varu ꜳ ueginum ok droguz nǽrr borginni Ioppen. sva at þeir mattu sienir verða ...
~●●● Taka þa Kalfs menn rodr eptir ... og er þeir dragazt nær þa sprettr madr vpp vndan felldinum og hleypr þegar vtan bordz
MHFlat 25927÷ Ribbungar ... stefndu it beinzta a birkibeina oc er þeir droguz næʀ, þa sa þeir at ...
~
saman: dragask saman
1) [í e-u] (om formue) samles, akkumuleres ⫽ (of wealth) be collected, be accumulated
●●● hǫfðu (þau) ... of lausafjár, er þar hafði saman dregizk í skǫttum á Englandi, en sumt hafði fengizk í hernaði
Hkrᴵˣ 1738●●● Þȧ er Pȧle byskupe þötti nockud safnast og samann dragast fiärhlutur sä er menn gäfu af gȯdvilia hinum sæla Thorlaki byskupi, þȧ ...
PBpˣ 41911÷ drósk þar saman ógrynni fjár
Hkrᴵᴵᴵˣ 8220
2) [e-m] (om tropper/folk) tørne sammen, samles, slutte sig sammen ⫽ (of troops/people) clash, be gathered together, amalgamate
●●● drosc Ironom sva mikit liþ saman ... at halfo meira var þa en fyr ꜹndverþo
Mork 33417●●● varir landz menn hafa saman dregiz. ok vilia brenna borgína ok eyda sítt fostr land
~ lat.Coniurauere
20621 Rómv226(2010) 20610●●● dragazt nu allar þessar fylkingar .vj. saman og sla vpp heropi
Adon579 19721÷ Baglar droguz eɴ saman oc racuz ꜹstr i Vic
Sv 18128÷ dregz nv saman vvigr heʀ
RagnSon 45931÷ nv dragaz saman allar þeirra uj fylkingar og sla upp heropi
~÷ hafðe (jarl) hærr uvighann er saman hafðe dregez allt houstit
FskAˣ 2844
3) etableres, konsolideres ⫽ be established, be consolidated
●●● (lectio? def.?) ver vndír stondvm en (ɔ: ef) slík olẏdní dregst saman fram aleíd. ma æigi logþíngít uppí haldast
~dregz fram
RbHM (*1310) 892 RbHM LundUB Mh 15 138vb9●●● vinátta þeirra dregz saman með fullu, svá at eptir ár liðit gjöra þau samgang sinn
Æv⁹⁰335 27711
sundr: dragask sundr
● ‖ impers.: dregsk sundr [með e-jum] (ngn) fjerner sig fra hinanden ⫽ (people) draw away from each other
til: dragask til
1) [e-s] bæres i (land), drive i (land) ⫽ be carried (in to land) (by the current)
2) [e-s] udvikle sig til ⫽ develop towards
● ‖ impers.: dregsk til [e-s] det bærer hen imod (ngt), det udvikler sig (i en vis retning) ⫽ it moves towards (sth.), it develops (in a certain direction)
●●● Dross til þess ok en nokot so dregr vanmætte ok krankleiki, sem gud man vmbetra þeghar honom lijkar
DN VII (*1338›apogrˣ) 1704●●● Og vill nu ⸢draga [var. dragazt AM 9 folˣ “9”, etc.] til þess sem verda vill
var. Hrólfˣ 1199: AM 9 folˣ “9”
undan: dragask undan
1) fratages ⫽ be taken away
2) trækkes i langdrag, lade vente på sig, udsættes, udskydes, ikke blive til ngt ⫽ take longer than expected, be postponed, come to nothing
●●● at hans dauðe dragez eige undan ne þæirra færð sæinkez
~ lat.ne ... eius impediretur martyrium
25817 Thom¹ 2582●●● þeir ... hugdu at vera munde meira herat fyrer ofan mo᷎rkena ... ok er þeim þotti heradit undan dragazst hurfu þeir * aftr
ÓH1005 74925●●● þesse kona skyllde lettare verda; en er þat droz undan marga daga ... spurdu menn hana, hvat til helldi
VP 5872●●● hann *vænte j audru lægi ad Gudmundur ... mundi bioda göd bȯd til sættar og sæmdar þeim er epter voru, Enn er þad dröst vndann ... þȧ ...
PBpˣ 42914●●● Stóð þetta mál þá kyrt; dróz fundr undan, ok varð engi á því sumri
StuᴵᴵR11127ˣ 30319÷ letz hann giarna vilia gera rað fyrir með hirðinni. enn þat droz þo vndan
HákFris 39737÷ nu er hann raðinn i at hanamálit skal eigi lengr undan dragaz
Jón⁴ 47320÷ lezt hann giora vilia rad med hirdine; enn þo drózt þat undann, sua þat uard at ongu
Hák81 31014
● ‖ impers.: dregsk undan (ngt) trækker i langdrag, (ngt) lader vente på sig ⫽ (sth.) takes a longer time than expected
3) [e-u] [fyrir e-t] undslippe ⫽ escape
●●● hann sa vtalligar salur dragaz vndan sínu suiuirdiliga valldi
~●●● vard þar allmikit mannfall ... vndan ⸢droguz [var. comuz Sv 14033] þetta sinn hofþingiar þeirra flestir allir
SvFlat 6538●●● muna meige þier þad ... huorsu þier hafid mig firre falsad ... og firer þad sama ... skal huorke firer bæn nie blijd ord vndandragast
DínDrˣ 6411÷ En þeir mattu sva ⸢undan dragaz ella [var. wernda ella Sv81 21528; vndan ella SvFlat 67729] sem þeir villdu
Sv 16813÷ hofðingiar þeira droguz undan
Sv 18127÷ dragazt (þeir) suo undann hernadnum
Jvs510 6619
undir: dragask undir
1) [e-n] samles, akkumuleres (hos ngn), underlægges, komme i (ngns) besiddelse ⫽ be gathered, be accumulated (to sby’s benefit), come into (sby’s) possession
●●● Oc þenna sama vætr miðrlaðe Olafr konongr gull oc silfr við upplændinga oc gaf rikis mannum. Oc drogozt undir vin sælld oc fiolmenne
ÓHLeg 238●●● Helga hafdi bv-fe fatt, enn lendur goþar. Sighvatr lagdi iafnan stor-fe til bus hennar, enn toc i mot af lendum sem hann villdi, oc drǫtz með þvi stor-fe vndir Sighvat
StuᴵK 23917
2) [!] [e-t] tage i besiddelse, tilvende sig ⫽ take over, appropriate
●●● haui þer frenðr þvi dregiz undir konunga eign sem her ma sia beþi i ꜹltolvm oc ꜹþrom bvnaþi
Mork 19221●●● af þeim mo᷎nnum er þetta komit til, er ⸢mer villdv nidra ok sialfa sig til mins fodrarfs draga [var. minn fꜹður arf vilia undir dragaz AM 42 folˣ]
var. Hák81 3326 → Hák AM 42 folˣ 96v6
3) [!] [e-t] samle (tropper) under (sin kommando) ⫽ collect (troops) under (one’s command)
●●● ⸢hann tok nu að dragaz under lið allt það er hann matti [var. hann dro lid saman Rómv226(2010) 19218]
Rómv595(2010) 1928÷ Olafr konongr for skipum sinum til Orkadals. oc for þaðan lanndveges a Upplond. oc ⸢drozk undir [var. dro undir sec AM 303 4°ˣ “A”] lið mikit
FskBˣ 14915
4) [!] [e-t] lade sig omfatte, antage ⫽ let oneself be included, take upon oneself, assume
●●● Ef maðr yrkir víðátto scáld scap oc a maðr cost at dragaz vndir sa er vill oc stefna vm. þoat quiðr bere at hann hafe eigi ort vm þaɴ er søkir vm
GrgKonᴵᴵ 1858●●● ⸢Droguz [var. Eignudust AM 380 4°ˣ “C³”, etc.] þeir merkiliga þau naufn ⸢undir [var. ÷ AM 380 4°] er almꜳttigr guð kalladi sina postola. lios þessa heims
ÞBpA 1876
út: dragask út
1) [með e-u] føres ud ⫽ be carried out
2) [frá e-u] [of e-t] bevæge sig væk, trække sig ud, (item derog.) forsvinde ⫽ move away, remove oneself, (item derog.) disappear
●●● Dragstv v́t heþan diofvls. maþr. Engva dvol scal tv her hafa
ClemCod645 5418●●● Sigvalldi dregz v́t fra flotanom
Jvs291 11815●●● Gecc skipit iarls litit, þviat þat þurfti byr mikinn. Aþrir haufþingiarnir minkuþu siglingina ... Ok er ⸢þeir droguz [var. þa bar OrknFlatᴵᴵ 47613] ut of eyiarnar, toc at hversa veþrit
Orkn325I 22520●●● Arnórr ... heitr þeim bana orð með bruna sem inni vóru, ef þeir dragast ei út ok dreifast víðs vegar
GBpD 10626÷ dragsk út sem skjótast; eigi vil ek, at þú sér drepinn í húsum mínum
Glúm 4518÷ Dragz þu ut dio᷎fuls madr. O᷎ngua duo᷎l muntu her hafa
~
(Unsorted)
Form.: draga (331); dro (176); dregr (149); dregit (108); dró (100); dreginn (34); drogu (31); dregin (29); dragaz (26); dregur (22); dragi (21); drega (19); drogv (17); droz (16); dregz (15); drógu (14); drogo (13); dragha (12); droguz (11); dregnir (11); drægi (10); drott (9); dragast (8); dregiz (8); drósk (7); dragandi (7); dreigit (7); dragazt (6); dragiz (6); drag (6); dræga (6); drage (6); dregha (5); dreigid (5); dróz (4); dragim (4); drogvz (4); dregner (4); dreiginn (4); dragande (4); Dró (4); dragist (4); dróguz (3); dregsc (3); dregnar (3); droguzt (3); dragazst (3); dręgi (3); dreigin (3); dragit (3); draganndi (3); Dregr (3); Dragz (3); dreg (3); drœgi (3); dragz (3); dregiɴ (2); dregít (2); drægí (2); dregvr (2); dragem (2); dragir (2); dregið (2); drægr (2); dreget (2); drogum (2); dregzt (2); dragstu (2); Dro (2); dra (2); drozt (2); dregst (2); drægit (2); dragask (2); dregen (2); drotz (2); dragíz (2); dregi (2); drager (2); dregzst (2); dregizst (2); droguzst (2); dregid (2); dragh (2); dræginn (1); drogvm (1); dræget (1); dregher (1); Dræghr (1); drægnum (1); dreghum (1); drœge (1); draghazt (1); dregizk (1); dragez (1); dregr (1); drogom (1); dreyged (1); droghom (1); dragí (1); ðragha (1); dræghir (1); drꜹgo (1); drozst (1); Droz (1); dragizt (1); drégs (1); Dragsktu (1); drægest (1); dregir (1); droga (1); draghen (1); dreghin (1); dregiɴɴ (1); Drogu (1); dragst (1); drogst (1); drósc (1); drosc (1); Droguz (1); dragur (1); draghe (1); dreiged (1); dræghnar (1); dregnum (1); drægizt (1); Drozst (1); Dross (1); drǫtz (1); (1); draganda (1); drogh (1); drȯ (1); Drogv (1); ðraga (1); Draga (1); Drógu (1); Drags (1); drozck (1); dregsk (1); dregez (1); dregz (1); dröst (1); dragsk (1); droghu (1); drekr (1); drou (1); dræghin (1); dragztu (1); Dróz (1); Dregur (1); dreghinn (1); drøgit (1); dreygid (1); Drag (1); dragið (1); dregna (1); Dro᷎gu (1); dróust (1); drogozt (1); drozk (1); dragv (1); drægno (1); Dragit (1); dræge (1); draghin (1); dreghít (1); dræghr (1); dregith (1); drægie (1); drꜹgvm (1); drögust (1); Dragztv (1); drózt (1); Dragstv (1);
Comp.: dóm- (1), hand- (1), her- (3), pung- (1), sam- (6), um- (1), vand- (1)
Gloss.: EJ (cf. corr.); ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr draga, drega; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3; LLFrämm _; Hertzb draga, drega; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN; AH; AJ; deVr draga, drega; Fr4 item aptrdreginn, framdragandi; NO aptrdreginn, draga, drega; Walter _; ÁBlM; Bl item cf. corr.; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 34, 134-135; Beckman 1923 [ANF 35] hele art. 321-332; Beckman 1934 [ANF 50] 211 el. hele art. 197-217; Björn Bjarnason 1905 61; Falk 1914 94; Falk 1919 28; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 75; Finnur Jónsson 1929 [ANF 45] 140; Finnur Jónsson 1929 [ANF 45] 255; Grøtvedt 1939 121; Grøtvedt 1939 47-49; Hægstad 1899 49; Hægstad 1899 49; Hægstad 1902 19; Jón Þorkelsson 1865 20 n. 31; Noreen 1922 66-76; Nygaard 1917 40; Olsen 1932 [MM 1932] 144; Seip 1955 121 146 138 185 203 255 275; Stefán Karlsson 2001 [MM 2011:1] 154; Tarsi 2022 135; Veturliði Óskarsson 2003 [BA 43] 336; Wadstein 1892 [ANF 8] 88
Genre. (expected): historical works [his]: 357 (254); religious works [rel]: 298 (389); family sagas [isl]: 222 (177); contemporary sagas [bis]: 162 (107); romances [rom]: 157 (151); legal works [jur]: 72 (139); legendary sagas [fas]: 66 (62); charters [dip]: 64 (113); þættir [tot]: 38 (32); learned works [div]: 30 (45); unclassified [ ]: 1 (6);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net