2dauðr adj.
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [af e-u] død ⫽ dead
●●● Dauþer menn keɴna hann
~ lat.Infernus
2425 Eluc674(1989) 241●●● þaþan mon haɴ coma at deoma kyqua oc dauþa
~ lat. in textuiudicare uiuos et mortuos
68v9 Játn²(1993) 68v8●●● ængi scal æið sværia fyrir daut briost
FrostII 51130●●● Um sakargift dauðum manne (cap.). Þat er i þrim stoðum er dauðum ma sok geva
Gulᴵ 6234●●● Hon skerr or holði þess (ɔ: dýrsins) þat, er dꜹtt er, en byʀ vm vel
KonrA 6724●●● barnet var daut alet
BjarkKrᴵ 30325●●● En ef maðr skal flytia ⸢hin dauða [var. dauðan mann AM 312 folˣ “A”; lik JKr 3525] ...
FrostKrᴵ 1362●●● riþv vm brv́na v. fylki dꜹðra manna
SnE 6618●●● (vb.? cf. Seip 1953 [MM 1953] 78) æiruingium hins er dauda
DN V (1359) 17816●●● munut þer finna einn maɴ ... dauðan liggia
~●●● þat heitir fyrir þann skylld hit dauda haf. at þar bidr engan lifanda hlut
~ lat.mare Mortuum
IsidEtym XIII 19,3 Stj¹ 7528●●● tok postolinn i hond hinum ⸢andaða [var. dauda AM 239 fol] ok lypti honum upp af iorðu
~ lat.mortui
MirAndr 84019 var. Andr¹ˣ 3336 → Andr AM 239 fol 98r(195)30●●● syndizt þeim hann meira daudr enn lifandi
~ lat.videbatur magis mortuus quam vivus
HelChron 10613 MarE 53531●●● svo sem glod su er daud sem eigi hefir elldz hita svo verdr og verk þat sem eigi hefir astar hita
SpecPen 2239●●● Aartimesia, er bugras. dreckur kona hana svo er barn dautt hefir j sier. þa fer þat fra henni
~ da.døt
HarpS 1117 MedMisc 5431●●● uill nu sancte nicholaui ath ek niote brautarhollz daud er ek fieck þad alldri lijfs
IslDipl (“1436”) 3241●●● kuenndyrit fædir dauda sijna huo᷎lpa og suo liggia þeir lijflausir .iij. daga og .iij. nætur
SigÞǫgl 14513●●● dauð em ek af sorg ok harmi
~ fr.morte sui
Tristan 1123 Trist¹ˣ 18212●●● enn þö eg sie daudur ...
~ eng.dede
3621 ÆvMið¹⁹ˣ 364÷ þat georer mirra. at dꜹtt holld fúnar eige
~ lat.mortua caro
GregHom 111333 HómÍsl¹⁹(1993) 28v32÷ grafa dauþa
~ lat.mortuum sepelire
BenRegula1910 892 HómÍsl³⁸(1993) 65r18÷ er su miɴing es gǫr bǽþe lifeɴdr oc dauþer
Mess²15(1993) 56v6÷ urøyndr licamr er aldauðr
~ lat.corpus sine spiritu mortuum est
5224 Alk619 5310÷ Ðat ma mirra gera at æigi fúni dauðir licamer
~ lat.mortua caro
GregHom 111333 HómNo¹⁰ 6325÷ Læiði dauðra opnaðosc ok risu upp margra hæilagra licamer þæir er í moldo lꜵgo
HómNo¹⁶ 815÷ hit oarga dyr er fyrst dꜵut boret
HómNo⁶ 499÷ þeir mego æigi scilia þa fra Cristi ne Crist fra þæim quicum ne dꜵuðum
~ lat.occisis
BedaHom 6817 HómNo⁷ 5130÷ Mirraurt su er æigi letr funa likame dꜵuðra
~ lat.mortua caro
GregHom 111333 HómNo⁹ 611÷ hann var natvs fra meýio oc vp fødr oc scirþr. oc pindr. ⸢dꜹþr [var. ok deyddr Mth¹ˣ 7994]. oc grafeɴ. oc reis vp a III. dege
~ lat.mortuus
PassMatthFabr 6428 Mth²Cod645 1102÷ Ennv comþv oc call a namɴ hans iver son miɴ dꜹþan
~ lat.super defunctum Filium meum
PassMatthFabr 65010 Mth²Cod645 11517÷ gec fram kona nøcqver oc hafði i faþm lic sonar sins nyandaþs oc męlte viþ Martinum: Vitom ver, at þu ert vinr guþs, gialtu mer einga son minn, er ny(!) er dauþr
Martin¹ 56636÷ Ef maðr verðr davðr or quið eða omale. þa scal queðia aɴan i staðiɴ fyrir
GrgKonᴵ 6918÷ Hann scal syna at þinglav́snom eiganda hros sitt kuict eða dav́tt
GrgKonᴵ 12416÷ Enda abyrgiz sa eigi er við tóc ef eigi verðr af hans handvömmom davtt
GrgKonᴵ 12417÷ Nu lætr hann ganga eiðførðan omagann ... Eɴ ef omageɴ verðr ute davðr af þeim söcom þa varðar honom þat fiorbavgs garð
GrgKonᴵᴵ 91÷ Ef kona verþr davð af barnburþ
GrgKonᴵᴵ 529÷ Ef hross verðr dav́tt i þing för
GrgKonᴵᴵ 6210÷ Ef þat fe er dav́tt er hann hafðe á leigo sellt. þa scal hann gialda honom bu fe aɴat slíct fyrir ef hann hevir til
GrgKonᴵᴵ 1534÷ Frændsemi scal sa maðr telia er fe heimtir með ser oc enom davða oc viɴa eið at
GrgKonᴵᴵ 19624÷ ef fe hins hefir troþiz. eða farez ... þa scal sa er feet hefir att et (ɔ: hit) davða. eða et lama
GrgStað 4685÷ ok fyrir þui at hon sa hann blæikan ok bloðlausan. þa hugði hon at hann være dauðr
Menota: 19ra22 Streng 2019÷ allir vitu minir menn. at ec em dauðr sacar þin
~ fr.perdu
LaisMar 11433 Menota: 42va15 Streng 24022÷ at trua a troll. dauð oc dumba likneskíu
Menota: 61vb19 BarlA 11326÷ en i þa staðe. sem fra varo ⸢dauðir [var. fallnir AM 230 fol “c”] forstorar. þa varo aðrer með skynsemd i staðenn skipaðer
Menota: 91ra10 BarlA 1739÷ Ec var dauðr i illgerðum. en þu hevir geuet mer lif
~ lat.Mortuus
JDamBarl 11929 BarlA 17415÷ mann hvern scal til kirkiu fꝍra er dauðr verðr. oc grava i iorð helga
GulKrᴵ 1331÷ þa scal ervingi hins dauða ... kaupa messusong með. firi sal hins dauða
GulKrᴵ 1423÷ um þat atan er sva verðr dauðt
cf.þat eta menn er vargar bita ... biorn berr ...
191-2 GulKrᴵ 194÷ Nv er sa dauðr er skulld atte at giallda. en hinn livir er heimta a. þa ...
Gulᴵ 242÷ engi scal vinna eið firi briost hins dauða
Gulᴵ 244÷ En ef allt er af einum manne hoggvit hond oc fotr. þa er sa verri livande en dauðr. scal giallda sem dauðr se
Gulᴵ 6616÷ En þa er vigande verðr dauðr. þa tecr ervingi við ꝍxe
Gulᴵ 7419÷ Baug þann er .x. mercr ero i. scal taca sunr hins dauða
Gulᴵ 7426÷ En ef engi er sa til er ec talda nu. þa a ervingi hins dauða alla bot hans
Gulᴵ 7429÷ ef maðr fellir lik i elld. æða i a. bꝍte aurum .xii. sva firi dauðz mannz sár hvért
Gulᴵ 803÷ En þat er hit fimta (misvígi) ef maðr er dauðr hoggvinn. oc kemr eigi bloð út
Gulᴵ 8024÷ Enn liggia við aurar .xii. ef maðr hoggr af manne dauðum hond. æða fót ...
Gulᴵ 812÷ En upnama menn .vi. hinir fyrstu. taca .iiij. ærtogar af þversoc hinni fyrstu af iamskylldum vigandans. sem þeir ero hinum dauða
Gulᴵ 829÷ þu fær þa iorð alldrigi. nema þu af dauðum drager
Gulᴵ 8612÷ þa scal hann fram fꝍra oðal vitni sin. arova þria. þa er tvitugir varo. þa er faðer þeirra varð dauðr
Gulᴵ 8713÷ En ef hann þvi svarar at forsogn. at þu fær þa iorð eigi af mér. nema þu af mér dauðum drager
Gulᴵ 8923÷ Þetta skal sa taca. er sunr hins dauða er
Gulᴵ 10432÷ En ef efter livir hinn dauða bæðe moðor faðer oc dottor sunr. þa ...
Gulᴵ 10520÷ scolo þeir hvárer sina bot taca. oc sva bꝍta með veganda faðurbrꝍðr hans oc brꝍðrongar iamt sem taca efter hinn dauða
Gulᴵ 1065÷ iarls menn toco til hans oc var hann dauðr
ÓH 24114÷ ef hann leypr fra soknar manne oc verðr hinn sare dauðr. þa ...
Járns 26829÷ Orvar ero þǽr þriar er fe liggr við. ein ǫr at dauðom manne. onnor at sarom hinom meirom. þriðia ef maðr er aflimaðr
Járns 27017÷ huervitna þess er iafnanar ero hinom dauða karl sem kona. þa skal kona fra ganga en karlmaðr til
Járns 28227÷ Sva læingi stendr þessi orrosta at drekarnir oc leonar hafa latið naliga allir sitt lif af storom hoggom sona Jsungs konungs. Oc Jsungr konungr er nu dauðr með alla sina sono
Þiðrᴵᴵ 27313÷ kastaði honum davðom firir fo᷎tr honum
Heið 8628÷ ok er at gangr þeira langr ok harðr. ok lykz með þvi at hvarir tveggiv erv sva þrair ok kappsamir ok micklir firir ser at þvi liggia þeir allir davðir at skilnaði
Heið 9321÷ sva var lið hanꜱ dasat at .xx. meɴ varo dauþir niðr grafnir a einni litilli stundo
Sv 238÷ Ef dauðum manne er barn kent. eða orlendom
index÷ Dauðr er hann
~ lat.Mortuus est
26325 Thom¹ 26224÷ Ef kona er nauðlega stoð at sengfor sinni. at æin kona er nere henne. oc æl hon barn daut. þa skal hon syna þat kalmanne. at aðrum uætte
EiðKrA 37523÷ þar skal biscup sia bꝍkr þæira. oc allt æmbætti at fullu. at þæir mege uæita þionosto kuikum oc dauðum
EiðKrA 37817÷ A allum hælgum dagum skal hialpa likum. dauðra manna. nema iola dag æi
EiðKrA 3814÷ Engi skal dauðan mann længr inni hafa en til fimtar
EiðKrA 3927÷ (sands. fejl i teksten for dauðra, cf. udg. note) vm uprisu kuícra oc dauða
cap.÷ Sa er allan heim hefir skapat ok styrir ollvm skep‹n›vm, qvikvm ok dꜹdvm, hann gefi vaʀvm konvngi styrk ok stiorn yfir sinvm ovinum
Flóv¹ 15535÷ Opt finn ek þat at mer er ⸢aldauðr [var. aldauði Hkrᴵᴵᴵˣ 1424] Magnus konvngr faðir minn ef ek skal giptaz bǫnda eínom
HkrEirsp 6525÷ huat man ec biðia mer til Bels dauðs ... eigi þickír þer ... sem Bel se lifande guð meðan hann melir við oss
HómHauksb¹ 16224÷ Hveriom dauða þa er hann dauðr?
Jón² 45113÷ Þá skalt þú segja, at þar sé sízt mannval, síðan Mǫrðr gígja var dauðr
NjR 6112÷ hann er domandi kvikra oc dauðra
~ lat.iudex vivorum et mortuorum
Vulg Act 10,42 PP 2916÷ Nu andazt felagi hans siðan bulki er bundin ... þa skal setia mann a lest hans. þann er bæðe hallde upp austri oc roðre tialldan oc allum kostnaðe af fe hins dauða
BlFar 2861÷ En ef kona kænnir dauðum manni barn. þa ...
FrostKrᴵ 13022÷ En ef maðr neittar þui at barn var vtt slægit nema daut være boret. þa ...
FrostKrᴵ 1317÷ oc bioða frendr at sꝍma kirkiuna er friðr var abroten af giolldum ef nokor værða eða aðrum fear lutum hins dauða
FrostKrᴵ 13427÷ kꝍmr maðr með nainga sinn dauðan ... oc missir hann prest heima. þa ...
FrostKrᴵ 13519÷ ef þat barn værðr daut oskirt þa ...
FrostKrᴵ 13523÷ En ef kona værðr með barne dauð þa skal sua grafa i kirkiu garðe sem aðra mænn
FrostKrᴵ 1367÷ En erfingi hins dauða skal fara i fylki þat eða herað er sa let sik or vera
Landsl 579÷ ⸢En ef hann uerðr dauðr [var. Ef hann dꝍyr NKS 1642 4° “Ba”, etc.], þa skeri erfingi oruar vpp oc late þing stefna
Landsl 5720÷ En af fe ueganda dꝍme .vj. menn skilrikir ... erfingia hins dauða einum
Landsl 589÷ ... oc dꝍyr hann af þui. þa skal hann bꝍta fiorðung bota erfingia hins dauða
Landsl 597÷ Nu er bonde dauðr en kona lifir eptir
Landsl 8724÷ ... oc dꝍyr hann af þui ... þa skal hann bꝍta þann mann fullum botum erfingia hins dauða
Landsl 1419÷ ef maðr lætar daudan man rottna inhysis ser ok uill eigi till kirkiu fꝍra, þa ...
GulKrExc 1721÷ Þa var fostra þeira ðauð
Heiðy 10614÷ En ef sa hin same stel oftare. þa er han dauðr oc drepar
LandslBorg 181a2÷ Sa er truir a fꜹþor oc á son. oc á helgaɴ anda. ef hann verþr dꜹ́þr heþaɴ þamon hann lifna
~ lat.mortuus
Vulg Jhs 11,25 Ridd623 2813÷ flavg skotit igognvm hann, ok fell hann dꜹðr til iarþar
SnE 6419÷ eigi hefir þv lit dꜹðra manna
SnE 6619÷ ok ef allir lvtir i heiminvm kykvir ok dꜹþir grata hann, þa skal hann fara til asa aptr
SnE 679÷ þat (ɔ: skip) er gert af nǫglvm dꜹðra maɴa
SnE 715÷ (hann) stigr þaðan brꜹt ix. fet; þa fellr hann ⸢*davðr [non emend. dvðr] til iarþar firir eitri þvi, er ormrinn blæss a hann
SnE 7218n.÷ Þa mælti Gangleri: Hvat verþr þa eptir, er breɴdr er * heimr allr ok dꜹð goþin ꜹll ok allir Einheriar ok alt maɴfolk
SnE 7418÷ En ef sa er dauðr sem honn kennr barnn. þa ...
●JKr 34310÷ En ef maðr nittar þui at æigi uar barne vtt slegit. nema daut være boret. þa ...
●JKr 34323÷ ef kona værðr með barne dauð. þa skall hana sua grafa i kirkiu garðe sem aðra menn
JKr 35115÷ Sva scal oc ef maðr ... fꝍrer dauðan man af hendi ser
Bl 25111÷ Nu er sa daudr er hon kænnir barn. þa ...
BorgKrNᴵᴵ 29413÷ ofriðarmaðr gvðs kristni var sva skiotliga davðr með makligri endalykt
Ant 11428÷ varo þar þa erfwingiar hins dauda logligha till stemfdir
DN III (1344) 19631÷ Ek sá dauða menn ganga á mót honum Bárði, ok mun hann feigr vera, ok munu vit eigi sjásk síðan
Glúm 6320÷ ef hann er ⸢andaðr [var. dauðr GKS 3268 4° “a”, etc.]
var. Jb 1185: GKS 3268 4° “a”÷ Þar sǫkk ok niðr lík Þorvalds, ok máttu þeir eigi sjá, hversu hann var til gǫrr, en hitt vissu þeir, at hann var dauðr
NjK 3519÷ Hví fór Þorvaldr eigi með þér? Hon svaraði: Dauðr er hann!
NjK 3622÷ Þetta skalt þú segja fleirum mǫnnum, at eigi sé þat mælt, at þú gefir dauðum sǫk
NjM 1357÷ En þó ætlaða ek, at ek einn munda nú kunna þessa lagarétting, nú er Njáll er dauðr, því at hann einn vissa ek kunna
NjM 38925÷ engi maðr á sínum dögum hafði fyrri litið dauðs manns hold svá hvítt ok þekkiligt
GBpD 15821÷ æruingium hins *er dauda
DN XIII (1360) 2019÷ fell Þorvarðr i ovit ok laa lengi sem davðr. Styrmðv heima-menn ifir honum
StuᴵK 31828÷ Pall hét lausa-maðr einn, er fannz dauðr i borðhuse i stufunne
StuᴵᴵK 2029÷ En fẏrir sakir illgerda þínna ok bonda þíns. skalltu dauðt barn fæða
~÷ ... daudir lifna
KatA(2017) 1189÷ Nv er lika‹m›s vattnid þvi orogvra til hialpar manninvm senn alltt annad i skepnvnni. Þat skilst siþast vid manniɴ af fiorvm hofvt skefnvm. vindriɴ fyst med andanvm. enn þa elldriɴ er madriɴ er kalldr ok verdr þa likamiɴ mollð ein eptir. nema dꜹda vatnid þat er þa setr or dꜹdv holldinv
GBpB(2018) 13520÷ hit dauda haf
~ lat.Mare salis
HistSchol 4916 Stj¹ 10431÷ Ho, ho, herra minn sæti, hann er longu dauðr
Jón⁴ 48710÷ ef hann hleypr frá sýslumanni ok verðr hinn sári dauðr, þá er sýslumaðr sjálfr í veði til konungs órskurðar
Jb 443÷ Haldir oc cristelighan kerleik með dauða manna likama oc fo᷎lghir þeim með goðuild till heilags legstaðar
StatÁrni 84428÷ dauðr er Agulandus, ef hann mœtir oss
KlmA 32823÷ Ok i þvi husi, er bok su er inni, verdi þar eigi fędt daudt barn ne lama
~ lat.claudus aut caecus aut mutus
PassMarg1889 21827 MargA 48023÷ mundir þu hallda son minn til rikis ok sæmda, ef ek uæri daudr?
Thom² 31234÷ Med mirru smyriaz daudra manna likamir
Thom² 32223÷ Hugi af Moreuil, þat þydiz af daudra manna þorpi, ok sannliga er hann nu madr daudans
Thom² 43410÷ ef hann gerir eigi sva, þa mun hann daudr, adr iafnleingd komi annarra missera
Ambr 4629÷ var hann kross festr ꜳ̇ milli tveggia þiofa, ok var hann daudr ok grafinn
Silv 26721÷ hon fægir þá sárit ok skar úr þat, er dautt var, siðan bar hon á *smyrsl ok heilivog (!)
Trist² 4816÷ mier þiker sem huorki muni þit hafa vid ockr afl nie hardfeingi. enn þat at auki at ek a brynþuara þann at þu ert þegar daudr
Vikt 221÷ Án gekk af honum dauðum; hann hjó af honum höfuðit, ok dró hann út, ok stakk nefinu í klof honum, at hann gengi eigi dauðr
Án 3465÷ hin ille skari er ⸢daudur [var. deyddr AM 489 4° “B”] ok drepen
KirjA 3620÷ Ecki þier ne Grænlendingum verdr þess audit at standa yfer mier daudum
Krók 231÷ Þeir ... saugdu fyrir aullum þenna glæp, sem hinn daudi hafdi giort
~ lat.defunctus
HelChron 10175 MarE 65325÷ Ef þu gefr daudan fenat folki minu ... þa ...
~ lat.pecuniam mutuam
Vulg Exod 22,25 Stj² 3047÷ Rot hanns þurr ok stopput smatt. hreinsar daut kiot af sari
~ da.døth
HarpK 1497 MedMisc 5916÷ leysir do᷎tt barn
cap.÷ o᷎rendur likamur er aldaudr
~ lat.corpus sine spiritu mortuum est
5224 Alk56 529÷ Hver var daudur ok var alldri borin? M. s.: Adam var eigi borin ok doo hann þoo
Encᴵᴵᴵ624 3915÷ Sighuatr landi var daudr
LBpB 5032÷ þiofnadr brug‹g›ar mikit bol þar sem dꜹdir menn bera þar uitne um
~ eng.whan þe dede bereþ wytnes
4121 ÆvMið¹⁹ 414÷ Oskrudur fadir ockar er nu daudur fyrir .iij. nottum
SigÞǫgl 15118÷ Nú ef hann verðr dauðr or sárum. þá skulu frændr hins dauða drepa þann mann á fꝍtr hinum dauða
BjarkÁMˣ 30532÷ Konur þær eru .vij. er vega má um ef maðr verðr hittr hiá þeim með úsóma ... ok gefa dauðum sök
BjarkÁMˣ 3079÷ Sá er hinn fiórði mannsbani ef gengr siálfr í gegn verkum sínum ok fylgir horni á mót ok gefr dauðum sök á
BjarkÁMˣ 30929÷ Þat er í einum stað er dauðum skal sök gefa. Ef maðr höggr til manns ok særir mann ... en hinn höggr þá ígegn ok banar þeim er til hans hió
BjarkÁMˣ 30931÷ Beri madur fꝍt sijn til skips edur fra ... eda færir dauda af hende sier
BjarkExcYaˣ 9330÷ En ef vegande fellr i þessare utlęgð fyrer konongs sverði eða frænðom ins dauða ... þa ...
FrostÁMˣ 2017÷ En fręndr taki trygðer ok alsætte i mot af frenðom hins dauda
FrostÁMˣ 2018÷ se sa fyrer er scylldaztr (er) annaʀ af foðor fręndom en annaʀ af moðorfręnðom bæþi at taka af frænðom veganda ok sua bæta frænðom hinꜱ ðauða
FrostÁMˣ 2022÷ En ef hann vill æigi bæta. þa mego frænðr hins dauða hefna a honom
FrostÁMˣ 2033÷ þaʀ sęm maðr verðr aftækinn. þa vilia frænðr hinns dauþa þann yr ættenne taka er bęztr er
FrostÁMˣ 2125÷ þo at hann sę huarke vitanðe viliande veranðe um aftak hinnꜱ dauða
FrostÁMˣ 2126÷ En ef hann leypr frá ármanne oc verðr hinn sáre dauðr. þá ...
Frostˣ 1626÷ En arfa liggr ekki viðr þó at hann gefe honom gang. oc búandom liggr ekki við þó at hann gangi af þingino ef erfingi hins dauða gefr honom gang
Frostˣ 16215÷ En ef hinn sáre vill eigi sýna sár sín. þá er af hins ábyrgð er særði. oc svá þó at hinn verði dauðr
Frostˣ 16229÷ scal sá vera bani or þeirri sveit er ervingi hins dauða segir á hendr
Frostˣ 16312÷ en erfingi hins dauða á þess cost at sá se bane er beztr er í för þeirra
Frostˣ 16521÷ Ef maðr hittir dauðan mann í mörcu sinni ... þa ...
Frostˣ 1664÷ Ef sá maðr kemr á þing er annat tveggia er blár eða blóðugr ... þá ... en ef hann verðr dauðr. þá ...
Frostˣ 16718÷ þó at hinn verði dauðr or sárum. þá varðar þat ecki búandom. en bane útlagr
Frostˣ 16730÷ Ef kona vegr mann. þá eigu frændr hins dauða ‹kost› at drepa hana ef þeir vilia
Frostˣ 16819÷ En ef cona drepr búanda sinn ... þá se hon ógilld frændum hins dauða
Frostˣ 16830÷ Nú ero conor þær siau er maðr má vegaz um sectalaust við konung oc við frændr oc gefa dauðum söc
Frostˣ 16930÷ Sá maðr er gengr utan götu ... nú ef hann verðr þá veginn. þá má gefa honom dauðum söc. oc scal þangat ör stemna sem hinn dauði liggr
Frostˣ 1708÷ þá sculo þeir aller gera honum .xij. kúa bú. oc .ij. rossa oc .iij. mansmanna. En ef þat bú verðr dautt fyrir honom. þá fare þeir til oc gere bú annat
Frostˣ 17118÷ Vegandi eða veganda sunr scal bꝍta syne hins dauða af .vj. mörcom gullz í höfuðbaug .v. mercr vegnar
Frostˣ 18423÷ Sunr þýborenn veganda scal bꝍta syne hins dauða þýbornum .xvij. aurum vegnum
Frostˣ 1859÷ Ef maðr (lege býr el. lign., cf. ed. note) á iörðu manns er gestfeðri er. oc verðr hann dauðr ... þá ...
Frostˣ 20927÷ En sá maðr er gestfeðri réttr er herlenzcr er Noregs maðr oc ero aller ⸢deyðer [var. dauðer AM 310 folˣ “e”] hans ættmenn er í erfðum ero talder við hann
Frostˣ 2105÷ Hvervitna er iamnáner ero hinum dauða carlmaðr sem cona. þá scal carlmaðr ganga til arfs en cona í frá
Frostˣ 21026÷ En ef úmagar einir ero eptir hins dauða oc ecki fé. hann scal þó taca úmaga. oc fꝍða til þess er einnhverr þeirra se .xv. vetra gamall
Frostˣ 2152÷ Eigi scal segia sculld í garð dauðum manni nema hann hafi vitni til
Frostˣ 2228÷ En ef erfingiar hins dauða segia at hon hafi þá meira fé. þá sꝍci þeir hana
Frostˣ 23111÷ En ef maðr andast sá er á iörðu bió. oc kallar landsdróttinn úlokit landskylld. þá nióti arfi hins dauða vitnis síns at lokit er
Frostˣ 2412÷ Ef maðr hefir reitt forleigu fyrir iörð manns. þá scal hann hafa mála sinn sem vitni berr til. oc svá arfi hins dauða ef hann deyr
Frostˣ 24128÷ daudra manna
~ lat.posside filios mortificatorum
1347 (Vulg Psalm 78,11) GlossPsalt 1355÷ daudra
~ lat.sicut homo sine adiutorio inter mortuos liber
1525 (Vulg Psalm 87,6) GlossPsalt 1535÷ Óðinn var brendr dauðr, ok var sú brenna gǫr allveglig
Hkrᴵˣ 228÷ betra þótti honum at fylgja Magnúsi konungi dauðum en hverjum annarra konunga lifanda
Hkrᴵᴵᴵˣ 11713÷ þat var ... vetri eþa tveim áþr Haralldr en hárfagri yrþi dꜹþr af tǫlo spacra maɴa
Íslbˣ 1715÷ Allir dáðu, er sá, þenna líkama ok kváðuz aldri sét hafa dauðs manns hold * jafnbjart eða þekkiligt sem þetta
StuᴵR8ˣ 49018÷ Sem hón hafði opnat sárit ok af komit öllu dauðu holdi
Trist¹ˣ 633÷ hvárt hann er dauðr eða lifandi
~ fr.u mort u vis
Tristan 8916 Trist¹ˣ 1498÷ og enn mællte Hilldibrandur wist erttu godur dreingur. Hver tiþinndi kantu fleiri seigia? borgar madur suarar. Søgd eru mikil tiþinndi og þikki mier won ath sønn sie ath Erminrek kongur mun wera davþur
Þiðrᴵᴵˣ 3442÷ þad er nv sagt fra bana Heimirs. werdur þetta nv frægt er suo mikill kappi hefer nv *lated sitt lif. ‹Þ›etta heyrer sagt Þidrek kongur af Bern. ath nv er davþur hans hinn kiærsti win Heimer
Þiðrᴵᴵˣ 3917÷ broder hans ok ... Olafur Suartzson arfwingia hins deyða sogdo suo
DNᴵᴵᴵ 4021
2) (om døde tings værdi ⫽ of the value of inanimate things)
●●● Jtem mallande iiij kvgyllde oc j davd ... Jtem keldavik iij kvgyllde ij davd ... Jtem Ravne iiij kvgillde er j davd
DI V (1449: Bps B II 1) 388●●● alla peninga adra ... skal hann eignazt oc ad sier taka j kuico oc daudu
DI V (1464) 39326●●● Suo oc skiptum uer fyr nefnder menn j helminga ollum þeim peningum sem dauder woro a skardi innan gatta. silfri oc tygium ...
DI VI (1480) 2577÷ Jtem hole v kvgyllde ok ero ij davd l. (ɔ: leiga?) iij vetter fiska
DI V (1449: Bps B II 1) 3738÷ alla penninga adra þa sem hann hafde at hallda kuika ok dauda fasta ok lausa lyste hann eign barna síɴa
DI VI (1491) 74621÷ j kvikvm peningvm og davdvm
DI IX (1534) 7146÷ ad hann heffde griped og tekid sijna peninga ... Bæde fasta og lausa. kuika og dauda og margar adrar gripdeillder og fia̋rupptekter olo᷎gligar med oheyrelegum gio᷎rninge med ho᷎ggum og slo᷎gum
DI IX (*1522›Lbs 6ˣ) 10017÷ hann hefde fared med flock manna ... heim a kongsgarden Bessastade og rænt þar og gripid bæde kvikum peningum og daudum innann kirkiu og utan
DI IX (*1523›Lbs 62ˣ) 14126÷ ad tilgreindum ... þeim peningum þar stæde saman j kuikum og daudum til æffennlegrar eignar
DI IX (*1533›K XIII 1ˣ) 68323
● dautt fé
●●● Þat er okr er menn byggia dautt fé ‹ok krefia› framarr af þeim er þeir lia enn innste᷎þu
ÁKr 538●●● Þier biskoparner heymtid tyund af sylgium og silfur belltum, koppum og kero᷎lldum og audru daudu fie
ÁBpˣ 8110÷ Þat er oker er menn byggia daut fee. oc kræfia ⸢frammar [var. meira LundUB Mh 15 “Z”] af þæim er þæir lia en instꝍðo
JKr 37921÷ vm meineiða ok okr ef menn byggia dautt fé
ÁKrB 533÷ vm leigu fe at men ⸢byggia [var. læighiæ AM 309 fol “B”] daut fe
RbMH (*1265-1266) 4852
3) livløs ⫽ lifeless
●●● dumbum likneskium. dauðum. oc daufum. þionastu at veita
~ lat.idolis surdis
JDamBarl 792 Menota: 57ra27 BarlA 10336●●● og þiki mier þau lijkindi mest til draga at vatnid mun dautt vera at þat dregur til daudrar nátturu huetuetna þat sem þat vætir med sijnu adrifi
KgsE 1831÷ dauðar ero þær allar ⸢dagar [var. stundir AM 232 fol “b”, etc.] er i dauðlegom verkkom ero nœyttar
~ lat.mortuos
JDamBarl 575 Menota: 39ra13 BarlA 7020÷ þvi at þæss vænti ec til þin drottinn minn at þumant ænn syna mer livanda gæisla í ⸢dauðu myrkri [var. dauda myrkri KgsFrgε 14411]
Kgs 8341
4) følelsesløs, mat ⫽ unfeeling, torpid
●●● Dꜹþ er trva or on goþom vercom
~ lat.mortua
Vulg Jac 2,26 Hóm677 1911●●● konvngr mællti þicki þer nockors vert vm þetta. enkis segir Tosti. þa ertv davðr i hiartanv segir konvngr
Hem544 462●●● kinnr bleikar davð avgvn
~ lat.languentes et stupentes oculi
21530 ViðrLS544(1995) 2159●●● Dauð er hennar gleði ok allt hennar gaman
Trist¹ˣ 2210●●● hann var því meirr dauðr í hugskotinu ok því *fúsari til illra hluta sem guð gaf honum lengra tóm til aflátz (ed. corr. p. 315)
Æv¹⁶664ˣ 571
5) [e-m/e-u] afskåret (fra ngn/ngt), ikke ænset ⫽ cut off (from sby/sth.), ignored
●●● Hirtum ver oꜱ sva fra synðum at vér sem dꜵuðir hæimi ok hæims girnðum
HómNo¹⁶ 8129●●● Guði er hann dauðr ok aullum goðum maunnum, þviat hann er orðinn hinn versti maðr
Jón¹FrgA 44124
6) ugyldig ⫽ invalid
7) (for deyðr adj.)
Form.: dauðr (38); dauða (36); dauðum (16); daut (9); dauda (9); daudr (8); dauðan (6); dautt (6); davðr (5); daudra (4); dauð (4); daudur (4); dauðra (3); dauðs (3); daudum (3); dav́tt (3); dauþa (3); dꜹðra (3); Dauðr (2); dauðt (2); davð (2); daudan (2); davd (2); dauðir (2); dauðu (2); dꜹtt (2); (2); daud (2); davða (2); dꜹþr (2); davþur (2); daudu (2); dꜹda (1); dauder (1); dauþir (1); davðom (1); dꜹþir (1); dauðar (1); dauþr (1); dꜹ́þr (1); dvðr (1); dꜹð (1); dꜹdir (1); deyða (1); ðauða (1); Dauð (1); davtt (1); dꜹþan (1); dꜵuðra (1); Dꜹþ (1); daudær (1); dꜹdvm (1); dauðz (1); davðir (1); dauðom (1); do᷎tt (1); Dauþer (1); daudir (1); davdvm (1); dꜵuðir (1); deyðer (1); ðauð (1); dꜵut (1); dꜵuðum (1); daudi (1); daudt (1); dꜹðr (1); dauþer (1);
Comp.: andar- (1), bráð- (31), elli- (15), frá- (1), half- (23), harm- (11), hjarta- (1), ný- (4), ó- (6), sjalf- (8), sótt- (37), stein- (1), sví- (2), sǽ- (7), vápn- (14), vatn- (1), ør- (2)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 item dǫuðr; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP item aldauðr; Med -d-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH item aldauðr; AJ; deVr; Fr4 item aldauðr; NO item aldauðr; Walter _; ÁBlM (dauði); Bl ²dauður, item aldauður (cf. corr.); WPA _;
Litt.: Heidermanns 1993 149; Kanerva 2011 38; Seip 1953 [MM 1953] 77-80; Seip 1955 41, 313, 326
Genre. (expected): legal works [jur]: 103 (21); religious works [rel]: 56 (60); romances [rom]: 14 (23); charters [dip]: 14 (17); family sagas [isl]: 10 (27); learned works [div]: 9 (7); historical works [his]: 8 (39); contemporary sagas [bis]: 7 (16); legendary sagas [fas]: 4 (10); unclassified [ ]: 1 (1); þættir [tot]: 1 (5);
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net