dirfð (spec.: dirf<ð> HákFris, 21726) sb. f. [-ar; -ir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [■ / í ■ / til e-s] [e-m] mod, tapperhed, dristighed, frimodighed ⫽ courage, bravery, boldness, audacity, outspokenness
●●● hui *sua mikil⸣ dirfþ eþa malsnild var gefen ǫ́froþom mꜵɴom
●HómÍsl⁹(1993) 10v22●●● skildi hann ... at hon þurfti at taka dirfð af hans bliðu til framflutningar sinna nauðsynia
Kgs 701●●● skorti hann ok eigi dirf‹ð› til at flytia þat fram a þingom
HkrFris 21726●●● i orrosto er þæim næstr haskinn er hræddaztr er. En dirfðin ok hugrekkin er huerium sem ueggr se fyrer honum
~ lat.audacia pro muro habetur
21723 Rómv595(2010) 2174●●● alþyðuna skorter ecki annat til motgangs við yðr. en dirfð ok forstiora
EgM(2001) 173●●● Eigi kann ek sjá at makligri maðr muni til fáz at fá hana með sæmd, en þú fyrir dirfðir ok dygðir
Æv⁸⁶ 25611●●● ⸢Dirfð er mer i [var. díarflígt er min GKS 1005 fol “D²”] at fretta eptir vgleði yðuarri
ÞorvTÓT 9413●●● hefi ek eigi dirfð til at sœkja þangat, er margir menn eru fyrir ok aldri ørvænt, hvar óvinum mœtir ... Þú ert blauthugaðr
Reykd 23211●●● Svá mjök er mér kunnigr Jamund, œska hans ok dirfð, áræði ok mikilæti ok metnaðr, at ...
Klma 29830●●● Ek gef upp vápn mín ... megut þér sjá, at þér hafit unnit í dag mikit hreystibragð ok drýgt mikla dirfð
Klma 45117÷ fyr þui verþe þer ... wawéiflegom sóttom siúker. eþa braþdáuþer. at of mikel dirfþ werþr til boren at taka corpus domini
●HómÍsl²⁴(1993) 36r27÷ ertu sva diarfr. at þv hręðisc non dꜹþan ... Eigi af dirfþ hręþomc non. sed af trv
~ lat.audaciam
PassAndr 101 Andr¹Cod645 12722÷ qvað hon þat væra ofdramb æinum þræli at mæla slica dirfð við lafdi sina
Kgs 6819÷ leons akefð hafðe hann ser i hiarta með dirfð alldri meirí
~ lat.audacia
Alexandreis 107 (I 58) Alex 317÷ með nockore huat skꝍytilægre dírfð
NoDipl ([c1300]) 12627÷ hvat þv skallt fyrir hafa dirf‹ð› þina eða hvers þv þickir verþr
Fris 30421÷ Hiarta ok bríost þessa likams skilldu vera konongar þeír er bera skilldu ahẏggíu ok ætlan ok radagærd dírfd ok vorn firir allum adrum límum
SvR 122÷ sa einhuær er sealfuer hæfuir vptækít till nokorar nẏtsæmdar einahueria stadfæstu er han mæge eígí sẏna mædr skiluislegre dírfd ok menzsko þa ...
~ lat. in textuin probabili temeritate
1731 SvR 1735÷ þa mun nu þurfa dirfðarinnar uið þuiat ængi ma þessu skipta nema sigrinn
~ lat.audacia
21720 Rómv595(2010) 2171÷ þa er lokið uar orrostonni munder þu sia mega hue mikil dirfð ok kraptr hugarins fylgði þessu liði
~ lat.quanta audacia quantaque animi uis
22223 Rómv595(2010) 2223÷ þarf til slikra storræða ⸢at maðr se diarfr ok o᷎ruggr [var. bædi dirfd ok vitru AM 53 fol “B”]
var. ÓTᴵ 8917: AM 53 fol “B”÷ Aumr var ek minnar dirfdar, at ...
Thom² 3392÷ mikil undr er huad mikil dirf j huerium manni liggr er þu skyllder treystazt at tala þui likum ordum vid oss
Vikt 3618÷ Einar kuni uel til laga skorti hann eigi dirfd til at flytia þat fram ꜳ þingum
HÍ 715÷ Hueʀ riddari ertu er sua ⸢ert diarfr [var. mikla dirfd berr ꜳ þik AM 180 a fol “a”] at þu þorder at ...
var. KlmA1980 1884: AM 180 a fol “a”÷ ekki mun nú stoða ... at fara með dirfð ok stirðlæti
Knýtl1741ˣ 966÷ undra ek nú mjök þersa hina mikklu ok stóru dirfð
~ lat.audaciam
DiscCler 162 Æv⁶⁵ˣ 17921
2) [af e-u] [■] [við e-n/e-t] overmod, indbildskhed, frækhed, uforskammethed, formastelighed ⫽ insolence, temerity, impudence, effrontery, presumption
●●● ec hefi nv a bravt castat ǫllom bocom minom þeim er a var oll olofvt dirfþ
cf.fiolkyngis boca
9319 Jak¹Cod645 944●●● vnz sv dirfþ hofsc at gera stopul. þann er til himens tøki. En þesa dirfþ stǫþvaþe gvþ
~ lat.præsumptionem
PassMatthFabr 6412 Mth²Cod645 10918●●● skulu þeir eʀ þa dirfð hafa dryct. oc framt. sæta af oss rveiði (sic) oc reifssingum. oc ... fiaʀgioldum
NoDipl ([1224?]) 3019●●● Nu skal guðe unna ... oc lata þo laust ranga girnð firi guðs saker. þo at maðr hafi dirfð a at hallda firir manna saker
Kgs 328●●● æf þú gærir nacquat gott ... læýn ... þui ær þu gærer. æn æf þú mátt æige ꜹllo læýna þá sæ þó í hugnom vili at læýna. oc værðr þá ænge dirfþ af sýningo
~ lat.temeritas
IsidConflict 113427 Isid 18015●●● þeir tocuz oc þa dirfð a hendr at þeir toku merki hins helga Olafs konungs ... þar sem þeir varo lendir menn oc bøndr
Sv 1529●●● ef vex dirfðin þeirra er brotligir werða vaxi þeim ok pinurnar eptir yfirsyn formannanna
StatPáll² 71325●●● med hværri dirfd eder olydni vid hæilagha kirkiu oc oss Birgir ... oc Æilifer ... hafa dirfzst at taka firir oss tiund vaara
DN IV (*1340›DonVar 1ˣ) 20712÷ Lǽgiom ver oss siáluer. at guþ hefe oss. Lęgesc dirfþ maɴceɴs at vaxe misericordia dei
~ lat.praesumptio
CaesASerm 81520 ●HómÍsl⁶(1993) 6v23÷ Af þessum ofmetnaðe geresc oll olyðni ok oll dirfð. ok þriozca
~ lat.præsumptio
11627 Alk619 1176÷ Eɴdisc manlig dirfþ oc þa meþ þerri scvnsemi at ... saman comi a eítt mót ke[ɴ]i meɴ g[v]þinga oc cristiɴa laga oc saɴi hvarir trv sina ... fvr oss
~ lat.præsumptio
VitSylv 51532 SilvFrgIV 911÷ Lvcvpþv dvʀvm. oc stat ipse viþ glvɢen. oc se dirfþ (ɔ: fjǫlkyngi) þeira
~ lat.audaciam
PassMatthFabr 64312 Mth²Cod645 11023÷ guð kaus hann til oc hælgaði hann (ɔ: Saul) ser til þionosto mannz oc skryddi hann mæð sialfs sins nafni. oc er þat rett at sa taki hann fra mæð sinum vilia er hann kaus til. en æigi ec (ɔ: Davíð) mæð agirndligri dirfð
Kgs 11331÷ veitti iarlinom atolor þungar. oc storar um dirfð þa er hann hafði gørt grid oc frið við þann enn digra mann
ÓH 1673÷ sagþi konungr at Þorarinn myndi vppi hanga fyrir dirfþ þa er hann hafþi ort drępling of Knvt konung
ÓH 4743÷ Pausonías ... tekr at elsca drottnengena ... hann fylliz oc þeirar dirfðar. at hann drepr konungenn
Alex 810÷ (konungr) spyʀ eptir hver þesi kona væri er sva micla dirfþ hafþe viþ konvngiɴɴ at slict þorþe vp at bera
Jvs291 4511÷ sa sæm æigi hæfir penningha till se færðr a mott ok hafue slika refsing fyrir sina dirfð sæm logmaðr ok syslumaðr ... sea laugliga vera
RbHM (*1314)² 1108÷ sa er j dome er bæde harder ok diærfuer ok ranglatr, hans dírfd ok ranglætes domr fællr a sealfuan han
~ lat. in textutemeritas
425 SvR 431÷ hefir Lucius Katelínus þessa dirfd ꜳ̋ sik. ok hanꜱ menn ... at ræna ok reyfa iɴan borgar. ok alla þa illa luti sem honum hefir í hug komít
Rómv226(2010) 2052÷ Lætr bróðir Gunnlaugr þá niðr falla, ok fékk fyrir dirfð heyriligan kinnroða
GBpD 7725÷ (sands. fejl for dirf(ð)) þa leit gud drif (ms. diβ) þeirra ok tꜳlmadi smidína
Enc AM 764 4° 3r10÷ Þessi maðr hefir mikla dirfð unnit ... er engi nauðsyn ... utan at velja honum háðuligan dauða
FlórM 7112÷ Jamund gerir nú opinberliga mikilæti sitt, ok heimska mikil ok dirfð, er hann þorir þenna barda‹ga› at halda
~ fr.Trop est Aumes orgellos et prinsant
AsprWᴵ 16223 Klma 29713÷ leida suo odrum slijka dirfd at uilia hneckia suo vorri fregd
Hect 1497
● dirfð ok/... dómr
●●● ek er fallinn i vors herra missþykt ... fyrer þa dirfd ok dom, er eg setti framm i dag ꜳ ueginum
Thom²y 4801●●● aungua dirfd edr dom vilium vær ꜳ leggia, hversv hann hefer farit vr þessu lifi
Thom²y 48919
● dirfð ok dul
Form.: dirfð (20); dirfþ (12); dirfd (10); dírfd (3); dirfð (2); dirfðin (2); drif (1); dírfð (1); dirf (1); dirfðir (1); dirfdar (1); dirfðarinnar (1); Dirfð (1); dirfðar (1);
Comp.: hug- (6), hǫfuð·of- (1), ó- (1), of- (35), ofr- (1), of·sóknar- (1), víg- (1)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr (dirfa); Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (dirfa); Bl; WPA _;
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 177; Seip 1955 157; Seip 1955 206
Genre. (expected): religious works [rel]: 21 (15); historical works [his]: 16 (10); romances [rom]: 11 (6); charters [dip]: 3 (4); family sagas [isl]: 2 (7); legal works [jur]: 2 (5); contemporary sagas [bis]: 1 (4); þættir [tot]: 1 (1); learned works [div]: 0 (2); unclassified [ ]: 0 (0); legendary sagas [fas]: 0 (2);
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
...
...
...